Zomaar een leven(1)
Auteur Bakie 1
Inhoud opgave
De inleiding Geboorte en uitleg over de auto biografie
De vorming tot 7 jaar
Ontdekkingen tot 14 jaar
De meiden tot 21 jaar
Het rijp worden tot 28 jaar
Verantwoording tot 35 jaar
2
De inleiding Ik Hans Bakermans ben geboren op 20 oktober 1948 als jongste zoon uit een gezin met te oude ouders een oude zus van 14 een nog oudere broer van 15 en een broer van 8 jaar oud Vader was een niet zo hard werkende kleermaker die een kleine textiel winkel had , moeder was een boerendochter van de familie van Grootel die niet onbemiddeld waren. We woonde in Waalre in een beschermde omgeving tussen winkeliers en andere zelfstandigen. Ik ben al begonnen met een oordeel over mijn geboorteplek, als je nu ik zoveel jaren ouder bent kijkt naar die omstandigheid, mag je blij zijn dat je op het westelijk halfrond bent geboren en dan ook nog in een meer dan gemiddeld gezin. Ik probeer alles in periode van 7 jaar te omschrijven, het kan zijn dat ik periodes overlap, ik ben n.l. niet goed in jaartallen. Ik maak bij elke periode een korte inleiding, en het mooie is denk ik dat mensen die er in voorkomen zich zullen herinneren hoe het voor hun was in die tijd. Namen zijn fictief of voor een gedeelte, Als er mensen zijn die moeite hebben met hun naam in mijn autobiografie , ik heb niemand willen kwetsen en het is ook altijd mijn mening dus hoeft geen hele waarheid te zijn. Deel 2 is ook klaar en verschijnt binnenkort ook op book4 free
3
De vorming
tot 1955
Ik ga nu terugkijken op de eerste 7 jaar van mijn leven , welke bepalend zijn voor je toekomstige manier van denken en kijken naar je omgeving. Allereerst de opmerking dat ieder kind dat opgroeit met de ervaring van zijn of haar omgeving , altijd een beperkte kijk op het leven heeft, maar die qua normen en waarden altijd van invloed zullen zijn. Volgens beroemde pedagogen en agogen zijn de eerste 5 jaar van enorm belang in je opvoeding , raar is wel dat je daar zo weinig bewust van meemaakt.
Familie en omgeving De meeste ouderen herinneren zich pas iets van hun kindsheid vanaf 5 jarige leeftijd, tenzij er iets schokkendst gebeurt een oorlog of dood en verderf . In mijn geval was het de dood van mijn moeder, ik was 3 jaar toen ze stierf en dat heeft heel veel invloed gehad op mijn gedrag in mijn leven. Allereerst hebben mijn ooms en tantes veel dingen die ik gezegd en gedaan heb tijdens de begrafenis, allerlei dingen die kinderen in hun onschuld wel eens zeggen , maar ik weet daar niets van. Mijn eerste echte herinnering en die heb ik nog als de dag van gisteren is dat mijn vader verkering had (of een oogje ) op mevr. Waterschoot , en daar waren mijn broer en zus het niet mee eens. Of het te vroeg was of dat ze haar niet leuk vonden ,ik weet het niet , ik weet wel dat ze vanaf de bolksheuvel de Willibrorduslaan ingereden kwam en dat ik haar van de fiets trok, opgejut door de verhalen thuis van mijn broer Wil en zus Netta. Maar toch was dit mijn allereerste initiatief,weliswaar niet erg positief maar , min of meer goed bedoeld. Mijn vader was dus op zoek naar een vrouw die 2 pubers een ventje van 8 en een kleuter van 4 moest opvoeden. Omdat hij nogal veel buurten ( ofwel veel tijd verkletste) werd hij gewezen op een vrouw in Ospel , ze hadden gezegd dat daar een flinke vrijgezel zat . het geboortehuis van onze Wil en Netta En hij naar Ospel met zijn glimmende auto , hij wist niet waar ze woonde en dacht ik ga het bij de pastoor vragen (telefoonboeken en internet had je nog niet )en Ospel is een ontzettend klein 4
dorp , waar overigens wel een behoorlijk grote kerk staat, de pastoor wilde mijn vader wel ten dienste zijn , maar in die tijd hadden pastoors nog veel invloed op de mens. Hij raadde mijn vader aan om niet naar die vrouw (feijen)te gaan want dat was niks voor hem hij wist nog wel een vrijgezelle vrouw te zitten van 44 jaar volle borst vooruit en van goede komaf. Dus pa naar de café van Harrie Caris want daar werkte ze , sterker nog ze woonde er in huis omdat Harrie met haar zus Leentje getrouwd was. Het was ook wel gemakkelijk want het was tegenover de kerk. Het eerste contact was gelegd , en omdat de nood hoog was werd er snel gehandeld , hij bracht ze mee naar Waalre om met de rest van het gezin kennis te maken . Nog zo’n sterk punt wat ik nooit meer zal vergeten op 4 jarige leeftijd komt Marie Daelemans bij ons binnen en ik verstopte me in de dressoir(dat kon omdat er niks in stond), natuurlijk omdat het een gekke ervaring was en omdat ik heel verlegen was in mijn jeugd. Van het een is het andere gekomen dus ook een trouwpartij in Ospel , ook dat vergeet ik nooit meer , niet dat er het ja woord gegeven werd of welke muziek ze speelde , je weet als kind maar amper wat er gebeurt , maar wel dat ik met mijn nieuwe nichtje Wilhelmien (dochter van Harrie en Leentje) in de banken van de kerk heb zitten kletsen (heb ik niet van vreemden). Je kunt je voorstellen dat ik als kleinkind behoorlijk in de watten werd gelegd , komt nog bij dat ik voor die tijd een aantrekkelijk kind was , beetje verlegen en gruwelijk veel blonde krullen. Ik had altijd een hekel aan al die tantes die maar door mijn krullenbol aaiden en mij zo’n mooi menneke vonden. Ik weet het natuurlijk niet precies maar je kon wel aanvoelen komen wat er gebeurde , mijn zus Netta vond in onze hans ( gek ik ben nooit of toch zeer kort hansje geweest) een levende pop , maar de nieuwe moeder wilde ook graag moeder spelen, dus dat was al een interne strijd , broer Rinus begon te puberen , en broer Willy wilde ook wel wat te zeggen hebben. Ik heb uit die tijd toch wel veel leuke herinneringen, we gingen vaak naar Ospel en heb daar veel dingen meegekregen , het was natuurlijk in die tijd zo dat de meest mensen uit Waalre alleen maar in Valkenswaard of Aalst kwamen of misschien een keer in Eindhoven , maar naar Ospel dat leek al een wereldreis. Het was telkens iets aparts in Ospel , niet alleen omdat het ver weg was maar ook en vooral omdat ze een vreemd taaltje hadden . Mijn moeder (want ik noemde haar mam vanaf het begin) woonde zoals al eerder gezegd bij Harrie Caris en tante leen zij hadden een café en een aannemers bedrijf en een winkel in huishoudelijke artikelen . Ook woonde in dat huis nog een tante (tant zoals men zei) die altijd in bed lag in een achterkamertje , en er woonde nog een kleermaker die noemde ze de schreur, dat was een bijnaam voor een kleermaker , ik meen dat het ook familie was maar weet het niet zeker.
5
Harrie en leen hadden 2 dochters Willemien van mijn leeftijd en Maria die enkele jaren ouder was. Dan had moeder nog een zus Greet die was getrouwd met Weekers en dat was een molenaar, daar hadden ze 8 meiden en een jongen , je snapt wel dat het daar altijd gezellig was, zij woonde in een oud laag huisje net als je Ospel kwam binnen rijden vanuit Nederweert aan de rechterkant. En ook mooi was het als wij Ospel kwamen binnen rijden op zondag dan gingen de gordijntjes een beetje meer open om te zien wie er wel met de auto het dorp binnenkwam. Intussen dacht mijn broer wil wat ons vader kan moet ik ook kunnen. Dus hij kreeg een meidje uit Ospel Toos van locht , zo heette ze niet maar ja iedereen had een bijnaam , als je dat niet had telde je niet mee, dat kwam ook omdat er nogal wat van de Boomen woonde in Ospel. Enkele namen die me nu te binnen schieten zijn , lemmen toon, eieren pier, de goande Marie, en alle broers en zussen van Toos die allemaal van locht heette , want daar woonde ze. Intussen ging het leven in Waalre natuurlijk gewoon door ik heb in die korte tijd vijf 2e moeders gehad , zoals ze dat zelf noemde, de eerste was Lies Dijsseldonk waarvan ik de moedermelk heb gehad als baby, de 2e was Mia Lepelaars (v/d Meerakker) die hielp thuis toen ons moeder ziek was , de derde was mijn nicht zus Bakermans de vierde ons Net en de vijfde ons moeder. Later zijn er nog 2 bijgekomen, die werkelijk iets voor mij betekende. Op de kleuterschool zaten wij bij de nonnen daar herinner ik me alleen van dat we stokpaardje mochten of moesten rijden , wat veel meer indruk op mij maakte was het volgende . Het klooster was traditioneel aangelegd met zo’n halfronde inrit met in het midden de hoofdingang met een luifel en een trap van hardsteen, daar kwamen wel eens zwervers om eten vragen (misschien was het wel altijd dezelfde ) die kregen dan een bordje eten , wat erin zat weet ik niet, en als ze het bord leeg hadden zetten ze het lege bord op het bordes en gingen verder. Ik ben wel eens met een vriendje gaan kijken en ruiken wat er in dat bord zat , wij vonden het toen stinken, maar ja we waren kinderen. Achter het klooster woonde opa de Bie en daar konden we ook komen via een kattenpadje vanuit onze straat, opa de Bie was iemand om bang van te worden (ik denk nu van niet ) hij had de naam dat als je hem pestte gooide hij met de riek, nu zie je maar dat mensen zichzelf altijd van alles wijs laten maken door god en alleman, want hij deed nooit iets . Ik kon ook kattenkwaad uit halen zo heb ik bij onze buren Jos van Dijk een keer belletje getrokken , want dat deed toch iedereen dus ik ook dacht ik , ik had alleen niet gerekend op herkenning van Jos of zijn vrouw, en die deden beklag bij ons thuis en ja als goeie buren klagen dan moet je boete doen. Achteraf ook nog terecht want de vrouw van Jos was toen slecht ter been , ik heb op mijn knieën vergiffenis moeten vragen en moeten beloven dat ik het niet meer zou doen, het heeft geholpen want ik was bekeerd , van die kant was ik braaf toen. 6
Bij ons schuin tegenover was een centra winkel van Jan Boon( Bonen uit Ospel) , eigenlijk was Jan onze bakker en Lies (Lemmens uit Valkenswaard)was degene die de winkel deed, een kleine voor toen gebruikelijke kruidenier. Ik kwam daar bijna dagelijks want ik moest de boodschappen doen , ik kreeg de opdracht om een wit brood een pakske boter en een ons gesneden te halen , als voorbeeld , ik mocht niets opschrijven en moest het maar onthouden , ik ging dan van huis weg , de winkel was ongeveer 40 meter van ons af , en zei dan telkens wat ik moest onthouden , en meestal ging dat wel goed. Op een keer moest ik weer boodschappen doen en ik stond in de winkel en Lies bleef wat lang weg , er lagen mooie bonbons in een doos , je voelt hem al , ik bleef er maar naar kijken en ineens pakte ik er een , recht mijn mond in , je voelt het al komen lies kwam binnen en betrapte mij . Ik kreeg behoorlijk op mijn sodemieter en moest beloven dat ik het nooit meer zou doen , dan zou ze het niet tegen ons vader en moeder zeggen , je kunt je niet voorstellen hoe ik me voelde mijn eerste diefstal op een ander en dan nog betrapt worden door vrienden van ons vader en moeder , want Jan kwam ook uit Limburg. Eigenlijk moest Lies boeten voor het betrappen van mij want ik ben zeker 2 weken niet naar de centra gegaan maar ging naar kees teut of van Gastel , terwijl ze het niet verdiend had want ze heeft mooi haar mond gehouden dus later kwam ik weer gewoon daar. Wij hadden zo onze vaste winkels waar we heen gingen, dat waren natuurlijk ook klanten van ons en niet van onze buurman Pierre Davits die ook een textiel winkel had, onze winkels waren, de centra soms ook Verbunt die hadden een spar winkel op de ol vrouwendijk , dat was mijn lievelingswinkel daar rook je de vers gebrande koffie , of slagerij Lemmens en Vos , Maas was ook een slager maar die was denk ik klant bij de buren,ik heb geleerd dat je als middenstander veel mensen te vriend moet houden. We kwamen ook veel bij een andere buur ofwel bakkerij Bekkers , als ik terug kijk waren er in zo’n klein dorp veel bakkers, Bonen, Bekkers, de Teut, van Gastel, en Bekkers, verder in de straat. Bekkers was mijn favoriete bakker omdat we daar binnen mochten kijken en rondlopen, en soms mee helpen, of ons eigen broodje bakken, die hadden een droogzolder voor de appeltjes die in het gebak gingen, en de plaatjes onder het brood, daar speelde wij hosties uitdelen mee zoals in de kerk. Bij van Gastel hadden ze lekker knipbrood , daar kwamen we niet zoveel dus dan is het extra lekker, bij Bekkers hadden ze de lekkerste speculaas van Waalre en de slechtste vlaai van heel Brabant, wij zeiden altijd als je die tegen het plafond gooit gaat het plafond kapot, voor schoenen gingen we altijd naar Kwinten en om ze te laten repareren naar Lauwers in Aalst, zo kwam elke vrijdag de visboer langs Heesterbeek ook uit Aalst , daar had je ook nog Koelewijn . Wij hadden bijna altijd platvis ofwel schol , ik vond dat wel lekker maar die vlimmen waren er eigenlijk teveel aan.
7
Wij werden een beetje bang opgevoed in die tijd , bang van zwarte piet ,bang van de oorlog , bang van kwade mannen in bossen, bang van god . Misschien kwam dat ook wel omdat wij zo naoorlogs waren , en vonden onze ouders het de plicht om ons voor allerlei gevaren te waarschuwen. Vroeger dacht ik altijd dat die oorlog elke dag schieten was constant van huis naar huis lopen , zodat de Duitsers je niet zouden zien, later heb ik gehoord dat er in Waalre maar een paar Duitsers zijn geweest in al die jaren en dat was dan ook nog op het einde toen ze moesten maken dat ze weg kwamen Op een of andere manier ben ik overigens nooit bang van god geweest , ik wilde ook geen misdienaar worden wat andere vriendjes wel wilden, tijdens mijn 1e communie moesten alle kinderen een voor een voor het heilig hart beeld gaan staan met de handjes keurig gevouwen als een heilige , dat was voor de foto thuis. Ik was redelijk verlegen , maar had blijkbaar het koppige van mijn moeder want dat deed ik dus niet , ik vond dat toen al schijnheilig, die fotograaf probeerde het wel tig keer maar telkens gingen mijn armen recht naar beneden.
Lief eigenwijs Mijn ervaringen met de kerk , zijn fysiek niet geweldig want ik ben al eens flauw gevallen , en ik heb al een keer alles onder gekitst, en psychisch worstel ik er nog altijd mee bestaat ie wel of nie.
8
Wat ik ook gezien heb in de straat tegenover ome Antoon in de oude kerkstraat was een stuk van een familie drama , en tegelijk een dorpsdrama , ik weet niet goed meer wat de aanleiding was dat ik er ging kijken met ons vader en misschien nog wel meer familieleden , maar goed ik was er. Ingeseind door ome Antoon denk ik gingen we kijken naar de stal tegenover Bert van Mol daar stond een kleine boerderij van ik meen van de linden of linders daar lag achter in de schuur tussen het hooi vader van de linden te kermen van de pijn en dat terwijl de straat vol stond met mensen , die keken en deden niks , er werd gezegd dat zijn zoons hem in elkaar hadden geslagen, en wat ik toen hoorde vond ik verschrikkelijk , maar misschien ook wel begrijpelijk in zo’n dorp, men zei dat hij het wel verdiend had want hij sloeg zijn zoons ook altijd, dus daarom deed men niets denk ik. Op het moment dat ik het opschrijf twijfel nog steeds ,zeker omdat ik de omstandigheden niet kende, was dit nu kei fout of was dit gerechtigheid. Of wisten de omstander van helemaal niets en zeiden ze zomaar wat.
mijn geboortehuis links Als kind kwam ik ook vaak bij de familie Strijbos en bij Jacky van de Looy, Jacky was een van mijn eerste vriendjes tot dat ik een keer een fles melk kapot had laten vallen , maar niet dat het de reden was waarom ik daar niet meer speelde , het klikte gewoon niet zo, bij Strijbos kwam de familie Somers en Anna Strijbos hun oma was ook familie via mijn ome Piet van Heeswijk , daar was het altijd feest naar mijn idee ,omdat oma zong en mondharmonica speelde, ze woonde in een voor mijn gevoel lange witte boerderij op de plaats waar nu de parkeerplaats is van de ah etc. ze zat altijd voor aan het raam , in een grote stoel en wij zaten eromheen , te zingen of te luisteren. Pietje Strijbos haar man die lustte hem wel om zomaar te zeggen, die behoorde bij de stappers van waalre.
9
De oorsprong van mijn genen. Ik kan nu achteraf niet zeggen dat het zo’n bijzondere familie was, maar eigenaardige trekjes zijn er in elke familie. De familie Bakermans waren brave hardwerkende mensen van boeren oorsprong, ome Tinus was een hard roepende ouderwetse boer die veel land had verkocht waar later zijn kinderen allemaal goed mee geweest zijn , hij woonde in Zeelst op Cobbeek op de weg naar Oers, we kwamen er regelmatig en je moest zoals dat bij al de boeren toen mee-eten. Tante Anna zetten dan het brood tegen haar schort op tiet hoogte en begon dan te snijden in het brood wat toen nooit voorgesneden werd, dus elke boterham was anders van dikte en dikwijls scheef gesneden. Tante Anne schreeuwde altijd tegen haar zus die in huis bij hun woonde “trien goa de verkens voeieren” tenminste dat heb ik er van meegekregen. Ome Antoon woonde in Waalre en dat was de lieveling oom van ons gezin, tante Drieka (v/d oetelaar)werkte hard en was niet zo vriendelijk , maar wat ik van haar geleerd heb is lever eten , dat vond ik en vind ik nog altijd lekker op haar manier gebakken. Ome Antoon is te vroeg gestorvenen, dus moest tante Drieka het alleen doen gelukkig had ze alleen maar een zoon Willy die ongeveer net zo oud was als onze Rinus. Ome Paul(wij zeiden altijd pau) woonde in Meerveldhoven in een burgerhuis ons vader en hij waren altijd over voetbal bezig de een voor woldere en de ander voor marvilde. De familie van Grootel is voor mij de familie van mijn moeder , ik zocht daar altijd iets wat er niet was , maar daardoor heb ik ze wel beter leren kennen. Als je het over hard werken hebt dan hebt je het over de van Grootels en als je het over aantrekking kracht op het andere geslacht hebt heb je het over de van Grootels. Ik kan nu zeggen dat er tot een bepaalde leeftijd (28) geen dag voorbij is gegaan of ik was bezig met de familie van Grootel omdat het met mijn moeder te maken had. Opa van Grootel had grond verkocht aan de gemeente Eindhoven en hoefde eigenlijk niet meer zoveel te boeren , ofwel hij had goed geboerd. Hij heeft een nieuwe boerderij gebouwd ook in den hurk achter het kanaal ongeveer waar nu de Sligro staat. Ospel vond ik apart maar den hurk vond ik bijna een avontuur , het lag voor mijn begrip van toen in een diep dal vanuit de gestelse straat of vanuit de zeelsterstraat ging je in ieder geval naar beneden . en omdat er klei gewonnen werd voor de steenfabriek liep er een spoor, waar een treintje met van die kiep wagentjes over reed, rondom dat spoor waren er hoge wallen zodat die treintjes uit het niets opdoken. Ons vader reed een keer vanuit de blaartemse weg den hurk binnen en ik zat ook in de auto toen zo`n treintje hem van achteren aanreed, die kunnen niet 10
stoppen en er staat ook niemand op de weg(zandweg) om het verkeer ( 2 auto`s per week ) te waarschuwen, de schade viel mee en hij kon door rijden.
Dit was de prachtige boerderij van mijn moeder thuis Den hurk was een klein gehucht met kleine en grote boeren , er waren ook 2 kampen , je hoorde of bij de een of bij de ander, enkele families waar ik de namen ooit van gehoord heb zijn Coppelmans, Bukkems, den Dapperen, van Vroenhoven , Verberne en van Kruisdijk . Er zullen er nog wel meer gewoond hebben maar die zullen wel niet zoveel genoemd zijn in de familie. Die van Kruisdijk wel die hebben ze beroofd en een lid van de familie vermoord , dat was een hele rel in de hurk. Maar het was niet alleen spannend in de buurt, thuis was er ook wel wat loos tante Marie vree met Sjaak van Och , en dat was niet naar de zin van opa , want zelf zeker is een van Grootel ook , dus besloot tante Marie om thuis weg te lopen , ik kan wel vertellen welke taferelen zich hebben afgespeeld rondom haar weglopen , maar dat zou een boek op zich zijn, en bovendien heb ik het alleen maar van neven en nichten gehoord. Tante Anna was mijn lievelings tante , terwijl en dat heb ik als volwassenen gehoord zei dikwijls ruzie met mijn moeder had over niets bijzonders maar ze waren allebei nogal koppig zoals is gebleken, (heb ik het toch niet van vreemden). Tante Anna verwende mij maar was toch ook redelijk streng en veel te eerlijk in wat ze zei , waardoor ze het vaak aan de stok kreeg met de rest van de familie . Tante Anna was getrouwd met een ouwe pater ome Piet (van Heeswijk), die was redelijk intelligent en kon goed schaken , ze hadden samen een zaadhandel in de zeelsterstraat 69, in dat huis woont nu nog een neef van mij Peter van Grootel. Ze hadden zelf geen kinderen , maar hun huis had iets speciaals , de geur van het vogeltjes zaad in de winkel en mooi aankleding van de rest , tante Anna was mijn referentie aan mijn moeder , hoewel dat natuurlijk helemaal niet klopte.
11
Terwijl ik aan het schrijven ben besef ik dat mijn enthousiasme de kop opsteekt, zodat ik erg veel over de van Grootel familie zal schrijven , maar ja het is zo . Om met de oudste zus van mijn moeder verder te gaan , die had zoveel ellende gezien thuis dat ze besloot om in et klooster te gaan , dus niks roeping maar een vlucht uit de maatschappij van alledag. Met tante zuster had ik ook een bijzondere band , als kind niet zoveel maar later toen ik alles relativeerde of in twijfel trok, ik heb urenlange gesprekken met haar gehad en die hebben me over moeilijke periodes heen geholpen, ik kom hier later op terug. Ome Sjaak (ofwel cup zoals hij benoemd werd) die heb ik slecht gekend we kwamen er wel, hij had een prachtige boerderij in best maar die kan ik me niet herinneren, wel alle roddels die over hem verteld werden , hij zou de enige echte van Grootel genoemd kunnen worden want hij had 14 kinderen bij tante Truda en naar het schijnt had hij nog een vriendin, ook hij is een boek waard. Ome Jan uit Aalst heb ik niet goed gekend zijn vrouw tante Marie des te beter , hun huis was een droomhuis het heette dan ook “de pracht” volgens mij bewoonde hun maar de helft van het huis en tante Marie runde er een pension cq hotel , ik kwam daar veel omdat het weliswaar in een vijandig dorp was, maar mijn zus Netta werkte er . Er zijn in Aalst nog veel herinneringen aan dat huis maar ik kom er later nog op terug. Ome Dook oftewel Judocus ofwel dosje, heeft lang op den hurk gewoond in een klein boerderijtje en is op late leeftijd verhuisd naar Tongeren , ome Dook is alweer een boek waardig niet zoals ome cup maar in de stijl van showroom het tv programma met eigenaardige mensen , wij kwamen er redelijk veel en omdat de kinderen ongeveer mijn leeftijd hadden kwam ik daar graag en vooral Liesbeth vond ik erg aardig. Ome dook reed rond op een oud fietsje met het achterlicht kapot , hij werkte in tuinen en bij boeren denk ik , hij zag er uit als een sloeber terwijl hij aan geld geen gebrek had, bij ons werd gezegd dat zijn vrouw tante Anna al loog als ze vloot , of dat zo was weet ik niet, wel heb ik dikwijls gehoord dat ze daardoor wel eens in de probleempjes kwam. Dan mijn favoriete oom ome Frans en zijn mooie vrouw tante Oda, hoewel ik vroeger niet zoveel had met tante Oda is dat later heel goed gekomen , maar hier kom ik later ook op terug. Ome Frans was het boefje van de familie op allerlei gebied , noem kattenkwaad op en hij heeft het gedaan met zijn vrienden samen,ook het wordt saai maar hij is een boek waard. Wij kwamen denk ik nog het meeste bij hun , ze woonde toen nog lekker rustig in de Limburglaan tegenover drukkerij vrijdag , ome Frans had vogeltjes , al dan niet legaal en hij werkte bij Brabant oost een bouwbedrijf , het huis waarin hij woonde was ook van die firma , hij was ook bewaker en ik denk opperhoofd van de werf die achter hun huis was.
12
Met hun enige zoon Peter gingen we regelmatig over de velden naar drukkerij Vrijdag en stalen daar sigarenbandjes die afgekeurd waren , maar wel heel mooi en groot en ook lagen er genoeg brede elastiekjes, waar we dan een butsbol van maakte, Genoeg over de familie later kom ik op enkele gebeurtenissen nog terug .
