28 Vrijdag September2007
Portret
Armoede
De totale Ferry
Wieluiis, vraagterom
Onze medewerker op het Binnenhof, Peter Middendorp, wilde de Haagse mores leren doorgronden. Wie kan je dan beter vragen dan Den Haag Vandaag-icoon Ferry Mingelen? Het beviel niet. ‘Ik mocht Ferry niet zo. Ik voelde zelfs een zekere afkeer.’ 07
In Oost- en West-Europa wordt soms verschillend aangekeken tegen armoede, ontdekte sociologe Dorota Lepianka. Waar westerlingen het houden op pech, verdenken Oost-Europeanen armen er vaker van dat ze gewoon lui zijn. 13
25,- KORTING OP EEN DECT TOESTEL? Kijk morgen op de achterpagina.
... ... ... ... ... ... ... ... ... Birma ... ... ... ... ... ... ... ... ...Verslag ... ... ... ... ... ... ... ... ... uit ... ... ... ...een ... ... ... ... ... spookstad ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Voor de tweede achtereenvolgende dag vielen gisteren slachtoffers bij de protesten in Birma: negen doden en elf gewonden. Als een van de weinige westerse journalisten doet Birma-kenner Marnix Krouwel voor dagblad De Pers verslag uit de hoofdstad. Marnix Krouwel RANGOON
...
Rangoon is niet meer het Rangoon zoals ik het ken. Het is alsof ik een spookstad binnenrijd. Aan het eind van de middag zijn de straten al goeddeels uitgestorven. Winkeltjes hebben de luiken gesloten, kinderen blijven binnen nu de regering de avondklok heeft verscherpt. Wie zich na zes uur op straat waagt, wordt opgepakt. Ik passeer in mijn taxi de Shwedagon-Pagoda, tot voor kort het startpunt voor de demon-
‘De generaals denken alleen aan zichzelf en het volk mag creperen’ strerende monniken. Voor de poort staan legertrucks. Niemand mag het heiligdom meer betreden. Militairen met mitrailleurs in de aanslag dwingen de quarantaine af. Het zijn geharde soldaten van de 22e divisie, die tot een week terug nog met Karen-rebellen vochten in het grensgebied met Thailand. Niet veel later stap ik uit op het kruispunt van Sule Pagoda Road en Bogyoke Aung San Street, twee belangrijke verkeersaders in het hart van de stad. Ook een deel van Sule Pagoda Road is afgesloten. De gelijknamige
pagode ligt er 200 meter verderop verlaten bij. Vanmiddag was het hier raak, vertelt een betel kauwende man die op een stenen plantenbak op de stoep zit. Een grote groep demonstranten marcheerde naar het kruispunt voor een flitsdemonstratie, zegt hij. ‘Ze bekogelden de politiepost met stenen. Het leger sloeg terug met wapenstokken. Er werden waarschuwingsschoten afgevuurd. Toen rende iedereen in paniek weg.’ Wat hij me niet vertelt – of niet heeft gezien – is dat er bij deze actie zeker een dode is gevallen. De recep-
tioniste van het hotel waar ik verblijf, zegt dat een van de gasten is neergeschoten. Later blijkt de Japanner te zijn overleden. ‘Iedereen is bang hier’, zegt de receptioniste. Het is moeilijk om de vinger te leggen op het werkelijke aantal gewonden en gearresteerde betogers. Ook naar de omvang van de demonstraties blijft het gissen. Een Birmese straatverkoper schat het aantal demonstranten dat gistermiddag de straat opging op 10.000. Wat is waarheid in Myanmar, waar internet gecensureerd wordt en de onafhankelijke pers de nek is omge-
draaid? Een taxichauffeur die de confrontatie tussen leger en demonstranten gadesloeg vanuit zijn auto, weet wel te vertellen dat er dit keer weinig monniken de straat op zijn gegaan. ‘Dinsdagnacht hebben het leger en de politie in een aantal kloosters verrassingarrestaties uitgevoerd’, zegt hij. ‘Ze proberen op die manier in het geniep het verzet te breken.’ Hij heeft er geen moeite mee dat demonstranten nu terugvechten. ‘Bijna iedereen hier haat het regime. De generaals zorgen alleen voor zichzelf en hun familie. Het gewone volk mag creperen. Of het verzet zin heeft, weet ik niet. De regering zal wel blijven zitten waar ze zit. Maar de demonstraties gaan door.’ (De auteur schrijft om veiligheidsredenen onder pseudoniem) Lees meer op pagina 11
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................................................................................................................................................................
Eenmansfractie De uitputtingsslag is nog maar net begonnen
Verdonk pakt haar boeltje bijeen Kustaw Bessems DEN HAAG
...
Daar gaat ze dan. De afgelopen maanden zag ze er soms wat minder verzorgd uit. Nu zit het weer: het haar, de make-up, het pak – ze kan zo naar de BouwRAI. Maar even wacht het Lid Verdonk geen publicitair spektakel. Ze pakt verhuisdozen in op haar oude kamer bij de VVD. Natuurlijk vindt ze dit erg, zegt ze bijna fluisterend. ‘Het is een afscheid.’ De bevriende VVD-Kamerleden liepen hier de laatste weken nog wel eens binnen. ‘Ik houd me niet bezig met de zaak, maar wel heel veel met de mens Rita Verdonk’, zegt bijvoorbeeld Charlie Aptroot. Fractieleider Rutte zag ze nooit, hoe onwaarschijnlijk dat ook is in de smalle gangetjes waaraan de VVD’ers huizen. ‘Ik weet ook niet hoe het kan.’ De avond ervoor heeft ze in het Novotel City Centre, hier vlakbij, gepraat met VVD-ereleden Frits Korthals Altes, Henk Vonhoff en Erica Terpstra. ‘We hebben haar gezegd dat het niet veel perspectief biedt om als eenmansfractie in de Kamer partijlid te blijven,’ zegt Vonhoff. ‘Maar toen ik ging, had ik al niet de hoop dat zij haar zetel of lidmaatschap zou opgeven.’ ‘Dat is erg’, vervolgt Vonhoff, ‘omdat er nu naast een VVD een semi-VVD in de Kamer zit die op de meest ongelegen momenten persoonsgerichte kritiek levert. Ik schat
EVERT-JAN DANIELS
in dat deze status-quo nog een tijd duurt.’ Tot drie jaar geleden had iemand die zelf een fractie vormde in de Kamer meteen geroyeerd kunnen worden als VVD-lid, verzucht hij,
maar toen maakte partijvernieuwing dat onmogelijk. Het hoofdbestuur mag Verdonk eruit zetten als zij de partij schade berokkent, maar het zit niet te wachten
op een slepend juridisch gevecht waarbij alle partijdrek voor het oog van de media door de rechtszaal wordt geslingerd. En dus begint een uitputtingsslag.
Met handicaps voor Verdonk. ‘Alle ondersteuning is weg’, zegt haar vriend en media-adviseur Kay van der Linde. ‘Ze heeft niemand.’ Lees verder op pagina 3
06-64834XXX
2
De Twee
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE LAUNCH
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Q&A 06-5533XXX
Presentatie tijdschrift Gala Hoofdredactrice Petra Bakker Schut: ‘Feestje kost ruim een ton.’
Nederlandse Anna Wintour is gearriveerd Gala profiteert van globalisering en het feit dat BN’ers uit zijn. ‘We hebben een overkill’ ‘Je hebt geen tijd voor gedoe, dus order je around. Nee, ik schreeuw niet, ik order.’ Gala-hoofdredactrice Petra Bakker Schut zijgt neer op een rode bank in de tot viproom verbouwde bovenste verdieping van Amsterdams filmtheater Tuschinski en reciteert Anna Wintour, de dictatoriale hoofdredactrice van gerenommeerd Amerikaanse modeblad Vogue. Replay-opperhoofd en potentiele adverteerder Carlo Ferilli hangt naast haar. Of hij Gala-pagina’s gaat kopen weet de retailer in luxekleding ‘nog niet’. Ex Story-hoofdredactrice Bakker Schut kan na haar overstap naar een meer upmarket blad
Correctie In deze rubriek is afgelopen maandag een artikel gepubliceerd over de oprichting van de ecologische foodketen Danku,
DE BIJEENKOMST
vooralsnog op een warmer onthaal rekenen dan voorheen in kunstenaarssociëteit De Kring. ‘Ach, mijn vrienden hebben me nooit om Story laten vallen.’ Onder Bakker Schut is het feest gaande – de Moët vloeit als bier, net als de Chanel parfum – ter ere van de lancering van haar nieuwe kindje; de Nederlandse versie van het Duitse blad Gala. Kosten volgens de hoofdredactrice: ‘meer dan een ton’. Het is druk maar BN’erloos. Actrice Hannah Verboom daargelaten. Zelfs Nicolette van Dam is niet komen opdagen, terwijl haar vader toch de hapjes doet. Het gemis wordt meer dan gecompenseerd door optredens van schnabbelkoningen Bryan Ferry en Gerard Joling, die als derde schnabbel van die dag tijdens de Gala afterparty in Hotel de L’Europe de
Gerard Joling mocht komen schnabbelen. FOTO’S: SANDER NIEUWENHUYS
oren van de happy few verwende. Hij had er deze nacht de kracht wel voor. Dankzij appelsap. Dat bekend Nederland ontbrak geeft niet. ‘Het BN’erschap is uit’, snuift ex-Goudkust-soapie Josefine van Asdonk in de bioscoopzaal. ‘Iedereen kan tegenwoordig beroemd worden, er is niks meer aan. Toen ik vroeger met meiden als Guusje Nederhorst en Babette van Veen optrok, toen was het nog tof.’ Van Asdonk is volgens eigen zeggen dan ook eindelijk gestopt met ‘het voeden van haar BN’erschap’. Ze had genoeg van het ‘geslijm’. Heel slim dus van Gala om te mikken op de buitenlandse sterren. ‘Door de globalisering willen we nu vooral van hen wat weten. Wat Nederland
betreft, ik geloof there’s stardom in everyone of us.’ Hollands Next Topmodel-topstylist Hildo Groen plukt met pink en wijsvinger aan zijn geëpileerde wenkbrauwen. ‘BN’ers zijn so last season. We hebben een overkill.’ Groen denkt dat ‘het zeer belangrijk is dat roddel naar een hoger niveau getild wordt’. Voor het aansnijden van Brian Ferry’s gifgroene verjaardagstaart voegen zich op het eind van de avond bij Bakker Schut toch nog Otazu, ontwerper Daryl van Wouw glamourdesigner Eric Kuster, en Birgit Schuurman. De avond eindigt met de blote voeten incluis felrood gelakte nageltjes van de Nederlandse Anna Wintour op het hoogpolige tapijt. 1
waarbij onder meer Karen Brink, de dochter van Nina Brink is betrokken. In het artikel wordt gemeld dat Karen Brink een relatie heeft met Filip van Hoeck. De familie Brink laat weten dat deze relatie jaren ge-
leden reeds is beëindigd. Verder ontkent Nina Brink ten stelligste dat zij op dit moment investeerder is in Danku. Ten slotte kan door het artikel de suggestie zijn gewekt dat de familie Van Hoeck een crimi-
neel verleden heeft. Het enige wat daarover vaststaat, is dat er in het verleden problemen zijn geweest met de fiscus. De redactie
Woody Harrelson is trots op Paris Hilton De acterende milieuactivist is wel humeurig
Woody Harrelson. PETER VAN BEEK/HH
