ZITTEN IS HET NIEUWE ROKEN

Magazine van HAN Sport en Bewegen. Nr.6

‘ZITTEN IS HET NIEUWE ROKEN’ Het Fitte Brein

VOORAL EEN DAG VAN ONTMOETEN

Dag van het Sportonderzoek

HET BEWEGINGSTEKORT TE LIJF SALVO

SOCIAL MEDIA

www.han.nl/sEb

VOOR STUDENTEN facebook.com/HANsportenbewegen twitter.com/HANsportbewegen HANsportenbewegen.nl

VOOR ALUMNI Alumni HAN Sport en Bewegen

VOOR PRO’S twitter.com/HAN_SenB HAN Sport en Bewegen HANsportenbewegen.nl/professionals

COLOFON Sporthart is het magazine van HAN Sport en Bewegen (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen)

Heyendaalseweg 141 6525 AJ Nijmegen

2

| Sport en Bewegen

REDACTIE

EINDREDACTIE

FOTOGRAFIE

VORMGEVING

DRUKWERK

Lennart van Eekhout Marcel Rözer Patrick Spierts Han Geurts Arnoud van de Ven

Lennart van Eekhout Han Geurts

Gema Pérez Coos Dam Ralph Schmitz Maaike van Helmond

Ben Schot, Graphic Design bno Laura Foppen

bright advertising

14

 HET FITTE BREIN

10

 SALVO PROJECT

 DAG VAN HET SPORTONDERZOEK

22

Inhoud

18

 OPLEIDINGSCOMMISSIE

 KILLICHALLENGE

26

 ZONNECELLEN VOOR IEDEREEN

28

HAN Sport en Bewegen nr. 6

COLUMN

SPORTBOEKEN

DAG VAN HET SPORTONDERZOEK

NIEUWS

PAUL DRESEN

KILLICHALLENGE

HET SPORTHART VAN

HET FITTE BREIN

ZONNECELLEN VOOR IEDEREEN

DE NIEUWE LOCATIE

OPLEIDINGSCOMMISSIE ALO

HERMAN BEERLING

SALVO PROJECT

TRAIN DE BRANDWEER

STEL JE VOOR

Pag. 4 Pag. 4 Pag. 6 Pag. 8

Pag. 10

Pag. 12 Pag.13

Pag. 14

Pag. 18

Pag. 20

Pag. 22 Pag.26

Pag.28

Pag.30 Pag.32

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |

3

‘in de dikke sjit’ Ik woon aan een van de straatjes in Nijmegen die bovenop de stuwwal liggen. Tussen ‘onderaan’ en ‘bovenaan’ in de straat zit een hoogteverschil van een meter of dertig. Om zowel de linker- als de rechterhoek ligt een Middelbare School en dagelijks zie ik scholieren bepakt en bezakt de weg omhoog afleggen. Sommigen op de fiets met vlotte trapbewegingen, anderen moeizaam ploeterend en bijna stilstaand. Een ander deel is ergens midden in de straat afgestapt. Ze lopen met rode hoofden naast hun fiets. Klagend en sputterend over ‘de berg’ en een lichaam dat (nu al) niet meer wil. Ik bestudeer die lijven wel eens. Ze zijn puddingachtig. Alle inspanningen van het lichaam leveren protest op. Ergens in hun nog korte leven zijn deze kinderen in ‘de dikke sjit’ beland. De dikke sjit is een toestand, een staat van kortademigheid, van opgeblazen buiken, van ‘alle beweging is teveel’. Wie lijdt aan ‘de dikke sjit’ lust graag fast food en staat in de supermarkt voor het vak met mierzoete energiedrankjes die – onvoorstelbaar – nog niet verboden zijn. Wie eenmaal in de dikke sjit zit, komt er niet zo snel meer uit. Heel veel mensen bemoeien zich met ‘dikke sjitters’ en zodra ze proberen om het gedrag te veranderen noemen ze dat ‘een interventie’. Interventies worden uitgeprobeerd, getest en onderzocht. Soms zo uitgebreid dat ik me wel eens afvraag of er niet een veel simpelere methode is om mensen aan het bewegen te krijgen. Of zoals mijn moeder het steevast onder woorden bracht: Doe alles met mate. Maar voordat ik nu lifestylecoaches en andere beweegexperts over me heen krijg, dat ‘doe het met mate’ was een zinnetje van vroeger. Vroeger, toen iedereen als vanzelfsprekend de fiets pakte als er een bestemming op minder dan tien kilometer lag. Vroeger, toen iedereen veel meer bewoog. Vroeger, toen één koekje bij de koffie nog gewoon was. Onlangs waren twee longartsen in het nieuws die de staat aanklaagden omdat deze verantwoordelijk zou zijn voor de toename van jonge rokers. De artsen gingen nog een stapje verder, de tabakslobby zou zoveel invloed hebben in Den Haag dat politici rechtstreeks het gewenste beleid uit zouden voeren. De vrees die ik na het nieuws had was niet zozeer dat de artsen gelijk hadden, maar dat het niet alleen de tabakslobby is die grote invloed heeft. Wie eenmaal van de fiets is gestapt, moet heel erg oppassen.

Marcel Rözer 4

| Sport en Bewegen

HAN SENECA SPORTS & EXERCISE NUTRITION BEGELEIDDE BELGISCHE TOPWIELRENNER TIJDENS TOUR Sportvoedingsdeskundige Nick Iedema van HAN SENECA Sports & Exercise Nutrition begeleidde de Belgische topwielrenner Jurgen van den Broeck rondom de Tour de France. ‘Wielrennen is bij uitstek een sport waarbij voeding een belangrijke rol speelt door de enorme energetische belasting. Ik vind dat erg leuk, omdat je directer ziet wat je bijdraagt,’ aldus de sportvoedingsspecialist. Naast Van den Broeck begeleidt Iedema ook de nationale dames- en herenhockeyteams, BMX, enkele topzwemmers en het paralympische wielrennen.

NIEUWE OPLEIDINGEN RONDOM SPORTECONOMIE EN VOETBAL HAN SENENECA, het expertisecentrum voor sport, arbeid en gezondheid, zal komend jaar beginnen een kortdurende opleiding rondom sporteconomie. Dingen die de revue passeren: Hoe houden we de sport betaalbaar voor iedereen? Op welke manier meet en vergroot je de effecten van sportevenementen? Wat draagt sport bij aan de Nederlandse economie? Kijk voor meer informatie op www.HAN.nl/SENECA bij Opleidingen.

INNOVEREN KUN JE LEREN Volgend studiejaar kunnen studenten zich een half jaar verdiepen in het realiseren van sportinnovaties. Docent Jelle Schoemaker: ‘De ervaring leert dat veel afgestudeerden blijven hangen in sollicitaties naar al bestaande banen. En dat terwijl er tegenwoordig genoeg maatschappelijke belangstelling en bereidheid tot betalen voor sport is, waardoor veel nieuwe banen geschapen kunnen worden. Met de juiste aanpak zullen veel afgestudeerden hun baan zelf creëren. ‘En dan gaat het heus niet alleen over mensen die een eigen bedrijf beginnen. Je kunt tegenwoordig ook bij grotere organisaties aankloppen met een goed idee. En als het aanslaat kun je zo je eigen baan creëren. Het vergt een wat andere denkwijze, modern en innovatief. In een notendop gaan daar onze wekelijkse colleges straks over.’

CABRERA-TRAIL; DE BESTE TEAMDAG VOOR HAN-PERSONEEL Ruim zeven of maar liefst 21 kilometer bergop rennen. Dat waren de keuzes voor de deelnemers aan de Cabrera-trail die op 2 november in de buurt van Madrid in Spanje werd gehouden. HAN Bruist organiseerde voor de medewerkers van de Hogeschool de reis. Lopen moesten de deelnemers zelf. ‘En dat viel lang niet mee’, vertelde Jelle Schoemaker, docent bij HAN Sport en Bewegen. Schoemaker, die zijn zinnen had gezet op een podiumplaats bij de korte trail, kwam na de eerste steile klim nog wel als eerste door. ‘Maar in de afdaling werd ik door de latere winnaar keihard voorbij gelopen. Hij kende het traject op zijn duimpje. Ik was heel tevreden met mijn tweede plek.’ Met Linda Faber, die als achtste bij de vrouwen finishte, deden de HAN-medewerkers het bijzonder goed. ‘Maar dat was allemaal bijzaak’, vertelt Schoemaker. ‘We waren met honderd mensen van de HAN. Je leert nieuwe mensen kennen die je anders nooit ontmoet zou hebben. We sliepen met 26 op één kamer. Haha, dan zie je elkaar van een andere kant.’

meer nieuws lezen? www.hansportenbewegen.nl Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |

5

Het sporthart van...

Sport en Bewegen aan het woord over sporten In ‘Het sporthart van…’ komen medewerkers en studenten van HAN sommige doen het puur omdat ze het leuk vinden. waar hun hart sneller van gaat kloppen. Sommigen zijn topspor ter, el van hun leven. Marcel Rözer interviewde een Maar één ding hebben ze gemeen: sporten is een belangrijk onderde viertal over hun passie voor bewegen.

