Workshop Taakgericht Ontwerpen met inzet van audiovisuele materialen Werkbladen
ETV/Open Universiteit/Mira Media
De workshop ‘Taakgericht ontwerpen’ is opgezet en uitgevoerd in het kader van het Project ‘Kiezen voor je leven’, dat mede mogelijke wordt gemaakt door het Europees Sociaal Fonds
Voorbeeld didactisch scenario
Voorbeeld caseplan ‘Aalsmeer’ (bron: Lkoundi & Van Woerden, 1997, p. 72) Algemene leerdoelen 1 de student moet een milieu-epidemiologisch onderzoek kunnen beoordelen 2 de student moet in protocollen blootstellingsroutes en risicoschattingen kunnen herkennen 3 de student moet een risicoschatting kunnen maken 4 de student moet kunnen aangeven wat er in een organisatie moet veranderen om het risico te beperken 5 de student moet in staat zijn tot het ontwikkelen van een risicocommunicatiestrategie Casedimensie Een hoge analytische, conceptuele en presentatiedimensie. Het centrale probleem in de case is de relatie tussen omgevingsfactoren en leukemie in Aalsmeer. We verdelen dit probleem in drie vraagstukken: 1 Beoordelen van milieu-epidemiologisch onderzoek 2 Afleiden van voorschriften voor arbeidshygiëne uit een werkplekanalyse 3 Ontwikkelen van een communicatieplan voor risicocommunicatie De kernbegrippen waarbij we de gegevens zoeken - Risicoanalyse - risico perceptiemodellen - dosis-respons relaties - stappenplan voor de analyse van clusters in relatie tot milieuverontreiniging - inspectiemethode arbeidsomstandigheden - risicocommunicatie Benodigde gegevens We hebben besloten, omdat we voldoende ontwikkeltijd hebben, te zoeken naar zoveel mogelijk verschillende visies, conflicten en meningsverschillen en aangedragen oplossingen. Dit willen we doen door middel van interviews en documentonderzoek. We willen in ieder geval de beschikking krijgen over het rapport van de Basisgezondheidsdienst, een communicatieplan van de gemeente of milieu-inspectie, diverse onderzoeksverslagen en reflecties daarop en krantenberichten. We zullen zoveel mogelijk perspectieven in de case naar voren laten komen.
Voorbeeld scoringsrubrieken bij (peer) feedback d Exceptional (20-25)(20-25)20-25)
Admirable (15-20)
Acceptable (10-15)
Amateur (0-10)
Group Participation
All students enthusiastically participate
At least 3/4 of students actively participate
At least half the students confer or present ideas
Only one or two persons actively participate
Shared Responsibility
Responsibility for task is shared evenly
Responsibility is shared by most group members
Responsibility is shared by 1/2 the group members
Exclusive reliance on one person
Students show adeptness in interacting; lively discussion centers on the task
Some ability to interact; attentive listening; some evidence of discussion or alternatives
Little interaction; very brief conversations; some students were disinterested or distracted
Students assigned roles but roles were not consistently adhered to
No effort made to assign roles to group members
Quality of Interaction
Roles Within Group
Excellent listening and leadership skills exhibited; students reflect awareness of others' views and opinions in their discussions Each student assigned a clearly defined role; group members perform roles effectively
Each student assigned a role but roles not clearly defined or consistently adhered
Score
/25
/25
/25
/25
/100 TOTAL POINTS EARNED
Beperkingen en functies mediumtoepassingen (bron: http://www.outreach.psu.edu/de/id&D/media_selection_matrix.html) "Low Tech"
-Paper (via surface mail) -Video tape -Audio tape -E-mail -LISTSERV postings -Local resources (e.g. libraries, mentors, local faculty, etc.) -Phone
"Medium Tech" (would add...)
"High Tech" (would add...)
