De kunst van het vertellen Tweedaagse workshop met Anne van Delft
Hoe vertel en presenteer ik mijn verhaal? Hoe kan ik vertellen? Ik heb wat te vertellen, maar hoe doe ik dat? Hoe bewerk ik het verhaal, hoe werk ik aan de vorm, hoe kom ik in de stroom?
ZonE-Nieuws Maart 2012 0-nummer In De Zonneboom kun je groeien Wil jij ontdekken welke (verborgen) talenten jij kan aanboren om je persoonlijke en beroepsmatige leven interessanter en rijker te maken? Heb je genoeg van je oude patronen en wil je het vanaf nu eens anders aanpakken, maar weet je niet hoe? Heb je behoefte aan een plek waar je op een deskundige en prettige wijze hierin wordt begeleid? Steeds meer mensen in alle maatschappelijke sectoren ontdekken dat het werken met kunst in uitgebreide zin, een wezenlijke drijfveer is voor positieve en progressieve veranderingen in hen zelf en in hun leef- en werkomgeving. Joseph Beuys drukt het nog krachtiger uit: “Kunst is een grote revolutionaire kracht, en wel de enige”. De Zonneboom is een plek waar kunst, cultuur en spiritualiteit bij elkaar komen. Wij bieden kunstzinnige opleidingen en cursussen aan voor persoonlijke groei in ontwikkeling en werk. Je leert naast de theorie door vooral veel te doen en te ervaren en op deze manier maak je de aangeboden lesstof ‘eigen’.
Bezield vertellen is een gave en een kunst die je kunt oefenen. In deze workshop ervaar je de kracht van eeuwenoude verhalen. Ook de rijkdom van ieders leven en verlangen is een bron. Al doende groeit je verhaal, en leer je het presenteren. Voor mensen die het vertellen als een verlangen in zich dragen. Anne van Delft is door Stichting Vertellen gekozen tot verteller van het jaar. Data: 17 en 31 maart 11.00–17.00 uur Kosten: € 135,00
Meer informatie: 071 512 3137
[email protected] www.zonneboom.nl
Zondag 18 maart, 11.00u Open dag
Vrij Kunstzinnig OriËntatiejaar Het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar is een vanuit de antroposofie geïnspireerde éénjarige opleiding, waarin het werken met verschillende kunstvormen centraal staat. De kunsten hebben in het leven van mens en mensheid altijd een cruciale rol gespeeld Zij dragen bij aan vernieuwing, levenskwaliteit en persoonlijke ontwikkeling. Door zelf met kunst aan de slag te gaan worden moed, inspiratie en vrijheid opgewekt. Nieuwe vermogens ontdekken en ontwikkelen wordt een spannende uitdaging.
Volg de weg van de kunst! ‘In ieder mens schuilt een kunstenaar’, zo stelde Joseph Beuys (een foto van Beuys staat op pagina 1). Dat klinkt inspirerend en is natuurlijk ook werkelijk waar. Maar net zo waar is dat veel mensen ‘in de kreukels liggen’, door ziekte, eenzaamheid, relationele problemen en noem maar op. Hoe kunnen zij de kunstenaar in zichzelf weer op het spoor komen? “In de praktijk van alledag kom je inderdaad veel mensen tegen die in de kreukels liggen. Eenzaamheid of isolement, ondanks of misschien wel doordat we voortdurend on-line zijn met de hele wereld. Door de dynamiek van onze moderne samenleving veranderen inzichten en waarden heel snel. Hierdoor kan ons gevoel van identiteit in het gedrang komen: je kunt je aanpassen of verzetten maar het gevoel speelbal te worden ligt op de loer. Het kan tot gevoelens van leegheid en zelfs tot depressiviteit leiden.
De kunstgebieden die aan de orde komen zijn: schilderen (diverse technieken en verfsoorten), tekenen (allerlei materialen), boetseren, muziek, beweging, theater.
De weg die Joseph Beuys ons aanreikt, kernachtig aangeduid in zijn woorden “In iedere mens schuilt een kunstenaar”, gaat verder dan de beeldende kunst. Hij spreekt over het uitgebreide kunstbegrip dat doorwerkt in het hele leven van de mens. Zo kun je bijvoorbeeld spreken van kookkunst, opvoedkunst of geneeskunst en ook zo kun je kunstenaar zijn. Kunst is dus niet alleen iets wat aan de muur hangt of in een museum thuishoort.