Niet iedereen wordt rustig van yoga en blowen. Acteur Woody Harrelson, tegenwoordig een wereldverbeterende yogaliefhebber, reageert weer eens getergd als camera’s hem benaderen. De hoofdrolspeler uit Natural Born Killers, die gisteren yogales gaf op innovatiebijeenkomst Picnic in Amsterdam, wordt boos als Llink-verslaggeefster Froukje Jansen hem ongewenste vragen stelt. ‘Nee, ik heb géén zin in dit interview.’ De acterende milieuactivist, die onlangs een camerajournalist van website TMZ
aanviel, gromt haar weg als ze doorvraagt. Harrelson’s humeur knapt later op de dag iets op, maar ontspoort weer als wordt geïnformeerd naar zijn hasjgebruik. Weer volgt die afwerende blik. ‘Next question!’ Hij is hier vandaag om samen met zijn vriend Eckart Wintzen, de IT-miljonair met het hippie-uiterlijk, te praten over hun milieubewuste activiteiten. Al meer dan een decennium is het duo in de weer met de redding van de aarde. Wintzen: ‘Tien jaar ge-
leden las hij een artikel van mij in technotijdschrift Wired. Daarin werd ik neergezet als de miljonair met het groene hart. Daarin stond ook dat ik wel eens jointje rookte. Maar dat moet je maar niet aan hem vragen. Hij is een ongeleid projectiel.’ Harrelson zelf zegt: ‘We zijn nu mainstream.’ En daarin zou hij best eens gelijk kunnen hebben: zelfs Paris Hilton reist naar Rwanda om de wereldvrede te bevorderen. Dan voor het eerst lachend: ‘Ik ben trots op haar.’ 1 Zie filmpje: www.depers.nl
‘Op je zestigste geniet je pas van het leven’ Voor de legendarische Britse popzanger Bryan Ferry is muziek nog steeds dé drug. ‘Maar ik moet de band ook betalen, hè.’ Meneer Ferry, hoe voelt het om op uw 62e nog rock-’n-rollartiest te zijn? ‘Geweldig. Het is fijn. Ik geniet van de dingen die ik nu doe. Ik reis veel en hou nog steeds van spelen. Eigenlijk kan ik mijn leven nu meer waarderen dan toen ik 21 was en net begon. Als je 60 bent, geniet je meer van dit bestaan.’ U staat nu op een woensdagavond te schnabbelen bij het blad GALA. ‘Ja, ik ben hier uitgenodigd. Het is leuk om op zulke partijtjes op te treden. Er hangt een goede sfeer. Gisteravond was ik in Madrid. Ik moet de band ook betalen, hè.’ Door nog steeds Love is The Drug te zingen… ‘Ja, het repertoire bestaat op zulke gelegenheden vooral uit oud materiaal. Echt, ik vind het nog steeds leuk om die liedjes te zingen.’ Joni Mitchell, een leeftijdgenoot, maakte volgens critici onlangs haar beste plaat ooit. ‘Oh ja? Oh, dat is prachtig. Ik werk wel aan nieuw materiaal en zing in de huidige tour ook nummers van een plaat die in maart uitkwam’ 1 Zie www.depers.nl voor filmpje
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gemis van buikgevoel ‘Plukjes van drie mannen vind ik zo sneu’
D MAARTJE
DUIN
ertig jaar geleden was het truttig.’ ‘Supertruttig.’ ‘Maar dat gold eigenlijk voor alles in een groep.’ ‘Je mocht niet meer naar dansles.’ ‘En de padvinderij was fascistisch. Maar de laatste tien jaar zijn koren weer enorm populair.’ De gospelzangeressen staan in de felverlichte keuken van de kerk. Twee sopranen en een tenor. De repetitie is voorbij, ze drinken thee van theezakjes uit een tupperware-bakje met een sticker ‘koor’ erop. Wijn is er ook, voor vijftig cent in een glazen schaaltje. De jonge moeders zijn inmiddels al op bakfietsen verdwenen in de regen.
‘We zijn laagdrempelig, gezellig en toch ambitieus.’ ‘Zuiver zingen is wel een voorwaarde. Aspirant-leden moeten na twee weken een stemtest doen.’ ‘En het is de bedoeling dat je in een commissie gaat. We hebben een optreedcommissie, een pr-commissie, een activiteitencommissie en een bewegingscommissie.’ De tenor zit in de commissie wijn, thee en koffie. Eigenlijk geen officiële commissie. Ze zingt al haar hele leven. Vroeger was ze mezzosopraan. Later werd ze alt, door het roken. ‘Op school kregen we elke week een psalm en een werelds liedje. Daar kreeg je een cijfer voor. Onderwijzers
die niet konden zingen, begeleidden op de blokfluit. Toen kwamen de cassettebandjes en begon iedereen zich opeens te schamen. Nu horen kinderen alleen nog maar perfect gezongen liedjes. Zo kweek je een generatie ongeschoolde stemmen. En een chronisch tekort aan sopranen.’ ‘Ik heb op school nog gezongen, hoor,’ zegt de sopraan van de pr-commissie. Ze is jonger dan de tenor. ‘Ik had een heel boek met liederen. Kun je nog zingen… ‘… zing dan mee! Knaapje zag een roosje staan, roosje op de heide!’ Bijna barsten ze los. De jongste sopraan vormt in haar eentje de bewegingscommissie. ‘Sinds kort hebben we ook een bewegingstest. Mensen zonder ritmegevoel wijzen we af. Kijk, dit is de echte gospelswing. Maar op ballads dein je meer zo. Dan heb je nog de klap en de vingerknip. Sommige mensen hebben daar moeite mee. Die geef ik workshops bij mij thuis.’
‘Hollanders zijn erg stijf,’ zegt de sopraan van de pr-commissie. ‘Daar proberen wij verandering in te brengen als we optreden in kerken.’ Ze worden begeleid door een dirigent met een blindenstok en een pianist in een rolstoel. Zij zijn de enige professionals. En de enige mannen. ‘Ze zijn er wel geweest,’ zegt de tenor. ‘In plukjes van drie of vier. Dat vind ik zo sneu. Mannen moeten worden aangemoedigd zich te presenteren in groepjes van vijf.’ ‘Met een pianist maakt het niet zoveel uit’, zegt een alt die er bij is komen staan. Ze zit in geen enkele commissie, haar arm ligt om de schouders van de pianist. ‘Maar als je a capella zingt, mis je dat buikgevoel van de bassen. Die diepe tonen, daar gaan je eierstokken van springen.’ De tenor begint een shagje te rollen. ‘Het is echt jammer. Je krijgt ze er niet meer warm voor.’ 1 www.maartjeduin.nl
Nieuws
3
Economie ISM eCompany onttroont TomTom
Bedrijf staatssecretaris De Jager snelste groeier Eric Smit MAARSSEN
...
Reünie
Weemoedig afscheid van luchtmachtbasis Ongeveer 3500 (oud-) personeelsleden van de luchtmachtbasis Twenthe waren gisteren nog één keer bij elkaar om herinneringen op te halen aan de goeie ouwe
tijd. Op 31 december wordt de basis gesloten. Met een vliegtuigshow namen de medewerkers afscheid van hun tweede thuis. 1 FOTO: GER LOEFFEN/HH
Immigratie Marokkanen wijken uit naar België
Undercover in Sint-Gilles
ISM eCompany, het bedrijf van staatssecretaris Jan Kees de Jager, stond gisteravond weer eens in het middelpunt van de belangstelling. Op een positieve manier dit keer. Het bedrijf won de Deloitte Technology Fast50, de prijs voor het snelst groeiende Nederlandse technologiebedrijf. Met een groei van 3542 procent en een omzet van 7 miljoen euro volgt ISM eCompany (ISM) TomTom op als aanvoerder van de lijst van snelste groeiers. De Jager startte in 1992, samen met vriend en zakenpartner Karel van der Woude, de voorloper van ISM. Het bedrijf levert software en advies aan bedrijven die via internet communiceren of handel willen drijven. De Jager heeft op dit moment geen enkele officiële bemoeienis met zijn bedrijf. Een zieltogend dochterbedrijf van ISM, Codim, was begin dit jaar het onderwerp van een door NOVA aangezwengelde rel. Het bedrijf van De Jager zou de pensioenpremies van enkele werknemers niet afgedragen hebben waardoor De Jager nog voor zijn benoeming als staatsecretaris van Financiën ter discussie stond. De Jager stelde uiteindelijk oud-IBM-directeur Amandus Lundqvist aan om een onderzoek te verrichten. Lundqvist oordeelde afgelopen juni dat er slechts sprake was van ‘onvolkomen-
heden en kinderziektes’ bij het bedrijf. Dat supergroeier ISM kinderziektes heeft, blijkt gek genoeg ook uit de omzetcijfers van het bedrijf. Vorig jaar behaalde het bedrijf van De Jager de vijfde plek op de Fast50 met exact dezelfde omzet van 7 miljoen euro. Niet groeien en toch de Fast50 winnen is mogelijk door de rekenmethode van accountant Deloitte, die de omzetgroei over de laatste vijf boekjaren meet.
‘We hebben het vertrek van De Jager goed kunnen opvangen’ Op het zwarte dassengala waar de prijzen worden uitgereikt ontbreekt, als verwacht, De Jager. Zijn vriend Karel van der Woude mag namens ISM het podium bestijgen. Is hij niet lichtelijk verbaasd dat hij na een jaar van stilstand deze prijs in ontvangst mag nemen? ‘Nee’, antwoordt Van der Woude. ‘Je moet de groei over vijf jaar zien en niet alleen over de laatste twee jaar.’ Hij wil wel toegeven dat hij De Jager mist. ‘Als vriend, ja. Maar als bedrijf hebben we zijn vertrek goed kunnen opvangen.’ Lees verder op pagina 14
Verdonk Sommige Nederlandse Marokkanen verhuizen naar België. Waarom, vroeg publicist Asis Aynan zich af. Hij belde een vriend en ging een dagje ‘undercover’ in de Brusselse wijk Sint-Gilles.
ken. De regels bij onze zuiderburen zijn immers niet zo streng als die bij ons. Dit hoorde ik van een jongeman die ik op het besnijdenisfeest van mijn neefje had ontmoet. Hij had Nederland onlangs ingeruild voor Brussel, vertelde hij me toen. ‘Het leven is daar een stuk goedkoper.’ Ook wist hij te vertellen dat er sowieso veel Nederlanders in Brussel wonen, legaal of illegaal. Jaarlijks vertrekken er ongeveer 5.000 Nederlanders naar België, tweehonderd van hen zijn van Marokkaanse afkomst. Onbekend is hoeveel illegale Marokkanen uit Nederland de wijk nemen naar België. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Ik moest aan Brahim denken, die tegenwoordig ook in Brussel woont. Een jongen zonder verblijfsvergunning, die ik een tijdje onder-
dak had verleend toen ik in een groot antikraakpand in Haarlem woonde. Ik besloot hem op te zoeken. Brahim woont in Sint-Gilles boven een telefoonwinkel waar het winkelend publiek de hipste gsm’s bekijkt, maar uiteindelijk beltegoed koopt. Verkoper Achmed scheldt de beltegoedkopers steevast uit wanneer ze de winkel verlaten. Ik vroeg Brahim of hij voor een paar dagen een onderkomen voor mij had. Ik had problemen en moest er even uit. Meer niet, gewoon problemen. Hij vroeg niet verder. Brahim is een gemakkelijk prater. Hij zou ondertussen wel flink wat vrienden hebben gemaakt, verwachtte ik. Zo kon ik mijn nieuwsgierigheid bevredigen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................
