Zondag 24 januari 2016 Wereldbroederschapszondag Avondmaalsviering
Voorgangers: ds. Anneke van der Zijpp ds. Carolien Cornelissen Organist: dhr. Anton Visser Dienstdoende koster: zr. Nienke Schonenberg en br. Heiko v.d. Wijk
Vanaf 9:45 uur is er gelegenheid tot stilte en inkeer ter voorbereiding op de dienst.
Gaan met God Orgelspel – gevolgd door een moment van stilte
++++++++++++++++++ SAMENROEPEN Welkom Aansteken van de kaarsen Zingen: lied 969: 1,2 In Christus is noch west noch oost (staande) Bemoediging Zingen: lied 969: 3,4 ( de gemeente gaat zitten) Woord voor de kinderen, inleiding op het thema (hierna gaan de kinderen naar de kinderdienst) Stilte en gebed Zingen: lied 836: 1,2, 4 O Heer die onze Vader zijt
HOREN Inleiding bij de lezingen Eerste bijbellezing: Genesis 5: 3-8; 21-24 Zingen: lied 919 Gij die alle sterren houdt Tweede bijbellezing: Mattheüs 14: 22-23 Zingen: lied 932 Rust nu mijn ziel
Overweging Stilte Orgelspel Avondmaalsviering Zingen: 970: 1, 2, 3, 5 Vlammen zijn er vele Vredesgroet Duiding en nodiging Delen Lofzegging Voorganger: Dan zal de vrede van God, die alle verstand te boven gaat, uw hart en uw gedachten in Christus Jezus bewaren . Allen: Amen Gebeden (voorbeden / stil gebed / Onze Vader- te vinden voorin het Liedboek ) Zingen: lied 416 Ga met God en Hij zal met je zijn (staande) Uitzending en zegenbede Gezongen Amen
Orgelspel, collecte +++++++++++++++
Mededelingen Collecten: de eerste collecte is voor Amnesty International , voor het handhaven van mensenrechten. De tweede collecte is voor het werk in de Doopsgezinde Gemeente Utrecht. Na de dienst is er koffie en thee in de Gemeentezaal. Iedereen is van harte welkom. Om 11.30 uur repeteert het Gemeentekoor o.l.v. Eliane Heijnen. Vanaf 12.00 uur vanmiddag bent u welkom in de Lutherse Kerk voor de Buurkerkenlunch. Op de hal in de tafel ligt nog het inschrijfformulier voor het jaarboekje. Ook staat daar de doos met brieven van de kerkbalans. Wilt u uw eigen brief meenemen? Agenda: Volgende dienst: zondag 31 januari 2016, voorganger: ds. Carolien Cornelissen. Interactieve dienst, voorbereid i.s.m. met de Commissie Maatschappelijk Zorg over het thema “vluchtelingen”. Op woensdag 27 januari om 20.00 uur is er weer Geloofsverdieping. Om 20.00 uur in de Tuinkamer. Op donderdag 28 januari om 11.30 uur is er Liturgie Commissie in de Grachtkamer. Op zondag 31 januari om 11.30 uur is er kostersvergadering. Op zaterdag 6 februari om 15.30 uur vindt de onthulling plaats van de schilderijen van ds. Jan Hartog en zijn echtgenote Guusje Honig in de Kerkenraadskamer. Op zondag 7 februari om 11.30 uur vergadert de PR Commissie.
~1~ PREEK 24 jan. 2016 DGU Wereldbroederschapsdag Gen.5: 3-8; 21-24 | Mt.14: 22-33
Broeders en zusters, er wordt heel wat 'gegaan' in de bijbel. Mensen zijn altijd onderweg, of ze nu zitten, slapen, struikelen of wandelen, gaan doe je zolang je leeft. Bijna elk woord dat je in je mond kan nemen, heeft een letterlijke en een figuurlijke, een overstijgende betekenis. Hier, vandaag, heb ik de figuurlijke betekenis op het oog, het gaan van mensen, de weg die je gaat, je leven lang. Niet dat pad van het navigatie-systeem, dat je precies brengt naar de plaats die je intypte, zo snel mogelijk van a naar b, hoewel het ding in mijn geval soms behoorlijk de weg kwijt is. Laatst droeg de stem in mijn auto mij op om recht door een betonnen afscheiding een diep kanaal in te schieten. Maar zoals u ziet: ik ben er nog. Het gaan van vandaag is niet zozeer van a naar b als wel het helicopterende zicht op de weg die een mens z'n leven lang gaat. Het materiaal van de commissie van de Wereldbroederschapsdag stelde mij voor om te kiezen voor het thema 'Gaan met God', en in principe zijn op dit moment alle Doopsgezinden wereldwijd bezig met nadenken over gaan met God. Wat een prachtige gedachte. Welke woorden zouden er vanaf al die andere kansels aan dit thema vastgeknoopt worden? Toen het thema mij in het oog sprong, dacht ik ogenblikkelijk aan Henoch, de man die met God wandelde. Er zijn niet meer dan 4 korte zinnen aan deze figuur gewijd in de bijbel, maar lieve hemel, wat heeft dit wandelen mensen tot denken aangezet. Zo gaat dat vaker: hoe minder we weten over iets of iemand, des te meer wordt je uitgenodigd er iets bij in te vullen. Henoch is in de latere literatuur een legendarische figuur geworden, aanleiding voor de meest wilde speculaties en fantasieën. Enkele wandelaars van later datum hebben zich ook Henoch genoemd.
