Workshop werkwijze MDO & Borging interventies Trainingsbijeenkomst trajectbegeleiders 11/11/2015, Bussum
Noëlle Pameijer, loketgroep en trajectbegeleider SWV Unita 1
Ervaringen & vragen? Voorbeeld van balend leren Leren van missers 1.
Fouten = kansen om van te leren
2. Voorbeeld van stralend leren Leren van succeservaringen 3. VRAGEN?
Hoe gaat het na 1 jaar Passend Onderwijs?
Onderzoek DUO (2015): grote meerderheid leraren (80 – 90%) geeft aan
Iedere klas zo’n 5 leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben Deze – en de andere – leerlingen krijgen niet de aandacht die ze verdienen Klassen zijn te groot en teveel verschillen Meer handen in de klas nodig Financiën: van bestuur/SWV de school in
3
3. Externe ondersteuning( +/- 5%): HGD/HGA (TBer) 2. Interne ondersteuning (10-15%): HGW leerlingbespreking (IB-er) 1. Basis (boot): goed onderwijs voor alle leerlingen (80 – 85%): HGW in de klas (leerkracht)
4
Uitgangspunten HGW + HGD + HGA 1. 2. 3. 4.
5. 6. 7.
Samen doelen formuleren & evalueren Onderwijs/opvoedbehoeften: wat heeft kind nodig om …? Wisselwerking: afstemming behoeften zodat … Leraren & ouders doen ertoe: relatie leraar/leerling, onderwijsondersteunend gedrag ouders en behoeften: wat hebben zij nodig om …? Positieve kind, leerkracht en ouders benutten om … Samenwerken kind, leraar & ouders zodat … Systematiek & transparantie zodat …
Wat is bijgesteld in HGW dat relevant is voor MDO?
Overdreven aandacht voor diversiteit = ineffectief (Hattie), kunst lesgeven is zien van overeenkomsten in verschillen “Essential for some, benefical for all” (Hargreaves, 2011) Benut verschillen: ‘tutor’ leert evenveel als ‘getutorde’ (Mitchell, 2014) Formuleer & toets samen hypothesen, ga aan de slag/experiment (als dan?)
OWB: eerst doel, dan pas (enkele) hulpzinnen -
-
• •
Instructie die … Opdrachten/leeractiviteiten/leeromgeving die … Feedback die … Leerkracht die.. Klasgenoten die … Ouders die … Wat doet leerkracht al? Ga daarmee door! Zijn er nog andere leerlingen die ook … ? 7
Want dat wat goed is voor … is ook goed voor ….
ADHD of heel druk, dyslexie of leesproblemen, dyscalculie of rekenproblemen, ODD of brutaal …… onderwijsbehoeften zijn vergelijkbaar
Van wenselijke aanpassingen haalbaar voor deze leraar met deze klas, deze leerling en ouders? Wat heeft school nodig: ondersteuningsbehoeften van leerkracht en IB 8
Groep in ‘micky mouse’ Subgroep: leerlingen die meer instructie/oefening nodig hebben om doelen te halen
Zeer intensief
HELE
Subgroep :
leerlingen die minder instructie/oefeni ng en meer verrijking/verdie ping nodig hebben
GROEP
Basisaanbod: doelen en aanpak groep
Zeer verdiep t
11
Aandacht voor relatie leraar/leerling
Relatie doet ertoe …. bij kwetsbare leerlingen Effect conflict-relatie jonge leerling op schoolloopbaan (Verschueren, 2008) Leraar staat model voor beeld van leerling effect op groep (Koomen e.a., 2011) Relatie is te verbeteren (Hattie: 0.72)! 12
Leraar doet er dus extra toe bij MDO-leerling Van behoeften leerling ondersteuningsbehoeften: wat heb jij nodig om deze drukke, dwarse, dromerige, stille leerling passend onderwijs te (willen & kunnen) bieden? … attitude …. … kennis … … vaardigheden … … collega’s, IB, directie … … trajectbegeleider die … … ondersteuning … … ouders … 13
Extra hulp in of buiten klas? Vooral meningen, haalbaar?
