ZO GEWOON MOGELIJK ZORGVISIE FRANKELANDGROEP
‘Laat mij doen met eigen vuur , wat ik verkies zoolang ik duur…..’ Willem Elsschot
Zorgvisie: Zo gewoon mogelijk De Frankelandgroep vindt het van groot belang dat bewoners1 zoveel mogelijk hun eigen leefstijl in een voor hun veilige en vertrouwde omgeving kunnen voortzetten. De visie van de Frankelandgroep is daarom ‘Zo gewoon mogelijk’. Hierbij wordt uitgegaan van de unieke levensbeschouwelijke en culturele achtergrond van de bewoner. Hierbij staan kwaliteit van leven (een zinvolle levensinvulling), keuzemogelijkheden en zo veel mogelijk regie houden op het eigen leven centraal. De Frankelandgroep biedt de bewoner zorg op basis van zijn/haar persoonlijke situatie, gewoonten, wensen en behoeften. Belangrijk uitgangspunt is dat de zorg zoveel mogelijk aansluit op de mogelijkheden van de bewoner om zijn/haar leven zo zelfstandig en zinvol mogelijk voort te zetten. De bewoner ontvangt aanvullend de benodigde zorg als ziekte en/of beperkingen de eigen mogelijkheden belemmeren. Vanuit een respectvolle houding wordt de zorg aan de bewoner verleend. Respectvol betekent een open en gelijkwaardige houding naar de bewoner, waarin hij/zij zoveel mogelijk ruimte heeft zelf keuzes te maken. Interesse hebben in de bewoner, moeite willen doen voor de bewoner en het inleven in zijn of haar levensgeschiedenis en huidige situatie zijn onlosmakelijk verbonden met deze respectvolle houding. Zorg is hierin een menselijke verhouding, waarbij de één voornamelijk (maar niet alleen) zorg vraagt en de ander voornamelijk (maar niet alleen) zorg biedt. Zorg is hierbij de combinatie van professionele en individueel menselijke zorg. Zorgvisie nader uitgewerkt Eigen appartement voor bewoners Een veilige en vertrouwde woonomgeving is een belangrijk aspect in de zorgvisie van de Frankelandgroep. Elke bewoner heeft dan ook een eigen appartement met eigen sanitair. Het appartement van de bewoner wordt als zijn/haar privéomgeving beschouwd waarin de bewoner voldoende privacy en ruimte voor de eigen leefstijl heeft. Het appartement kan naar persoonlijke voorkeur worden ingericht. Daarnaast zijn er algemene ontmoetingsruimtes en op de meeste zorgafdelingen huiskamers. De bewoner kan zelf kiezen op welke momenten van de dag het wenselijk is thuis te zijn of in de algemene ontmoetingsruimtes/huiskamer meer in contact te komen met andere bewoners. Persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding Elke bewoner heeft een Eerst Verantwoordelijk Verzorgende. Deze ‘eigen’ verzorgende begeleidt de bewoner zoveel mogelijk bij de dagelijkse gang van zaken en levert de benodigde zorg. Hij/zij is het vaste aanspreekpunt en vertrouwenspersoon van de bewoner en daarbij contactpersoon voor mantelzorg. De persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding wordt op maat geboden en is afgestemd op de persoonlijke behoeften en wensen van de bewoner. Er wordt zoveel mogelijk uitgegaan van het dagritme en de gewoonten van de bewoner, dat wil zeggen op welke tijdstippen de verzorging plaatsvindt en de wijze waarop de bewoner het prettig vindt verzorgd te worden. De zorg is ondersteunend van aard waarbij wordt uitgegaan van de mogelijkheden en zelfstandigheid van de bewoner. In het geval ziekte en/of beperkingen de eigen mogelijkheden belemmeren, ontvangt de bewoner de benodigde zorg. 1
Waar in het vervolg van deze zorgvisie - vanwege de leesbaarheid - alleen van bewoner wordt gesproken, kan in grote lijnen ook de (semi- en extramurale) cliënt worden gelezen.
