WORKSHOP
21ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015 H.Tefsen, MANP verpleegkundig specialist hoofd-hals oncologie J. de Heij-van den Tweel, hoofd- hals/oncologieverpleegkundige
INHOUD • • • • •
Aanleiding Cijfers 16 aanknopingspunten vanuit de literatuur Casuïstiek Samenvatting
‘De aandacht voor kanker bij ouderen schiet ernstig te kort’ De succesvolle vergrijzing van onze samenleving, Maar hoe spelen wij hierop in? 1
1 Hoogerduijn
J e.a., senior onderzoeker, kwaliteit van zorg voor ouderen thuis en in het ziekenhuis, Aanbevelingen vanuit de wetenschap juli 2011
CIJFERS I ‘dubbele vergrijzing’: meer ouderen en oudere ouderen 2038 ¼ van de bevolking ouder zijn dan 65 jaar Kanker in het hoofd-hals ( HH) gebied een van de 6 meest voorkomende vormen van kanker Incidentie 3000 patiënten per jaar 3
• • • •
• • • •
24% >70 jaar Meest voorkomend larynx, oropharynx en mondholte 95% is plaveiselcelcarcinoom 70 jarige leeft nog gemiddeld 14,2 jaar en de 85 jarige leeft nog ongeveer 5,4.4
3KWF
Kanker in Nederland tot 2020 Trends en prognoses Syrigos K.N. e.e., Head and neck cancer in the eldery; an overview on the treatment modalities, Cancer treatments Reviews ( 2009) 4
5
www.cijfersoverkanker.nl
Geriatrisch assessment
Overleving OUDEREN MET KANKER LEEFTIJD
Zorg op maat
Hoofd-hals kanker Ingrijpend effect op slikken, ademen en spreken
16 aanknopingspunten vanuit de literatuur
Kwetsbaarheid Comorbiditeit
Complicaties
Veiligheidsprogramma Sociaal netwerk Besluitvorming
Samen met de patiënt
_1 Ouderen met kanker vormen een heterogene groep. Opname ziekenhuis 30-60% ontwikkelt functieverlies. Selecteren van deze groep. Functieverlies voorkomen. Preventie.1
1 Hoogerduijn
J e.a., senior onderzoeker, kwaliteit van zorg voor ouderen thuis en in het ziekenhuis, Aanbevelingen vanuit de wetenschap juli 2011
_2 Zorg op maat voor een individuele patiënt.2
_3 De behandeling kan bij ouderen met kanker niet op maat gegeven worden, omdat de kennis hier in grote mate voor ontbreekt.3
2 3
Handboek Kanker en ouderen, dr. A.N.M.Wymenga, e.a., De Tijdstroom uitgeverij 2012 project KWF “ waarin kanker bij ouderen afwijkt van kanker op middelbare leeftijd’
_4 Leeftijd mag nooit een alleen de reden zijn. Vooroordelen zoals “oudere patiënten zijn minder goed in staat een zware behandeling te doorstaan”, mogen dan ook geen rol spelen in de behandelkeuze.’4
54Derks
2004 )
W, KNO arts , proefschrift: “ Kwaliteit van leven bij oudere patiënten met hoofd-hals kanker” ( jaar
_5
Twee groepen vergeleken. geen verschil aangetoond tussen peri- en post operatieve complicaties. PLEIT VOOR: Vooraf de pt in kaart brengen> reduceren complicaties. Op individuele basis afwijken van de richtlijnen.
_6 Onderzoek onder oudere met co morbiditeit is schaars. Richtlijnen zijn gebaseerd op patiënten met middelbare leeftijd, zonder co morbiditeit en andere beperkingen. 5
70%van de 65-79 jarige
5
80% van de 80 jarige
heeft comorbiditeit
Handboek Kanker en ouderen, dr. A.N.M.Wymenga, e.a., De Tijdstroom uitgeverij 2012.
_7 Ouderen met hoofd-hals kanker hebben niet meer complicaties dan jongere. De vraag is niet of de patiënt het fysiek aankan, maar de vraag moet meer gericht zijn op een individuele beslissing per patiënt 6
6 Peters
T.T.A., proefschrift Head and neck cancer in eldery patients. Are there clinical variables to help guide the choice of treatment 2014
_8 Veiligheidsprogramma opgezet in 2012 70 + screenen 1 Delirium 2 Vallen 3 Ondervoeding 4 Fysieke beperkingen
_9 Geriatrisch assesment en valide screeningsmethode op kwetsbaarheid aanbevolen7
_10 De effectiviteit van screening op hoge leeftijd is nog onduidelijk. Leeftijd is geen criteria voor screening8 7
Handboek Kanker en ouderen, dr. A.N.M.Wymenga, e.a., De Tijdstroom uitgeverij 2012 KWF “ waarin kanker bij ouderen afwijkt van kanker op middelbare leeftijd’
8 project
_11
G8 en fTRST tools bruikbaar
_12 De Timed up and go test als voorspeller van het post operatief complicatierisico. Preoperatief moet het complicatierisico in kaart gebracht. 40% is kwetsbaar en daardoor verhoogd risico op complicaties.9
9 Huisman
M.G., De timed up-and –go test als voorspeller van het postoperatief complicatierisico bij oncogeriatrische patienten Nederlands tijdschrift voor oncologie.aug. 2014
_13 Survey Er is behoefte aan een meer structurele geriatrische beoordeling. Interesse bij 50% van de respondenten is groot, maar is bestaat vooral veel onduidelijkheid over de vormgeving.10
10 Schiphorst
AHW, e.a., geriatric oncology in the Netherlands: a survey of current care obstacles and possible areas of improvement, Nederlands tijdschrift voor oncologie , dec 2014.
_14 Samen met de patient besluiten wel/niet behandelen. Meer tijd nemen op de polikliniek om de juiste beslissing te nemen. 11
_15 hoe te communiceren. hoe kan een patiënt een goede afweging maken. hoe kunnen we ouderen en hun naasten bijstaan bij moeilijke keuzes. wegen de voordelen van de therapie nog wel op tegen de nadelen. wie bepaalt wat aanvaardbaar is.12
_ vragen van een oncologieverpleegkundige afdeling hoofd-hals afdeling Antoni van Leeuwenhoek (AVL)
11 Tan 12
I.B., hoofd-hals chirurg, Antoni van Leeuwenhoek (AVL) Oncologieverpleegkundige afdeling hoofd-hals afdeling Antoni van Leeuwenhoek (AVL)
_16 Het zoeken naar balans tussen onderbehandeling en Overbehandeling.13
13
Hamaker ME, proefschrift decision making in geriatric oncology 2012
En een beetje duidelijk geworden NEE • 10 minuten • Consensus • Complexiteit
CASUISTIEK
SAMENVATTING • Zorg op maat • Balans zoeken tussen overbehandeling en onderbehandeling • Meer kennis en bewustwording • Geen beslissingen nemen op basis van leeftijd alleen • Multidisciplinaire benadering • Het individu staat centraal • Alleen de medische blik volstaat niet • Pre-screening op kwestbaarheid
