wrrrááákk
Lange avonden in december, lange avonden in het theater. Tamtam wordt dit keer bepaald door een van de oudst overgeleverde theaterteksten, Oresteia. In deze trilogie vol wraak en angst, is de roep om democratie actueler dan ooit. Deze voorstelling in regie van Johan Simons wordt gespiegeld aan een serie bewerkingen van Aischylos’ tekst. Zoals Rouw siert Electra, ook een trilogie, die Eugene O’Neill baseerde op Oresteia. En Bloedgroep O, de bewerking van acteur Leon Voorberg die hij mede regisseert met jongeren van twee Amsterdamse scholen. Dit keer gaan we ook de schouwburg uit en de Amsterdamse wijken in: in buurttheaters werken acteurs, theaterdocenten en jongeren aan drie nieuwe versies van Oresteia. Daarnaast zijn er films waarin wraak vanuit een wisselend perspectief wordt uitgevoerd, is er muziek, zijn er workshops met studenten van kunstopleidingen, debatten en voorafgaand aan al die lange theateravonden intensieve inleidende gesprekken.
ivo van hove
inleiding 3 theater 8 oresteia
12 rouw siert electra 16 denne 18 zus van
junior theater 21 bloedgroep o
23 orestes and the bitches of revenge 24 troje-argos 0-1 24 orestes, nou en!
1 op 1 27 traject, naar een nieuw theater
28 dwalen achter de schermen
cinema tamtam 30 films muziek 32 jazzification
expanding theatre 34 sinterklaasgala
ta-extra 38 aars!
40 verhelst, het koor en de psalmen 40 onder mensen / het koor, barometer van deze tijd? 41 kinderen en de klassieken 41 de filosoof / spoken uit het verleden
studenten 42 diverse
slotfeest 44 party 06 | 07 46 over toneelgroep amsterdam praktische info 48 locaties en kaartverkoop programmaoverzicht 53 overzicht van dag tot dag
oresteia
Orestes, zoon van Klytaimestra en legeraanvoerder Agamemnon, krijgt de opdracht zijn moeder te doden. Een wraakactie omdat Klytaimestra zijn vader Agamemnon vermoordde. Agamemnon offerde hun dochter Iphigeneia zodat hij met het Griekse leger kon optrekken
goden u vraag ik om bevrijding van deze last
naar Troje. Vanaf het moment dat Orestes de vadermoord heeft gewroken, wordt hij achtervolgd door woedende Wraakgodinnen, die de mensheid met eindeloze plagen kunnen achtervolgen. Alleen de godin Athena kan uitkomst bieden. Aischylos (ca. 525 – 456 v.Chr.) is de oudste Griekse tragediedichter van wie werk is overgeleverd. Samen met Sofokles en Euripides is Aischylos bepalend geweest voor de ontwikkeling van de tragedie in het Athene van de vijfde eeuw v.Chr. De stukken van Aischylos werden zo gewaardeerd, dat alleen zijn stukken tijdens het jaarlijkse theater festival van Athene heropgevoerd werden. Aan het eind van zijn leven schrijft hij Oresteia. Deze Griekse tragedie (457 v.Chr.) geldt als symbool voor het beginpunt van de Europese geschiedenis. Het is een van de oudste theaterteksten die tot onze cultuur wordt gerekend en de enige bewaarde trilogie. Johan Simons is sinds 2005 directeur/artistiek leider bij NTGent. Afgelopen seizoen regisseerde hij onder meer de succesvolle producties De Asielzoeker en Platform. Met deze enscenering van Oresteia geeft Johan Simons een nieuwe invulling aan een van zijn grote theaterpassies: klassieke theaterteksten. Gedurende de jaren negentig maakte hij bij Theatergroep Hollandia monumentale ensceneringen van klassieke stukken als Prome theus, Perzen en Bacchanten. Classicus Herman Altena verzorgde de nieuwe vertaling, waarbij zo min mogelijk concessies zijn gedaan aan de oorspronkelijke tekst.