Vlnr tante Anna tante zuster Jacoba tante Marie en ons moeder Lina Intussen in Waalre mijn centrum van de wereld toen , ging het leven verder. Ons gezin was door het wegvallen van mijn eigen moeder niet hecht en niet sfeervol , er was ook geen overdreven ruzie of haat , maar sfeervol was het niet. Wil en Netta waren koukleumen 1e klas zij zaten rond de kachel ik had er nog nooit van gehoord maar ze kregen kachelbenen, ik weet nog dat die helemaal rood werden , ze kropen bijna in de kachel, dat was zo’n Leuvense stoof zouden ze in België zeggen. Deze kachel stond in de keuken dat was zo’n stoofkachel waarop ook gekookt werd, overigens wij zaten altijd in de keuken , dat was voor mij gemakkelijk want dat was dicht bij de kelder . Eten was voor mij bijna een hel ik lustte weinig tot niks in die tijd , of dat psychisch was weet ik uiteraard niet , maar ik denk van niet want ik ben altijd een kritische eter (ettertje) gebleven, als ik mijn eten niet op at moest ik naar de kelder tot ik het op had. Maar dan komt mijn koppig van Grootel karakter naar boven ik at het nooit op , dus mijn afkeer van kelders is hiermee meteen verklaard , uiteindelijk mocht ik dan toch naar bed , dus voor mijn gevoel had ik gewonnen. Als de mussen van het dak vielen van de kou kwam onze wil in actie hij plaatste dan een rechthoekig kolen zeef achter in de tuin met een stokje van 15 cm omhoog gezet, en aan een zijde aan dat stokje een lang vliegertouw van 40
13
meter tot in de keuken , een beetje brood onder het zeef , en dan maar wachten tot er mussen onder kwamen. Zaten er dan voldoende mussen onder , of als het te lang duurde was zelfs 1 mus genoeg,dan trok hij vanuit de keuken aan het touw, en zaten de mussen gevangen. Dit werd veel gedaan in het dorp , maar het volgende minder, Wil slachtte de mussen en bakte ze in de pan , die waren lekker zei hij en mijn zus Netta . Ik kan geloven dat ze lekker waren , maar eigenlijk was het meer een tijdverdrijf van echte huismussen, want veel vlees zat er niet aan, en onze Rinus deed aan zoiets niet mee, die was buiten de buurt aan het onveilig maken. Een van de fouten die mijn ouders gemaakt hebben is onze Wil en ons Net peetoom en peettante te maken van mij, zeker omdat ze geen volwassen gedrag vertoonde en ook omdat ik zo’n verwend jong was geworden. Voor een van mijn verjaardagen hadden ze me opgenaaid dat ik een bal kreeg , en dat duurde al enkele dagen voor de 20e oktober, ze bleven aan de gang hierover en ik was al blij met een klein balletje, maar nee op het moment suprême kwamen ze af met een legpuzzel , ik was ergens rond de 6 jaar en was daar erg boos over. Het gevolg ik kreeg nooit meer iets met mijn verjaardag, alweer een verklaring waarom ik de pest heb aan verjaardagen en aan verrassingen. Het jaar daarvoor heb ik wel een blikken trommel gekregen waar ik blij mee was en trots mee over straat liep, ik weet nog dat Paul Bijnen tegen mij de onvergetelijke woorden sprak “jongen gij komt later bij de guld.” Hanenknuppelen etc. Onvergetelijk is voor mij ook het hanenknuppelen bij ons achter op de bolksheuvel bij café van hogers (weet niet zeker of de naam zo was ik geloof het haagje) het was familie van Nelis Lemmens de slager , ik weet ook niet meer bij welke gebeurtenis dit plaatsvond , ik dacht dat het met woldere kermis was rechts naast de kroeg vond het plaats, men had met ijzerdraad over de plaats een mand onderste boven in de lucht gehangen op iets meer dan ooghoogte , uit de mand was de bodem gehaald en daaronder hing een haan , levend en wel te bungelen met zijn kop ongeveer 15 cm onder de mand. Dan kregen de (dronken denk ik) kandidaten een blinddoek voor en een knuppel , en ze moesten dan de kop van die haan eraf slaan onder luidde aanmoedigingen van het publiek. En degene die het won mocht de hele avond gratis drinken en was voor een jaar hanekoning later is dat verboden en deden ze hanentoepen een onschuldig kaartspel. Je zou zeggen dat dit in de huidige tijd(2010) niet meer mogelijk is maar kijk maar eens op deze site. Hahnekoppverein kikiriki dat is een vereniging in het Duitse Dabringhausen
14
Wie had er vroeger toen wij klein waren televisie? Een beperkt aantal mensen , en bij de meesten mocht je niet gaan kijken , zelfs bij rijken van toen de familie van Dijk daar hadden ze niet als eerste een tv. Wij gingen in die tijd kijken op de bolksheuvel naast Drieka Roy (oma van die zanger) ik weet niet meer hoe die mensen heette , ik geloof Brabers,, wel dat ze geen kinderen hadden en dat ze het leuk vonden als wij kwamen kijken . Op woensdag middag en dan mochten we naar de verrekijker en dappere dodo kijken, we zaten dan keurig op een dubbele of driedubbele rij voor een kleine diepe televisie in zwart wit te kijken naar een klein theatertje, en gingen daarna rustig (denk ik) naar huis . De kreet van tegenwoordig is dat er niks meer op de tv is , toen was er echt niks op, of zoiets als opera of een filharmonisch orkest , maar er was niets anders dus was het leuk. Ik weet ook nog dat we later een soort Amerikaanse serie mochten zien , die ik niet leuk vond maar het begon met een mooi lied “the boys of the western sea” dacht ik dat het heette. Ik heb op internet gekeken en de titel gevonden maar niet de titelsong , ik heb ook nog via een verre achternicht in de USA geprobeerd het nummer te bemachtigen , maar het is tot nu toe niet gelukt, overigens is de zoektocht altijd leuker dan het gevonden resultaat. Vroeger toen het centrum van Waalre nog een kruispunt had stond de kermis eromheen , die kermis bestond uit simpele houten kramen met veel zeil , en in mijn beleving was het hoofdzakelijk schiettenten vuurvreters vrouwen met baarden en meer van dat soort zaken , ik weet dat op de hoek bij van Bakel zo’n tent stond en dat het kermisvolk gewoon op het zand achter de tent scheten om het maar eens plat te zeggen , en ik als keurig middenstandventje was op dat gebied niks gewend , en vond dat heel bijzonder. De kermis stond ook wel ooit gedeeltelijk op de bolksheuvel vooral weet ik nog dat de botsauto’s daar stonden, en via het kattenpaadje tussen Bekkers en Davits was dat gemakkelijk te bereiken, we kregen dan net zoveel geld mee dat we 2 keer in de botsauto’s konden. Ik speelde niet vaak met ons buurmeisje Diny Davits, hoewel ik ze wel mocht maar Diny was een aangenomen dochter van davits, en Davits was een concurrent van ons dus dat lag gevoelig toen, Diny heette overigens van Dungen en moest oom zeggen tegen Pierre Davits, ze was blijkbaar uit nood bij haar oom geplaatst omdat de thuis situatie van Diny moeilijk was. Maar doktertje hebben we toch al wel gespeeld in onze hut , dat was een gegraven put van 2 bij 2 bij 2 meter , met daarover een dak van takken enz , ik denk dat onze Rinus of onze wil die gegraven heeft. Ik ging vroeger wel eens mee naar het voetbal kijken , en zag dan langs de lijn kenners zoals Karsmakers ,van Ool , Stockmans etc. , en die riepen dan scheidsrechter afseit , en corner , en free kick ,pinantie, en meer van dat soort Engels bedoelde kreten, dus dat waren de deskundigen dacht ik , tot dat ik veel 15
later toen ik iets van voetballen afwist , nog eens ging kijken en diezelfde mensen gingen nog steeds naar woldere gingen kijken , toen bleek dat ze alleen maar partijdig waren en er eigenlijk niets van wisten. Op een keer gingen we weer met ome pau ( van Marvilde)naar het voetbal, ik zal eerst uitleggen hoe het voetbalveld gesitueerd was, als je vanuit het dorp de dreefstraat inreed , ging je de eerst weg rechts en dan lag er na ongeveer 75 meter het patronaat achter het patronaat was een trainingsveld en het hoofdveld, en je moest entree betalken als je naar het voetbal ging kijken, maar er waren veel mogelijkheden om gratis binnen te komen. Het huis van van Mierlo stond in de dreefstraat maar de tuin kwam uit op het trainingsveld met een wal en een sloot ertussen, en was er bij van Mierlo achter een wagen in de sloot gereden , bij van Mierlo hadden ze volgens ons 4 gekken, 2 daarvan mochten niet buiten komen en Albert en Trien mochten dat wel , Albert stond altijd achter in de tuin als het voetballen was , en die riep altijd naar iedereen , zoiets als “Bakermans Bakermans of kuipers kuipers”en dan vlug en tien keer achter elkaar, nou hadden ze Albert gevragen of hij mee wou helpen met die wagen uit de sloot te duwen , en Albert zei weer in tienvoud “voor een sigaret”, hij kreeg de sigaret , en zei ook weer in tienvoud ,” stik mar stik mar” , dus zo gek was hij nog niet. Dieren Later heeft er ook nog eens een circus gestaan op de bolksheuvel , daar ben ik toen gaan kijken en ik vond er toen al niets aan , ik weet niet waarom niet maar het heeft mij nooit getrokken zelfs de clowns niet. Ik ben opgegroeid met honden het schijnt zo te zijn dat wij een keffertje hadden wat mijn vast maatje was overal waar ik was zag je dat ding ook , het zal best maar veel indruk heeft dat niet nagelaten behalve dan het praten erover, meer indruk had ik van de mechelse herders die wij thuis hadden , dat waren tenminste honden , een was een beetje berucht , die ging aan de kippen bij van Dooren. Achter ons stonden simpele kippen hokken van v Dooren en die hadden wel honderden kippen , en onze hond ging als ie een keer los was via Davids door het kattenpaadje en een gat in de heg achter die kippen aan . Dat kun natuurlijk niet dus die hebben we weg moeten doen. Ik had erg weinig met dieren behalve dan dat we eekhoorns uit de bomen gingen schudden of eieren uit gingen halen , anderen gingen in die tijd gewelddadiger om met dieren maar daar had ik ook geen lol in. De omgeving Hoe zag Waalre eruit volgens mij: Op de markt stond vanuit de Willibrorduslaan rechts een laag huis , langgevel boerderij maar dan geen boerderij, daar woonde Joost Biemans , de aannemer 16
en gekend drinker, dan de pastorie met de kerk zoals die er nu nog staat, schuin ertegen over was natuurlijk een café waar de mensen voor maar vooral na de mis iets gingen drinken en kaarten, daarnaast stond weer een langgevel huis van Jan Vereggen de groenten boer die woonde rechts, en links woonde Leijssen, daarnaast was de café van Stockmans, en daarnaast een echte langgevel boerderij , ik geloof dat daarnaast in een kleiner huis van Looy woonde in de molenstraat. Tegenover stond het huis van Boex en van Dijk en dan de weverij met daarlangs het herenhuis van Frans van Dijk , daarnaast woonde een tante van hun. De burg uienstraat over woonde op de hoek Heintje Notten, de kruidennier maar hij heette eigenlijk Jansen, Notten was de naam van een verdwenen keten, daarnaast de teut een bakker, en daarnaast waterschoot. De straat oversteken stond het geboorte huis van mijn oudste broer en zus en daarin woonde de melkboer de Jongste daarnaast was een werkplaats die hoorde volgens mijn bij het hoekhuis waar van Bakel woonde. Dit was de directe omgeving ofwel de markt, tegenover ons stond het bonbon fabriek daarnaast of eigenlijk daar achter stond het fabriekje van de klit(v Erp), die maakte keramiek , die is vaak failliet gegaan dan kwam het huis van Smits geloof ik, en dan had je een kleine tuin met fruitbomen van de familie van Mierlo die hadden ook een timmerfabriek meteen langs hun huis aan de rechtse kant, en had je een kattepaadje naar opa de Bie en richting klosster. Langs ons woonde Davits en daar langs woonde Bekkers de Bakker, daartussen was een ander kattepaadje waardoor je naar de Bolksheuvel kon.
Op de foto de oude centra winkel van Jan Boonen en rechts het woonhuis van Lavrijssen op de markt voorheen café Stockmans
17
mijn muziek uit die tijd Louis prima Eddy fischer Eddy cristiani Frankie laine Mitch miller Doris day
volaire Oh mein papa In havanna High noon Yellow rose of texas Secret love
18
Ontdekkingen
tot 1962
Vanaf hier ga ik enkele rubrieken toevoegen die telkens terug komen er van uit gaande dat er voorlopig een aantal zaken steeds terug komen en er in de loop van het verhaal ook weer bijkomen en afvallen, ik zelf denk dat deze periode heel belangrijk is geweest voor mij daarom noem ik dan ook ontdekkingen , want je ontdekt natuurlijk heel je leven nieuwe dingen. Maar ik denk in deze periode heel erg veel, want tot je 14e gebeurt er wel het e.e.a.
Familie en omgeving De school In dit gedeelte bespreek ik van ongeveer 5 tot ongeveer 14 jaar en over welke ontwikkelingen een jong mens doormaakt op school. Allereerst wil ik mijn school periode behandelen te beginnen met de lagere school . Ik was tot de 5e klas een zeer braaf menneke op school de leraren Keeman en Biemans die onze Wil en onze Rinus in de klas hadden gehad waren blij met mij want ik leek niet op onze Rinus , dat verken gooide mister Keeman met sneeuwballen uit wraak voor iets wat hij zeker misdaan had , want achteraf weet ik dat hij absoluut niet tegen verlies kan , hij was dan zo slim om op de rand van de poort te gaan staan zodat hij niet gezien werd. Trouwens door onze Rinus heb ik mijn driftbuien afgeleerd , als ik iets uitgevreten had of om een of andere reden werd ik kwaad omdat hij me pestte, dan liep ik hem achterna schoppend en tierend van woede , hij liep dan weg tot op het grasveld naast ons , hij stopte dan hield zijn hand tegen mijn hoofd en liet mij schoppen en razen en lachte mij daar bij uit , ik werd steeds kwaaier maar het haalde niks uit . Overigens kon bij ons iedereen wel driftig worden op onze Rinus na die was altijd gemeen verstandig. Op de lagere school waren zeker de eerste jaren gelukkig , het ging goed ik haalde met gemak goeie punten en ik luisterde naar het gezag. Elke jaar kwam er toen een bus op school, dat was voor de tandcontrole, dat werd altijd spannend gemaakt door de mede klasgenoten, veel kinderen waren er bang van, ik vond het altijd wel een beetje spannend maar bang ben ik er nooit van geweest, hoewel er ook wel eens geboord werd. Ik had verschillende vriendjes , een ervan was Joke Biemans , dat was een jongen want onze willibrordus school was een jongensschool . 19
Tijdens het speelkwartier , zoals dat genoemd werd speelde we tikkertje en knikkerden we wat. Tijdens een van die spelletjes viel Joke met zijn hoofd op een van die gevaarlijke punten van zo’n oud hek met spijlen , hij had een gat in zijn kop en hij bloeide , op zich allemaal normale dingen , maar ik kreeg de schuld ik had hem geduwd . Maar ook dat was nog niet zo erg, ik kreeg de schuld van de moeder niet van Joke , ik weet het niet meer zeker of we tikkertje aan het doen waren maar ik was nog niet in de buurt dus in die zin had ik het dus nooit gedaan. Ik werd verbannen in huize Biemans eigenlijk door de moeder dat was toch al geen leuk mens vader Joost wel , maar die had weer het nadeel dat hij als aannemer veel te veel dronk. Het is nooit meer goed gekomen tussen Joke die tegenwoordig Jos heet en mij , hij heeft me nog een keer af laten slaan door een paar vrienden van hem,daar is ons vader kwaad over geweest en is bij al die vrienden thuis verhaal gaan halen, ik ben ook niet meer lastig gevallen. Trouwens ik was denk ik wel laf in die tijd , want als er knoeberen was op het schoolplein was ik niet in de buurt , achteraf denk ik dat het verstandig was . Tijdens het vrij zijn van school zoek je naar ontspannings mogelijkheden en dat doe je met vrienden, die moet je uiteraard zoeken in je omgeving en in de klas. Een van mijn eerste ervaringen met vrienden was met Martijntje bijt die woonde over het stoplicht (ja wij hadden in Waalre al een stoplicht) en was enig kind en een beetje contact gestoord wat later bleek,ik weet zeker dat men hem tegenwoordig in een stoornis hokje zou zetten, ik was bij hem thuis en wilde naar huis gaan , maar ik mocht niet het houten hekje werd gesloten en Martijntje werd boos en begon op zijn arm te bijten en proesten , uiteraard ben ik daar nooit meer geweest. Langs Davits en Bekkers woonde Jackie van Looy dat is een jaar lang mijn vriendje geweest, we speelde vooral veel bij bakker Bekkers, we speelde dan met de plaatjes die onder het brood geplakt werden ter controle voor wit brood of zo. We deden dan net of het hosties waren die we kregen tijdens de communie in de kerk. Bij Bekkers heb ik voor het eerst een vrouw borstvoeding zien geven en haar man deed aan zelfbevrediging, achter de bakkerij, ik wist uiteraard niet wat dat was toen. Een beetje later ben ik opnieuw in de Willibrorduslaan aan een vriendschap gekomen bij Lavrijssen Buiten de school om ging het leven ook gewoon verder , voor mij eigenlijk niet want in die tijd gebeurde er van alles waar ik nog nooit van gedroomd had , niet spectaculair maar vooral nieuw voor ons . Ik kwam er achter dat het ding beneden niet alleen om te pissen was , maar dat je ook iets anders mee kon , nadat ik er al veel mee aan het spelen was geweest , kwam er op een keer wit spul uit , ik dacht nou heb ik iets kapot gemaakt , later ben ik er achter gekomen dat het niet kapot was , en dat ik dat wel fijn vond. 20
Eigenlijk vind ik nog steeds dat het leuker is om het zelf te ontdekken , stel voor dat ze er je op voorbereiden en er komt niks of je bent nog niet zover dan denk je dat er iets mis is , en je hebt nu eenmaal bomen die vroeg in bloei staan en bomen die laat bloeien. Ik had in Waalre het eerste meisje gekust , anders hoor je der niet bij , ik was daar niet van onder de indruk , ik weet iet meer hoe ze met haar voornaam heette maar wel dat ze van Ham heette en uit Luyksgestel kwam , ze werkte bij Boex op de markt , Ce tout. Diefstal kenden wij ook al in die tijd, we zijn een keer naar v&d gegaan met z’n vieren de Witte, Toon, Jan, en ik, we wilden ook wel eens iets jatten in de stad, dus besloten we kwartet spellen te jatten, we gingen met z’n tweeën verdekt opgesteld staan zodat de anderen hun slag konden slaan, en jawel we hadden een kwartet, kwartet spellen gejat, en als ik nou ergens niks aan vind is het aan kwartetten,maar ja de kick. Welk kattenkwaad haalde we toen allemaal uit en met wie ? Als je het afzet gebied van ons zou verplaatsen naar de grote stad denk ik dat er niks is veranderd in de wereld van nu en toen. We gingen bij Groenen sigaretten kopen het merk tonky en bakkie die kosten toen 50 cent en dat was bocht om maar een populaire uitdrukking van toen te gebruiken , Piet Lavrijssen zou zeggen ze hebben de broekspijpen nog niet dicht gebonden. Maar die sigaretten waren een smoesje om de ouwe groenen die achter de ouwe toren een winkeltje had, weg te lokken hij moest voor die sigaretten naar achteren of later naar boven met een trapje , en in die tussen tijd pikte wij een rolletje drop of kauwgum of zo. Zo zijn we wel een beetje aan het roken gegaan , Pietje Hoogers van slagerij Lemmens had een broer die in Duitsland in dienst zat en Pietje pikte bij hem echte sigaretten Lucky Strike en Camel , dat waren nog eens echte sigaretten , wisten wij veel , dus Pietje zorgde ervoor dat we af en toe eens goeie sigaretten rookten, zo kwam hij een keer aan met een pakje lange Hunter , we gingen naar de volmolen om die op te roken , en ik werd er doodziek van (gelukkig) ik heb het pakje in den dommel gegooid en nog maar zelden gerookt. Maar toch gek dat ik later wel eens rookte en dat Bert Wijnen en ik daar een weddenschap over afsloten, we zouden niet meer roken, het kostte elke keer 5 gulden als iemand betrapt zou worden, en wie was er telkens nat juist ja ik, terwijl we weinig rookte. Adrie Engels was een jongen uit de wollenbergstraat die had 100 gulden (gevonden zei hij)gestolen thuis denk ik , en hij deelde uit we gingen met een paar vrienden naar Jan Vereggen thuis en kochten snoeppapier en “bakkus vol” jodevet en meer van dat soort spul. Ik mocht van thuis niet alleen gaan zwemmen en mijn broer Rinus ging wel eens zwemmen in de dommel , maar die wilde zijn jonge broertje niet erbij hebben, gelukkig mocht ik wel met de Lavrijssens mee , de ouwe Piet en zijn kinderen 21
gingen meestal naar het punt waar de dommel en de keersop samenkwamen, daar was het wat dieper en kon je dus fatsoenlijk zwemmen, ik probeerde wel maar kon niet echt zwemmen , dat kwam omdat ik ooit kramp gekregen had , en kon toen moeilijk aan de kant komen, die angst zat er nog altijd. Wel hoorde en zag ik meer van de natuur , in en om het water , hier kom ik later , veel later nog op terug, wij gingen ook vaak spelen in de bossen bij de kleine duin , en klommen dan in hoog bomen om zo Eindhoven te zien liggen, maar ook om nesten uit te halen of eekhoorns uit de boom te schudden, dat klimmen vond ik wel leuk maar van eekhoorns was ik een beetje bang omdat die hard beten, zei men. Tijdens het voetballen achter Lavrijssen zagen we dat bij Bijnen uit de dreefstraatl hele mooie kersen stonden , normaal geef ik niks om kersen maar dit waren van die spekkersen zoals wij die noemden grote gele kersen met rode vlekken , en nog belangrijker de ouwe Bijnen werd kwaad als je voetbalde en zeker als je aan de kersen kwam. Op een keer betrapte hij ons en kwam ons achterna of hij mij speciaal moest hebben weet ik niet misschien dat ons vader en hij niet de grootste vrienden waren, maar hij kwam me tot thuis achterna en riep “ik maak hem kapot” of iets van gelijke strekking , dat hoorde ons vader , ik heb hem nog nooit zo kwaad gezien en Bijnen maakte zich uit de voeten. Maar we waren wel voorzichtiger als we bij hem aan de kersen gingen, zo gingen we ook aan de appels denk ik bij van Mierlo bij ons tegenover daar was een timmerfabriek en daar werkte enkele mensen uit Waalre , en die wisten dat wel dat wij aan de appels gingen ik denk dat Toon, de Witte, Jan, en ik het waren we waren in elk geval met vieren . Die timmerman die zag ons en vond het (achteraf) leuk om ons op te jagen hij kwam achter ons aan liep Jan, Toon, en mij voorbij en volgde de Witte want die kon het hardst lopen tot aan Lavrijssen(toen nog in de Willibrorduslaan) de Witte sprong over het houten hekje van 80 cm en toen liet de timmerman hem gaan , en hij kwam ons gewoon lachend tegemoet, terwijl wij met een boog om hem heen liepen. We zijn ook een keer aan de pruimen geweest op de hoek van ’t loon en timmereind ik denk met hetzelfde 4 tal , ik vond dat nogal spannend want we moesten door een vrij dichtte bossage , maar het was gelukt , eerder zei ik al dat ik weinig lustte en ook deze keer niet, zeker deze pruimen niet het waren van die paarse en in veel van die dingen zat hars . Gek eigenlijk dat je op een ander aan de appels ging terwijl wij de mooiste en grootste sterappels hadden van heel Waalre,en als je die at had je meteen vlees erbij want de wormen waren talrijk vertegenwoordigd. Toon en ik lusten al vroeg wijn, want achter bij ons thuis stond een tuinhuisje van de familie van Bakel , en ik wist dat toen nog niet maar dat was blijkbaar een feest familie, in dat tuinhuisje zaten van die opklap banken en die zaten werkelijk vol met lege flessen wijn , van die feesten waarschijnlijk , en hun tuin leende zich erg goed om van die feesten te geven , beschut tussen bomen en 22
toch dicht in het centrum, wij hebben regelmatig geproefd van de wijn , maar eerlijk gezegd vonden we het niks, net zo min als de sigaren peuken bij de kerk die we wel eens probeerde aan te stoken. Als je terug kijkt is alles mooier dan het in werkelijkheid was denk ik , maar Waalre stond in die tijd bekend om zijn feesten zoals Waalres bont etc. . Een van de mooiste herinneringen heb ik aan het feest rondom het blokven , dat was toen een ven met drie eilanden , later is een gedeelte verkocht aan de familie Buis en die hebben het geheel verpest voor de rest van de bevolking. Rondom het gehele ven was versiering aangebracht en de treurwilgen waren prachtig verlicht , hier komt mijn liefde voor treurwilgen vandaan, in allerlei kleuren , er was een houten brug gemaakt naar het grootste eiland en daar was een podium waar optredens waren gepland o.a Greetje Kauffeld de politie kapel en links van het ven stond een grote feest tent daar zou een Ober Bayern orkest spelen, ik heb enkele van die optredens gezien maar mocht om een of andere reden niet naar dat ober Bayern orkest. Toon en ik waren echt wel mans genoeg om daar toch naar toe te gaan , en dat heeft een blijvende indruk achtergelaten (denk ik toch gezien ons gedrag later) Wij kropen onder de tent door en konden zo het optreden zien op zich was het niks bijzonders maar wij waren niets gewend , ze speelden van “eins swei saufen “, ook dat was nog niets aparts maar de voorman die maakte een vaatje bier open en zetten dat zo aan zijn kop en wij dachten dat hij dat leeg dronk. Er is nog een groot feest geweest op de wei bij van hoof maar daar heb ik weinig van meegekregen omdat ik toen ziek was , in dat jaar heb ik ongeveer ½ jaar op school gemist vanwege allerlei kinderziekten, en die moeten eruit zegt men. Ongeveer uit die tijd moet het geweest zijn dat Sinterklaas niet bestond, misschien denken de meeste kinderen daar niet verder over na maar ik had er wel problemen mee, de paashaas wist ik al nu Sinterklaas , en straks god ook nog , ik heb met die god nog lang problemen gehad , en dat komt waarschijnlijk door die leugen over de sint. Een ander groot spektakel heb ik niet met mijn vrienden meegemaakt maar met ons vader ik mocht daar denk ik niet alleen naar toe. Iemand of meerdere mensen gingen over een kabel lopend tegen de kerk toren omhoog , dat kwam in die tijd regelmatig voor het was een soort reizend circus van waaghalzen en acrobaten met als hoogtepunt zo’n man die tegen de toren omhoog liep. Ik weet nog de muziek die ze draaide , dat was o mijn papa , en dat klonk door die ouderwetse speakers erg schel op het grote marktplein eerst liepen er acrobaten als koorddansers over een kabel die gespannen was tussen 2 schoren en daarna begon het spektakel de koorddanser ging met een lange evenwicht stok op het koord staan schuifelen en begon aan zijn tocht tot aan de galmgaten van de kerk
23
Je moet je voorstellen dat je een stalen kabel spant van een hoog gelegen punt naar een veel lager gelegen punt , dan hangt die kabel door en het laatste stuk is erg stijl . Het was een adembenemend schouwspel en hij heeft het gehaald , ik weet niet meer of het daarna was of ervoor ,maar toen kwam er een motor op de kabel die ging naar boven rijden weliswaar met iemand onder de motor als ballast maar toch werd dit ook spannend gebracht die motor had geen banden maar reed op de velgen en degene die onderaan bungelde deed allerlei turn oefeningen. Later heeft men het nog een keer op de oude toren herhaald , maar dat was minder spectaculair alleen is die acrobaat later in valkenburg dodelijk verongelukt. Een ander initiatief heeft veel invloed op mij gehad , de instuif in het patronaat , daar werd onder leiding van de kapelaan Sigmans de jeugd bezig gehouden , wat kon je er allemaal doen , simpele sporten en spelletjes tafelvoetbal biljarten tafeltennis, schaken dammen en stratego en kaarten. Pingpongen en stratego vond ik vooral leuk , dat laatste speelde we nog met een spel van karton , of dik papier die waren in een blokje geschoven, ik was er erg goed in , en ben ook later mijn gelijke nog niet tegen gekomen . Vroeger ging er in de mei maand vanuit de kerk een processie naar Meerveldhoven , want daar was Maria ooit verschenen aan iemand in een boom, handig bedacht natuurlijk , en de kerk in Meerveldhoven speelde daar mooi op in , er waren in de mei maand veel kerk bezoekers en ook was er op het mariapleintje veel te koop , dus handel voor iedereen , en omdat er toen nergens veel te beleven viel was het een soort braderie voor bedevaartgangers. Wij gingen ook wel eens mee met de processie , en toen zijn we een keer de kerk uitgezet door zo’n Swiss (ik weet niet hoe je dat schrijft) met een stok, dat vonden we niet erg , we zijn toen terug gelopen en naar de bromfiets cross gaan kijken , met allemaal Royal Nordjes , dat waren de brommers van die tijd , hoewel er een oude Sachs voorop lag , maar die verloor zijn benzine tank net voor de finish.
