Zekerheden over een onzeker land

Zekerheden over een onzeker land

Parijs, 27 januari 2012

Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht

Demografische feiten 2012-2020    

Bevolking Jonger dan 20 jaar Boven 65 jaar Niet-westers

  

Levensverwachting Mannen 80,3 jaar (78,7) Levensverwachting Vrouwen 83,3 jaar (82,6) Geen grote veranderingen in geboorte- en sterftecijfers. Inwoneraantal blijft nog licht stijgen. Alleen de grensgebieden verliezen inwoners ('krimp') Geboorteoverschot belangrijker dan migrantenoverzicht Snelste bevolkingsgroei 1900-nu (ruim 3x)

 

17 miljoen (plus 0,5 miljoen) 3,7 miljoen (min 0,2 miljoen) 3,3 miljoen (plus 0,8 miljoen) (19,7%) 2,2 miljoen (plus 0,4 miljoen)

Sociaal en Cultureel Planbureau

Belangrijke veranderingen

Meer en kleinere huishoudens 7,8 miljoen (7,5 miljoen) Meer eenpersoonshuishoudens (40%) Ieder huishouden alles zelf, ieder lid huishouden alles zelf Meer dan 100% gsm, tv, pc (nu al over 90% incl. internet) Nu 7,6 miljoen personenauto’s (20% hh meer dan één), door naar 8 miljoen  Nu 7,4 miljoen woningen, plus 40.000 (?) per jaar  Heel dure leefvorm, maar geen kans op nieuwe collectievere leefvormen     


Typisch voor Nederland nu, ook nog in 2020?       

Wereldkampioen deeltijdwerk : vrouwen 75%, mannen 25% (31 uur) Relatief vroeg en riant met pensioen : nu 63 jaar, bij 65 jaar nog 30% Laagste armoedepercentage bij 65plus (2009: 2,5%) Toenemende populariteit ZZP en zelfstandig ondernemerschap (1,2 miljoen) Lage werkloosheid, (5,5%) relatief hoge arbeidsongeschiktheid (WAO/WIA, Wajong) Snelle stijging opleidingsniveau: 30% beroepsbevolking HBO/WO Verdwijnen volkskerken: 18% 'echt' kerkelijk


Nederland internationaal        

Bevolking: nr 8. van de EU-27 Inkomen per hoofd van de bevolking: nr. 2 na Luxemburg Absolute omvang BBP : nr. 18 van de wereld Exportpositie : nr. 7 van de wereld (EU nr. 2) Concurrentiepositie : bij de eerste tien  streven: eerste vijf (nu nr. 7) Arbeidsparticipatie M/V: nr. 1 in de EU (67/77%) (Bijna) laagste werkloosheid: nr. 2 EU Wereld Misere Index: beste score Sociaal en Cultureel Planbureau

In- en uitvoer van goederen 2010 (CBS) Invoer

- 332 mld. -177 mld. EU (55%) - 29 mld. Europa ex EU - 31 mld. China - 40 mld. VS - 9 mld. Japan

Uitvoer

- 370 mld. -274 mld. EU (75%) - 23 mld. Europa ex EU - 5 mld. China - 17 mld. VS - 3 mld. Japan

In- en uitvoer van diensten 2010 (CBS) Invoer

- 80 mld. - 41 mld. EU

Uitvoer

- 89 mld. - 53 mld. EU

7



‘Donkere wolken …’        

Staatsschuld naar 2/3 BBP (400 miljard euro) Overheidstekort boven 3% Hypotheekschuld 105% BBP (630 miljard euro), onzekerheid toekomst hypotheekrenteaftrek Werkloosheid loopt op Economische groei negatief Weinig nieuwe huizen in bouw, dalende prijzen Pensioenleeftijd te weinig en te laat omhoog Toekomst Euro steeds meer onzeker


10


11


Van traditioneel progressief naar modern conservatief

Behoud van de waarden en de prestaties van de twintigste eeuw 1. Het gevoel van nationale eenheid en samenhang (jaren veertig/vijftig) 2. Het behoud van de sociale zekerheid en de verzorgingsstaat (jaren vijftig/zestig) 3. Het behoud van de persoonlijke vrijheden (jaren zestig/zeventig)


‘Volgen nat./intern. onderwerpen in de media’(18+), 2011 (Bijna) niet

Intensief

Lokale politiek

31%

10%

Landelijke politiek

17

17

EU

52

3

Intern. politiek

42

5

Natuurrampen mondiaal

6

33 (COB/SCP)

13


Meningen over Europa – 2009/2011-3 2009

2011/3

- Onvoldoende (1-5)

52%

61%

- Voldoende (6-10)