met pierre bokma, elsie de brauw, aus greidanus jr, marieke heebink, han kerckhoffs, hans kesting, chris nietvelt, halina reijn, betty schuurman, eelco smits tekst aischylos regie johan simons vertaling herman altena dramaturgie paul slangen scenografie jens kilian kostuumontwerp greta goiris / ilse vandenbussche muziek peter vermeersch geluidsontwerp will-jan pielage lichtontwerp mark vandenesse productie toneelgroep amsterdam / ntgent
do 23 nov t/m zo 3 dec om 19:00 (behalve 28 nov) try-out do 23, vr 24 nov première za 25, ma 27, wo 29, do 30 nov, vr 1, za 2 dec, om 19:00 (einde ca. 23:30, incl. twee pauzes, catering aanwezig) zo 26 nov, zo 3 dec, om 16:00, tournee t/m 20 jan 07
locatie grote zaal stadsschouwburg
rond oresteia onder dramaturgen Twee voorstellingen, twee regieopvattingen. Een gesprek met twee dramaturgen die binnen een jaar zijn betrokken bij Oresteia. Met Paul Slangen (NTGent/Toneelgroep Amsterdam) en Karim Ameur (Het Nationale Toneel). wo 29 nov, om 17:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
onder vertalers Twee vertalingen, twee eigenzinnige trajecten. Hoe vertaal je een woord waarvoor in het Grieks dertig varianten bestaan. Een gesprek over keuzes en dilemma’s bij het vertalen van Oresteia. Met Herman Altena en Janine Brogt (vertalers Oresteia). do 30 nov, om 17:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
onder makers De regisseur aan het woord. Dramaturg Paul Slangen in gesprek met regisseur Johans Simons. vr 1 dec, om 17:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
onder mensen Debat: het koor, barometer van deze tijd? Over de betekenis van het koor in deze tijd zonder goden en dwingend idealisme. Zie ook pag. 40. za 2 dec, om 16:00 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
10
11
11
rouw siert electra
In het puriteinse New England van vlak na de Amerikaanse Burgeroorlog keert Ezra Mannon terug van het front. Zijn vrouw heeft een relatie met een ander en vermoordt hem. Dochter Lavinia en zoon Orin nemen wraak en drijven hun moeder de dood in. Maar die daad is geen
ondergang van een aloude dynastie
bevrijding. De doden blijven Orin achtervolgen en tenslotte maakt ook hij een einde aan zijn leven. Lavinia blijft alleen achter en sluit zich op in het huis van de familie, waar ze alleen met de doden haar dagen slijt. Eugene O’Neill nam voor Rouw Siert Electra (1931) Oresteia als uitgangspunt; niet de goden van de oude Grieken maar onbewuste psychische krachten bepalen het lot. In 1936 kreeg O’Neill de Nobelprijs voor zijn gehele oeuvre. De jury noemde Rouw siert Electra ‘een nachtmerrie van perverse familieverlangens’ en ‘zijn grootste werk’. Regisseur Ivo van Hove heeft een grote verwantschap met Eugene O’Neill. Van Hove: ‘De kracht van O’Neill is dat hij je er telkens weer op wijst dat je je afkomst niet kan verloochenen. In Rouw siert Electra is dat heel duidelijk: Lavinia vindt zichzelf een vrije vrouw van de wereld. Orin wijst haar op de onlos makelijke familiebanden. Het bloed van haar ouders stroomt door haar aderen, of ze dat nu wil of niet.’ De voorstelling ging in 2003 in première en werd geselecteerd voor het Theaterfestival 2004 en Topstukken 06/07. Halina Reijn ontving voor haar rol van Lavinia een Theo d’Or nominatie (prijs voor beste vrouwelijke hoofdrol). Ivo van Hove heeft met TA een geweldige Rouw siert Electra gemaakt – Uit: Een jaar in het duister, Martin Schouten (Festivalcurator Theaterfestival 04) Uitstekend acteerwerk in Electra – NRC Handelsblad Een intelligente en aangrijpende voorstelling – Regionale Dagbladen
met janni goslinga, hans kesting, hugo koolschijn, alwin pulinckx, halina reijn, eelco smits, karina smulders tekst eugene o’neill regie ivo van hove vertaling ger thijs dramaturgie alexander schreuder scenografie / lichtontwerp jan versweyveld kostuumontwerp an d’huys geluidsontwerp marc meulemans video-ontwerp trish fox / tal yarden 12 coproductie toneelschuur haarlem
do 7, vr 8, za 9 dec, om 19:30 (einde ca. 23:15, incl. pauze, catering aanwezig)
zo 10 dec, om 16:00 (einde ca. 19:45, hierna slotfeest: zie pag. 44) locatie grote zaal stadsschouwburg 13
rond rouw siert electra de vormgever Een gesprek met Jan Versweyveld over de pure eenvoud van zijn scenografie en het belang van echte materialen. De fake voorbij. do 7 dec, om 18:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
de regisseur Een gesprek met Ivo van Hove over de zuiverende werking van theater. vr 8 dec, om 18:30 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
de filosoof Spoken uit het verleden; lezing van filosoof en theoloog Paul Vanden Berghe (Universiteit Antwerpen), die dieper ingaat op de psychologische relatie tussen de Oudgriekse wereld en de onze. Zie ook pag. 41. za 9 dec, om 18:00 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
14
15
denne
Toneelgroep Amsterdam presenteert zich niet alleen in Stadsschouwburg Amsterdam, maar speelt met Denne én de Junior-Oresteia’s ook in een aantal Amsterdamse buurttheaters. Denne is onooglijk om te zien, zit geestelijk wat wonderlijk in elkaar en toont zich niet altijd