Een voorbeeld uit vroege jaren 24
Zo`n processie was wel een komisch gezicht, men trok met de harmonie vanuit Waalre te voet naar Meerveldhoven, voorop de misdienaren met palmtakken of iets wat er op leek dan kwamen de dragers van de baldakijn met daaronder de pastoor met een monstrans , dat was een vlakke kast met daarin een hostie, tijdens zo`n processie was dat een goedkope versie want ze hadden ook puur gouden monstransen. Het smoesje was dat de monstrans niet nat mocht worden maar wat denk je zelf, daarachter het zingende en biddende voetvolk , ze zongen vaak Maria liedjes onder begeleiding van de harmonie. In onze tijd werd de processie niet meer zo serieus genomen, veel mannen m.n. gingen wel mee heen maar niet mee terug , die bleven dan ergens in een café hangen, ze konden dat ook wel halverwege doen door uit te stappen bij Stegeman , maar dat viel teveel op. Ook ongeveer in die periode ben ik wielerfan geworden, olympia’s toer kwam n.l. in Veldhoven , en wij erop af met de fiets naar het kerkplein waar de aankomst was , eerlijk gezegd weet ik niet meer wie er gewonnen heeft , ik weet nog als de dag van gisteren dat het erg druk was op en rond het plein, er traden diversen artiesten op waaronder de came’s een clowns duo dat later Peppie en Kokkie is gaan heten. Toen was wielrennen de nr. 2 sport in Nederland , het was en is nog altijd toegankelijk voor publiek , en rondom het wielrennen hangt nog steeds de sfeer van friet en hamburger etende bouwvakkers die gezellig een pot bier drinken en discussiëren over hun favorieten, en het mooie is dat die sfeer over heel Europa heerst.
Toentertijd werd de vrienden groep ook groter en groter wij gingen soms 3 keer per week naar de film en op het laatst stiekem naar wennars , we wilden ook graag bij de drumband van de harmonie maar daar was een wachtlijst , alleen Peer van Beers mocht er wel bij , omdat zijn vader er alles probeerde kapot te slaan met zijn bekkens. Dus de Witte ons muzikaal brein stelde voor om bij de guld te gaan , dat wilde ik wel want Paul Bijnen had dat vroeger al voorspeld , alleen was het niet de guld van Paul maar die van de bouwvakkers en boeren uit woldere . Wij mooi in het pak dikwijls fanatiek geoefend en we speelde al de marsen die de harmonie ook speelde , maar bij de guld zitten wat oudere mensen en die willen niet dat strakke snelle tempo , want dan moest je ook harder lopen, uiteindelijk hebben we ons aangepast . Waar staat de guld om bekend zijn mooie kleding met veren en kragen en capes , zijn vendelzwaaiers , en die van ons behoorde landelijk tot de top , het optreden bij katholieke bij gebeurtenissen , maar vooral om het zuipen(voor onze ouders toch)
25
Foto uit 1954 van de willibrordus gilde in oude kleding
Ik moet zeggen ik heb het zuipen in die periode geleerd maar dat was ook wel zonder de guld gelukt , deze periode was leerzaam , we zijn dikwijls op gilde feesten geweest of op een super gilde feest dat was dan landelijk of provinciaal , en men noemde dat een landjuweel , dat waren prachtige optochten door zo’n dorp (bijvoorbeeld in Well ) en wedstrijden als handboogschieten kruisboogschieten trommen en vaandelzwaaien etc. ,dat komt uit de geschiedenis veel van die gildes ,hadden schutterij verenigingen en waren een soort burgerwacht voor de overheid of middenstand. De leukste ervaring heb ik gehad in Duitsland daar werden we ondergebracht bij particulieren mensen , en voor het Schützenfest moesten we dan door de plaats lopen in een grote optocht , ik weet niet meer of de tocht in Gütersloh was of in Avenwedde , door die laatste plaats zijn wij toen als gilde uitgenodigd. Ik sliep bij mensen van voor de eerste wereldoorlog die waren erg gastvrij, ik was alleen verrast door hun eetgedrag , ze aten boterhammen met 1cm dik vet erop, ik vond dat erg smerig, als burgermenneke. Als we daar dan weer samen kwamen werden de ervaringen uitgewisseld, ik weet nog dat Kees Smolders niks verstond van het Duits en dat hij dacht dat kartoffelen pantoffels waren. Zo`n Schützenfest was zoiets als koningsschieten bij ons, alleen was dit een grotere gebeurtenis met een kermis en de gehele gemeenschap deed mee. We liepen als tamboers voorop in een optocht, dwars door fabrieken heen , en aan het begin en aan het einde van die fabriek en in de fabriek kreeg je dan een drankje , je voelt het al aankomen wij als snotneuzen niks gewend kregen daar schnaps te drinken, ik was maar een matig tamboer maar toen was ik zelfzeker en ook goed en zat , ik vergeet nooit meer dat ik een grijs ruitjes pak aanhad op de kermis die daarom heen was en dat ik van zattigheid ketchup knoeide van de braadworst op dat pak, op zich niet erg maar het ging er niet meer uit.
Onze vriendengroep bestond toentertijd al uit ons vieren plus Frits Biemans Naris Smets Gijs Boelen en Peer van Beers . Wij gingen ook al eens achter de meiden aan zoals dat heette en kwamen terecht bij het boerke in Aalst , Toon ging met Dorethea Vanzandvoort mee , een bloedmooie meid die op Brigitte Bardot leek ikke met Loes Derks de Witte met een van het boerke (van de Ven) en Jan volgens mij met een van de melkboer Rijk, het kan ook anders geweest zijn dat weet ik niet meer zeker. 26
Dat was een leuke groep meiden die waren met zessen en wij ook ongeveer, we hebben bij het boerke ook leren biljarten, tot dat de meiden van hun naar voren kwamen en we gingen dansen bij wennars. Tijdens het naar school fietsen zong ik altijd allerlei popliedjes die toen in waren of net uit waren, ik was , en ben nog altijd gek op muziek, er waren jongens die mij de reizende diskjockey noemde , dat sloeg nergens op maar ja, toen hebben de Witte en ik een keer besloten om aan een talenten jacht mee te doen . We hadden al eens van de Michel Kunnen show gehoord omdat die bij ons in zaal lordje (van Looy) ofwel café zaal de bus zo’n talenten jacht had gehouden . We noemde ons de bleu stars , en dat bleek achteraf een goeie naam, we hadden voor een tafel bier gewed dat we mee zouden doen. Alweer een uitdaging , we zongen zonder enige begeleiding nummers van de Beatles en Peter en Gordon en het cocktail trio ,in een volle zaal van wennars in Valkenwaard, mede omdat we zoveel publiek bij ons hadden uit Aalst en bekende uit Waalre gingen we verder naar de volgende ronde , de volgende ronde was in een sfeerloze busing garage in Aalst , daar gingen we af . Dus einde van onze veelbelovende zangcarrière , trouwens in Valkenswaard had de Witte na afloop nog ruzie gekregen , en had hij een blauw oog , vandaar dat de naam van ons duo toepasselijk bleek. Omdat mijn zus net in Amsterdam woonde was dat wel een leuk uitstapje voor ons , Toon en ik gingen een keer mee naar de vechtstraat nr. 9 met ons vader en moeder, het toeval wil dat het die dag sinterklaas inhalen was in Amsterdam , maar omdat wij er niet meer in geloofden wilden ze er niet heen gaan . Dus Toon en ik gingen lopend , een beetje boos , langs de Amstel richting centrum en bijna in het centrum aangekomen hoorde we muziek en ander soort geluid , en jawel hoor dat was de sinterklaas parade, we hebben per ongeluk genoten van die stoet want dat was toch wel wat anders dan we gewend waren in Waalre. Na afloop wachten ons nog een verassing , we liepen lekker langs de Amstel terug naar de vechtstraat , en daar was grote paniek , want er waren 2 jongens verdwaald uit de provincie in de grote stad . Achteraf leuk hoe ons vader en ons Nt gereageerd hebben, moet je voorstellen , ze hadden de politie gebeld , met de vraag of ze niet 2 mennekes gezien hadden van onze leeftijd , hoe naïef kun je zijn , en wij vonden het zo vanzelfsprekend dat we veilig en wel terug waren , dat we niks begrepen van die commotie. Later zijn we nog wel eens op zoektocht geweest , en ook weer via de Amstel , maar toen kwamen we bij de hoeren terecht , zonder dat wij daar iets van wisten of benul hadden van wat daar gebeurde, ik weet wel dat we daar een rare sfeer hing. En dat was nog niet het ergste toen we later nog eens op zoek gingen naar die rosse buurt konden we die niet vinden.
27
Een ander trauma van mij hebben Toon en ik afgeschaft , de verjaardag cadeau ’s in het begin gaven we 5 gulden , ik eerst aan Toon en Toon een week later aan mij , toen gaven we een boek , zo’n pocket ding, en voor Toon was dat wel iets omdat hij in tegenstelling tot mij wel las, op een gegeven moment hebben we besloten om met die ruil te stoppen De lavrijssens waren ondertussen verhuisd naar de markt , daar had Piet een oud café van Stockmans gekocht (foto boven) , in het linker gedeelte gingen ze wonen en de café werd verhuurd of misschien pas later gekocht dat weet ik niet. Dus nu moest ik elke dag het plein overlopen , daar had Piet een nog grotere tuin om groenten te verbouwen en waren ze van opa en oma af , want vooral tussen Alda en oma was het logischerwijs niet altijd koek en ei . Ik weet niet zeker of Mieke nog in de Willibrorduslaan is geboren maar ik denk het wel , ik was wel fan van Mieke dat was de meiden uitgave van de jongens Lavrijssen een echte tegendraadse meid die van zich afbeet. Ik beschrijf in het kort het gezin waar ik veel van mijn opvoeding heb meegekregen, Toon heb ik al beschreven was een geboren leider , hoewel hij daar in zijn carrière geen gebruik van heeft gemaakt , de jonge Piet was op een dag na een jaar jonger , en is altijd wat anders geweest , hij vocht altijd met Toon , en had een eigen tuintje , Frans was veel rustiger hij mocht al eerder mee met ons , en hij was wat volgzamer , met als voorbeeld zijn grote broer, dan had je Anneke , daar had ik toen niet veel mee , dat was wel een zelfbewust kind(logisch als je Lavrijssen heet) maar het was een andere leeftijd, Albert was altijd de beschaafde rustige jongen meer zoals ome Jo , dan had je Paul , die was gek , nou ja leuk gek hij had misschien cabaretier moeten worden , Mieke heb ik al beschreven , en dan de tweeling , Hannie was net een jongen en van Gonnie ben ik mijn hele leven al fan mooie rustige meid die zelfbewust overkomt , en heel beschaafd. Als ik zou moeten zeggen wie er het meest op Alda leek denk ik Anneke of Mieke, en als ik moet zeggen wie het meest op de ouwe Piet leek weet ik zeker dat het Toon is. Op zich was het huis niet erg groot maar de kinderen konden ruim slapen , als ze tenminste gingen slapen, ik weet nog dat Alda de klein jong naar bed deed , en dan was het altijd herrie , geen ruzie maar gewoon herrie, en dan zei Alda tegen Piet “ga eens zeggen dat ze stil moeten zijn” dat was min of meer een vast ritueel, en de ene keer deed Piet dat indringender dan de andere keer . Op een keer waren de klein jong weer naar bed , en ik denk dat ze een vermoeiende dag hadden gehad , want ze waren stil , en toen zei Alda “Piet ga eens kijken want het is zo stil ik vertrouw het niks” Tijdens het kaarten van opa en Piet en nog een paar vrienden mochten Toon en ik kijken , maar nu kwam er wel eens iemand niet en dan mocht Toon meedoen na veel vijven en zessen, en op den lange duur mocht ik ook wel eens meedoen. Zo is het kaarthuis Lavrijssen ontstaan , en rikken was een serieuze tak van sport , want als je er langs deed kreeg je ongelofelijk op je sodemieter . 28
Ondertussen werd er ook al overdag tijdens elk vrij uur gekaart , en bij een of ander spel met een pot deed die snotneus van Marian Lavrijssen mee , een nichtje wat vlak bij ons woonde , en die won toen maar liefst 60 gulden , vanaf toen mochten we nooit meer zo grof kaarten, en maar goed. Het was een spel met een pot en die verhoogde sneller als wij erg in hadden want als je verloor moest je de inzet verdubbelen, en dat kan net als het graan voorbeeld op het schaakbord snel groeien. Er kwam toen ook vaak een ander nichtje Dinie van Diest , een dochter van tante Trees , die was niet knap of zo maar had wel grote tieten, en die vond het wel leuk tussen al die vreemde jongens. Later is de café vrij gekomen , en toen hebben we er een tafeltennis tafel neergezet van een oude deur, daar hebben we veel uurtje ballen geraapt die telken op de naad van de planken wegschoten naar allerlei richtingen maar je kreeg er wel reactie van..
Toon zat ook bij mij in de klas of ik bij hem , Lavrijssen was een totaal ander gezin dan het onze , er waren 8 kinderen nog niet toen ik er kwam, toen waren ze volgens mij met 5 kinderen, hoewel er al een kind gestorven was Maria, die heeft schijnbaar kort geleefd en zat tussen Frans en Anneke in . Wat was er zo anders aan hun gezin , volgens mij alles , alleen waren ze ook blank en katholiek en wolders, daar kon alles, vader Piet werkte bij Philips als radio monteur deed er dat thuis nog een beetje boeren bij en moeder Alda Bosmans kwam uit dommelen en was fulltime huisvrouw . Het was een zoete inval iedereen was welkom zelfs Mies Jansen (kom ik nog op terug) Piet slachtte af een toe een varken en had een behoorlijk grote moestuin, dat moest ook wel want opa en oma Lavrijssen woonde er ook in, ik heb het over het wonen in de Willibrorduslaan, Vader Piet was een hard werkende recht door zee gaande eerlijke mens en moeder Alda was zo’n moeder, als heel Nederland zo’n moeder had zouden er weinig of geen problemen zijn. Opa Lavrijssen en vader Piet waren echte Rikkers een soort kaartspel wat in België wiesen wordt genoemd en door bridgers misnoegend boerenbridge , qua geluk en kennis is het te vergelijken met klaverjassen en dat soort spelen . Toon en ik mochten kijken maar zeker niet meedoen , en als iets motiveert is het feit dat je niet mee mag doen omdat je te jong bent .ik kom hier later nog op terug. Bij Lavrijssen voelde ik de warmte die er thuis niet was , hoewel er niets mis was thuis , in het begin kwam ik er een paar keer per week later elke dag , en het mooie is dat je er steeds welkom was , en als het niet goed uitkwam zei piet dat. Toon was een natuurlijk leiderstype en zo werd er al gauw een groepje gevormd met de witte en met jan vereggen, dit was ongeveer in de 4e klas . In die tijd heb ik geprobeerd te voetballen , de Lavrijssen familie was toen al verhuisd naar de markt en achter hun kon je mooi voetballen, ik kwam er achter dat het niks voor mij was want als ze een team genoot van mij onderuit haalde werd ik kwaad en schopte ik terug , dus mijn schenen waren altijd blauw. 29
Met vader piet mocht we wel eens mee naar de doel , een plaats waar men aan handboogschieten deed , ik vond dat erg spannend want je kon er iemand mee dood schieten, maar wij waren nog veel te jong om daaraan mee te kunnen doen.
Vlnr Frans Gonnie Anneke Piet Hannie Toon Zittend Paul Mieke Albert Dan maar kauwgum plaatjes sparen eerst van voetbalclubs later van wielrenners , met spannende teams als de grashoppers of tottenhem hotspurs of Rapid Wien , dat waren exotische namen voor ons , of anqutiel of manzaneque of charly gaul . Dat waren allemaal helden die we niet kenden , maar onbewust ga je zoek naar uitslagen van die mannen of teams. Met straatman in de 5e klas ging het bergafwaarts met mij , dat had niks met straatman te maken , maar met mijn opkomende pubertijd , mijn prestaties werden al iets minder , ik ging wel over maar de punten waren niet om over naar huis te schrijven , dat deed ik ook niet want schrijven kon ik wel maar om het te kunnen lezen had je hogeschool spionkunde moeten leren . Bij Hermsen ging het eigenlijk mis, hij mocht mij niet en ik hem al helemaal niet , ik kreeg vaak straf en de stiekemerd van een Hermsen had de ouders van Jan
30
Vereggen gezegd dat die beter niet met mij om kon gaan, hij heeft me een keer bijna een gat in mijn kop geslagen met de achterkant van de bel. Ik kan nog kwaad worden als ik hem denk, als je pedagogisch opgeleid bent zou je anders moeten handelen , maar hij heeft zichzelf ook niet gemaakt. Nu even de moeilijkste periode uit mijn schooljeugd , de lts in Valkenswaard, over die drie jaar alleen kan ik een boek schrijven , maar dat doe ik niet ik zal de hoogte en dieptepunten er uit lichten . Mijn koppigheid werd beloond ik wilde naar de lts terwijl ik naar de mulo had gemogen , ons vader had gevraagd wat wil je dan gaan doen , ik had eigenlijk geen idee , maar timmerman leek me wel leuk omdat tijdens het verbouwen van onze zolder er een timmerman alle wanden heeft gemaakt etc. Dat vond pa niet goed want er zat behalve ome Frans geen ene bouwvakker in de familie , en die stonden niet bepaald bekend als rustige jongens , wat moest ons hansje tussen al die stoere binken. Dus toen moest ik metaal bewerker worden , helemaal fout, ik kwam bij mister Stoeldraaier in de metaal klas 1mc en moest tegen mijn zin een blokje recht vijlen met van die vijlen die zo bot waren als mijn achterste maar goed dat moest de hele klas , bij plaatwerken moesten we van v/d Biezen een blik maken en dat soort dingen , dat vond ik wel leuk dat was knippen en plakken en meetkunde , wat ik ook erg leuk vond was smeden , eigenlijk vond ik het helemaal nog niet zo slecht in de metaal, maar ik gooide de kont tegen de spreekwoordelijke krib , en deed net of ik niks begreep van de bessemerpeer of de Siemens Martin oven. Uiteindelijk had ik en Ad Kanen tegen stoeldraaier gezegd dat ik helemaal geen bankwerker wilde worden . en toen mocht ik toch nog timmerman worden. Niet dat het veel uitmaakte voor mijn gedrag want dat was nog altijd even slecht of misschien nog wel slechter , ik werd den bram van de klas , en altijd en overal waar iets mis kon gaan bij betrokken , ik kan nu nog steeds de kamer van de directeur uittekenen.
31
T2 Ik had het altijd gedaan ook al had ik het niet gedaan een leuk voorval wil ik wel vernoemen , wij moesten altijd schaften in het timmerlokaal , we zaten dan op de werkbanken met z’n vieren naast elkaar , en tijdens de schaft liep de Natris te surveilleren , ik had een keer een seksboekje mee gebracht en ging dat demonstratief zitten lezen , het was zo’n boekje zonder plaatjes en het ging over verhalen van de zedenpolitie dus niks spannends . Maar fout 1 ik las nooit fout 2 ik deed het als een volleerd acteur net alsof er niets aan de hand was en punt 3 de Natris was niet gek. Ik moest het boekje inleveren bij de directeur komen en het boekje inleveren , en ze zouden het thuis vertellen , en dat vond ik nog het ergste , ik heb er nooit meer iets van gehoord de smeerlap. Harrie Sprengers zei dat hij het al dikwijls gedaan had met een meisje , maar ja dat was een leugenaar 1e klas hij had overal onvoldoendes voor behalve voor opscheppen, maar nieuwsgierig vroeg de hele klas naar zijn ervaringen Ik was een gevierd menneke op de lts maar ik was tegelijkertijd doodongelukkig , ik speelde een rol die mij helemaal niet paste in een volgende periode heb ik dat nog eens meegemaakt. Een ander voorval Gijs van Rooij was een leraar die ik wel mocht ondanks mijn volgend verhaal. Ik weet niet meer wat er gebeurt was tijdens de muziekles had iemand iets uitgevreten , en ik wist wie dat gedaan had , en Gijs wilde dat ik dat tegen hem zei , niet dus. Hij kwam achter mij staan met een hand links en een hand rechts van mijn hoofd en begon zo langzaam kleine klapjes uit te delen , al praten over het feit dat ik 32
het moest zeggen , hij bleef maar slaan en mijne kop werd steeds rooier , maar dan komt mijn koppigheid boven , ik heb niks gezegd. Ander leuk bij Sjefke Wijnen hadden wij praktijk ik stond op de 1e bank , en moest het magazijn bijhouden , en bij Sjefke stond ik op een of andere rare manier in een goed blaadje. Hij kreeg dan tijdens de les koffie en die werd vlak bij mij op een werkbank gezet , hij dronk daar meestal van en liep dan naar achteren , en dan dronk ik of Bert Boudewijn er een slokje van , dan kwam Sjefke terug en keek dan bedenkelijk van heb ik al zoveel op. Of als er iemand iets uit het magazijn moest hebben dan moesten ze dat aan mij vragen en ik ging dat halen, maar dikwijls gingen we met zijn allen het magazijn in om rotzooi uit te halen , of lol te hebben, dan kwam Sjefke en die sloeg dan iedereen tegen zijn oren behalve mij, terwijl ik toch ook fout was. Mijn vrienden van toen waren Jos Bennink en Tony Raaymakers
Even terug naar familie en Ospel In die tijd van mijn 7 tot 14 jaar dus heb ik Ospel wat beter leren kennen, en de entourage waarin mijn moeder leefde , en blij was dat ze daar uit weg was. Ik denk ook dat ze in Ospel gezien werd als een oude vrijster en in zo’n klein dorp krijg je al gauw een stempel , zodat ze zich minder gewaardeerd voelde. In Waalre kwam ze in de winkel staan , en was ze in no time een gewaardeerd inwoonster die iedereen kende en die iedereen leuk vond , een sterk staaltje van aanpassen beheerste ze , na enkele jaren hoorde niemand meer dat ze uit Limburg kwam, en dat wil wat zeggen want van de meeste mensen die ik ken uit Limburg blijf je het horen. Ik kwam graag in Ospel spelen met Wilhelmien en met de buren Jeanne Joosten, dat was altijd wel lachen. In de begin periode had mijn tante leen nog een café , en ik heb als menneke meegemaakt dat er tijdens Ospel kermis gevochten werd en dat er met een mes gestoken werd in de gang naast het café, het café lag dan ook in het hart van de kermis . Altijd met die drank zei mijn moeder , die zelf geen druppel dronk en zelfs geen rumboon at terwijl ze toch gek op chocolade was, het klopte wel van die drank maar er was ook ouderwetse rivaliteit tussen de dorpen onderling , en blijkbaar was het altijd vechten als er mensen van buiten kwamen. In die tijd heb ik in Ospel de bijnaam gekregen”hans van Waalre”dat vond ik bijzonder leuk , zo leuk dat ik later nog wel eens heb overwogen om mijn naam te veranderen omdat ik een van Grootel wilde zijn en omdat ik nergens de naam van Waalre tegenkwam. Het spelen bij tante leen was leuk omdat die veel ruimte hadden en allerlei spullen van de bouw , zoals een vrachtwagen waarop een tijdelijke keet stond
33
om de mensen naar het werk te brengen, keurig ingericht want ome Harrie was een perfectionist en een geweldige vakman.
De café en winkel van ome Harrie Caris links tante Leen en rechts Mia van Tante grit(Greet).
Maar leuker was het toch bij tante Grit die was ondertussen verhuisd naar een nieuwbouw blok van 2 , en die hadden leuke meiden die van muziek hielden , en hadden altijd veel vlaai in huis , misschien was dat ook alleen als wij kwamen , maar in Brabant wisten we maar amper wat dat was , alleen jan boon kon goeie vlaai maken. En bij tante gritje had ik voor het eerst een vlaai gehad met een cake bodem lekker. Ik ben nooit vergeten dat ze bij tante gritje een plaatje hadden van Eddy Christianne het heette “in Havana eten ze bananen” het was de achterkant van een bekend nr. van hem , maar dat weet ik niet meer. Ietsje pietsje later toen mij hormonen begonnen te werken , werd ik een beetje verliefd , alleen wist ik nog niet wat ik er mee aan moest, op een dochter van Laenen, dus toen ging ik nog liever naar Ospel. Achteraf heb ik gehoord dat in die tijd Jeanne Joosten gek op mij was , maar die zal wel hetzelfde probleem gehad hebben als ik. Een gebeurtenis heeft op mij een onuitwisbare invloed gehad , de zus van Wilhelmien kreeg een acute blindendarm ontsteking, en in die tijd ging je daar zeker aan dood ( of toch bijna zeker) nou Maria is door de chirurgen van toen goed geholpen en ze kwam er gezond en wel weer uit. Het is niet zozeer deze gebeurtenis als de reactie van tante Leen, die mij in allerlei verhalen en parabels over geloof etc. enorm heeft geholpen , ze zei overtuigend “ het is een wonder het is een wonder”. Vanaf dat moment wist ik het wonderen en fabels zijn alleen maar onwetendheden van de mens.
34
Mijn echte kennismaking met de dood Mijn tante Marie van och was overleden en die lag opgebaard in de keuken , als familie liep je dan om de kist heen , om de laatste groet te brengen zoals dat heette , en ik als 11 jarige loop ook in de rij mee , en opeens zie ik bij tante Marie een soort kauwgum ballon uit haar mond komen , dus ik dacht die is nog niet dood , daar heb ik best lang mee gezeten want wist ik veel dat iemand die dood is nog lucht uit kan blazen, en al zeker niet als een soort ballon. Intussen is het onvermijdelijke gebeurt onze Wil is getrouwd met Toos van locht en ons Net met Tonnie van Ekert uit Zeelst. Op zich heel natuurlijk maar het had toch wel gevolgen voor dat onze Wil trouwde want die nam de zaak over en het huis , d.w.z. wij gingen boven wonen, van die prachtige zolder waar ik als kind op speelde bij slecht weer, racen in een ouderwetse kinderwagen en onze Rinus had daar een bord met allerlei elektronische snufjes, moesten kamers worden getimmerd , daar heb ik voor het eerst timmeren van dichtbij gezien , onze Rinus en ik moesten bij elkaar in bed op een kleine kamer en ons Net (verwend) kreeg een kamer alleen , en de grote kamer bij het dakkapel was voor ons vader en moeder. Het was wel bijzonder zo boven de winkel wonen , ik sliep bij onze Rinus in bed en was dikwijls kwaad dat hij alle dekens nam, en dat hij over de helft lag , ik dacht dan vaak er moest een groot mes naar beneden vallen op het midden dan was hij de helft of meer van zijn kont kwijt . Maar dat heeft niet zo lang geduurd , toen moest hij trouwen met Annie verhees uit Eindhoven , dat was niet helemaal naar de zin van vader , maar ja pa was niet gauw tevreden , want hij had er al een van Coppelmans gehad uit Zeelst en die was niet goed genoeg omdat er een mongooltje in de familie zat , wel heel tevreden was hij met Jantine Peels uit Valkenswaard die bracht een zeer speciale sigaar meer voor hem, maar ja onze Rinus zag haar niet zitten denk ik. Met ons Net zijn vrijer was hij ook al niet zo blij , wel met de familie maar niet met Tonnie , eigenlijk ook wel met Tonnie maar niet met zijn beroep, hij was nl wever , en ton heeft me wel eens verteld , en ik geloof dat omdat ton weinig liegt en als hij liegt dan is het uit onwetendheid, maar hij had een groter loon dan zijn en ons vader. Maar het was dus niet goed genoeg, toen is hij gaan solliciteren bij de post in Amsterdam , en dat was blijkbaar beter. Dus mochten ze trouwen , een tent achter het huis gezet en feesten , vader had er geen benul van dat hij op deze manier post etc. , zijn dochter kwijt was , want ze gingen in Amsterdam wonen. Nu was ik ook mijn zus kwijt die tot mijn groot verdriet altijd mijn haren waste en met de luizenkam (neten) door mijn haren ging op hardhandige wijze , en dan moesten de schilfers op de krant bewijzen dat het inderdaad nodig was . 35
Nog voor dat ons Net ton leerde kennen had ze een vriendin uit Eindhoven Mia Orbons , dat was een dochter van de slager van de tongersestraat, en die kwam net als ons moeder eigenlijk uit Ospel (Nederweert). En 2 huizen van ons af woonde Bekkers de bakker die had een broer in huis die een klein tikje van de molen had gehad , die hebben ze een keer verteld dat Mia gek was op bolletje want zo noemde men hem (naar de beschuiten), die heeft een keer , voor mijn gevoel de hele middag achter Mia aangelopen rond de keuken tafel en door de tuin.