2
Er is maximale aandacht voor de persoonlijke verzorging van de bewoner, zoals passende zorg bij wassen/douchen, aan- en uitkleden, toiletgang, naar wens verzorgd gekleed zijn en uiterlijke verzorging (zoals nagelverzorging, gebitsverzorging en huidverzorging). Adequate gezondheidsbescherming en -bevordering De Frankelandgroep staat in voor een adequate en optimale gezondheidsbescherming en -bevordering bij de bewoner. Dit houdt in dat gezondheidsrisico’s tijdig worden herkend en zorgproblemen worden voorkomen of zoveel mogelijk worden beperkt. Hierbij kan worden gedacht aan het voorkomen van huidletsel, incontinentie, onder- of overgewicht, val- of medicijnincidenten of (het risico op) depressie. Medewerkers zijn continu alert op het signaleren van veranderingen in het lichamelijk welzijn en de gezondheid van de bewoner. Er is maximale aandacht en zorg voor individuele gezondheidsklachten en pijnklachten. Ook is een snelle beschikbaarheid en deskundig gebruik van hulpmiddelen, waaronder een hoorprothese, bril en loop/mobiliteitshulpmiddelen, gewaarborgd. In de zorgverlening wordt gestreefd naar een evenwicht tussen goed vaktechnisch handelen en de wensen en behoeften van de bewoner. De bewoner krijgt te allen tijde informatie en inspraak over (veranderingen in) de geboden zorg en/of behandeling. Huishoudelijke zorg De medewerkers van de huishoudelijke dienst zorgen voor de benodigde huishoudelijke werkzaamheden in het appartement/de woning van de bewoner. Deze werkzaamheden worden aansluitend op de eigen mogelijkheden uitgevoerd. In de huishoudelijke zorg is verantwoord schoonmaken van groot belang. Medewerkers van de huishoudelijke dienst zijn gezien de beschikbare tijd niet in staat alle voorkomende werkzaamheden te doen. Daarom wordt voor huishoudelijke zaken ook een beroep op de bewoner dan wel mantelzorg gedaan. Maaltijdverzorging De Frankelandgroep vindt het van groot belang haar bewoners smakelijke maaltijden, hapjes en dranken aan te bieden. De maaltijden worden immers door veel bewoners beschouwd als ‘hoogtepunten’ van de dag. Maaltijden geven veelal structuur en een zinvolle betekenis aan de dag. Maaltijden en voldoende vocht worden goed verspreid over de dag aangeboden en zijn passend bij het dagritme van de bewoner. Er is zo nodig passende hulp bij het eten en drinken door geïnstrueerde medewerkers. De bewoner heeft volop keuzemogelijkheden in de maaltijden die recht doen aan zijn/haar smaak. Daarnaast heeft de bewoner de keuze waar een maaltijd wordt genuttigd en op welk moment. Verder is bij het nuttigen van de maaltijd aandacht voor een prettige sfeer en ambiance, zoals bijvoorbeeld voldoende tijd voor eten en drinken, het verzorgd dekken van de tafel, tafelschikking, keuze van het servies, rust in een ruimte, eventueel muziekkeuze en een moment stilte om te kunnen bidden/danken voor/na de aanvang van de maaltijd.
