Nummer 1, maart 2015
DIOloog, nummer 1, maart 2015
Voorwoord Beste DIO-leden! Zoals gewoonlijk glijdt de tijd door onze vingers als los zand. De winter blaast alweer zijn laatste adem uit over ons land—de zon laat zich vaker zien, de temperaturen stijgen en de lentebloeiers verfraaien menig straatkant. Twee leden van DIO zijn afgereisd naar Malawi voor een nieuwe fase in het project. In afwachting van de resultaten zitten wij uiteraard niet stil, want de wereld draait gewoon door. Vandaar dat wij blijven werken aan de basis, zodoende kunt u in deze DIOloog lezen over de VaccinatieActie van dit jaar en zijn wij verheugd over nieuwe innovaties die de wereld een klein stukje kunnen verbeteren, zoals u kunt lezen in het artikel over de Bioneedle. Daarbij vertelt een DIO lid over haar ervaringen in Ethiopië. Deze activiteiten worden vergezeld van een frisse blik, daar ons team versterkt wordt door een nieuwe voorzitter. Zij stelt zich voor op pagina 8. Met frisse moed treden wij de lente tegemoet en wij zijn verheugd en dankbaar dat wij dit met uw steun mogen doen. Veel leesplezier gewenst! Wilt u in het vervolg de DIOloog digitaal ontvangen of heeft u vragen of opmerkingen? Mail dan naar
[email protected]
Colofon
Inhoudsopgave
21e jaargang, nummer 1, maart 2015
Voorwoord …………………………………………………………… 2
De DIOloog is een driemaandelijkse publicatie van Stichting Diergeneeskunde In Ontwikkelingssamenwerking. Deze uitgave wordt verspreid onder de (student-) donateurs en betrokkenen van Stichting DIO.
Ervaringen uit Ethiopië …………………………………………... 3 Innovatie: Bioneedle …..………………………….…..…………. 5 VaccinatieActie 2015……………………………..……………….. 6
Contact Stichting DIO Yalelaan 1 3584 CL Utrecht Telefoon: 030-2532032 E-mail:
[email protected] Website: www.dio.nl IBAN: NL16INGB0000006910 Volg ons ook op Twitter en Facebook!
Nieuwe voorzitter van DIO, DIOAgenda…..……………… 8
Redactie: Maureen Veld, Marjolijn van Mourik, Iris Maliepaard, Lisette Derksen, Jessica van der Weijden Donateurs: U kunt praktijkdonateur worden door minimaal 100 euro over te maken op het bovenstaande IBANnummer. Vanaf een bedrag van 25 euro per jaar kunt u particulier donateur worden. Studenten kunnen donateur worden vanaf 10 euro per jaar. U kunt ook schenken middels automatisch incasso als jaar- of kwartaaldonateur, neemt u hiervoor contact op met Stichting DIO via
[email protected]. Jaardonaties worden afgeschreven in de maand juni. Kwartaaldonaties worden afgeschreven in de maanden maart, juni, september en december. Drukwerk: Xerox (Nederland)
2
DIOloog, nummer 1, maart 2015
Ervaringen uit Ethiopië Bijna 10 weken ben ik nu in Ethiopië om wat Afrika ervaring op te doen. Ik verblijf drie maanden op een farm, op een uur rijden van de hoofdstad Addis Abeba. Sinds een jaar is een jong Nederlands stel hier bezig om een melkveebedrijf op te zetten met HF koeien. De farm gaat dienst doen als modelboerderij en voor werkgelegenheid, maar er komt ook een winkel voor bijvoorbeeld medicijnen, zaden voor planten en grassen (o.a. luzerne) en sperma. De oer-Nederlandse HF-koeien zijn sinds vier weken in Ethiopië en het plan is om deze deels te kruisen met het lokale ras, zodat er wat robuustere koeien uit voortkomen. In Ethiopië mag je alleen Jersey koeien en HF koeien importeren; geen dieren van andere rassen zijn toegestaan en ook alleen sperma van deze twee rassen mag men gebruiken. De keuze is dus niet heel groot als het op doorfokken aankomt. We hebben nu 40 drachtige vaarzen rondlopen en 35 pinken die nog gedekt moeten worden door de eveneens geïmporteerde stier. Over 3 weken wordt het eerste kalf verwacht en dan wordt het voorlopig nog even met de hand melken… Ik probeer hier o.a. contact te leggen met lokale boeren en dierenartsen, een apotheek samen te stellen en wat kennis over gezondheid en hygiëne over te brengen op de werknemers. De meeste ‘farmers’ hier, hebben een aantal ossen, “ In melkkoeien wordt weinig geïnvesteerd, één of twee melkkoeien, soms een stier, want boeren krijgen ze vaak niet drachtig en kippen, schapen, een aantal ezels en een ze geven vervolgens nauwelijks melk als ze paard. De ossen zijn het meeste waard: een os die voor het vlees verkocht wordt, is na wel een kalf hebben (gemiddeld zo’n 3 liter een paar jaar rond de €3000,- waard; een per dag). ” melkkoe die zo’n 10 liter per dag geeft is €1500,- waard. Als je uitgaat van een gemiddeld maandinkomen van een arbeider, zo’n 60 euro/maand, zijn dat gigantische bedragen en iedereen hier in de buurt heeft wel wat dieren rondlopen. In melkkoeien wordt weinig geïnvesteerd, want boeren krijgen ze vaak niet drachtig en ze geven vervolgens nauwelijks melk als ze wel een kalf hebben (gemiddeld zo’n 3 liter per dag). Daarom worden hier verschillende Nederlandse melkveebedrijven opgezet, o.a. om melk te produceren en mensen te laten zien dat het rendabel kan zijn om in koeien te investeren. Het lastige in Ethiopië is, is dat de meeste mensen christelijk orthodox of islamitisch zijn. Beide religies hebben lange vastentijden en strenge regels met betrekking op het houden van dieren en het eten van dierlijke producten. Het is nu de vastentijd voor Pasen en dan wordt er door 65% van de bevolking geen eieren, melk en vlees gegeten en dus ook geen producten die dat bevatten.
DIOloog, nummer 1, maart 2015
3
Ervaringen uit Ethopië In Debre Zeyt, een dorp aan de andere kant van Addis, zitten al enkele Nederlandse melkveebedrijven en ook een Nederlandse melkfabriek, waar voor heel Ethiopië melk verwerkt wordt tot gewone gepasteuriseerde melk, yoghurt, boter en kaas. Zij rijden ook met een vrachtwagen langs kleine boeren en halen elke dag de melk op. Deze melkfabriek houdt zich op dit moment bezig met de lokale markt en wij hoeven de melk alleen te leveren. Dankzij de religieuze voorschriften wordt er soms ook op een wat andere manier met dieren omgegaan. Pas zag ik langs de weg een paard staan, helemaal vol met wonden en naar wat het leek een gebroken been. Iemand vertelde dat het volgens hun voorschriften verboden is om een paard te doden, dus op het moment dat ze het niet meer kunnen gebruiken, laten ze het langs de kant van de weg staan zodat de hyena’s het kunnen doden en opeten. De dierenartsen die hier diergeneeskunde gestudeerd hebben, hebben vooral theoretische kennis en kunnen meestal nauwelijks bloed prikken. Operaties hebben ze “ De dierenarts in ons dorpje nog nooit gedaan, verdoving en hechtmaterialen zijn bijna wordt erg gewaardeerd door de niet te krijgen. De dierenarts in ons dorpje wordt erg geboeren, want hij heeft een keer een waardeerd door de boeren, want hij heeft een keer een keizersnede gedaan en dat was wel heel erg gedurfd ;-). ’s keizersnede gedaan en dat was Ochtends komt iedereen met zieke dieren langs bij de diewel heel erg gedurfd ” renarts, die een diagnose stelt op basis van verschijnselen en een therapie voorschrijft. Meestal moeten de boeren dan nog vaker terug komen om een nieuwe shot antibiotica in de koe te laten zetten. Er zijn hier drie soorten antibiotica te krijgen (TMPS, Oxytetracycline en Penicilline/Streptomycine). Als het ene niet werkt, spuiten ze het volgende erin, bacteriekweken worden eigenlijk nooit gedaan. Vaccineren gebeurt bij vlagen, boeren vaccineren alleen als ze zien dat veel koeien in de omgeving ziek zijn. Vanuit de overheid is er ook (te) weinig wetgeving met betrekking tot diergezondheid. Over hygiëne is weinig kennis; afgelopen week was ik gevraagd om mijn mening te geven over kalveren die blind geboren waren. Toen ik vroeg of ze de koe laten dekken of KI doen (dat wordt wel veel gedaan), zei de boer dat er één man is met een goede HF stier die het hele dorp door gaat om alle koeien te laten dekken. So much for hygiene! Al met al kan hier nog een hoop kennis en kunde overgebracht worden!