Asis Aynan BRUSSEL
...
Als je in de Brusselse wijk Sint-Gilles over straat loopt, hoor je Tamazight (Berbers), Tamghrabest (Marokkaans-Arabisch-Berbers), Portugees en Pools. Al deze groepen leven naast elkaar. Ze hebben hun eigen winkeltjes en cafés. Opmerkelijk is dat de Marokkanen ook vaak Nederlands praten met een Haags of Mokums accent. Vanwege een mislukt avontuur hebben ze hun pijlen op België gericht, in de hoop de legaliteit te berei-
Pathuis
Lees verder op pagina 12
Weer terug na herfstreces Vervolg van pagina 1
...
Verdonks persoonlijk medewerker is foetsie. ‘Werken voor een eenmansfractie zie ik niet zitten’, zegt hij. Van der Linde heeft Verdonk een tijdelijke kracht geleend uit zijn bedrijf. ‘Het belangrijkste advies dat Ed en ik haar hebben gegeven is: leef van dag tot dag.’ ‘Ed’ is Ed Sinke, oud-VVD-voorzitter in Amsterdam en helemaal ‘in Verdonk’. Hij vergezelde haar naar het gesprek met de ereleden. In weerwil van Vonhoffs lezing noemt Sinke het aangenaam en gezellig en stelt hij dat de veteranen ‘geen agenda hadden’. Eerdere eenmansfracties werden naar
kleine kantoren in bijgebouwen verbannen, maar Verdonk niet vanwege haar persoonsbeveiliging. Tot het herfstreces, volgende maand, zal ze weinig van zich laten horen. Maar dan stort Verdonk zich weer volop in de politieke arena, verzekert ze. Haar vaste argument: ze kan toch al die kiezers niet in de steek laten? Files, ouderenzorg, immigratie, integratie, onderwijs, jeugd en gezin: veel te veel voor haar alleen. Ze heeft slechts een bescheiden budget voor medewerkers. Ze krijgt veel mails van specialisten op een vakgebied , zegt ze. Die kunnen als stagiairs en vrijwilligers aan de slag. Nee hoor, Rita Verdonk is vol goede moed. Plof, nog een mapje in de verhuisdoos. 1
Nieuwe instelling
IB-GROEP VERDWIJNT De Informatie Beheer Groep (IBG) verdwijnt over drie jaar. De instelling, die onder meer de afhandeling van studiefinanciering verzorgt, gaat in 2010 samen met de Centrale Financiën Instellingen op in een nieuwe organisatie. Dat heeft minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Ronald Plasterk (PvdA) gisteren geschreven aan de Tweede Kamer. De nieuwe instantie moet de enige uitvoeringsorganisatie in het onderwijs worden.
NUMMER NODIG? BEL1820
WWW.BEL1820.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Op de werkvloer (1)
Op de werkvloer (2)
Op de werkvloer (3)
Een kwart van de werknemers vindt het toilet op het werk zo vies dat ze niet durven te zitten. Bij grotere bedrijven is dat zelfs eenderde.
Bij kleinere bedrijven met minder dan twintig werknemers durft één op de vijf personeelsleden niet naar een vervuilde wc.
Verder blijkt dat grote bedrijven vaak kiezen voor het goedkoopste schoonmaakbedrijf en niet de beste schoonmakers. Werknemers ergeren zich ook aan vieze werkruimtes en vuile bureau’s.
4
Nieuws Binnenland
Toekomst Met modern printje naar een ouderwetse stembus
Arrestatiebevel
Stembiljet en rood potlood voorlopig terug in stemhokje
Hollandse activisten in problemen Novum
Bij de volgende verkiezingen gaat de kiezer hoogstwaarschijnlijk het stemhokje in met een ouderwets rood potlood. De huidige stemcomputers voldoen niet aan de eisen . Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
Het proces van het tellen van de stemmen is met de huidige elektronisch apparaten niet te controleren, gaf staatssecretaris van Binnenlandse Zaken Ank Bijleveld gisteren toe. De PvdA-bewindsvrouw zei dat bij de presentatie van het rapport van oudVVD-minister Korthals Altes die de afgelopen maanden onderzoek deed naar het verkiezingsproces in Nederland. ‘We moeten er rekening mee houden dat we tijdens de eerstvolgende verkiezingen voor het Europees Parlement in 2009 op papier moeten stemmen’, voorspelt Korthals Altes. ‘We doen er goed aan om tot die tijd niet te veel gemeenten te herindelen en het kabinet nog even heel te houden’, lacht de VVD-coryfee, die de avond tevoren nog aanschoof om een oplossing te zoeken voor het conflict Verdonk. In het rapport Stemmen met vertrouwen pleit hij voor de terugkeer van het papieren stembiljet. Hoe gaat dit in zijn werk? Op een elektronische machine kies je een partij en een persoon van de kieslijst.
Deze stem wordt niet opgeslagen, maar uitgeprint. Dit papiertje stop je vervolgens zelf in een ouderwetse stembus. Aan het eind van de dag worden de stemmen geteld door een elektronische stemmenteller. Bij twijfel kunnen de printjes van de stemmen alsnog met de hand worden herteld. Volgens de commissie is dit systeem uniek in de wereld. Staatssecretaris Bijleveld geeft aan dat ze het op hoofdlijnen eens is met de voorstellen van de commissie. Maar papieren stemmen tellen, was dat niet juist het probleem in Florida – de staat waarop in 2000 alle ogen gericht waren omdat daar na een juridische strijd om ongeldige stemmen de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezing werd bepaald? Die suggestie wijst Korthals Altes vlot van de hand. ‘Daar werd gewerkt met ponskaarten die aan elkaar bleven plakken.’ Wel geeft hij toe dat handmatig tellen in het verleden juist vaak fraudegevoelig bleek. Kosten van dit project: zo’n honderd miljoen euro. ‘Misschien kunnen we de machines leasen’, stelt Korthals Altes voor. ‘ In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van november 2006 ontstond commotie over de betrouwbaarheid van de huidige stemcomputers. Bij bepaalde computers bleek dat het stemgedrag van kiezers op afstand gevolgd kon worden. 1
AMSTERDAM
...
Een rechter in het Indiase Bangalore heeft om de arrestatie van zeven Nederlandse activisten van de actiegroepen Schone Kleren Kampagne en de Landelijke India Werkgroep gevraagd. De campagnevoerders worden door een kledingfabrikant in Bangalore beschuldigd van cybercrime, racistische en xenofobe handelingen en smaad. De rechter in Bangalore had de actievoerders eerder al gewaarschuwd dat als zij niet persoonlijk tijdens de rechtszitting aanwezig zouden zijn, een arrestatiebevel zou worden uitgevaardigd. Desondanks kwamen ze niet opdagen. Een woordvoerder van de activisten laat weten dat het arrestatiebevel wordt aangevochten. ‘Het voelt als intimidatie. Wij willen voorkomen dat een precedent wordt geschapen om actievoerders via de rechter monddood te maken.’ De organisaties voeren campagne om schendingen van arbeidsrechten in kledingfabrieken aan de orde te stellen. Zo zouden de werknemers van de fabriek in Bangalore gedwongen en soms onbetaald hebben overgewerkt. Ze werden lichamelijk en mentaal mishandeld en moesten werken zonder contract, stellen de Nederlandse organisaties. 1 Terug naar het rode potloodje.
MARIE CECILE THIJS/HOLLANDSE HOOGTE
Ontslagrecht Dreiging met opblazen kabinet leidt de aandacht af van referendumbesluit
Deal or no deal? Crisis of geen crisis in de coalitie? De plannen voor versoepeling van het ontslagrecht zorgt voor een crisissfeer in het kabinet. De PvdA komt dat helemaal niet slecht uit. Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
‘Als Donner voet bij stuk houdt, mag hij zijn dienstauto inleveren’. Was getekend: Diederik Samson, PvdA-Kamerlid. ‘De ontslagplannen moeten van tafel’, vindt fractiegenote Mariette Hamer. ‘Niet acceptabel’, schrijft PvdA’er Martijn van Dam op zijn Hyves. ‘Dat klinkt heftig en dat is het ook.’
Zomaar een greep uit de reeks stevige uitspraken van PvdA’ers in de afgelopen dagen. Het lijkt wel een onderlinge race wie zijn hakken het diepst in het zand durft te zetten. Vicepremier Wouter Bos zou zelfs met een kabinetscrisis hebben gedreigd. Als minister Donner de versoepeling van het ontslagrecht doorzet, zouden alle PvdA-ministers hun biezen pakken, meldden anonieme bronnen in de Volkskrant van gisteren. De PvdA’ers moesten wat na de zware dag van dinsdag. Fractievoorzitter Jacques Tichelaar moest toen uitleggen dat de PvdA-fractie geen referendum wilde over het nieuwe Eu-
ropese verdrag. Hoe kon dat terwijl de PvdA in het eigen verkiezingsprogramma daar nog voor pleitte? De e-mailboxen van de sociaaldemocratische Kamerleden liepen vol met boze mailtjes. Kiezersbedrog, oordeelden boze PvdA-leden, en stemmers. Maar de Kamerleden hadden hun antwoord klaar. Ok, het referendum was van de baan. Maar er stond ook wat tegenover. ‘Politiek is heel pervers, ja’, aldus Samsom aan een boze mailer. ‘Maar we hebben een goed ontslagrecht weten te redden dat werknemers zekerheid biedt.’ Een deal dus? Het CDA wil geen EU-
referendum, de PvdA geen versoepeling van het ontslagrecht. Eerlijk oversteken en iedereen blijft in de coalitie min of meer tevreden. Zo’n openlijke uitruil is niet netjes en dus ontkennen CDA’ers en PvdAers in koor dat er een afspraak is gemaakt. CDA-minister Donner liet gisteren dan ook weten dat hij gewoon zou doorwerken aan zijn ontslagplannen. En de PvdA’ers herhaalden nog eens dat die plannen absoluut onacceptabel zijn. Die crisissfeer komt de PvdA helemaal niet slecht uit. Niemand praat meer over het EU-referendum en over kiezersbedrog. De ‘crisis’ over het
ontslagrecht leidt voorlopig mooi de aandacht af. Op een echte kabinetscrisis zit bij de PvdA niemand te wachten. In de peilingen staat de partij er niet bepaald goed voor. En juist een succesvolle regeringsperiode moet het slechte verkiezingsresultaat van afgelopen november goed maken. Donner beantwoordde gisteren dan ook goedgehumeurd alle vragen over de ‘crisis’. Wanneer hij zijn ontslagplannen zal presenteren, wilde hij niet zeggen. De PvdA’ers moeten maar even afkoelen. En dan over een tijdje maar weer eens zien hoe diep de hakken nog in het zand staan. 1
GRATIS SONY ERICSSON W200i T.W.V. ` 149 EN MEER DAN ` 250 GRATIS BELTEGOED nu s t slech
5 E 9,9nd p/m
Sony Ericsson W200i • Walkman phone • VGA camera • stereo headset • MP3 speler • kleurenscherm
Speciaal voor u heeft Orange een unieke aanbieding samengesteld. U ontvangt de Sony Ericsson W200i ter waarde van ` 149 GRATIS met daarbij 24 maanden lang iedere maand ` 20 beltegoed. Voor dit alles betaalt u slechts ` 9,95 per maand. Uw totale voordeel bedraagt ` 400. Bij Orange zitten alle kosten in de bundel, dit geldt ook voor bellen en sms’en vanuit het buitenland. Ook uw vooraf aangegeven Sms voordeelbundel gaat uit uw beltegoed. Bij Orange hoeft u geen hoge bundel te nemen voor lage tarieven. Indien u niet voor verrassingen wilt komen te staan, biedt Orange u de service om een waarschuwings-sms te ontvangen op het moment dat u uw maandbedrag overschrijdt.