Hoe zag Waalre eruit volgens mij: Enkele van onze speelveldjes waren of bebouwd of men ging er bouwen Achter Lavrijssen op de markt was vroeger weiland en nu was het bebouwd met min of meer sociale woningen. Revolutie bouw waar Bartje de Bie en de Witte Dijsseldonk woonden, en enkele mensen die in Aalst geen huis konden krijgen. Weer wat later ging er een ander speelterrein van ons eraan , en daar kwamen nog slechtere huizen en nog meer mensen uit Aalst te wonen, voor ons was dat de daslaan. Tegenover ons kwam garage Deuremaux in de oude werkplaats van van Mierlo
Mijn muziek uit die tijd
Rolling stones Elvis Harry Belafonte Pat Boone Cocktail trio onbekend Jim reeves Beatles
Its all over now Return to sender Round the bay of Mexico Bernadine En van je hup hup Heute ist der schönste tag I Love you because I feel fine 36
De meiden
tot 1969
Deze periode omschrijft de leeftijd van 14 t/m 21 en dan verandert er enorm veel , zo komen er rubrieken bij als werk hobby, hoewel ik altijd wel hobby’s heb gehad maar nooit zo gestructureerd, en vakanties , en met vakanties bedoel ik zelfstandig
Familie en omgeving In deze periode heb je de familie minder nodig, of misschien wel maar je geeft er in ieder geval niet aan toe. We gingen uiteraard thuis nog vaak naar Ospel maar ik ging niet altijd mee, ook omdat Willemien en Jeanne Joosten wel andere dingen aan hun hoofd hadden of misschien wel niet want ik hoorde achteraf dat Jeanne een beetje verliefd op me was , en ik wel had oogje voor het meisje van Laenen , maar zei niet , of weinig voor mij. Ik heb al omschreven dat we op stap gingen met de meiden van het boerke en daar gingen we mee dansen dat was eigenlijk het eertse begin van de meidenzoektocht , dat gebeurt eigenlijk zonder dat je dat bewust doet , het zijn gewoon de hormonen die je sturen.
De vrienden
Bij Lavrijssen ging het leven veder, en heb ik nog dingen meegemaakt die ik thuis of ergens anders in een puur burger omgeving niet mee zou maken, niks bijzonders maar wel leuk. Zoals het slachten van een varken, ik had bij ons thuis wel eens het verwerken van een varken of onderdelen ervan meegemaakt, maar compleet slachten nooit. In die tijd waren er al strengere regels je mocht dat niet zelf, er werd een ambulante slachter gehaald en die doodde het dier, of keurde het alleen dat weet ik niet, en dan mocht piet aan de gang met het portioneren. Het varken werd op een ladder gebonden in 2 helften over de lengte doorgezaagd, en zo werd hij dan uitgebeend, eerst moest de blaas eruit en dat was altijd hilarisch omdat daar van alles mee uitgehaald werd, piet was niet zo voor die geintjes, maar ook omdat wij jongens waren vond hij het wel leuk om Mies Jansen eens een poepje(plasje) te laten ruiken, die was toch al niet zo geliefd, en had een vrij grote mond. Van het varken ging in die tijd niets verloren, van de blaas werd een foekepot gemaakt, dat is een internationaal gebruik want als je een samba band uit 37
Brazilië ziet hebben ze bijna allemaal een foekepot, hoewel het daar wel anders zal heten. Van de kop werd zult gemaakt van het bloed bloedworst en de pootjes gingen in de soep, alleen de haren was voor een kleine boer als piet nergens voor nodig bij de slachterrijen ging dat naar de verfkwasten fabriek, ik was geen fan van al dat eten, wel de standaard dingen als spek en varkenslapjes. Het uitbenen was het werk van piet die genoot daar ook zichtbaar van, om meerdere redenen, omdat het leuk was maar ook omdat, het gevoel van vader des gezin met het slachten van een beest een soort oergevoel moet losmaken. Binnen was Alda met enkele vrouwen en kinderen met andere dingen bezig, zoals gehakt maken en vet fijn maken voor de kaantjes, dat is uitgebakken vet wat gebruikt werd met meel ertussen en dan werd het bewaard en opgewarmd in een pan en zo op het brood gedaan met vaak veel suiker erop. De darmen werden gebruikt om worst in te doen, uiteraard werden die schoongemaakt dmv koken, en de stront uit de darmen ging over het land. Het was een slagerij, en een soort oogstfeest tegelijkertijd, er werd vlees enz., ingemaakt in weckflessen, er was een sfeer van feest, terwijl het toch hard werken was, want het is natuurlijk allemaal verderfelijk spul wat snel verwerkt moest worden, tijdens het wecken in weckglazen mochten de vrouwen niet ongesteld zijn want dan mislukte dat, volgens de mythe, of daar een kern van waarheid in zit betwijfel ik, hoewel ze het over de gehele wereld denken. Voor mij was dit hele tafereel bijzonder als Burgermenneke, terwijl ons vader toch ook een boerenzoon was, deed hij niet meer dan konijnen en kippen slachten, vooral het slachten van konijnen werd bij ons regelmatig gedaan, en dan werden de vellen bewaard, die werden later opgehaald enkele keren per jaar door een soort voddenman en die verkocht ze om handschoenen van te laten maken . Het wecken van kersen appels en peren rabarber etc. deden bij ons thuis ook wel, je had dan een grote zinken ketel daar gingen glazen cilinder potten in van ongeveer 10 cm diameter met een glazen deksel, die werden afgesloten als een soort veldfles met een rubber ring ertussen en een klem erop,die gingen in de ketel en werden een tijd gekookt, de temperatuur, was erg belangrijk, die werd in de gaten gehouden d.m.v. een lange temperatuur meter, die je in een gat door de deksel kon steken. Je had verschillende weckflessen in hoogte, en als de flessen goed ingekookt waren kon je de groenten vlees etc. lang goed houden, eigenlijk langer dan in de moderne koelkasten. Vanaf mijn 14e jaar begonnen meiden in belangrijkere rol in mijn leven te spelen, en ook bij mijn vrienden begon het te kriebelen, sommigen deden net of het kriebelde en bij andere was het hun 2e natuur. Eerst gingen we nog met 8 man 3 keer per week naar de film in Aalst het hazzo theater(nou ja) in Valkenswaard de palace , en in Eindhoven hadden we keuze te over. 38
Over de meiden van het boerke heb ik al verteld tussendoor hebben we er nog een groepje gehad uit Veldhoven met Mijntje van de Meren en Riek Vosters , bij van de Meren hadden ze een snoepwinkeltje op heers ,en de dochters waren ook om van te snoepen. Toen we eenmaal de dancing ontdekt hadden , gingen we nog zelden naar die slechte films van Tarzan , Hercules of Elvis. Die laatste was ons voorbeeld wij moesten altijd een afbeelding van Elvis bij hebben anders kreeg je een boete , we waren ondertussen al een echte groep jongelui geworden en Frans de broer van Toon mocht zonder slag of stoot met ons mee , en die bracht Mies Jansen en Bert Wijnen mee. Later moest Piet ook mee mogen van Alda , tegen de zin van Toon , maar het gebeurde toch , en Piet bracht Hennie van Breugel weer mee, en met Peer van Beers kwam later wijlen Frans van Kruisdijk mee. Alles bij elkaar duurde de vorming van deze groep 3 jaar denk ik maar ik noem het maar vast zodat ik niet telkens mensen moet bijvoegen. De verhalen over sommige meiden waren al net zo overdreven als ons gedrag in de buurt van meiden, zo waren er Wilma kut en Mien scheur, daar kon je zo mee naar bed zei iedereen , en met die fantasie kwamen we thuis wel aan onze trekken. We gingen dansen bij wennars in valkenwaard , en als ik daar nu aan terug denk geneer ik me nog , het was zo kinderachtig , maar iedereen deed het dus doe je mee. Wennars was een mooie zaal met een balustrade om de dansvloer heen zodat je er ook van boven alleen kon gaan kijken , daar hoefde je geen entree te betalen , en je kon er kijken of de mensen die er rond liepen(dansten) bij jou paste , maar er kwamen ook wel ouders kijken waar hun kinderen mee bezig waren. Omdat wij met een redelijk grote groep waren durfden we overal naar toe te gaan(eendracht maakt macht) . Het dansen ging als volgt , je ging een meisje halen of vragen al naar gelang je lef had , je liep daarmee in een cirkel naast elkaar ritmisch op de maat van meestal een simpel country lied zoals “act naturally “ je klapte wat in je handen , net zoals in de kleuterschool , deed wat rare bewegingen met je armen en dat was het. Er speelde een orkestje ”the dynamites “ die speelde daar al jaren , ze waren niet goed maar speelde een vast repertoire dat iedereen wel een beetje aansprak, er zaten 2 indo’s in en die speelde vaak een kinderliedje uit Indonesië dat heette “kotek kotek” , en daarop klapte de zaal en gingen de handjes achter de schouders . Maar ja de meiden kwamen er wel , wij hadden al een meid, zoals dat toen heette , als we ze naar huis mochten brengen en een kusje mochten geven , het stond al heel stoer, als je daarna vertelde dat je handtastelijk was geweest, we gingen toen ook wel eens naar zaal Maenen , daar speelde Keesje en de Comets, een beetje een bleus achtige band, maar daar kwamen geen of te weinig meiden op 39
af die wij leuk vonden. Bleus was iets meer voor stoere jongens die nog net niet aan de drugs waren , maar wel in een rokerige omgeving verbleven Dan maar naar de kers in Oerle. Daar hingen ze met de benen buiten net zoals bij wennars , en net zoals bij wennars werd er elke week gevochten, geen grote vechtpartijen maar kleine ruzietjes , hanen gevechten. In Oers ontmoeten we een groep meiden uit wijntersel(Wintelre) , die paste heel goed bij ons , met Alda van Ham , de zusjes berk, Jet Hop , Agnes van Hout, Lenie Luynenburg, en Truus van Roosmalen . De laatste werkte bij hun thuis in de friettent en ze hadden ook een klein cafeetje , we kwamen daar heel veel , en gingen s’avonds laat nog wel eens op de eieren bij Alda , ik moet hier altijd aan denken als ik het lied hoor “ de fanfare van honger en dorst”. Ik had hier echt wel iets met Jet , misschien was dit wel mijn eerste echte liefde, maar ja de groep was belangrijker toen , en de groep ging op een gegeven moment niet meer naar Wintelre , Jet was duidelijk teleurgesteld en ik eigenlijk ook .Jet was een gezette meid die altijd vrolijk was en had een sexy hees stemgeluid , ze was misschien niet de aller populairste, maar zeggen ze altijd als ze van binnen maar goed is , en ik denk dat ze dat wel was, altijd positief en opgewekt en vol humor en recht door zee. Ondertussen hadden we allemaal wel een bromfiets, en dus moesten we van alles afrakken, weer via de kers zijn we toen in casteren terecht gekomen , daar had mijn eerste echte liefde Toos van Lippen , Toos was er een van een eeneiige tweeling haar zus was Ria , daar waren nog een paar andere meiden bij maar ik weet die namen niet meer , omdat ik het zo spannend vond met Toos. Als we bij de kers waren en ik ging haar ten dans vragen , want dat deed je toen, nadat we eerst flink wat hadden gedronken aan de bar, was het altijd spannend omdat ik altijd goed moest opletten dat ik Ria niet vroeg. Overigens was het dansen al lang niet meer zo belachelijk als bij wennars toen , het leek toen al best op het dansen van tegenwoordig , hoewel het nog net geen disco was. In die tijd had ik ook een ongelukje op het werk gehad , en ik lag in het ziekenhuis de naam Toos te ijlen toen ik bijkwam van de narcose. Toos heeft het uiteindelijk uitgemaakt waarschijnlijk omdat ze toch iemand zocht die wat stoerder was dan ik. Ook Casteren was geen erg lang leven geschonken , we gingen van daaruit naar Bladel af en toe of naar Bergeijk voor een korte periode, in Bergeijk had ik niet zo’n leuke ervaring met de meiden , we hadden daar een groep wat een beetje ander volk was , hadden thuis wat meer te besteden en dat was te merken , ik ging toen met Cis mee en bij die groep waren allemaal meiden van middenstanders , en we vroegen uiteraard zoals altijd wat ze wilden drinken, en mijn Cis vroeg martini, buiten dat die duur was , wist ik maar amper wat dat zou zijn, ik vond toen dat ik een modderfiguur sloeg. 40
Van daaruit zijn we naar Vessem gegaan , de boer op dat lag ons toch beter, en daar heb ik een week lang iets met Mieke Soetens gehad, en vooral omdat we allebei van Herman Hermits hielden en daar alleen al uren over konden praten en zingen. Na een week heeft Bert Wijnen mijn stokje letterlijk en figuurlijk overgenomen met zijn pyjamabroek aan en zijn progressieve innerlijk , en die liefde duurt nu nog steeds voort, andere meiden zoals Toos van Riet de zusjes de Laat, van den Biggelaar, en Olieslagers completeerde de groep . Frits Biemans heeft nog geprobeerd om Toos bromfiets te leren rijden , en dat lukte bijna , want met de kreet “ Toos links zit de rem” belande ze in een sloot, ik heb van Toos wel tango leren dansen , wij gingen toen naar van de hurk “de gouden leeuw”.
Wij stoere jongens uit Waalre deden ook veel babysitten , en bij ons waren die kinderen wel veilig, want we pasten dan meestal op de kinderen en de meiden die op die kinderen moesten passen , goed van ons hè. We zijn van daaruit weer een tijd naar wennars gegaan , daar hebben allerlei lossen scharreltjes gehad maar gingen toch weer de boer op naar de kers. Onderweg naar de kers gingen we wel eens tanken bij een witte pomp niet om de benzine maar omdat ze daar een meid uit de kers hadden, die was bevriend met Anja Berk en Toos Ansems , en die Jeanne van de Pas kreeg iets met Hennie van Breugel. Dat duurde niet veel langer dan een week en toen had ik ze te pakken, dat was nog niet zo erg maar de Witte ging met Toos mee en Mies Jansen met Anja Berk. En dit zijn tot nu toe allemaal blijvertjes gebleken. We kwamen wel eens thuis bij Jeanne en bij Toos maar bij Anja lag dat iets gevoeliger , want die had broers die niet erg goed aangeschreven stonden , en echt welkom waren we daar niet, Anja had ook nog twee sussen en een daarvan heeft nog lang iets met Jan Vereggen gehad , dat was Liesbeth. Ik weet nog dat ik in die tijd niet erg stabiel was en over weinig zelfvertrouwen beschikte. Ik vond mezelf niet leuk ,het leven niet, en al zeker niet alles wat we deden , dus was ik een beetje op zoek naar mezelf , ik was wel heel erg met muziek bezig , de zwaarmoedige muziek en een beetje luchtigere , ik kon toen duizenden moppen achter elkaar vertellen , en was bijzonder grappig, vonden enkele mensen, zo ook bij Toos thuis, als ik daar binnenkwam , vertelde ik weer een of ander actueel mopje , en heel de familie lag dubbel . In het begin vond ik dat wel leuk , maar op den duur voelde ik het als een druk , ik kwam binnen en moest leuk doen terwijl ik zeker toen niet altijd in de stemming was, vanaf dat moment heb ik me op vreemde plaatsen een beetje ingehouden, en kan me nu ook goed voorstellen wat het moet zijn voor mensen als Andre van duin. 41
Over de verkering kom ik later nog te spreken , vanaf dat moment veranderde er al veel binnen de groep Toon kreeg iets met Doortje Velter , en de groep ging al een beetje afsplitsen.
Het grote gedeelte van de groep ging weer naar de beschaafde wereld ofwel naar Valkenswaard tussen tijd zijn we ook wel eens naar Eindhoven gegaan naar zaal Mulder omdat daar de voortzetting van keesje speelde , de groep “Dirty underwear “ waaruit later Bots is ontstaan. In Valkenwaard was intussen wel het een en ander veranderd want er kwamen bars die stevige disco muziek draaide , en we gingen toen vaak naar de stal , waar Jan verkering kreeg met Riny Verkoelen, en zo gingen we allemaal ons weegs . Vooral met Jeanne heb ik nieuwe familie bezocht wederzijds, bij de Passen kwamen we vooral bij ome Antoon en ome Wim, en bij tante Miet ,omdat het mensen waren die een beetje van onze tijd waren , en waar je mee kon praten, en bij de van Rieten meestal bij tante Marie en ome Sjaak in Vessem , en bij tante koos op half mijl , ook omdat die allemaal kinderen hadden van onze leeftijd .
Together alone Bij de bakermansen hebben we verplichte bezoekjes afgelegd , en Ospel was voor Jeanne ook leuk omdat het een andere taal was , dus kwamen we er regelmatig, bij de familie van Grootel , was tante Anna en tante Oda populair , en tante Marie ook wel maar die had nooit tijd , en moest altijd werken, en 42
misschien zijn we ook wel veel naar Udenhout gegaan , naar tante zuster Jacoba, maar dat weet ik niet heel zeker omdat ik er graag kwam , weet ik niet meer of ik er ook vaak ben geweest met Jeanne. Bij ome dook en ome cup legden we de verplichte bezoekjes af. Tussen door hebben we ook wel andere dingen gedaan dan achter de meiden aan gaan , we hadden intussen allemaal een bromfiets de een wat luxer dan de ander , de een was wat beter geprepareerd dan de andere , we deden dat meestal zelf. Mijn eerste brommer was een Batavus die van Toon een Magneet en die van Jan een Zundapp, de andere weet ik niet meer, Toon en ik waren een keer naar de crosbaan in Veldhoven gegaan , en we hadden gezien dat een Tomos achteruit kon rijden. Je kneep de koppeling in zette hem in zijn versnelling en dan duwde je hem achteruit , dan liet je de koppeling los en dan reed hij achteruit, en als je dan de koppeling weer inkneep hield hij op met rijden , en liet je hem weer los dan ging hij weer achteruit. Nou wij dachten dat zullen we ook eens proberen vanaf zo’n springbult op het crossterrein, ik stond boven op de bult volgde de eerder genoemde procedure , en niks , Toon deed hetzelfde met zijn magneet en, jawel hoor die deed het wel , alleen kon hij niet snel genoeg de koppeling in knijpen en viel behoorlijk, we hebben het nooit meer gedaan. We zijn ook een keer met de bromfiets op vakantie gegaan , naar luik etc. , voor mij was dat mijn eerste vakantie , en heeft een onuitwisbare herinnering achtergelaten. Toon had volgens mij nog de magneet Jan had zijn Zundapp Frits had een Peugeot ik had een Mobilette , wat de Witte had weet ik niet meer , ik weet nu ook niet meer welke brommer Frans had . Normaal waren Frits en mijn brommertje de langzaamste en Jan de snelste, nu gingen we de citadel op en beleefde Frits en ik het grootste plezier want nu waren wij de snelste , niet opgevoerd en automatiek. We hebben boven op de citadel onze tenten neergezet , en voor mij was dat de eerste ervaring in de bergen , en vooral dat licht van de stad vond en vind ik nog altijd geweldig mooi. Van daaruit zijn we naar Vilvoorde gereden vlak bij Brussel, dit is een klein dorp onder de rook van Brussel en er was geen flikker te beleven, we zijn met z’n zessen gaan wandelen en kwamen langs een kleine slijterij, en dachten stoer we kopen 6 flessen drank voor in de tent. We hadden wijn en port en sherry , gekocht en konden niet wachten met openmaken van de flessen, we waren natuurlijk niets gewend op gebied van dit soort drank , ik weet wel dat ik wijn dronk en hem niet lekker vond , maar ja het was sund om hem weg te gieten 2 van ons lusten het drankje al helemaal niet dus moesten slachtoffers vallen , Frits en ik hebben ons opgeofferd en de port etc. opgedronken. 43
Ik weet alleen nog dat ik tegen de nacht wakker werd en dat ik totaal andere kleren aanhad dan waar ik mee vertrokken was , ik kreeg een partij op mijn sodemieter van de anderen , want die hadden mij onder de douche gezet met kleren en al aan ik had alles onder gekitst , kortom ik was ladder zat .hoewel ik geestelijk niet meer bij kennis was , bleek dat ik fysieke er wel bij was want naakt riep ik nog naar allerlei vrouwen , heeft men mij verteld. Frits schijnbaar ook maar die was nog min of meer bij kennis, en omdat wij onze roes hadden uitgeslapen , hebben wij de hele nacht zitten kletsen over van alles en nog wat, dat waren we gewend van de avonden voor ons thuis waar we tot midden in de nacht (24.00 uur) kletsten met Bert Wijnen Frits en Piet en Hennie over allerlei wereld problemen(het waren de jaren 60 dus), en omdat wij zo hadden liggen kletsen moesten we de dag erna de camping verlaten. Toen zijn we naar Mol gereden naar het zilverstrand , en we zijn daar ook verwijderd van de camping , maar dat was onterecht , men zei dat wij rommel rond de tent gemaakt hadden terwijl dat dus absoluut niet zo was, en van daaruit zijn we naar huis gereden. Bert is nog een stukje van zijn vinger kwijtgeraakt tijdens het smeren van zijn ketting , en hij is eigenlijk niet eigenwijs zoals de meeste van ons waren in die tijd , maar wel onhandig , hij hield zijn vinger richting tandwiel op de ketting tijdens het smeren en terwijl de motor liep , mies is nog eens een trapper kwijtgeraakt en zo in een sloot beland , en verder hebben we niet veel bijzonder dingen meegemaakt met die brommers , op zich merkwaardig want wij dronken allemaal teveel , en dat mocht toen nog dachten we. Mies is nog eens een keer ladderzat in de sloot gereden op het heike, en we hadden allemaal verstand van bromfietsen, we moesten wel want geld om hem te laten repareren hadden we niet, ik moest een keer een tandwiel vervangen want er zat geen tand meer op, de ketting gleed er gewoon overheen. De verkering en zo Tja dat was andere koek , het was van mijn kant uit zeer serieus en van Jeanne ook wel maar ze was 16 en ik net 18, dus snotneuzen, ik was de jongste thuis en Jeanne de oudste dus die moest voor de rest de lans breken, en voor de ouders was het ook allemaal nieuw , zo’n snotneus in huis . Bij Jeanne thuis hadden ze behalve een benzine pomp ook een boerderij , met ongeveer 100 varkens 6 koeien een paard een tractor en wat kippen , en een paar hectare landbouwgrond, een zeer gemend bedrijf dus en ook toen al bijna niet meer levensvatbaar , want Martien van de Pas ging er nog bij werken voor de sociale lasten. Waarom zag ik zoveel in Jeanne omdat ze in mijn belevenis op mijn moeder leek , hoewel ik geen enkele aanleiding had om dat te denken. In het begin kwam schoonvader regelmatig stiekem kijken of we wel recht van de kers naar huis kwamen , en of het wel veilig was met zo’n menneke uit het
44
verre woldere, hoewel hij al heel snel wist wat mijn achtergrond was via de boeren uit mijn historie. Later kwam ik regelmatig bij hun thuis , en wist me geen houding te geven we zaten angstvallig tegen elkaar op de zwarte skylederen bank , altijd op dezelfde plaats , ik praatte wel wat maar wat zeg je tegen ouwe mensen , over koetjes en kalfjes uiteraard over je werk etc. Als het dan tijd was om afscheid te nemen gingen we in de bijkeuken een beetje staan vrijen,dat duurde wel eens wat te lang naar de zin van schoonvader, en kreeg Jeanne op haar sodemieter , van schoonmoeder Dina, ze durfden dat niet tegen mij te zeggen. Het is ook nog eens uit geweest, ongeveer tegelijkertijd dat Mies en Anja uit elkaar waren, maar dat heeft niet zo lang geduurd voor mij niet en voor Mies ook niet , ik denk een maand. Langzaam maar zeker kregen we meer vrijheid in huize van de Pas en gingen ze naar bed terwijl wij op de bank nog even doorgingen met elkaars lichaam te ontdekken, we gingen al eens naar mijn zus in Amsterdam of we mochten ook al eens een weekend weg maar dan ging Ria mee ter controle bijvoorbeeld naar Middelkerke , in België. Daar lagen we in een caravan op een camping met stoere Belgen die een rubberboot in de haven hadden liggen , en wij mochten met hun mee de zee op, ik zag de boot liggen en dacht tjonge jonge als dat maar goed gaat want de motor lag bijna onder water zo zwaar was die, en wij met geweld de zee op , met een blauwe konten kwamen we terug , omdat hij erg hard ging en telkens hard op het water terecht kwam. Tijdens een van die bezoekjes aan Amsterdam ben ik nog eens dapper sterk geweest want ik hield de periodieke onthouding erg in de gaten en van condooms , oftewel kapotjes, wilden we niets weten. Van seks had ik alleen maar veel gelezen in de encyclopedie voor seksuologie , dat waren 2 boeken die bij onze Rinus in de pastorielaan stonden, en dingen gezien in de Candy etc. Zo’n verkering is toch wel speciaal , want je bent verliefd en toch eigenwijs en koppig over aan aantal zaken , of je wil de baas blijven , ik weet nog niet wat het is, misschien overleven voor later. Als je over seks alleen maar gelezen hebt , en sterke verhalen hebt gehoord dan moet je veel leren in de praktijk. Op een dag ergens in november was Dina jarig en ik ging vanuit Waalre met de fiets naar het feest , schoonmoeder heeft me toen jonge jenever(bokma) leren drinken, en daar draag ik nu nog de lasten van , ik weet niet hoeveel ik op had en ging met de fiets naar huis , ik reed tussen de witte strepen door over de stille weg langs de volmolen , op een fout moment ben ik teveel aan het zwieren , en ik val , maar ja verdoofd door de alcohol voelde ik niets , tot de dag erna , ik had mijn sleutelbeen gebroken , ik kan nog altijd geen balk lang dragen op mijn rechterschouder.
45
Thuis waren ze in z’n nopjes met Jeanne , iedereen vond haar leuk en aardig en van goeie komaf , van die kant heb ik ook nooit iets fout gedaan, of net wel . Ons vader is gestorven toen ik nog 18 jaar was , maar dat deed me niks ogenschijnlijk, ik had intussen de houding aangenomen , zou Anneke Lavrijssen veel later zeggen , van je eigen goed gedragen zonder te veel emoties te tonen. Hat deed me niks , maar toch heb ik dat jaar overal slecht gepresteerd , ik zakte voor mijn aannemerspapieren ik werd ontslagen , en na een jaar wilde ik iets zeggen tegen ons vader over iemand die ik was tegengekomen in riethoven, tja.