Ward Trutmans –

docent SBE

‘Ik heb onlangs de Kustmarathon gelopen. Nee, de tijd ga ik je niet vertellen. Die is ook niet van belang, want het ging mij erom dat ik een marathon uit zou lopen en me dan toch nog lekker kon voelen. Dat viel niet mee, want de laatste kilometers waren de zwaarste. Ik moest een duin omhoog en het zand was rul. Dat viel niet mee, maar ik had nog energie genoeg. Zo’n marathon is toch een variant op ‘het lichaam kapot maken.’ Maar ik heb, doordat ik goed getraind was en rustig heb gelopen, kunnen genieten van het strand, de zee, de vergezichten. Want dat is wat hardlopen met me doet. Ik loop drie keer per week, althans dat probeer ik. En dan probeer ik me ook bewust te zijn van de schoonheid van het landschap. Soms loop ik de N70, andere keren in de bossen van Heumensoord of gewoon een rondje door het Goffertpark. En altijd verwonder ik me over hoe mooi het is. Ik verbaas me er nog altijd over hoe dat hardlopen werkt. Alsof de gedachten die er in het hoofd rondspoken een plaatsje krijgen. Dat lukt niet na vijf minuten, ook niet na twintig, maar na een uurtje is het alsof alles gerangschikt is. Een schoonmaak en een zeer prettig gevoel.’

6

| Sport en Bewegen

‘De gedachten in je hoofd krijgen een plaatsje’

‘s Ochtens afzien en i Boukje Smeets –

docent SBE

‘Ik hockey vanaf mijn zesde. Daarnaast deed ik aan judo en aan tennis. Dat laatste heb ik het langst volgehouden, maar toen ik hoger ging hockeyen moest ik kiezen. Ik kon en kan alles kwijt in hockey, het is fysiek, je speelt in een team, maar moet ook het beste uit jezelf halen. Ik heb bij Den Bosch gespeeld, maar de top nooit gehaald. Ik mocht met het eerste meedoen als de internationals op pad waren. Nee, dat vond ik niet erg. Ik coach al vanaf mijn dertiende en ik zou zeggen dat daar eerder mijn passie ligt. Ik ben nu bezig met mijn Master en ga me bezig houden met ‘de probleemgroep’ bij hockey: ‘de jongens’. Ik ga onderzoeken waarom de uitstroom van jongens zoveel hoger is dan bij meisjes. Heel interessant en uitdagend. En precies wat ik leuk vind. Ik denk dat heel veel kinderen, en dan met name jongens, niet of nauwelijks in aanraking komen met hockey. Daarom pleit ik voor lessen op school, waarbij het geen softe lesjes moeten zijn. Hockey kan lekker hard zijn en

‘Hockey kan lekker hard zijn’

daar houden jongens van. En ik ook trouwens.’

Vera Robben

– docent ALO

‘Mijn buurjongen deed vroeger allerlei spannende en avontuurlijke dingen. Ik wilde eigenlijk alles wat hij ook deed. Vanaf mijn zesde deed ik aan fietscross. Fanatiek en gedisciplineerd, dat zit nu eenmaal in de aard van het beestje. Ik wil het altijd goed doen. Ik heb altijd ook gezwommen en geturnd, maar uit het fietscrossen heb ik het meeste gehaald. Ik ben vijf keer Nederlands outdoorkampioen geworden, en twee keer indoor. Rond mijn negentiende kwamen er andere interesses, ik ging het huis uit, in Zwolle aan de CALO studeren. Er zijn nog wel fietscross-activiteiten voor niet meer zo piepjonge fietsers, maar daar heb ik geen interesse in. Ik durf ook niet meer. Vroeger was ik stoer en durfde ik alles, nu ziet het er allemaal vast heel knullig uit. Nee, ik ga nu liever turnen.’

Dennis Hobbenschot –

‘Fanatiek en gedisciplineerd’ student SGM

‘Bij de Nieuwelingen en de Junioren fietste ik vroeger best aardig mee. Maar toen kwam het eindexamenjaar en kon ik minder trainen. En daarna deze studie. Om goed mee te kunnen als wielrenner moet je veel uren maken en dat is in de huidige situatie lastig. Ik ben derdejaars en er gaat veel tijd in de studie zitten. Toch probeer ik vier tot vijf keer per week op de fiets te zitten. Soms alleen, soms met vrienden. Volgend jaar ga ik meedoen aan La Marmotte, dat is een toertocht over een aantal legendarische cols in de Franse Alpen, zoals Le Telegraphe, Le Glandon, Le Galibier. Helaas valt het precies samen met de Tourstart in Utrecht, waar ik me als vrijwilliger voor op wilde geven. Dat gaat dus niet door, want zelf wielrennen is natuurlijk altijd leuker. Wielrennen zal altijd mijn ding blijven. Het is trainbaar, er zit veel snelheid en techniek in en bovenal ben je als wielrenner zo vrij als een vogel. Je kunt overal naar toe. Bij het voetballen zit je vast aan één veld, aan een plek. Als wielrenner ben je vrij om te gaan en staan waar je wilt, je komt op nieuwe plekken. Dat afwisselende trekt

‘Zelf wielrennen is altijd leuker’

me erg aan in het wielrennen.’ Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |

7

GYMNASION Bas van Mierlo, architecten-

NIEUWE, FRISSE EN VOORAL SPORTIEVE OMGEVING HAN Sport en Bewegen heeft direct na de zomervakantie haar

bureau Houben & Van Mierlo: 'Wij zien een onderwijsfunctie niet zozeer als een gebouw met gangen en lokalen maar meer als een kleine stad waarbij je via straten, pleinen en functies verbindt. De grote diversiteit aan ontmoetingsplekken en verblijfsfuncties in zo'n stad bieden aan ieder een plek waar hij of zij zich thuis voelt of waar je ontmoet en/of verblijft. Voor ieder dus wat wils.'

intrek genomen in een compleet nieuwe locatie, het Gymnasion. Van de oude locatie op de Professor Molkenboerstraat werd

Dieske Kruisselbrink, SGM

afscheid genomen. De reacties zijn positief, want het is een

studente:

mooie open locatie, waar studenten kunnen sporten en waar

‘Ik vind het nieuwe gebouw erg tof, het is

veel ontmoetingsplekken zijn voor studenten, docenten, onderzoekers en het werkveld.

modern, toegankelijk en ruim. Ook is het voor met name de studenten van ALO en SBE een stuk praktischer om de sportfaciliteiten dichtbij te hebben. Zelf vind ik het ook wel fijn om in een paar tussenuurtjes even lekker te sporten. Daarnaast zijn bijvoorbeeld het grote aantal werkruimtes, de sfeer die er heerst, het sportcafé maar ook iets simpels als de fijne banken waar je in je vrije uurtjes kunt ‘chillen’, zeker aanvullingen op de vorige locatie aan de Molkenboer.’

8

| Sport en Bewegen


9

VMBO’ERS RAKEN MET SALVO

Het bewegingstekort te lijf Het verhaal is simpel: de uitval van VMBO’ers in het bewegingsonderwijs én in de actieve sportbeoefening moet omlaag. SALVO (Stimuleren Actieve Leefstijl VMBO-onderwijs) wil aantonen dat dat mogelijk is door het bewegingsonderwijs op scholen beter aan te laten sluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. ‘En als zij voornamelijk denken in beelden, is het volgens ons een prima idee om die beelden te gebruiken’, zegt John Dierx namens HAN Sport en Bewegen. ‘Dan weet je wat er leeft en kun je daar iets mee doen.’ Dierx ziet dat over de hele lijn in het VMBO de uitval in het bewegingsonderwijs toeneemt. ‘Die trend zie je ook bij de reguliere sport. Dat resulteert in overgewicht, en ook de leerprestaties lopen terug. Samen met de Hogeschool van Amsterdam heeft HAN Sport en Bewegen het SALVO project opgezet, een door ZonMw gefinancierd project. Bij het project zijn ook diverse andere partijen betrokken, zoals het NISB, de VO-raad, de KVLO en de Universiteit van Wageningen. We willen met ze in gesprek en ik geloof er heilig in dat het verfrissend kan werken als je vraagt wat een leerling nou precies verwacht van bewegingsonderwijs.’

Plezier De eerste bijeenkomst van studenten van de Hogeschool van Amsterdam en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen is er eentje van enthousiasme. Jochem Gerretsen, vierdejaars ALO in Amsterdam, legt uit: ‘Het plezier in bewegen verdwijnt dus kennelijk bij kinderen die net op de Middelbare School zitten. Ik heb dat ooit heel anders ervaren. Bij mij werd het steeds leuker. Hoe kan het nou dat kinderen afhaken voor een sport? Of überhaupt om te bewegen? Dat wil graag onderzoeken.’ Jeske Weltevrede, ook al vierdejaars ALO, maar dan op de HAN, gaat er zelfs haar afstudeerscriptie aan wijden. ‘Ik vind sport als middel zeer interessant. Daarbij vind ik het belangrijker hoe ze zich gedragen, dan dat ze toevallig over een stok kunnen springen.’

