Bureaupresentatie
Van Laarhoven Combinatie Architecten
VAN LAARHOVEN COMBINATIE ARCHITECTEN BNA BV
2
Bureaupresentatie Van Laarhoven Combinatie Architecten januari 2012 Van Laarhoven Combinatie architecten BNA BV Alphenseweg 65 5126 AB Gilze tel: 0161451021 fax: 0161451022 email:
[email protected] web: www.vanlaarhovencombinatie.nl
3
Inleiding ..................................................................................................................... 5 Bureau....................................................................................................................... 7 Visie .......................................................................................................................... 7 Aanpak .................................................................................................................... 11 Ecologisch bouwen ................................................................................................. 13 Autarkisch bouwen .................................................................................................. 15
WONING , RIJEN, 2003
WONING , TETERINGEN, 2007
VERENIGINGSGEBOUW, HILVARENBEEK, 2004
WONING , TILBURG, 2002
5 WONINGEN, RIJEN, 1999
BRUIDSMODEZAAK MET BOVENWONING, RIJEN, 2000
4
5
Inleiding Als mens komen wij steeds verder van de natuur af te staan en verliezen daarmee één van de meest essentiële factoren van ons bestaan. De mens is onderdeel van de natuur en we kunnen niet bestaan zonder die natuur. Duurzaam bouwen is vooral: Bouwen vanuit respect voor de natuur (mens, dier en plant) en bouwen met bezieling. Onze inspiratie voor het bouwen vinden we dan ook direct in de natuur. De natuur geeft de meest mooie voorbeelden in vormen, verhoudingen, kleuren en materialen.
ONTWERP WELLNESS, ENSCHEDE, 2010
ONTWERP 3 WONING, APELDOORN, 2008
WONING , RIJEN, 2009
Deze bureaupresentatie geeft een beeld van ons bureau, onze drijfveren en onze projectaanpak. Daarnaast toont het een aantal gerealiseerde projecten en interessante ontwerpen.
6
Biografie Huub van Laarhoven (1951) is al bijna 50 jaar op de bouwplaats te vinden. Als zoon van een timmerman maakte hij al op jonge leeftijd kennis met het vak. Na enkele jaren praktijkervaring als timmerman en het starten van een eigen bedrijf (1979) besluit hij door te studeren voor architect. In 1983 studeert hij af aan de Technische Hogeschool Delft Huub van (tegenwoordig Technische Universiteit Delft) in de Laarhoven richting Architectuur, stedenbouw en landschap. Om zijn ideeën over architectuurArchitect/Directeur optimaal te kunnen vertalen naar een maakbaar gebouw volgt hij in 1987 de aannemersopleiding. In 1993 start hij een bouw- en ontwikkelingsbureau dat tot 2000 zou bestaan. Na die tijd richt hij zich volledig op zijn Architectenbureau en verdiept hij zicht verder in helende architectuur en gezonde, ecologische materialen. Biografie Huub van Laarhoven (1951) is al bijna 50 jaar op de bouwplaats te vinden. Hobby’s Als zoon van een timmerman maakte hij al op jonge leeftijd kennis met het sport (wielrennen, schaatsen en judo), biologisch tuinieren, bouwen, dierenBiografie vak. Na enkele jaren praktijkervaring als timmerman en het starten van Huub van Laarhoven (1951) is al bijna 50 jaar op de bouwplaats te vinden. Als zoon van een timmerman maakte hij al op jonge leeftijd kennis met het vak. Na enkele jaren een eigen architectenbureau (1974) besluit hij door te studeren voor praktijkervaring als timmerman en het starten van een eigen bedrijf (1979) besluit hij door te studeren voor architect. In 1983 studeert hij af aan de Technische Hogeschool Delft architect. In 1983 studeert hij af aan de Technische Hogeschool Delft (tegenwoordig Technische Universiteit Delft) in de richting Architectuur, stedenbouw en landschap. (tegenwoordig Technische Universiteit Delft) in de richting Architectuur, Om zijn ideeën over architectuur optimaal te kunnen vertalen naar een maakbaar gebouw volgt hij in 1987 de aannemersopleiding. In 1993 start hij een bouw- en stedenbouw en landschap. ontwikkelingsbureau