*ZEA1C1378EA*
Begrotingsraad d.d. 10 november 2015 Agendanr. 03.
Aan de Raad
No.ZA.15-35649/DV.15-546, afdeling Middelen en Advies. Sellingen, 29 oktober 2015 Onderwerp: Septembercirculaire 2015 Beoogd effect Actueel inzicht in de financiële positie van de gemeente Vlagtwedde. Inleiding Zoals elk jaar verschijnt de septembercirculaire na Prinsjesdag. De septembercirculaire 2015 informeert de gemeenten over de omvang en de verdeling van de algemene uitkering, de integratie-uitkeringen (IU) (incl. sociaal domein) en de decentralisatieuitkeringen (DU) uit het gemeentefonds voor het jaar 2015 en volgende jaren. Het is het eerste bijstelmoment na het opstellen van de primitieve begroting 2016 en bijbehorende meerjarenraming 2017-2019 (gebaseerd op de meicirculaire 2015). Het saldo voortvloeiende uit de septembercirculaire 2015 is positief. Dit wordt veroorzaakt door de ontwikkeling van het accres en de toename van de ruimte onder het BCF plafond. Hetgeen minder wordt gedeclareerd bij het BTW compensatiefonds dan het plafond wordt toegevoegd aan de algemene uitkering. Voor een financieel overzicht wordt verwezen naar bijlage 1. Samenvattting financieel voorstel Wij stellen u voor om: Begrotingsjaar 2013 1. De voordelige verrekening van de algemene uitkering 2013 ad € 617 toe te voegen aan de post onvoorziene uitgaven begrotingsresultaat 2015.
-2-
Begrotingsjaar 2015 2. De algemene uitkering 2015 te verhogen met € 678.428. 3. De lasten te verhogen/ verlagen (-) voor: 1. Vrijlating lijfrente-opbouw (S) € 3.411 2. IU WMO (HV) -Storting BR Sociaal domein (I) € 16.949 3. IU SD (sociaal domein) Jeugd – Verlaging lasten (I) -/- € 16.954 4. IU SD WMO AWBZ - Storting in BR Sociaal Dom. (I) € 10.735 5. Maatstaf minderheden- Storting in BR COA (I) € 170.000 4. De baten voor de verzameluitkering faciliteitenbesluit Opvangcentra asielzoekers te verlagen (I) € 414.006 5. Het voordeel ad € 80.281 toe te voegen aan de post onvoorziene uitgaven begrotingsresultaat 2015. Begrotingsjaar 2016 t/m 2019 2016
2017
2018
2019
197.137
184.104
370.692
420.350
100.000 5.140 1.814 20.433 32.000
100.000 6.963 3.890 21.163 32.000
100.000 8.658 4.023 21.163 32.000
100.000 10.318 4.116 21.163 32.000
7 8 9 10 11
Baten: Te verhogen algemene uitkering Lasten: Te verhogen/ verlagen(-) lasten: Bijstelling accres algemene uitkering (S) Vrijlating lijfrente-opbouw (S) Taaleis participatiewet (S) IU WMO(HV)- Verhoging lasten (S) Storting BR COA – Maatstaf minderheden (S)
12 13
IU Sociaal domein Participatie - Storting in voorz. werkdeel (S) WMO-AWBZ – Verlagen overschot 2016 (I)
4.433 - 35.022
7.669 -
10.792 -
13.573 -
Saldo toevoegen aan onv.uitgaven begr.res.
68.339 V
12.419 V
194.056 V
239.180 V
6
Argumenten bij het financiële voorstel De volgende argumenten dienen ter onderbouwing van bovengenoemd, op de septembercirculaire 2015 gebaseerd, financieel voorstel. Indien nodig is het voorstelnummer voorzien van één of meerdere argumenten.
3.1
Vrijlating lijfrente-opbouw.
Dit betreft een voorstel om in de Participatiewet te regelen dat lijfrenten binnen zekere grenzen niet als vermogen worden aangemerkt. Dit heeft een toename van de bijstandspopulatie tot gevolg. Hiervoor wordt via de algemene uitkering een bijdrage in de uitvoeringskosten toegekend. De verhoging van de lasten, ad € 3.411, voor deze uitvoeringskosten, is gelijkgesteld aan het door het Rijk in deze circulaire toegevoegde bedrag aan het gemeentefonds.
3.2
Actualisatie en definitiewijziging maatstaven IU WMO-HV (huishoudelijke verzorging).