-Audioconferencing -Web-based resources (no plug-ins required) -FTP -Newsgroups -Existing software -Conference call (e.g. Edify) -Fax -Voice mail (e.g. Edify) -Telnet
-2-way videoconferencing -Satellite (1-way videoconf.) -Desktop videoconferencing -Web-based resources (w/plugins) -Audiographics -RealAudio -RealVideo -New software (e.g. multimedia apps) -Computer conferencing -Chats -Web-based telephony -Shared workspace -Digital drawing pads -Hand-held scanners
(bron: http://dmc.umn.edu/guides/media-selection.shtml) Medium
Uses highlight specific details
Animations show action demonstrate processes gain and focus attention on particular images show relationships Charts show percentages of the whole compare data present information that cannot be described adequately with words and that does not involve motion Images highlight specific details provide navigation create a consistent look gain or focus attention show realism provide historical or cultural context show relationship between ideas and concepts that do not require a linear model for learning information that needs to be heard to give it more credibility or because the audience must know the sound itself 3 Sounds provide historical context (e.g., recorded speeches) supplement or reinforce information present text to reading and visually impaired students present information to auditory learners hear other foreign language speakers' accents create a mood place other information in context (e.g., music from a time period being studied) present information that is verbal and has no visual component Text detail specific steps reinforce concepts present abstract arguments present visual information that involves movement5 Videos suggest realism show gestures generate excitement trigger group discussions provide lectures for student review
(Instructional Strategies)
"Low Tech"
"Medium Tech"
"High Tech"
-Paper -Video tape -Audio tape -E-mail -LISTSERV postings
-Audioconferencing -Web-based resources (no plug-ins required) -FTP -Newsgroup -Existing software
-2-way videoconferencing -Satellite -Web-based resources w/plug-ins -Audiographics -RealAudio -RealVideo -New software -Computer conferencing
-LISTSERV postings
-Audioconferencing -Newsgroup
-2-way videoconferencing -Computer conferencing -Audiographics
-E-mail -Phone -LISTSERV postings
-Audioconferencing -Voice mail
-Chats -Desktop videoconferencing -Computer conferencing -Web-based telephony -Shared workspace
-Paper -E-mail -Phone
-Audioconferencing -FTP -Fax -Voice mail
-Desktop videoconferencing -Chats -Shared workspace -Computer conferencing -Web-based telephony -Hand-held scanners
Peer teaching
-E-mail -Phone -LISTSERV postings
-Audioconferencing -Voice mail -Fax -Newsgroup
-Desktop videoconferencing -Chats -Shared workspace -Computer conferencing -Web-based telephony -Hand-held scanners
Brainstorming
-LISTSERV postings -E-mail -Phone
-Audioconferencing -Newsgroup
-Chats -Shared workspace -Computer conferencing -2-way videoconferencing -Audiographics
-Paper (via surface mail) -E-mail -Video tape (to deliver orig. case) -Audio tape (to deliver orig. case)
-Web-based resources (no plug-ins required) -Audioconferencing -Newsgroup
-Computer conferencing -2-way videoconferencing -Audiographics -New software
Panel discussion
-LISTSERV postings -Video tape (watch only) -Audio tape (listen only)
-Audioconferencing -Newsgroup
-Computer conferencing -2-way videoconferencing -Satellite
Interview
-Local resources -E-mail -LISTSERV postings -Phone
-Audioconferencing -Newsgroup -Fax
-2-way videoconferencing -Desktop videoconferencing -Computer conferencing -Web-based resources w/plug-ins -Chats
-Existing software -Web-based resources (no plug-ins required)
-New software -Web-based resources w/plug-ins
-Web-based resources (no plug-ins required)
-Satellite -Web-based resources w/plug-ins
Lecture (including "guest")
Large group discussion (full class)
Small group discussion
Cooperative learning
Case study method
Computer-assisted instruction
Field experiences
-Local resources -Video tape -Audio tape (e.g.