Wensen en verwachtingen Jochem en Jeske hebben elkaar tijdens de bijeenkomst leren kennen. Ze hebben de SIM-gesprekstechniek (Structured Interview Matrix)

10

| Sport en Bewegen

geoefend, waarvan het de bedoeling is dat ook de VMBO-leerlingen elkaar op die manier gaan interviewen. Gwendolijn Boonekamp van HAN Sport en Bewegen: ‘Normaal gesproken gaat zo’n interview in een focusgroep, maar daarvoor zijn de groepen nu te groot. Verder is er bij een focusgroep vaak sprake van gewenste antwoorden. In de SIMgestuurde gesprekken ondervragen de leerlingen elkaar. En mits dat in goede banen wordt geleid, komen daar hun wensen en verwachtingen ten aanzien van bewegingsonderwijs veel beter naar voren.’

Geen taboe Behalve de SIM-techniek berust SALVO ook nog op een ander fundament.

HAN SPORT EN BEWEGEN EN HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM SAMEN IN LEEFSTIJLPROJECT

De VMBO’ers gaan ‘de straat op’ en maken buiten met hun mobiele telefoon foto’s van zaken of personen die hen opvallen. Of die ze op de een of andere manier aanspreken. ‘Eindelijk mogen ze dat ding wél een keer in de les gebruiken’, zegt Dierx. ‘Ze gaan foto’s maken en vervolgens vrij associëren op het thema. Dat laatste is belangrijk. Er is geen taboe, alles mag gezegd worden. In die anderhalf uur nabespreking moeten ze de vrijheid voelen.’ Het project heeft als pilot gedraaid op het Hanze-college in Oosterhout en zal dit studiejaar uit worden

gerold over tien scholen in de regio Arnhem-Nijmegen en twaalf scholen in Amsterdam. Dierx: ‘We gaan op zes scholen daar en hier, in totaal dus twaalf keer, onze interventies doen. De overige zijn controle-scholen. Via fitheidstesten hopen we er achter te komen dat er een domino-effect plaats zal vinden. Allereerst hopen we natuurlijk dat scholieren die aan SALVO meedoen fitter zijn dan zij die het programma niet hebben gedraaid. En als fitter minder uitval betekent, kan dit geëxporteerd worden naar veel meer scholen. Het vertrouwen is in elk geval groot. Vertrouwen dat scholieren een andere verhouding krijgen ten aanzien van een actieve leefstijl. Daar

SALVO project STIMULEREN ACTIEVE LEEFSTIJL VMBOONDERWIJS (SALVO) IS EEN VIERJARIG ONDERZOEKSPROJECT WAARIN DE HAN EN HVA SAMEN HET BEWEGINGSTEKORT EN OVERGEWICHT ONDER VMBO JONGEREN TE LIJF GAAN. PER 1 SEPTEMBER 2013 GAAN LEERLINGEN VAN 20 VMBO-SCHOLEN IN NIJMEGEN EN AMSTERDAM ZELF AAN DE SLAG OM SPORT- EN BEWEEGACTIVITEITEN TE ONTWIKKELEN DIE VEEL BETER DAN VOORHEEN PASSEN BIJ HUN EIGEN BEHOEFTEN EN LEVENSFASE. ONDERZOEKERS EN STUDENTEN VAN DE OPLEIDINGEN SPORT, GEZONDHEID EN MANAGEMENT (SGM), LERAAR LICHAMELIJKE OPVOEDING (ALO) EN VOEDING & DIËTETIEK VAN DE HAN EN DE HVA BEGELEIDEN HEN HIERBIJ.

is het allemaal om te doen.’ Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |

11

wie iets met sport heeft leest sportboeken

IK HEB AL EEN BOEK In deze rubriek zoomen we in op de beste sportboeken. We kiezen telkens drie actuele sportboeken en zoomen in op de Top 10 van beste sportboeken ooit. Daarin recenseren we dan telkens één boek. Het is zoals het is. Marcel van Roosmalen op pad met Theo Bos.

Vitesse-watcher Marcel van Roosmalen schreef al enkele succesvolle boeken over de club uit Arnhem. Dit keer is de toon serieuzer, want de schrijver ging op pad met de terminaal zieke ex-voetballer en ex-trainer Theo Bos. Het werd een ontroerend monumentje, waarin er toch ook plaats is voor Van Roosmalens scherpe pen.

Weerspiegelingen in het ijs - Derek Parra

Kent u hem nog? Die rare Amerikaan die twee medailles haalde en dacht dat hij de koning van het ijs was? Helaas alweer een biografie die de overtuiging sterkt dat sporters niet zelf aan de slag moeten om hun levensverhaal te noteren.

Het mysterie van de eerste gele trui - Herman Chevrolet

In negen verhalen schetst Chevrolet negen illustere dragers van de gele trui. En geeft daarmee een historisch overzicht van de Tour de France, de belangrijkste wielerwedstrijd ter wereld. Het boekje is verplichte kost voor elke wielerliefhebber. Al was het maar omdat Chevrolet er in slaagt om zowel de heroïsche kant te beschrijven, als de onvermijdelijke neergang.

top 10 In willekeurige volgorde sportboeken aller tijden 1

Open, de biografie van André Agassi

2 De proloog, Bert Wagendorp 3

Chez Stans, Jan Mulder

4 Wij waren de besten, Auke Kok 5

Sacred Hoops, Phil Jackson

6 Futebol, Alex Bellos 7 Moneyball, Michael Lewis 8 Het Gevecht, Norman Mailer 9 Nadal, biografie van een fenomeen 10 De renner, Tim Krabbé

12

| Sport en Bewegen

DE PROLOOG Volkskrant-columnist Bert Wagendorp waagde zich bijna twintig jaar geleden al aan een roman over wielrennen. Weer twintig jaar daarvoor had Tim Krabbé met De Renner het ultieme wielerverhaal al geschreven, dus wat zou Wagendorp daar nog aan toe kunnen voegen? Zoals hij ook in Ventoux bewees, bezit Wagendorp over een fijne pen, een pen die een verhaal schrijft dat de lezer meesleurt in het leven van de hoofdpersoon. Dat er geen echte clou zit aan het verhaal van de wielrenner die de nacht voor de start van de Tour de France de slaap niet kan vatten, deert niemand. De Proloog is na De Renner een must-read voor iedereen die het snot al eens voor ogen heeft gehad.

De liefde voor het sportonderwijs

AFSCHEID

PAUL DRESEN

Ze hebben veel veren op de hoed gehad. De opleiding Sport- en Bewegingseducatie van HAN Sport en Bewegen is een succesnummer, opgericht in 2007 en vanaf het eerste begin een ‘goeie club’. Opleidingscoördinator Paul Dresen stond aan de wieg van Sport- en Bewegingseducatie (SBE), hij nam 1 september jongstleden afscheid in die functie. Alle reden voor een gesprek. Ja, ze hebben iets neergezet, die van SBE. Paul

met Sport, Gezondheid Management (SGM) van

Vanaf 1 september jongstleden is hij begonnen

Dresen knikt tevreden en voegt toe: ‘Binnen

de HAN, was Dresen namens het Cios een van de

aan zijn ‘ouwelullen-uren’. ‘Ik ben minder gaan

de faculteit kwam bij de studenttevredenheid

kartrekkers. ‘Uiteindelijk kwam Tjeerd de Jong

werken, maar ik wil nog echt een bijdrage

alleen fysiotherapie beter uit de bus. En zij

met het idee om het hele sportpakket op de HAN

leveren. Ik ben ‘adviseur onderwijs’ en daar ligt

hebben het geluk dat ze een duidelijk profiel

te beginnen. Dat was een pittige klus, want niet

altijd een schone taak. Ik heb inmiddels aardig

hebben. Dat voordeel heeft SBE niet. We hebben

iedereen in het land was blij met het initiatief.

wat onderwijskundige ervaring en opleiding en

veel gehad aan ons motto: ‘SBE brengt iedereen

Uiteindelijk kwamen naast SGM de ALO en SBE.

hoop die kennis in te kunnen zetten voor het

in beweging’.

Het was een voorrecht om daar in die jaren bij te

totale instituut.’

mogen zijn.’

Intussen zal er hopelijk meer tijd zijn om zijn passie – golf – wat vaker te beleven. ‘Ik speel

Voorkeur De liefde voor het sportonderwijs stond bij Dresen van het begin af aan vast. Na de ALO in Groningen studeerde hij psychomotorische therapie en gaf hij gymles aan een Middelbare School.