een andere kijk op de wereld
even sympathiek. Vanuit zijn eigen wereld bestookt Denne het publiek met zijn hoogstpersoonlijke levensfilosofie. Hij weet zijn toehoorders te charmeren, maar komt soms ongemakkelijk dichtbij. Niets ontsnapt aan zijn aandacht. ‘Niemand wil horen dat wat ik wil, hetzelfde is, als wat iedereen wil: ik wil een volle kamer binnenlopen en dan wil ik dat de mensen in die kamer geïmponeerd zijn. Dat ze stil vallen. En dat ze bang zijn. Dat niets er nog toe doet. Behalve ik.’ Hoe een enigszins vreemde jongen ondanks al zijn angsten en obsessies vecht tegen het beeld dat de buitenwereld van hem heeft. Denne is geïnspireerd op Barry’s mongoloïde broer Rimmert. De voorstelling geeft inzicht in de wonderlijke gedachtewereld waarin wandelende takken en de angst voor het donker bepalend zijn. Denne legt op confronterende maar ook op humoristische manier het gevaarlijke mechanisme van vooroordelen bloot. Denne lijkt soms op Rimmert, soms op Barry en soms op wat ze allebei willen zijn. Barry Atsma werkt sinds 2003 bij Toneelgroep Amsterdam. In seizoen 06/07 speelt hij o.a. in Hedda Gabler en Romeinse tragedies. Leon Voorberg is regisseur van de jongerenvoorstelling Bloedgroep O van Toneelgroep Amsterdam: een variant op Oresteia. Als lid van het ensemble speelt hij dit seizoen in Het temmen van de feeks en Romeinse tragedies. Denne nodigt uit tot nadenken over angsten en dromen – de Volkskrant Hoogtepunten zijn de momenten dat hij over zijn eigen fixaties praat – NRC Handelsblad Barry Atsma is treffend in zijn bewegingen en met zijn stem, het is een tot in de puntjes uitgewerkt personage – de Telegraaf
zo 3 dec, om 14:30 (met nabespreking) en om 20:30 locatie ostadetheater
vr 8, za 9 dec, om 20:30 locatie fijnhouttheater
met barry atsma, gunilla verbeke van barry atsma, esther gerritsen regie leon voorberg lichtontwerp sander van elteren muziek ivar van urk
zo 10 dec, om 14:30 locatie podium mozaïek 16
17
zus van
theatergroep mam
Zus van is een intieme voorstelling die zich ver houdt van beroemde tragische helden en in alle eenvoud het leven belicht van een vrouw die altijd in de schaduw heeft gestaan van haar heldhaftige zuster. Ismene, de zus van Antigone, heeft nooit iets groots verricht. Ze schaamt zich voor wie ze is en ooit was. Zij kon niet sterven voor een ideaal, zoals haar zus, maar liet zich leiden door kleine belangen en emoties. De vraag is of die minder belangrijk zijn. Nu, eeuwen later spreekt zij: onzeker, soms woedend of jankend om haar leven dat zich voltrok ver weg in de tijd. Zus van wordt gespeeld door Elsie de Brauw die voor deze rol een nominatie voor de Theo d’Or ontving. Tijdens Tamtam is Elsie de Brauw ook te zien als Iphigeneia in Oresteia. Lot Vekemans behoort tot de nieuwe generatie veelbelovende theaterauteurs. In 2004 richtte ze Theatergoep Mam op, die producties initieert waarin taal in al zijn vormen het vertrekpunt vormt. Haar stuk Truckstop werd in 2005 bekroond met de Van der Viesprijs (beste oorspronkelijke toneelstuk volgens de Vereniging van Letterkundigen). Zus van is een gastvoorstelling en de eerste productie die Theatergroep Mam uitbracht.
wo 6 dec, om 20:15 locatie melkweg
met elsie de brauw van lot vekemans regie allan zipson scenografie manny dassen geluidscompositie paul koek
nagesprek elsie de brauw en lot vekemans wo 6 dec, na de voorstelling 18
19
bloedgroep o juniorvoorstelling bij oresteia
junior theater
‘s Avonds is de Stadsschouwburg voor Oresteia van Johan Simons. In de ochtend spelen jongeren van twee Amsterdamse scholen in hetzelfde toneelbeeld een eigen versie. Zij geven hun visie op wraak en vergiffenis. Hun jonge bloed raast van verlangen, kookt van haat, vloeit over het smerige schoolplein. Hun taal van hanggroep en fietsenstalling mengt zich met die van de klassieke dichter. De Trojaanse oorlog ontaardt in een geloofsstrijd. Daarin is een leven niet meer dan een dodelijk wapen en wordt zelfs het ouderlijk huis een slagveld. Een koor van pubers vraagt zich af hoe heilig een oorlog kan zijn en roept de goden ter verantwoording. Vijf jaar geleden startte het project Toneelgroep Amsterdam For You (T4U), en ‘adopteerde’ het gezelschap twee middelbare scholen, het Berlage Lyceum en het Montessori Lyceum Amsterdam. De ontwikkeling van de leerling als theaterbezoeker staat centraal. De scholieren bezoeken jaarlijks toneelvoorstellingen van Toneelgroep Amsterdam en nemen deel aan een exclusief programma waarin ze zelf spelen en leren over theater. Het enthousiasme van dit adoptieproject resulteert ieder jaar in een juniorproductie. met 21 leerlingen van berlage lyceum en montessori lyceum amsterdam tekst aischylos bewerking leon voorberg regie leon voorberg en maartje ghijsen Toneelgroep Amsterdam organiseert ook diverse workshops rond voorstellingen (Oresteia, Rouw siert Electra, Bloedgroep O en Denne). De deelnemers lezen, onderzoeken, kijken en gaan zelf aan de slag. Zie www.toneelgroepamsterdam.nl/educatie.