Generalistatieproblemen? Uitzondering (stigma), keuze leerling? Mist groeps-instructies? Leerkracht verantwoordelijk? Leerkracht leert ervan? Dubbel-leren, verwarring leerling? Leren van & met andere leerlingen? Instructie + remediëring leerkracht
14
Doublure?
Doorgaans ineffectief (Hattie: 0.22) omdat:
Meer van hetzelfde Relatie leerkracht vaak negatief Slecht voor zelfbeeld kind Sociale uitsluiting (pauzes)
Dus mogelijk wel effectief als: …. Voorkeuren ouders & leerling, maar school beslist (argumenten voor + tegen op flap) 15
Samenwerken in MDO: rollen?
Leerkrachten: onderwijsprofessionals, verantwoordelijk voor onderwijs Ouders: ervaringsdeskundigen, verantwoordelijk voor onderwijs ondersteunend gedrag Kinderen hebben effectieve oplossingen! Gezamenlijk belang: leerling school=kind ouders TB-er stelt belang kind centraal, onafhankelijk We denken met elkaar mee, maar gaan niet op elkaars stoel zitten 16
Onderwijsondersteunend gedrag van ouders 1. Opvoedgedrag van ouders -
-
Op tijd bed/op school, gezond eten, geen verzuim TV, games, lezen, bibliotheek, musea Achter schoolbeleid staan, leerkracht ondersteunen
2. Betrokkenheid bij school -
-
Belangstelling, vorderingen, goed gedrag op school waarderen, inzet leraar waarderen & compliment geven Thuis extra oefenen, helpen met huiswerk Meedenken bij aanpak kind, kennis met school delen
3. Verwachtingen leren (OPP) & gedrag: hoog maar realistisch
17
Ook leerling betrekken in MDO IVRK (2014, # 12): recht kinderen om geïnformeerd én gehoord te worden Meedoen analyse, doelen & oplossingen Grip leerling: wat bespreek je met wie, waarom, wanneer, hoe? Tips leerling? Behoud vertrouwen, bewaak privacy Wat wil jij dat ik je leraar en ouders vertel of vraag? Wat kan je zelf doen?
18
Leerlingen meer betrekken
Wat vinden leerlingen? (Colpin, 2011) Fijn als:
Positieve informatie Betrokken bij wat met wie besproken Overleg ondersteuning
Niet fijn als:
Geen grip op proces, privacy geschonden Overleg afwijzing of ‘straf’ 19
Kindformulier MDO We hebben samen gezien dat je soms moeite hebt met dingen. Om jou goed te kunnen helpen, hebben we je ideeën nodig. Jij kent jezelf het best van iedereen. Deze vragen helpen ons om jou beter te begrijpen en een goed plan te bedenken. We zullen ook praten met je ouders en daar kunnen we jouw antwoorden mooi in meenemen, als jij dat goed vindt natuurlijk. Heel erg bedankt alvast!20
Relatie leerkracht – leerling verbetert Wat kan je erg goed? Waar ben je goed in?
Dit kan ik..
samengevat samengevat
Vind ik leuk..
Wat zijn je hobby’s?
Dit gaat goed..
Wat vind je leuk of fijn op school? Wat gaat goed op school?
21
! " #$%& ' ( $)*$' +, $- +*& .& )/ $+0$123++.4$! " " 5$3*6$)*$." 1#$%" ' 4$
! "#$%"&%'( )*"+,,%
$ $ $ $ $ $ $
$
- . /%&( #%"&,,0%
! " " 5$3*6$)*$37.0$6& )$' +( & , 8$%" ' $9 & *$*' $3+*$, " " ' $9 *$( " #$( +*' 4$: *6$)*$; *.<$" .$**' $& ( **4$ $ $ $ $ $ $ $ $
1 "2#%34"/#$2/5)6,,%
= *#$9 & *$9 *5/ $+<$10**.$)*$, 5" " , 4$
$
$ $ $ $ $ $ $
! " #$9 & .$)*$( " #$& / $; *, $+<$%*5#*.$& ' $3*#$, *105*/ $- *#$)*$+7( *514$
- /*%+/)74/&,,%
$
$ $ $ $ $ $ $
8&%9 /4&%(( #,,%
! *./ *$" <105" / *' $3*.0*' $- & )$+- $6*#*5$#*$9 *5/ *' 4$
$
$ $ $ $ $ $ $
22
MDO: samen puzzelen
• • •
Van te voren: wie uitnodigen &2 folders goed voorbereid! Doel MDO = vragen leraar, IB, ouders, leerling en TB beantwoorden (flap?) Rol TB: voorzitten of notuleren? Tijd bewaken? Structureren? Niet herhalen! Overzicht: wat goed en wat moeilijk? Inzicht: hoe zou het kunnen komen? Uitzicht: wat gaan we doen, doel en hoe?