‘Daar

werden

me

twee

dingen

duidelijk, ten eerste dat ik niet echt over een therapeutische inborst beschikte. En ten tweede dat ik een voorkeur had voor andere doelgroepen dan kinderen op de middelbare school.’ Dresen kwam te werken in een Huis van Bewaring. ‘Zo’n ouderwetse koepelgevangenis. Celdeur openen en proberen iemand mee te krijgen naar de sportles. Intensief, maar zeer leerzaam. Hoe krijg je die mensen in beweging?’ Hij hield intussen ook altijd een oog op de ontwikkeling van het onderwijs. ‘Zo kwam ik eind jaren zeventig terecht op De Meerberg in Berg en Dal. Haha, alle linkse mensen waren er verzameld. Daar zijn we begonnen met projectonderwijs. Ik werd eerst docent Sport en Spel en later coördinator voor de opleiding Sociaal Cultureel Werk.’

Tecredenheid In 2007 stond hij voor keus, verder met de ALO of met SBE? ‘SBE lag toch meer in mijn lijn. Bij een ALO’er is het duidelijk waar je voor opleidt. Een

het pas zes of zeven jaar en ik denk niet dat het me ooit nog loslaat. ’s Nachts word ik wel eens wakker met nieuwe ideeën over mijn swing. Die ga ik dan het liefst zo snel mogelijk oefenen.’

SBE’er moet er veel meer voor doen, die studie vergt een totaal andere aanpak. Ik chargeer, een afgestudeerde ALO’er kan wachten tot de bel gaat en dan komen de ‘klanten’ vanzelf binnen. Zo gemakkelijk heeft de SBE’er het niet. Die moet ze bij wijze van spreken achter de geraniums vandaan halen.’ En waar andere opleidingen nogal eens te maken hebben met kinderziektes, daar sprak SBE een duidelijk ambitie uit. ‘Meedoen was niet genoeg, wij wilden winnen. En dat dit gelukt is, hebben we gevierd hoor’, zegt hij. ‘We hebben de afgelopen jaren iets neergezet. Vanuit onze opleiding is de studenttevredenheid hoog. Hoe dat kan? Ik denk om meerdere redenen. Wij werken met maar één onderwijsteam en dat zie ik als een groot voordeel. Binnen het onderwijs heeft het team die betrokkenheid vorm weten te geven. Mede

Pittige klus

daardoor zijn we in staat geweest om ‘het gevoel

Dresen bleef tot eind jaren tachtig. ‘Daarna ging

voor studenten’ een duidelijke plek te geven.

het Cios in Arnhem gehandicapten opleiden tot

Verder is bij ons de studentverdeling man-vrouw

sportprofessional. Dat was iets voor mij, ik werd

in balans. Dat helpt toch ook om de sfeer prettig

projectleider.’ Toen het Cios samen ging werken

te houden.’


13

VOLLE ZAAL VOOR BIJEENKOMST HET FITTE BREIN

Zitten is het nieuwe roken Sporten, terrasjes pakken, languit op de bank liggen, shoppen of in de tuin werken. Het zijn meestal activiteiten waar de zaterdagmiddag wel mee gevuld wordt. Maar op zaterdag 11 oktober was dat voor zo’n duizend mensen net even anders. Zij kwamen naar Papendal om een bijeenkomst bij te wonen van Het Fitte Brein, dat medegeorganiseerd werd door HAN Sport en Bewegen. Ze kregen goed nieuws van Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie: ‘Het is nooit te laat om te starten met bewegen. De hersenfuncties gaan meteen vooruit!’

14

| Sport en Bewegen


15

VOLLE ZAAL VOOR BIJEENKOMST HET FITTE BREIN

Met z’n vieren waren ze, in tegenstelling tot normaal als ze met z’n drieën presenteren. Voormalig Olympisch kampioen schaatsen Ard Schenk, neurobioloog Dick Swaab en dus Erik Scherder zijn het trio dat samen het land doorreist met hun serieuze boodschap over bewegen en een gezonde leefstijl. Zij werden dit keer geflankeerd door Marcel Olde Rikkert, een hoogleraar geriatrie bij UMC St. Radboud. Liefst duizend bezoekers namen de moeite om naar het Congrescentrum van Papendal te komen en zij kregen wetenschappelijke onderzoeken, prachtige anekdotes en met name een wijze les voorgeschoteld. Want sporten en bewegen is nu eenmaal niet alleen goed tegen overgewicht en hart- en vaatziekten, het is ook een enorm belangrijk middel om het brein tot op late leeftijd vitaal en scherp te houden.

Balans Ard Schenk raakte na zijn topsportcarrière, zoals hij zelf aangeeft, ‘verstikt in de val van een druk bestaan.’ Hij kreeg te maken met overgewicht en uiteindelijk maakte zijn lichaam hem op een abrupte manier, door middel van een herseninfarct, duidelijk dat er iets moest veranderen. Dat hield voor hem in: goede voeding, dagelijkse beweging en rust op zijn tijd. Het toverwoord is dan ook balans. De tip van de voormalig topschaatser aan de duizend aanwezigen op Papendal: ‘Zorg ervoor dat je twee uur per dag niet geleefd wordt door de maatschappij. Één uur om te bewegen en één uur om te ontspannen.’ Volgens Dick Swaab moeten we onze hersenen stimuleren om ze fit te maken en te houden. Denksporten als schaken en bridgen helpen daarbij, maar ook het zoeken van uitdagingen voor het brein in het werk en het dagelijkse leven. Hij liet de laatste wetenschappelijke inzichten zien, waaruit ook blijkt dat fitte hersenen de kans op Alzheimer verkleinen. Swaab: ‘Wetenschappelijke onderzoeken wijzen erop dat hoe vroeger we beginnen

16

| Sport en Bewegen

Schaatscoryfee Ard Schenk: ‘Het toverwoord is balans.’

DE LEZING WERD GEORGANISEERD DOOR DE PROVINCIE GELDERLAND, SPORTCENTRUM PAPENDAL, HET RADBOUDUMC, DE GELDERSE SPORT FEDERATIE EN HAN SPORT EN BEWEGEN SAMEN MET STICHTING ‘HET FITTE BREIN’ OP PAPENDAL IN ARNHEM.

#HetFitteBrein GIELION DE WIT ‫@‏‬GIELION 11 OKT.

de hersenen te stimuleren, hoe beter beschermd we lijken te worden tegen deze vervroegde veroudering. Tweetalig opgroeien en goed onderwijs in de jeugdjaren helpen bij het ontwikkelen van een sterk brein. En in het latere leven helpt een actief bestaan dat ons brein voortdurend blijft prikkelen.’ Niet

“Bewegen is voeding voor de frontale hersenlob. Cognitie en motoriek gaan hand in hand. Zijn zelfde systemen.” #EricScherder #HetFitteBrein

alleen bewegen is dus het devies, maar ook het uitdagen van het brein.

SANNE GEURDS ‫@‏‬SANNEGEURDS AFGESCHERMDE TWEETS 11 OKT.

Gaming

Erik Scherder weet op een luchtige, enthousiaste en

Marcel Olde Rikkert was als Gelderse afgevaardigde - de provincie Gelderland is de initiator van de bijeenkomst - toegevoegd aan het programma. Hij houdt zich bezig met de Brain Aging Monitor, een internetportaal via waar gebruikers persoonlijke adviezen krijgen over hun leefstijl. Hij is daarnaast bezig met de positieve effecten van gaming op het brein. Zo laat de hoogleraar een oudere man op het podium komen om een computergame te spelen, waarmee volgens Olde Rikkert de hersenen uitgedaagd worden en ze dus fit worden of blijven.

Zitten = het nieuwe roken Als afsluiter van de dag was Erik Scherder aan de beurt. De flamboyante hoogleraar, onder meer bekend van diverse optredens bij De Wereld Draait Door en de Universiteit van Nederland, kreeg het publiek na twee uur nog steeds enthousiast. Dat was vooral te danken aan de hoeveelheid energie die de neuropsycholoog zelf in zijn verhaal stopte. En het was maar goed ook, want zijn verhaal was het, net als van zijn voorgangers, waard om onthouden te worden. De uitleg van zware wetenschappelijke literatuur was dermate helder, dat de essentie van het verhaal bleef hangen. Tips van de hoogleraar: Ga wandelend vergaderen en fietsen achter het bureau. Scherder: ‘Zitten is het nieuwe roken. Het gezondheidsrisico van inactiviteit is groter dan dat van roken! Het goede nieuws is dat het nooit te laat is om te starten met bewegen. De hersenfuncties gaan meteen vooruit!’

Mobile Health & Performance Lab Rondom de bijeenkomst was ook een infomarkt georganiseerd, waar diverse organisaties rondom sport en bewegen aanwezig waren. Zo was daar ook het Mobile Health & Performance Lab van HAN SENECA, het expertisecentrum voor sport, arbeid en gezondheid van HAN Sport en Bewegen. Veel aanwezigen maakten gebruik van de gratis health check die zij daar konden doen in het hypermoderne mobiele testlab.

boeiende manier zijn ‘lastige stof’ over te brengen. Geniaal! #hetfittebrein #HANnl

VIOLA PEULEN ‫@‏‬VIOLAPEULEN 11 OKT. Zitten is t nieuwe roken. Inspirerend betoog van Erik Scherder #hetfittebrein #papendal

SASKIA DANEN ‫@‏‬SASKIADANEN 11 OKT. Erik Scherder #hetfittebrein Op oudere leeftijd iets nieuws leren, is goed voor je geheugen.

