Design Express Benelux Vectorworks & CINEMA 4D | ontwikkeling | verkoop | training | support
vectorworks case study
WVTTK architecten
van gekko tot casco
WVTTK ontwerpt Breathing Space voor Floriade 2012
vectorworks case study WVTTK architecten
Met Breathing Space tekende WVTTK Architecten uit Eindhoven voor een ambitieus ontwerp waarin Cradle-to-Cradle en Slimbouwen® samenvloeien. Het complex van 24.400 m2 is één van de drie vaste gebouwen van de Floriade 2012, de wereldtuinbouwexpo in Venlo. Na de expositie begint Breathing Space aan een volgend leven als kantoorgebouw.
2
licht, compact & duurzaam Uitgangspunt voor WVTTK Architecten was het samengaan van Slimbouwen® en Cradleto-Cradle (C2C). Het Slimbouwen® van Prof. dr. ir. Jos Lichtenberg staat voor een efficiënt gebruik van middelen. “De centrale gedachte van de C2C-filosofie is ontwerpen en consumeren in twee kringlopen waarin grondstoffen telkens opnieuw kunnen worden gebruikt in de bioof de technosfeer. Afval wordt zo voedsel.”
AS
16700
AS
2900
AS
3250
NIVO 1
NIVO 0
vectorworks case study WVTTK architecten
3250
NIVO 2
3000
“In onze ontwerpvisie zijn er drie niveaus”, legt Ir. Joost van’t Klooster uit. “Op het eerste niveau - het conceptuele - kijken we naar de toekomst van het ontwerp. Op energievlak zijn de zon en de bodem de leveranciers. Ook afvalstromen van bijvoorbeeld water en lucht maar ook van bouwcomponenten hebben we geanalyseerd en ontworpen.
AS
6400
De architecturale vertaling van beide concepten leidt tot een compact, flexibel en duurzaam gebouw dat door gebruik van wind, zon, water, microklimaten en bodem zelfvoorzienend is.
2900
NIVO -1
3
gekko vectorworks case study WVTTK architecten
Het concept waarvan de architecten vertrokken was de gekko. Deze hagedisachtige past zich voortdurend aan zijn omgeving aan. “Soms zie je door zijn transparante huid zelfs een glimp van zijn geraamte. En zijn huid is zo dun dat hij er door kan ademen”, stelt Joost van’t Klooster.
4
Deze vaststellingen vertaalde WVTTK onder meer naar een deels zichtbaar skelet in de bijna 300 meter lange Breathing Space. De entreeen gevelzones zijn de longen van de structuur. Hier zorgen bomen en planten voor de verse lucht en de juiste vochtigheid. ‘s Zomers vangen de koelwaterleidingen in het plafond de warme lucht deels af. Die wordt opgeslagen in de bodem en ’s nachts gedeeltelijk weggeventileerd.
as
as
as
as
as
as
Breathing Space is een flexibel gebouw dat kan krimpen en opzwellen. “De gevel bestaat uit een glazen buitengevel en een houten binnenkozijn met draaiende delen”, verklaart Joost van’t Klooster.
5400
8100
8100
8100
8100
0
3
10
15
25
opzwellen & krimpen
“Het mooie is dat deze ruimte een klimaat heeft dat past bij het klimaat buiten. ‘s Winters is het er wat frisser en ‘s zomers warmer dan de geconditioneerde werkvloer. Hierdoor is de gebruiker zich meer bewust van de seizoenen en van de dag- en nachtcycli. Dat bevordert dan weer de werkprestaties.”
vectorworks case study WVTTK architecten
“De ruimte daartussen is de microzone. Afhankelijk van het gebruik schuif je de houten gevel naar binnen of naar buiten. Zo krijgt de microzone andere afmetingen. Als deze ruimte een halve meter is, dan is dit net genoeg om de ramen te wassen. Maar je kan haar ook breder maken zodat zij gang, vergader- of lunchplaats wordt. En als de vraag naar kantoren toeneemt, dan laat je de ruimte opzwellen door de gevels helemaal naar buiten te schuiven. Zo benut je de kantoorvloer maximaal.”
5
toekomstscenario’s
Breathing Space wordt volledig casco opgeleverd. Zo past WVTTK het duurzame C2C-principe toe. “Het casco is zo ontworpen dat het meerdere gebruikers zal overleven”, stelt Joost van’t Klooster. “Een casco gaat zo’n 50 tot 100 jaar mee, terwijl een huurtermijn vaak 5 tot 15 jaar loopt. We scheiden in het ontwerp het casco en de inbouw. De inrichting wordt op maat gemaakt voor de gebruiker en los gehouden van het casco. Bij een nieuwe gebruiker kan de oude inrichting eruit en de nieuwe erin, zonder dat het casco schade oploopt.”
gemeengoed
vectorworks case study WVTTK architecten
niet slopen
6
“Niet slopen is volgens ons de beste manier van afval reduceren. Wel zorgen we dat het gebouw opgebouwd wordt uit prefabonderdelen zodat het indien nodig ook gedemonteerd kan worden. Voor de inrichting is het wel heel zinvol om naar C2C-materialen te kijken. Zo zijn er nu al goede producten beschikbaar zoals kartonnen binnenwanden en leidingen, tapijt met een lease-constructie, demonteerbaar meubilair, enz.”
