boonstra - van kruysbergen architecten
Eindhoven, 28 februari 2011. Voorliggend plan verbeeldt geen uitgewerkt ontwerp maar meer een ontwerphouding te zijn. Het is een strategie die de relatie tussen landschap en bebouwing onderzoekt en vooral is gericht op hun samenhang. Bestaande landsschappelijke kwaliteiten worden versterkt en dienen als uitgangspunt voor de bebouwing en alle aan Oogenlust gerelateerde activiteiten. Het perceel, met een oppervlak van ca. 12 hectare, wordt aan drie zijden begrensd door wegen; de A67 in het Noorden en in het Westen de Provincialeweg. Het is toegankelijk via de Hees aan de Zuidzijde van het perceel. Het onderscheidt twee evidente, landschappelijke karakteristieken: Een hoger gelegen deel, grenzend aan de Hees, een afwisselend open cultuurlandschap met naaldbomen, lager gelegen en daardoor natter, een zone met loofbomen als uitloper van de Gender. Deze twee landschappelijke karakteristieken worden versterkt en gedramatiseerd. Enerzijds door het herstel en vergroten van de aan de Noordzijde van het perceel ontspringende rivier, de Gender. Anderzijds door te verdichten met de aanplant van nieuwe bomen. Het vernieuwde landschap is het raamwerk voor alle toekomstige ontwikkelingen: een configuratie van lijnen (paden en lanen), punten (gebouwen en beelden) en vlakken. Een ruimtelijk systeem dat de oriëntatiemogelijkheden vergroot en houvast biedt voor de verschillende onderdelen. Deze ordening van vormen in relatie tot elkaar geeft zowel een interne als externe samenhang. De spanning van het raamwerk wordt verkregen door de vormen zo ten opzichte van elkaar te plaatsen dat ze gezamenlijk resulteren in meer dan de som der delen zou vermoeden. In het plan komt dit ondermeer tot uitdrukking door verschillende sferen te creëren rondom de bebouwing. Op basis van het -programma van eisen-, de verwachte personeelsbezetting en het energieverbruik zijn de gebouwen functioneel gescheiden. Het programma wordt naar functie verdeeld over drie afzonderlijke bouwdelen: hoofdgebouw, magazijn en paviljoen. Centraal in het hoofdgebouw ligt de plantenkas met daaromheen de werkplaatsen, kantoren en winkel. De plantenkas fungeert als atrium, hortus en als ‘lantaarn’, naar de nabijgelegen verkeersrotonde. De warmte die in de zomer door de plantenkas wordt opgewekt, wordt opgevangen en opgeslagen. Tijdens de winterperiode wordt de opgeslagen warmte terug gehaald om de gebouwdelen te verwarmen. Het is ons streven om een energieneutraal gebouw te realiseren. Volgens een zelfde principe is het paviljoen samengesteld. Het woonhuis, de galerie en kookstudio zijn rondom een expositieruimte gelegd. Dit bouwdeel is geplaatst op de overgang van het natte en droge landschap met uitzicht op het open veld met in het Oosten de aanzet van het Genderdal. Het magazijn is in een bestaande boskamer ‘geschoven’ en omhuld door uitgedund bos. De gevel is daardoor zichtbaar vanaf de Provincialeweg en leent zich voor geïntegreerde reclame als onderdeel van de architectuur. Wij zijn overtuigd dat het voormalige terrein van tuincentrum ’t Stuivertje geweldige kansen biedt voor Oogenlust; deze juiste mix van commerciële en culturele ambities, heeft alles om er 24uur per dag, 7dagen per week te genieten van een prachtig landschap met schitterende faciliteiten. boonstra – van kruysbergen architecten Pieter van Kruysbergen AvB. Douwe Boonstra AvB BNA.
NAT - DROOG
SFEREN
LIJNEN
PUNTEN
ONTHULLEN
OMHULLEN
VERHULLEN
OOGENLUST B.V.
EERSEL
1. 2. 3.
KAS > 25º OMLOOP 20º - 30º KANTOOR < 24º
1. 2. 3.
KAS 10º - 30º OMLOOP 10º - 25º KANTOOR < 21º
1. 2. 3.