23
Eventueel visualisering Leerling: + ? Doel & hoe (owb kind)?
Onderwijs: + ?Doel & hoe (osb leerkracht)?
Opvoeding: + - ? Doel & hoe (osb ouders)? 24
Toelaatbaarheidsverklaring
25
Regulier als het kan, speciaal als het moet
Basisschool heeft ‘genoeg’ gedaan Ondersteuning SWV is ingezet Leerling is in 1 MDO besproken OPP is gemaakt, inschatting uitstroom Van OPP OWB OSB school S(B)O heeft meerwaarde Afgrenzing Bao/SBO en SBO/SO Ouders bezoeken scholen
26
Y ""%& R" " 3S**,+= Q%4B?87F47&
X4GAAB#4@"#$%&
! "#$%&PQ-9:
N@RK -*%-R] K -
8C-
R6 WK -J T*" 3*[ 1' T*%-\ *# *%0+-
6 C8<-
R6 WK -^( +*3-
6 <-
- $*. N/ *"0)*1#*)2"' $(
8; -
R6 WK -W( 1&16 ;8: -
6 :-
Z3( /[ X/" %+*3. &X1-
896 9-
87-
Y6 Q-
6 7B-
:-
ABO0/ "6(E(
! !
J *' T%&1' T-,*U*%-@RL J *' T%&1' T-,*U*%-P6 J
A: -
EB-
E: -
O0/ "6(P(
7BO0/ "6(Q(
!
M2*,,&%0
7: -
9BO0/ "6(R(
9: -
: B-
::-
O0/ "6(S(
" W*03&X2*%+-,*U*%
#
; B-
;:-
O0/ "6(T(
V H*/*%*%
F*31&*-EG: -H*0$,&*3-@I J K 6 @
27
= 7#> 8??4:@(@AAB&(@B9C(DCEC(DA7FG:A4@(H(I "7(J 8K7F""B@47L(MN= (O4#(< A; "P4?L((> > > CAQQ#B"QC7:(
Samen plussen & minnen op flap of A3
Doelen leren en gedrag = Daarvoor is nodig (OWB & OSB): Dat kan in school 1 of school 2 Wat zijn argumenten voor én tegen? Wie beslist over welk argument? Welke argumenten wegen zwaarst? Conclusie = gedragen beslissing Tip: neem prints aanvraag TLV mee
28
Unaniem?
Als unaniem 1e deskundigenadvies loket 2e deskundigenadvies Johan Als niet unaniem loket directie SWV Bij twijfel: TB betrekt deskundige uit SBO of SO 29
Afronding: afspraken & evaluatie MDO 1. Wie 2. Wat 3. Waarom 4. Wanneer 5. Hoe Zie je het zitten? Gaat het lukken (0-10)? - Zo ja, fijn, succes! - Zo nee, wat kunnen we nog doen zodat …? Wat is nodig om …?
30
Tot slot
Wat ga ik in volgend MDO doen?
waarom? met wie? doel? hoe? evaluatie?
Schrijf op en vertel het je collega! 31
Meer weten? HGD in het Onderwijs (2015): Hoofdstuk 9 gaat over HGA in MDO
Digitale HGW-bibliotheek met recente artikelen HGW (via Noëlle) Samen Sterk: Ouders & School! 32