WVTTK is ervan overtuigd dat duurzaam bouwen een belangrijke toekomst heeft. “Toonaangevende bedrijven zoals Eneco, TNT, Rabobank, het Wereld Natuur Fonds en gemeenten zoals Rotterdam en Almere omarmen het al enkele jaren. Ook particulieren vragen steeds vaker naar duurzaamheid en zijn ook steeds beter op de hoogte van de voor- en de nadelen. Ik geloof sterk dat bedrijven zich uiteindelijk uit de markt prijzen als ze zich nu niet richten op duurzaamheid”, besluit Joost van ‘t Klooster
Slimbouwen® meer voor minder
De afvalberg kan kleiner, het energieverbruik minder, de CO2-uitstoot lager en het bouwen veel goedkoper, stelt Prof. dr. ir. Jos Lichtenberg, hoogleraar productontwikkeling aan de TU Eindhoven. “Meer voor minder” is het uitgangspunt van zijn standaardwerk “Slimbouwen®”. Het lichtgewicht kantoorgebouw Kraanspoor op de NDSM-werf in Amsterdam van architecte Trude Hooykaas is een van de paradepaardjes van Slimbouwen®. Ook WVTTK zette eerder al het Slimbouwen® om in de praktijk met onder andere het EET-proefgebouw in Eindhoven. Hier was het uitgangspunt een verlaging van de faalkosten door industrieel bouwen, flexibiliteit tijdens de ontwerp-, bouw- en gebruiksfase, en een vermindering van gewicht, volume en energie. Het proefgebouw maakt ook testopstellingen mogelijk om de voordelen van het anders bouwen aan te tonen.
Op dit moment wordt er gewerkt door Jos Lichtenberg in samenwerking met WVTTK aan de eigen woning als voorbeeldproject voor een slimme woning.
Breathing Spacemett BIM WVTTK werkte de volledige Breathing Space uit met Vectorworks. De architecten pasten daarbij de BIM-werkmethode toe. “BIM is de toekomst: niet alleen als gebouwmodel, maar ook als methode voor informatie-uitwisseling. In Vectorworks werken wij op basis van één 3D-gebouwmodel, waarmee we het volledige ontwerp opbouwen en engineeren. Dit model gebruiken we ook voor de communicatie naar de opdrachtgevers en de verschillende adviseurs voor constructie, installatie en kosten. Helaas komen wij slechts zelden adviseurs tegen die ook BIM gebruiken. We moeten ons dus momenteel noodgedwongen beperken tot een soort van eenrichtings-BIM”
vvectorworks ectorworks case study W WVTTK architecten h
De bouwindustrie draagt 5 % bij tot het Nederlands BBP. Maar genereert wel 35 % van het afval, verbruikt 40 % van de energie en bezet 25 % van het goederenverkeer. Een scheve verhouding, dus. Al even erg blijkt het gesteld te zijn met de efficiëntie in de sector. Zo spenderen bouwvakkers slechts eenvijfde van hun arbeidsuren aan hun eigenlijke werk.
7
WVTTK ARCHITECTEN Breathing Space Expogebouw Floriade 2012 Venlo, themagebied Relax and Heal.
Deze casestudy is een uitgave van Design Express. Alle rechten voorbehouden.
Opdrachtgever: Venlo Greenpark
Tekst Beeld Redactie
© Design Express © WVTTK Architecten
[email protected] +32 (0)15 71 96 00
Start ontwerp: februari 2009 Partners: ABT, Velp GreenCS, Eindhoven Stichting Slimbouwen®, Eindhoven TU/e, Eindhoven: > Prof dr. ir. J.J.N. Lichtenberg > Prof. ir. F. van Herwijnen > Ir. G. Boxem Vitruvius Consultancy, Oss www.wvttkarchitecten.nl www.slimbouwen.nl www.duurzaamheid.nl www.cradletocradle.nl www.floriade.nl www.innovatienetwerk.org/nl/concepten/ view/72/Bouwenmetgroenenglas.html www.duurzamer.com
België Kleine Heide 26, 2811 Leest (Mechelen) 015 71 96 00 Nederland Oosthaven 8, 2801 PB Gouda 0182 756 660
Vectorworks & CINEMA 4D | ontwikkeling | verkoop | training | support
colofon
Design Express Benelux
info