Het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar start in september 2012 (1 dagdeel per week) m.m.v. o.a. Ria de Kok, Jan de Laat, Lieke van der Ree, Pieter van der Ree, Sanja Stoutjesdijk, Roelof van der Wal, Wil Uitgeest.
(...) In de kunst gaat het niet om het resultaat maar om een ontwikkeling, om een weg die ieder mens in principe kan gaan. Door zelf met kunst aan de slag te gaan ontstaat er ruimte, ontdek je nieuwe inzichten en vermogens, groeit je zelfvertrouwen. Er ontstaat een nieuw evenwicht tussen binnen- en buitenwereld, een dynamiek in de wil om jezelf te ontdekken en te ontwikkelen enerzijds en daarmee in de wereld actief te zijn anderzijds.
Meer informatie: 071 512 3137
[email protected] www.zonneboom.nl
Dit is voor steeds meer mensen een inspirerende en eigentijdse ontwikkelingsweg. Deze weg tussen binnen- en buiten-
Gezondheid en ziekten van deze tijd: kanker Huib de Ruiter antroposofisch huisarts
Interactieve avonden over ziekten die vroeger niet of nauwelijks bestonden en nu in onze tijd opdoemen. Lyme, aids, alzheimer, kanker en ook problemen zoals depressie, adhd en autisme zijn voorbeelden hiervan.
wereld berust op een streven naar ware levenskunst en het actief vormgeven aan je biografie. (...) Er ontstaan nieuwe kansen en mogelijkheden. Je kunt zelfs ervaren dat veel van wat je bij je droeg als belemmering, eenzijdigheid of onvermogen, juist het materiaal is waaruit nieuwe mogelijkheden ontstaan. Ballast wordt tot bagage! (...) ‘Ik kom mezelf tegen’ hoor ik vaak zeggen en daar gaat het nu juist om! Je komt iets tegen wat je niet op je gebruikelijke manier naar je hand kunt zetten. Het heeft namelijk met jouw ontwikkeling te maken, met iets dat jou persoonlijk raakt en dat maakt dat je als het ware even stilvalt. Dat vraagt een andere inspanning, een ‘luisterende houding’ naar iets wat kan komen en je opnieuw in beweging zet. Het maakt je nieuwsgierig naar het onbekende en je gaat tastend en zoekend door een gebied heen wat je nog niet kent. Je weet niet waar je naar toegaat. Dat is niet alleen maar leuk en spannend. Het vraagt ook om volhouden en doorgaan. Als de moed en de inspiratie wordt opgepakt om hier al werkend doorheen te gaan kan er iets nieuws ontstaan, iets wat er eerst niet was, wat je niet kende. Kunstzinnige processen voeren mensen naar hun kern, naar dat wat ze werkelijk willen worden. Het geeft een enorme vreugde om te ervaren dat je in jezelf een nieuwe maar volstrekt eigen kwaliteit hebt aangeboord. Het geeft zin en perspectief aan het leven maar komt niet aangewaaid. Het leven zelf wordt materiaal waaruit een kunstwerk geschapen kan worden.” (Deze tekst is een deel uit een interview van John Hogervorst met Ger van der Pas en verscheen eerder in het tijdschrift Antroposana.)
Wat is de relatie van deze ziekten met onze tijd? Wat kunnen ze ons vertellen? Welke opgave stelt een ziekte aan de betrokkene? Door een ruime blik hierop kan iets daarvan duidelijk worden. Per avond wordt door antroposofisch huisarts Huib de Ruiter een ziektebeeld behandeld. Aansluitend is er gelegenheid voor vragen en gesprek. Woensdag 21 maart 20:00 - 22:00 uur Kosten: € 15,00
Meer informatie: 071 512 3137
[email protected] www.zonneboom.nl
Zelfvorming - creativiteit enerverende kansen
Open dag Academie voor Sociale Kunst Zaterdag 24 maart 12.00 - 14.00 uur
Op welk punt van haar ontwikkeling is de mensheid - en op welk punt in je biografie ben jij nu? Waar vind je het uitgangspunt voor een gezond toekomstperspectief? In de Academie voor Sociale Kunst wordt aan deze vragen gewerkt, in woord en daad. Daarbij worden de deelnemers gestimuleerd om actief bij te dragen; door vragen en gesprek en door het beoefenen van verschillende kunsten. Docenten : o.a. Leo Beth, Martin van den Broek, Chantal Heijdeman, Christine Gruwez, John Hogervorst, Liesbeth Takken, Don van Zantwijk en Ger van der Pas (procesbegeleiding). Wekelijks 1 dagdeel, van oktober 2012 tot mei 2013
Liesbeth Takken: Suikerkleed gemaakt bij het 25-jarig jubileum van De Zonneboom
Het programma van de Academie voor Sociale Kunst biedt inzicht in de ontwikkeling van de mens door de eeuwen heen. Hierdoor kan een objectief inzicht ontstaan dat bijdraagt aan zelfkennis, want de ontwikkeling van de mensheid is een deel van onszelf. Zo groeit ook het inzicht in de eigen biografie: in het algemene spiegelen zich de bijzonderheden van de eigen levensloop.