Wilt u gebruik maken van deze aanbieding en uw eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service van Orange. Bij aflevering betaalt u eenmalig slechts ` 25 voor het welkomstpakket. Hiervoor ontvangt u niet alleen de simkaart maar ook nog eens ` 10 extra beltegoed.
Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.
GRATIS bellen en bestellen 0800-0188, of ga naar: orange.3bm.nl/depers
Binnenland Nieuws
5
Misdaad Vastgoedhandelaar nam gesprekken met criminelen op
Onderzoek Ombudsman veroordeelt IND
Holleeder laat tapes uit Endstra’s keuken horen
Asielzoekers weg door ‘vooringenomenheid’
Willem Holleeder wilde een inkijkje geven in de werkwijze van Willem Endstra. Daarvoor moesten de zogenoemde keukentapes worden beluisterd.
Novum DEN HAAG
...
Asielprocedures verlopen niet altijd eerlijk vanwege onzorgvuldigheid bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat stelt de nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer. De manier waarop de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gebruikmaakt van informatie van het ministerie wijst op ‘vooringenomenheid en partijdigheid’. In een gisteren gepresenteerd rapport concludeert Brenninkmeijer dat ruim 80 procent van de asielaanvragen wordt afgewezen. De ombudsman pleit ervoor dat beslisambtenaren van de IND inzage
Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
‘Het is Hazes’, lachte Holleeder toen hij de rechtbank een cd-rom overhandigde. Maar het was André Hazes niet. Het was Willem Endstra die te horen was, in de keuken van zijn kantoor op de Apollolaan, in gesprek met een dubieuze zakenrelatie. Holleeder wilde met de opnamen aantonen hoe Endstra te werk ging en dat hij alle gesprekken die hij in de keuken voerde, opnam. ‘De policy van Endstra was dat mensen wel hun geld mochten geven, maar dat ze niet op zijn kantoor mochten komen. Zo viel het niet op dat criminelen en mensen die in drugs handelden langs kwamen. Hij wantrouwde mensen uit de onderwereld. En als ze onverwachts wel langs kwamen, nam Endstra ze mee naar de keuken’, aldus Holleeder. Daar liep volgens hem 24 uur per dag een bandje mee dat alle gesprekken opnam. De zakenman bewaarde ze niet allemaal. Holleeder beweert dat Endstra hem die bandjes in bewaring gaf, waarvan hij vond dat het nodig was om ze te bewaren. Een voorbeeld daarvan waren de drie gesprekken die Holleeder had meegenomen naar de rechtbank. Het ging om besprekingen tussen Endstra en een zakenrelatie, die waarschijnlijk in de tweede helft van 2001 plaatsvonden. Ze praatten over de afhandeling van de zakelijke nalatenschap van de gebroeders Driessen. Deze tweeling uit Breda, die in vastgoed zat, werd in 2001 vermoord. De rechtbank kon alleen maar concluderen dat Endstra werd afgeluisterd in zijn keuken, maar dat het niet zeker is of hij dat zelf wist. Volgens Holleeder is op de ‘keukentapes’ juist heel goed te horen hoe Endstra om de zaak heen draait en zichzelf niet belast, juist omdat hij weet dat er opnameapparatuur meeloopt. De verdachte wilde niet zeggen hoeveel gesprekken hij uit de keuken van Endstra op band heeft. Hij zegt dat hij geen opnamen heeft waarop hij zelf staat. Dat is volgens hem logisch, omdat Endstra Holleeder ver-
De ombudsman heeft harde kritiek op de wijze waarop nu beslissingen worden genomen over asielaanvragen. Ambtenaren zouden vooringenomen en partijdig zijn.
krijgen in alle achterliggende stukken zodat ‘een meer afgewogen’ beslissing genomen kan worden. Ook asielzoekers zouden meer informatie moeten krijgen. Als de IND twijfelt aan het verhaal van een asielzoeker, kan de dienst Buitenlandse Zaken vragen een zogeheten ambtsbericht op te stellen: een samenvatting van een of twee kantjes over de situatie in een bepaald land. Omdat op basis daarvan een besluit wordt genomen, is het van groot belang dat de IND inzage krijgt in het complete ambtsbericht, stelt de ombudsman. Ook de achterliggende stukken zouden in het besluit meegewogen moeten worden. De IND zegt dat de ambtsberichten deskundigenberichten zijn en dat de rechter zich er positief over heeft uitgesproken. De dienst zegt zich niet te herkennen in de kwalificaties van de ombudsman inzake partijdigheid en vooringenomenheid. 1
Nieuw Telefoondienst op locatie
Giechelig mobiel flirten Floor van Dijck AMSTERDAM
...
Holleeders ex-vriendin Maaike D. verlaat de rechtbank. RONALD BAKKER
trouwde. ‘Wat ik deed voor Wim, deed ik niet om het geld, maar omdat ie dat vroeg’, vertelde Holleeder. Officier van justitie Koos Plooij geloofde weinig van het verhaal van Holleeder. ‘Volgens mij bepaalde ú wat wel of niet werd bewaard’, zei hij. Ook vertelde Plooij dat in het kantoor van Endstra na diens dood in mei 2004 wel afluisterapparatuur is aangetroffen, maar niet in de keuken. De zakenman praatte een jaar voor zijn in dood in het geheim met de politie over de afpersingspraktijken van Holleeder. Naast Holleeder staan nog vier ver-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Eerst denken aan uitgaan en kleding
NIEUWE STUDENTEN OPTIMISTISCH OVER UITGAVEN Eerstejaars studenten denken minder geld uit te geven dan ze in werkelijkheid doen. Zij zitten 300 euro per maand te laag met hun schatting, blijkt uit onderzoek. Meer dan de helft van de studenten verwacht geld over te houden. Hun optimisme vloeit volgens de onderzoekers voort uit het feit dat ze eerst denken aan leuke zaken als uitgaan en kleding. Daarna pas huur en studie. HH
dachten terecht voor afpersing en bedreiging van Endstra. De zaak tegen Orminda S. is voor onbepaalde tijd aangehouden. De zus van de beruchte crimineel Dino S. heeft eerder deze week een hersenbloeding gehad en haar toestand is kritiek. Verdachte Maaike D., een ex-vriendin van Holleeder, was er wel. De zaak gaat maandag verder met het verhoor van Bram Zeegers, voormalig advocaat en vertrouweling van Endstra. Ook mag de klusjesman van de vastgoedhandelaar nog komen uitleggen hoe het nou precies zat met die opnameapparatuur. 1
KPN heeft iets nieuws uit de hoge hoed getoverd: Olllo. Een dienst waarbij op basis van locatie informatie kan worden aangevraagd. Het begint met flirten. Dat ‘ollo’ het Surinaamse woord is voor ‘reet’, nemen de bedenkers voor lief: de naam komt voort uit het beeldmerk. Gisteren werd deze noviteit in Europa gepresenteerd. Het kwam erop neer dat alle aanwezigen - journalisten, bezoekers van de mediabeurs Picnic en KPNmedewerkers - al wild mobiel met elkaar konden gaan flirten. De dienst werkt als volgt, zo legt een presentator uit: flirtlustigen melden zich aan (à 1 euro 50 per keer) en zijn dan acht uur ‘aan’. Ze krijgen minimaal drie matches aangereikt van mensen zich die binnen dezelfde zendmast (ongeveer 3 km2) bevinden, ook ‘aan’ zijn én waarvan de profielen aansluiten. En dan kan het grote feest beginnen. In de KPN-tent klinkt al snel het gekakel van mobieltjes en er ontstaat een giechelige sfeer. Het is spannend, vindt Tim Weers, die verantwoordelijk was voor de Olllo-campagne. ‘Je weet dat je in de buurt bent, maar je
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT
de loods opgeslagen lag. De loods is uiteindelijk niet ingestort.
Asbest vrijgekomen bij grote brand in Brielle
111
111
In een tuindersloods in het Zuid-Hollandse Brielle heeft gisteren een grote brand gewoed. In onderdelen van een koelcel in de loods zat asbest. De overlast bleef beperkt tot het een bedrijventerrein. Er vielen geen gewonden. De brandweer moest om ongeveer twee uur gistermiddag met drie wagens uitrukken. Na anderhalf uur was de brand onder controle. Vanwege instortingsgevaar kon de brandweer de vlammen aanvankelijk alleen van buitenaf bestrijden. Een woordvoerder van de brandweer weet niet wat er in
Voetbalsupporters niet welkom in Deventer
Aanhangers van Go Ahead Eagles en FC Zwolle worden tot en met zondagnacht geweerd uit het centrum van Deventer. De burgemeester heeft een noodverordening afgekondigd omdat hij vreest voor geweld en confrontaties tussen supporters. Zondagmiddag spelen de Overijsselse clubs tegen elkaar in Deventer. De verordening verbiedt mensen die door bijvoorbeeld hun ‘kleding, uitrusting of gedragingen’ kenbaar maken aanhanger te zijn van een van beide clubs, in de binnen-
weet niet wie het is.’ Op mijn telefoon blijft het vooral stil: alleen ene ‘Eddie’ paste bij mijn wensen. Ben ik te kritisch geweest? ‘Meer’ sms’en naar de dienst (à 55 eurocent) levert ook niet veel potentiële flirtkandidaten op, al reageert ‘Willem’ een uur later wel op mijn via de dienst gestuurde sms’je. Maar wat als Willem niet zo leuk blijkt? Olllo-medebedenkster Leontine de Wit verzekert dat Olllo-klanten niet zomaar gestalkt kunnen worden: vervelende matches worden zonder pardon geblokkeerd. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... stad van Deventer te komen. De supporters zijn niet welkom in het centrum omdat daar zondag diverse activiteiten zijn georganiseerd. 111
Politie ontkent beloning in drugs voor informant
De IJmuidense politie verwerpt de beschuldiging dat een informant als beloning voor zijn werk drugs mee naar huis mocht nemen. Het Haarlems Dagblad schreef gisteren dat de politie tot vier keer toe een verslaafde informant niet had vervolgd voor drugsbezit, maar hem zijn bolletjes weer mee naar huis liet nemen. De politie betreurt dat de krant om een reactie heeft gevraagd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Om uit te kleden: Jan Smit (1)
Om uit te kleden: Jan Smit (2)
Ramadan in Oss
Fans van Jan Smit kunnen binnenkort hun idool uitkleden. De aanhangers kunnen hem weer aankleden als Elvis of hiphopartiest.