~2~ Minstens drie. .......................... Hij wandelde met God, hoe moge dat er uit gezien hebben? Ging daar Henoch en was er een goddelijke schaduw naast hem? Vier benen, naast elkaar? Gingen ze als vrienden, als naasten, door het leven, en wat deden ze dan de hele dag? Wat lieten ze, de hele dag? Maar, ik benadrukte het al, we zijn hier niet met een navigatie-tocht bezig, we denken na over een levensweg. Een queeste, zo noemt men in de mythologie dat ook wel, dat betekent een spirituele zoektocht die een leven lang duurt, een zoeken naar de zin en de onzin van het leven. Waar gaat het om, waar doe ik het voor, wat is de bodem van mijn bestaan, waar kom ik vandaan en waar ga ik heen. Henoch wandelde zijn queeste samen met God. We leven in het jaar 2016, dus laat dat met die 4 benen maar zitten. Zo bedrijven wij geen theologie. Ik denk dat hij iemand was, die God in z'n binnenste meedroeg. Die de wereld bekeek met Gods ogen. Die handelde als met Gods handen. Hij kende geen ander doel dan Gods doel. Eigenlijk was zijn wandelen dus geen queeste meer, want in het woord queeste zitten diepe vragen verborgen, het is afgeleid van het Latijnse woord quaerere, wat zoeken en vragen betekent. Henochs doen en laten viel samen met de bedoelingen Gods. Nou is dat allemaal makkelijk gezegd, want wat zijn de bedoelingen van God dan? Broeders en zusters, als dat zomaar, zonneklaar duidelijk was, dan hadden we geen bijbel meer nodig. Dan hadden we geen kerkdienst nodig, dan zijn wij de hele dag één en al verkondiging, preek en gebed in één. Maar dat zijn we niet, wij zijn van die zoekende, vragende wezens, die op elke vierkante meter weer aan het twijfelen en hopen slaan, die bij elk kruispunt diep in hun hart moeten zoeken
~3~ om te weten waar de juiste weg heen leidt. Wat zijn Gods bedoelingen met mij? Wandelde Hij ook maar met mij!! En legde Hij dan al wandelend zijn bedoelingen maar aan mij uit, dan komt het wel goed. Gods bedoelingen.... ik ontdek dat het telkens weer daar om gaat. Je zou daarbij kunnen denken aan de geboden. Er zijn er heel wat in de bijbel te vinden. Er zijn mensen die ze hebben geteld, in het O.T. zijn er in de klassieke telling 613, in het N.T. zijn er ongeveer 800 te vinden. Maar je houden aan alle geboden en denken dat het dan wel goed zit met je levenswandel, dat heb ik altijd zoiets vreemds en ook engs gevonden. Alleen al de opdracht om mijn naaste lief te hebben, ik kijk om me heen en ik weet niet wie mijn naaste is. De hele wereld? Al wie ik ontmoet? Alle vluchtelingen? Alle zwervers hier in Utrecht? Maar dan bezwijk ik. En ik moet ook God liefhebben, maar hoe gaat dat er concreet uitzien? En mezelf, maar waar liggen wat dat betreft de maten en de grenzen? De geboden zijn een summiere handleiding, een basis, maar er valt nog heel wat aan in te vullen. Als we het hebben over Gods bedoelingen, dan denk ik meer aan een innerlijk kompas. Een spirituele naald, die uitslaat als het mysterie van het leven ter sprake komt, als dat mysterie in gevaar komt, als het wordt geraakt, maar ook als het bedreigd wordt, weggehoond of afgebroken. ................................................. Mijn spirituele naald heeft voedsel nodig om te bewegen, om uit te slaan. Mijn levenswandel heeft het woord God nodig. De kieren en de gaten, de vraagtekens en de duisternissen, dat zijn de momenten van dwalen en vragen,
~4~ van een open hart en hand en oog: God, wilt U alstublieft in mijn leven zijn. Wil voedsel voor mijn kompas zijn. Maar zo'n kompas is eigenlijk een heel kwetsbaar ding. Je ziet hem niet, en toch heb je hem zo broodnodig. Anders geformuleerd: je ziet hem niet in deze tijd, en toch heb je hem zo broodnodig in deze tijd. Ik las ergens een definitie van onze postmoderne tijd: we zijn in principe allemaal mondige individuen, we zijn vrij en autonoom in ons denken en doen, het bewustzijn deel uit te maken van een groep is er nog nauwelijks. Ieder voor zich heeft zich een weg te banen. En dit was het beeld: We leven als mensen die collectief naast elkaar op een perron staan