Dominee Karel
Ze was me al opgevallen in de lift van de studentenflat. Net als wij behoorde ze tot de eerste bewoners van de gloednieuwe woontoren. Ze ging steeds een praatje aan op een tamelijk vrijpostige manier. De krullen in d’r haar maakte haar gezicht jeugdig maar het werd ontsierd door hardnekkige acne. Ze stapte steeds een etage lager uit dan ik, waarbij zij elke keer in het voorbijgaan uitnodigend naar mij lachte en overenthousiast zinnetjes uitriep als ‘tot de volgende keer’ of ‘leuk je weer gezien te hebben’. Ze ergerde me omdat ze net deed alsof er al heel veel tussen ons bestond terwijl zij voor mij slechts een passante was en zeker zo moest blijven. Dat voelde ik intuïtief aan. Ze drong langzamerhand ons leven binnen door op een avond aan te bellen en mijn vriendin op de koffie uit te nodigen. Ik hoorde haar op een afstand zeggen: ‘je vriend is ook welkom.’ Hoe wist ze in godsnaam waar ik woonde en waar haalde ze het lef vandaan om zo aan deur te komen, vroeg ik me hardop af. Toen ik luidkeels mijn protest liet horen, ze was inmiddels vertrokken, gaf mijn vriendin aan dat het vast om een eenzame studente ging die graag wat contact wilde en dat we natuurlijk bij haar op visite moesten. Ze wilde altijd iemand helpen die maar iets van nood liet zien. Vroeger nam ze al gewonde dieren, vooral poezen, mee naar huis om ze daar te verzorgen. Zo liep er een kater zonder staart bij haar thuis rond die ze van de dood had gered. Na enig morren stemde ik toe om samen naar de afspraak toe te gaan.
1
Zo gingen we bij haar op bezoek. Ze stelde zich voor: ‘Arianne’. Ze bleek natuurkunde te studeren en de oudste te zijn van een groot katholiek gezin uit een klein dorp. Ze praatte aan een stuk door, af en toe ons een kort vraagje stellend. ‘Ik heet eigenlijk Marianne, maar die naam vind ik te tuttig en toen heb ik mezelf Arianne genoemd toen ik ging studeren’, vertrouwde ze ons toe. Ze zat in een grote stoel met haar benen schuin naar rechts gevouwen op de zitting, de enkels stijf bijeengehouden door haar rechterhand. Door de wijn die ze regelmatig bijschonk werd het toch nog gezellig. Langzamerhand hadden we wekelijks contact waarin mijn vriendin als een soort trait d’union functioneerde. Ik begon aan haar wat theatrale manier van vertellen te wennen. Als iets haar ontroerde ging ze licht met haar ogen draaien en op het hoogtepunt van het verhaal keek ze naar boven waarbij haar blauwe ogen zich vulden met tranen die ze dan weer verontschuldigend wegpoetste. Ze was regelmatig ontroerd. Ze liet blijken geïnteresseerd te zijn in mijn studie psychologie want eigenlijk had ze ook psychologie willen studeren. Nu deed ze regelmatig in het weekend interactietrainingen, vooral bij Karel. Karel was dominee in de Gereformeerde Kerk en had als bijbaan het verzorgen van interactieweekends waarin de betekenis van het geloof in de vrije ontmoeting tussen mensen uitgewerkt en beleefd werd. Ze was blij verrast toen ik vertelde uit dezelfde kerk te komen maar keek wat teleurgesteld toen ik daar aan toevoegde de laatste tijd nog weinig aan geloofszaken te doen. Welnu, ze zou Karel een keer uitnodigen want er was een hechte vriendschap tussen hen ontstaan. ‘Karel kan zeer inspirerend over het geloof spreken’, zei ze opgewekt.
2
Ik voelde weer een zekere terughoudendheid bij mij opkomen want eerst kwam Arianne al mijn leven binnen zonder dat ik dat wilde en nu dreigde er een dominee op mijn dak te komen.
Karel, begreep ik ondertussen, woonde in het oosten van het land, had daar een gezinnetje met twee kinderen. Hij kwam een keer per maand naar de interactieacademie in A. om daar marathonzittingen te geven waarbij de kleren uitgingen en vooral lijfelijk het geloof beleden werd. Arianne had af en toe privéontmoetingen met hem waarbij ze gepassioneerd met elkaar vreeën. Ze had tijdens de trainingen geleerd om openlijker voor haar seksuele gevoelens uit te komen en daarover te spreken. Ook bij ons deed ze dat. Ze doceerde mij dat vrouwen veel meer dan mannen het voorspel nodig hadden en veel minder op het klaarkomen gericht waren, alsof ik dat niet wist. ‘Hoewel, ik heb bij Karel ook geleerd dat ik meerdere orgasmen achter elkaar kan hebben’, zei ze mij ondeugend aankijkend. Ze raadde ons aan voor en na het vrijen intensieve gesprekken met elkaar te hebben, over wat ieder eraan beleeft en beleefd had, want deze zouden bijdragen aan een niet te overtreffen seksueel contact. Mijn relatie met mijn vriendin werd steeds bleker in vergelijking tot de beschrijvingen die zij gaf. Ik was een onbeholpen minnaar als ik me met Karel moest vergelijken. Haar beschrijvingen werden zo beeldend dat ik langzamerhand de indruk kreeg naar een pornofilm te kijken. Eerlijk gezegd begon ik steeds minder te voelen voor de ontmoeting met Karel en probeerde smoezen te verzinnen om eronder uit te komen. Ik had het erg druk met mijn studie, was bezig met mijn scriptie wat erg veel concentratie vroeg, enzovoorts. De smoezen hielpen niet want ze hield voet bij stuk.
