ZNA Jan Palfijn Lange Bremstraat 70 B2170 Merksem
Totale knieprothese Info voor patiënten
Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg
Gemaakt op: 01/10/2004 Gewijzigd op:
B030206004.doc
GEHEUGENSTEUNTJE VOOR UW INGREEP Duidt voor uzelf aan wat je al gedaan hebt, zo bent u zeker van een vlot verloop van de opname o o o o o o o o o o o o o o o o
Ik heb de informatiebrochures gelezen voor mijn opname in het ziekenhuis Ik breng alle gevraagde ,volledig , ingevulde documenten mee naar het ziekenhuis bij de infosessie 2 Mijn coach is:............................................................ Mijn huisarts helpt mij zo nodig bij het invullen van de documenten Ik noteer de data en het uur van de verplichte infosessie op mijn kalender Ik kom naar de twee infosessie om 9uur stipt op afdeling 1B Ik noteer de datum en uur van opname op mijn kalender Ik noteer de datum en uur van ontslag op mijn kalender en verwittig mijn coach Zo nodig, heb ik de thuisverpleging gecontacteerd? Zo nodig, heb ik de thuiskinesist gecontacteerd? Zo nodig, heb ik de thuishulp gecontacteerd? ( poetsdienst-maaltijddienst-bejaardenzorg, andere) Heb ik de nodige hulpmiddelen gehaald ? (krukken, looprek,..) Zijn de nodige aanpassingen in huis voor na mijn ontslag geregeld? Ik breng alle resultaten van bloedonderzoek, radiografie, hartfilmpje mee naar de infosessie twee Ik breng mijn normale medicatie mee de dag van opname Ik heb informatie rond mijn hospitalisatieverzekering ingewonnen voor deze opname
2
1.
Inleiding
U bent samen met de arts tot het besluit gekomen om uw knie te laten vervangen door een knieprothese. De artsen en de medewerkers van het Jointcare® project gaan u al de informatie betreffende de ingreep geven. Het is de bedoeling om de informatie nog eens rustig na te lezen in deze brochure. Als u na het lezen van de brochure en het bekijken van de videofilm nog vragen mocht hebben aarzel dan niet deze te stellen aan iemand van het team.
3
2.
De Totale KnieProthese ( = TKP)
Om u duidelijk te kunnen uitleggen wat een TKP is willen we u graag even uitleggen hoe een kniegewricht er normaal uit ziet .
Fig . 1 bouw van het kniegewricht. Het kniegewricht is het grootste gewricht van het menselijk lichaam en bestaat uit 3 delen : het bovenste deel, de onderkant van het dijbeen, bestaat uit twee bolvormige koppen. Deze koppen rusten op het onderste deel van het gewricht. het onderste deel bestaat uit het vrijwel volledig horizontale vlak van het scheenbeen. het derde deel is de knieschijf. Deze is ingebed in de grote dijbeenspier. Tussen het bovenste en het onderste deel zit het kraakbeen (menisci). Dit doet dienst als schokbreker. Samen met de kruisbanden zorgen zij er ook voor dat de twee delen van het gewricht goed op elkaar blijven zitten.
4
De drie delen van het gewricht zijn bekleed met kraakbeen en hebben een mooi glad uitzicht. Door slijtage wordt het oppervlak steeds minder glad waardoor de delen minder soepel langs elkaar kunnen glijden en bewegen steeds moeizamer en worden pijnlijker. Indien de slijtage heel erg is moet het gewricht vervangen worden door een prothese. Dat wil zeggen dat het versleten kraakbeenoppervlak wordt vervangen door de verschillende delen van de prothese. Een prothese bestaat uit 2 grote delen:
een metalen deel dat het kraakbeenoppervlak van de koppen van het dijbeen vervangt. een kunststof deel dat het horizontale kraakbeenoppervlak van het scheenbeen vervangt.
5
in de meeste gevallen wordt ook de kraakbeenlaag van de knieschijf vervangen door een kunststofgedeelte. Deze delen worden met speciale kleefstof bevestigd aan het dij- en scheenbeen en de knieschijf en kunnen dus perfect langs elkaar glijden. In de meeste gevallen gebeurt de operatie zonder problemen, toch is het van belang dat u weet welke complicaties er zich kunnen voordoen : infectie : hiervoor wordt u behandeld met antibiotica. thrombose : hiervoor wordt u behandeld met anti-stollingsmiddelen. zenuwletsel. Belangrijk : indien u bloedverdunnende medicijnen gebruikt is het van belang dat u de arts hiervan op de hoogte brengt. 3.