4
DIOloog, nummer 1, maart 2015
Innovatie: Bioneedle Er zijn nogal
wat problemen rondom inentingprogramma’s in ontwikkelingslanden. Behalve de kosten van vaccins, waarover Artsen zonder Grenzen begin januari aan de bel trok, worden er nog altijd miljoenen mensen geïnfecteerd met hepatitis B, hepatitis C en HIV als gevolg van het gebruik van besmette injectienaalden. Daarnaast is de constante koeling van vaccins vaak problematisch – in ontwikkelingslanden is elektriciteit op het platteland duur of simpelweg niet beschikbaar – waardoor de vaccins minder werkzaam of geheel niet werkzaam zijn. Ten slotte zijn er voor het vaccinatieproces opgeleide artsen nodig en leveren de naalden een flinke berg medisch afval op. Een oplossing voor deze problemen kan worden gevonden in de Bioneedle. Deze Bioneedle is ontwikkeld door de Maastrichtse veearts, uitvinder en ondernemer Gijsbert van de Wijdeven. Het betreft een biologisch afbreekbaar mini implantaat, gevuld met een thermostabiel vaccin. De essentie van de Bioneedle technologie is een nieuw en uniek farmaceutische polymeer dat wordt gebruikt voor vervaardiging van de holle naaldvormige mini – implantaten (Bioneedles) die dienen als vaccindragers. De vaccins worden in deze biologisch afbreekbare dragers gestopt en thermostabiel gemaakt. Dit vormt de vaccine prefilled Bioneedles (VPBs). Preklinische studies tonen aan dat alle typen vaccins die op de markt zijn, kunnen worden gebruikt in de Bioneedles. Het instrument om een Bioneedle toe te dienen is een kleine met perslucht aangedreven applicator. Na het plaatsen van een cartridge (met 1 of 50 Bioneedles), wordt de Bioneedle applicator hermetisch afgesloten om de Bioneedle cartridge tegen invloeden van buitenaf te beschermen. Het instrument wordt met perslucht aangedreven, waarbij de luchtcontainer gemakkelijk gevuld kan worden door een hoge luchtdruk generator of een eenvoudige handpomp, waardoor dit systeem overal in de wereld bruikbaar is, zelfs in de meest afgelegen gebieden. De Bioneedle wordt intramusculair of subcutaan toegediend waarna het polymeer binnen enkele seconden lichaamsvloeistoffen begint te absorberen. Op deze manier is de Bioneedle binnen enkele minuten afgebroken, waardoor het vaccin wordt vrijgeven. De uitvinding kent veel voordelen ten opzichte van ouderwetse naalden en spuiten. Doordat het apparaatje waarmee het vaccin onder de huid wordt geschoten geen fysiek contact maakt, kunnen er geen infectieziekten worden overdragen. Daarnaast zijn er geen opgeleide artsen meer nodig en duurt het inenten veel minder lang. Daardoor kunnen er naar schatting van Van de Wijdeven jaarlijks 25 miljoen kinderen meer gevaccineerd worden. Ook is er veel minder afval in vergelijking met de oude manier. Echter, het belangrijkste probleem dat de bionaald oplost is de koeling van vaccins. Die externe koeling is namelijk niet meer nodig: de capsules houden de vaccins constant op de juiste temperatuur. DIOloog, nummer 1, maart 2015
5
Innovatie: Bioneedle Kortom, de bionaald kan de kosten van inentingprogramma’s drastisch terugbrengen en de kwaliteit significant verbeteren. “Our mission is to create a safe, sustainable, practical and fast vaccination system in order to provide all the people in the world with live saving vaccines, starting with those in the most remote areas who can not be reached today.” Ook in de westerse wereld en in de diergeneeskunde kan het Bioneedle systeem soelaas bieden, bijvoorbeeld in het geval van pandemieën waar levens afhangen van de snelheid van vaccinaties.
