Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd

13 november 2014

Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations

Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen 45,000 km HD / LD 25,000 stations 17 november 2014

Enexis balanceert

BETAALBAAR

PUBLIEKS GERICHT

BETROUWBAAR

DUURZAAM

Missie Enexis Wij stellen alles in het werk voor een duurzame, betrouwbare en betaalbare energiedistributie.​ 17 november 2014

Vandaag

‘Grijze’ producent

17 november 2014 Consument

‘Groene’ producent

Netbeheerder

Vandaag

‘Grijze’ producent

17 november 2014 Consument

‘Groene’ producent

Netbeheerder

Hoe komt de stroomprijs tot stand? Kosten productie

€ per MWh

prijs

vraag 17 november 2014

Opgesteld vermogen in GW

Hoe komt de stroomprijs tot stand?

€ per MWh

Kosten productie - toekomst

prijs vraag 17 november 2014

Opgesteld vermogen in GW

Hoe komt de stroomprijs tot stand? Op de onbalansmarkt

Programmaverantwoordelijke

• Vraag en aanbod moeten altijd in evenwicht zijn.

Programmaverantwoordelijke

• Bij onbalans maakt TenneT het verschil goed

Programmaverantwoordelijke Programmaverantwoordelijke

17 november 2014

• De kosten hiervan worden doorbelast aan de PV-er die in onbalans was

Hoe komt de stroomprijs tot stand? Dit levert onbalans

Oplossen onbalans: • ‘Draaien’ aan 17 november 2014de opwek (duur) • ‘Draaien’ aan het verbruik`(veel goedkoper)

Wat merkt de consument daarvan



Dynamische leveringstarieven  Op sommige momenten negatieve prijzen

17 november 2014

Vandaag

‘Grijze’ producent

17 november 2014 Consument

‘Groene’ producent

Netbeheerder

Elektrificatie energiegebruik

17 november 2014

Opkomst elektrisch vervoer

Doelstelling Overheid 2015 15.000-20.000 2020 200.000 2025 1.000.000

17 november 2014

Als we niks doen •

Jaarverbruik elektrische auto ≈ jaarverbruik huishouden

•

1 uur laden = 1 dag huishouden

•

Laden op piekmomenten

•

Lokaal bij paar auto’s al probleem

Doelstelling Overheid 2015 15.000-20.000 2020 200.000 17 november 2014 2025 1.000.000

1 miljoen elektrische auto’s ≈ 4 à 5 GW 7 miljoen elektrische auto’s ≈ 35 GW ‘regulier’ gebruik ≈ 8 à 9 GW

Uitdaging netbeheerder E-auto’s vormen extra piekbelasting 16 14 12

70 GWh

10 8

Piekbelasting in NL in 2006: 15,2 GW

70 GWh is genoeg voor 350.000.000 km/dag = 5.000.000 forensen bij 70 km/dag

6 4

290 GWh

2 0 0 1 2

3 4 5 6 7 8

17 november 2014

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Uitdaging netbeheerder: zonnepanelen MWp zonnecellen in Nederland Nu geen probleem voor consument dankzij salderen Opbrengst vs. verbruikdag

Opbrengst vs. verbruikjaar

Bron: Holland Solar

17 november 2014

Wat merkt de consument daarvan



Netbeheerders zullen consumenten gaan verleiden om de pieken te verlagen



Netbeheerders zullen consumenten stimuleren om lokaal opgewekte stroom ook lokaal te gebruiken

 Als

salderen op termijn verdwijnt, wordt het wellicht interessant om zonnepanelen op het oosten en westen te leggen

17 november 2014

Vandaag

‘Grijze’ producent

17 november 2014 Consument

‘Groene’ producent

Netbeheerder

Vandaag

17 november 2014

Jouw Energie Moment Gedragsonderzoek: •

Verschuiven mensen hun energieverbruik?

•

Welke prikkels werken?

•

Hoe groot is het effect?

•

Beklijft gedragsverandering?

•

Verschillen doelgroepen?

17 november 2014

Jouw Energie Moment Breda

Meulenspie: 50“energie neutrale” woningen

Easy Street: 250 “CO2 neutrale” woningen

Warmtepomp Zonnepanelen

Houtgestookte centrale kachel Collectieve zonnepaneel installatie

17 november 2014

21

Jouw Energie Moment Zwolle

Muziekwijk: 266 woningen Zonnepanelen Circa 190 deelnemers 17 november 2014

22

Weersvoorspellingen 10m² zonnepanelen ~ 1,5 kWp Dynamische prijzen

Slimme wasmachine

Energy Management System 17 november 2014

Slimme meter

De energiecomputer-App: Je verbruik en opwek altijd en overal

 Telefoon

 Tablet

Dynamische tarieven

17 november 2014

Eerste inzichten

1. Benodigd draagvlak is er 2. Verbruik verschuift 3. Belangrijke motivatie is geld

26

Draagvlak Jouw Energie Moment

Mean = 3,91 Std. Dev. = ,562 N = 205

Niet enthousiast 27

Enthousiast

Mean = 3,85 Std. Dev. = ,646 N = 205

Ontevreden

Tevreden

Vraag verschuift

Tijd

28

Gemiddeld wasmachine verbruik (week dagen)

Wasmachine

EU huishouden

Zonproductie

JEM huishouden

Verbruik

Productie & Verbruik

Jouw Energie Moment: januari 2013 tot augustus 2013

Tijd

Belangrijke motivatie is geld

Toekomst 29

Geld

Leuk

Conclusies

1. Grote investeringen kunnen voorkomen worden 2. Benodigd draagvlak is aanwezig

3. Verbruik verschuift 4. Belangrijke motivatie is geld

30

Vervolg •

Inzichten toepassen op andere flexibiliteitsdomeinen: • Elektrisch vervoer • Opslag • Industrie • Kantooromgevingen 31

Vandaag

‘Grijze’ producent

17 november 2014 Consument

‘Groene’ producent

Netbeheerder

Vragen?

www.enexisinnovatie.nl

www.jouwenergiemoment.nl www.smartcharging.nl www.deh-energie.nl

17 november 2014

17 november 2014

17 november 2014