Voor de opname
U zal worden opgenomen op de afdeling orthopedie 1B waar zich de Jointcare® unit bevindt. Door zo veel mogelijk informatie te geven trachten wij de zorgverlening te verbeteren en weet u perfect wat er van u verwacht wordt. Om hierin te slagen is het belangrijk dat u voor de opname met de volgende zaken rekening houdt. Informatiesessies : de behandelende arts geeft u de data wanneer en waar deze bijeenkomst plaatsvindt. U krijgt dan, samen met andere patiënten die
6
opgenomen worden voor een TKP of een Totale HeupProthese de nodige informatie. Deze informatie wordt u gegeven door een orthopedisch chirurg, een anesthesist, een verpleegkundige, een kinesitherapeut en iemand van de sociale dienst. Uiteraard kan u deze mensen al de nodige vragen stellen. Er zullen u hier ook formulieren overhandigd worden die bestemd zijn voor de resultaatsbeoordeling (zie ook punt 9). Coach: het is de bedoeling om u tijdens de opname te laten bijstaan door een ‘coach’. Hiervoor kan u uw partner of iemand anders uit uw omgeving vragen. Deze persoon is goed op de hoogte van uw situatie wanneer u na uw ontslag uit het ziekenhuis weer thuis bent. Hij of zij staat u bij tijdens uw revalidatie. Thuiszorg : tijdens uw bezoek bij de chirurg zal deze u een patiëntenmap overhandigen. In deze map zitten alle papieren die u nodig zal hebben voor de ingreep. Hij zal met u deze formulieren overlopen en u vertellen welke afspraken er moeten gemaakt worden voor de verdere revalidatie en wie u daarvoor het beste kan contacteren. Uw huisarts kan u bijstaan in de keuze van een kinesist, (indien u die nog niet mocht hebben ) en de mensen van de sociale dienst van het ziekenhuis staan ter uwe beschikking voor verdere thuishulp ( bvb: thuisverpleging of regeling voor een revalidatiecentrum). Kinesitherapie en Ergotherapie : tijdens de infosessie maakt u reeds kennis met de mensen van deze afdeling. Zij zullen u op de hoogte brengen van de revalidatie in het ziekenhuis. Het is ook de bedoeling dat u enkele dagen voor de opname langs de dienst kinesitherapie gaat om samen het oefenschema te 7
overlopen. Het oefenschema kan u terug vinden in het oefenboekje. Op deze manier heeft u al de oefeningen reeds uitgevoerd en weet u perfect wat u moet en mag doen na de ingreep. De kinesist zal ook nagaan in hoe verre u het lopen met krukken beheerst, en overloopt, samen met de thuiskinesist, of thuis alles is aangepast ( bvb: wc-verhoger, aangepast bed enz…).
4.
De opname
De dag voor de operatie wordt u opgenomen in het ziekenhuis. Een verpleegkundige brengt u op de hoogte van de gang van zaken op de dienst. Het juiste tijdstip van de opname vindt u terug in uw patiëntenmap. Wat neemt u mee naar het ziekenhuis ? uw patiëntenmap de medicijnen die u reeds thuis gebruikte gemakkelijke kledij die u voldoende bewegingsvrijheid geeft en die u overdag kan dragen bvb. trainingspak gemakkelijke schoenen die voldoende steun geven en geen hoge hiel hebben.( ook geen slippers) krukken
5.
De operatiedag
Zoals in de informatiesessies is verteld gebeurt de anesthesie (= verdoving) en de pijnstilling via een ruggenprik. Deze wordt toegediend door de anesthesist. Tijdens de ruggenprik wordt er ook een slangetje (= epidurale katheter) aangebracht om de pijn te verzachten. Dit slangetje blijft de eerste dagen 8
na de ingreep zitten zodat u optimaal en zonder al teveel pijn kan revalideren. Tevens zorgt de anesthesist ervoor dat u een slaapmiddel krijgt zodat u tijdens de ingreep slaapt. Voor de operatie krijgt u een blaaskatheter en wordt u naar de operatieafdeling gereden. In de voorbereidingsruimte wordt u op een andere matras gelegd en de operatiekamer binnengereden. Na de operatie, die zo’n één à twee uur duurt, is uw knie ingepakt met een stevig verband en of pleisters. Daar uit komen één of meerdere slangetjes( = drains). Via deze drains wordt er bloed en wondvocht afgevoerd. Ze worden na enkele dagen verwijderd. Om het risico van ontstekingen zo klein mogelijk te maken krijgt u tijdens en na de operatie antibiotica. Verder schrijft de arts u bloedverdunnende medicijnen voor om thrombose (= klontering van het bloed ) te voorkomen. Deze bloedverdunnende inspuitingen krijgt u tot ongeveer een 4 tot 6-tal weken na de ingreep.
6.