concerts)
-RealAudio -RealVideo
-Local resources
-Web-based labs (no plug-ins required) -Existing software
-New software -2-way videoconferencing -Web-based resources w/plug-ins
-E-mail -LISTSERV postings
-Audioconferencing -Existing software -Web-based resources (no plug-ins required) -Telnet
-Audioconferencing -Existing software -Web-based resources w/plug-ins
-Video tape
-Web-based resources (no plug-ins required) -Existing software
-New software -Web-based resources w/plug-ins
Demonstration
-Audio tape (e.g. language, music) -Video tape -Local resources
-Audioconferencing -Existing software -Web-based resources (no plug-ins required)
-2-way videoconferencing -Satellite (1-way) -Audiographics -New software -Shared workspace
Drill-and-Practice
-Paper -Audio tape (e.g. language courses) -Video tape
-Web-based resources (no plug-ins required) -Existing software -Voice response system
-2-way videoconferencing -Desktop videoconferencing -Web-based resources w/plug-ins -New software -RealAudio
-Local resources -Paper (e.g. branched programmed instruction; correspondence) -E-mail -Phone
-Audioconferencing -Voice mail -Fax -Existing software -Web-based resources (no plug-ins required)
-Desktop videoconferencing -Chats -Shared workspace -Computer conferencing -Web-based telephony -New software
-Paper (via surface mail) -Local resources -Video tape -Audio tape
-Web-based resources (no plug-ins required) -Existing software -FTP -Telnet
-Web-based resources w/plug-ins -RealAudio -RealVideo -New software
Laboratory experiences
Role playing
Simulations
Tutorials (Usually 1-on-1; includes interactions w/people or technologies)
Discovery
Studio (e.g. for an art course)
Research
-Shared workspace -Digital drawing pads -Hand-held scanners
-Local resources
-Local resources -E-mail (w/experts) -LISTSERV postings
-Web-based resources (no plug-ins required) -Telnet
-Paper
-Web-based resources (no plug-ins required) -Existing software
Concept Mapping
-Web-based resources w/plug-ins
Social software: gebruiksmogelijkheden in het onderwijs (bron: http://www.gorissen.info/Pierre/item/2006/4/1/inleiding-social-software-in-hetonderwijs) 1. instant messaging en chat Chatten, zowel tekst- als audio-chat, wordt al ingezet in het talenonderwijs voor het oefenen van schrijfvaardigheid of spreekvaardigheid in gesprekssituaties. Daarbij is de gesprekspartner bij voorkeur een leerling uit een ander land, die de taal spreekt die geoefend moet worden. In een rapport van het Nationaal Bureau Moderne Vreemde Talen worden de volgende voordelen van chatten in het vreemdetalen-onderwijs genoemd: - Uitspraak speelt geen rol, dus leerlingen met een slechte uitspraak hoeven zich niet te generen. - Langzame leerders, die wat langer willen nadenken voor ze hun mond opendoen, komen bij het chatten ook aan bod. - De klas en de docent lezen niet mee, dus er is minder schroom om te communiceren. (Soms zal de docent het geschrevene wel achteraf onder ogen krijgen). - Leerlingen kunnen zelfstandig aan de gang en kunnen op hun eigen niveau taal produceren. - Alle leerlingen zijn continu aan de beurt. Ze produceren dus meer taal dan in een groepsdiscussie in de klas. - Het is mogelijk in de vreemde taal te communiceren met leeftijdsgenoten in het buitenland. - Het taalaanbod (van de leeftijdsgenoten) is levensecht en functioneel en sluit aan bij de belangstelling van de leerlingen, vooropgesteld dat ze met levensechte opdrachten werken. - Er komt meteen respons, en daarmee direct feedback op de inhoud en soms ook op de vorm van het geschrevene. - Chatten is eigentijds en veel leerlingen vinden het leuk.
2. forums Forums spelen op veel plaatsen een belangrijke rol in het onderwijs als discussieplatform of ter ondersteuning in de vorm van een soort online vraagbaak. In de leestekst voor cursussen ICT in onderwijs van het ICT Onderwijscentrum van de Vrije Universiteit getiteld Activerend gebruik van discussielijsten in Hoger Onderwijs worden de volgende toepassingen genoemd: - Cursusondersteuning Gebruik van forums voor een vraag- en antwoordrubriek of een vaakgestelde vragenrubriek (Frequently Asked Questions ofwel FAQ’s). Studenten stellen daarbij een vraag en de docent of medestudenten kunnen deze beantwoorden. Het voordeel is dat een vraag daarmee maar één keer beantwoord hoeft te worden en dat de docent minder persoonlijke e-mail hoeft te beantwoorden. Het is ook vooral een ondersteuning voor studenten die niet vaak op de instelling komen (zoals deeltijd studenten of studenten die ver weg wonen). - Meningsvorming, visieontwikkeling en reflectie In veel vakgebieden zullen studenten kennis en vaardigheden moeten leren beheersen op het evaluatieve en reflectieve niveau. In de wetenschap, het wetenschappelijk onderwijs en de beroepspraktijk is dat een belangrijke vaardigheid. Een student moet leren om vragen te beantwoorden zoals: “wat vind jij van...”, “pas de gegeven theorie toe op ...”. Studenten moeten leren om een visie te formuleren en tot uitdrukking te brengen, zodat reflectie op de leerstof en eigen functioneren bevorderd wordt. Deze vaardigheden zijn moeilijk te onderwijzen en te toetsen door het bestuderen van boeken en het afnemen van tentamens. - Gebruik bij contactmomenten In veel onderwijssituaties wordt het rooster en daarin geplande colleges, werkcolleges en practica als leidraad genomen voor de inrichting van een cursus. Dit heeft veel voordelen voor de werkbelasting en biedt zowel de docent als de student een houvast om de werkzaamheden te kunnen plannen en zich te oriënteren op de cursus. Een discussielijst kan helpen om deze werkvorm te verbeteren door bijvoorbeeld studenten voorafgaand aan colleges gerichte opdrachten te geven en die in te laten leveren in een discussielijst. Zo bereiden zij zich beter voor op de colleges, worden ze actiever en u als docent kunt uw college besteden aan onderwerpen die studenten als problematisch ervaren. Dat verhoogt het rendement van colleges. Deze aanpak kan ook goed werken ter voorbereiding van werkcolleges of practica. - Ontwikkelen van product, werkwijze, of oplossing Discussielijsten kunnen ook gebruikt worden wanneer studenten een product, werkwijze of oplossing van een probleem moeten ontwikkelen. De discussielijst is vooral zinvol om tussenresultaten te plaatsen (analyserapporten, conceptverslagen, conceptoplossingen, conceptpresentaties, conceptprocesbeschrijvingen). Aan de hand van commentaar van andere studenten kunnen wijzigingen, verfijningen en verbeteringen worden aangebracht.