Jammer mischien voor sommige fans maar het het gaat slechts om een zogenaamde ‘viral’, een interactief internetfilmpje.
Meerdere mensen die woensdag deelnamen aan een ramadanmaaltijd in Oss zijn ziek geworden. De maaltijd was door de gemeente aangeboden. De GGD stelt een onderzoek in.
6
Nieuws Binnenland
Onderwijs De frisse blik van Ton van Haperen
Schoolonderzoek
Leraren zijn schietende Palestijnen Weg met het vmbo, leraren zijn net in de lucht schietende Palestijnen en schoolbesturen maken geld zoek! Economiedocent Ton van Haperen hakt er vrolijk op los. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Vol verwachting klopt het hart van lesgevend Nederland. Binnenkort komt minister Plasterk met zijn reactie op de commissie-Rinnooy Kan, die adviseert om leraren naar hun opleidingsniveau te belonen. ‘Dat lijkt me een goed plan,’ zegt Ton van Haperen, wiens boek De ondergang van de leraar de komende week verschijnt. ‘Het lerarentekort is namelijk een kwalitatief probleem. Je vindt altijd wel idioten die voor een paar euro voor de klas gaan staan.’ Toch denkt hij dat het er niet van gaat komen, dat extra salaris voor leraren. ‘Plasterk vindt die ruim één miljard euro niet zomaar. Belangrijker is dat schoolbestuurders het niet willen uitvoeren. Die hebben baat bij de huidige hiërarchie in functies. Vergelijk het met ontwikkelingsgeld. Dat blijft ook hangen bij de politieke leider en zijn hofhouding.’ In zijn boek geeft Van Haperen schrijnende voorbeelden van oude rotten en nieuwe idealisten (‘zij-instromers’), die door de slechte randvoorwaarden op school en de geringe invloed op het eigen vak snel weer afhaakten. De economiedocent aan het Rythouvius College in het Brabantse Eersel (hij staat al 22 jaar voor de klas) wijt de machtige positie van schoolbesturen aan de vrijheid van onderwijs. ‘Die moeten we zonder meer afschaffen. Het maakt me niet uit hoe ouders hun kinderen opvoeden, protestants of islamitisch, maar het on-
derwijs moet leerlingen straks laten concurreren met de hele wereld. Dan is die vrijheid uit de tijd.’ Kortom, weg met de anonieme schoolbesturen die nauwelijks rekenschap hoeven af te leggen aan ouders en leraren. ‘Een school moet gestuurd worden door de overheid óf door de tucht van de markt.’ Hij stelt voor ouders vouchers te geven, waarmee ze zelf kunnen kiezen tussen gewone scholen en het oprukkende particuliere onderwijs. Van Haperen rekent voor dat het Luzac College even duur is, omdat je twee jaar in één doet. Sowieso strooit de econoom met cijfers in zijn boek. Daaruit blijkt dat Nederland relatief steeds minder aan onderwijs is uit gaan geven, en dat middelbare scholen de hardste klappen moesten incasseren. De Nederlandse leraar heeft van al zijn Europese collega’s de meeste leerlingen. Sommige docenten hebben zelfs liever kleinere klassen dan meer salaris, zo laten zij deze krant weten.
Privatiseren die hap ‘Plasterk gaat écht niet meer budget krijgen. Er moeten ook soldaten naar Uruzgan en de files schreeuwen om een oplossing. Wil je geld vrijmaken voor het voortgezet onderwijs, dan moet je de ROC’s, hogescholen en universiteiten privatiseren. Dat is toch een investering in je eigen toekomst. Nu gaat iemand die lasser wil worden naar een ROC, om het daarna in het bedrijf dunnetjes over te doen. Zorg dan meteen voor een opleiding op de werkvloer.’ Daar blijft het niet bij. Het hele onderwijsstelsel moet op de schop. ‘Politici roepen nu dat de sector rust nodig heeft. Onzin! Verbeteringen zijn hard nodig. In Nederland gaan minder jongeren dan in het buitenland naar het hoger onderwijs. Zestig
&(*$$&! $!
Zittenblijver is vaak niet uitgeslapen Novum AMSTERDAM
...
Ton van Haperen: ‘Plasterk krijgt niet meer budget.’ VINCENT VAN DEN HOOGEN
procent gaat op twaalfjarige leeftijd al naar het vmbo en zal nooit verder komen. Dat is gewoon slecht voor je economie.’ Vroeger stroomden veel leerlingen door van de mavo naar de havo, maar met het vmbo is dat verdwenen. ‘De competenties en beroepsprofielen die ze daar leren sluiten niet aan op de havo. Het is een wirwar van leerwegen en niveaus waar ouders en leerlingen niets van snappen. Geen wonder dat ze uitvallen, vijf keer zoveel als in het havo en vwo. En dat zijn niet alleen stadse allochtonen.’ Kortom, het vmbo mag verdwijnen. Naast een soort ambachtsschool voor degenen die echt met hun handen moeten werken, keert de mavo keert terug. ‘Leerlingen kunnen dan blijven doorstromen, naar havo en zelfs naar het hoger onderwijs.‘
Snoeien in het programma Daarmee zijn we er nog niet. Want door een explosie aan nieuwe vakken en lesvormen als het studiehuis is het programma overvol. Van Haperen rekent in zijn boek voor dat de wettelijke lestijd van 1040 uur eigenlijk al een utopie is. ‘Snoeien dus,’ adviseert Van Haperen. ‘Minder vakken, meer leren. Geschiedenis, talen, wiskunde. Voor het
examen een paar vakken erbij. En dan goed. Neem de canondiscussie. Frits van Oostrom heeft vijftig ‘vensters’ uit onze geschiedenis benoemd. Die staan allang in de lesboeken, alleen ze worden niet meer geléérd! ’ Ten slotte mag de conservatieve beroepsgroep zich de situatie ook zelf aantrekken. Zo pleit Van Haperen, die tevens leraren opleidt aan de Universiteit Leiden, voor prestatiebeloning. ‘Leraren moeten ophouden om altijd het management de schuld geven. Het zijn net jammerende Palestijnen, die in de lucht schieten en intussen niets voor elkaar krijgen.’ Hij vergelijkt Beter Onderwijs Nederland, die tekeer gaat tegen onderwijsvernieuwingen, zelfs met Hamas. Terwijl die toch opkomen voor de vakdocent. ‘Ik ben ook tegen luchtfietserij, en voor evidence based leren, maar zij lijken wel een bejaarde actiegroep die verlangt naar vroeger. Zij zien in alles een complot van het Nieuwe Leren, terwijl dat op een ROC best kan werken. ’ Ondanks alles blijft het een mooi vak. ‘Ik geef met plezier les. Zaterdag bestond de school vijftig jaar en was er een reünie. Al die oud-leerlingen die je dan spreekt... Dan heb je wel het gevoel dat je betekenisvol werk doet, prachtig!’ 1
Zittenblijvers voelen zich vaker onuitgeslapen dan niet-zittenblijvers. Ook gaan ze minder graag naar school en zijn ze minder positief over hun school dan leerlingen die niet doubleren. Dat zijn enkele conclusies uit de TKMST Monitor, een groot landelijk onderzoek onder scholieren in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (mbo) dat elk jaar wordt gepubliceerd. Ruim 24.000 scholieren is gevraagd de kwaliteit van hun school op verschillende kenmerken te beoordelen. Zittenblijvers zijn op die punten structureel minder positief dan niet-zittenblijvers. Vooral havisten en vwo’ers missen vaker lessen als ze wel eens een jaartje over hebben moeten doen. Zittenblijvers besteden iets minder tijd aan hun huiswerk dan nietzittenblijvers. Daarnaast heeft twee derde van hen de neiging verplichtingen uit te stellen, iets vaker dan de niet-zittenblijvers.
Een op de vijf ondervraagde havisten is wel eens blijven zitten. Bij de vmbo’ers is dat een op de zeven, bij vwo’ers een op de tien. TKMST is onderdeel van educatieve uitgeverij Malmberg die onder meer elke maand het TKMST-magazine uitbrengt. Volgens de onderzoekers is de jaarlijkse monitor het grootste onderzoek onder middelbare scholieren. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
!*& ! #
KORT 111
Verwaarloosde honden in beslag genomen
'(!!#* +++("$!#!$
www.t-mobile.nl Simply Closer
Nokia N73.
Nokia N95.
)"(!"#)(# %&"#*#, *$$&
)"(!"#)(# %&"#*#, *$$&
,
,
Op een boerderij in Leeuwarden zijn gisteren 36 zwaar verwaarloosde honden in beslag genomen. De Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming en de politie troffen de vermagerde en vervuilde dieren aan bij een controle. In twee vriezers die op het terrein stonden, werden twee dode honden gevonden. Veertig honden liepen op het terrein rond. Overal lag een dikke laag ontlasting. Tegen de eigenaar is proces-verbaal opgemaakt. Hij mocht vier beesten houden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Tips? &#&*$$&+&#$ $%+++("$!#!
Heeft u tips voor onze redactie? Mail dan naar
[email protected]
Binnenland Achtergrond
De eerste stappen van een vreemdeling in Den Haag
7
Peter Middendorp
Kenmerkend voor zijn presentatie is het typisch Mingeliaanse mengsel van duiding en ironie. HOLLANDSE HOOGTE
De totale Ferry In zijn poging Den Haag te doorgronden, zocht columnist Peter Middendorp contact met boegbeeld Mingelen.