De vakanties We gingen in het begin uiteraard niet op vakantie om budgettaire redenen, maar na een tijd begon het toch te kriebelen en gingen we toch. omdat we al eens een weekend weg waren geweest met een collega van Jeanne Jan Hop(hoppenbrouwers) , dat was op zich wel leuk want we gingen naar Hönningen in de Eifel en hun waren nog nooit op de harde weg geweest , en telkens als we boven kwamen op zo’n heuvel zuchten ze . We zijn toen ook een keer gaan zwemmen in een kratermeer te Daun , het was lekker warm water en zoals je misschien nog weet kan ik eigenlijk niet zwemmen, maar ik ging het kratermeer in , en het ging super , ik dacht nog tijdens het zwemmen wat ben ik toch een aansteller want ik kan dus wel zwemmen. Ik had al een paar keer gevoeld hoe diep het was en het was acceptabel, ik had nog nooit zo fijn en ontspannen gezwommen, ik probeer nog een keer de grond te raken met mijn voet en dat lukte niet, en “het was weer van dat “zouden ze in België zeggen ik kon bijna niet aan de kant komen van de paniek , dus dan maar niet meer. Ook zijn we een weekend naar Londen geweest met Jan en Riny , met de boot van Vlissingen naar Sheerness voor 25 gulden , we hadden een strakke zee maar ik was toch niet helemaal op mijn gemak , als je aan de ene kant (Bakboord) van de boot stond kwam die ander kant (stuurboord)toch nog aardig hoog zodat je er niet overheen kon kijken.
Werk Dit is een nieuwe rubriek want voorheen was dat er niet werk , de vraag voor velen is , is het een straf of is het een zege. Op mijn 14 jaar ben ik gaan werken, bij Janus Schoormans in dommelen, het was dus augustus 1962, in verdiende 36 gulden per week , en dat was het meeste van heel de klas. 46
Ik ging met mijn fiets om 6.30 naar de bergstraat in dommelen , en kwam om 7 uur daar aan , er was geen licht aan , want ik was wat vroeg , na een tijd gingen de lampen aan en verscheen mijn eerste maat , en enkele metselaars bij de werkplaats. Mijn maat was de ouwe Mart Intven , die was ongeveer 52 jaar of zo , de metselaars waren Bart Gehoel en een leeftijdgenoot van mij Walter Thijs uit de dommelstraat, er werkte nog wel meer mensen maar die gingen rechtstreeks naar het werk. Natuurlijk omdat het je eerste baasje is blijven de herinneringen levend , maar het was ook een heel speciaal bedrijf. Janus was zoon van een oude wagenmaker en had tegen wil en dank het bedrijf overgenomen, hij was liever automonteur geworden , bleek later . Janus vroeg aan mij van alles waarom ik daar begonnen was , ik zei dat ons vader gezien had dat er mensen nodig waren, en hij vroeg , en dat vond ik wel bijzonder , of ik bij de zuipers of bij de gekken hoorden, want in woldere woonde alleen maar gekken en zuipers volgens janus, hij noemde toen al tien gekken en zeker 7 zuipers , en dus moest ik hem wel gelijk geven. Mart Intven was de beste timmerman van Valkenswaard samen met Jan Otten , en Mart was vrijgezel dwz hij woonde met zijn zus samen en had ook nog een café in Valkenswaard aan de dommelseweg. Ik moest met Mart samen gaan werken in de machinale timmerwerkplaats en op de bouw, mijn eerste werk was een vrachtwagen met hout lossen op de zolder,dat was voor mij heel erg zwaar, omdat ik en fijn gebouwd was en onervaren . Ik weet wel dat die eerste dag erg lang duurde , omdat ik niet wist waar ik mee bezig was en omdat ik geen werken gewend was , de werkplaats zag er toen al uit als een museum , dat besefte ik ook toen al want ze hadden nog oudere gereedschappen als op school en dat wil wel wat zeggen.
47
De indeling van de werkplaats van Janus Schoormans Er stond een rek met oude profielschaafjes achteraan links , waarin de hout worm al jaren was gehuisvest, meteen als je binnenkwam stond rechts een “moderne machine” , een combinatie vlak vandikte bank en hij functioneerde ook als freesbank met 4 kanten koppen(gevaarlijk dus).
48
Dan stond er rechts achter een draaibank uit het jaar nul , maar wel heel, erg mooi, en alles zat onder de stof we maakte wel schoon maar op de mannen methode van toen de krullen onder de werkbank en het hout in een hoek stapelen. De cirkelzaag stond buiten de werkplaats net achter de generale motor , in de garage. Het leuke en ouderwetse van deze werkplaats was , dat er maar 2 motoren aanwezig waren , een voor de combinatie machine , en een voor de rest, je ziet het nog wel eens in bokrijk of in het openlucht museum in Arnhem, maar alle andere machines liepen via ingewikkeld kruisende banden , op een motor. Dus als je met de langatboormachine een gat moest maken , moest je met hendels de aandrijving aan de gang brengen, die stijf leren banden gingen ook wel eens kapot , we hadden daarvoor reserve banden liggen die we wel redelijk snel aan konden brengen . De kachel was ook een verhaal apart , die was zelf gemaakt , een olieton met onderin een asla , als we die gingen stoken zetten we midden in de kachel een paal stopte heel de kachel vol krullen en stoken maar, we hebben regelmatig een ontploffing gehad , maar als ie goed brandde werd hij roodgloeiend. Mart was een echte allround timmerman zoals je ze tegenwoordig alleen nog maar uit Maaseik krijgt, wij maakten van alles keukens kozijnen trappen spanten , noem het en wij maakten het.
Mart was fan van de Valk voetbalclub uit Valkenswaard en was erg actief in het bloemencorso. Door hem ben ik ook naar de valk gaan kijken en werd ook fan, je moet weten dat de Valk voorheen 2e divisie speelde , en dat was betaald voetbal, blijkbaar was dat niet geheel goed bevallen want ze degradeerden weer, en het had nogal wat geld gekost , zei men. Maar de valk speelde wel in de hoogste amateur klasse van Brabant en ze werden weer kampioen , en toen kwam je in een poule met allerlei kampioenen uit andere regio’s , en dan speelde je om het landskampioenschap bij de amatuers. Ik weet dat ze met Zorgvliet en Green 2 negers in hun elftal speelde , die vielen niet alleen op door hun kleur maar die Zorgvliet was soms een balvirtuoos, de eerste wedstrijd begon zeer slecht er werd thuis verloren met 1-3 tegen het Weertse Wilhelmina . via overwinningen kwamen ze toch weer mee bovenaan en uit moesten ze als laatste tegen Wilhelmina , als ze wonnen waren ze
49
landskampioen, en je raadt het al ze wonnen met 3-1 , groot feest in valkenwaard. Ze hadden toen weer in de 2e divisie mogen spelen , maar dat deden ze niet , mede door de financiële risico’s , hadden ze het wel gedaan dan had of PEC uit Zwolle of NEC uit Nijmegen uit de 2e divisie gemoeten. Ik ben ook naar Mart zijn bloemencorso geweest , en jawel hoor ook hier won hun buurtschap de 1e prijs , maar daar vond en vind ik nog altijd geen fluit aan.
Buurtschap de dommelstraat 1e prijs Er waren ook meiden in dommelen 3 om precies te zijn , die in mijn belangstelling konden staan qua leeftijd , eigenlijk 4 maar die van der Heijden was zo’n boerentrien , die was de café langs de brouwer nog maar amper uit geweest. Maar Bella Bosman en Janske Smeets en nog een meidje waarvan ik de naam kwijt ben , daar ging ons bouwvakhart sneller van kloppen, vooral Janske had klasse vond ik, het was alleen maar afleiding van ons werk, om vol verlangen leuk thuiskomen. Ik heb al gezegd dat ik begon in 1962 dus ik heb de koude winter van 1963 meegemaakt, dat betekende dat je een paar weken in de kou moest werken en dan was het werk op, en ging je in de vorstverlet. Ik ken de aanleiding nog , we zouden naar huis gaan , maar Bart Gehoel en Walter Thijs en nog iemand uit Bergeijk wilden iets gaan drinken in Valkenswaard , het was al tegen de middag , en ik zei nee ik ga niet mee want ik heb maar een gulden bij(goed voor 2 pilsjes toen), “da gift niks jongen” dus ik mee naar de rietvink op de hoek van de dijkstraat en de dommelseweg. Je snapt het al ze wilde dat menneke wel eens zat voederen, ik zat naar het biljarten te kijken , en ik wist dat er maar 3 ballen in het spel waren , maar ik 50
zag er 20 , op een gegeven moment gingen we naar huis, of dat was toch wel de bedoeling en ben ik op de stoep buiten in de kou buiten bewustzijn geraakt. Ik kwam weer bij in de dijkstraat ,bij mensen in de keuken , en ik moest die avond nog naar school , maar de collega uit Bergeijk liet me niet met de fiets naar huis gaan en heeft mij thuis afgezet. We gingen wel met de vorstverlet zoals dat heette maar , we gingen ook wel werken bij Schoormans , we konden ergens binnen werken , dan werd er toch vorst geschreven en zo snee het mes van 2 kanten voor de baas , en wij mochten later beginnen , en verdiende hetzelfde als normaal. In die winter vond de historische Elfstedentocht plaats die later berucht en beroemd werd , Reinier Paping won toen , terwijl er honderden mensen opgaven met bevroren ledematen zo koud was toen. Ik werkte aan een boerderij van de familie Kalf , die waren welgesteld en dus geen boeren maar een zoon, of in ieder geval familie van de ontwerper van het Philips logo. In die tijd kreeg ik vaak te horen de jeugd van tegenwoordig kent niks meer , en inderdaad dat was ook zo , nu weet ik beter want hun konden zelf op 14 jarige leeftijd ook niks volgens de toenmalige maten. Eigenlijk had ik wel een heel goei baasje , want ik mocht overal aan meewerken van Mart, Janus Schoormans zelf deed niet veel dan spullen brengen en aan auto’s prullen , hij had een vrachtwagen en die was regelmatig stuk , ik weet nog dat hij op een keer een band kapot had , en daar heeft hij een hele dag aan gewerkt. Het is overigens wel zo dat een uur in vergelijking met nu niets kostte , en dat de materialen erg duur waren, zo heb ik meerdere keren een hele dag spijkers uit oude planken gehaald , en zelfs de kromme spijkers werden bewaard. We waren een keer in Sterksel aan het werken bij boer Vos uit Valkenswaard en daar moest een koe kalven , dat had ik nog nooit meegemaakt, en er werd gevraagd of wij mee wilden helpen , ja dus , de pootjes kwamen uit de koe er werd een touw aan vast gemaakt en wij moesten mee trekken, dat was wel een onvergetelijke ervaring. Dat ik bij Schoormans gewerkt heb merk ik nog alle dagen , want Mart had een fout gemaakt hij had ergens een kloostersponning in gemaakt wat niet moest, ik was blij dat ik eindelijk iets kon betekenen voor hem , en ging een latje zagen op de cirkelzaag. Die cirkelzaag was er een zonder bechermkap of spouwmes , dat was wel aanwezig maar lag er ergens in de buurt, het latje dat ik zou gaan zagen begon een beetje te zwabberen , ik wilde het tegenhouden en schoot uit , en pakte met mijn hand op de zaag. Paniek in de tent , iedereen was in paniek behalve ik, de dokter werd gebeld , die waren toen nog redelijk snel ter plaatsen , ik moest met mijn hoofd tussen mijn benen , want ik zag blijkbaar bleek . Ik werd naar het ziekenhuis afgevoerd met de ziekenwagen, want er was een pees geraakt en er was een stukje van mijn vinger kwijt , in het st Josef zieken huis werd ik meteen geholpen en moest een week blijven , tegenwoordig zou dat 51
een dag geweest zijn , maar toen leverde elke dag dat je daar lag geld op , en bovendien was de techniek nog niet zo ver gevorderd dat men je naar huis kon laten gaan. Ik heb daar wel lol gehad ik lag met enkele jongens van mijn leeftijd daar op een zaal van 6 , er lagen 2 patiënten met spina bivida en cis uit Veldhoven, die waren het ziekenhuis leven al gewend , we spoten met spuitjes waarin soep zat etc. . Het gevolg is dat ik nu nog een stukje van mijn vinger niet kan bewegen en dat er van mijn rechterwijsvinger blijvend een stukje af is , ze hadden daar vel overheen gezet van mijn bovenbeen. Bij janus kwamen steeds meer mensen werken en op een keer kwam daar een oud marinier te werken Walter Jansen hij was enkele jaren ouder en stoer , hij had een Honda brommer die hard reed , maar Janus Schoormans had niet veel met hem op want hij kon niet zoveel als hij zei , en Janus hield niet van die opscheppers , maar je kon er wel mee lachen , voor mij was dat eerste ervaring met iemand die zijn werk niet zo serieus nam. Overigens was Janus wel een bijzonder man, hij speelde muziek op zijn accordeon en zong liedjes zoals “ik ben vandersteen met mij derde been” Hij vertelde verhalen over de doden waar hij vroeger bij moest waken, ze dronken dan jonge jenever naast de kist , om de moed erin te houden, en dat terwijl de kist open was, vroeger maakte zo’n wagenmaker niet alleen wagen wielen van hout maar ook doodskisten , kortom ze waren op gebied van hout veelzijdig. De school was niet veel meer , want ik zat op de aspirant gezel opleiding de woensdag middag en de zaterdag morgen , dat was gebruikelijk want het jaar voor dat ik begon met werken was de 48 uur werkweek afgeschaft dwz niet meer op zaterdag ochtend werken, dat was een hele revolutie. Vinken Schoormans had wat minder werk en we moesten er allemaal uit , maar in de wederopbouw periode was er nog genoeg werk dus ik was al snel weer aan de gang bij Theu Vink uit Valkenswaard, en daar werkte de andere vakman van Valkenswaard Jan Otten . Ik had het daar heel erg slecht naar mijn zin , de sfeer in dat bedrijf was om te snijden Jan Otten was het hoofd van de werkplaats etc. en Piet de Brouwer was dat van de bouw en metselaars, en die twee waren water en vuur. Ik presteerde onder die omstandigheden ook erg slecht , van die kant ben ik net een meid als de sfeer goed is gaat het ook goed met mij , doe wat extra , loop je wat harder enz. Ook onder de timmerlieden was de sfeer niet opperbest Johan van de Palen was een slijmbal 1e klas en Theo Wilbers was een jaar ouder als ik en erg onzeker, hij was wel handig maar niet zo goed in de theorie. Theu Vink was altijd bij mij aan het vissen wie er nu beter was Mart of Jan , en ik was toen al diplomatisch , ik zei van allebei wat goeds en ook dat ik dat niet 52
goed wist, en eerlijk gezegd kon ik dat niet beoordelen op mijn leeftijd en onder de verschillende omstandigheden. Verder had Jan een gepassioneerde hobby , die niet zo sociaal was nl het kweken van chrysanten en dus deed Johan dat ook , en Theu had ook een hobby het houden van chinchilla’s ik wist niet wat ik zag , het waren net ratten maar toch wel mooi . Wilma Van Vink ging ik naar de Wilma , een bouw van Albert Heijn en appartementen in Valkenswaard , wat ik daar meemaakte overtrof mijn stoutste verwachtingen, ik was 18 jaar en kwam te werken met Jan Wilders een neef van Theo, Koos Derks en Manus(Herman)de Louweren. Ik was gewend dat ik altijd het minder werk kreeg en kreeg dikwijls te horen dat ik nog veel moest leren, hier was het tegenovergestelde ik was in een keer echt timmerman en behoorde tot de betere , terwijl die andere toch tussen de 25 en 35 jaar oud waren. Ik heb hier menselijk veel opgestoken over het nivo verschil van de grote bouw en de kleine bouw, maar ook veel gezien op organisatorische gebied , om nog maar te zwijgen over de techniek. Zoals gezegd ging in nog naar school en zat intussen al op de uitvoerders opleiding, daar leerde we van alles over bekistingen en moderne technieken die werden toegepast in de bouw, en bij de Wilma zag ik dat in de praktijk toegepast , betonen balken waar je doorheen kon lopen om de wapening goed te zetten dat was redelijk uniek voor mede leerlingen uit de kleine bouw. Daar was Verhoeven uit Sittard uitvoerder, die moest dus elke dag meer dan een uur rijden met zijn door de Wilma ter beschikking gestelde kever, normaal ben je er binnen een uur maar toen was er nog geen snelweg dus je moest over allerlei binnenwegen, ik vond dat toen een hele opgave en zei dan ook dat ik nooit uitvoerder zou worden. Als ik voor alle uitspraken waar ik nooit voor zei 10 euro zou moeten betalen, had ik nu niet te eten. Velter Toen die bouw klaar was , zat ik een paar weken zonder werk , toen kon ik bij een kameraad van mij beginnen de Velter in Waalre , dat was weer zo’n kleine aannemer , en ik dacht dat ik heel wat was , maar al snel bleek dat er zat betere waren. Hein mijn kameraad was enorm goed in de praktijk Wim Jansen ook een oud klasgenoot was ook goed alleen menselijk gezien was het een rare, het leuke bij Velter was wel dat we in de betere bouwwerken kwamen , ik bedoel niet wat constructie maar wat betreft producten die toegepast werden, het was meer utiliteit en villa bouw.
53
Als ik terugkijk werkte er veel jeugd , dus onder de 25, Jan Brands Heintje Velter Jan Smets Ton van de hurk Jackie van Eijck uit riethoven , ze waren allemaal rond de twintig, hat was zo gezegd jong oranje. Enkele ouderen waren Harrie Versmissen mijn maat, van Dongen de uitvoerder en de zeer oude Piet van der Aalst. Er werkten er nog veel meer , maar dit zijn de mensen waar ik het meest mee te maken had. Van huis uit ben ik iemand die nooit te laat komt , maar nu waren we bij ons tegenover de garage van Deuremaux aan het verbouwen , en vanuit het dakraam keek ik dan of er al iemand was , en als de eerste kwamen ging ik naar beneden naar het werk , en dan kwam ik wel eens een minuutje te laat, erg hè. Harrie versmissen mijn maat was erg zenuwachtig , hij had een dochter , en die moest eens op examen voor het zwemmen, dat ging als volgt. Nu gaat ze zich omkleden Nu staat ze voor het bad Nu moet ze zwemmen , ik hoop dat het goed gaat Nu is ze wel of niet geslaagd. Tegenwoordig sms't men of belt men , ik weet niet wat beter voor zijn hart geweest zou zijn. Als Toontje Velter op de bouw kwam en hij was weer eens met iets onbenullig bezig , dan riep hij steevast 96 , alsof hij iets aan het meten was. Hier heb ik voor het eerst kennis gemaakt met sociale misbruik, Nico Relou een analfabeet , maar gek was hij zeker niet , ging net voor de bouwvak de ziektewet in, en omdat we als bouwvakkers vakantiebonnen hadden en die drie weken dus niet betaald kregen omdat het werd gecompenseerd door die bonnen, kreeg hij dan ziekengeld , en je hoefde dat dus niet terug te betalen , maar dat was nog niet het enige ,hij ging tijdens die bouwvak ook nog eens karweitjes maken dus hij verdiende 3 dubbel , en hij zal heus niet de enige geweest zijn die dat deed. We bouwden niet alleen villa’s maar verbouwden ook familiegraven , Hein en ik moesten het graf van de familie Swaene uit Waalre openen daar was de laatste van doodgegaan een man van over de 80 jaar. En wij werden door de rest van het personeel , vooral de ouderen een beetje bang gemaakt , zo van als je zo’n graf openmaakt komen er geesten vrij , of als je die kisten daar ziet , die zitten vol ratten , of als je zo’n kist open maakt komt er alleen maar stof uit. En toch waren wij er helemaal niet van onder de indruk , we maakten het graf open aan de kopse kant want de kist werd er van voren ingeschoven , het enige wat een beetje vreemd was , het hele graf stond voor ¾ onder water, voor het gedeelte wat onder de grond zat terwijl het kerkhof niet bepaald bekend stond als laagliggend of nat. Het leuke komt nu pas , de man werd begraven , had veel geld achter te laten en de familie was daar blij mee , want ze gingen daarna naar “de doelen” , en wij mochten mee , ik heb zoiets nooit meer meegemaakt , het was groot feest.
54
Velter had ook wel smerig werk , wij waren de Walra aan het verbouwen en op een zeker moment was de riolering verstopt van de oude bouw , wij gaan aan het graven om de plek des onheil te zoeken en jawel gevonden. Toen moest het open , en ik als braaf burgermenneke samen met Wim Jansen zouden het wel oplossen, het stonk en zat keivast dicht , en we konden er niet zo goed bij , beetje voor beetje haal je zonder handschoenen het maandverband van de dames weg , maar op een gegeven moment geef je er niets meer om en zit je vol in de riool te dabben. Op datzelfde werk hebben een keer een kleine brand gehad van ongeveer 10 minuten , de verwarming monteur was bezig met zijn brander , en toen was het net een beetje in om tempex in de spouw te doen , en in 10 minuten tijd was van het hele gebouw de spouw leeg gebrand. Bij een bouw in de ansbalduslaan heb ik een keer doodsangsten uitgestaan, het was zo’n huis met een kelder , en met 2 verdiepingen met zolder. Ik loop met een verlengsnoer in mijn hand achteruit richting trapgat , er was een plankje op de grond gespijkerd en ik struikel erover, ik kom met mijn rug tegen de muur en met mijn voet nog net in het trapgat , met daaronder 8 meter diep een betonnen keldertrap. Ik heb die dag heel de dag getrild op mijn benen dat ik zoveel geluk had gehad.
Biemans Van de Velter naar een andere vriend thuis , naar Biemans, daar kwam ik s’morgens om 6.3 aan om mee te gaan naar Breda met Martien en Piet van Kruisdijk een broer van Frans ,een van onze vrienden. Sjaak stond s’morgens een kluwen snoer te ontwaren terwijl ik erbij stond ,en hij mompelden allemaal half hardop , “hier moete geduld vur hebbe , en da heb ik nie” ik denk hij is nog zat van gisteren, omdat hij een van die zuipers was waar Janus Schoormans het altijd over had. Overigens wordt over het algemeen gezegd dat een groot gezin gezellig is , en in de meeste gevallen is dat denk ook wel , maar bij Biemans niet, daar was altijd ruzie . Ik ging met Martien en Piet van Kruisdijk ,en Pietje van Gestel naar Breda , we moesten een sporthal afwerken , het was lang gelden dat ik zoveel timmerwerk moest maken samen met hun. Het was alles bij elkaar een leuk werk en ik heb er leuke herinneringen aan, het was de sporthal van een nieuwe detailhandelsschool , in die hal moest een kunstwerk komen , dat kunstwerk werd gemaakt door van Amstel een kunstnaar uit Son , het was werkelijk leuk om te zien hij liet oude bakstenen komen en hakte die kapot , zodat je allemaal kleine stukjes kreeg , in allerlei verschillende kleuren. En een metselaar moest dat allemaal op zijn aanwijzingen verwerken , wij deden er een beetje smalend over maar het resultaat was verbluffend mooi. 55
We reden elke dag over de dodenweg van Tilburg naar Breda , die was 3 baans zonder regels voor de middelste baan , je kunt je wel voorstellen wat voor een taferelen er zich afspeelden , auto’s die op het laatste moment aan de kant gingen , of niet en daarom en omdat er al zoveel doden waren gevallen die eretitel dodenweg . In de eerste dagen ging Martien braaf aan de kant , maar na een week werd hij al wat brutaler , en op het laatst was het voortaan hij/zij of ik , en wij vonden dat prima. Pietje en ik hadden altijd een grote mond en we zeiden we lopen wel naar huis want met die auto dat is levengevaarlijk, uiteraard ging dat eerst voor de gein , maar Martien en Piet die daagde ons uit , en ja op die leeftijd ben je dan verkocht. Dus wij hadden een halve snipperdag genomen en trokken de stoute schoenen aan , en gingen totaal ongetraind 60 km naar huis lopen, ik had militaire kistjes aan en had mijn radio bij voor een beetje muziek. We liepen dus langs die dodenweg naar Tilburg en we besloten om flink door te lopen zodat ze ons niet zouden uitlachen op hun terugweg. Dus liepen we die 22 km onervaren als we waren in 3 uur , zonder problemen overigens , in Tilburg hebben we een frietje genomen , op ons gemak , en toen gingen we weer verder. Richting Hilvarenbeek , nou dat hebben we geweten dat was maar 9 km , maar het was nog erger dan de kruisweg denk ik , want onze ongetrainde voeten stonden vol blaren , het touwtje van de radio ging dwars door mijn schouder en we schoten niets op, langs die saaie stille weg. In Hilvarenbeek kwamen we aan op de markt , waar tegenover de kerk een eik staat met een bankje , we gingen erop zitten , en het was net of we in de hemel waren , hoe dat ook mogen zijn. Geluk bij een ongeluk bij de friettent staat een oom van Piet , de bloemenman van der Aa uit Steensel , en dat was echt de verlosser , want daar konden we mee naar huis. Gelukkig was het weekend en waren we weer hersteld op maandag, maar we zijn eerlijk geweest en verteld dat het niet helemaal naar wens was gegaan, en dat was nog zacht uitgedrukt. Later toen ik niet meer bij Biemans werkte ben ik Pietje nog wel een tegen gekomen , op Waalre kermis , en hij zei “nou wil ik wel eens weten wie het meest kan drinken” dus ging ik de uitdaging niet uit de weg , naar de kroeg bij de oude toren. Het begon gewoon gezellig het ging goed gelijk op , maar op een gegeven moment werd het me toch wat teveel , maar ik dacht hij zal niet winnen, toen ben ik naar de wc gegaan en heb voor het eerst van mijn leven vrijwillig overgegeven , via 2 vingers in de keel, en ben terug gegaan en wonder boven wonder het hielp hij was ladder en ik beschonken .
56
Hobby’s Echt hobby's had ik in die tijd nog niet hoewel ik graag naar de film ging en redelijk graag danste maar dat laatste was meer noodzaak om meiden te versieren als daadwerkelijk een hobby. En ik ging toen ook al vaak en graag naar het wielrennen, in Veldhoven en de 8 van chaam en zo. Maar structureel een hobby had ik nog niet, anderen gingen sporten, maar ik was nogal beschermd opgegroeid en moest nog wennen aan de maatschappij.
Mijn muziek uit die tijd Q65 kinks Sam the Sam and the pharaoh's The who Willem vermandere The searchers Rolling stones armand
The live i life etc Stop your sobbing Wooly bully. Happy Jack Blanche en z’n paerd Needels and Pins alles bloemenkinders
57
Het rijp worden
tot 1976
Het schrijven van een inleiding is voor deze periode moeilijk want op zich is dit voor de man de meest ongelukkige tijd het hebben van verantwoording blijkt mensen minder gelukkig te maken. Nu heb ik dat niet zo ervaren maar in de psychologie blijkt het zo te zijn, nou zijn wij pas aan het eind van die periode aan kinderen begonnen en financieel goed voorbereid
Familie en omgeving
De vrienden Deze periode speelt zich af tussen 21 en 28 jaar Die vrienden worden ongewild minder belangrijk, doordat ik al meer met Jeanne optrok en omdat toon al redelijk snel trouwde net als de Witte en Jan. Toon moest trouwen zoals dat heette maar hun vader en moeder deden er niet zo moeilijk over als bij veel ouders uit die tijd, en de Witte moest ook trouwen ,maar die zei dat hij het bewust gedaan had omdat hij anders niet mocht trouwen, nou is de Witte niet doodgegaan van zijn eerste leugen dus het zal wel. Op het feest van de Witte waren we in eerste instantie niet uitgenodigd , of alleen voor de receptie , tijdens die receptie zongen we er weer eens ouderwets op los met Bert als gangmaker, dat was best gezellig, zo gezellig dat de familie ons smeekte om te blijven , en dat hebben we toen toch maar een hele tijd gedaan, zo had hij ook een leuk feest. Over mijn bruiloft kom ik nog te spreken. Je kunt je wel voorstellen dat de ene na de andere ging trouwen , van al die trouw feesten weet ik niet zoveel meer , omdat die allemaal vrij standaard waren , en mij niet zo konden boeien. Op een paar na waren we dus allemaal getrouwd , en gingen regelmatig bij elkaar op bezoek vooral in het begin, en bij Bert Wijnen was het een soort van avontuur omdat hij in de Bijlmer woonde hij en dan ook nog in de beruchte gliphoeve . Toen we daar een keer waren bleven we overnachten , daar zagen Hein en ik een negerin die zo dik was dat ze niet dwars en niet recht in de auto kon. Verder kochten we allemaal een stereo die tot tien kon en ook alleen maar op tien kwam tijdens bezoeken van vrienden of bekenden, we hadden ook allemaal van die trendy meubels wit met chroom of roestvrijstaal , behalve Peter en Diny van Beers die hadden exact dezelfde meubels als vader en moeder van Diest.