3
Welzijn en mentaal welbevinden De kern van onze zorgvisie is maximale aandacht voor het welzijn en mentaal welbevinden van onze bewoners. Veelal is er bij het ouder worden (in min of meerdere mate) sprake van verlieservaringen, zoals verlies van gezondheid, verlies van een partner/familie, sociale contacten en/of verlies van de vertrouwde woonomgeving. Juist vanwege deze verlieservaringen vindt de Frankelandgroep het van belang veel aandacht te besteden aan wie de bewoner als persoon is met zijn/haar eigen specifieke achtergrond, interesses, voorkeuren en gewoonten. Ook zijn medewerkers steeds alert op hoe het met de bewoner gaat en welke persoonlijke wensen en behoeften er zijn. In deze filosofie past ook een breed activiteitenaanbod dat zo veel mogelijk aansluit bij de individuele voorkeuren, interesses en behoeften van de diverse bewoners. Bewoners die lichamelijk en/of geestelijk meer zorg nodig hebben, kunnen deelnemen aan aangepaste, kleinschalige activiteiten. Het streven is dat de bewoner zijn/haar dagritme, activiteiten en sociale contacten zo veel mogelijk op vertrouwde wijze kan voortzetten dan wel (naar behoefte) nieuwe activiteiten en sociale contacten ontwikkelt. De Frankelandgroep heeft ook diverse unieke voorzieningen voor haar bewoners. Zo kunnen zij gebruikmaken van de Sport- en Recreatieclub. Deze unieke voorziening met zwembad, fitnessruimte, solarium en buitenrecreatie is speciaal afgestemd op het gebruik door ouderen. Bij ‘Zo gewoon mogelijk’ past ook de mogelijkheid om een dagje uit dan wel met vakantie te gaan; het ontspannen in een andere omgeving kan zeker bijdragen aan het welzijn en mentaal welbevinden van bewoners. De Frankelandgroep is eigenaar van twee vakantievilla’s: Villa de Pastorie in Rockanje en La Sorpresa in Spanje. Met deze eigen vakantievilla’s wordt op laagdrempelige wijze de mogelijkheid geboden om al dan niet met begeleiding een dagje uit of met vakantie te gaan. Binnen de Frankelandgroep zijn er speciale therapeutische interventies ontwikkeld voor bewoners die meer baat hebben bij individuele aandacht en begeleiding. Zo worden lichttherapie, aromatherapie en zintuigactivering in een speciaal daartoe ingerichte ruimte aangeboden. Deze interventies met een specifieke benaderingswijze kunnen bewoners extra warme zorg en comfort bieden. Specifieke dagprogramma’s op psychogeriatrische zorgafdelingen (Frankeland) Elke bewoner heeft in zijn leven een eigen stijl en sfeer van leven opgebouwd. Zo houdt bijvoorbeeld de ene bewoner van gemeenschappelijke activiteiten, zoals bingo en kaarten, en houdt een andere bewoner wellicht meer van individuele activiteiten, zoals tuinieren of lezen. Of de ene bewoner houdt van klassieke muziek, terwijl een andere bewoner juist meer de voorkeur geeft aan jazz of Nederlandstalige muziek. Zo zijn er ook bewoners die graag onder de mensen zijn en van huiselijkheid en gezelligheid houden. Of bewoners die meer behoefte hebben aan privacy en persoonlijke ontmoetingen meer op prijs stellen. Kortom, voorkeuren in ‘een manier van leven’ en activiteiten/hobby’s zijn vaak bepalend voor een bepaalde leefstijl. Bewoners op de psychogeriatrische zorgafdelingen brengen doorgaans een (groot) deel van de dag door op een huiskamer. Deze bewoners hebben juist het meeste behoefte aan en baat bij een herkenbare, rustgevende omgeving die aansluit op de eigen vertrouwde leefstijl.
4
Frankeland biedt bewoners in de huiskamers op de psychogeriatrische zorgafdelingen specifieke dagprogramma’s. De dagprogramma’s zijn gebaseerd op leefstijlen, zoals een huiselijke leefstijl, een klassieke leefstijl en een leefstijl voor natuurlijk wonen. Dit houdt in dat bewoners met min of meer dezelfde interesses in een gemeenschappelijke huiskamer verblijven. De aangeboden activiteiten, maar ook bijvoorbeeld omgangsvormen, (eet)gewoonten en muziekkeuze worden op deze wijze beter afgestemd op de individuele wensen van de bewoner. Het streven is dat de bewoner zich, door middel van het specifieke dagprogramma, thuis en veilig voelt. Mantelzorg als zorgpartner Mantelzorg (zoals een partner, dochter, zoon of een andere vertrouwde relatie) is de meest nabije ‘ervaringdeskundige’ in de zorg aan en begeleiding