H
et begon er allemaal mee dat ik dacht dat je bij Ferry moest zijn als je iets van het leven op het Binnenhof wilde begrijpen. Van de politiek. De journalistiek. De wisselwerking tussen de twee, die klef moest zijn, heel klef; ze zaten daar de hele dag boven op elkaar. Ik stuurde hem een nette e-mail, waarin ik inging op mijn plannen – ik zou me voor een jaar in Den Haag vestigen om een boek over het Binnenhof te maken, ja, schreef ik, het ging hier om een literair non-fictieproject – en ik voegde er een lijst met referenties aan toe die zelfs op iemand als Ferry indruk moest kunnen
maken. Twee weken later kwam het antwoord: ‘Ik voel niets voor een rol in jouw dagboekaantekeningen of zoiets.’ Zonder het leuk te vinden, had ik hier meteen al een Haagse reflex te pakken, een Haagse manier van doen. Als je in Den Haag zegt: je hebt het niet van mij, dan heeft men het ook niet van jou. Maar in het gewone leven verklaar je je met zo’n houding natuurlijk vogelvrij. Zolang je iemand niet leert kennen, blijft hij een fenomeen, abstract en zonder gevoelens, die je zonder wroeging kunt bespotten of onderwerp maken van roddel en laster. Ik schreef: ‘Zou u dan misschien eens een oriënterend kopje koffie met me willen drinken?’ ‘Een ‘oriënterend kopje koffie’, mail-
de hij enigszins vermoeid terug, ‘zoals jij dat dan noemt, daartoe ben ik wel bereid.’ Dit bericht sloot af met ‘ferry’ en een mobiel telefoonnummer.
Ik schreef: zou u een oriënterend kopje koffie met me willen drinken? Misschien had ik hier al moeten begrijpen dat Ferry geen man was die ik af en toe eens aan zou kunnen schieten, even iets zou kunnen vragen, misschien eens uit kon nodigen voor een broodje en wat privéduiding in journalistenrestaurant Nieuwspoort.
Maar dat deed ik niet. Ik belde hem op. Aan de andere kant van de lijn bleef het een tijdje stil. Toen kwam het: ‘Ja?’ ‘Spreek ik met Ferry Mingelen?’ ‘Ja?’ ‘Hallo’, zei ik, ‘met Peter.’ ‘…’ ‘Peter Middendorp.’ ‘…’ ‘Die van die dagboekaantekeningen of zoiets.’ ‘Oh, eh. Ja. Is ook zo. Wacht even.’ Opnieuw was het een tijdlang stil aan de andere kant van de lijn – ik hoorde alleen wat ruisen en getjilp – stond Ferry misschien ergens in de bosjes? Het duurde een halve minuut voordat hij weer aan de telefoon kwam. ‘Ja?’
‘U schreef dat ik u kon bellen voor een oriënterend kopje koffie.’ ‘Je had me niet op een vervelender moment kunnen bellen’, zei hij. ‘Over een kwartier wordt het nieuwe kabinet gepresenteerd. We gaan zo live. Kun je een andere keer terugbellen?’ Voor mij was nieuws over een nieuw kabinet nog iets dat ik met de late avond associeerde; na tienen, met Het Journaal en Nova, of met de vroege ochtend, als je de kranten las. Ik had natuurlijk moeten weten dat het nieuws daar live gebeurde. ‘Stomme fout’, zei ik. ‘Wat is een goed moment om u te bellen?’ ‘Kijk maar’, zei hij. ‘Ik moet gaan.’
B
egin april verhuisde ik naar mijn nieuwe appartement aan de Lange Poten; vijfenvijftig vierkante meter onder een laag balkenplafond, waar doorheen ik het brokkelige gezinsleven van de bovenburen op de voet kon volgen. Kranen lekten. Sloten werkten niet. Het rook er zoet van het ongedierte, dat je overal achter de muren kon horen kruipen. Maar het was wel lekker dicht op mijn onderwerp – ik hoefde de straat maar over te steken of ik stond voor de Tweede Kamer. Ik stond vroeg op, las alle kranten en weekbladen, zocht Teletekst en internet af op Haagse nieuwtjes. Na Lees verder
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
CV
Zestig
Dialoog
Voordat Ferry Mingelen in 1984 als verslaggever bij de publieke omroep ging werken was hij werkzaam bij Het Vrije Volk, Trouw en de GPD-dagbladen.
Mingelen mag dit jaar zijn zestigste verjaardag vieren. Hij is van 12 december 1947.
Ferry: ‘Gefeliciteerd, u bent gekozen tot beste premier van de wereld.’ Oud-premier Wim Kok: ‘Dank u, ik heb het ook gelezen in NRC.’ Ferry: ‘Ze zijn zeker niet bij uw achterban langs geweest.’
8
Achtergrond Binnenland
De totale Ferry een week wist ik elke dag precies wat er de dag daarvoor was gebeurd.
B
ijeenkomsten, persconferenties, toespraken, interviews – je kon me alles vragen, behalve hoe je bij de bijeenkomsten, persconferenties en toespraken aanwezig kon zijn. Waar ze werden gehouden. Hoe je daar achter kwam. Hoewel Ferry hier natuurlijk uitkomst had kunnen bieden, had ik toch de neiging weg te duiken als ik hem ergens zag. Ik weet niet precies wat het was tussen Ferry en mij; het korte contact per mail en telefoon had me niet veel goed gedaan.
Het korte contact per mail en telefoon had me niet veel goed gedaan Soms ging ik een droogrekje halen voor in mijn nieuwe huis en liep hij met gelijkmatige passen over de Lange Poten. Hij leek niet in gedachten verzonken, terwijl het daar op zijn leeftijd misschien wel eens tijd voor werd. Hij keek niet boos, hij was niet blij. Het enige dat opviel, was dat zijn kapsel en zijn huid niet hetzelfde tempo van verval hadden gevolgd; de scheiding – fris en glanzend – kwam er minstens twee decennia achteraan. Soms ook stond ik op de stoep voor mijn huis ruzie te maken met een monteur van de KPN en zag ik Ferry journalistenrestaurant Nieuwspoort uitstappen. Of instappen. Hij had dan geen kladblokje in zijn handen, nergens was een pen zichtbaar, en verder kon ik uit zijn manier van zich over het Binnenhof voortbewegen alleen opmaken dat hij niet van gezelschap hield – waar was Joost Karhof, waar liep Pim van Galen, waar stond Nienke de Zoeten, waar was de camera? Ik wist het niet. Ferry liep altijd alleen. Ik genoot ook helemaal niet meer van Den Haag Vandaag. Misschien had ik in mijn leven al veel te veel naar dat programma gekeken, veel te lang geluisterd naar dat typisch Mingeliaanse mengsel van duiding en ironie, waarbij de ironicus – zo zag ik nu pas – altijd op het punt stond een beetje lacherig te worden van zijn eigen ingevoerdheid. Voor mij was dat niet goed. Voor het land waarschijnlijk ook niet. Het werd tijd dat iemand anders zich met de zaak zou bemoeien. Een vers iemand. Zonder vriendschappen, zonder belangen. Ik. En zo, met deze wat hooghartige houding, stak ik half april voor het eerst de straat over om de situatie in het parlement persoonlijk in me op te nemen. Het was saai in de Kamer. Er gebeurde niets. Honderd dagen was het nieuwe kabinet in de wijken met de burger in
gesprek – je had, zei men hier, geen slechter moment kunnen uitkiezen om met je project te beginnen. Ik maakte evengoed mijn uren op de perstribune; een rij stoelen met tafels voor de publieke tribune, vlak voor een heuphoge, houten balustrade. De revolutie was misschien gaan liggen, maar de Hollandse onvrede leek voorgoed in het Kamerlandschap geinterneerd. Links en rechts in de Kamer zaten twee grote, volksconservatieve blokken, de Partij voor de Vrijheid en de Socialistische Partij. Daarnaast zaten de spagaatpartijen, de VVD naast Wilders, de PvdA naast de SP, hun voeten te verdelen tussen wat ze vonden en wat ze dachten dat de kiezers wilden horen. Hiertussen speelden de CDA’ers
een vorm van kindermishandeling!’ Rita Verdonk (VVD): ‘Ik ken anders genoeg mensen die prima kunnen rondkomen.’ – kon ik de journalisten door de ramen van de achterwand op de eerste verdieping zien staan. Hoefden zij niet aan het werk? Hoefden zij niet te luisteren naar wat de politici zeiden? Nam de pers hier soms het initiatief? Was de Kamer een spel? Een ritueel? Ik begreep het niet. Ik moest daar ook naartoe.
V
roeger was de wandelgang de echte wandelgang, direct achter de plenaire zaal, waar de parlementariërs konden bellen of overleggen met collega’s of de pers, maar op een gegeven moment begonnen deze bilateraaltjes de vergaderingen zo te verstoren dat de wan-
Lacherig om zijn eigen ingevoerdheid. HOLLANDSE HOOGTE
met hun nieuwe Blackberries. Dat zijn moderne telefoons waar je ook mee kunt e-mailen. De CDA’ers hadden die van Jack de Vries gekregen, de grote man achter Balkenende en de honderd-dagenshow. Als de top van de partij in vergadering was, kregen alle CDA’ers in het land op hun Blackberries te lezen wat ze tegen de pers moesten zeggen als ze werden gebeld. Helemaal vanuit het platgedrukte midden kon je af en toe iets horen opklinken dat van Pechtold of Halsema afkomstig was – het niveau in de Kamer was laag, telkens als iemand een dom voorstel deed, kon Femke weer naar de microfoon lopen om uit te leggen hoe het ook al weer werkte, democratie, zodat iedereen haar een zeurkous en een betweter ging vinden, op wie ze dan ook vet niet meer gingen stemmen. De vraag was: waar waren de journalisten? Waar was Ferry? Waarom zat ik alleen op de perstribune? Als ik bij de vergadering zat, leek het alsof de Kamerleden woordelijk herhaalden wat ik die ochtend al in de kranten had gelezen. En als ik naar een debat zat te luisteren – Fleur Agema (PVV): ‘Hun weten niet eens wat kindermishandeling is!’ Agnes Kant (SP): ‘Armoede is ook
delgang werd gesloten voor journalisten en de eerste verdieping van het Kamergebouw in gebruik genomen. Deze ruimte werd gedeeltelijk overhuifd door de bekende roltrappen, die naar de tweede verdieping en de tribune gingen. Er stond een lange balie van blank hout, waarachter de bodes zaten, en waar Ferry wel eens tegen leunde als hij alvast een standupje voor de camera deed, terwijl de vergadering binnen nog even verder ging.