58
De liefde etc. Jeanne en ik zijn getrouwd na 5 jaar verkering in de als kerk verbouwde boerderij in zonderwijk , eerst moet je naar het gemeentehuis en dan naar de kerk , en ik was ontzettend zenuwachtig , zoals je al weet hou ik niet van verassingen dus de trouwjurk had ik mee uitgezocht tegen de wil van iedereen , de fotograaf mocht niets kosten dus had ik amateurfotograaf Tony van Ekert mijn zwager dus gevraagd en die was vereerd met de opdracht.
Een van de foto’s Tijdens de mis ging het allemaal toch wel redelijk goed Jan en Willemien zongen het lied van de stilte , wat ik nu nog altijd in mijn herinnering hoor , mooier dan het toen klonk waarschijnlijk, ik heb wel een of ander foutje gemaakt met het drinken van de wijn geloof ik maar verder liep alles gesmeerd , en ik was blij dat ik er van af was. Toen met Tony foto’s gemaakt aan de vlasroot en dan naar verkuilen om te feesten. Voor het feest dat ik voor de helft moest betalen hadden we een orkest en een kok uitgenodigd, het orkest was redelijk snel geregeld omdat schoonvader niks van muziek wist dus ik belde van der Weijden uit Waalre een orkest dat stemming kon maken, de kok was een klein probleem want schoonvader had een andere kok voor ogen als wij , ik moet zeggen dat ik daar eigenlijk geen verstand van had. Schoonvader wilde Anneke Schel (Schellekens) en onze entourage wilde mvr v/d broek, het is uiteindelijk helemaal goed gekomen want dat bleek een en dezelfde te zijn Anneke was getrouwd met van de Broek uit Waalre.
59
Het diner was dus goed , met een beetje gehuil van zus Joke omdat haar verjaardag in duigen was gevallen , en allerlei emoties omdat Jeanne toch het ouderlijk huis verliet , met die eigenwijze knaap uit Waalre. Het feest was redelijk leuk ik heb me best vermaakt en de gasten ook ondanks dat het allemaal een beetje traditioneel was . En wij naar huis , het was een redelijk gebruik op de dorpen om van allerlei dingen uit te halen met het huis of de auto of met van alles , en omdat ik niet van verassingen hou , hielden we vol dat we naar een hotel zouden gaan en we hadden dan ook een taxi besteld die ons thuis zou brengen , via ome Wim had ik geregeld dat de sleutel van ons huis bij mij terecht kwam , en zodoende gebeurde er niets. Het huis hadden we gekocht met hulp van schoonvader niet financieel maar wel technisch qua hypotheek enz., ik had echt totaal geen benul van hoe dat in zijn werk ging. Het huis was van Randeraat stond op de hoek van een rij in de regulus in Veldhoven , we gingen het bekijken en het stond ons wel aan omdat alles zo proper was , en dat kwam weer omdat zij geen kinderen hadden, het koste 48.000 gulden en we hadden een hypotheek nodig van 30.000 gulden. Schoonvader zei “ge zult je hele leven krom moeten liggen” logisch dat hij dat zei en ook meende want zijn nieuwe huis en alles der op en aan koste maar 25.000 gulden. Dus wij het eerste jaar krom gelegen , ofwel weinig of niets gekocht zuinig geleefd en veel gewerkt, toen hadden we in een jaar tijd 10.000 afgelost , en zijn we wat ruimer gaan leven , ja wij wisten ook niet beter. Onze inrichting was typisch 60 jaren stijl , witte kast, paarse stoelen, bruin oranje gordijnen, en paarse gordijnen op de slaapkamer, onze bank was de bank waar we altijd op hebben liggen vrijen , die wilden de ouders van Jeanne niet meer , en verder hadden we nog niet zoveel , natuurlijk ook die stereo die tot 12 kon en dan niet onzuiver speelde want dat was wel een vereiste in de groep. De vorige familie had wel een beetje ruzie met de buurt , want naast ons waren garage boxen , een naast ons huis was van ons, en op dat plein speelde de kinderen uit de buurt voetbal , en het huis was de goal , je snapt dat het gehorig was ,en omdat de vorige bewoners niets van kinderen moesten weten was de irritatiegrens snel bereikt, als er een keer een bal over de schutting bij hun kippen en eenden kwam staken ze die kapot. Dat is vragen om moeilijkheden , dat wist ik nog wel uit mijn jeugd , dus er sneuvelde regelmatig een ruit , maar door onze komst ging dat snel anders punt een mochten ze gewoon over de schutting klimmen om de bal te halen als we niet thuis waren en punt 2 ging ik regelmatig zelf mee voetballen, probleem opgelost. Naast ons woonde Martien Vorstenbosch , met 4 kinderen , zijn vrouw moest tegen tante Drieka ook tante Drieka zeggen , alleen van de ander kant van de familie , ze hadden 4 jongens van die leuke klein mannen , en als die s’avonds naar bed gingen kon je dat goed horen in onze kamer omdat hun trap tegen de
60
onze kamer lag, maar dat was nooit een probleem , ook omdat we met z’n 2 werkten. We hebben daar drie jaar gewoond met plezier , hebben een paar auto’s versleten een NSU , waar we bijna door de bodem zakte en een Simca die van onze Rinus was geweest. We besloten om een stuk grond te kopen, in het look 420 m2 voor 32.000 gulden k.k. . hierop gingen we een huis zelf bouwen. Nadat we wat moeilijkheden hebben gehad met de vergunning , konden we aan de slag , het werd een modern huis en we hadden de inrichting ook al geregeld , Peter Heuvelmans was de binnenhuis architect en alle tekeningen waren klaar , je zult denken wat moeten die snotneuzen met een binnenhuis architect , maar ik kende Peter van het werk vroeger bij Eliens en had een paar leuke projecten van hem gezien , de hele inrichting kosten niet meet dan 10.000 gulden , omdat we 2 jaar lang ons huis open stelden voor zijn cliënten. Ik maakte zelf de kozijnen , goedkoop van iroko wat mijn toenmalige baas, Toon Dingen had liggen , iroko is niet meest geschikt om kozijnen te maken , maar ja goedkoop en hardhout , dat is al iets waard. Het was een low budget huis , met zwart werkers zoals Ad Machielsen en broer boekhorst , broer Tinus en Gied van Jeanne hebben ook betaald meegewerkt , omdat ik later geen praat wilden hebben , gied is er nog van zijn zelfgemaakte steiger gevallen , of eigenlijk doorgezakt. Het was zo’n steiger met houten palen , en de dwarsbalken werden met touwen vast gezet, en dat viel niet mee , we hadden het boek erbij , om de mastworp etc. toe te passen. We hebben het huis binnen het budget gebouwd , met allerlei gebruikelijke strubbelingen, we konden er in januari in trekken. Het was wel een andere buurt , met leraren en dat soort volk , maar we hebben ons snel aangepast . Waar ik vooral aan moest wennen , de feestelijkheden van bij Jeanne thuis zoals sinterklaas kerst enz. etc. wij waren thuis niets gewend op dat gebied , en ik vond het nogal gauw flauwekul, maar ook daar heb ik me doorheen geslagen , mede door mijn jonge leeftijd kon ik me nog aanpassen. In onze buurt waren best wel veel kleine kinderen , en dat vonden we misschien ook wel aanstekelijk, ik wilde al kinderen toen we pas getrouwd waren, Jeanne wilde eerst financiële body hebben , zo zie je dat vrouwen uiteindelijk rationeler denken , en na 5 jaar huwelijk dacht ik , we hebben het goed, we kunnen doen en laten wat we toen wilden dus waarom zouden we nog aan kinderen beginnen. Nadat Jeanne met de pil was gestopt , en was afgekikt , was het redelijk snel raak , tja ik ben natuurlijk gezond .
61
Maarten werd geboren , en de eerste is altijd heel bijzonder , oma van de Pas niet zo maar opa was enorm blij , hij was altijd al gek op kinderen , en dat is iets wat we gezamenlijk hadden, hoewel hij het moeilijk had , want zijn gezondheid ging achteruit , hij had MS . Ik heb altijd tegen Jeanne gezegd je krijgt van mij alleen bloemen als ik vreemd ben geweest , dus normaal hoefde ze geen bloemen, maar toen maakte ik toch een uitzondering , ik ging naar oogenlust , en wees wat bloemen aan , de verkoopster zei “hoe groot moeten die bosjes zijn” Nee geen bosjes ik moet ze allemaal hebben , en zo werd de hele slaapkamer een bloemenzee , en lag Jeanne daar trots te wezen , ik was bijzonder in mijn nopjes omdat ik altijd bang was dat er iets aan het kind zou zijn , zoals een handicap , dat kwam voort uit het verhaal van dat meisje wat ons vader niet goed vond voor onze Rinus. 62
Dus alles gezond en wel , omdat het de eerste was ben ik 3 dagen thuis gebleven , maar ik voelde me niet op mijn gemak want hoe je het wend of keert het blijft een vrouwen aangelegenheid. Vanaf dat moment ben je minder in tel, alles staat in het teken van het kind , opa van de Pas ging regelmatig met Maarten in de auto op stap naar het vliegveld en al dat soort leuke plaatsjes, dat was voor hem als buitenmens die de laatste tijd toch al te vaak tv moest kijken naar dingen die hij niet leuk vond, een goeie afleiding. Er werd wat afgeknuffeld met het oudste en het jongste kleinkind van de families, ons Net en ons moeder zeiden al , het net onze Hans , en dan doelde ze op de krullenkop, ik denk nog blijf er af tantes.
Maarten met opa Opa vond het geweldig om met Maarten rond te toeren, en zeker bij paarden In die tijd hadden we onze buurkinderen al als excuus kinderen, Imro en Annelies, dat waren twee geadopteerde kinderen van onze buren Riet en Leo Penders. Ik vond dat ze de kinderen niet zo goed opvingen temeer omdat riet onderwijzeres was en een opleiding pedagogiek genoten had, en zeker in die tijd moest je als moeder altijd en alleen maar klaar staan voor je kinderen, dat was ook mijn zeer uitgesproken mening, en als je dan kinderen adopteert zou dat nog meer aandacht vergen.
63
Later op de ZMOK school werd mijn mening nog versterkt, over kinderopvang met een achtergrond zoals die van Imro en Annelies. Maar goed het kwam mij en ons wel goed uit dat ze kinderen hadden, want zo hadden we wel de lusten en niet de lasten, dus gingen we met hun een dagje weg of ze sliepen bij ons voor een nachtje, maar voor mij was het leukste excuus om naar een pretpark te gaan en het liefst naar fantasialand in Brüll, ik weet ook niet wie het meeste genoot hun of ik, en Jeanne vond het allemaal best. En we gingen regelmatig een dagje weg met Imro en Annelies, naar Brussel en naar Ronquières in België daar was een botensluis die ik altijd al graag had willen zien, ik had dat op school geleerd, en was benieuwd hoe dat kon een boot in een bak via een rail of spoor naar beneden om het hoogte verschil op te vangen. Dat was zeer indrukwekkend zeker als je bedenkt dat er maar 3 van dat soort botenliften waren in de wereld en die van Ronquières was degene met het grootste hoogte verschil, en de enige die in de lengte richting werkte die anderen werkte in de breedte.
Vakantie Vakantie 1976
Onze eerste echte vakantie was met Tinus(broer van Jeanne) en Wilma(huidige vrouw) naar Oostenrijk of zo , het was niet echt gepland waar we heen zouden gaan, met z’n vieren in onze spiksplinternieuwe Datsun sherry . krap maar het ging goed . Niet met een vooraf gepland plan maar op de zoals dat heet op de bonnefooi , krap maar toch gestaag reden we richting Oostenrijk, want Wilma was daar vroeger al eens geweest aan de bodensee dacht ze. Omdat we een heel eind moesten rijden besloten we voorbij München te overnachten , dus zomaar een afslag genomen , zodoende kwamen we in een klein dorpje Holzkirchen, het was al een beetje laat en we waren in een bosrijke omgeving even voor het centrum ,waardoor het al donkerder leek dan het was. In een klein hotelletje hebben we gegeten en overnacht , jong en onervaren waren we onder de indruk van de forel die ons geserveerd werd, voor mij was het nieuw forel en ik als visliefhebber was niet onder de indruk van de grondsmaak van forel ,verder was het saai en donker in het hotelletje. Later zijn we verder gereisd richting korintie dwars door de bergen van Oostenrijk richting villach vlak bij het beroemde etablissement im weissen rossl aan de Wolfgangsee ten zuidoosten van Salzburg. Daar hebben we ergens onderkomen gevonden in een pension aan de Milstadtersee, en in de middag zijn we als jonge honden gaan wandelen berg op , wij in de kracht van ons leven zien er een paar oude dames in het diep zwart langzaam omhoog sjokken in de stralende zon .Natuurlijk sjezen wij die voor bij als of ze stil stonden, echter 64
vlaklanders houden geen rekening met bergen, het was heet en we zweette peentjes , dus liepen we een paar vitesses langzamer, en je raad het al , daar kwamen die oude zwarte dames al aan. Een dag later hebben we de tocht weer aangevangen richting Ljubljana , want mijn zus was daar in die prachtige grotten geweest en was diep onder de indruk. We kwamen langs het vakantie verblijf van Tito het eiland bij bled in de veldeser-see, dat lag erg mooi en als we een goed fototoestel hadden gehad was het wel een kalender plaatje waard geweest. De wegen waren smal en als er een oude vrachtwagen kwam moest je wel erg ver aan de kant , en zeker geen plank gas rijden, mede omdat er regelmatig oudjes(voor ons dan) op weg liepen, met bepakking van een ezel. In de Postojna grotten bij Ljubljana moest je een regenjas aan omdat het er altijd koud was , we kregen een rondleiding die erg lang was en in tegenstelling tot mijn zus, waren wij totaal niet onder de indruk omdat het erg leek op Han in België met dit verschil dat het groter en dieper was. Van daaruit gingen we naar Rieijka aan de Adriatische kust een mooie stad , we zijn afgezakt via Opatija naar lovran om daar een huisje te huren met uitzicht op de Adriatische zee , het was een mooi wit huisje met rooi pannen en een groot terras .Het was sober ingericht maar netjes met overal tegelvloeren . Omdat wij jong en ongeduldig waren zijn we de dag erna al een beetje gaan rondkijken op de aanleg steiger van het haventje hebben we lekker in de zon gelegen , we ik bedoel natuurlijk de dames. Het mooie van al die plaatsen in die regio is dat de avonden zo zwoel zijn, we zijn die avond naar Opatija gereden en hebben gedanst op een werkelijk uniek terras , met prachtige traditionele 4 viervoudige lantaarns , en met blokkendoosachtige balustrades van natuursteen ,met het gedempte licht van het hotel op de achtergrond en aan de zeezijde de volle maan .Ik kan dit moment van weemoed bijna niet omschrijven omdat dit een van mijn meest romantische ervaring is . De dag later hebben we wat rond gelopen in Opatija in de buurt van de Romeinse baden , die aan en in zee liggen Opatija is een voor Kroatië mondaine bad en toeristische stad. tijdens die wandeling werden we verrast door een redelijk groot, voor onze begrippen , vliegend insect die langzaam vloog een veel herrie maakte. Een man en vrouw uit de streek , inboorlingen dus, haalde hun schouder op en pakte het zo uit de lucht, en noemde het in het Duits van voor de oorlog “durch durch”. Ze namen het beest tussen 2 vingers en hielden er een takje voor van ongeveer 1 cm doorsnede , en jawel “durch durch” hij knipte het middendoor. Achteraf thuis gekomen bleek het volgens de boeken een vliegend hert. Tinus en ik hebben een klosje gekocht met draad , want we hadden gezien dat de inheemse 65
bevolking daarmee viste, en vrij gemakkelijk beet hadden , dus dat konden wij toch zeker ook wel , niet dus. Tinus had op een gegeven moment wel een behoorlijke vis aan de haak maar die viel er net toen hij hem binnen wilde halen weer in het licht zilte water. De dag later , ja we waren erg actief, hadden we besloten om naar de plitvice meren te gaan , met zijn vieren in de Datsun gepropt en richting watervallen. Dat viel nog niet zo mee want het was een eind weg hemelsbreed was het achteraf zeker 130 km dus met die geweldige wegen kunt u zich de rit wel voorstellen ,en het was erg heet in onze Japanse oven, het landschap was rotsachtig kaal en de begroeiing bestond uit meest dooie pijnbomen .Het duurde en het duurde en we hadden het bijna opgegeven of er stond op de karig aanwezige richtingwijzers plitvice. Het was een enerverende ervaring , mede omdat we uit de droogte kwamen , de meren met zijn ontelbare watervallen en houten aangelegde looppaden en bruggen , waren niet alleen prachtig , maar in deze oase van watervallen en serene rust was het heerlijk toeven , en verloor je het idee dat het warm was .De plitvice meren liggen op een heuvelachtig gebied en de verschillende niveaus geven de mogelijkheid om watervallen te vormen , het is een natuurlijke omgeving die een beetje is gecultiveerd d.m.v. de looppaden van dwarsbalken. Voldaan gingen we terug naar lovran in de avonds gingen we op zoek naar vertier en kwamen terecht in een klein dorpje waar een voor hun doen groot feest aan de gang was met muziek eten en drinken, we hadden wel honger, de dames bestelde iets onschuldigs ,maar wij stoer als we waren besloten een inlands gerecht te kiezen .Het was een reusachtige runderbout die op een speciale manier was bereid , het leek gemarineerd en dan gebakken , wij vonden het erg lekker , maar vooral Wilma vond het maar niks. Omdat het avontuur naar plitvice achteraf wel bevallen was zijn we weer in de japanner gestapt op zoek naar het wintersportgebied plattak, zonder navigatie systeem en met een niet zo gedetailleerde kaart zijn we op weg gegaan de bossen in want de harde weg hield op een gegeven moment gewoon op .Daar sta je dan in de middel of nowhere met gebrekkige aanwijs borden , we zijn toch maar de bossen ingereden omdat er een klein bordje stond met Platak erop , over de wortels van de bomen ,en op een smalle pad kwamen we op een gegeven moment op een splitsing zonder enige aanwijzing, “wat nu” Tinus zag ergens mensen , en wij erop af . Het was een houthakkerskamp met paarden die bomen uit de bossen sleepten , wij zonder enige kennis van het Joegoslavische of enige taal die erop lijkt , probeerde de weg te vragen , uiteindelijk zeiden we Platak met verschillende klemtonen en toonhoogten , en jawel ze wezen ons de weg. Het was een spannend avontuur wat achteraf leuk en spannend was maar Platak op zich was de moeite niet in de zomer ,en we hadden ons voorgenomen om er niet terug te gaan in de winter ,het lag ook maar op 1300 meter . Een dag later zijn we naar het zuiden van het schiereiland gegaan ofwel naar Pula , normaal zou dit erg leuk en goed geweest zijn we hebben de stadspoort en de arena bezocht , maar het was niet te harden heet , en omdat we toch al zoveel indrukken opgedaan hadden van de prachtige kust , hadden we het ook 66
wel een beetje gehad. Het lijkt of we alleen maar rond gereden hebben maar de dames zijn met zonnen echt wel aan hun trekken gekomen . Op enig moment besloten we om naar Italië te gaan richting Remini , dus wij weer ingepakt en op doorreis , het mooie van jong zijn is dat je onbevangen je plannen kan wijzigen , we konden wel eens naar Venetië gaan, ik was tegen want mijn zus (alweer zij) vond het niks, het was een vieze stad vol met huisvuil en stinkend water. We konden toch geen plek vinden dus gingen we iets verder in koldahar zoeken naar een slaapplek. Het was al laat en het plaatsje was erg druk , en het leek alsof wij de enige buitenlanders waren, en dat is iets wat ons wel aanstond , we hebben een klein hotelletje gevonden tegen betaalbare prijs .Het stikte er werkelijk van de muggen en het was er bloedheet , we gingen laat (rond 12 uur)nog naar een piazza , en wij wisten niet wat we zagen het barstten uit zijn voegen van de bedrijvigheid en vooral , voor ons als strikt opgevoede Nederlanders , kinderen veel kinderen en nog eens kinderen die laat nog aan het spelen waren. Wilma of Tinus had gezien dat je met een bootbus naar Venetië kon , we besloten om dat maar te doen , het was erg duur ofwel 1 gulden 80 cent voor 1 ½ uur via allerlei idyllische eilandjes kwamen we in Venetië in de buurt van San Marco. Nou die zus van mij zat er rigoureus naast , en bovendien mag je niets over Venetië zeggen als in smerig Amsterdam woont, en opnieuw kwam de romantiek boven we hebben afgetroggeld voor een gondelvaart met zang en zonder dans , dat was erg leuk . Heel Venetië was mooi wel wat duur op de terrassen maar vol met prachtig Venetiaans glaswerk en carnavals maskers en uiteraard mocht Italiaans ijs niet ontbreken. Helemaal gek van Italiaanse koffie en cappuccino kocht Wilma nog een super koffiezet apparaat in Romeins rode kleuren. Het was onze eerste lange vakantie , die blijft altijd meer bij dan de volgende of ze moeten extra emoties oproepen. Alles bij elkaar was het een heel goeie vakantie en het klikte ook goed tussen ons vieren.
Werk Na de Biemans periode wilde ik toch mijn uitvoerders papieren ten gelden maken en uitvoerder worden , hoewel ik tijdens mijn Wilma periode gezegd had dat nooit , zover rijden en zolang werken . Ik ging bij Toontje Dingen in Veldhoven werken als uitvoerder , nou ja uitvoerder hij was zo’n opschepper die bij zijn opdrachtgevers wilde zeggen dat hij een uitvoerder had, en een race fiets en een flipperkast en ga zo maar door. Ik heb hier een jaar gewerkt , dat was een jaar teveel , ik mocht niets beslissen hij had nooit overleg , en lag met al zijn personeel overhoop , dinsdagsmorgens moesten we om 7 uur tegen de raam beuken omdat mijnheer niet wakker was , 67
hij had dan zitten gokken bij pasman met enkele hoge heren van de Philips woningbouw . Het was ook nog een grote oplichter en ik denk dat hij niets van bouwen wist, we hebben een woonhuis in Waalre gebouwd en alles wat er in het bestek stond werd minder uitgevoerd , er moest een houten balklaag komen en daar gebruikte hij oud bekisting hout voor , en voor de gordingen veel te licht hout, gelukkig is die kap door gaan hangen en heeft hij dat moeten laten herstellen. We hadden ook een vrij groot project in Aalst, 27 woningen via zijn gok vrienden van Philips m.n. Ad Hol. Organisatie was erbarmelijk hij luisterde nergens na , en ik functioneer dan ook voor geen meter, hij had behalve zijn lieve vrouw Jeanne , nog 3 vriendinnen een in Best een in Veldhoven en een in Aalst. Hij zei altijd ik ga niet naar de hoeren , maar die uit Aalst kreeg toch wel een auto van hem, het personeel was ook niks alcoholisten en niets nutters ,alleen in de werkplaats stond een goeie timmerman de Vleut, en Gijs Donkers was ook wel goed. Op het werk stonden alle 27 woningen op een gegeven moment op steigers hoogte , van een systeem had hij nog nooit gehoord, het begon te vriezen en iedereen moest in de vorst, als hij een trap gemaakt had , hadden we door kunnen werken. Blij dat ik na het project ontslagen werd , intussen kon ik aan ons huis werken en de school een beetje goed aanpakken. Maar ik merkte dat ik taakgericht was ingesteld en dat ik in de WW niet al te veel uitvoerde. Wilma Dus toen ik bij de Wilma als hulp uitvoerder aan de gang kon was ik blij. Ik kwam wel van het ene in het andere uiterste , ik moest naar Utrecht met Willeke Rrobben als hoofduitvoerder de SOL school gaan bouwen. Dat was morgens om 6 uur eruit met mijn eendje op 4 wielen naar Oisterwijk en vandaar samen naar het werk . Het was een leerzaam werk , de Wilma had alleen het bouwtechnische en een andere firma deed alle installaties , en dat was organisatorisch gescheiden dus wij hadden er geen geld van , en dus was dat al minder goed. Robben en Visser zoals die uitvoerder van hun heette hadden elke dag ruzie over van alles en nog wat, het was ook geen goeie bouw van onze kant want we werkte met een systeem waar we kleine scholen mee bouwden en nu moest er in een keer iets groots van gemaakt worden , en dat was geen beproeft object. Ik heb er wel goed mezelf leren kennen en mijn omgang met mensen , er werkte goeie en leuke mensen daar op enkele echte Wilma mensen na die er een beetje de kantjes af liepen, Jan en Piet waren wat oudere goeie vaklieden waar ik geweldig mee overweg kon , er was een detail waar ze vragen over hadden , ik zei dat moet je zo maken , en hun zeiden dat moet je zo maken, ik dacht snotneus hun zullen het wel beter weten . 68
Het was niet slecht wat ze gemaakt hadden , maar later in de afwerking kwamen we toch tegen dat mijn oplossing beter was , meteen een les voor mij , blijf bij je standpunt of ze moeten je heel goed kunnen overtuigen. Lange Jan was voor mij helmaal een goeie timmerman die kon in mijn ogen alles , maar hij had al eens een opmerking gemaakt over het feit dat hij altijd zo’n moeilijk werk had, Robben had hem een klusje gegeven wat simpel was , en ik stap naar hem toe na een paar dagen , en zei “ zo nu ook eens een keer werk waar je niet bij hoeft na te denken” en hij werd me toch kwaad, hij zou me in elkaar geslagen hebben . Later heb ik met hem gepraat , en er zat hem gewoon iets niet lekker uit het verleden , wat niets met ons te maken, alweer een les niet te amicaal worden. 4 timmerlieden uit Waalwijk zaten op dat werk in de afbouw , ze maakten plafonds , ik kon lezen en schrijven met hun , ze schaften in de bouw , in een open lokaal hadden ze tafel en stoelen neergezet waar ze gezellig onder elkaar waren. Op een dag kwam ik langs hun toen ze aan het schaften waren en ik zag een raar fluitje op de tafel liggen “ zelf gemaakt “ zeiden ze , en ik loop verder maar ik kwam al eens terug , want dat fluitje had een rare vorm, en hun zeiden er verder niets over , ja en dan word je nieuwsgierig , kun je er wel op fluiten zei ik nog , ja zeiden ze en niet meer, dan word je net zo gek , dus ik pak die fluit blaas er op , en heel mijn gezicht zwart van grafiet. Ik kwam niet meer bij van het lachen en hun ook , ik had mezelf opgelaaien niet normaal. We hadden daar een Indonesische poetsvrouw , en we hadden ze al eens gezegd dat ze daar zo goed konden koken en ze zei dat ze dat ook goed kon vooral loempia’s die kon ze maken zoals je ze nergens kon kopen, en wij maar zeggen die moet je dan eens een keer maken voor ons, maar er kwam maar niks. Het was bouwvak het werk was bijna klaar want de scholen begonnen in augustus dus de bouw moest klaar, en onze poets zou niet meer terug komen, afscheid genomen , met een traan want je ziet mekaar normaal gezien nooit meer. Na de bouwvak moesten wij nog terug om e.e.a af te werken , ik pak mijn broodtrommel en denk wat is die zwaar , en jawel je raad het al er zat een beschimmelde loempia in , en bij mijn collega was het ook al zo. Vandaar moest ik naar Heerlen , naar de ruwbouw als uitvoerder , promotie en salaris verhoging allemaal perfect. Want bij Jorigas werken was net zoiets als de hel zei men, zeker als je een jaar samen met Robben opgetrokken bent , wat heel plezierig was , de verhalen die hij vertelde over Indonesië en over de oorlog , en dat hij zo’n liefhebber was van Duitse marsmuziek en opera , dat heb ik allemaal een beetje meegekregen , en muziek is toch ongeveer alles in mijn leven hoewel ik er in dit boek weinig aandacht aan schenk.