Een wakker en actief mens zijn In het najaar van 2008 ging Impuls!!! voor het eerst van start, een nieuwe tak in het brede aanbod van De Zonneboom. Een opleiding die naar zijn opzet uniek is en die de deelnemers wil stimuleren om als wakker en actief mens die midden in deze tijd staat zijn (haar) impuls op te nemen en in de dagelijkse werkelijkheid vorm te geven.Op dit moment is de vierde groep met Impuls !!! aan de slag. De inhoud waaraan in Impuls!!! gewerkt wordt hangt samen met thema’s als sociale wetmatigheden, de verhouding individu : gemeenschap, samenwerken, sociale driegeleding, gesprek & communicatie, Dynamische Oordeelsvorming®, biografie & biografische bouwstenen, initiatiefkunde, goeden kwaad, en de verbinding van deze thematiek met de antroposofische christologie. Het bijzondere in de opzet van Impuls!!! ligt in een ogenschijnlijk eenvoudig gegeven: voor een groot deel van de bijeenkomsten is er géén
lesrooster. Natuurlijk zijn de data en tijden van de bijeenkomsten bekend en is ook bekend wanneer welke docenten in Impuls!!! werken. Maar: wát er op die dag en op dat moment zal gebeuren, wat er behandeld wordt, dat is niet aangegeven. In de praktijk is het ontbreken van een gangbaar lesrooster een verregaande verandering ten opzichte van wat in opleidingen of cursussen gebruikelijk is. Een verandering waarvan na ruim drie jaar ‘Impuls!!!-ervaring’ geconstateerd mag worden dat deze zeer vruchtbaar uitwerkt. Bevrijd van een uiterlijke tijdsdwang kan volledig worden ingegaan op het thema en alles dat daarmee, op dit tijdstip en voor deze groep deelnemers, relevant is. Bevrijd van een lesrooster kan ook gezamenlijk worden bepaald waaraan gewerkt wordt en kunnen de vraagstukken die door de deelnemers worden aangedragen veelzijdig onderzocht en behandeld worden. Martin van der Broek, Christine Gruwez en John Hogervorst zijn de docenten die op deze manier werken, samen verzorgen zij circa tweederde deel van de Impuls!!!-bijeenkomsten. In het andere deel van Impuls!!! gaan enkele andere docenten aan de slag, met onder meer muziek, de zeven metalen, landschapskunst en euritmie. Voor veel deenemers blijkt de Academie voor Sociale Kunst een goede ‘aanloop’ naar Impuls!!!