Waar was Ferry? Waarom zat ik alleen op de perstribune? Het was er vooral druk tijdens het wekelijkse Vragenuur op de dinsdagmiddag, waarmee de parlementaire week begon, want daarna moest elk Kamerlid aanwezig zijn voor de stemmingen. Dan stonden er zo’n dertig journalisten op hen te wachten, kladblokjes en microfoons in de aanslag. Ze zagen er netjes uit: kennelijk hoorde het bij het beroep van parlementair verslaggever dat je je in dezelfde maatpakken hulde als de mensen bij wie je om quootjes moest vragen, dat
In hetzelfde pak als de mensen bij wie hij om quootjes vraagt.
je je zodanig met je onderwerp ging identificeren dat de verschillen langzaam werden opgeheven. Er leek systeem te zitten in de wijze waarop de journalisten zich ten opzichte van elkaar hadden opgesteld. Ze stonden er in clubjes van twee à drie, alle clubjes een eindje uit elkaar. Je kon niet horen wat ze tegen elkaar zeiden, want ze praatten op gedempte toon met elkaar, en als ik er wel eens luchtig langsliep of er even bij kwam staan, vielen de gesprekken stil, en keek men naar mij, de nieuweling. Joost Karhof was er vaak. Rutger van Santen van de Wereldomroep. Dominique van Het Journaal. Die lange man van Radio 1. En heel soms Ferry, luisterend naar wat zijn ondergeschikten zoal uit Kamerleden wisten te halen. Dan stelde hij zich vlak achter de cameraman op, het hoofd
scheef, de mond een eindje open. Als iemand hem iets probeerde te vragen, trok hij met duim en wijsvinger aan zijn oorlel en zei: ‘Ssst!’ Dag in dag uit stonden ze daar, vaak jarenlang, en Ferry volgens mij al vanaf het einde van de jaren zestig. Allemaal stelden ze dezelfde vragen aan dezelfde mensen, raadpleegden ze dezelfde bronnen, schreven dezelfde berichten, en sloegen op teevee dezelfde teksten uit. In Amerika heette dit pack-journalism, en het was moeilijk je aan de pack te onttrekken: nieuws was pas echt nieuws als iedereen het had, en hoe meer kranten dat nieuws op de voorpagina zette, hoe belangrijker de pack het nieuws maakte, des te belangrijker het zichzelf kon vinden. Het cliché wilde: de journalist was objectief. Maar in werkelijkheid was hij iemand die op een staatsbeurs vier
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ferry-fanhyve
Lookalike
Omroep Ferry
De politiek verslaggever is populair op internet. Op Hyves heeft Ferry Mingelen zijn eigen fanhyve met ruim 2.500 volgelingen.
Jaarlijks wordt op de fanhyve een Ferry Mingelen lookalike-competitie gehouden. Vorig jaar was Leopold Bijlmakers de winnaar.
Op zijn fanhyve wordt Ferry Mingelen niet alleen vereerd, er wordt ook om hem gelachen. Zo wordt zijn vermeende nieuwe toupet afgekeurd en de in oprichting zijnde Omroep Ferry aangekondigd.
Binnenland Achtergrond
9
Peter Middendorp de niet veel denkwerk om te achterhalen waar ze die camera naartoe zouden sturen: daar waar het nieuws was natuurlijk. Zo kon het gebeuren dat ik op een middag opgewekt in de Troelstrazaal zat, vlak naast de camera van Den Haag Vandaag en de rest van de pack – eindelijk op de goede plek. Alle defensiewoordvoerders van de partijen waren aanwezig. Enkele hoofdmannen van ons leger. Wilders wees naar Koenders en zei tegen de generaals: ‘Daar zit onze minister van Ontwikkelingssamenwerking. Op een héle grote zak met geld. U mag pakken wat u wilt.’
Ook zonder de broek was het vreemd om Ferry in zijn geheel te zien Ik ging op tijd naar huis, kookte gezond, en zette me ’s avonds tevreden voor Den Haag Vandaag. Maar terwijl ik boontjes had staan doppen, was de hele pack achter Ferry aan naar Amsterdam gereisd, want de voorzitter van de PvdA was afgetreden en het hele Afghanistan-debat deed er niet meer toe. Toen gaf ik het op.
E
MARTIJN BEEKMAN/HOLLANDSE HOOGTE
jaar naar een staatsinstelling ging om te leren hoe je de staat moet controleren, en dit de rest van zijn leven bij een door de staat gesubsidieerde omroep in praktijk bracht. In de Tweede Kamer werd er dan ook nog eens opvallend goed voor journalisten gezorgd; ze hadden een eigen perstoren met eigen redactieruimtes, een eigen tribune, een eigen restaurant, en voor de mensen die lang en braaf meewerkten kwam het hoogst haalbare in beeld: een eigen parkeerplek in de parlementaire parkeergarage onder het Plein. Na een tijdje kreeg ik wel in de gaten dat de kamerbodes de agenda van de vergaderingen iedere ochtend op de balies legden. Als daarop bijvoorbeeld stond dat er die avond een spoedvergadering was gepland over dierenactivisme, ging ik vroeg eten, en stond ik om kwart voor acht met
gepoetste tanden op de perstribune. Hele Kamer leeg. ‘s Avonds bleek Ferry dan bijvoorbeeld op een partijbijeenkomst in Leiden te staan, waar de PvdA’ers de smadelijke verkiezingsuitslag informeel van zich af probeerde te borrelen.
Elke dag stonden de kranten vol met zaken waar ik niets van mee kreeg Een ander deel van de journalisten had terzelfder tijd op het ministerie van Onderwijs het laatste nieuws uit de mond van minister Plasterk opgetekend. Hoe wist Ferry waar hij moest zijn?
Waar was dat spoeddebat gebleven? Hele dagen zat ik zo goed als in mijn eentje naar die saaie vergaderingen te luisteren, en als ik in de kranten keek, leek het wel alsof er nog een andere Kamer bestond, waar ze dingen bespraken die ik niet kon horen. ‘Kamer wil verbod op dierenseks.’; ‘Kamer verbiedt bling-bling in de gevangenis.’; ‘Kamer maakt zich zorgen over WMO.’ Elke dag stonden de kranten vol van zulke zaken, en ik kreeg er niets van mee, terwijl ik toch van iedereen veruit de meeste uren in de Kamer maakte, de enige was die alle vergaderingen bijwoonde. Ik begon een zekere somberheid te voelen over mijn nieuwe literaire non-fictieproject – en stond dan ook al op het punt om te capituleren en Ferry hulp te vragen – toen mij ter ore kwam dat Den Haag Vandaag maar over één camera beschikte. Het verg-
en paar uur na ons gesprek zou ik opschrijven in mijn dagboekaantekeningen of zoiets: ‘Er bestaan twee Ferry Mingelens. Je hebt de Ferry van de televisie. Dit is alleen de bovenste helft. En je hebt de echte, dagelijkse Ferry. De Ferry met heupen, benen, voeten. De totale Ferry. Als Ferry in beeld is, zie je niet dat hij van onderen geen pak draagt, geen pantalon die bij het colbertje past, maar een spijkerbroek, die onparlementair hoog is opgetrokken.’ Natuurlijk: ook zonder de broek was het een beetje vervreemdend om Ferry in zijn geheel te zien. Hij praatte ook anders in het echt. Minder geaffecteerd, leek het wel. Normaler. Kon je hem op de televisie nog wel eens een beetje een wijsneus vinden, in het echt was hij een gewone man. We zaten aan een houten tafel onder de bomen. Ferry deed aardig, ik deed aardig, we bestelden een drankje, en Ferry had het de eerste vijf minuten druk met het zwaaien naar bekenden en het in ontvangst nemen van rapporten van toevallig passerende ambtenaren; want zo zag zijn leven er nu eenmaal uit. Hij schoof zijn bril op zijn voorhoofd en wreef zich een paar keer in het gezicht. ‘Vooraf twee dingen,’ zei hij, en zette de bril terug. ‘Ik heb een verschrikkelijk slecht geheugen. Ik weet niets. Als je feiten wilt, moet je bij Pim van Galen zijn. Die weet alles. Ik niet, ik weet niets meer.’ ‘Ik hoef op zich geen feiten’, zei ik. ‘En ik ga je ook niet vertellen wie ik een lul vind. Ik weet: voor jou is dat
natuurlijk hartstikke leuk, want dan kun je dat mooi opschrijven, dat begrijp ik allemaal wel, nee, je hoeft me niet te onderbreken, ik neem je dat ook helemaal niet kwalijk, maar ik moet hier nog verder, dus dat ga ik mooi niet doen.’ ‘Ik ga jou ook niet vertellen wie ik een lul vind’, zei ik. ‘Oh’, zei hij. ‘Nou ja. Goed. Dus je wordt door de Volkskrant betaald om dit te doen?’ ‘Hoezo?’ ‘Nou gewoon: betaalt de Volkskrant jou voor dit project?’ ‘Nee’, zei ik. ‘Ja, hooguit als ik iets voor ze schrijf. Ik ben freelancer.’ ‘Dus je wordt niet betaald door de Volkskrant om dit te doen?’ ‘Eh, nee’, zei ik. ‘Door wie word je dan betaald?’ ‘Ik word niet betaald’, zei ik. ‘Ik doe dit zelf. Ik…’ (Inmiddels werkt Middendorp voor Dagblad De Pers, red.) Op zijn gezicht begon zich iets af te tekenen dat ik pas een maand later begon te begrijpen, toen ik bij Joost Karhof in de auto van Hilversum terugreed naar Den Haag; midden in de nacht was dat, ik had een uitzending van Nova op de redactie mogen bijwonen. Joost had zijn loopbaan voor me uit de doeken gedaan, en daar zaten allemaal banen bij. En toen hij daarna uit fatsoen naar de mijne begon te informeren, kwam uit dat hij het vreemd vond dat ik geen baan had. Nooit gehad ook. Vinden ze vreemd, geen banen. Minderwaardig misschien wel, als ze diep in hun hartjes kijken. Misschien, zo realiseerde ik mij in de auto van Joost – het was een blauwgrijze Alfa Romeo en hij wist daar wel raad mee zeg, dat kon niet op, hij reed met een vaartje van 140 à 150 over de nachtelijke A-zoveel, en hij kende daarvan alle bobbels en oneffenheden, kondigde ze vooraf ook aan, twee seconden voordat wij inderdaad even synchroon opveerden van de lederen bekleding – was Ferry helemaal niet met mij gaan praten als hij had geweten hoe ik er carrièretechnisch voorstond.
‘En ik ga je ook niet vertellen wie ik een lul vind, dat ga ik mooi niet doen’ Een bewijs voor deze stelling kon worden gevonden in het niveau waarop Ferry nu tegen mij begon te praten. Hij sprak veel langzamer dan eerder, in overdreven begrijpelijk Nederlands – voor de grote journalisten bestonden er kennelijk maar twee niveaus: het niveau van de baan bij een journalistiek instituut en het niveau van de schoolkrant. ‘Mijn werkdag begint om half neLees verder
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Aforisme
Kopspijkers
Ferry op depers.nl
‘Als politici niet willen komen, ga ik niet op mijn knieën liggen smeken.’ Ferry Mingelen
Bij de cabaretrubriek van Kopspijkers was Ferry Mingelen ook regelmatig te gast. Hij werd daarin vertolkt door cabaretier Thomas van Luyn.
Surf naar www.depers.nl voor Ferry-links, meer achtergrondinfo en televisiefragmenten van de politiek verslaggever. Ook zijn fragmenten uit Kopspijkers te zien.