do 30 nov, om 11:00 (première) vr 1, za 2 dec, om 11:00 locatie grote zaal stadsschouwburg
20
21
T4U: oresteia’s in drie stadsdelen De juniorproducties van de afgelopen vier jaren hebben ook andere scholen enthousiast gemaakt. Voor het eerst worden in drie stadsdelen juniorvoorstellingen gemaakt. Jonge Amsterdammers werken op school en in hun vrije tijd vanuit dezelfde basistekst en nemen hun eigen ervaringen en ideeën mee. Wat heeft deze oude tekst met Amsterdam anno 2006 met hen te maken? Ze duiken zelf in de wereld van theatermaken en wisselen hun ideeën uit met de andere acteurs. toneelgroep amsterdam in samenwerking met cartesius lyceum, sg reigersbos, visio koninklijk instituut tot onderwijs van slechtzienden en blinden vestiging comeniusschool, fijnhouttheater, krater theater, theater werkplaats zuid-oost met dank aan amsterdams fonds voor de kunst
1. oud-west: scholieren spelen oresteia orestes and the bitches of revenge
Wat is goed en kwaad? Wie bepaalt wat goed en wat kwaad is? Leerlingen van het Cartesius Lyceum vertellen het verhaal van Orestes en de wraakgodinnen. Er is een familie, moord volgt op moord, er is schuld en onschuld. Het publiek mag oordelen over deze onmogelijke tragedie. met leerlingen cartesius lyceum met medewerking van ta-actrice karina smulders regie victor mentink
zo 26 nov, om 20:00 (première) ma 27 nov, om 11:00 en 15:00 za 2 dec, om 20:00 locatie fijnhouttheater
22
23
2. zuid-oost: scholieren spelen oresteia troje-argos 0-1
De overzeese strijd in Troje is gewonnen. Maar tegen welke prijs? In de Griekse familie Atreus staan de verhoudingen op scherp. Is de dood de oplossing tot een rustig hart? Tachtig leerlingen uit Amsterdam zuid-oost werken aan een eigen voorstelling, gebaseerd op Aischylos, discussies en improvisatie. spel, decor, kostuums, techniek leerlingen sg reigersbos met medewerking van ta-acteurs barry atsma en alwin pulinckx regie jorinde keesmaat
do 30 nov, om 16:30 (try-out) en om 20:00 (première) vr 1 dec, om 16:30 en 20:00, za 2 dec, om 20:00 locatie circus elleboog, zuid-oost
3. nieuw-west: scholieren spelen oresteia orestes, nou en!
Jongeren die zien zonder honderd procent zicht, repeteren aan de voorstelling Orestes, nou en! Zij spelen een combinatie van de bestaande Oresteia en hun eigen improvisaties. ‘Ik ben Electra en ik vermoord mijn moeder, nou en.’ Een voorstelling over liefde, jaloezie en wraak. met leerlingen visio, comeniusschool met medewerking van ta-acteur alwin pulinckx regie rosa fontein, lizet huizinga
do 30 nov, om 20:00 (première), vr 1 dec, om 13:00 en 20:00 locatie fijnhouttheater
24
25
traject, naar een nieuw theater De nieuwe zaal van de Stadsschouwburg gaat medio 2008 open. De bouw is nog in volle gang. Voor de nieuwsgierige bezoeker biedt deze rondleiding de gelegenheid de
1op1
bouwactiviteiten van binnenuit te zien. Het traject loopt via een expositie over de nieuwe zaal naar het huidige toneel waar een technicus aan de hand van Oresteia de innige relatie tussen vormgeving en techniek belicht. Daarna voert de tocht naar de toekomstige repetitielokalen van Toneelgroep Amsterdam en naar de enorme stalen constructie die het nieuwe toneelhuis wordt.
zo 26 nov, om 14:30, zo 3 dec, om 14:30 locatie start artiesteningang stadsschouwburg marnixstraat 427 26
27
dwalen achter de schermen De rondleiding leidt de bezoeker achter deuren die anders gesloten blijven. Dwalend
cinema tamtam
langs het toneel en de kleedkamers wordt uitleg gegeven over de architectuur, de muurschilderingen en de grote art deco lampen. Ook zijn er verhalen over de geschiedenis van het gebouw en anekdotes over wat zich hier de afgelopen eeuwen heeft afgespeeld.
za 2 dec, om15:00 (einde ca. 16:30) start kassa stadsschouwburg 28
29
wraak-films
old boy (2003, Chan-Wook Park) Vijftien jaar nadat OH Dae-su wakker werd in een gevangenis besluit hij wraak te nemen. Voor hem onbekende redenen werd hij opgesloten, en tot zijn verbijstering blijken zijn
Naast de theatervoorstellingen Oresteia en Rouw siert Electra ook drie wraakfilms: over hoe het slachtoffer wraak zoekt (Old Boy), de dader slachtoffer wordt (Caché) en slachtoffer en dader niet meer zijn te scheiden (Le Fils). Niet enkel het verhaal maar ook de beelden verbluffen en maken van deze films een theatrale ervaring; de filmmakers vellen een keihard oordeel over de maatschappij.
vrouw en kinderen inmiddels vermoord te zijn. Dae-su wil achterhalen wie hem zo haat.
vr 24 nov, vr 1, vr 8 dec, om 17:00 (duur 2 uur) locatie koninklijke foyer stadsschouwburg
caché (2005, Michael Haneke) Georges, gastheer van een literair televisieprogramma, krijgt pakketjes met videotapes met beelden van zijn huis en zijn gezin, en brieven met agressieve schetsen toegestuurd. Het wordt steeds persoonlijker en Georges voelt zich bedreigd. Maar hij heeft geen flauw idee wie hier achter zit.
za 25 nov, za 2, za 9 dec, om 17:00 (duur 2 uur) locatie koninklijke foyer stadsschouwburg
le fils (2002, Jean-Pierre en Luc Dardenne) Wie is die zestienjarige Francis? Waarom wil de timmermansleraar Olivier hem eerst niet en dan weer wel in zijn klas? Waarom is hij zo geïnteresseerd in Francis, en wat maakt hem tegelijkertijd zo bang voor hem? De uiteindelijke confrontatie bij een houtmolen leidt tot een verrassende uitkomst.