MONIEK PIETERS ‫@‏‬MONIEK_PIETERS 11 OKT. Swaab: Ook bewegen, muziek, dansen en daglicht (melatonine aanmaak) bij ouderen werken positief op brein #gezondouderworden #hetfittebrein

SASKIA DANEN ‫@‏‬SASKIADANEN 11 OKT. Ard Schenk #hetfittebrein We sluiten onderhoudscontracten af voor auto, tuin en CV-ketel, maar hoeveel onderhoud plegen we aan ons lichaam?

INEKE DONKERVOORT ‫@‏‬INEKEDKV 11 OKT. Ard Schenk op #hetfittebrein:na inactieve periode met overgewicht en herseninfarct overgestapt naar gezonde leefstijl

INNOSPORTLABPAPENDAL ‫@‏‬ISLPAPENDAL 11 OKT. Pak ongezonde voeding aan door: goede voeding goedkoper, rem op ongezond voedsel, goede wetgeving en maak zelf keuzes. #Hetfittebrein


17

ALO OPLEIDINGSCOMMISSIE

‘het is mooi om o z o l a e d t a d n te zie ’ is d n e w u ie n r e v Wat is een taalalarm eigenlijk? Wat zijn de reglementen bij tentamens? Zijn de klassen niet te groot? Het zijn slechts enkele voorbeelden van de vele zaken waarbij de Opleidingscommissie wordt ingeschakeld en waarbij zij de opleidingen van advies voorzien om problemen op te lossen. Zo ook bij de ALO, waar docenten en studenten in de commissie samenwerken om de kwaliteit te verbeteren. ‘Op deze manier komen die verbeterpunten ook echt bij de opleiding terecht, en kunnen we ervoor zorgen dat de studie nog beter en leuker wordt. Ik vind het leuk dat ik de stem van studenten mag vertegenwoordigen,’ aldus Nadine Mooren, ALO-studente en lid van de Opleidingscommissie. Gabriëlla Lansink en Nadine Mooren hebben

inbreng van de studenten. ‘We streven naar

Onderwijseenheid en de antwoordsleutel na

als ALO studentes al enkele jaren zitting in de

een kwaliteitscultuur, waarbij studenten

het tentamen op Scholar laten plaatsen. Het

Opleidingscommissie (OC) en zij hebben dan

een belangrijke stem hebben. Het gaat om

is fijn om te zien dat de opleiding daar ook

ook allebei een duidelijke reden waarom zij dat

betrokkenheid en om samenwerking. Als student

echt wat mee doet en ons advies dus serieus

doen. Gabriëlla: ‘Ik vind het een plezierige ‘extra

wordt je gehoord via de commissie.’ Zo heeft

neemt. Ik spreek wel eens studenten die in hun

rol’ die ik mag vervullen. Het is erg interessant

de OC meegedacht en advies gegeven rondom

laatste studiejaar zitten, of die al afgestudeerd

om als student de opleiding kritisch te mogen

de verhuizing naar het Gymnasion, om tevens

zijn, en dan hoor ik dat er zo veel veranderd is

bekijken. Ik doe dit nu voor mijn vierde jaar

de wensen van studenten te verwerken in de

in die paar jaar tijd. Het is mooi om te zien dat

en vind het nog steeds erg leuk en leerzaam.’

nieuwe locatie. Ook de opleidingscoördinatoren

de ALO zo vernieuwend is; hierdoor wordt het

Nadine voegt daar aan toe: ‘Ik vind het erg leuk

van de ALO, Gielion de Wit en Marcel Mutsaarts,

denk ik een steeds betere opleiding en kan

en interessant. Je krijgt op deze manier inzicht

zijn zeer tevreden over de werkwijze. ‘We zijn

de OC waarschijnlijk nog een hoop toe blijven

in hoe de opleiding in elkaar zit en het is leuk

blij met zo’n actieve Opleidingscommissie. Hun

voegen.’ Gabriëlla vult aan: ‘De OC zorgt ervoor

om mee te denken over hoe het nog beter zou

input levert een belangrijke bijdrage aan onze

dat de kwaliteit van de opleiding blijft stijgen

kunnen. Ik denk dat het heel goed is dat we als

professionele leergemeenschap,’ aldus Gielion

en studenten tevreden worden en blijven. Zo

studenten inspraak hebben, aangezien wij nu

de Wit.

werken wij bijvoorbeeld aan de verbeterende communicatie tussen student en docent. Een

eenmaal de opleiding volgen. Iedere student heeft wel ideeën over hoe dingen beter zouden kunnen.’

Vernieuwende ALO

zeer belangrijke toevoegende waarde dus!’

Volgens Gabriëlla en Nadine voegt de OC in ieder geval veel toe aan de opleiding. Nadine:

Ontwikkeling

Actieve OC

‘We hebben ons de afgelopen jaren voor

Los van dat de Opleidingscommissie veel

Fey van Lith is voorzitter van de

een aantal zaken erg hard gemaakt, zoals

voor elkaar heeft gekregen met dank aan

Opleidingscommissie en zij is blij met de

sportvaardigheden laten vallen onder een eigen

de studenten, levert het de studenten die

18

| Sport en Bewegen

Gabriëlla Lansink (links): ‘Het is erg interessant om als student zijnde de opleiding kritisch te mogen bekijken’

Nadine Mooren met de ALO Opleidingscommissie (onderste rij, tweede van links). Gabriëlla Lansink ontbreekt op deze foto.

‘de oc zorgt ervoor dat de kwaliteit van de opleiding blijft stijgen’

er onderdeel van uit maken ook veel op. ‘Het leert mij als student kritisch kijken. Een probleem herkennen, maar daarbij direct naar oplossingen kijken. Door dit samen met studenten uit andere jaarlagen te doen, wordt ook het samenwerken bevorderd. Erg leuk!,’ aldus Gabriëlla. Bovendien krijg je er als student ook een kleine vergoeding voor. Nadine daarover: ‘Naast de kleine vergoeding, draagt het bij aan mijn ontwikkeling. Je komt meer te weten over hoe de opleiding in elkaar zit, gaat in gesprek met medestudenten over hoe zij over dingen denken en geeft uiteindelijk je mening over bepaalde zaken. Daarnaast staat het goed op je CV. O ja, en iedere bijeenkomst eten we gezellig wat met z’n allen (en ja, een gratis maaltijd is als student ook wat waard!).’

Vindbaarheid

Een Opleidingscommissie bestaat uit docentleden

Studenten die in de ALO Opleidingscommissie zitten, brengen niet alleen hun eigen

en studentleden uit Nijmegen en Papendal. Uit

mening over, maar zijn ook de spreekbuis voor alle andere studenten van de opleiding.

iedere jaarlaag hebben twee studenten zitting in

Maar weten de studenten de OC-leden wel te vinden? Nadine: ‘We hebben het afgelopen jaar veel aan de bekendheid van de OC gewerkt. Ik word af en toe aangesproken met: “hé,

de OC. Heb jij ook interesse om mee te werken

zit jij niet in die commissie?”, dus we zijn gelukkig steeds bekender onder de ALO’ers.

aan het verbeteren van de ALO en een spreekbuis

Helaas zijn er tot nu toe nog maar weinig studenten die me hebben weten te vinden voor

te zijn voor alle studenten? Geef je dan op via

tips. Natuurlijk spreek ik vaak met medestudenten en probeer ik hier ook verbeterpunten

[email protected].

uit te halen. Maar bij deze even een oproep: gebruik je docent of medestudent niet als klaagmuur, maar zoek gewoon even de Opleidingscommissie op!’

@HANsportbewegen #OCALO #OCSBE #OCSGM


19

TRAIN DE TRAINER

Hoe fit zijn brandweerlieden? Een brandweerman springt op, trekt razendsnel zijn pak aan, rolt een slang uit en rent een trap op. Ondertussen kijken drie anderen toe en maken aantekeningen. We zijn getuige van een brandbestrijdingstest die onderdeel uitmaakt van de opleiding Testleider periodiek preventief medisch onderzoek (PPMO) voor de brandweer. Om hun werk uit te kunnen voeren, moet de fitheid van brandweerlieden immers regelmatig getest worden.

VINCENT BASTIAANS IS ALS BEWEGINGSWETENSCHAPPER EN

De opleiding is op maat gemaakt door HAN

de deelnemers zelf de brandbestrijdingstest

ONDERZOEKER VERBONDEN AAN

SENECA, het expertisecentrum voor sport,

uitvoeren en men elkaar beoordeelt.