3. weblogs De meerwaarde van weblogs vooral is terug te vinden wanneer een student zelf of samen met anderen een weblog schrijft. Afhankelijk van het doel van de weblog zijn dan alle zeven pijlers terug kunnen vinden in een weblog van een student: - Relaties leggen Weblogs lenen zich goed voor het leggen van relaties tussen (bijdragen van) verschillende personen. Een weblog kan ook een goed medium zijn voor sociale interactie. - Creëren Weblogs kunnen worden gebruikt om online redeneren te stimuleren. Er zijn ook voorbeelden van weblogs waarmee studenten expliciet werken aan hun schrijfvaardigheden. - Uitdragen Een weblog is bij uitstek bedoeld om informatie, kennis en ervaringen met anderen te delen. - Transparant maken Met behulp van een weblog is het mogelijk om bijdragen (de reacties er op en de relaties met andere bijdragen) te analyseren. Weblogs ontberen echter functionaliteiten om de bijdragen te analyseren. - Leren leren Weblogs worden gebruikt voor het geven van feedback en voor het reflecteren op het eigen leren. Verschillende promovendi gebruiken weblogs bijvoorbeeld voor dit doel. Ook zijn voorbeelden bekend waar weblogs gebruikt worden als digitale portfolio's. - Competenties centraal stellen Bij het gebruik van een weblog als portfolio komt deze pijler naar voren. - Flexibilisering Dit behoeft verder geen toelichting.
4. podcasts Een belangrijke toepassing van podcasts in het onderwijs, met name in de Verenigde Staten, is op dit moment het online zetten van audioregistraties van colleges en (gast-)presentaties door universiteiten. Apple heeft onlangs het iTunes U-initiatief gelanceerd dat universiteiten de mogelijkheid biedt een eigen ruimte in de iTunes winkel te krijgen waar ze podcasts kunnen aanbieden. Die kunnen dan gratis beschikbaar gesteld worden, maar een universiteit kan ook besluiten dat er voor betaald moet worden. De Educause organisatie stelt een groot aantal podcasts met audioregistraties van sessies haar jaarlijkse Educause-conferentie online beschikbaar. Een andere mogelijkheid is om studenten en leerlingen zelf aan de slag te laten gaan met het produceren van een podcast. Ook buiten schoolverband gaan tieners zelf aan de slag met podcasts en docenten en onderwijskundigen hebben podcasts ontdekt als medium om te discussiëren over onderwijsvernieuwing
5. videoblogs Hoewel het online zetten van audioregistraties van colleges en (gast-)presentaties door universiteiten in de Verenigde Staten al tamelijk gangbaar aan het worden is, is de hoeveelheid videomateriaal op dat gebied een stuk beperkter. De reden daarvoor zijn waarschijnlijk de hogere productiekosten van het maken van zo’n videoregistratie. Waar een podcast beperkt blijft tot het alleen vertellen van hoe iets werkt kan een videoblog door het gebruik van video nog beter ingezet worden als middel om kleine brokjes instructie te verspreiden. Een mooi voorbeeld van online videotutorials is te vinden op: http://www.izzyvideo.com/ In Nederland worden videoblogs bij Montesorischool ‘t Ronde ingezet ten behoeve van digital storytelling door leerlingen onder begeleiding van een leerkracht. De leerlingen gaan met de videocamera door de school heen en besteden aandacht aan op dat moment actuele onderwerpen. Izzy Video is een voorbeeld van een regelmatig verschijnende videoblog waarin uitgelegd wordt hoe je betere filmpjes kunt maken met je digitale videocamera. De instructies zijn kort genoeg om daadwerkelijk onderweg in de tram of trein bekeken te worden en de opzet is zo dat ze ook op het relatief kleine schermpje van bijvoorbeeld een iPod Video goed te volgen zijn.