De verdeling van 2015 is gewijzigd door het gebruik van meer actuele maatstafaantallen en door de definitiewijziging van de maatstaf woonruimten. Gelet op het mogelijke beslag op de BR sociaal domein in de toekomst wordt voorgesteld deze voordelige
-3-
verrekening van de integratie uitkering WMO-HV ad € 16.949 te storten in de BR Sociaal Domein.
3.3. Wijziging a.g.v. woonplaatsbeginsel IU sociaal domein WMO-Jeugd. Uit het oogpunt van budgetneutrale verwerking wordt de verlaging van de IU sociaal domein Jeugd 2015 ad € 16.954 (correctie i.v.m. woonplaatsbeginsel) doorberekend in een verlaging van het budget voor lasten sociaal domein Jeugd.
3.4
Verhoging IU sociaal domein WMO-AWBZ.
De IU sociaal domein WMO-AWBZ is positief bijgesteld met € 10.735. Gelet op het mogelijke beslag op de BR sociaal domein in de toekomst wordt voorgesteld deze voordelige verrekening te storten in de BR Sociaal Domein.
3.5
Verhoging maatstaf minderheden.
Een van de maatstaven van de algemene uitkering is het aantal minderheden. Dit aantal was de afgelopen jaren redelijk constant. In september jl is dit aantal verhoogd van 130 naar 510. Met gelijk een definitieve status. Deze verhoging heeft geleid tot een eenmalige positieve bijstelling van de algemene uitkering van circa € 170.000. De verklaring is gelegen in de BRP straat. Eind vorig jaar is er een hausse geweest qua inschrijvingen van asielzoekers in de BRP. Naderhand zijn deze uitgestroomd naar andere gemeenten. Op 1 januari (peildatum maatstaf minderheden) had deze uitstroom nog niet plaatsgevonden. Voorgesteld wordt deze positieve bijstelling ad € 170.000 te storten in de BR COA.
4. Vervallen verzameluitkering 2015 asielzoekers. De verzameluitkering faciliteitenbesluit opvang asielzoekers 2015 (t.b.v. asielzoekers die nog niet zijn ingeschreven in de basisregistratie personen) zal evenals in 2014 in 2015 niet meer als verzameluitkering maar als decentralisatie-uitkering (onderdeel van de algemene uitkering) worden uitgekeerd. Dit betekent dat de wettelijke verantwoordingsplicht aan het rijk via de SISA bijlage vervalt. Bij de septembercirculaire 2015 is dit nog niet structureel doorgevoerd. De hoogte van het bedrag is ongewijzigd.
7. Opvangen van mogelijke verlaging accres per jaareinde. Het accres van 2016 e.v. is wederom hoog. Er kunnen vraagtekens worden gezet bij de realiteitswaarde ervan. De afgelopen jaren is gebleken dat de cijfers negatiever worden naarmate het jaar verstrijkt. De pakketbeheerders van Pauw voorzien bij de afrekening van het accres 2016 in de meicirculaire 2017 een eindstand van ± € 450 miljoen ofwel een daling van ± € 200 miljoen. Voorgesteld wordt de algemene uitkering 2016 e.v. te structureel te verlagen met € 200.000 (primitief is reeds begroot € 100.000). Daarnaast kunnen ook vraagtekens worden gezet bij de toevoeging aan het gemeentefonds van de ruimte onder het BCF plafond. In een recent artikel verwacht de heer J. Verhagen (specialist en docent gemeentefonds) van de gemeente Den Haag dat de toevoeging (deels) ongedaan wordt gemaakt bij de komende circulaires. Voorgesteld wordt om de primitief begrote verlaging ad € 50.000 in stand te houden. Per saldo betekent dit een extra structurele verlaging van € 100.000 ten opzicht van de primitieve begroting 2016 e.v..
-4-
8.
Vrijlating lijfrente-opbouw.
Zie punt 3.1
9.
Taaleis participatiewet.
Op 1 januari 2016 treedt de wet taaleis Participatiewet in werking. De wet regelt dat de bijstandsgerechtigenden die onvoldoende de Nederlandse taal beheersen en daardoor worden belemmerd op de arbeidsmarkt, de verplichting wordt opgelegd om de Nederlandse taal te leren. De gemeente ontvangt hiervoor een compensatie voor de uitvoeringskosten. De verhoging van de uitvoeringskosten, is gelijkgesteld aan het door het Rijk, in deze circulaire, toegevoegde bedrag aan het gemeentefonds.
