VOORWOORD
Zeeland Seaports De Zeeuwse havens zijn de motor van de Zeeuwse economie. In een turbulente wereld, waar ontwikkelingen in het internationale goederenvervoer in steeds sneller tempo doorzetten, speelt Zeeland Seaports een onmiskenbare rol. De kracht van Zeeland Seaports als havengebied is duidelijk: een hoge toegevoegde waarde, werkgelegenheid en een flexibele en klantgerichte benadering van het in het gebied actieve bedrijfsleven en een voortdurende zorg voor het evenwicht tussen bedrijvigheid en duurzame ontwikkeling. Bij de accommodatie van nieuwe bedrijven concentreert de havenautoriteit van Zeeland Seaports zich op klanten waarvan de activiteiten strategische waarde hebben voor de ontwikkeling van de havens. Een van de meest prominente keuzes die
Zeeland Seaports heeft gemaakt is de keuze voor containerisatie. In een markt waarin wereldwijd inmiddels meer dan 50% van de goederen in containers wordt vervoerd, zullen de Zeeuwse havens zonder serieuze containeroverslagfaciliteiten een steeds minder belangrijke rol gaan spelen. Daarom blijft Zeeland Seaports vasthouden aan de komst van de Westerschelde Containerterminal en juicht ze ieder initiatief in de haven dat moet leiden tot meer containeroverslag, zoals de in aanbouw zijnde Scaldia Containerterminal en de plannen voor de Verbrugge Containerterminal, van harte toe. Tweede speerpunt voor Zeeland Seaports is de duurzame ontwikkeling van onze havens. Valuepark Terneuzen is hiervan een uitstekend voorbeeld. Dit bedrijventerrein is ingericht voor bedrijven die een nauwe (logistieke) relatie hebben met de activiteiten van Dow Benelux. Door deze bij elkaar samen te brengen wordt door synergetisch voordeel niet alleen bespaard op kosten, maar wordt ook, onder andere door besparing op
J. van der Hart Algemeen directeur van Zeeland Seaports
transportbewegingen, het milieu ontzien door minder CO2 uitstoot en brandstofverbruik. In de Kanaalzone streven we met Biopark Terneuzen naar ontwikkeling van een duurzaam agro-industrieel cluster, waar bedrijven door elkaars nabijheid milieuwinst kunnen behalen, bijvoorbeeld door het gebruik van elkaars reststoffen. In deze gids treft u informatie aan van de bedrijven die in onze havens actief zijn. Deze bedrijven hebben in 2007 gezorgd voor een record overslag van 33 miljoen ton. Wie dit én alle ontwikkelingen in de havens overziet, kan niet anders zijn dan trots op onze havens en alles wat daar gebeurt. J. van der Hart Algemeen directeur van Zeeland Seaports
DELTA VA N E N V O O R Z E E L A N D
DELTA: van en voor Zeeland. Wat ik daarmee bedoel? Zeeland is zonder enige twijfel de thuisbasis van DELTA. Dit bijzondere stukje Nederland heeft ons bedrijf gemaakt tot wat het vandaag de dag is. Een bedrijf dat sterk genoeg is om zijn vleugels uit te slaan en over grenzen heen te kijken. Letterlijk en figuurlijk. Zo zijn we actief in België en voeren we opdrachten uit aan de andere kant van het Kanaal. Tegelijkertijd verbreden we ons productaanbod. DELTA is een multiutility bedrijf, dat wil zeggen: we leveren een breed pakket van samenhangende producten en diensten. Gas, water, elektriciteit, afvalverwerking, internet via de kabel en radio- en 6
televisiesignalen zijn de belangrijkste. Onze producten en diensten moeten voldoen aan een belangrijke eis: het moet steeds duurzamer. Nog niet alles voldoet aan die eis, maar we werken er hard aan. Ik wil dat illustreren aan de hand van zonne-energie en zonnepanelen. We hebben forse stappen gezet om zelf zonnecellen te produceren en om zelf zonnepanelen te plaatsen. We zijn er namelijk van overtuigd dat deze energiebron steeds belangrijker en goedkoper gaat worden. Daarom investeren we in het verbeteren van technieken die hiervoor nodig zijn. Zodat we over enkele jaren zonne-energie producten in de markt kunnen zetten die in prijs concurrerend zijn met andere (duurzame) energiebronnen. DELTA is niet alleen actief met zonneenergie, maar werkt ook actief aan andere nieuwe alternatieve energiebronnen, zoals biobrandstof, getijdenenergie en energiewinning uit afval en biomassa.