6. wiki’s Wiki’s kunnen ingezet worden als gemeenschappelijke kennisbron binnen vakken en opleidingen. De docent kan bijvoorbeeld een structuur met informatie rond een bepaald onderwerp opzetten die door de studenten aangevuld en uitgebreid wordt. Belangrijk aandachtspunt daarbij is overigens dat het beoordelen van de individuele
bijdragen van studenten bij een wiki moeilijker is dan bijvoorbeeld een weblog of forum. De individuele bijdragen zijn weliswaar uit de geschiedenis van de wiki te halen, maar het beoordelen daarvan is moeilijker dan bij meer op het individu gerichte middelen. Een voorbeeld van het gebruik van een wiki in het onderwijs is het voorbereiden van een studiereis naar een land of plaats waarbij de studenten die de voorbereiding doen de informatie die zij vinden over de plaatsen die zij willen bezoeken in de wiki invoeren. De wiki dient voor de reis als voorbereidingsmiddel voor de studenten zelf en de andere studenten en tijdens en na de reis als omgeving waar naar foto’s verwezen kan worden of verslagen van weer andere leerlingen in opgenomen kunnen worden. Het bedenken van zinvolle onderwijskundige toepassingen voor wiki's wordt voornamelijk begrensd door de eigenschappen van een wiki: het is een open omgeving waarbij het niet moet gaan om vertrouwelijke informatie en waarbij het auteursschap van bepaalde delen niet (heel) relevant is. Dat sluit daarom een aantal zaken uit en maakt anderen juist weer heel geschikt. Een paar voorbeelden: - Een wiki als basis voor een website met good practices van het gebruik van wiki's Een uitgelezen kans en een goed voorbeeld van het gebruik van wiki's voor datgene waar ze sterk in zijn. De good practices zijn zo niet langer statische beschrijvingen, maar kunnen bijvoorbeeld worden aangevuld met de ervaringen van bezoekers. - Een wiki als portfolio Dit is een heel slechte toepassing van wiki's. Zelfs als het gaat om het peer-to-peer reviewen van elkaars bijdragen zul je beter dan bij een wiki in het algemeen het geval is, zeggenschap willen hebben over wie welke onderdelen kan zien, laat staan wijzigen. - Een wiki als projectomgeving voor groepen studenten Dit is een mogelijke toepassing. Binnen de projectgroepjes zelf zal het bijhouden van bijvoorbeeld projectdocumentatie binnen de wiki handig zijn omdat het bijvoorbeeld tijdens het proces van brainstorming, uitwerken van deelproducten, enzovoort de gewenste ondersteuning biedt. De vraag is dan of de verschillende projectgroepen elkaars wiki's mogen zien (en eventueel wijzigen?) tijdens het uitvoeren van het project. Daar zal anders extra autorisatie op moeten komen. - Een wiki als basis voor een online verklarende woordenlijst over leertechnologie Ook dit is een voorbeeld van een goede toepassing van de mogelijkheden van een wiki. Als je hier als bezoeker een buzzword tegenkomt, markeer je het gewoon als WikiWoord zodat het duidelijk is dat er meer uitleg over nodig is. - Een wiki als basis voor een website over het verschijnsel van rellen rond voetbalwedstrijden waarbij de verschillende bendes in kaart worden gebracht Als onderwerp waarschijnlijk niet zo heel erg geschikt omdat de kans groot is dat de verschillende groepen waar het over gaat de wiki ook bezoeken en je de kans loopt dat jij in de rol van politieagent alles in de gaten moet houden. Een iets ongevaarlijker en minder controversieel onderwerp zou waarschijnlijk beter zijn.