48

39

- (Zeer) oneens

14%

23%

- (Zeer) eens

49

42

- (Zeer) oneens

44%

40%

- (Zeer) eens

16

20

Oordeel politiek in Europa

NL lidmaatschap EU goede zaak

Mensen als ik, meer nadelen verdwijnen grenzen en open worden economie

14


Overheid verantwoordelijk voor … (18+) (2008) (11 landen) 

Iedereen werk heeft  Finland (1) (6,8)  Nederland (10) (5,3)



Ouderen redelijk inkomen  Noorwegen (1) (8,6)  Nederland (9) (7,8)



Voldoende kinderopvang voor werkende ouders  Finland (1) (8,2)  Nederland (11) (6,2) (Bron: ESS 2008) Sociaal en Cultureel Planbureau

Voorkeuren van de burgers zoals nu

Basisverzekering/pakket Kinderopvang (subsidie voor arme ouders 30%)

40% 26%

Ouderenzorg

48%

Buurtvoorzieningen (gemeenten)

52% (Raad)

verantw. burgers

4% 22%

14% 3% (SCP, 2011)



Netto arbeidsparticipatie naar opleidingsniveau 2010

 Laag opgeleid

47,2%

 Middelbaar

70,9%

 Hoog opgeleid

83,5%

NL. totaal (15-64 jr.)

67,1% (M. 74,4; V. 59,7)




Buiten de arbeidsmarkt in een uitkeringssituatie 

WAO

-

450.000



Wajong

-

215.000



WIA

-

140.000



Bijstand

-

350.000

1,15 miljoen tussen 15-65 jr.

-

11%

Plus WW (265.000/480.000), Plus Vroegpensioen (500.000)


Volwassenen en armoede (2010) (NVMT) totaal 5,6%        

Werknemers Zelfstandige Met uitkering Bijstand Ouder dan 65 Nw. Allochtoon (1e gen.) Kinderen In eenoudergezin

* Totaal huishoudens

22

4,3% 12,7 20,3 40,3 2,5 16,7% (2e gen. 10,5%) 10% 24% 6,7% (2007 – 5,4%)


Onderwijsniveau bevolking, 25-65 jaar (2009)

Basis VMBO HAVO/VWO MBO Bachelor Master, Ph.D

Totaal m v

25-34 jr m v

7% 18 7 34 20 13

4% 16 7 34 23 12

8% 21 7 34 20 10

4% 12 9 35 27 14


Deelname aan het hoger onderwijs 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2010-2020

HBO HBO HBO HBO HBO HBO

Studierendement

60.000 120.000 220.000 250.000 300.000 400.000 + 25%

-

Univ. Univ. Univ. Univ. Univ. Univ.

(63%)

40.000 100.000 150.000 200.000 170.000 220.000 +40% (68%


Aandeel instromers hoger onderwijs t.o.v. totaal 18-20 jr.

Autochtonen Turken Marokkanen Surinamers

M V M V M V M V

1995

2009/10 (2)

44% 46% 20% 12% 17% 14% 30% 36%

55% 61% 41% 50% 40% 54% 52% 63%


Etnische minderheden in Nederland Niet-westers (1,8 miljoen)  Surinamers (340.000) en Antillianen (135.000): Nederlandse nationaliteit  Turken (375.000) en Marokkanen (340.000): verschil 1e /2e generatie  Bijna 50% in NL geboren  Meestal dubbele nationaliteit  Sociaal-economische achterstand  Lage arbeidsparticipatie, vooral van vrouwen  Moslim-identiteit  Overige groepen/vluchtelingen (600.000)  Zeer wisselende positie  Westers (1,5 miljoen) 26


Geluk, 1999-2010 (%) 1999

2006

2010

Erg gelukkig

21%

15%

16%

Gelukkig

68

67

66

Niet gelukkig, niet ongelukkig

9

14

14

Niet zo gelukkig

3

4

3

Ongelukkig

1

1

1

(CBS/SCP)

Eerder (zeer) gelukkig -Autochtonen

-Werkenden

-Hoge inkomens

-Paren zonder kinderen ( alleenstaande werkloze man)

-Drenthe ( Flevoland) -Hetero-mannen -Ouderen

-Plattelanders -(Niet te veel) vrijwilligerswerk

Tevredenheid met het leven, 1999-2010 (rapportcijfers), EU

1999

2010

Denemarken

8,2

8,2

Nederland

7,5

7,9

Finland/Zweden

7,7

7,9

België

7,3

7,3

Verenigd Koninkrijk

7,1

7,2

Oostenrijk

7,8

7,1

Duitsland

7,2

7,0

Spanje

6,9

7,0

Frankrijk

6,5

6,8

Italië

6,9

6,6

Griekenland

6,0

5,5

Hongarije

5,6

5,2 (Eurobarometer

30



Zekerheden over een onzeker land

Recommend Documents