3
Op de afgesproken avond belde Karel af. Hij was ziek en kon jammer genoeg niet komen. Een nieuwe afspraak werd gemaakt. Arianne werd steeds levendiger in haar contact met ons. Het leek of ze steeds mooier werd, opbloeide in de intense relatie met Karel.
Huilend kwam ze op een zondagavond laat aan de deur. Snikkend vertelde ze dat ze verkracht was. Ze was terug komen lopen van de interactieacademie naar de studentenflat. Het was een prachtige avond, heerlijk zacht, en ze had een zeer bevrijdend weekend achter de rug. Op een donker stuk weg vlak bij het voetbalstadion werd ze plotseling de bosjes ingetrokken. De man had zijn hand op haar mond gelegd en haar toegesist haar te wurgen als ze maar een geluid maakte. Daarna had hij haar de kleren van het lijf getrokken. Ze vertelde met enige trots door de tranen heen dat ze net had gedaan het prettig te vinden zodat die vent haar geen pijn zou doen. Ze vertelde dat het nu al de tweede keer in korte tijd was dat het haar overkwam. We raadden haar aan om de politie te bellen om aangifte te doen. Maar nee, ze had eigenlijk medelijden met die man en uiteindelijk had ze hem zelfs een beetje geholpen. En ze gebruikte al de pil sinds ze Karel kende, dus ze hoefde niet bang te zijn zwanger te worden. ‘Maar ben dan je niet bang geslachtsziekte te hebben opgelopen?’ ‘Nee hoor!’ Maar voor de zekerheid zou Arianne naar het spreekuur van MR ‘70 gaan. Het was allemaal zo vanzelfsprekend voor haar alsof het routine was.
4
Nadat ze weg was gegaan praatten we nog lang na over haar vreemde manier van doen. We vonden haar gedrag bizar, maar dat was voor mijn vriendin reden te meer om het contact niet af te kappen. ‘We moeten haar in de gaten houden’, vond ze. Karel ging me steeds meer irriteren. Hoewel we hem nog niet ontmoet hadden stond het beeld van de Gereformeerde dominee die dubbel spel speelde me steeds meer tegen. Ik zag hem al in zijn gemeente de betrouwbare integere rots in de branding spelen terwijl hij ondertussen gebruik maakte van zo’n contactbehoeftige studente. Bovendien had ik als aanstaande psycholoog grote problemen met die rare trainingen van hem. Ik had verhalen gehoord over mensen die vanwege naaktmarathons psychotisch in de psychiatrie terecht waren gekomen. Ik wilde die man niet ontmoeten want ik wist niet of ik me zou kunnen beheersen. Als ik hem toch zou ontmoeten zou ik hem de les lezen in plaats van dat hij een preek tegen mij zou houden. Ik lag me die nacht op te winden in bed, steeds maar bedenkend wat ik tegen die schijnheilige vent zou zeggen.
De nieuwe afspraak met Karel kwam steeds dichterbij en Arianne was na de nachtelijke affaire weer als vanouds levendig en praatgraag. Ze vertelde dat ze een bezinningsweekend wilde organiseren in een klooster, en of wij mee wilden. Karel zou ook komen. Het weekend in het klooster trok me wel, zeker omdat over dat klooster interessante berichten in de krant stonden. Ene broeder M., een vertrouweling voor nogal wat gedetineerden, had voor criminelen allerlei uitbreekapparatuur onder zijn pij binnengesmokkeld. Hoogst waarschijnlijk had hij dit gedaan in ruil voor homoseksuele handelingen. Ik wilde die orde wel beter leren kennen.
5
Alweer kwam Arianne, maar nu aan het eind van de ochtend, huilend binnen. Ze vertelde een brief gekregen te hebben van Karel. In die brief maakte hij het uit met haar. Vanwege zijn positie in de gemeente kon hij het zich nu niet meer veroorloven om weekenden afwezig te zijn. Ook zijn vrouw had argwaan gekregen. Het contract met de Interactieacademie had hij opgezegd. Hij wilde zich nu weer helemaal op zijn gemeentewerk richten. Hij had haar bedankt voor de warmte die ze hem had gegeven. Hij had haar een bijzondere vrouw genoemd van wie hij alleen met pijn in zijn hart afstand van kon nemen. Ze was stuk, woedend en verdrietig tegelijk. We hebben haar getroost, zo ver dat mogelijk was.
Het contact verwaterde langzamerhand en we vroegen ons af of Karel wel echt had bestaan of dat Karel een fantasiefiguur was. We hadden hem nooit gezien en Arianne kon ver in haar fantasiewereld opgaan. Ik had zelfs de stoute gedachte dat ikzelf ‘Karel’ was en zij over mij fantaseerde, maar mijn vriendin vond dit een echte mannelijke gedachte. Ik bladerde wat in mijn vakliteratuur om te achterhalen aan wat voor stoornis Arianne zou kunnen lijden. Ziekelijke inbeeldingen bij een hysterische persoonlijkheid leek me het meest voor de hand liggend.
Mijn vrouw, inmiddels waren we getrouwd, had de merkwaardige eigenschap om vrouwen mee naar huis te nemen die ernstige relatieproblemen hadden of achter de rug hadden. Zo nam ze een keer Emmy, een medestudente, mee die haar leed kwam vertellen. Emmy had een vervelende SM relatie achter de rug en had nu de man van haar dromen ontmoet, ene Karel, een dominee, die les gaf aan de Christelijke
6
Hogeschool te Z. Ze had hem ontmoet op een bezinningsweekend van de Hogeschool en ze hadden nu zo’n fijn seksueel contact………………. Oh, god, hij bestaat dus echt!
Arne Greb, Mei 2003
7