Referenties / bronnen (Boeken) Dirkx, C., & Koopmans, M. (2000). Feedback: Commentaar geven en ontvangen. Thema (Schouten en Nelissen), Zaltbommel. ISBN 90.70512.52.1 Berg, I. van den, A. Pilot en W. Admiraal, Utrecht (2005). Peer assessment als leermiddel, Voorbeelden uit het hoger onderwijs. IVLOS, Utrecht. Lkoundi, A., Van Woerden, W. (1997). Ontwerpen van cases: leren van praktijkgevallen. Wolters-Noordhoff: Groningen. ISBN 90.01.953808 Janssen-Noordman, A. M. B., & Van Merriënboer, J.J.G. (2002). Innovatief onderwijs ontwerpen: via leertaken naar complexe vaardigheden. Wolters-Noordhoff: Groningen. ISBN 90.01.43246.8 Mirande, M., Riemersma, J., & Veen, W. (1997). De digitale leeromgeving. WoltersNoordhoff: Groningen. ISBN 90.01.88662.0 (Andere publicaties) Allerlei praktische tips bij het inzetten van begeleidingsvormen waarbij ICT wordt gebruikt worden o.a. bijgehouden op de Website van Digitale Didaktiek, bij de sectie Begeleiding (http://www.digitaledidactiek.nl/). De on-line cursus The Happ-e-Tutor geeft de deelnemer de kans om zich te ontwikkelen tot een volwaardig E-begeleider (http://www.du.nl/etutoring). Vilsteren, P.P.M. van, & Hummel, H.G.K. (1996). Een praktisch model voor de inrichting van competentiegericht onderwijs. Th&ma,(2), 9-12 Slootmaker, A., Schlusmans, K.H.L.A., & Hummel, H.G.K. (1997). Didaktisering van het internet. Th&ma, (3), 4-5. (Proefschriften) Terugkoppelen in het natuurwetenschappelijk onderwijs: een model voor de docent, Henk Roossink (1990, UT) Design of Cueing in Multimedia Practicals, Hans Hummel (2005, OUNL) Student involvement in assessment: The training of Peer Assessment Skills, Dominique Sluijsmans (2002, OUNL)
Opdracht 1: eerste probleemanalyse en ideale oplossingen bepalen a Wat is de het probleem en aanleiding tot herontwerp? (Ga na wat de aanleiding voor een verandering (in uw onderwijsinrichting) is. Er kunnen meerdere aanleidingen zijn voor een gewenste verandering. ) ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………….
b Schets de context, wie zijn als ‘stakeholders’ betrokken? (Zijn er meer mensen binnen uw organisatie die deze aanleiding als reden zien om te veranderen? Wie? Wat is hun rol/belang bij de verandering? ) …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. Beantwoord daarbij volgende vragen - Wat is de huidige situatie en context? - Wat is het probleem daarbij? - Wat is de oorzaak/zijn de oorzaken van het probleem? Is dit op te lossen door een alternatieve onderwijsinrichting? - Wat wilt u uiteindelijk minstens bereiken? Formuleer uw doelen in meetbare resultaten.
c Hoe stelt u zich als oplossing de ideale gewenste situatie voor? U hoeft u hierbij nog niet te laten hinderen door eventuele randvoorwaarden, eisen e.d. Dit mag uw ‘droombeeld/ideaal’ zijn. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Beantwoord daarbij de volgende vragen: - Wat is de doelgroep? Wat zijn de relevante kenmerken van deze doelgroep? (bijv. leeftijd, achtergrond, voorkennis, voltijd/deeltijd). Zijn andere doelgroepen denkbaar? - Wat moet deze doelgroep leren? (bijv. competentie, kennis, vaardigheid binnen inhoudelijk domein x/y/z) En hanteer daarbij de volgende definities van de begrippen: - eisen: kenmerken van de gewenste situatie die in ieder geval gerealiseerd moeten worden in de uiteindelijke oplossing van het probleem - context: omgeving van uw probleemsituatie (bijv. organisatie, stakeholders die met de oplossing moeten werken, studentkenmerken, aantal studenten, inhoudelijk domein) - randvoorwaarden: factoren die uw oplossingsruimte beperken (bijv. beschikbare tijd, geld en expertise om oplossing te realiseren)
d Genereer globaal drie verschillende oplossingen voor uw onderwijsvraagstuk. (Noteer eventueel (als er tijd over is) twee of drie alternatieve oplossingen met daarbij korte omschrijving van de oplossing (in een paar steekwoorden), en het beoogde doel van de oplossing (hoe brengt de oplossing een verandering teweeg van de feitelijke naar de wenselijke situatie ?)