dat tot 2000 zou bestaan. Na die tijd richt hij zich volledig op zijn Architectenbureau en verdiept hij zicht verder in helende architectuur en gezonde, ecologische Om zijn ideeën over architectuur optimaal te kunnen vertalen naar een materialen. maakbaar gebouw volgt hij in 1987 de aannemersopleiding. In 1993 start hij een bouw- en ontwikkelingsbureau dat tot 2000 zou bestaan. Na die tijd Hobby’s richt hij zich volledig op zijn Architectenbureau en zoekt steeds naar sport (wielrennen, schaatsen en judo), biologisch tuinieren, bouwen, dieren samenwerkingsverbanden om zijn bezielde ontwerpen te realiseren. Hobby’s sport (wielrennen, schaatsen en judo), biologisch tuinieren, bouwen, dieren
Achtergrond • • • • •
L.T.S. U.T.S. H.T.S. TH Delft (afgerond 1983) Aannemersopleiding (afgerond 1987)
Lid BNA (Bond van Nederlandse Architecten) Lid VIBA (Vereniging Integrale Biologische Architectuur)
7
Bureau Van Laarhoven Combinatie Architecten is opgericht in 1974 door architect Huub van Laarhoven. Gedurende de jaren heeft Van Laarhoven een specifieke eigen visie ontwikkeld dat geresulteerd heeft in een herkenbare architectuur in de regio en daar buiten. De praktische achtergrond van Huub van Laarhoven en de combinatie van het architectenbureau en een bouwbedrijf (Van Laarhoven Combinatie Bouw) tussen 1993 en 2000 heeft gezorgd voor een sterke balans tussen architectonische kwaliteit, maakbaarheid en betaalbaarheid. Momenteel bestaat het bureau uit een team van vier personen met diverse achtergronden, aangevuld door één of twee stagiaires.
Stonehenge
“
Verantwoordelijkheid, vrijheid, onafhankelijkheid, liefde en bezieling zijn zaken die in mijn werk van levensbelang zijn geworden. Ieder mens is op zoek naar zijn geluk. Dit geluk wordt gevonden wanneer je in harmonie leeft met jezelf. Het huis waarin je woont heeft hier direct invloed op.
”
Visie Gebouwen en ontwerpen moeten ons helpen om in harmonie te leven met onze omgeving. Er bestaat een "verheven" relatie tussen de mensen die in een huis wonen, het gebouw zelf en de omgeving. Het gebouw is een wezenlijk onderdeel van de mensen die er in wonen en het zijn als het ware vrienden, waardoor een bezielde woonomgeving ontstaat. De meeste mensen hebben dan ook een persoonlijke band met hun huis. Architectuur kan helpen om de positieve kracht te vergroten en de negatieve (natuur-) krachten te neutraliseren. Ons streven als architectenbureau: middels architectuur de tegenstellingen (de mannelijke en vrouwelijke energie) opheffen en deze energie samen brengen tot een evenwicht waarin ieder mens zijn ware ik kan ontdekken. Is de mens in “balans” dan vallen alle tegenstellingen weg en ontstaat er rust zowel bij de persoon zelf, als in zijn familie en in de wereld. Door harmonie te realiseren tussen mens, architectuur en omgeving ontstaat helende architectuur. We leven in een energieveld dat ontstaat uit de structuur van ons huis. Ons huis is het universum in het klein en herbergt alle energieën die ook in het grote universum bestaan. Ons geluk en onze ontwikkeling zijn afhankelijk van de manier waarop wij met deze energieën omgaan. De manier waarop wij wonen weerspiegelt ons
“
”
WOONGEBOUW „DE ARK‟, RIJEN, 2003
WONING , RIJEN, 2009 15 PATIOWONING , RIJEN, 1998
WONING MET WERKPLAATS, RIJEN, 2003
AANBOUW WONING , MOLENSCHOT, 2011
WOONGEBOUW „DE ARK‟, RIJEN, 2003
De mens als gebruiker van architectuur staat in mijn ontwerpen centraal. Het gaat er in de eerste plaats om dat men zich in een gebouw, stad of dorp prettig voelt. Mijn architectonische uitdaging is gebouwen te maken waarbij de bewoner thuis het gevoel heeft op vakantie te zijn. Goede architectuur is daarom de basis van duurzaam bouwen. - Huub van Laarhoven, Architect
ENTREE WONING , GILZE, 2010
8
9
leven en ons bewustzijn. Omdat er in het leven van ieder mens altijd ruimte is om te veranderen kunnen we hetzelfde verwachten van onze woonsituatie. Wordt de harmonie verstoort op onze woonplek dan zal er spanning ontstaan en nemen problemen toe. Woonruimte creëren betekent een universum creëren.