zo 26 nov, zo 3, zo 10 dec, om 13:00 (duur 100 min.) locatie koninklijke foyer stadsschouwburg
30
31
muziek
jazzification Toneelgroep Amsterdam brengt met Jazzification de bezoeker terug naar de jazzkelders uit de jaren ’50 en ‘60. De formatie met zangeres Trea van Drunen (grimeuse), pianist Alwin Pulinckx (acteur) en (bas)gitarist Peter Zwart (geluidstechnicus) is onlangs versterkt met percussioniste Joke Hamminga. Jazzification geeft een eigen interpretatie van jazz- en bluescovers uit heden en verleden.
do 23, do 30 nov, za 2, do 7, za 9 dec, om ca. 23:30 tot 01:00 (na afloop oresteia en rouw siert electra) locatie ajaxfoyer stadsschouwburg
32
33
sinterklaas gala
amsterdamse sinterklaasgala voor volwassenen wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is… Na het daverende succes van vorig jaar vindt op 5 december het Het Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen plaats. Een avond over deugden en zonden in weldadige Sinterklaassfeer. Goed heiligman Hans Kesting herstelt de corrigerende werking van het ‘heerlijk avondje’ in ere en wordt daarbij begeleid door een bataljon zwarte Pieten. Dit jaar staat het gala in het teken van de hoogmoed. Iedereen is tegenwoordig een ster. Respect wordt opgeëist in plaats van verdiend. Bescheidenheid en nederigheid zijn als deugden in de vergetelheid geraakt. De hoogste tijd voor een duidelijk signaal. Sint en zijn trouwste metgezellen zullen het publiek onderwerpen aan een rijk programma ter lering en vermaak. Een lesje nederigheid zal niemand misstaan en als nederigheid je niet ligt is het mogelijk vast te oefenen voor de spreekwoordelijke val. Altijd al nieuwsgierig geweest waar ambitie ophoudt en hoogmoed begint? De stand wordt opgemaakt. De bisschopswijn zal vloeien, pepernoten en zoete klanken zullen niet ontbreken. Hoogtepunt van de avond is de uitreiking van de Amsterdamse Zwarte Piet Award. In de weken voorafgaand aan het gala zijn de hoogmoedigste snoodaards van Amsterdam genomineerd via de website van AT5. Tijdens Het Amsterdamse Sinterklaasgala voor Volwassenen verdwijnt de winnaar linea recta in de zak van Sint met een enkeltje Madrid. Het precieze programma van de avond staat bij het verschijnen van deze brochure nog niet vast. Vast staat wel dat het er heel anders aan toe zal gaan dan bij u thuis. Kijk op www.ssba.nl voor de meest actuele informatie.
di 5 dec, om 20:00 (einde 01:00), deur open om 19:30 locatie stadsschouwburg 34
35
ta-extra
36
36
37
aars!
In Aars! wordt Oresteia gereduceerd tot een familiedrama van mythische en universele allure. Het is een aangrijpende vertelling over het gezin Agamemnon. De Trojaanse oorlog wordt verdrongen door oorlog in de huiskamer. Explosies van lust en geweld, vernietigings
anatomische studie van oresteia
drang en levensdrift zijn voelbaar in de tekst van Peter Verhelst: poëzie als het leven zelf. Aan de vooravond van Tamtam een reading met TA-acteurs. Gevolgd door een gesprek met Peter Verhelst die voor Aars! de Taalunie Toneelschrijfprijs 2001 kreeg.
wo 22 nov, om 20:15 locatie pleinfoyer stadsschouwburg nagesprek met peter verhelst
met jacob derwig, renée fokker, karina smulders, gunilla verbeke en alwin pulinckx tekst peter verhelst
wo 22 nov, na de reading 38
39
verhelst, het koor en de psalmen
kinderen en de klassieken
Oresteia diende vele malen als basis voor een nieuwe toneeltekst. Ook Peter Verhelst
Hoe bewerk je klassieke theaterteksten voor kinderen of jongeren? Tijdens Tamtam worden
schreef in 2000 een bewerking onder de titel Aars! Tijdens Tamtam duikt hij samen met een
naast Oresteia van Johan Simons vier juniorvoorstellingen gespeeld die zijn gebaseerd op
aantal jonge toneelschrijvers opnieuw in de eeuwenoude stof. Dit keer dient het koor in
Oresteia. Waarom moeten jongeren in aanraking komen met klassieke teksten? Wat is de
Oresteia als inspiratiebron. Op melodieën van bekende psalmen worden nieuwe koortek
impact van de soms gruwelijke gebeurtenissen? Hoe verschillend zijn de reacties op een
sten geschreven. Twee elkaar vreemde werelden vinden elkaar in een rituele samenzang.
realistische en abstracte bewerking? Welke zaken worden achterwege gelaten en toege-
De teksten worden uitgevoerd door een Amsterdams koor.
voegd en waarom? Discussieer met regisseurs, bewerkers, jeugdtheatermakers en pedagogen over het belang van klassieke theaterteksten voor een jong publiek.
za 2 dec, om 16:00 voorafgaand aan het debat i.s.m.
wo 6 dec, om 16:00
platform onafhankelijke toneelauteurs
locatie pleinfoyer stadsschouwburg
locatie pleinfoyer stadsschouwburg
debat: het koor, barometer van deze tijd?