Het

HAN SPORT EN BEWEGEN VAN

arbeid en bewegen van de HAN. Vincent

is dan vaak een eyeopener om erachter te

Bastiaans is als bewegingswetenschapper

komen dat ze verschillende beoordelingen

DE HOGESCHOOL VAN ARNHEM

verbonden aan dit instituut. Bastiaans: ‘Er

krijgen. Wij geven ze uniforme handvatten om

doen brandweerlieden uit diverse korpsen

de betrouwbaarheid van deze zogenaamde

ZICH DAARBIJ ONDER ANDERE

mee. Het doel is om deze mensen te trainen

interbeoordelaars te verhogen.’

BEZIG MET HET MOBILE

in het afnemen van de test, zodat zij straks

EN NIJMEGEN. HIJ HOUDT

HEALTH & PERFORMANCE LAB,

in hun eigen korps hun collega’s kunnen

Piekbelasting

testen. Daarbij is het belangrijkste dat men

De hele opleiding duurt drie dagen en

het allemaal op dezelfde manier doet. Dan

wordt verspreid over vijf weken verzorgd.

krijg je namelijk het meest valide resultaat’.

Bastiaans: ‘We simuleren het hele proces

ONDERZOEKSRESULTATEN

van brandblussen. Vanaf het aantrekken

ZIJN BESCHIKBAAR VIA

HET MOBIELE FITHEIDSLAB VAN HAN SENECA. ALLE

Op maat

van het pak tot aan het uiteindelijk blussen

Voorheen had elk korps een eigen test.

van de brand. In totaal testen we dertien

Nu is er één op maat gemaakt. Bastiaans:

onderdelen

‘Belangrijk is dat de cursisten inzicht krijgen

uitvoering

in de achtergronden van de testen zodat ze

is zelfs een traplooptest. Het gaat bij de

KIJK VOOR MEER INFORMATIE

snappen waarom sommige onderdelen op

brandweer vooral om te kunnen presteren

een bepaalde manier uitgevoerd moeten

bij

OP WWW.HAN.NL/SENECA OF

worden. Bijvoorbeeld dat de instructie op

brandmelding immers zo snel mogelijk

een eenduidige manier gegeven wordt. Als

handelen. Misschien komt het daardoor

de één hele lange verhalen gebruikt en de

wel dat er tijdens de opleiding een heel

ander een heel korte introductie geeft, kan

dynamische sfeer heerst. Brandweermensen

het al gebeuren dat de test verschillend

zijn recht voor de raap, open, sportief en

geïnterpreteerd

strak

gedreven. Sommigen vinden de norm om de

protocol hiervoor op te stellen, kun je dat

test te halen aan de lage kant. Terwijl dit toch

voorkomen. Er is ook een practicum waarbij

allemaal wetenschappelijk onderbouwd is.’

wordt.

| Sport en Bewegen

Door

een

op en

snelheid,

technische

uithoudingsvermogen.

piekbelasting.

Ze

moeten

bij

Er

een

HET EXPERTISECENTRUM. DAAR KUNNEN OOK NIEUWE AANVRAGEN GEDAAN WORDEN.

MAIL NAAR [email protected].


21


| Sport en Bewegen

Vooral een dag van ontmoeten Talloze presentaties, een Sportmarkt en een bevlogen keynotespeaker; de Dag van het Sportonderzoek (DSO) op 30 oktober was een daverend succes. ‘En hopelijk een aanzet naar nog meer samenwerking tussen de Radboud Universiteit en de HAN’, opperde Maria Hopman, hoogleraar Integratieve Fysiologie aan de RU en voorzitter bij het thema Sport en Gezondheid.


23


Talloze presentaties, een Sportmarkt en

het Nederlands Instituut voor Sport en

kwam in de opening aan bod. Peter

een bevlogen keynote-speaker; de Dag van

Bewegen), genoot met volle teugen van de

Beek (VU Amsterdam), Joan Janssens

het Sportonderzoek (DSO) op 30 oktober

nieuwe verbanden die er op zo’n dag worden

(Hanzehogeschool Groningen), Remco Boer

was een daverend succes. ‘En hopelijk een

gelegd. ‘Onderzoekers en beleidsbepalers

(NISB), Cathy van Beek (Radboud UMC),

aanzet naar nog meer samenwerking tussen

spreken elkaar. Daar zijn verder niet zoveel

Ronald Wouters (Fitvak) en Koen Breedveld

de Radboud Universiteit en de HAN’, opperde

mogelijkheden toe. Nauwelijks voor te stellen

(Mulierinstituut) kruisten in duo’s de degens.

Maria Hopman, hoogleraar Integratieve

dat deze dag pas vijf jaar bestaat. Het dekt

Hierbij was alleen de geringe tijd voor de

Fysiologie aan de RU en voorzitter bij het

duidelijk een behoefte.’

discussie een punt van kritiek.

thema Sport en Gezondheid.

Die behoefte om onderling te communiceren

‘Tja, ik moest beginnen terwijl mijn spreektijd

is volgens Maria Hopman slechts één van

er al vijf minuten op zat’, treurde Bas

Misschien wás het ook wel erg veel,

de doelen van de DSO. ‘In essentie gaat het

Willemse, docent/onderzoeker van het

de tsunami aan informatie die over de

erom hoe we onze boodschap naar de burger

expertiseteam Talent van HAN Sport en

deelnemers aan de DSO 2014 werd

vertaald krijgen. Iemand met overgewicht

Bewegen over het propvolle programma. ‘Dat

uitgestort. Van ‘We hebben mensen

weet waarschijnlijk best wel dat hij niet

was jammer, maar in de korte versie heb ik

niet aan een touwtje’ (over de agressie

gezond leeft, maar om zo iemand letterlijk in

mijn onderzoek – de rol van sportdeelname

op voetbalvelden) via Sport in college-

beweging te brengen, vergt meer dan alleen

op fysieke en cognitieve ontwikkeling - toch

programma’s (over de plek van sport in

onderzoek.’

nog prima kunnen toelichten hoor.’

gemeentelijke politiek) tot Continuïteit

Hopman illustreert het aan de hand

en discontinuïteit in de constructie van

van een voorbeeld. ‘Ik hoorde net in de

Zo was het een dag waarin tijd niet bepaald

sporticonen (onder meer over sportheld Jaap

paneldiscussie iemand opperen dat oude

een bondgenoot werd. Keynote Maarten van

Eden); het aanbod van presentaties was

mensen in beweging komen als ze zich

Bottenburg had daar gelukkig geen last van.

immens. Kasper Bakker van HAN Sport en

kunnen meten met andere ouderen. Dus

In een helder betoog scheerde hij langs de

Bewegen: ‘Het is voor elk wat wils. Partijen

er komt een App waarop ouderen kunnen

dilemma’s van de onderzoeker in 2014. En

uit alle mogelijke hoeken van de sport

zien hoeveel de buurman wandelt. Daar

passant dook hij de resultaten in van een

komen op deze dag samen. Ze leren elkaar

kun je wel mooi onderzoek naar doen, maar

groot onderzoek waaraan hij meewerkte en

kennen en komen tot mogelijke vormen

zonder verdere begeleiding gaat dat echt niet

waarmee uiteindelijk de vraag beantwoord

van samenwerking. Voor een Hogeschool

werken.’

moet worden of (Olympisch) succes maakbaar is.

die een bindende rol wil vervullen kan het niet veel beter.’ Ook mede-organisator Arne

BREEDTESPORT OF TOPSPORT?

Was het dan allemaal hosanna tijdens deze

Nieuwenhuys van de Radboud Universiteit

Zo passeerden in de loop van de dag

vijfde DSO? Koen Breedveld vatte een veel

spinde van genoegen: ‘Werkelijk iedereen die

de dilemma’s van menig onderzoeker

gehoord punt van aandacht kernachtig

op dit gebied iets te maken heeft met Sport

en beleidsmaker. Al bij de aftrap

samen: ‘We zullen op zo’n dag toe moeten

en Bewegen is er.’

wierp dagvoorzitter Johan Wakkie het

naar nieuwe werkvormen. Nu moeten

eeuwenoude vraagstuk op, investeren

mensen teveel luisteren en blijven we aan de

ONDERLING COMMUNICEREN

we in de breedtesport of in de topsport?

rand van de materie. Terwijl we juist in het

Koen Breedveld, directeur van het Mulier

Ook de vermeende tegenstelling tussen

hart willen zitten.’

Instituut (initiatiefnemer DSO, samen met

fundamenteel en toegepast onderzoek

24

| Sport en Bewegen

MET RUIM 400 DEELNEMERS OVERTROF DE OPKOMST ALLE VERWACHTINGEN


25

MET WAR CHILD NAAR DE KILIMANJARO…

...Maar eerst langs HAN SENECA Na de enorme successen van bijvoorbeeld Alpe d’HuZes stikt het in het land van de goede doelen-projecten, waarbij de deelnemers geld inzamelen door zich te laten sponsoren voor een sportieve prestatie. De Kili-Challenge is daarop geen uitzondering, maar het is wel een spectaculaire variant. Met meer dan honderd mensen vertrekt War Child op 28 januari 2015 naar Tanzania, waar de fameuze Kilimanjaro in zeven dagen zal worden beklommen. Of, nou ja, bewandeld, want de 5895 meter hoge berg kan zonder stijgijzers worden bedwongen.