69
Cityflat Heerlen Heerlen is werkelijk heel anders , werken met Limburgers is ook al anders , en dan in de bekisting waar ik niet al teveel van wist. Toch begon het goed Jorigas was gewoon een mens die eigenlijk wel bij mij paste , een harde werker die veel van je verlangde , maar ook duidelijk en hij stond open voor vragen. Ik werd door Jorigas rondgeleid en gewezen op de veiligheid en hoe het werk allemaal opgeleverd moest worden. Het waren tafels en wanden waartussen en op beton gestort moest worden , op zich geen moeilijk werk , en de mensen waren ook niet ongeschikt, maar eigenlijk geen timerlieden, ze deden dit werk al een tijd dus ze wisten wel hoe het moest , ik hoefde alleen maar te controleren dat alles volgens planning liep en dat er netjes alles opgeruimd werd , en ik deed de bestellingen van beton en allerlei hulpmiddelen. Ik weet nog dat ik in het begin op 5 hoog moest beginnen en dat ik zo bang was dat ze de loopplanken niet dicht hadden liggen , want als er een ongeluk gebeurde was Leiden in last, na een tijd kwam het dodenweg syndroom weer op dagen , ik zag zelf het gevaar niet meer door de gewenning aan hoogte etc. Heel vreemd en voor mij moeilijk te aanvaarden was het feit dat er zomaar in een keer 2 of 4 mensen niet kwamen opdagen , en dan vroeg ik of ze ziek waren gemeld of zo , en dan zei Jorigas “o ja het is Langraaf kermis” en dan kwamen ze gewoon niet , het was daar in het zuiden 3 keer kermis in zo’n dorp , en als ze wel wilde komen dan zeiden ze dat , je moest maar weten dat het daar en daar kermis was. Ik heb er heel erg fijn samengewerkt en veel geleerd , ook van de Limburgse mentaliteit , en van Jorigas. Na Heerlen moest ik naar Arnhem naar een heel groot werk samen met hoofduitvoerder Piet Hermsen , dat was net een circus. Er werkte daar op een zeker moment 650 mensen , we waren met 2 hoofd en 15 uitvoerders. 70
Het was de bouw van het winkelcentrum kronenburg, het was er elke dag spannend en elke dag leuk , er gebeurde van alles wat wel of niet mocht of kon. Het project was van de Wilma zelf ,en bestond uit veel winkels en was totaal voor zien van een parkeerkelder die nog net bovengronds was. Elke uitvoerder had zijn eigen afdeling Piet Hermsen had de afbouw en de andere hoofduitvoerder Piet Seelen had de ruwbouw. Je kunt wel begrijpen dat met zoveel mensen op een bouw dat er van alles gebeurden , we hadden een collega haantje die kwam altijd te laat , dan kreeg hij op zijn sodemieter , maar het hielp niets , een opzichter van de Wilma lag op een gegeven moment met een Arnhemse schone in de auto , terwijl hij getrouwd was , maar de andere Piet reed in het weekend naar zijn vriendin in Oostenrijk , met de motor , terwijl vrouw en kindjes rustig thuis zaten. We hadden een route rondom de bouw en die moest vrij blijven van verkeer omdat we met manitou’s en meer van dat soort kranen rond moesten rijden , maar sommige bouwvakkers hielden zich daar niet aan , en dan waren we weer eens kwaad. Op een gegeven moment was ik het zo beu dat een auto die er elke dag stond, terwijl de man elke dag gewaarschuwd werd , ik besloot de auto met een kraan op te pakken keurig met staven ijzer erdoor , en op een hoop stenen te zetten. Kwaad als die man was hij haalde de krant erbij , en een dag later stond mijn werkstuk met foto en al in de regionale krant. Piet was gek op voetbal en zeker van PSV , die moesten voor de Europacup naar Saint Etienne, en zei gingen met een paar bedrijfsleiders er na toe , als je de geschiedenis kent dit was ongeveer de zwartste bladzijde van PSV in de Europacup ze verloren met 6-1, en wij hadden de hele keet rood wit gemaakt , de mascotte roodwit geverfd etc. enz. , Piet komt terug op het werk en hij lachte een keer en dat was dat, dus we hadden er weinig plezier van. Ik hou van lekker eten , en tijdens de afbouw werden we zo vaak getrakteerd op een etentje in Arnhem en dikwijls ook zo goed ( tot 3 keer per week), in het begin is dat lekker maar op een gegeven moment is er niets meer aan terwijl het eten nog steeds goed is , maar het exclusieve gaat er van af, ik ben 2 jaar lang niet uit wezen eten met ons Jeanne. Dat het ook hard werken was bewijst het feit dat ik normaal heen reed met de auto en Piet Hermsen terug, op een zeker moment , was ik de kluts kwijt want , ik wist niet meer welke afslag ik moest nemen omdat ik niet wist of het avond of morgen was, uiteindelijk heeft Piet niets gemerkt want ik reed per ongeluk goed. Wat ook heel erg goed was bij de Wilma was het feit dat je interne cursussen mocht doen , terwijl ik al voor opzichter aan de gang was deed ik administratie calculatie en specifieke opleidingen voor uitvoerders en leiders. Onder Nelissen heb ik een half jaar in ondiep gewerkt , een kaalslag project , vlak bij de rooi brug in hartje utrecht , ook een klein maar sensationeel project . De buurt was een oude achterbuurt waar de mensen nog gewend waren aan een politie die er op los sloeg , en daar ontzag voor had , er was elke dag wel iets mis daar , het was op een gegeven moment zelfs onhoudbaar voor ons , en 71
hebben we dag en nacht bewaking op het project gezet van de firma Hoogeboom. Wat gebeurde er zoal , stelen van alles wat los of vast zat , er werd met de buks op de opzichter geschoten, voor de lol , er werd brand gesticht , op dat project was niets te verdienen. We hadden een keer een probleem met jongeren die iets uitgevreten hadden , dus we belden de politie, intussen was die respectman overgeplaatst omdat de PvdA zo nodig een zachter beleid (z.g. sociaal) wilden, de politie kwam bij ons in de keet en maakte voor de zoveelste keer een proces verbaal op . Terwijl de politie binnen was waren die jong tegen de auto van de politie aan het schoppen en krassen, dus ik dacht dat ga ik binnen maar even zeggen, ik zei dat ze kregen met z’n tweeën een rooie kop en bleven binnen (dank u PvdA). De winter was er streng dus we moesten in de vorstverlet , en dan merk je het verschil tussen het zuiden en de grote stad want na 2 weken kwamen ze al zeuren of ze niet konden werken , in de vorst verdiende n.l. minder, en in het zuiden mocht dat wel een half jaar duren. Nog een verschil met het zuiden , er werkte daar een paar goeie timmerlieden, en als je die een opdracht gaf om iets te doen wat niet geheel bij hun vak paste , dan moest je hemel en aarde bewegen en praten als brugman om ze het te laten doen uiteindelijk deden ze het dan, terwijl in het zuiden vroeg je ook zoiets , en die zeiden onmiddellijk ja , en deden het vervolgens niet. Na Utrecht kreeg ik een eigen werk in Maastricht op daalhof , maar eigen werk was niet helemaal waar want het was minder druk op dat moment en ik kreeg van de Velde bij me , een hele leuke beschaafde man, en samen gingen we dat werk maken . Na een tijd kwam Piet Hermsen weer in beeld want die werd hoofduitvoerder van een groot project vlak bij ons , dus reden we weer samen. Ik heb al gezegd van die opleidingen , toen volgde ik een opleiding kader cursus leidinggeven van de bob , in Vught , een geweldige opleiding die gegeven werd door een manke bedrijfsleider van Heijmans. Het ging over motivatie mmo’s etc., en we deden rollenspellen, op een zeker moment kwam motivatie aan de orde , en al die bedrijfsleiders en uitvoerders deden testen over motivatie , de belangrijkste uitkomst was dat er niemand voor het geld ging werken, de leraar vroeg wat wij dachten hoe die uitslag bij de metselaar enz. uit zou pakken, en stelde voor om die test ook te doen op het werk. De meeste deden er niets aan maar ik was erg benieuwd ,omdat mijn collega’s zeker wisten dat de metselaar alleen maar voor het geld ging, en ik dacht Lou en zijn maat zijn harde werkers die in het tarief staan die zullen zeker alleen maar voor het geld gaan. Wat schets mijn verbazing , niemand in mijn onderzoek ging voor het geld, dus ik naar Lou en zijn maatje , want dat begreep ik niet , en wat bleek het waren eigenlijk maar eenvoudige timmerlieden met weinig opleiding , en zei wilden
72
laten zien dat ze best wel iets konden, ik was zeer aangenaam verrast en een stuk wijzer. Op ons werk hadden we een zeer strenge opzichter , die was eigengereid , en bazig . waarschijnlijk had hij thuis niets te zeggen, zeiden wij. Hij keurde werkelijk alles af tot het perfect was , op zich is dat natuurlijk goed voor de klant , maar wij moesten er maar mee zien te handelen, hij legde regelmatig het werk stil , omdat er iets niet verliep zoals hij had afgesproken , en dan moest er weer een bedrijfsleider aan te pas komen of de directeur , we hebben hem volgeladen met cadeaus en etentjes niets hielp, wat op zich lovenswaardig is. Ik kan er wel enkel incidenten van noemen maar ik zal er maar een uitlichten van de vele. We hadden stalen tunnels , en elke keer voor het storten keurde hij de wapening en de gehele tunnels , hij had al dikwijls gezegd dat er geen ijzerdraad op de vloer mocht liggen ivm de roestvorming later in het plafond, op zich heel erg juist, nu kwam hij de vloer weer eens keuren en zei “ er wordt niet gestort” op zich ook nog wel acceptabel maar hij zei niet waarom. We moesten zelf maar uitzoeken wat er fout was , en je raad het al er lag een draadje op de vloer van ongeveer 1 cm lang . Ik heb in Maastricht ook nog eens carnaval gevierd samen met Piet en van de Velde, maar dat was heel anders als wij gewend waren , de muziek was alleen maar Limburgs, we zijn ook nog eens op stap geweest in Maastricht , in zo’n studenten café , daar hebben we enorm gelachen , daar kon alles dansen op het biljart muziek maken zingen etc. er zat ook een schilder die zo stoned was als een hamster, hij zou ons wel eens schilderen , dat was heel mooi alleen had hij een man teveel geschilderd.
Hobby’s Mijn muziek uit die tijd Led zeppelin redbone Rolling stones David bowie Kc and the sunshine band Alice cooper Dimitri van Toren mud
House of the holy Wounded at wounded knee Between the buttons etc. hero Come to my island School’s out He kom aan tigerfeet
73
Verantwoording
tot 1983
Algemeen Het is wel opvallend dat er in de vorige periode volledig afscheid is genomen van de vriendengroep, terwijl wij en ik altijd dachten dat gaat nooit over, maar alles veranderd ook je eigen mening en leven,deze periode omvat ongeveer de leeftijd van 28 t/m 35 jaar. Alle vrienden hadden nu wel een gezamenlijke taak, hun kinderen vol proppen met eten en drinken zorgen dat ze beter presteren als dat ze zelf hadden gedaan , leren lopen, fietsen, voetballen etc. Ondanks de verantwoording vond ik het wel leuk om kinderen zo op te voeden dat ze deden wat ik bedoelde, en Jeanne was er minder consequent in als ik , maar waren het bijna altijd eens met de beslissing die de ander nam.
Familie en omgeving
Dat onderging intussen enkele veranderingen evenals de vriendenkring die weer iets belangrijker werd. Ondertussen is ook Jeroen geboren opa van de Pas heeft dat nog wel meegekregen , maar vanuit de rolstoel , bij de geboorte van Jeroen was ik een beetje afwezig want ik had geleerd dat het een vrouwending was dus ik was snel weer gaan werken, de geboorte ging niet helemaal snel dus er werden wat hulpmiddelen toegepast , en toen het eenmaal begon was het in tegenstelling tot de geboorte van maarten in een vloek en een zucht gebeurt, ik dacht bij de geboorte , het is net Tinus den Baker. Als je dan 2 kinderen hebt heeft vader zijn plicht gedaan en staat alles in het teken van de kinderen, en ik heb altijd beweerd dat kinderen pas leuk zijn als ze 5 jaar zijn, en dat is ook zo bij een andere maar je eigen kinderen is toch iets anders, en ik zag van het begin af aan trekjes van mij of van Jeanne in de kinderen , wat ik of leuk of onaangenaam vond , maar ik was er wel tekens verwonderd over. Een van de 2 ouders moet overbezorgd zijn denk ik , en in ons geval was ik dat , alles moest gaan zoals ik vond dat het goed was , met oppassen , naar bed gaan, spelen met vriendjes etc. En ik wilde (schijn)heilig als ik me toen ook voelde, niets voorliegen aan de kinderen over goed en verbod, dus ik zei tegen maarten al op vroege leeftijd dat 74
de sint niet bestond , gelukkig voor Jeanne geloofde hij mij niet, en ik heb ook niet aangedrongen omdat ik vond dat ik mijn plicht had gedaan . Jeanne heeft mij gezelligheid bijgebracht , met heel veel moeite heb ik dat ondergaan , maar voor de kinderen was het natuurlijk super, en ik genoot daar ook wel van. Sinterklaas verjaardagen kerst noem het op en alles werd op Jeanne haar wijze gevierd en ik genoot er van dat de buurt en vriendjes erbij betrokken werden , uiteindelijk hou ik door mijn Lavrijssen verleden wel van mensen om me heen . Maarten en Jeroen gingen op een gegeven moment samen naar school , en dat was van ons uit maar een klein eindje , maar ze moesten dan wel door een beboste strook waaruit eventuele potloodventers zouden kunnen komen, omdat op school werd verteld dat die ergens een rond liep. Bezorgd (over) als ik was wilde niet , dat Jeanne de kinderen uit het oog verloor tot ze op het schoolplein waren , en dat ging recht tegenover die pad goed, het was toen nog niet zoals nu dat alle ouders en of opa’s en oma’s de kinderen naar school brachten , er stonden wel ouders maar dat was meer uit verveling , om wat te buurten, want de meeste ouders uit die tijd werkten niet . Jeanne had als alternatief voor werken het brooddeeg figuren maken als hobby opgepakt , en gaf er zelfs les in , dus aan vrouwen in huis was geen gebrek evenmin als aan bloem en zout. Kinderen opvoeden is als het goed gegaan is achteraf wel leuk , ik heb verschillende trucjes naar boven gehaald om ze lessen te leren , ik was zoals ik al zei erg consequent met het naar bed sturen enz. , maar Jeanne was er als vrouw voor de dagelijkse opvoeding en ook s`nachts hoorde ik niets ik sliep als een doorn. Jeanne kreeg een cyste (ik weet niet of je het zo schrijft) en moest geopereerd worden , ze lag 2 weken in het ziekenhuis, ik heb heel wat hulp gehad van Jeanne Verspaandonk want strijken lag mij helemaal niet, koken ging vanzelf , maar slapen ging niet meer vanzelf, gek als je de verantwoording krijgt dan veranderd je wezen ook denk ik, want ik normaal hoorde zoals gezegd niets tijdens de nacht, en nu hoorde ik elke zucht en was onmiddellijk wakker als ik dacht dat er iets gebeurde. Toen Jeanne eenmaal weer thuis was , was mijn rust weergekeerd , maar toen kreeg maarten een aanval van pseudocroup, ik wist uiteraard niet wat het was maar ik dacht hij gaat dood , het was net of hij geen lucht meer kreeg , wij naar dokter van Eijndhoven , en die raadde ons aan om het vochtgehalte van zijn kamer te verhogen door bakjes water over de verwarming te hangen, hij heeft het later nog een keer gehad in beperkte mate , maar het hielp dus. Jeroen is ook nog een keer een gat in zijn hoofd gevallen . toen hij achterover viel met zijn stoel tegen de frietsnijder van een radiator, hier was ik vrij kalm over omdat ik wist wat het was . Eigenlijk was ik altijd moralistisch bezig met de kinderen , maar ik heb mezelf ook wel eens in de vinger gesneden, maarten kwam een keer thuis , en zei dat hij een kwartje verloren had op het veldje , ik zei je moet goed zoeken, en hij braaf als hij altijd was terug , maar hij had het niet gevonden , ik dacht hier 75
weet ik wel iets op ,ik neem een kwartje uit mijn beurs en zei “ik ga wel effen mee zoeken”,we komen op het veld lopen even rond waar hij het ongeveer kwijt was , en laat het kwartje vallen, dus opnieuw beter kijken , maar helaas ik vond mijn kwartje ook niet meer. Jeroen was wat opstandiger , die deed altijd dingen waarvan je zei dat hij het niet mocht, en koppig was hij als iemand uit zijn familie, we kwamen van de kinderboerderij en gingen naar huis , midden op het veld wilde hij niet meer mee, hij ging zitten en bleef zitten , praten hielp niet ook niet van Jeanne , en ik dacht hier verspil ik geen tijd aan, dus ik zeg ok jongen dan gaan wij wel alleen verder,Jeanne vond dat niet zo’n goed idee , maar ik zei ik hou wel een oogje in het zeil , dus ik ging aan de rand van het bos in de struiken liggen wachten tot hij eens op zou staan en naar huis ging. Ik heb er wel heel lang moeten liggen, maar uiteindelijk stapte hij op en liep naar huis als of er niets was gebeurt, en we hebben er ook geen woorden aan vuil gemaakt, maar zo deed hij dat ook in het citycentrum , als Jeanne even niet oplette ging hij gewoon ergens kijken , zonder te beseffen (van allebei overigens) dat hij verloren liep , dat is dan ook wel eens gebeurt , en moesten wij hem net als de hond van van Vliet gaan zoeken, die liep ook altijd naar het citycentrum. Als we van oma kwamen moest hij altijd een drukke weg oversteken met zijn klein groen fietsje, hij keek nooit en volgde maar gewoon , ik dacht dat moeten we hem toch maar een keer afleren, dus op een keer stond hij weer klaar met ons , en ik zei ja , terwijl er op dat moment een auto aankwam, ik pakte zijn fiets op het laatste moment beet , en hij schrok zich kapot, hij heeft het nooit meer gedaan. Intussen was er in de vriendenkring en speciaal in onze kleine kring een klein drama gebeurt, Riny van Jan was kort nadat ze odys had gekregen gestorven, en wij hadden een bijzonder contact met hun , omdat het tussen de vrouwen goed klikte . Toen merkte ik dat het in Nederland allemaal niet zo goed geregeld was als men iedereen deed geloven, Jan zat in de situatie als mijn vader vroeger , en als ik terug denk , want kijken kan natuurlijk niet ,was alles nog zoals vroeger in hoofdlijnen. Jan zou hulp krijgen , maar omdat hij meer dan het minimum loon verdiende moest hij dat grotendeels zelf betalen, en die hulp was nu niet iemand uit de buurt die altijd klaar staan, maar iemand die om 8 uur begint en om 16.00 uur weer naar huis gaat, en om de kinderen niet te laten wennen aan die hulp (pseudo moeder) kwam er elke maand een ander. Jan moest werken bij Mansveld , en moest normaal van 7 tot 18.00 uur weg , een dilemma dus , hij heeft enorm veel steun van Mansveld gekregen , ze betaalden hem minder loon en meer onkosten zodat hij niet zoveel hoefde bij te betalen hij mocht dichter bij huis werken , zodat hij iets flexibeler kon zijn. En dan wat er ten opzichte van bij ons thuis niet veranderd was , die uren dat hij geen of weinig hulp had moesten de buren en buurt bijspringen, en gelukkig 76
gebeurden dat ook , ik ben bang dat het nu met al die werkende moeders zo’n situatie nog moeilijker is . Gelukkig heeft Jan net als mijn vader toen der tijd redelijk snel een ouwe vrijgezel op de kop kunnen tikken, n.l. Annie , ze was niet zo oud maar de beeldspraak vind ik wel leuk. Annie was altijd flink wezen stappen , en had nog nooit de behoefte gehad om een relatie aan te gaan , maar iemand uit Waalre , krijg je niet zomaar op een presenteerblaadje, dus ze dacht dit is mijn kans om een burgerlijk bestaan op te bouwen. Ze had het niet gemakkelijk want , ik zou zeggen lees mijn verhaal nog maar eens , een moeder of vader varvang je niet zomaar , de gevoelens zijn totaal anders , en als vader of moeder kun je omdat de genen in je kind zitten sommige dingen gewoon op intuïtie doen. Raar maar waar Annie is een totaal ander persoon dan Riny , en toch klikte het weer met ons Jeanne, dus die vriendschap is gebleven. Ondertussen had ik al een onrustige periode gehad ik wilde namelijk naar Frankrijk gaan emigreren , en had daarvoor al voorbereidingen getroffen, ik wilde een klein boerderijtje gaan kopen en daar zelf biologisch groenten gaan verbouwen een paar kippen houden en wat geiten om kaas te maken , en op deze manier te gaan leven als god in dat land. Ik was het beu om telkens een nieuwe auto te kopen die ik na 2 weken al weer beu was of een stereo die ik alleen maar hard zette als er iemand op bezoek was , kortom ik was het materialistische leven een beetje zat . Ik begon een biologisch dynamisch tuintje bij schoonmoeder achter en volgde het VELT boekje als voorbeeld voor tuinieren, ik heb hier heel erg veel van geleerd . 1. Tuinieren moet je met overgave doen 2. Het kost meer tijd dan god in Frankrijk denkt nodig te hebben 3. Alles wat in die boekjes stond kwam er ook uit 4. Je leert enorm van de natuur Toen ik van die vakantie terug kwam , had ik nog meer geleerd , en dat was dat ik niet nog tegen die mentaliteit in Frankrijk kon , ik had nog teveel Wilma genen in mijn lijf . Zoals gezegd begonnen de vrienden weer belangrijker te worden, uiteraard waren het niet meer dezelfde als vroeger omdat er verschillende afgehaakt waren, logisch want het primaire doel van zo’n groep is om je veilig en wel te oriënteren van het andere geslacht, en voor de aanwaaiers van de groep, was het dus voldoende. Maar de kern was wel overgebleven, zonder de Witte en Frits die was er niet meer bij, van de eerste vond ik het niet erg van Frits vond ik het jammer, maar die had met een van de Lavrijssen ruzie gehad, maar voor de discussie in de groep was het altijd een aanwinst.
77
Erbij gekomen voor mij was Bertje Damen, hoewel die ook al in de late periode meeging, maar toen gingen wij niet meer mee, Bertje noemde ze Bertje omdat Bert wijnen er eerder bij was, maar wat postuur betreft had de naam verwisseld moeten worden. Jeanne was 12 ½ jaar getrouwd, en we hadden niet veel geld maar wel net een auto gewonnen bij het tafeltennissen, dus konden we een feestje geven, voor vrienden, familie, en ttvv’ers, gewoon in een café de 3 linden in Oers. Ik moest toen ook al niets hebben van muziek die ik zelf niet had uitgezocht dus besloot ik zelf bandjes op te nemen en die af te laten spelen, op dat moment had de Earring een grote hit met “when the lady smiles”ik had altijd iets tegen de Earring omdat ze vroeger van die slappe liedjes hadden, maar deze hit vond ik geweldig. De vrienden kring werd dus weer wat belangrijker , zei ik al maar niet zoals vroeger , nu meer uit nostalgisch oogpunt , en ik had er ook niet zoveel behoefte aan, maar Jeanne wel , omdat er ook diversen vrouwen bij zitten die we al lang kennen. De groep is natuurlijk wel veel kleiner geworden 4 lavrijssens met aanhang 3 Velter , waarvan 2 met lavrijssens, Bert en Mieke , Mies en Anja, Jan en Annie , Bert en Liesbeth, Hennie en Ria. We hebben afgesproken dat we een jaarlijks terugkerend weekend om beurten organiseren, en het eerste jaar werd georganiseerd door Toon en Bert als ik me niet vergis, we gingen naar een camping in België Bocholt. Het vervelende is dat vooral tijdens de eerste weekends er steeds maar herinneringen worden opgehaald over hoe zat ik was in Vilvoorden of van de guld in Duitsland en eerlijk gezegd hou ik daar niet zo van , wel zo af en toe eens maar de manier waarop het besproken werd was net of we nog pubers waren , en ik vond dat niet mijn leukste periode . De 2e meeting moesten wij organiseren met Hein en Anneke, we gingen ook naar die camping in Bocholt , maar dan met de fiets een tocht van misschien wel 30 km , Annie van Jan die klaagde alles bij elkaar net als Hedy van Piet , want het was zover etc. maar verder was het wel een leuk weekend. Het jaar daarna gingen we in ieder geval iets anders doen, en we spraken af om elk jaar iets anders te doen
78
Vakanties Ik had al aangekondigd dat ik met de fiets naar Spanje op vakantie zou gaan , het kwam een keer ter sprake tijdens een of andere bijeenkomst van de vrienden , Hennie van Breugel zei “ik wil met de fiets naar Spanje maar er wil niemand mee” als je zo iets tegen mij zegt ben je nat . We zouden met de bouwvak gaan , want ik werkte bij de Wilma en moest mijn vakantie aanpassen, Hennie was leraar in Tilburg en had 7 weken . We zijn onmiddellijk (december)gaan trainen volgens een door mij opgezet schema, Hennie was zeker 10 kilo te zwaar en ik maar een paar, in het begin trainde weg we maar 1 keer per week , en om Hennie zijn ritme en gewicht aan te passen ook nog niet zo hard. Later gingen we al wat meer trainen , langer en harder , in onze top reden we met amateurs als Frank Moons mee die toch regelmatig wedstrijden wonnen , en we reden op en neer naar Amsterdam of Luik , dus waren we goed voorbereid. Ik had een schema gemaakt voor de reis we zouden beginnen met 230 km door de Ardennen, en dan afbouwen tot Blanes in Spanje alles bij elkaar 1400 km , de laatste dag zouden we 80 km afleggen naar het hotel, zodat ons bedje gespreid was door onze vrouwen ,die met het vliegtuig een dag eerder aan zouden komen , met allebei een kind Jean-Pierre en Maarten . In het kort kan ik samenvatten hoe de tocht ging , door de Ardennen hebben we 20 km omgereden in de stromende regen, maar we konden ons schema handhaven, in de buurt van Dijon ging het een beetje mis we hadden een achterstand van 37 km op mijn schema , door de vele beklimmingen waar ik niet op gerekend heb, we hebben die achterstand altijd gehouden, ons snelste stuk hebben we afgelegd op fietsen met bepakking richting Lyon nl 65 km in 2 uur. Op 250 km van het einde begon het bij Hennie te kriebelen , als je weet dat Hennie en Ria altijd over elkaar mopperende , en weinig goede woorden over hadden , dan denk je die geven niet overdreven veel om elkaar, schijn bedriegt. Hennie kon maar niet aan het idee wennen dat die 2 dames met hun(onze) kinderen alleen op het vliegveld zouden aan komen, er moest hun Ria maar eens iets overkomen, dus besloten we om in een ruk naar Gerona te fietsen , weg uitgerust aankomen met bedje gespreid en een wijntje . We hadden ons voorgenomen om in Blanes nog regelmatig te fietsen , maar dat kwam er weinig van, op de terugweg wilden we via Bordeaux rijden omdat we dan maar 150 km per dag hoefden , en we het wijntje etc. , konden nuttigen. Dat liep allemaal heel anders onze fietsen hebben 3 dagen vast gestaan op een rangeer terrein in Toulouse , terwijl wij in Bordeaux wachten, tijdens het wachten hebben we dune du pyla bezocht en de baai van Arcanson, en op het moment dat we naar Bergerac wilden kwamen onze fietsen aan op het station . We hebben nog een dag gefietst , en zijn met de trein naar Parijs gegaan want ik moest die maandag weer gaan werken. In Parijs hebben we een aparte ervaring gehad, met het overnachten, we hadden de gehele dag gereisd met de trein, we moesten in Limoges onze fietsen
79
op de trein zetten, dus we waren moe toen we op station gare Austerlitz in Parijs aankwamen en wilden we wat gaan eten. Omdat we moesten overstappen naar gare du nord, dachten we wel even tijd te hebben, dus wij op rak, maar toen we terug kwamen was het station gesloten, dus we besloten om een hotelletje te zoeken, maar dat was niet gemakkelijk. Ik was erg moe en mij kon het niet zoveel schelen wat voor een hotel het was, Hennie daarentegen, had iets meer moeite, we hadden een hotel gevonden waar we terecht konden maar daar liep al een neger naar binnen, en op de kamer liep een beestje over de vloer, dus dat was niet goed . Toen besloten we om de nacht dan maar in Parijs door te brengen, we zijn naar place Pigalle gegaan hebben op een terras gezeten tot sluiting tijd en besloten om daarna maar op de trappen van de metro uitgang te gaan zitten, daar is het tenslotte lekker warm. Ik ben niet zo goed in die dingen, ik doe geen oog dicht van bezorgdheid en nieuwsgierigheid, het lied van Paris s’éveille heb ik dan ook ten volle meebeleeft, de hoeren en de zatten die naar huis gaan en de mensen die naar hun werk gaan, en op het station kreeg ik spontaan jeuk van de krabbende clochards, het was een vreemde beleving, het gevoel dat ik toen had kan ik nauwelijks omschrijven, omdat we te moe waren en veel dingen beleefden die we niet kenden. Ik kan een heel uitgebreid verslag maken van dag tot dag maar dat doe ik niet , het was misschien de beste vakantie die ik tot dan ooit gehad heb. .