spoken uit het verleden Eugene O’Neill schreef een moderne variant van Aischylos’ Oresteia. Door de antieke wereld naar zijn eigen tijd te verplaatsen (Amerika rond 1930) wilde hij tonen dat de Griekse goden
De een noemt het een collectief personage, de ander een geëmancipeerde massa. Het
niet zijn verdwenen maar verplaatst naar het onbewuste. De reinigende werking die de
koor in de antieke tragedie is de wortel van het theater. Wie daarin snijdt zegt iets over zijn
tragedie voor de Grieken had, bleef op die manier bestaan en veranderde in een moderne
wereld, over zijn tijd. Regisseur Johan Simons trekt de collectieve stem van het koor in
psychoanalyse. In een lezing gaat filosoof en theoloog Paul Vanden Berghe (Universiteit
Oresteia uit elkaar en maakt er individuen van. Gerardjan Rijnders geeft in zijn nieuwe stuk
Antwerpen) dieper in op de psychologische relatie tussen de Oudgriekse wereld en de
Tragedie (première 18 maart 07) het koor de hoofdrol terug. Hoe moeten we deze twee
onze. Over de spanning tussen het tragische bestaan en de vrije wil.
tegengestelde opvattingen over het koor begrijpen in deze tijd zonder goden en dwingend idealisme. Een debat met als opmaat een betoog van Machiel Keestra (filosoof Interdisciplinaire Studies, UvA) over het tragische misverstand van de individuele vrijheid. Met Gerardjan Rijnders, Paul Slangen (dramaturg Oresteia) en Peter Verhelst (auteur).
za 9 dec, om 18:00 (catering aanwezig) locatie pleinfoyer stadsschouwburg
za 2 dec, om 16:30 (om 16:00 voorafgaand aan debat vindt een presentatie plaats van nieuwe koorteksten geschreven door jonge toneelschrijvers onder leiding van Peter Verhelst)
Tijdens Tamtam vinden vele inleidingen, nagesprekken, workshops en andere bijeen-
locatie pleinfoyer stadsschouwburg
komsten plaats, kijk hiervoor bij de betreffende producties in deze brochure. Of op 40
41
www.toneelgroepamsterdam.nl/ta-extra voor het totale en meest actuele overzicht.
hed-
studenten
studenten over de vloer Jaarlijks vindt een studentenseminar voor Amsterdamse kunstopleidingen plaats. Toneel-
voor studenten van de Toneelschool door acteurs Jacob Derwig en Janni Goslinga.
groep Amsterdam komt zo in contact met kunstenaars van de toekomst die op hun beurt
Vierdejaars regiestudenten ontwikkelen een kleine voorstelling, gebaseerd op materiaal uit
weer kunnen leren van de ervaring en expertise van het gezelschap. Ook leren studenten
Oresteia en studenten Theaterwetenschappen en Rietveld Academie maken een schaduw-
van diverse opleidingen elkaar kennen in workshops en onderlinge gesprekken of debatten
ontwerp voor Oresteia. De ontwerpen van deze samenwerking worden tijdens Tamtam
en zien ze in presentaties wat zo’n samenwerking oplevert.
geëxposeerd in de Stadsschouwburg.
Dit keer wordt gewerkt met de Toneelschool, Regieopleiding, Rietveld Academie, Theater
Voor presentatie workshops, ad hoc debatten en gesprekken, zie:
wetenschappen UvA en Academie voor Beeldende Vorming. Er zijn o.a. spelworkshops
www.toneelgroepamsterdam.nl/studenten. 42
43
party slotfeest Valt er nog wat te feesten na al die tragedies? Zeker wel, maar op gepaste wijze. Daarom nodigt Toneelgroep Amsterdam de bezoeker uit in één van de foyers van de Stadsschouwburg. Daar wordt Tamtam - zoals in voorgaande jaren - afgesloten met een niet te missen feestje onder leiding van o.a. acteur Roeland Fernhout en geluidsontwerper Marc Meulemans. Met onze acteurs en actrices, en natuurlijk veel muziek, drank en dans.
zo 10 dec, om ca. 19:45 (na afloop rouw siert electra, einde slotfeest 01:30) locatie stadsschouwburg
44
45
denne
tragedie
een andere kijk op de wereld
honden plegen geen zelfmoord (première)
van barry atsma / esther gerritsen
van & regie gerardjan rijnders
regie leon voorberg
try-out 15, 16, 17 mrt 07
vanaf 17 okt 06
première 18 mrt 07
tournee t/m 10 dec 06
20 mrt t/m 14 apr 07
scènes uit een huwelijk de puinhopen van een bijna
in compagnietheater
maeterlinck (werktitel)
ideaal huwelijk
de tastende mens (première)
van ingmar bergman
van maurice maeterlinck
barry atsma, kitty courbois, jacob derwig, roeland fernhout, renée fokker, fred goes-
regie ivo van hove
regie christoph marthaler
sens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn,
van 10 nov t/m 23 dec 06
première nl 3 apr 07
hadewych minis, chris nietvelt, celia nufaar, frieda pittoors, alwin pulinckx, halina
coproductie kaaitheater, brussel
ensemble toneelgroep amsterdam
reijn, eelco smits, karina smulders, gunilla verbeke, leon voorberg, benjamin de wit
oresteia goden u vraag ik om bevrijding van deze last (première) van aischylos
hedda gabler
don carlos
een teken des tijds
schreeuw om een betere wereld
van henrik ibsen
van friedrich schiller
regie ivo van hove
regie theu boermans
vanaf 15 aug 06
van 13 sep (tf-1) t/m 22 sep 06
tournee t/m 14 okt 06
productie toneelgroep amsterdam /
coproductie holland festival
de theatercompagnie
het temmen van de feeks