te wachten, we menen niets met elkaar te maken te hebben. Totdat de trein komt, dan gaan we elkaar als rivalen zien. We gaan duwen en trekken als gekken om als eerste die trein in te komen. Toegegeven, het is niet makkelijk om in zo'n situatie voeling te houden met je innerlijke kompas. Maar zo'n perron-situatie is eigenlijk het hele leven al aan de hand. Overal in de samenleving wordt geduwd en getrokken, en hebben we de neiging om 'ik eerst' en 'ik het meest' te roepen. Weg jij uit onze wijk, hier geen plaats voor vluchtelingen, wij waren hier het eerst. Nee, je ziet hem niet, in deze tijd, en toch heb je hem zo broodnodig in deze tijd: je innerlijk kompas. --------------------------------------------Prachtig wordt de kwetsbaarheid van het kompas geïllustreerd in het verhaal van Petrus, die net als de andere discipelen eerst wel even verbijsterd zijn over een Jezus die over het water wandelt, maar ach, wie gelooft kan innerlijk heel wat aan. En Petrus zei: Heer, als U het bent, dan kom ik naar U toe. En dan wandelen er niet één, maar twee over het water, naar elkaar toe.
~5~ Als je het verhaal nuchter beschouwt is dat nergens voor nodig, dat Petrus die boot uit klom, en zijn voetstappen op het water zet, Jezus zou er binnen enkele minuutjes toch wel zijn. Maar: we hadden het vandaag niet over navigatie-systemen, maar over het mensenleven als queeste, het wandelen met God en een vraagteken. Bovendien, we zijn dan wel verwonderd over dat wandelen over het water, maar het gaat Petrus prima af. Het gaat goed, een pas en nog een pas, goed, best, ze naderen elkaar. Maar toen keek hij naar de wind. En naar het donkere water, waarvan hij plotseling zag dat het vloeibaar was, en diep, en hij bedacht dat wandelen over water helemaal niet kan. Misschien zag hij opeens ook Jezus niet meer, mogelijk bedacht hij dat zelfs een Jezus niet over water kan wandelen, en toen stond opeens zijn innerlijk kompas helemaal stil, het ging uit. En hij wordt bang, en zinkt, en schreeuwt. Er wordt een goddelijke hand uitgestoken en hij wordt weer in het schip gehesen. ---------------------------------Hij ging met God. Zijn innerlijk wandelde met God, en hij kon de wereld aan, hij kon het water aan. Hij voelde zich zomaar die boot uitstappen, de diepte in, die wel aan hem trok, maar die hem er niet onder wist te krijgen. Zijn spirituele kompas wist waar hij wezen moest: die kant op, daar is Hij. Totdat hij dacht: nee, het leven is één groot perron, en we moeten allemaal vechten om een plek, als ik het niet doe, wie doet het dan voor mij. En hij dacht: mooi hoor, al dat praten over God, over wandelen met God, over gaan met God, maar is dat niet allemaal één grote luchtbel die we al bijbellezend in stand houden? Het leven is hard, dacht hij. En toen werd het water zacht. Langzaam maar zeker verloor het innerlijk kompas z'n kracht, en wat eerder wel kon, was nu onmogelijk: wandelen over het water.
~6~ Gaan met God. -----------------------------Gaan met God. Een levensweg, een queeste, waarin je dat innerlijk kompas voedsel geeft, zodat je er op kunt vertrouwen als het zich roert, als het jou wijst op de schitterende, de ontroerende, de overstijgende momenten in je leven. Ze zijn er, in een lied, in een blik, in een gebed, in een klank, in een stilte, in een gebaar. In samen. In brood en wijn. Zeker, onze levensweg is niet van dien aard dat er geen gaten en kieren zijn in jouw wandel met God. Er zijn eenzaamheden die je met geen mens kunt bespreken, er zijn keuzen te maken en je weet niet welke de juiste is. Denk je. Maar dat innerlijk weten, - niet dat zinkend verstand, - dat innerlijk weten tilt je door die zwarte momenten heen, waardoor je misschien uiteindelijk terugkijkt en mag denken: ik wandelde niet alleen met God, maar ik werd ook nog af en toe gedragen. De voetstappen in het zand. Ik zag maar één paar voeten, en we gingen toch samen. Met wie en wat en waarom? Ik weet het niet. Dag Hammerskjold zei: 'Niet ik koos de weg, maar de weg koos mij.' Ontroerend om als mens zo uitverkoren te zijn. Amen.