KAS >2º OMLOOP 10º - 15º KANTOOR < 21º
Ambitie Door op een slimme manier energie-opwekkers en energiegebruikers aan elkaar te koppelen onstaat de mogelijkheid om een energieneutraal complex te realiseren. Het ontwerp van het hoofdgebouw bestaat uit de combinatie van een plantenkas met daar omheen kantoren en werkplaatsen. Deze combinatie maakt het mogelijk om gebruik te maken van het overschot aan warmte dat in de kas wordt geproduceerd. De kas vangt in de zomer veel warmte en heeft deze niet allemaal nodig. Dit overschot aan warmte kan door middel van een warmte-wisselaar worden overgedragen aan een watervoerend systeem. In de tussenseizoenen, het voor- en najaar, kan de warmte die in de kas ontstaat direct worden gebruikt voor de voorverwarming van de ventilatielucht van de omliggende ruimten. In de schetsen hienaast is schematisch de werking van een warmte koude opslag systeem weergegeven. Waarschijnlijk zal een gesloten systeem met bodemlussen het meest geschikt zijn. Zomer In de zomer ontstaat door zoninstraling in de kas een hoge temperatuur. Door de warme lucht bovenin de kas langs en warmtewisselaar te voeren, kan deze warmte via leidingen in de warme bron van de Warmte/Koude opslaginstallatie worden gebracht. De werkruimten die in de zomer juist koelte nodig hebben, kunnen deze warmte niet direct gebruiken maar halen koude uit de Koudebron. Het water uit deze Koudebron wordt op deze manier opgewarmd en weer in de Warmebron opgeslagen. De koude uit de WKO kan direct, in bijvoorbeeld betonkernactivering, worden opgeslagen. De rondgang rondom de kas vormt het tussengebied tussen de relatief warme kas en de koudere werkruimten. Hier heerst dan ook een gematigd “ruw” klimaat dat in temperatuur kan variëren tussen 20 a 30° C op warme zomerdagen. Er moet hier dan ook de mogelijkheid zijn om voldoende te ventileren om de overtollige warmte af te voeren. Zie schets van de zomer. Lente en Herfst De tussenseizoenen zijn het moeilijkst voorspelbaar. Op warme dagen zullen de werkruimten gekoeld moeten worden en op koude dagen verwarmd. Ook zal de kas het ene moment erg warm zijn en het andere moment juist niet. Afhankelijk hiervan kan er warmte of koude uit de WKO worden onttrokken. De ventilatielucht van de kantoren kan worden voorverwarmd door de lucht via de kas aan te zuigen. Winter In de wintersituatie heeft het kantoor warmte nodig die wordt onttrokken uit de Warmebron. Deze bron heeft extra capaciteit gekregen doordat de warmte van de kas hier in de zomer is opgeslagen. Hierdoor kunnen de omliggende werkruimten lange tijd van deze warmte gebruik maken. Door een warmtepomp wordt het water nog verder verwarmd zodat het voor bijvoorbeeld betonkernactivering of vloerverwarming geschikt is (laagtemperatuurverwarming). Op zonnige dagen kan bij een warme kas de ventilatielucht worden voorverwarmd door lucht uit of via de kas aan te zuigen. Zie schets van de winter. Branco Schot, Nelissen B.V. Eindhoven
project 3.11
architect
boonstra - van kruysbergen architecten, Eindhoven Douwe Boonstra Pieter van Kruysbergen
maquette landschap fotografie
Michael Marcelissen Niek Speller Hildegard Hick
ontwerp terrein omvang
2011 5 ha. + 7 ha. 6500 m2 magazijnen, 3000 m2 plantenkas, 2000 m2 werkplaatsen 400 m2 kantoren 750 m2 winkel 550 m2 galerie 450 m2 studio 1000 m2 eventementen 200 m2 woonhuis
boonstra - van kruysbergen architecten correspondentieadres: bezoekadres: telefoon: fax: e-mail: internet:
Postbus 1140 5602 BC Eindhoven Klokgebouw 244 5617 AC Eindhoven +31 40 292 69 82 +31 84 22 79 475
[email protected] b-vk.nl