‘We gaan de deelnemers uitgebreid voorlichten over de hobbels die ze tegen gaan komen’, zegt Danny Wouters, projectmanager van War Child. ‘Want het schijnt geen makkie te zijn om boven te raken. Ik ga zelf ook mee. Ik wil het aan den lijve ervaren.’ En dus heeft Wouters zich op een dinsdag in oktober bij het inspanningslab van HAN SENECA gemeld. Directeur Geert van der Veer legt de link tussen beide bedrijven uit. ‘Ik ken iemand bij War Child en die vertelde me over dit project. Ik bood toen aan om een maximaaltest voor een aantal deelnemers te doen. Het is onze manier om bij te dragen aan zo’n goed doel.’

26

| Sport en Bewegen

De Kili-Challenge is een nieuwe stap in het werven van fondsen

Hoogtekamers

een vragenlijst, hij wordt gewogen en gemeten

Wouters: ‘Daarnaast moeten ze minimaal 2400

Onder de honderd deelnemers werden tien

en daarna wordt zijn hartslag in rust gemeten.

euro ophalen voor War Child. Ik doe nu zelf

testen verloot. Wouters zelf is de elfde die

Kempers: ‘Kijk, je kunt niets helemaal uitsluiten,

voor het eerst mee en ik ben verbluft hoeveel

zich meldt bij sportarts Robert Kempers. Deze

maar in deze test komt een aantal eventuele

vrijgevigheid er is. Ik heb op Facebook over

laat Wouters eerst kennismaken met de twee

gebreken aan het hart wel tevoorschijn. Je wilt er

mijn plan vertelt en dat bericht werd gedeeld en

hoogtekamers waarover HAN SENECA beschikt.

niet boven op de Kilimanjaro achter komen dat je

intussen heb ik al 800 euro bij elkaar. Het gaat

‘De een bootst het klimaat na op 2500, de

een hartfalen hebt. Een ziekenhuis is dan erg ver

eigenlijk gewoon vanzelf.’

ander op 3500 meter.’ In de hoogtekamer is de

en ik geloof niet dat daar om de honderd meter

De kracht van War Child is groot, zo weet ook

lucht iel en Wouters vraagt zich meteen af of hij

een hartdefibrillator hangt.’

Wouters inmiddels. ‘Maar van onze kant willen

wel opgewassen is tegen de omstandigheden.

Wouters knikt gretig. Zijn organisatie is

we dan ook een perfecte voorbereiding, want

‘Bronchitis is wel een ding in onze familie’,

natuurlijk gebaat bij een zo positief mogelijke

we kunnen ons geen ongelukken veroorloven.

zegt hij. ‘Het gaat om de gewenning’, stelt

afloop. ‘Er is een percentage dat het niet gaat

De deelnemers komen vooraf nog een keer

Van der Veer hem gerust. ‘Je hebt in de bergen

redden, maar we zijn de deelnemers daarop aan

allemaal bij elkaar. Daarin gaat HAN SENECA

een andere gewaarwording. Soms lijkt het

het voorbereiden. Het gaat er ons uiteindelijk

ook weer een clinic geven.’ Van der Veer: ‘Het

alsof je flauw gaat vallen en daar moet je mee

om dat de mensen een ‘life-time experience’

is een mooie samenloop van omstandigheden

om leren gaan. Even rust pakken, niet gaan

combineren met het geld inzamelen voor een

dat wij door zo’n maximaaltest een bijdrage

hyperventileren. Na een korte periode kun je dan

goed doel. De top bereiken is leuk, maar niet ten

kunnen leveren. Verder gaan we iets vertellen

wel weer verder.’

koste van alles.’

over de trainingen die ze kunnen gaan doen. Met een goede voorbereiding kun je veel narigheid

‘Tenminste als er verder niets mis is met je lichaam’, voegt sportarts Kempers toe. ‘Om daar

Bijdrage

voorkomen en kunnen mensen echt genieten van

wat licht op te werpen ga ik nu een aantal vragen

Van de Kili-Challenge-deelnemers wordt

de prestatie die ze leveren. Fijn dat wij daaraan

stellen en daarna een maximaaltest doen.’

verwacht dat ze een bedrag van bijna 3000

bij kunnen dragen.’

Wouters wordt even later onderworpen aan

euro betalen voor de reis en het verblijf.


27

STUDENT COMPANY MAAKT INTERNATIONALE DOORSTART

Zonnecellen voor iedereen

Max Middelman en Hershel Been geloven in een wereld waarin gele stroom (zonne-energie) gebruikt wordt voor praktische problemen. Met hun bedrijf Tigris Solar hebben ze een duidelijke missie: het praktisch en tastbaar maken van zonnecellen voor iedereen. En dat lijkt aardig te lukken. Een verslag van de avonturen van twee jonge ondernemers.

Max Middelman en Hershel Been geloven in een wereld waarin gele

Dit heeft geresulteerd in een uitnodiging voor de ING Jumpstart (red.: een

stroom (zonne-energie) gebruikt wordt voor praktische problemen. Met

weekend met allerlei workshops voor start-ups) en een zakenreis naar

hun bedrijf Tigris Solar hebben ze een duidelijke missie: het praktisch

Hong Kong en Shanghai.’

en tastbaar maken van zonnecellen voor iedereen. En dat lijkt aardig te lukken. Een verslag van de avonturen van twee jonge ondernemers.

Jumpstart ‘Op 4 en 5 oktober vond in Amsterdam het ING Jumpstart weekend

‘Afgelopen jaar kregen wij bij SGM de onderwijseenheid Student

plaats. Tigris Solar werd uit een groep van 300 ingezonden business

Company. Hierbij was het de bedoeling om in een jaar een bedrijf op te

ideeën, samen met 28 andere start-ups uitgenodigd om hier aan mee te

zetten, producten te verkopen en het bedrijf weer af te sluiten. Dit was

doen. Kort na de ontvangst moesten we direct ons idee pitchen voor een

een erg leerzame en leuke onderwijseenheid. We moesten de theorie van

zaal vol deelnemers, coaches en juryleden. Nadat iedereen zijn pitch had

het hele jaar op een zeer praktische en creatieve manier toepassen om

gehouden, werd er een cursus gegeven in het ontwikkelen van een gouden

tot een goed eindresultaat te komen. We vonden het zo’n leuke ervaring

businessplan. In de loop van het weekend hebben we dit businessplan

dat we in overleg met de andere Student Company-leden besloten om

kunnen uitwerken en perfectioneren. Tot slot moest iedereen zijn idee

een doorstart te maken. We wilden graag kijken of we ons product,

opnieuw pitchen in één tegen één duels. De jury bepaalde wie de winnaar

de zonneceltas, tot een succes konden maken. De zonneceltas is een

was. Na enkele keren gepitcht te hebben, kwamen we in de finale terecht

hippe rugtas met zonnecellen erin verwerkt. Deze zorgen ervoor dat een

waar we vijfde werden. Hiermee werd een plekje in de landelijke finale

mobiele telefoon binnen anderhalf uur volledig opgeladen is. We zijn de

veroverd. Helaas konden we daar niet bij aanwezig zijn omdat er al een

afgelopen tijd druk bezig geweest met de ontwikkeling van het product.

zakenreis naar China op de agenda stond…’

28

| Sport en Bewegen

China ‘Op 7 oktober vertrokken wij naar China met het doel om de relatie met leveranciers te versterken en fabrieken van leveranciers te bezoeken. We zijn in verschillende fabrieken geweest en hebben hier veel kennis opgedaan. Zo konden we zien hoe de onderdelen van ons product gemaakt werden en aan welke kwaliteitseisen de fabrieken voldeden. Het werd ons duidelijk dat het verschil erg groot was. Een leverancier waar we al meerdere keren zaken mee hadden gedaan, bleek zijn product in een rommelige oude loods te maken. Daar zaten werknemers op kleine plastic stoeltjes soms wel 20 uur op een dag te werken. Hier werden we niet zo blij van. Naast het bezoeken van leveranciers hadden we nog een ander doel waarvoor we naar China gingen. Er waren twee

Hershel Been (2de van links) met naast hem Max Middelman.

grote elektronicabeurzen in Hong Kong waar leveranciers van alle onderdelen van ons product vertegenwoordigd waren. We hebben hier veel nuttige contacten opgedaan die ons in de toekomst mogelijk verder kunnen helpen. Op de beurzen waren ook de nieuwste technologieën te bewonderen, zoals drones, robots en 3D printers.’