een golf van liefde (première)
van william shakespeare
van peter handke / richard reitinger /
regie ivo van hove
wim wenders
van 22 t/m 29 aug 06
regie ola mafaalani
try-out 6, 7 okt 06
opening night
spelen om te leven
tournee t/m 9 nov 06
van john cassavetes
productie toneelgroep amsterdam /
regie ivo van hove
american repertory theatre
productie toneelgroep amsterdam / ntgent
van peter verhelst
première 25 nov 06, tournee t/m 22 dec 06
compositie & regie eric sleichim
productie toneelgroep amsterdam / ntgent
6 mei 07 ssba, tournee 12 jan t/m 8 mei 07 bl!ndman coproductie toneelgroep amsterdam /
van eugene o’neill
concertgebouw brugge i.s.m. kaaitheater
romeinse tragedies
tournee t/m 7 apr 07 (topstukken)
coriolanus, julius caesar, antonius
coproductie toneelschuur haarlem
& cleopatra (première) van william shakespeare regie ivo van hove
een morfinesprookje
juni 07 coproductie holland festival, de munt
idee arjan ederveen
brussel, kaaitheater brussel, muziektheater
regie gerardjan rijnders
transparant / bl!ndman
vanaf 6 jan 07 tournee t/m 8 feb 07 47
productie muziektheater transparant /
ondergang van een aloude dynastie
echt iets om naar toe te leven
46
intra-muros
try-out 23, 24 nov 06
vanaf 7 dec 06
6, 7 sep 06 (tf-1)
sterdam
muziektheaterstuk (première)
regie ivo van hove
première 8 okt 06
in coproductie met stadsschouwburg am-
regie johan simons
rouw siert electra
hemel boven berlijn
liefde tussen beul en slachtoffer
tournee t/m 29 apr 07 productie toneelgroep amsterdam / ntgent
praktische info
2e-rang
3e-rang
4e-rang
e 23,50
e 17,50
e 11,50
korting e 24,-
e 20,-
e 14,-
e 10,-
try-out e 23,50
e 17,50
e 11,50
e 11,50
korting try-out e 20,-
e 14,-
e 10,-
e 10,-
rouw siert electra e 25,-
e 21,-
e 15,-
e 11,50
e 17,50
e 11,50
e 10,-
kaartverkoop en andere informatie
1e-rang
oresteia e 27,50
korting
e 21,50
denne informeer bij de diverse buurttheaters zus van e 15,korting e 12,50 bloedgroep o e 6,korting e 4,50
orestes and the bitches of revenge e 4,50
troje-argos 0-1
orestes, nou en!
stadsschouwburg amsterdam leidseplein 26
traject, naar een nieuw theater gratis in combinatie met voorstelling, anders e 2,50
openingstijden kassa ma t/m za 10:00 - 18:00; voorstellingsdagen 10:00 tot aanvang; zon- en feestdagen vanaf
twee uur voor aanvang voorstelling.
telefonisch reserveren t: (020) 624 23 11.
dwalen achter de schermen e 5,- (met korting e 3,50) film e 5,-
sinterklaasgala e 15,- (meebrengen cadeau van minimaal e 5,- verplicht)
online bestellen www.ssba.nl of www.toneelgroepamsterdam.nl. Kaarten dienen binnen één week te zijn afgehaald, waarna de reservering vervalt. Indien binnen één week wordt gereserveerd, liggen de kaarten tot drie kwartier voor aanvang klaar. Voor telefonisch afrekenen met creditcard wordt c 3,00 per bestelling berekend.
rond de voorstellingen gratis in combinatie met voorstelling, anders e 2,50
ta-extra: debat e.d. gratis in combinatie met voorstelling, anders e 2,50
Kaarten worden thuisgestuurd.
overige verkooppunten
koorzang gratis in cominatie met debat het koor ..., anders e 2,50 slotfeest gratis
uitburo callcenter 0900-0191 (c 0,40 p.m.), ma t/m zo 09:00 - 20:00 (kaarten worden thuisbezorgd). aub ticketshop leidseplein/hoek marnixstraat, amsterdam, ma t/m za 10:00 - 19:30; zo 12:00 -19:30, online bestellen, zie: www.uitburo.nl.
buurttheaters
Voor grote zaal voorstellingen gelden CJP, Pas 65, Stadspas: de eerste drie rangen ontvangen een korting
circus elleboog zuid-oost, hoogoord 1a, reserveren t: (020) 695 29 11.
van e 3,50. De Stadsschouwburgpas biedt voor TA-voorstellingen een reductie van e 5,- voor eerste en twee-
fijnhouttheater, lootsstraat 39, reserveren t: (020) 683 24 93.
de rang. Met de Sprintpas kunnen jongeren tot 27 jaar vanaf een half uur voor aanvang kaarten voor grote zaal
ostadetheater, van ostadestraat 233d, reserveren t: (020) 679 50 96. podium mozaïek, bos en lommerweg 191, reserveren t: (020) 580 03 81.
voorstellingen kopen bij de Stadsschouwburg ad e 10,00 op vertoon van een geldig identiteitsbewijs. 48
49
De Sprintpas is zonder extra kosten verkrijgbaar.
melkweg lijnbaansgracht 234a openingstijden kassa ma t/m vr 13:00 - 17:00, za en zo 16:00 - 18:00 en vanaf 19:30 op de avond van de voorstelling. telefonisch reserveren t: (020) 531 81 81.
try-out Toneelgroep Amsterdam laat slechts 250 mensen toe tot haar try-outs. Een abonnement kan worden aangevraagd bij Stadsschouwburg Amsterdam, losse kaartverkoop is ook mogelijk.
educatie De afdeling educatie van Toneelgroep Amsterdam ontwikkelt diverse activiteiten voor scholieren, studenten en andere geïnteresseerden. Bestel de speciale brochure ta-extra, www.toneelgroepamsterdam.nl/educatie of t: (020) 53184 84.
bereikbaarheid openbaar vervoer Op het Leidseplein stoppen de tramlijnen 1, 2 en 5 (vanaf CS), 6, 7 en 10 (vanaf metrohalte prinsengracht 437
Weesperplein) en o.a. de buslijnen 170, 172, diverse streek- en nachtbussen.