ONTWERP 3 AUTARKISCHE WONINGEN, 2012
Duurzaam bouwen is voor ons geen bijkomend aandachtspunt maar vormt de basis van onze ontwerpvisie. Duurzaam bouwen staat voor het ontwikkelen en beheren van de gebouwde omgeving met respect voor mens en milieu en is daarmee een onderdeel van de kwaliteit van deze gebouwde omgeving. Architectuur speelt daarin een belangrijke rol. Daarmee heeft duurzaam bouwen een grotere reikwijdte dan bijvoorbeeld energieneutraal of klimaatneutraal bouwen. Energiezuinig bouwen is een belangrijk onderdeel van duurzaam bouwen, maar het gaat ook om visuele kwaliteit, een gezond binnenmilieu, materiaalkeuze, het voorkomen van uitputting van grondstoffen, alsook om verantwoord watergebruik. En dat niet alleen voor gebouwen, maar ook voor wijken en steden. We kijken niet alleen naar de milieueffecten, maar ook naar gezondheid en welbevinden van mensen in het interieur en exterieur van de gebouwde omgeving.
WONING, BIEST-HOUTAKKER, 2005
Naast het vormgeven van een aantrekkelijke en inspirerende fysieke omgeving is het belangrijk te zorgen voor een gezond en aangenaam binnenklimaat. Hierbij ook rekening houdend met niet direct zichtbare zaken als ziekmakende hoogspanningsleidingen, aardverstoringen en verontreinigingen. Op deze manier wordt duurzaamheid niet slechts een bijkomende eis om te gemoed te komen aan ons schuldgevoel jegens de natuur, maar een wezenlijk onderdeel van de (gebouwde) omgeving. Geen minder-slechtbenadering maar een beter-benadering. Hierdoor zijn we niet langer afhankelijk van de natuur maar worden we onderdeel van de natuur.
10
11
ONTWERP AUTARKISCHE STARTERSWONINGEN, 2012
Aanpak Goede architectuur is de basis voor een duurzaam, evenwichtig gebouw. Het architectonisch ontwerp beïnvloed immers de ruimtelijke ervaring van de gebruiker. Begrippen als schoonheid, balans, eenheid en identiteit spelen een belangrijke rol in deze ruimtelijke ervaring. Daarnaast wordt deze ervaring bepaald door materiaaleigenschappen: Kleur, textuur, geur, etc. Architectuur kan gezien worden als vertaling van deze ervaring naar een concreet ontwerp: Een omgeving waarin men zich prettig voelt.
“
Architect als bouwmeester: de rol van de architect is het overzien en op elkaar afstemmen van de verschillende disciplines zodat een evenwichtig, functioneel en duurzaam gebouw ontstaat binnen de financieel beschikbare ruimte.
”
Om een kwalitatief goed bouwproject te kunnen realiseren moeten de betrokken partijen optimaal met elkaar samenwerken, gek zijn van bouwen (bezieling) en plezier in het werk hebben. Hiervoor dienen alle partijen in een vroeg stadium betrokken te worden bij het ontwerp. Door een integrale ontwerpbenadering ontstaat een gebouw waarin de verschillende bouwkundige disciplines elkaar versterken en aanvullen, in plaats van een compromis vormen. Door het vooraf formuleren van gemeenschappelijke doelen ontstaat een relatie tussen de verschillende partijen die gebaseerd is op respect, vertrouwen en betrokkenheid. Dit is een belangrijke voorwaarde voor een bouwproject van hoge kwaliteit. Per project wordt dan ook getracht in samenwerking met de opdrachtgever een werkgemeenschap te formeren met de betrokken partijen.