Peter Boerma CEO DELTA
Dit illustreert de innovatiekracht van DELTA en de deskundigheid die we in Zeeland hebben opgebouwd op tal van gebieden. Dat maakt dat we klaar zijn voor de toekomst. Dat bedoel ik dus met van en voor Zeeland. Samen met u als Zeeuws bedrijf willen we doen waar we goed in zijn. En dat is meer dan alleen het leveren van één van onze producten of het ontwikkelen en bedenken van duurzame alternatieven. Dat houdt ook in dat we onze betrokkenheid bij Zeeland blijven waarmaken. Peter Boerma CEO DELTA
De Zeeuwse haven D E M O T O R VA N D E E C O N O M I E
Strategische ligging Het Zeeuwse havengebied bevindt zich niet voor niets in de top 3 van grootste havens van Nederland. Het is namelijk één van de meest ideaal gelegen zeehavens van Noordwest Europa. Zeeland Seaports ligt strategisch aan de Westerschelde, tussen Rotterdam en Antwerpen en heeft een open verbinding met de Noordzee. Alle economische centra van Noordwest Europa liggen binnen een straal van 400 km. Verder heeft de haven een uitstekende verbinding via weg, water, spoor en pijpleiding met het Europese achterland. Met de openstelling van de Westerscheldetunnel in maart 2003 zijn beide havens ook fysiek met elkaar verbonden. Eind 2008 komt de nieuwe Sloelijn gereed. Dit is het stukje spoor dat het Vlissingse havengebied verbindt met het hoofdspoor VlissingenRoosendaal. In de toekomst zullen ook aansluitingen op de IJzeren Rijn en de Betuweroute worden gerealiseerd. Het Ruhrgebied, de haven van Antwerpen en Zuid Europa zullen dan nog beter bereikbaar zijn. De ontwikkeling van een nieuwe verbinding tussen Seine en Schelde zal nog meer impulsen geven voor de ontwikkeling van het gebied. De motor van de regionale economie
Wist u dat Zeeland Seaports, het havengebied van Borsele, Terneuzen en Vlissingen het derde grootste havengebied van Nederland is, na Rotterdam en de havens van Amsterdam? Het gebied is rond de 4.600 ha. groot en beslaat daarmee 18% van het totale grondoppervlak aan zeehaventerreinen in Nederland. In 2007 werd een recordhoeveelheid
Vestigingsmogelijkheden Het havengebied van Zeeland Seaports is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor
bedrijven, maar de uitgeefbare terreinen, met name die direct aan het water liggen, worden steeds schaarser. Daarom moet goed worden gekeken op welke wijze de bestaande ruimte beter benut kan worden. Dat kan onder meer door meervoudig ruimtegebruik en het intensiever verbinden van bedrijven. Dit gebeurt onder andere door het optimaliseren van de bezettingsgraad van de kades, het optimaliseren van de waterdieptes, het verbeteren van de benutting van de grondreserves bij bedrijven, meervoudig ruimtegebruik en geluidsbeperkende en isolerende maatregelen. Ook worden de mogelijkheden voor ontwikkeling van ondergrondse infrastructuur onderzocht. Uitbreiding havengebied In 2001 heeft Zeeland Seaports een overeenkomst getekend met de gemeente Borsele voor exploitatie van het toekomstige bedrijventerrein Sloepoort (30 ha.). In het Terneuzense havengebied wordt gezocht naar uitbreidingsmogelijkheden langs de Westelijke Kanaaloever (200 ha.). Bedrijvigheid De Zeeuwse havens kenmerken zich door een grote gevarieerdheid in bedrijvigheid. Het is niet alleen een overslaghaven, maar