VaccinatieActie 2015 Stichting DIO organiseert voor de zesde keer de jaarlijkse vaccinatieactie. Vorig jaar was de opbrengst voor een sterilisatieproject in Kosovo - dit jaar zal geld opgehaald worden voor een aantal ontwikkelingsprojecten in Indonesië van Stichting JAAN (Jakarta Animal Aid Network). Deze projecten zijn gericht op het vaccineren en steriliseren van zwerfdieren en op educatie omtrent de hoefverzorging van werkpaarden. In Indonesië is er zoals in vele landen nog een groot probleem als het gaat om zwerfdieren. Mensen en dieren leven dicht op elkaar, zwerfdieren worden door de bevolking als overlast beschouwd en daarnaast kunnen onder deze omstandigheden makkelijk ziektes worden overgedragen tussen mens en dier. De behoefte aan vaccinaties en sterilisaties voor zwerfdieren is daarmee groot. Hierdoor blijven niet alleen de dieren gezond, maar ook de bevolking. Door de vaccinaties worden zij beschermd tegen rabiës en andere zoönosen. Tevens wordt door middel van sterilisatie de populatiegroei onder de zwerfdieren geremd waardoor op den duur het probleem met zwerfdieren minder groot zal worden. JAAN hoopt een ambulance aan te kunnen schaffen, waardoor zij een mobiele kliniek hebben en nog meer zwerfdieren te kunnen helpen.
6
DIOloog, nummer 1, maart 2015
VaccinatieActie 2015 Tegelijkertijd is de bevolking in Indonesië erg afhankelijk van hun werkpaarden. Voor de arme bevolking is dit de enige inkomstenbron maar door gebrek aan middelen en ervaring wordt er vaak te weinig aandacht besteed aan de verzorging van deze dieren, waardoor paarden pijn of moeite hebben bij het lopen en het werken. Door middel van een educatieproject waarbij eigenaren van werkpaarden gratis lessen in hoefbekapping krijgen behouden de eigenaren gezonde paarden waarmee zij hun werk kunnen blijven uitvoeren en voor hun gezin kunnen blijven zorgen. De actieweek loopt dit jaar van 18 t/m 23 mei. Deelnemende praktijken doneren per vaccinatie die ze in de actieweek zetten €2,50 aan dit goede doel, met hopelijk net zoveel succes als vorig jaar. Want ons streven blijft: gezonde dieren, gezonde mensen!
DIOloog, nummer 1, maart 2015
7
Even voorstellen: de nieuwe voorzitter Mijn naam is Marloes van Elderen en zit op dit moment alweer in het laatste jaar van de Master Gezelschapsdieren. Van jongs af aan had ik al de droom om ‘later’ arme mensen in Afrika te helpen met hun vee. De kennismaking met DIO in mijn eerste studiejaar bracht dan ook veel hoop. Ik ben pas een aantal jaren later actief geworden bij DIO, omdat ik eerst wilde wennen aan het leven als student en er andere dingen op mijn pad kwamen. De mailtjes en activiteiten van DIO trokken altijd al mijn aandacht en een jaar geleden wilde en kon ik dan ook zelf actief worden in de MalawiCommissie. Ondertussen hebben we al redelijk wat progressie geboekt en is mijn ‘droom’ uitgekomen. Omdat DIO erg veel andere mooie projecten organiseert, een heleboel contacten heeft over de hele wereld en dit een kans biedt om zelf wat te kunnen betekenen voor de internationale Diergeneeskunde neem ik dan ook de taak als Voorzitter van Iris Maliepaard over. Hiermee hoop ik mijn kennis en kunde te kunnen delen met mensen over de hele wereld die het misschien nog wel harder nodig hebben dan wij. We gaan er een mooi jaar van maken!
DIOAgenda
8
9-11 april: DIO op de Voorjaarsdagen
18-23 mei: VaccinatieActie
Volg ons ook via
DIOloog, nummer 1, maart 2015