23 WONINGEN, GILZE, 2009
WONING, TETERINGEN, 2007
19 ZORGAPPARTEMENTEN, RIJEN, 2009
8 ECO-WONINGEN, RIJEN, 1995
VILLA, RIJEN, 1999
VERENIGINGSGEBOUW, HILVARENBEEK, 2004
12
13
Ecologisch bouwen Het kiezen van de juiste bouwmethode en materialen is niet alleen belangrijk voor de architectuur, maar beïnvloed ook de duurzaamheid van het gebouw of de woning en de gezondheid van het binnenklimaat. Aspecten die hierbij een belangrijke rol spelen zijn natuurlijk de fysische eigenschappen (zoals isolatiewaarde) maar ook de oorsprong en winning van het materiaal. Om de ecologische waarde van een materiaal te kunnen beoordelen is het noodzakelijk het materiaal in zijn volledige kringloop te beschouwen. Daarnaast zijn aspecten als levensduur, non-toxiciteit en herbruikbaarheid belangrijk.
grondstof
Recycling
(bouw)product Hergebruik gebouw
Bij voorkeur kiezen we voor materialen met een zo laag mogelijke milieubelasting. Deze milieubelasting voor materialen en bouwproducten wordt berekend door het NIBE (Nederlands Instituut voor Bouw Ecologie) en bestaat uit vier componenten: Emissies; Grondstoffen; Landgebruik; Hinder. Door het bepalen van de verborgen milieukosten wordt de werkelijke waarde van een materiaal bepaald. Op basis van de milieubelasting (uitgedrukt in milieukosten) worden de materialen en producten ingedeeld in klassen. Klasse 1a staat hierbij voor de minste milieubelasting. Doordat de ecologische waarde van materialen hiermee concreet wordt kan dit aspect op rationele wijze worden meegewogen in de materiaalkeuze.
WONING, ALPHEN, 2002
Naast de milieubelasting van de verschillende materialen is het ook belangrijk te kijken naar de levensduur van het volledige gebouw. De levensduur van de verschillende bouwdelen dient op elkaar afgestemd te zijn. Dit betekend niet dat alle bouwdelen altijd een even lange levensduur hebben: er kan bijvoorbeeld ook gekozen worden voor een constructie die honderd jaar mee gaat in combinatie met een gevel die iedere 20 jaar aangepast wordt aan nieuwe wensen en eisen. Nadenken over mogelijke toekomstige functieverandering en flexibiliteit speelt hierin ook een rol.
14
Binnenklimaat
Voedsel
Energie
Water
Gesloten cycli in een autarkische woning of gebouw
Milieu
BIJEENKOMSTGEBOUW, BOXTEL , 2011
15
Autarkisch bouwen Een autarkisch gebouw is zelfvoorzienend. Dit betekent dat een gebouw niet afhankelijk is van andere gebouwen, constructies of energiemaatschappijen maar zelf voorziet in haar behoeftes aan een gezond binnenklimaat, water, energie, voedsel en milieu.
ONTWERP AUTARKISCHE WONING, 2011
Autarkische architectuur schept de mogelijkheid op een duurzame manier te voorzien in de behoeftes van de mens. Het voldoen aan die behoeftes kan door het nemen van allerlei verschillende maatregelen zoals zonnepanelen, het opvangen van regenwater etc. Autarkische architectuur ontstaat echter pas indien deze maatregelen onderdeel worden van de architectuur van een gebouw. Dit betekend dat deze maatregelen de vormgeving van het gebouw beïnvloeden. Sterker nog: ze worden onderdeel van de architectuur.
ONTWERP AUTARKISCHE WOONWIJK, 2011
Een autarkisch gebouw ontstaat wanneer het gebouw kan voldoen aan alle behoeftes van de gebruikers door gebruik te maken gesloten, ecologische kringlopen en oneindige energiebronnen. Hierbij valt onder andere te denken aan energiesystemen als zonnecellen of kleine windmolens voor elektriciteit, zonnecollectoren met zonneboiler of een warmtepompinstallatie voor verwarming of een vegetatiedak, helofytenfilter en drinkwaterfilter voor de watervoorziening van de woning. Door in het eerste stadium van het ontwerp rekening te houden met dergelijke systemen is het mogelijk deze zonder veel meerkosten in de architectuur te integreren.