Wist u dat…. • de Zeeuwse haven het derde grootste havengebied van Nederland is met een oppervlakte van 4.600 ha. verspreid over de gemeenten Borsele, Terneuzen en Vlissingen • er in de Zeeuwse haven ongeveer 250 bedrijven gevestigd zijn waar zo’n 15.000 mensen een baan vinden • dit samen met nog eens 15.000 indirecte banen goed is voor zo’n 15% van de Zeeuwse werkgelegenheid • in 2007 een recordoverslag van 33 miljoen ton via zee is gerealiseerd • daarnaast nog een kleine 30 miljoen ton via de binnenvaart wordt overgeslagen • koel- en vriesproducten, auto’s, brandstoffen, hout en papier, staal, chemische producten, fosfaten en mineralen de belangrijkste producten zijn
van meer dan 33 miljoen ton aan
LADINGEN 2007
goederen overgeslagen via de zeevaart. Met binnenvaartschepen
Overig stukgoed
wordt er nog eens een kleine 30
Ro-Ro
miljoen ton gelost en geladen. Met recht kan gesteld worden dat de Zeeuwse haven de motor is van de regionale economie. 22
Droge bulk
Containers Natte bulk
(bosbouwproducten, vormstaal en auto’s) en het Belgische bedrijf Cobelfret (roll-on/roll-off). Natuurlijk worden de Zeeuwse havens niet alleen gevormd door deze grotere bedrijven. Vele kleinere ondernemingen dragen ook bij aan het succes. Denk hierbij aan toeleveranciers, uitzendbureaus, staalconstructiebedrijven, scheepsagenturen enzovoort.
Artist impression Scaldiahaven
vooral ook een logistieke industriehaven. In de haven van Terneuzen zijn in de chemische sector onder andere bedrijven gevestigd als Dow Benelux BV, Yara Sluiskil, Zuid-Chemie en ICL-IP (vh Broomchemie). In andere sectoren zijn bedrijven als Cargill (zetmeel), Elocat en Elopak (verpakkingen) en Outokumpu (roestvast staal) gevestigd. Gespecialiseerde stuwadoorsbedrijven, zoals Ovet (vaste brandstoffen) en Verbrugge (papier en pulp) verzorgen de op- en overslag en distributie van deze
Dynamiek
goederen. Ook in Vlissingen-Oost heeft de chemie een aandeel in de bedrijvigheid. Hier gaat het om bedrijven als Thermphos, Atofina en de Totalraffinaderij. Andere grote bedrijven zijn de aluminiumfabriek Zalco, EPZ (kerncentrale), Vopak Terminals (op- en overslag van vloeibaar gas), De Koninklijke Schelde Groep (scheepsbouw- en reparatie), Heerema (offshore), Ovet (vaste brandstoffen), Alleghany Warehouse Europe (opslag van tabak), stuwadoorsbedrijf Verbrugge
Ontwikkeling containeractiviteiten In Zeeland speelt de containeroverslag nog maar een kleine rol terwijl inmiddels wereldwijd meer dan 50% van de goederen die over zee worden vervoerd in containers zijn verpakt. Voor de ontwikkeling van de Zeeuwse havens is het dan ook belangrijk dat Zeeland Seaports de komende jaren gaat groeien in containeroverslag. Sinds 1998 bestaan er plannen voor de aanleg van de Westerschelde Container Terminal. De geplande terminal heeft een lengte van circa 2 kilometer en is gelegen aan de oever van de Westerschelde. Aan de terminal kunnen 5 schepen van het type ‘ultra large’ (12.500 TEU) tegelijk behandeld worden. De capaciteit van de terminal zal ongeveer 2 miljoen TEU bedragen (1 TEU is gelijk aan een container van 6 meter lengte). Ook andere nieuwe en bestaande bedrijven ontplooien containerfaciliteiten in VlissingenOost. Zo is in de eerste helft van 2008 de bouw begonnen van de Scaldia Container Terminal van de Belgische joint venture
Werkgelegenheid
23