Het jaar daarop was Jeanne in verwachting van Jeroen en gingen we niet , we gingen weer voor het eerst met Tinus en Wilma naar Thonon les Bains in Frankrijk (waar anders) , aan het meer van Genève (lac Léman) ook daar waren we weer actief we hebben een kasteel in Zwitserland bezocht de Mont Blanc beklommen (met de kabelbaan ) en hebben Joop Zoetmelk in het geel zijn hijsen te Morzine. Het weer was niet super tijdens deze vakantie . Leuk was het verschil in onze auto`s , zei hadden een Volvo meen ik en wij een geweldig zuinige Renault 18 , die van hun liep 1 op 10 en die van ons 1 op 14 , alles volgens de teller. Maar het was me al eens opgevallen dat wij ook moesten tanken als hun tankten , en ook ongeveer evenveel benzine, ik was daar niet gerust in , terwijl ik daar normaal niets om geef , dus ik ging de stand bij houden in km en brandstof , en het bleek dat die van ons telkens meer km had afgelegd als die van hun . Thuis hebben we alles nog eens nagerekend , en dat van hun klopte en onze teller week maar liefst 20 % af , ik terug naar de garage , maar ze deden er niets aan , vanaf dat moment kon die garage en die Renault niets meer goed doen. later hoor je van kenners zeggen dat Renault dat in die tijd altijd deed. In het daar op volgende jaar ben ik alleen naar Frankrijk gegaan om Sonja Aben te helpen met de verbouwing van haar camping a la ferme vlak bij La Chatre.
80
Ik kwam daar met neven van Sonja , en ik zou mee de dakpannen gaan leggen , maar het liep een beetje anders want die pannen waren er niet, het eerste wat ik daar gedaan heb is een toilet gemaakt , buiten want in de bestaande boerderij was er geen , hetgeen logisch was in zo’n afgelegen gebied in hartje Frankrijk, men scheet en pieste gewoon langs de heg of bij het vee. Het werken viel niet mee , want Ton Aben kon niet veel van de praktijk en was nergens op voorbereid terwijl hij toch Architect in opleiding was ,of men kwam geen spullen brengen. De sfeer was wel heel goed , de mensen in dit ontvolkte gebied waren blij dat er jonge mensen kwamen wonen, en het contact was dan ook heel goed met de regionale bevolking, we zijn met de neven naar een plaatselijke kermis geweest , nou ja kermis het was niet meer dan een dans en schiettent , maar we hebben wel enorm veel plezier gehad. Ook in het nabij gelegen stadje” la châtre “ gingen we regelmatig iets drinken , de eerste keer dat we daar kwamen hadden we mooie vrouwen gezien op het plein die zaten een paar tafeltjes van ons af, maar gunde ons geen blik, maar wonderwel de dag later gingen we weer en toen kwamen ze spontaan kussen en gezellig praten. We zijn ook naar een dorps feest geweest ergens in een dorpje vlakbij waar traditionele groepen uit de Indre optraden , dat vond ik echt geweldig , de sfeer deed me denken aan Waalre vroeger , maar dan met super mooi weer . Er trad een groep op met draailieren de bevolking jong en oud danste er traditionele dansen die op een hoger tempo richting disco ging , de groep die optrad heette” les gars du Berry” en ze hadden een nachtegaal van een zangeres bij. Uiteindelijk weer terug naar het werk , net voor we vetrokken kwamen de pannen, en die konden we er nog net opleggen. ik kom nog terug op deze bijzondere vakantie omdat die een ommekeer in mijn leven betekende. Enkele jaren later zijn Jeanne en ik met de kinderen er op vakantie geweest , dat was een rustige omdat we met kleine kinderen niet zoveel konden doen , we hebben wel st sévère bezocht het decor van een film van Jacques Tati “le jour du fête”, ook enkele ander stadjes, en omdat er enkel leraren op de camping stonden uit Veldhoven , maakten we een bijzondere wandeling . De wandeling was op zich niets bijzonder ware het niet dat die 3 leraren natuurliefhebbers waren , en ik zeker niet , dus je kon er iets van opsteken, we liepen vlak bij Sonja door een wei en ik zou bijna op een rups getrapt hebben, oei dat was maar net mis , het bleek n.l. een heel bijzondere rups , hij was bijzonder groot ongeveer 4 tot 5 cm en geel met donkere strepen, ik heb later nagekeken of het inderdaad van die bijzondere vlindersoort de rups was en inderdaad ze hadden gelijk. Het heeft me iets dichter bij de natuur gebracht en het besef dat iedereen rond kijkt maar toch in dezelfde omgeving iets anders ziet.
81
Werk Toen kwam de tijd voor een change , omdat het al niet zo druk was bij de Wilma, en omdat ik mijn kinderen te weinig zag, als van huis vertrok sliepen ze nog , en als ik thuis kwam moesten ze al naar bed of ze lagen er al in, besloot ik om het slachtoffer te worden van de reorganisatie bij de Wilma. Het wilde dus zeggen dat ik in de WW kwam , maar ik had me al voorgenomen , als voorloper(denk ik) van de Midlife crisis , om iets anders te gaan doen . Ik pakte mijn avond studie weer op , om leraar te worden , dat had ik altijd al gewild maar na mijn lts moest ik nog 12 jaar naar de avondschool en dat zag ik niet zitten toen , maar omdat ik nu al opzichter bna had gevolgd kon ik met die achtergrond de lerarenopleiding in 3 jaar doen , en dat zag ik wel zitten. Om die studie te doen moest ik wel 3 avonden naar school , maar daar had ik totaal geen moeite mee. Ik ben toen ook gaan werken bij v Asperdt, op een speciaal project, met randgroep jongeren uit een achterstand wijk , in Woensel west, officieel was ik in dienst bij de gemeente als commies . We moesten een oude wijkwerkplaats van de gemeente gaan verbouwen tot peuterspeelzaal oki , er zouden 6 mensen komen werken , een daarvan was de Wous die zat nog vast en mocht 5 dagen eerder vrij , speciaal voor dat project. De gebroeders v/d heuvel frankie lanen de Wous en Vanzandvoort, en nog iemand maar die is alleen komen kijken , en verder niet. We begonnen met slopen , en daar zijn ze wel goed in vooral Vanzandvoort en Lanen, de Wous zei niks en ging op een stoel zitten , en kwam er de hele dag niet af , dat ging zo een week door , maar Frankie die maakten hem een beetje enthousiast , en hij kwam zowaar van zijn stoel, om af en toe iets te doen. Ik had hem bewust niet geforceerd omdat ik wist hoe gevoelig dat lag , hij had een hekel aan bazen zei hij altijd, intussen hadden de van de Heuvels afgehaakt want die werden te vuil . Dus ik was nog met 3 over , en de Wous mocht af en toe wat timmeren , en dat vond hij zichtbaar leuk, en als ik dan zei dat hij het goed deed was hij erg wantrouwend Vanzandvoort en Frankie mochten metselen en dat ging wonderwel goed , ze hebben zelfs het logo gemetseld wat ik voor hun had uitgetekend . Eigenlijk werden ze behoorlijk enthousiast , en ik moest ze vaak remmen , want schaften deden ze maar kort, projectleider Jan Knibbe van de gemeente was zichtbaar tevreden , en ik ook , in de buurt vonden de mensen het ook wel leuk , ze kwamen kijken en bespraken allerlei met ons we kregen af en toe wel eens koffie van de mensen, kortom het was heel gezellig werken. Zoiets blijft natuurlijk niet duren want na oki moesten we cel 7 gaan verbouwen , waar nu Johan Vlemmix in zit , en de vooruitzichten waren niet best , voor vervolg objecten, terwijl ze een contract voor 2 jaar hadden, werd het allemaal weer onzeker , en dat schaadt het vertrouwen van de jongens in de overheid,en hun vertrouwen was toch al niet te groot in de maatschappij .
82
Jan Knibbe heeft hemel en aarde bewogen , als lid van de pinkstergemeente ,en ambtenaar, om de politiek van gedachten te doen veranderen maar dat lukte maar een beetje Van daaruit gingen we naar het Gerardusplein , om een gemeenschaphuis te verbouwen. Hier kwamen weer andere mensen in het project , ipv randgroepjongeren kwamen er etnische minderheden werken, nou ja werken , een turk een Surinamer en een werkloze timmerman , een Ethiopiër, een Chileen, een Marokkaan ,en Frankie . De Turk en de Marokkaan en de Surinamer vielen al na een week af , en Frankie na enkele weken. Jan Jansen de timmerman bleef samen met Emanuel Mengistu de Ethiopiër en Vladimir ilaya de Chileen, vooral de laatste 2 allebei vluchtelingen waren zeer gemotiveerd en daar waren niet die toezeggingen gedaan als bij de vorige groep, opvallend was ook dat deze mannen erg intelligent waren, ik vond het erg prettig werken met hun. Vladimir is later beheerder geworden van het buurthuis en Mengistu is op het asielzoekers centrum gaan werken. Ook nog even terug komen op de Wous die is opnieuw naar school gegaan en heeft voor timmerman geleerd , en is later bij van Straten gaan werken. Mijn avondschool had ik nog niet af omdat ik het goed wilde doen , vooral de psychologie en de pedagogiek wilde ik goed doen, ik had het n.l. een jaar korter kunnen doen, achteraf blijkt alweer dat het rijk de regering onbetrouwbaar is , omdat ze plotsklaps de HOS nota invoerden en dat hield in , dat beginnende leraren 500 gulden minder per maand gingen verdienen, dus als ze dat een jaar eerder verteld hadden , had ik de pedagogische aantekening (zo heet dat) gewoon eerder gehad. Ik kon ondertussen gaan werken op school in Tilburg, ook met randgroep jongeren en met gewone lbo leerlingen. Een leuke bijkomstigheid was het feit dat Hennie van Breugel toen ik met hem naar Spanje fietste op deze school werkte, dat wist ik toen niet. Het werk was wel drastisch gewijzigd al een taak van de stress naar het anti werk leraar, waarom antiwerk omdat de leraren druk doen en navenant niet werken , ze vergelijken zich vaak met mensen uit het bedrijfsleven , en kunnen die vergelijking helmaal niet maken, ik kom wel met enkele voorbeelden. Als de schoolbel ging zodat de lessen moesten aanvangen gingen de meeste leraren pas uit de leraren kamer en sommigen kwamen dan zelfs pas binnen , dat overkwam er geen een als de bel ging voor het naar huis gaan. Ik werkte net op Leyendael samen met een andere leraar die ook net uit het bedrijfsleven kwam, en op een keer gingen we nog wat napraten terwijl de bel al gegaan was , we stonden echt niet langere dan een kwartier te kletsen en wilden toen naar huis, je kon een kanon afschieten in het gebouw waar meer dan 1000 leerlingen les hadden gehad van in verhouding zoveel leraren , we konden met 83
moeite het gebouw uitgegaan omdat er nog ergens een verdwaalde poetsvrouw was. Telkens als we na de vakantie terug kwamen had men maar een opmerking wanneer hebben we weer vakantie, ik wil helemaal niet zeggen dat de leraren ongemotiveerd waren , dat niet maar de mentaliteit die ik net schetste overheerste toch wel in het korps, en ik kan ook nog wel uitleggen wat daar de oorzaak van was. Terwijl ik al les gaf in Tilburg liep ik ook nog stage op andere scholen, mijn eigen school don Bosco , in Valkenswaard was de eerste, daar had ik als jong ventje prettige herinneringen aan, maar als stagiaire viel het niet mee. Natuurluk kwam ik met een groot vooroordeel naar die school, zo van dat zal wel de beste zijn, en het tegendeel leek waar. De sfeer onder de leraren die op Leyendael heel erg goed was, kon je hier nog niet als redelijk omschrijven , er waren duidelijk 2 kampen de avo leraren en de technische , de eerste voelden zich duidelijk superieur , en dat kwam ook door het verleden , van uit mijn tijd . Toen waren goeie leraren als Sjef Wijnen en van de Boomen , mensen uit de praktijk zonder opleiding en die gingen vol overgave hun vak geven , en met groot succes , en dat stak die goed opgeleide mensen , en die sfeer is er altijd blijven hangen. Ik had een vernietigend stage verslag gemaakt , en moest me verantwoorden bij onze opleiding directie , het was fout van mij om zo’n verslag te maken , het was wel de weergave van mijn ervaring , maar ik had het anders moeten brengen. Waarom was de sfeer op Leyendael wel goed , de school stond in een moeilijke buurt , de leerlingen kwamen hoofdzakelijk uit gezinnen zonder opleidingsmotivatie en dus hadden de leraren steun van elkaar nodig , bovendien was het een jong team dat veel lol met elkaar maakte. Ik heb ook stage gelopen in Oirschot , dat was nog eens een sfeertje , een kleine school iedereen kende iedereen , dus de problemen werden snel en efficiënt aangepakt, daar heb ik ook een proefles gemaakt ,voor een klas A B C niveau , en dat viel nog niet mee , ik had wel een 9 voor die les , maar was zelf niet geheel voldaan , de les was goed , maar door de verschillende niveaus , vond ik dat ik teveel aandacht aan de A’s had geschonken terwijl de C’s het wel erg gemakkelijk vonden. Toen heb ik veel begrip gekregen voor de basisschool docenten want die krijgen ook nog eens af en toe hoog begaafden in de klas. Intussen had ik op Leyendael al diversen leuke ervaringen opgedaan , met leerlingen , het voert te ver om hiervan voorbeelden te geven omdat het er veel teveel zijn. Een zal ik er doen, ik gaf les aan de 2e klas praktijk en wel algemene techniek d w z dat is hout metaal textiel verf en elektra toepassen op werkstukken. De leerlingen hadden ontdekt dat als je de vinger in de vernis stopt dan kun met een aansteker snel kort je vinger laten branden en dan vlug uitblazen, nu gebeurde het dat er een potje vernis omviel en een leerling stak dat in brand, ik er snel naar toe want het gaf een grote steekvlam. 84
Het was uiteraard snel uit maar ik denk wie heeft dat gedaan, met een beetje geluk komt er een collega binnen , en ik maak een kort praatje , dus ik roep de klas bijeen en zeg dat mijn collega gezien had wie het had gedaan, en ik zei dat ik die leerling na de les verwachtte. En jawel hoor, mijn plan werkte de jongen het boefje van de klas kwam naar me toe , ik heb hem een vermaning gegeven en geen straf , en ik kon nooit geen kwaad meer doen bij hem . Omdat ik op Leyendael op vrijdag geen les had , ging ik op vrijdag in Veldhoven stage lopen , ook dat was een openbaring want Veldhoven stond niet bekend als de beste school in de regio, hoewel het was er volgens iedereen wel beter als in Eindhoven. In tegenstelling tot Leyendael werden voor aanvang van de lessen de klassen op volgorde in een rij gezet en mochten rustig naar binnen onder begeleiding van de leraar, ik vond dat fantastisch omdat ik als(puber) leerling ook graag op wou vallen begreep ik dat dit makkelijker te controleren is. Als een leerling in deze situatie wil opvallen duwt hij een andere leerling opzij , hij krijgt dan een standje van de leraar , en hij heeft zijn zin, op Leyendael waar alle leerlingen als vee naar binnen stormde , was geen schakelaar veilig geen kapstok en geen leerling, laat staan dat een leraar dat kan controleren. Op een gegeven moment werd de leraar van Mol ziek in Veldhoven, hij gaf les naar mijn hart , en ik kende de klas vrij goed dus toen heb ik gratis zijn lessen tijdelijk opgevolgd , van Mol en ik waren altijd bezig om een leerling die bij mijnheer Klijs niet zo goed in de smaak viel een beetje positiever te brengen want Klijs had onterecht een hekel aan hem , en dan was je voor dat jaar verloren. Langzaam maar zeker praatte wij steeds maar in op Klijs , dat de Vleut toch wel verbeterde , en hij dan iets negatiefs over het jong zei dan zeiden wij dat we hem daar eens over aan zouden spreken, en dat deden we ook want het jong had meer begrip voor de situatie dan de pedagogisch opgeleide Klijs, dus de Vleut was op de hoogte van onze vorderingen en hij speelde daar ook mooi in mee. Op het eind van het lied gaven wij Klijs een pluim dat hij van de Vleut toch maar een redelijke leerling had gemaakt , en wonderwel was hij er nog trots op ook. Maar van dit soort voorbeelden kan ik er wel honderd opnoemen op Leyendael, er zijn heel erg veel leraren(net als mensen) die een oordeel over een leerling hebben er niets mee doen , zodat de leerling gestigmatiseerd wordt door alle collega’s . Ik heb in het begin verteld dat ik me kon voorstellen dat leraren niet super gemotiveerd zijn, en zeker niet degene die er al langer zitten, ik was er kort maar had al ervaring met mijn salaris dat plots 500 gulden bruto per maand omlaag ging, maar ik heb gemotiveerd een cursus algemene techniek gevolgd . Deze cursus hield in dat algemene techniek in de nabije toekomst anders vorm gegeven zou worden , er kwam nl verzorging bij , dus een beetje van alles wat
85
er op de traditionele huishoudschool werd gegeven , textiel koken uiterlijke verzorging en schoonmaken etc. Ik heb die cursus net als andere gemotiveerde leraren gevolgd diploma gehaald , en dan beslist de minister doodleuk dat het toch niet zo’n ideale vorm van algemene techniek is, dus tijd en geld weggegooid. Ik vond dat niet zo erg want ik heb er wel het een en ander geleerd zoals het feit dat je de afkomst nooit verloochend, ik kom oorspronkelijk uit de textiel , maar had er nooit enige belangstelling voor , maar tijdens de lessen textiele werkvormen bleek ik er meer verstand en gevoel voor te hebben dan rest van mijn mede leerlingen . Maar we hebben ook leuke lessen gehad over boter, tandpasta en kaarsen maken, dan word je van dingen bewust , waar je nooit eerder bij stilstond. Maar ik toen we die cursus af hadden en te horen kregen dat het overbodig was geweest , kregen vooral de oudere collega’s een “aha erlebnes “ Omdat het leerling aantal achteruit ging landelijk was er geen toekomst voor mij op die school en werd ontslagen dwz ik had wel minder uren kunnen krijgen maar dat wilde ik niet omdat de aanwas in de eerste jaren erbarmelijk slecht waren, dus je kon uittellen dat het over een jaar niets meer was . En na 3 jaar ging de school dicht, dat was ook te wijten aan een slap beleid van de veel te zachte directeur , door ons slap beleid konden de schoffies uit de mindere buurt hun slechte invloed op heel de school uitleven , en kwamen de leerlingen van de dorpen aan de zuidkant van Tilburg niet meer naar ons maar reden een deur verder. Over de leerlingen en mijn prachtige ervaringen op Leyendael kan ik een boek apart schrijven maar dat doe ik dus niet hoewel het in mijn autobiografie zou passen. Vanuit de school ben ik weer bij van Asperdt gaan werken maar daar kom ik later over te spreken
Hobby’s Vroeger had ik al getafeltennist in het patronaat en bij Lavrijssen op de houten poort, maar ik wilde altijd al gaan tafeltennissen of schaken , ik kon redelijk schaken want ik had het van ome Piet geleerd en van onze Wil , maar van onze Wil won ik al af en toe , net zo goed als ik vaak van onze Rinus won maar die kon niet tegen zijn verlies. Ik dacht ik ga op zonderwijk bij een schaakclub kijken of het iets is , ik speelde tegen een oudere man en won gemakkelijk met het herdersmatje etc. toen speelde ik tegen een jongen van 17 en die versloeg mij al na 9 zetten dwz toen had hij nog niet gewonnen maar wist al wel wat hij moest doen om te winnen, toen ik dat zag dacht ik , het is niets voor mij omdat die zo in systemen denken .
86
Ondertussen was in Veldhoven ongeveer ¾ jaar een tafeltennisclub opgericht , daar ben ik gaan kijken en meteen blijven hangen, tijdens de alv komen de leden dacht ik allemaal hun zegje doen over het wel en wee van de club , de enige die niet actief waren bleken Ed Blankers en ik te zijn , en toen werd er een beroep gedaan op nieuwe trainers en mensen voor de technische commissie en het bestuur , je raad het al we zaten er meteen in. Achteraf blijkt tot onze nek, want we werden op allerlei gebied actief , we zaten in het bestuur en pakten alles aan , indertijd zaten we in een klein judo zaaltje , en we waren net verhuisd naar een gymzaal aan de lange kruisweg, we speelde erg laag en hadden ongeveer 60 leden jong en oud . Ed en ik hadden allebei zin om training te geven aan kinderen, ik was tenslotte ook met de leraren opleiding bezig, en in de korstte keren hadden we een leuke groep kinderen die het tafeltennissen en bij de tafeltennis vereniging zijn, leuk vonden. We hadden toen al een betaalde hoofdtrainer voor de betere tafeltennissers van Veldhoven , en er kwamen als jongelui door naar het 1e team o.a. Koen Smits Rudi v/d broek Jos Scharpach, dus we stegen al met ons eerste team, er werden droppings georganiseerd , en feest avonden , kortom het was al een echte vereniging met ongeveer 90 leden. We hadden het plan opgevat om een eigen accommodatie te bouwen of te betrekken want , het was toch wel erg storend dat we telkens met de school en de conciërge te maken hadden , en daar waren ook veel conflicten mee. We tekenden een plan zochten een locatie en stapten naar de gemeente , die zagen vervolgens ons plan totaal niet zitten , het paste niet in hun plannen , ook omdat ze voor tafeltennis in Veldhoven geen grote toekomst verwachten, maximaal 120 leden dachten ze. Intussen moesten we verhuizen naar een andere gymzaal nl die van de heikant , dat vonden we niets omdat we dachten dat we in het centrum meer leden trokken en ook omdat tafeltennis een sport is die in de kern thuishoort. We bleven zeuren en aanhouden bij de gemeente , en ik had al eens voorgesteld om de kerk in dekker voor een gedeelte om te bouwen tot tafeltennishal, maar dat kon niet want die was niet van de gemeente enz. Toch kwam er opeens garen op de klos , de gemeente kwam toen wij er niet meer aan dachten zelf met het idee om de kerk te verbouwen en het middelste gedeelte was dan groot genoeg om als kerk te fungeren , toen zijn we onmiddellijk in actie geschoten hebben een plan gemaakt voor de verbouwing ,en een plan om het deel wat we zelf bij moesten dragen te financieren . We hebben een grote clubactie georganiseerd en haalde 70.000 gulden binnen en dat was ruimschoots genoeg , voor de binneninrichting. De grote clubactie bestond uit 10 maandelijkse prijzen van rond de 1000 gulden en op het eind 3 prijzen 1e prijs een auto ter waarde van 16.000.- een cruise ter waarde van 3000.- en een tv van 1000,- gulden. En tijdens het training geven aan de jeugd op de heikant komt een gedeelte van het bestuur binnen , met de verassing , dat ik de auto had gewonnen.
87
Tijdens de tijd dat ik leraar was heb ik gemiddeld 44 uur per week aan tafeltennis besteed , ik weet achteraf dat het veel teveel was maar toch ook wel leuk, samen met Ed Blankers en Raymond Gradus , de laatste besteedde er nog meer aandacht aan, hebben we toch de basis gelegd voor een super gezonde en welvarende vereniging. Ik deed werkelijk van alles , bestuurslid, lid van de tc, trainer, coach van diversen team volgde een opleiding tot trainer en recreatiesportleider, en dat terwijl ik zelf in mijn jeugd nergens aan deed . In een volgend onderdeel van het boek omschrijf ik een gedeelte van de rijke ervaringen en lessen die ik geleerd heb tijdens de ttvv periode. Intussen had ik er een verschrikkelijke hobby bij gekregen n.l. carnaval vieren, en als ik ooit ergens een schurft aan had was het wel aan carnaval, dat kwam omdat er tijdens de carnaval toen wij jong waren ouderen , bij de kers m.n. ons feest kwamen bedreven , dat waren getrouwden die , nog wel eens een keer naar de kers wilden gaan kijken of er wat te halen viel, en daar had ik de pest aan. Nu was het toch wel anders gegaan ,op school bij Maarten vierden ze kindercarnaval in de brembocht zo’n saai buurthuis waar normaal alleen maar enkele zuipers uit de buurt kwamen, wij gingen er met Toontje Verspaandonk en Jeanne naar toe, en we hadden al enkele pilsjes op , toen Toon voorstelde om s’avonds op stap te gaan naar Veldhoven. Ik zag dat helemaal niet zitten , hij bleef aanhouden en uiteindelijk ging ik overstag , en zijn we naar Zeelst gegaan naar Union fraternelle , daar vielen mijn ogen uit de kom, de helft van de tafeltennisclub was er ongeveer aanwezig en er werd carnaval gevierd op z’n zuid Amerikaans, en ik was verkocht , voor vele jaren. De neven en een paar nichten van Jeanne deden met vrienden ook altijd mee aan de optocht , en vroegen of ik ook mee wilde doen, dat zag ik wel zitten, en zo is mijn lange carnaval carrière begonnen.
Mijn muziek uit die tijd Blood sweat and tears Mink deville Ram jam black betty Bob marley Black uhuru Golden earring Roxy music Cool and the gang
When i die Spanich trol Black betty alles alles When the lady smiles The price of love celebretions
88
Word Vervolgd
89