10. Actualisatie en definitiewijziging maatstaven IU WMO-HV (huishoudelijke verzorging). De verdeling van 2016 e.v. is gewijzigd door het gebruik van meer actuele maatstafaantallen en door de definitiewijziging van de maatstaf woonruimten. Voorgesteld wordt deze extra middelen voor 2016 e.v. in te zetten voor verhoging van de lasten voor huishoudelijke hulp. In verband met wijziging in de cao wordt rekening gehouden met een stijging van het uurtarief vanaf 1 april 2016.
11.
Verhoging maatstaf minderheden.
Zie punt 3.5. Als aanvulling hierop het volgende. Meerjarig is intern het aantal minderheden geraamd op 200. Dit leidt tot een toename van de algemene uitkering van circa € 32.000. Voorgesteld wordt om deze toename te storten in de BR COA. Dit bedrag compenseert de structureel weggevallen storting in de BR COA ad € 31.830 ( B&W besluit van 7-7-15).
12.
Verhoging IU sociaal domein Participatiewet (klassiek + nieuwe doelgroep).
Uit het oogpunt van budgetneutrale verwerking zal de verhoging van de IU sociaal domein Participatiewet (klassiek + nieuwe doelgroep) 2016 e.v. worden gestort in de voorziening werkdeel.
13.
Korting IU WMO-HV 2016 leidt tot verlaging van het overschot 2016.
In de primitieve begroting 2016 is het overschot WMO 2016 gereserveerd voor de transformatie van de WMO. Voorgesteld wordt om de negatieve bijstelling van de integratie uitkering WMO 2016 ad € 35.022 te dekken door een verlaging van dit overschot. Kanttekeningen bij het financiële voorstel 7. Opvangen van mogelijke verlaging accres per jaareinde. Na verwerking van de septembercirculaire 2015 is het accres 2016 e.v. negatief bijgesteld met € 200.000. Tevens is er een negatieve bijstelling opgenomen voor de correctie op de ruimte onder het BCF plafond ad € 50.000. Per saldo is de algemene uitkering negatief bijgesteld met € 250.000. Dit blijft een inschatting. Gedurende komende circulaires zal blijken of bijstelling hiervan noodzakelijk is.
-5-
Overige informatie Ontwikkelingen accres: De tabel laat de landelijke bedragen zien in miljoenen euro. Uitkeringsjaar Accres sept. circ. 2015 Accres mei circ. 2015 Verschil Cum. verschil Cum. verschil in uitk.punten
2015
2016 -140 -200 60 60 5
2017 647 637 10 70 6
2018 -33 -50 17 87 7
2019 230 98 132 219 17
282 296 -14 205 16
Eén punt uitkeringsfactor staat voor Vlagtwedde gelijk aan circa € 11.000. Het accres 2015 is iets minder nadelig. Ten opzichte van de mei-circulaire 2015 komt er € 60 miljoen bij. De rijksuitgaven nemen dit jaar toe door de verwachte toestroom van asielzoekers. Daarnaast is het uitkeringsjaar 2016 iets positiever, € 10 miljoen. De circulaire meldt extra uitgaven voor defensie/veiligheid, beschut werk, opvang van peuters en kinderopvangtoeslag. Sociaal Domein. De omvang van de integratie uitkering Sociaal Domein volgens de septembercirculaire 2015 bedraagt: Jaar 2016 IU WMO-AWBZ IU Jeugd IU Participatieregeling: Re-integratie WSW Geactualiseerde integratie uitkering sociaal domein
3.233.877 3.276.857 394.874 7.224.650 7.619.524 14.130.258
Vanaf 2016 geldt een objectief verdeelmodel voor de IU sociaal domein jeugd en AWBZ. De maatstafgegevens van de objectieve verdeelmodellen Jeugd en AWBZ worden in 2016 niet verder geactualiseerd. Dit komt de stabiliteit van de uitkering ten goede. In meicirculaire 2016 volgt een actualisatie voor de verdeling 2017. Groot onderhoud gemeentefonds en BAG. In de eerste fase van het groot onderhoud gemeentefonds werd ook de nieuwe definitie van “woonruimten’ ingeweven als gevolg van de Wet BAG. Dat leidde tot onbedoelde herverdeeleffecten. Voor studentenwoningen en zorgwoningen zijn de gevolgen meegenomen in het Periodiek Onderhoudsrapport. Dat heeft in deze circulaire geleid tot nieuwe parameters in enkele maatstaven. Dit geeft weer nieuwe herverdeeleffecten waardoor de suppletie-uitkering (DU cumulatieregeling gemeentefonds) uit de meicirculaire 2015 is aangepast. Voor de gemeente Vlagtwedde heeft dit geleid tot een negatieve correctie van circa € 11.000 structureel.