“Na het volgen van de Academie voor Sociale Kunst was mij duidelijk geworden dat het hebben van een impuls, en vooral het volgen ervan, cruciaal is voor het in gang zetten van veranderingen in jezelf, maar ook in de buitenwereld. Toen er dus een groep startte met die naam herkende ik dat gelijk als heel belangrijk. Het sprak me aan dat de aanpak congruent was met het uitgangspunt: een impuls ontstaat spontaan en ‘wordt’ tot iets. Je kunt het niet van tevoren plannen. Dat werkt zo niet. Wat wel werkt is systematisch en serieus aandacht besteden aan je impuls en elkaar hierin stimuleren. De mix van inhoudelijke verdieping met praktische oefeningen in het sociale en in zelfinzicht beantwoordde precies aan mijn behoefte. Ik had wel ervaren wat een rijkdom er vanuit de antroposofie aanwezig is, maar ik had nog steeds veel vragen over de achtergronden. Er werd aandacht gegeven aan het denken, maar ook aan het ervaren, het voelen. Tenslotte was de vraag belangrijk: wat heb je nodig om in actie te komen? En die actie, daar ben ik nog steeds volop mee bezig.” (HL)
Werk aan de wereld, werk aan jezelf
Open dag Impuls !!! Zaterdag 24 maart 14.30 - 16.30 uur
Onrecht, strijd, crisis: in het groot en het klein, ver weg en in het dagelijks leven, komen we ze allemaal tegen. Moeilijk te verdragen? Verlammend? Kom in beweging! Impuls !!! biedt een opleidingsweg waarin je inzicht en begrip ontwikkelt in het hoe en waarom van de dingen. Al doende en oefenend reikt Impuls !!! je ook de vaardigheden aan om daar waar je bent, in je eigen levenspraktijk, alert en werkzaam te worden. Uit de inhoud van Impuls !!!: Sociale wetmatigheden / de verhouding individu : gemeenschap / samenwerken / sociale driegeleding / gesprek & communicatie / Dynamische Oordeelsvorming® / goed en kwaad / initiatiefkunde / beweging / spel & muziek / boogschieten / en meer... Aan Impuls !!! werken o.a. mee: Martin van den Broek, Liesbeth Takken, Chantal Heijdeman, Christine Gruwez, John Hogervorst, Jan de Laat, Ger van der Pas (procesbegeleiding) en anderen. Wekelijks 1 dagdeel ,van oktober 2012 tot mei 2013
Het ‘mysterie geld’ Geld is van grote invloed op het leven van alledag van mensen van over de hele wereld. Wie het nog niet wist, heeft het de afgelopen jaren kunnen merken. Heb je geld, of heb je het nodig? En als je het hebt: wat doe je er dan mee? Regeert het geld de wereld, zoals er wel gezegd wordt, of sturen wij het geld? Wat is geld eigenlijk, waar komt het vandaan en waaraan ontleent het zijn waarde? Aan deze en andere vragen rondom geld gaan we drie avonden werken. We zullen het verschijnsel geld vanuit verschillende invalshoeken benaderen en zullen proberen de innerlijke beweeglijkheid op te roepen die nodig is om het ‘mysterie geld’ te doorgronden. Daarbij gaan we ook op zoek naar de omstandigheden en voorwaarden waarin het geld op een vruchtbare manier kan werken. Want uiteindelijk zijn wij het die het geld zijn werking geven. De avonden worden begeleid door John Hogervorst die zich als redacteur van tijdschrift Driegonaal, docent (o.m. in de Academie voor Sociale Kunst en de opleiding Impuls!!!) en ondernemer (van een zgn ‘geneutraliseerd’ bedrijf) op verschillende manieren met het thema geld heeft beziggehouden. Drie woensdagavonden: 28 maart / 11 april / 25 april 20.00 - 21.45u Kosten: € 27,50 voor de drie avonden
Rudolf Steiner over geld Er bestaat iets hoogst onnatuurlijks in de sociale ordening: namelijk het principe dat geld zich vermeerdert als je het alleen maar hebt. Je zet het op de bank en je krijgt rente. Dat is het onnatuurlijkste wat maar kan bestaan, het is eigenlijk enorm onzinnig. Je doet helemaal niets, je zet je geld - dat je misschien ook niet door arbeid maar door een erfenis hebt gekregen - op de bank en je krijgt daarvoor rente. Dat is volkomen onzinnig! (...) Wanneer iemand op dit moment een bepaald vermogen heeft, dan heeft hij bij een normale rentestand na ongeveer veertien jaar bijna het dubbele. Hij hoeft daarvoor niets te doen, alleen maar te wachten! Als u bedenkt hoe dit zou veranderen onder de invloed van de principes die ik heb aangevoerd, dan vermeerdert het geld zich niet maar vermindert het! En na een bepaald aantal jaren heeft het bankbiljet dat ik ooit verworven heb geen waarde meer. Het is ontwaard, het houdt op waarde te hebben. [Rudolf Steiner, 30 november 1918] Dit virtuele Zonneboom-tijdschriftje kwam tot stand met medewerking van: John Hogervorst, Corrian Hukema, Mirjam Kusters en Ger van der Pas. Verdere verspreiding wordt toegejuicht. Meer informatie? Voor meer informatie over de Zonneboom-activiteiten kunt u terecht op de website. Maar u kunt ons ook bellen of mailen. Van het Vrij Kunstzinnig Oriëntatiejaar, de Academie voor Sociale Kunst en de opleiding Impuls!!! zijn ook folders met nadere informatie beschikbaar. De Laat de Kanterstraat 5 2313 JS Leiden Tel. 071 – 512 31 37 WWW.ZONNEBOOM.NL