‘Naast de vele zakelijke vorderingen hebben we ook veel persoonlijke ervaring opgedaan. De cultuur in China verschilt enorm met die in Nederland. We hebben vaak met handen en voeten aan mensen duidelijk moeten maken wat we wilden. Als zaken besproken zijn, is het gebruikelijk om met de contactpersoon te gaan uiteten. Dit is erg belangrijk in China en dit hebben we dan ook meerdere malen gedaan. Maar dat vonden wij

‘In China moesten we vaak met handen en voeten duidelijk maken wat we wilden’

natuurlijk niet zo erg.’ Mocht je meer willen weten over ons bedrijf en de laatste ontwikkelingen blijven volgen, like ons dan op facebook: www.facebook.com/tigrissolarbv


29

NESTOR VAN HAN SPORT EN BEWEGEN

l e o v e g s j i w r e d n He t o

van Herman Beerling Herman Beerling kan met zijn 66 jaar stoppen met werken, maar hij is

in de docentenvergadering en konden we niet precies de vinger leggen

graag, heel graag, nog betrokken bij het instituut waarvan hij aan het

op wat er mis was. Maar als je de vraag stelde of die bepaalde student

kraambed stond. ‘In feite is HAN Sport en Bewegen voortgekomen vanuit

een goede fysio kon worden, werden de hoofden geschud. Vaak ging zo

het project ‘gezondheidsbevordering’ dat bij de opleiding Fysiotherapie

iemand op ons advies toch een andere studie volgen.’

op poten werd gezet. Van daaruit werd HAN SENECA opgericht en van daaruit ontstond SGM, en later de ALO en SBE.’

Consensus Beerling is altijd uit op consensus. ‘En niet op polarisatie’, (vormen van

Beerling was er vanaf het begin bij. ‘Ik had ooit de ALO gedaan in Tilburg

tegenstellingen, red.) stelt hij. ‘Toen ik vier jaar geleden begon, heb ik

en daarna ook nog fysiotherapie gestudeerd. Uiteindelijk belandde ik

mij ten doel gesteld om een examencommissie nieuwe stijl in te richten.

samen met Tjeerd de Jong hier in Nijmegen bij fysiotherapie. De directeur

Voorheen was de directeur van het instituut ook altijd de voorzitter van

van de faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij, Bart van Bergen,

de examencommissie. Dat was niet goed. De examencommissie moet

was midden jaren negentig erg in voor projecten die het onderwijs

een onafhankelijke club zijn.’

in beweging brachten. Uiteindelijk kun je zeggen dat hij in zijn opzet

Rob ter Horst, Danielle van Dorst, Megga Bernhardt, Maaike Oosterink,

geslaagd is.’

Hester de Vries, Christine Schutgens en Mark de Niet vormen inmiddels

Teambuilding

de nieuwe examencommissie. Beerling is er voor advies. ‘Je ziet steeds vaker een ‘juridisering’ van conflicten. Een student is niet tevreden

Beerling was in al die jaren in het onderwijs kortstondig directeur van

omdat hij vindt dat hij te zwaar beoordeeld is, of omdat er niet genoeg

de faculteit Fysiotherapie. Verder bleef hij weg van managementfuncties.

rekening is gehouden met zijn omstandigheden. Dan gaat het al snel via

‘Dat is niets voor mij. Te ver van de werkvloer en ik vrees ook dat mijn

de examencommissie, naar het College van Beroep en eventueel daarna

managementstijl niet heel erg effectief is. Tjeerd de Jong werd directeur

nog naar Den Haag. Daar moet een fase in worden gebracht waarin je de

van het nieuwe instituut zoals wij dat nu kennen. En dat was een prima

casus in alle rust bekijkt. Soms is consensus gewoon beter dan je gelijk

keus, hij was geknipt voor de job.’ Beerling hield altijd feeling met het

te halen. Vroeger waren de instituten kleiner en kon het onderwijs veel

vak dat hij op de ALO leerde. ‘Daardoor heb ik veel leuke jaren gehad

meer dan nu voldoen aan de eis om als opvoeder door het leven te gaan.

in én buiten het onderwijs. Ik gaf een tijdje les op de vakschool voor

Alles is nu groter, soms worden studenten weggestuurd omdat zij niet

meisjes in Terborg, in de Achterhoek. Samen met gymleraren uit de regio

aan de regels voldoen. Maar dat gebeurt dan zonder een goed gesprek

beoefenden we buiten het onderwijs om verschillende sporten. Over

en dan wordt niemand er natuurlijk beter van.’

teambuilding gesproken… Dat was genieten.’

Onder druk

Er is nog zoveel te doen in het hoger onderwijs, beseft Beerling. ‘De meeste docenten bij HAN Sport en Bewegen hebben voldoende vakkennis. Alleen,

Net zoals hij een been hield in de praktijk, zo wilde hij ook oog houden

er komt veel meer bij kijken dan alleen kennisoverdracht. Als er wordt

voor zijn leerlingen. ‘Dat zie je in het huidige systeem stevig onder

ingezet op kwaliteitsverbetering via Master-opleidingen, dan hoop ik dat

druk staan. Dertig jaar geleden kon het bij de opleiding Fysiotherapie

er ook een opleiding docent-master komt. We willen toch voortdurend

voorkomen dat een student met voldoende studiepunten toch werd

blijven werken aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs?’

gevraagd om een andere studie te kiezen. Dan bespraken we zo iemand

30

| Sport en Bewegen

‘Een examencommissie moet een onafhankelijke club zijn’


31

Sasa Bruning Sasa is 19 jaar, vierdejaars ALO-studente, woont in Nijmegen en is van Chinese afkomst. Ze speelt cricket bij Quick1888 en sinds twee jaar in het Nederlands Team. Cricket, hoe kom je daarbij? ‘Dat is eigenlijk omdat veel van mijn familieleden deze sport beoefenen. Ik ging als kind veel naar wedstrijden kijken en ben vanaf mijn tiende zelf gaan spelen. Niet dat ik geen andere sporten heb gedaan. Tafeltennis, turnen, hockey, ik heb van alles geprobeerd. Ik hockey trouwens nog steeds. Het cricketseizoen loopt van mei tot en met september dus ik kan dat prima combineren.’ Wat is er zo bijzonder aan cricket? ‘Omdat in Nederland zo weinig mensen cricket spelen, zit je al snel aan de top. Daardoor maak je veel leuke dingen mee. Je speelt tegen landen als Engeland, Pakistan en Sri Lanka, waar de sport heel populair is. In Engeland komen kinderen wel eens een handtekening vragen. Ik heb gehoord dat het Nederlands Team bij toernooien in die landen bodyguards krijgt als ze uit eten gaan. Om de sport goed te kunnen beoefenen heb je veel meer nodig dan de meeste mensen denken. Ballen vangen en laag bij de grond oprapen, goed kunnen gooien, een bal goed raken met je bat, duiken op de grond om een bal te stoppen, sprinten om achter een bal te gaan. Zelf ben ik specialist in het aangooien ofwel het bowlen. Het is dus zeker wel een teamsport, maar toch met heel veel individuele specialisten. Je bent best veel met je team weg waardoor je een intensieve band krijgt. De teamsfeer tijdens wedstrijden, de binding die je voelt, dat vind ik mooi.’

'mijn droom achterna, dat is eigenlijk wat ik doe’

Is dat niet zwaar dan, twee sporten op hoog niveau? ‘Hoewel cricketwedstrijden soms wel drie uur duren, is het niet zo’n intensieve sport als voetbal of hockey. Je hebt ook onderdelen in wedstrijden dat je niks doet. In de winterperiode train ik vooral binnen op techniek en fitness. Pas vanaf april gaan we wedstrijden spelen. Dan wordt het wel intensiever omdat ik naast de wedstrijden en trainingen met Quick ook met het Nederlands Team in de Engelse county competitie speel. Dat betekent dat we elke twee weken op zaterdagavond naar Engeland vliegen en daar zondag, maandag en soms ook dinsdag een wedstrijd spelen. Door de topsportregeling van de HAN kan ik dit doen. Er is met het rooster altijd wel iets te regelen. In juli en augustus komen er dan nog kwalificatiewedstrijden bij waardoor je bijna alleen maar in Engeland bent. Dat betekent dat ik bijna nooit op vakantie kan.’ Wat doe je over drie jaar? ‘Ik ga ervan uit dat ik dan ben afgestudeerd, haha. Of ik ook voor de klas sta weet ik nog niet. Ik vind lesgeven erg leuk en ik kan het goed. Maar of ik het fulltime wil doen, dat weet ik niet. Misschien ga ik ook nog wel doorstuderen. Het afgelopen jaar heb ik een gemengd jeugdteam opgezet bij mijn eigen vereniging. Ik geef trainingen en organiseer wedstrijden. Op die manier hoop ik het cricket groter en bekender te maken. Misschien dat ik daar wel mijn werk van kan maken. Maar in ieder geval heb ik het WK in India in 2016 meegemaakt. Dat is echt mijn droom en daar heb ik alles voor over.’

ZITTEN IS HET NIEUWE ROKEN

Recommend Documents