1016 hm amsterdam
Met een toegangskaart voor Stadsschouwburg Amsterdam (GVB logo op kaart) kan gratis
t. (020) 531 84 84
gebruik worden gemaakt van bus, tram en metro; vanaf 3 uur voor tot 4 uur na aanvangstijd
f. (020) 531 84 85
[email protected]
van de voorstelling (m.u.v. nachtbus).
www.toneelgroepamsterdam.nl
auto Voor bereikbaarheid met de auto en parkeren, zie: www.ssba.nl/contact. leidseplein 26 1017 pt amsterdam t. (020) 624 23 11 f. (020) 620 64 91
[email protected] www.ssba.nl samenstelling en realisatie tamtam toneelgroep amsterdam ontwerp brochure jan versweyveld en studio jona foto’s chris van den burght
Toneelgroep Amsterdam, thuis in Stadsschouwburg Amsterdam
jan versweyveld
Meer weten over Toneelgroep Amsterdam of de digitale nieuwsbrief ontvangen?
jasper zwartjes digidaan
www.toneelgroepamsterdam.nl of
[email protected],
wim delvoye
prinsengracht 437, 1016 hm amsterdam, t: (020) 531 84 84, f: (020) 531 84 85.
druk 50
51
ssp amsterdam
agenda
life in boston Tijdens Tamtam verblijven de acteurs Fred Goessens, Frieda Pittoors en Hadewych Minis in Boston. Die periode spelen ze daar Wings of Desire, de Amerikaanse versie van Hemel boven Berlijn. Toch zijn ze ook in de schouwburg aanwezig in een serie videobrieven. Vanuit Boston bericht Fred Goessens over zijn ervaringen
wo 22 nov
in het theater overzee en daarbuiten. locatie vestiaire stadsschouwburg
20:15 | aars! (+ nagesprek)
do 23 nov 19:00 | oresteia (try-out)
23:30 | jazzification (muziek)
vr 24 nov 17:00 | old boy (film)
19:00 | oresteia (try-out)
za 25 nov 17:00 | caché (film)
19:00 | oresteia (première)
zo 26 nov
13:00 | le fils (film)
14:30 | traject, naar een nieuw theater 16:00 | oresteia
52
53
20:00 | orestes and the bitches of revenge (première) | fijnhouttheater
ma 27 nov 11:00 | 15:00 | orestes and the bitches of revenge | fijnhouttheater
wo 29 nov
zo 3 dec
19:00 | oresteia
13:00 | le fils (film)
14:30 | 20:30 | denne | ostadetheater
14:30 | traject, naar een nieuw theater
16:00 | oresteia
19:00 | oresteia
di 5 dec
11:00 | bloedgroep o (première)
19:00 | oresteia
wo 6 dec
16:30 (try-out) | 20:00 (première) troje – argos 0-1 | circus elleboog zuid-oost
20:00 | orestes, nou en! (première) fijnhouttheater
17:30 | onder dramaturgen (oresteia)
do 30 nov
20:00 | sinterklaasgala
16:00 | kinderen en de klassieken
do 7 dec
23:30 | jazzification (muziek)
17:30 | onder vertalers (oresteia)
vr 1 dec
18:30 | de vormgever (rouw siert electra)
23:30 | jazzification (muziek)
19:30 | rouw siert electra
11:00 | bloedgroep o
17:00 | old boy (film)
13:00 | 20:00 | orestes, nou en! fijnhouttheater
17: 30 | onder makers (oresteia)
vr 8 dec
19:00 | oresteia
16:30 | 20:00 | troje – argos 0-1 circus elleboog zuid-oost
za 2 dec
20:15 | zus van (+ nagesprek) | melkweg
17:00 | old boy (film)
20:30 | denne | fijnhouttheater
18:30 | de regisseur (rouw siert electra)
23:30 | jazzification (muziek)
19:30 | rouw siert electra
za 9 dec
11:00 | bloedgroep o
19:00 | oresteia
17:00 | caché (film)
19:30 | rouw siert electra
15:00 | dwalen achter de schermen
20:00 | orestes and the bitches of revenge fijnhouttheater
18:00 | de filosoof/spoken uit het verleden (rouw siert electra)
20:30 | denne | fijnhouttheater
16:00 | verhelst, het koor en de psalmen 16:30 | onder mensen / het koor, barometer van deze tijd? 17:00 | caché (film)
20:00 | troje – argos 0-1 | circus elleboog zuid-oost
zo 10 dec
23:30 | jazzification (muziek)
13:00 | le fils (film)
14:30 | denne | podium mozaïek 16:00 | rouw siert electra 54
55
23:30 | jazzification (muziek)
19.45 | slotfeest