Opdracht 2: Globaal caseplan en didactisch scenario (excl. mediamix en feedback) U maakt een globaal caseplan voor uw casusgerichte leertaak ( voorbeeld). Bovendien werkt u alvast globaal het didactisch scenario uit. Zo wordt zichtbaar welke plaats en welke functie de verschillende onderwijscomponenten in deze leertaak hebben. Denk bij deze componenten aan het model van Mirande ( handout), en maak evt gebruik van de stappen op volgende blad. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… NB1: Het uitwerken van een inhoudelijk-didactisch ontwerp is een creatief proces, dat in de praktijk veel meer tijd in beslag zal nemen dan in het kader van deze workshop mogelijk is. Werk dus bij deze opdracht niet te gedetailleerd, maar werk in grote lijnen.
NB2: De volgende componenten uit model Mirande zitten op beleidsniveau en kunt u aanstippen / weglaten: opleiding (smodel); management (visie & beleid). Maak bij deze opdracht nog geen keuze voor media en feedbackvormen. Voor de overige componenten van uw ontwerp kunt u de vragen op het volgende blad beantwoorden: leerdoelen (vraag 1); leermiddelen (vraag 5); onderwijs-/werkvormen (vraag 4, vraag 7); leeractiviteit (vraag 2); rol docent (vraag 3); rol student (vraag 3); beoordeling (vraag 6)
NB3: Verschillende werkvormen kunnen verschillende functies vervullen, en vragen om verschillende activiteiten van studenten. Belangrijke functies zijn:
oriënteren en toegankelijk maken (verkennen van informatie, verwerven van informatie, bruikbaar maken van informatie) sturen en structureren van de studie (activiteitenpatroon) activeren en laten oefenen (gebruik van kenniselementen, probleemaanpak, terugkoppelen tijdens het oefenen, reflecteren tijdens en na het oefenen) het motiveren van studenten (bijvoorbeeld via casus of praktijksituatie toetsen van het leerresultaat (nagaan van leerresultaat in product, normeren, student informeren over toetsresultaat) terugkoppelen op grond van het toetsresultaat (aanvullende oriëntatie, aanvullende oefening, terugkoppeling en reflectie, aanvullende toetsing).
(vragen bij opdracht 2) De volgende stappen kunnen u helpen bij het ontwerpen van dit globale didactische scenario.
Stap 1: benoem algemene gegevens over de te ontwikkelen onderwijseenheid. Zoals:
Meta-informatie: titel, beschrijving; studielast; studiepunten, niveau De leerdoelen: kennen, inzicht, toepassen, analyse, synthese, evaluatie (Bloom) Ingangseisen en de consequenties als niet voldaan wordt aan deze ingangseisen. Andere ingangseisen, zoals bijv. bezit computer, ICT-vaardigheden, Digitaal rijbewijs, beschikbare studietijd.
Stap 2: beschrijf de leeractiviteiten binnen het te ontwikkelen onderwijs aan de hand van de volgende vragen.
Welk type van activiteiten staan centraal dit onderwijs? Bijvoorbeeld: groepsgewijs een probleem oplossen. Welke functionaliteit is er nodig om deze activiteiten uit te voeren? (bijv. groepen moeten kunnen communiceren, dus een communicatiefunctionaliteit). Wat is de geschatte omvang van een gemiddelde activiteit? Hoeveel activiteiten doorlopen de studenten in deze onderwijseenheid? Kunnen de activiteiten geclusterd worden in grotere samenhangende delen (bijv. blokken?) Moeten de studenten de activiteiten in voorgeschreven volgorde uitvoeren of juist niet?
Tip: Bij ‘activiteiten’ wordt gekozen voor het perspectief van de student. Een activiteit is een afgerond stuk studie met eigen leerdoelen, in omvang variërend van 1 tot 20 uur.
Stap 3: Bepaal welke rollen in het onderwijsproces onderscheiden kunnen worden.
Welke studentrollen worden onderscheiden in deze onderwijseenheid? Voorbeeld: beoordelaar, groepslid, voorzitter, projectleider Welke docentrollen worden onderscheiden in deze onderwijseenheid?Voorbeeld: discussieleider, begeleider, expert, gever van feedback, beoordelaar
Stap 4: Bepaal hoe de verschillende actoren met elkaar communiceren. Voorbeeld: face-to-face, elektronisch via e-mail, discussiegroepen, etc. en combinaties daarvan.
Stap 5: Maak een beschrijving van de leeromgeving aan de hand van de volgende vragen.