De dagen na de operatie
Belangrijk: omdat u de eerste dag na de ingreep op uw rug dient te slapen is het handig dit reeds thuis te oefenen!!!!! Vrijwel onmiddellijk na de ingreep kan u starten met de eerste oefeningen. Het verdere verloop van de revalidatie en medische handelingen zullen we nu even kort overlopen : dinsdag : oefeningen voor spierkracht en mobiliteit + opzitten en staan. woensdag : naast het verwijderen van blaassonde en epidurale katheter leert men u te stappen met een looprekje tot aan de zit- en oefenruimte. Hier zal u
9
dan, al dan niet gezamenlijk, de oefentherapie uitvoeren. donderdag: indien alles vlot verloopt kan u reeds met krukken leren gaan. vrijdag : naast de dagelijkse oefensessie leert men u vandaag aan hoe u op en af een trap moet gaan. Mocht om één of andere reden uw revalidatie er toch iets anders uitzien, aarzel dan niet om raad te vragen aan iemand van het team. (Het kan bv altijd dat een drain of infuus iets langer moet blijven zitten of dat u woensdag nog niet aan stappen toe bent enz…) 7.
Ontslag
6 dagen na de operatie gaat u weer naar huis met een loophulpmiddel. De huisarts en uw kinesist worden op de hoogte gebracht van de verdere revalidatie. Indien dit afgesproken was komt de thuisverpleegkundige langs voor de verdere verzorging. Ongeveer 2 weken na de operatie worden de hechtingen en of krammen door de huisarts verwijderd. Het is mogelijke dat het wondgebied rood ziet en warm aanvoelt. Hierover moet u zich geen zorgen maken. Voor controle komt u na +/- 6 weken op de raadpleging orthopedie. Deze afspraak wordt bij het ontslag reeds vastgelegd.
10
8.
Weer thuis
We proberen om u tijdens het verblijf in het ziekenhuis zo goed mogelijk voor te bereiden op uw thuissituatie. Graag overlopen we toch nog eens volgende aandachtspunten : strekken van de knie is uiterst belangrijk. Ga daarom niet liggen met een kussen onder de knie. zwemmen mag na een 6-tal weken ( best na de controle bij de chirurg). indien u voldoende controle hebt over de knie kan u terug autorijden na een 6-tal weken ( vraag ook even na bij uw autoverzekeraar). fietsen kan in overleg met de kinesist na een 6-tal weken. ga bijvoorkeur op een wat hogere stoel zitten. draaien gaat steeds stap voor stap. Niet staande draaien op de voet van het geopereerde been. gebruik bij traplopen aan een kant de leuning: om te stijgen : eerst het niet geopereerde been vervolgens de kruk en het geopereerde been. om te dalen : zet u eerst de kruk en het geopereerde been omlaag. Het goede been volgt. bij toename van de pijn doet u het best wat rustiger aan. Forceer nooit!!!!
11
Belangrijk : raadpleeg uw chirurg en of uw huisarts wanneer : de pijn in het operatiegebied toeneemt in combinatie met roodheid en eventueel koorts. het onderbeen dik, glanzend en pijnlijk is. 9.
Resultaatsbeoordeling
Zoals eerder reeds vermeld krijgt u een aantal formulieren die dienen voor de resultaatsbeoordeling. De bedoeling van deze formulieren is 2-voudig: toestand preoperatief : door de formulieren voor de ingreep in te vullen bekomt men een perfect beeld van de oude toestand ( wat kan er en wat niet, wanneer pijn en wanneer niet enz….). toestand postoperatief : door de formulieren in te vullen na de ingreep ( in samenwerking met de chirurg, de huisarts, de kinesist ) bekomen we een goed beeld van de nieuwe toestand ( wat kan de patiënt meer in vergelijking met vroeger, is er minder pijn ….). Door het verwerken van de verkregen informatie kan de chirurg en zijn team perfect nagaan in hoeverre de ingreep geslaagd is (=hoeveel u na de ingreep meer kan dan voorheen). Op deze manier wordt het mogelijk om de werkwijze te controleren en steeds verder aan te passen aan nieuwe veranderingen.
12
10 Joint Care® : ja of nee ?
Indien er, in samenspraak met de chirurg, wordt besloten u te behandelen buiten het ‘Joint Care® project’ dan kan uw opname in het ziekenhuis anders verlopen dan daarnet besproken. Laten we even de veranderingen op een rijtje zetten. Het ontbreken van de infosessies Indien u geen infosessie heeft bijgewoond proberen wij dit op te vangen door u tijdens uw opname alle informatie te geven. Uiteraard kan u de meeste informatie vinden in dit boekje. Vragen kan u natuurlijk altijd stellen. Ontslag uit het ziekenhuis In tegenstelling tot de jointcare®-patiënten is bij u de ontslagdatum niet op voorhand bepaald. Meestal varieert deze tussen de 7 en de 14 dagen. Uiteraard kan het zijn dat er na uw verblijf in het ziekenhuis nog een periode van revalidatie volgt in een revalidatiecentrum. De revalidatie in het ziekenhuis zal hetzelfde verlopen. Het is ook hier de bedoeling om u snel weer op de been te krijgen.
13
Nota’s
14
Al de medewerkers van het Jointcare® team wensen u een spoedig en volledig herstel.
15