Sea-invest/Zuidnatie. Deze terminal mikt op rederijen waarvoor de Westerschelde Container Terminal een maatje te groot is. Kloosterboer heeft inmiddels zijn eigen containerterminal geopend in de Bijleveldhaven en ook Verbrugge plant een containerterminal, de VCT, aan de Sloekade. Duurzame ontwikkelingen Bij de ontwikkeling van de haven vormt duurzaamheid tegenwoordig het speerpunt. Zeeland Seaports probeert toeleveranciers en afnemers op een slimme manier bij elkaar te brengen om de inzet van energie en hulpstoffen te optimaliseren en de transportbehoefte te reduceren. Hierdoor zal een verdere industriële ontwikkeling beperkt blijven tot de vestiging van de bedrijven, die samen met de gevestigde bedrijven een synergie kunnen vormen. Het Valuepark Terneuzen, gelegen in de Braakmanpolder en de Mosselbanken, is hier een uitstekend voorbeeld van. Dit bedrijventerrein, ontwikkeld door
Werkzaamheden in de Scaldiahaven
Zeeland Seaports en Dow Benelux BV, is één van de meest innovatieve duurzame chemische industrieterreinen in de wereld en richt zich uitsluitend op chemische industrie en logistieke dienstverleners. Ook Biopark Terneuzen op de Axelse Vlakte
Biopark-bedrijvigheid aan het kanaal van Gent naar Terneuzen
24
bij Terneuzen is een goed voorbeeld van duurzaam ondernemen in het Zeeuwse havengebied. Bij dit initiatief worden bedrijven aan elkaar gekoppeld die gebruik kunnen maken van elkaars restproducten. Onderdeel hiervan is onder meer
de ontwikkeling van een duurzaam glastuinbouwgebied. Het plangebied heeft een bruto oppervlakte van ca. 445 ha. Op ruim de helft van dit gebied worden kassen gebouwd (netto oppervlakte ca. 241 ha.). De resterende oppervlakte wordt onder meer gebruikt voor wegen, sloten, leidingstraten, waterberging en landschappelijke inpassing. De industrie op de Axelse Vlakte zal de kassen gaan voorzien van warmte en CO2 die normaal gesproken als restproduct in het milieu terechtkwamen. Ander voorbeeld van Biopark Terneuzen is Nedalco, die van pulp afkomstig van zetmeelproducent Cargill, hoogwaardige alcohol maakt. Momenteel wordt de Autrichehaven verlengd naar bijna 900 meter om ruimte te bieden aan 2 nieuwe bedrijven, Alpha Calcit en Terneuzen Tank Terminal. De laatste zal de grondstoffen voor de in aanbouw zijnde biodieselfabriek van Rosendaal Energy gaan opslaan. Glastuinbouw
Werkgelegenheid in de havens Ruim 15.000 mensen vinden bij circa 250 bedrijven een baan in de haven, de indirecte werkgelegenheid niet meegeteld. Om te kunnen voldoen aan de groeiende behoefte aan goed geschoold personeel werkt Zeeland Seaports mee aan drie initiatieven op het gebied van opleidingen. Het gaat om een opleidingskas voor de glastuinbouw, het Centrum Logistiek Zeeland voor opleidingen op logistiek gebied en een proeffabriek voor biochemische en procestechnologie.
Communicatie
De rol van de havenautoriteit Havenautoriteit Zeeland Seaports is een gemeenschappelijke regeling waarin de Provincie Zeeland en de gemeenten Borsele, Terneuzen en Vlissingen participeren. Als havenbedrijf is het verantwoordelijk voor de economische ontwikkeling, het beheer, onderhoud en de exploitatie van de Zeeuwse havens. Bij Zeeland Seaports werken circa 65 mensen die samen verantwoordelijk zijn voor: • het faciliteren van bestaande bedrijven • het aantrekken van nieuwe bedrijven en de uitgifte van grond • aanleg, beheer en onderhoud van alle infrastructuur • zorgen voor veiligheid in het algemeen en voor een veilig scheepvaartverkeer in het bijzonder. Heeft u nog vragen? Onze commerciële managers staan u graag te woord.
Havenactiviteit Vlissingen-Oost
Postbus 132, 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 64 74 00 Fax (0115) 64 75 00 E-mail:
[email protected] Website: www.zeeland-seaports.com 25
26
27