Welke (leer)middelen en –materialen worden ingezet? Welke ‘leermiddelen’ zijn gekoppeld aan benodigde functionaliteiten voor het uitvoeren van de leeractiviteiten? (bijv. communiceren (zie 4)., organiseren, construeren). Welke onderdelen van de leeromgeving moeten altijd beschikbaar zijn? Bijvoorbeeld: instrumenten, bronmateriaal, communicatiemiddelen Op welk niveau zijn deze middelen en materialen beschikbaar? (niveau activiteit, taak, blok, curriculum, onderwijsorganisatie) Welke van deze functionaliteiten willen we digitaal realiseren? Welke leermiddelen moeten worden hergebruikt?
Stap 6: Stel een globaal beoordelings-/ toetsplan op met behulp van de volgende vragen:
Hoe worden de prestaties van de student beoordeeld? Is de beoordeling proces- of productgericht? Is de beoordeling bedoeld om te selecteren, positioneren, kwaliteit te toetsen of om terugkoppeling te geven? Op welke wijze worden de studieresultaten van een student geregistreerd?
Stap 7: Bepaal de mate van differentiatie en personalisatie in het materiaal.
Krijgt iedere student hetzelfde onderwijs of wordt er rekening gehouden met verschillen: bijvoorbeeld voorkennis, taal, leeftijd,… Welke repercussies heeft dit voor het aanbod van het leermateriaal?
Opdracht 3: Uitgewerkt caseplan en didactisch scenario (incl. mediamix en feedback) Stap 1: formuleer concreet wat de studenten moeten kunnen en weten na afloop van het onderwijs waarin de case gebruikt wordt …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. Voorbeelden van prestaties na afloop: - inzicht krijgen in praktijksituaties - toepassen geleerde begrippen in praktijksituaties - aanleren probleemoplossende vaardigheden (situatie beoordelen, identificeren probleem, zoeken van oplossing, opstellen actieplan, voorspellen consequenties, beoordelen nieuwe situatie) - leren omgaan met informatie (ordenen, uitbreiden, samenvatten, relateren) - aanleren communicatieve vaardigheden (verdedigen, argumenteren, luisteren) - ontwikkeling en vorming (attitude, denkvermogen)
Stap 2: Bepaal het centrale probleem, leg contact met het bedrijf/organisatie, vrijgeven van de bedrijf/organisatie gegevens …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..
Stap 3: Werk case dimensies verder uit. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. Hierbij worden drie dimensies onderscheiden: - analytisch (niveau 1. denk je dat deze oplossing goed is, 2. geef me een beredeneerde oplossing, 3. wat zijn de problemen en oplossingen) - conceptueel (niveau 1. zonder verdere uitleg, 2. meer uitleg docent nodig, 3. meer uitleg docent en discussie studenten onderling) - presentatie (niveau 1. overzichtelijk, kort en strak, 2. ‘redelijk’ gestructureerd, normale omvang, 3. niet of weinig structuur, grote omvang)
Stap 4: Stel caseplan vast (leerdoelen, leidraad, casedimensies, gegevens, wiens perspectief, dataverzamelingsmethoden) …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..
Stap 5: Gegevens verzamelen en (research) dossier vormen (gegevensverzameling, interviews, e.d.). Bepaal hierbij media selectie, ook van bronnen in het dossier …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..
Stap 6: Gegevens analyseren en casekaart samenstellen. Verbindingen leggen tussen dossier (documenten, video, websites, …) en leerinhoud (begrippen, modellen, ..). Aangeven welke volgorde door dossier, welke gegevens belangrijk zijn, welke begrippen e.d. bij argumentatie gebruikt moeten worden, naar welk eindresultaat moet worden toegewerkt. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..
Stap 7: Ontwikkelen van opdrachten met feedback. Open/gesloten opdrachten, kiezen van feedbackvormen in feedbackmatrix (bv peer feedback). Bepaal feedback criteria, scorings rubrieken. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..
Stap 8: Ontwikkelen van de scenarios’s (schrijfplan verhaal van de case, casedossier, leerinhouden, begeleiding, beoordeling). …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. Vragen daarbij: - Welke informatie wanneer - Welke mate van onzekerheid laten ervaren - Welke authentieke documenten ter beschikking - Wanneer probleemconfrontatie - Hoe spreekt u student aan (rolidentificatie) - Hoe geeft u vorm aan de vermomming - In welke stijl wilt u de case schrijven - In welke vorm en volgorde biedt u de opdrachten aan - Welke structuur biedt u als docent en wat laat u studenten zelf uitzoeken - Welke vormen van ondersteuning biedt u, hoe verzorgt u feedback - Individueel of groepsgericht werken door lerenden - Hoe gaat u student beoordelen, welke criteria