van de bewoner. Doorgaans is mantelzorg goed bekend met de specifieke achtergrond, interesses, ervaringen en voorkeuren van de bewoner. Daarnaast levert mantelzorg als sociaal netwerk een belangrijke bijdrage aan het welzijn en mentaal welbevinden van de bewoner. Vanuit dit besef vervult mantelzorg bij de Frankelandgroep een belangrijke rol als volwaardige en medeverantwoordelijke zorgpartner. Zo vindt er altijd afstemming plaats over de omvang en de aard van de inspanningen die mantelzorg kan leveren. Bij zelfstandig wonende cliënten is vanuit de Frankelandgroep specifiek aandacht voor de draagkracht van mantelzorg, aangezien zij doorgaans (langdurig) een intensief verzorgende rol vervult. Zo wordt zo nodig besproken op welke wijze mantelzorg ontlast kan worden in de thuissituatie. Ook kan mantelzorg in het zorgproces worden begeleid in het omgaan met de ziekte, beperkingen of veranderende persoonlijkheid van de cliënt. Verhuizing van een bewoner naar de Frankelandgroep is voor zowel de bewoner als voor mantelzorg een ingrijpende gebeurtenis. Er kunnen bij verhuizing naar een zorginstelling dan ook twee belangrijke veranderingen plaatsvinden. De relatie tussen de bewoner en mantelzorg kan veranderen van nabijheid in ‘meer op afstand’, maar ook de zorgende taak van mantelzorg kan een verandering ondergaan van ‘het zelf zorgen voor’ naar ‘anderen zorgen voor’. Veelal is tijd en ruimte nodig om deze veranderingen een plek te geven. Het is in dit verband van groot belang dat medewerkers de bewoner en mantelzorg voldoende ondersteuning bieden. Sommige bewoners zijn vanwege hun ziektebeeld en/of beperkingen onvoldoende of niet meer in staat (volledig of op bepaalde onderdelen) de eigen belangen te behartigen. Hierdoor kan het wenselijk zijn dat een vertegenwoordiger zorg de belangen van de bewoner (gedeeltelijk) behartigt door het meedenken bij en het opstellen/wijzigen van het zorgleefplan. De vertegenwoordiger zorg heeft dan eveneens inspraak in de wijze waarop de zorg wordt vormgegeven. Hierbij is het uitgangspunt dat de oorspronkelijke wil/wensen van de bewoner worden behartigd en dat zoveel mogelijk wordt aangesloten bij de opvattingen (zover bekend) van de bewoner. Indien zich deze situatie voordoet, wordt vertegenwoordiging door middel van een schriftelijke verklaring vastgelegd.
5
Kwaliteit van de medewerkers Een weloverwogen personeelsbeleid is een wezenlijk onderdeel van de zorgvisie van de Frankelandgroep om de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening aan bewoners/cliënten te kunnen waarborgen. Er is veel aandacht voor medewerkers; deskundigheid, gedrevenheid en enthousiasme zijn tenslotte onlosmakelijk verbonden met het bieden van verantwoorde zorg. De Frankelandgroep streeft ernaar om door middel van scholing en persoonlijke begeleiding medewerkers voldoende mogelijkheden te geven zich verder te ontplooien en te ontwikkelen. De Frankelandgroep hanteert als voorwaarde voor een professionele organisatie dat medewerkers cliëntgericht, deskundig en betrouwbaar zijn. Cliëntgerichtheid blijkt uit actieve betrokkenheid van de medewerkers bij het leven van de bewoner, een goede bejegening en werken vanuit de vraag (wensen, behoeften en gewoonten) van de bewoner. Deskundigheid komt naar voren doordat medewerkers vakkundig en resultaatgericht werken (binnen de grenzen van de eigen bekwaamheid en bevoegdheid), professionele richtlijnen/protocollen toepassen en adequaat kunnen samenwerken en overleggen met andere medewerkers en mantelzorg. Betrouwbaarheid laten medewerkers zien door het in staat zijn een vertrouwensrelatie met de bewoner op te bouwen, het nakomen van afspraken, het vertrouwelijk omgaan met privégegevens en het zorgvuldig omgaan met eigendommen van de bewoner. Tenslotte ‘Laat mij doen met eigen vuur, wat ik verkies zoolang ik duur…..’ De Frankelandgroep werkt met volle overtuiging vanuit de visie ‘Zo gewoon mogelijk’. Hiermee streeft de Frankelandgroep ernaar dat bewoners zich binnen de groep veilig en thuis voelen. Dat zij ‘met eigen vuur’ hun leven invulling geven zoals zij dat gewend waren en dat daarbij hun keuzes centraal staan, ‘zoolang zij duren’ (vrij naar Willem Elsschot).
© Frankelandgroep, 2011
6