-6-
DU bevolkingsdaling. Negen centrumgemeenten in krimpregio’s krijgen gedurende vijf jaar een vooraf bepaald bedrag. Deze DU is ter vervanging van de maatstaf Krimp. Voor de regio OostGroningen is dit de centrum gemeente Oldambt. Het jaarlijkse bedrag bedraagt € 2.242.805. DU Tijdelijke voorziening bed, bad en brood. Deze regeling voor het jaar 2015 is bedoeld voor centrumgemeenten die sobere voorzieningen aanbieden aan vreemdelingen die niet rechtmatig in Nederland verblijven. Begrotingsresultaat / Ombuigingen 1ste t/m 4de tranche. In de begroting 2016-2019 hebben we de meerjarenraming gepresenteerd. De uitkomst van de septembercirculaire betekent dat de meerjarenraming positief kan worden bijgesteld. Concreet betekent dit: Sept. Na Sept. Jaar Begroting Circ. Circ. 2016 226.111 68.339 294.450 2017 103.378 12.419 115.797 2018 248.444 194.056 442.500 2019 14.273 239.180 253.453 In de begroting staat tevens vermeld dat er van de ruim 4 miljoen aan bezuinigingen, nog € 631.000,- concreet moet worden uitgewerkt. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan planvorming van deze bezuinigingsdoelstelling. Doel is om in aanloop naar de begrotingsraad een voorstel te presenteren hoe een deel van deze bezuinigingen gerealiseerd kunnen worden. We willen hierbij de raad de mogelijkheid geven om een aantal cruciale ombuigingen te heroverwegen. Burgemeester en wethouders van Vlagtwedde, L.A.M. Kompier, burgemeester J.M. de Vos, secretaris
-7-
No. 3. De raad van de gemeente Vlagtwedde; op voorstel van Burgemeester en Wethouders d.d. 29 oktober 2015, no.ZA.1535649/DV.15-546, afdeling Middelen en Advies; besluit: Begrotingsjaar 2013 6. De voordelige verrekening van de algemene uitkering 2013 ad € 617 toe te voegen aan de post onvoorziene uitgaven begrotingsresultaat 2015. Begrotingsjaar 2015 7. De algemene uitkering te verhogen met € 678.428. 8. De lasten te verhogen/ verlagen (-) voor: 6. Vrijlating lijfrente-opbouw (S) € 3.411 7. IU WMO (HV) -Storting BR Sociaal domein (I) € 16.949 8. IU SD (sociaal domein) Jeugd – Verlaging lasten (I) -/- € 16.954 9. IU SD WMO AWBZ - Storting in BR Sociaal Dom. (I) € 10.735 10. Maatstaf minderheden- Storting in BR COA (I) € 170.000 9. De baten voor de verzameluitkering faciliteitenbesluit Opvangcentra asielzoekers te verlagen (I) € 414.006 10. Het voordeel ad € 80.281 toe te voegen aan de post onvoorziene uitgaven begrotingsresultaat 2015. Begrotingsjaar 2016 t/m 2019 2016
2017
2018
2019
7 8 9 10 11
Baten: Te verhogen algemene uitkering Lasten: Te verhogen/ verlagen(-) lasten: Bijstelling accres algemene uitkering (S) Vrijlating lijfrente-opbouw (S) Taaleis participatiewet (S) IU WMO(HV)- Verhoging lasten (S) Storting BR COA – Maatstaf minderheden (S)
12 13
IU Sociaal domein Participatie - Storting in voorz. werkdeel (S) WMO-AWBZ – Verlagen overschot 2016 (I)
4.433 - 35.022
7.669 -
10.792 -
13.573 -
Saldo toevoegen aan onv.uitgaven begr.res.
68.339 V
12.419 V
194.056 V
239.180 V
6
197.137
184.104
370.692
420.350
100.000 5.140 1.814 20.433 32.000
100.000 6.963 3.890 21.163 32.000
100.000 8.658 4.023 21.163 32.000
100.000 10.318 4.116 21.163 32.000
-8-
14. De nieuwe begrotingssaldi mee te nemen in het voorstel “uitwerking ombuiging 2016-2019”. Aldus besloten in de openbare vergadering van 10 november 2015. De raad voornoemd,
mevrouw L.A.M. Kompier, voorzitter
de heer H.R. Kastermans, griffier