10
Achtergrond Binnenland
De totale Ferry gen,’ zei Ferry langzaam. ‘Dan krijg ik een telefoontje van de eindredacteur en dan bespreken we alvast wat er die dag allemaal te doen is. Hierna lees ik de kranten voor het nieuws natuurlijk en…’ Het was ongeveer op dit punt van het gesprek dat ik me indringend bewust werd van mijn psychologische huishouding. Ik mocht Ferry niet zo. Ik voelde zelfs een zekere afkeer. Tot nu toe had ik niet geweten waarom, maar nu werd mij iets duidelijk. Ik was geen liefhebber van zijn manier van denken, de manier waarop iedereen hier leek te denken. In termen van hiërarchie. Ik had een hekel aan die hiërarchie, aan de manier waarop die werd gevormd – of je wel een baan had bij een journalistiek instituut en of je smoelwerk wel vaak genoeg te zien was op teevee – aan de vanzelfsprekendheid waarmee iedereen die hiërarchie accepteerde, zonder er ooit een gedachte aan te spenderen, dat hoefde ook helemaal niet, want ook zonder die gedachten plooide zich de hele wereld er wel naar, en natuurlijk ook de wijze waarop ik zelf zo lelijk onderaan bungelde. ‘En als ik dan op de redactie kom, hebben we overleg.
Reflectie? Hij keek me aan alsof ik een woord had gezegd dat hij niet kende Het meeste waar we achteraan zitten, levert niets op, dat hoort nu eenmaal bij het vak.’ ‘Ferry’, zei ik – het ongemak van de situatie benam me de rust om gewoon te vragen wat ik wilde weten – hoe werkt het hier? – ‘met zulke drukke dagen, heb je dan nog wel tijd voor reflectie?’ Hij keek me aan alsof ik iets vies had gezegd, een woord had gebruikt dat hij niet kende. ‘Reflectie’, zei hij na een tijdje, ‘ja, dat ik vind ik altijd zo… Wat bedoel je daar precies mee?’ ‘Nou,’ zei ik, ‘dat boek van Joris Luyendijk bijvoorbeeld… over de tekortkomingen van de journalistiek. Hebben jullie het daar wel eens over?’ ‘Ach’, zei Ferry, ‘dat soort boeken lees ik altijd een beetje zo.’ Hij maakte een gebaar alsof hij een boek op heuphoogte doorbladerde, en er in de loop even een blik in wierp. ‘En in het weekend heb ik mijn gezin. Dan
Peter Middendorp
wil je ook wel eens eh… een ander boek lezen.’ ‘Nee’, zei ik, ‘het gaat me er niet om dat je geen boeken leest, maar of je tijd hebt om inzichten op te doen over datgene waar je de hele dag zo druk mee bezig bent.’ ‘Doe jij dat maar’, zei hij. ‘Reflectie. Dan zal ik jouw boek ook even doorbladeren als het klaar is.’ ‘Laat ik het anders zeggen’, zei ik. ‘Vind je de journalistiek goed?’ ‘Ja’, zei hij. ‘Natuurlijk. Heel goed. Je kunt niet alles laten zien. Maar een stukje van de werkelijkheid wel. Televisie is emotie. Daar kunnen mensen zich in herkennen. Als ze dan geïnteresseerd raken, moeten ze er maar een Volkskrant bij lezen.’ ‘De journalistiek is niet goed’, zei ik. ‘De journalistiek gaat ervan uit dat er een objectieve werkelijkheid bestaat, en dat je die kan weergeven als je de wetten uit het Basisboek Journalistiek netjes toepast. Hoor- en wederhoor bijvoorbeeld. Altijd en overal wordt de wet van hoor- en wederhoor toegepast. Zodat het net lijkt of alle meningen altijd precies even veel waard zijn, maar dat is natuurlijk niet zo, er zijn meningen waar beter over is nagedacht dan andere. Vijfennegentig procent van de wetenschappers weet al jaren dat het misgaat met het klimaat, en toch werd die mening tot voor kort altijd tegenover de mening gezet van die ene wetenschapper die door Shell wordt betaald om te beweren dat wat extra zonneschijn juist goed is voor de horeca.’ Ferry had zijn bril van zijn neus gehaald en keek even vorsend naar de glazen. ‘En dan zijn er om onverklaarbare redenen een paar onderwerpen van hoor- en wederhoor gevrijwaard. Het is de stilzwijgende afspraak dat sommige meningen niet bestaan. Als er in de Bijlmer een festival wordt gehouden, komt er nooit iemand aan het woord die zegt: ‘Ja, nu dansen ze nog mooi, maar wacht maar tot het donker wordt…’ Een heleboel mensen denken zo, maar toch bestaan die mensen niet. De politiek krijgt de schuld dat ze de Fortuyn-revolutie niet aan zag komen, maar het is eigenlijk de schuld van journalisten die alleen maar opschrijven wat de ander ook opschrijft, die niet weten hoe mensen denken, omdat ze alleen maar op die kinderachtige wandelgang naar nietszeggende quootjes staan te hengelen.’ Ferry blies tegen zijn glazen en zette de schone bril weer op zijn neus. ‘Als je naar Den Haag Vandaag kijkt’,
De hiërarchie in Den Haag wordt bepaald door hoe vaak je smoelwerk op tv is. HOLLANDSE HOOGTE
zei ik, iets harder nu, ‘lijkt het door die wet van hoor- en wederhoor net alsof er altijd ruzie is. Dat komt omdat jullie de hele dag op zoek gaan naar mensen met tegengestelde meningen om je wet van hoor- en wederhoor op toe te kunnen passen; die wet is de inhoud gaan bepalen. In werkelijkheid is hier namelijk nooit ruzie, doet iedereen overdreven lief tegen iedereen, veel te lief eigenlijk, omdat ze hopen dat ze daar beter van worden. In werkelijkheid is het hier vreselijk saai en gebeurt er helemaal niets.’ ‘Je had’, zei hij, ‘inderdaad niet op een slechter moment met je project kunnen beginnen. ‘En Nieuwspoort dan’, zei ik. ‘Dat is toch ook niet normaal? Vind jij dat nou goed dat iedereen daar de hele dag zo gezellig bij elkaar zit?’ ‘Ja’, zei hij, ‘dat is handig. Voetbalverslaggevers gaan ook naar een wedstrijd, dat is logisch.’ ‘Die gaan na de wedstrijd weer naar huis. Jullie gaan niet eens naar de wedstrijd. Jullie hangen alleen maar in de kleedkamer rond, jullie zitten de hele avond met politici aan de bar van Nieuwspoort.’ ‘Logisch’, zei hij. ‘Kijk. In andere werelden zijn verslaggevers minder met hun onderwerp bevriend. Een trainer moet zorgen dat zijn team
doelpunten maakt. Die hoeft niet aardig te doen tegen een verslaggever. Maar parlementariërs zijn afhankelijk van wat kiezers van ze vinden. Daarom zullen ze geduld met journalisten hebben, zijn ze aardig en werken ze altijd mee.’ ‘Ja, ja’, zei ik – ‘en voor mij? Moet ik ook lid van Nieuwspoort worden?’ ‘Als je hier je werk wilt doen’, zei hij, ‘dan is dat wel nodig. Daar hoor je nog eens wat.’
Vind jij het goed dat iedereen de hele dag in Nieuwspoort bij elkaar zit? Ik haalde een inschrijvingsformulier tevoorschijn. Daarop stond dat je alleen in aanmerking kwam voor behandeling van de ballotagecommissie van Nieuwspoort als je drie ‘poorters’ bereid vond om garant voor je te staan, wat volgens mij betekende dat je wel oké was, en dat je volgens deze drie poorters de ‘Nieuwspoort-code’ zou eerbiedigen, die inhoudt dat je niets naar buiten mag brengen van wat je binnen hoort en ziet. ‘Zou jij misschien voor mij willen tekenen?’
Hij schrok op. ‘Nee’, zei hij. ‘Dat wil ik niet. Straks betaal jij je rekening niet, en ben je weer vertrokken, en dan komen ze achter mij aan voor het geld.’ Ik stak het papier weer bij me. Ferry zei: ‘Ik moet trouwens zo eten met de redactie.’ Hij bedoelde: met de hele club van Den Haag Vandaag in Nieuwspoort aan de slibtong met friet en sla, zoals iedere avond. Op kosten van de gemeenschap, ook dat nog – het was maar goed dat ik geen baan had. Ferry stond op. ‘Nou,’ zei hij, ‘als je nog eens wat wilt weten, dan eh…’ ‘Ja,’ zei ik, ‘dan spreek ik je wel even aan.’ ‘Over een jaar of zo,’ zei hij. ‘Oh,’ zei ik. We gaven elkaar een hand en namen afscheid. Even later zag ik hem met langzame passen het Plein oversteken. Zelf ging ik naar huis. Koken, aantekeningen maken, en uit de media vernemen wat er die dag weer allemaal op het Binnenhof was gebeurd. 1 Dit verhaal is gepubliceerd in het literair-journalistieke tijdschrift Torpedo, dat vanaf deze week in de boekhandel verkrijgbaar is. Peter Middendorp schrijft een dagelijkse column in deze krant over het leven op het Binnenhof.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ....................................... ......................................
‘Joustra kiest voor politiek correcte angsthazerij’
KORT 111
WILDERS EN JAMI BUNDELEN KRACHTEN TEGEN ISLAM Zwijgen over de gewelddadigheid van de islam zou een historische vergissing zijn en een belediging voor al diegenen die hun leven voor de vrijheid hebben gegeven. Dat schrijven Ehsan Jami, voorzitter van het comité voor ex-moslims, en PVV-leider Geert Wilders in de Volkskrant. De twee hekelen daarin de uitspraken van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) Tjibbe Joustra. Die zei zich zorgen te maken over de
toon van sommige prominente Nederlanders in de discussie over moslims. Jami en Wilders beoordelen zijn uitspraken als ‘politieke intimidatie’. Volgens Jami en Wilders kiest Joustra voor ‘politiek-correcte angsthazerij en capitulatie’. De twee trekken een vergelijking met de jaren zestig en zeventig. ‘Toen werden christendom en Jezus Christus bekritiseerd door onder anderen Gerard Reve. Werden er toen jonge christenen geradicaliseerd?’
Functionarissen politie Utrecht op non-actief
HH
Een functionaris (39) van de Utrechtse politie is opgepakt omdat hij wordt verdacht van strafbare feiten. Tegen een ander lid van het korps is een onderzoek ingesteld. Hij is voorlopig op non-actief gesteld. In het belang van het onderzoek wordt niet meegedeeld waarvan beide mannen precies worden verdacht. Een derde medewerker van het korps in Utrecht is ontslagen. De 26-jarige man heeft zich volgens de politie schuldig gemaakt aan ernstig plichtsverzuim. Tegen hem was in mei een onderzoek gestart en sindsdien
was hij geschorst. Eerder maakte de politie bekend dat negen medewerkers van de parketpolitie waren geschorst of overgeplaatst, vanwege seksuele intimidatie. 111
Amokmaker mishandelt mensen op Schiphol
Een 23-jarige Nederlander is door de marechaussee op Schiphol aangehouden op verdenking van het schoppen van een stewardess en het mishandelen van enkele medepassagiers. De Nederlander had een waarschuwing van de gezagvoerder genegeerd. Direct na aankomst op de Amsterdamse luchthaven heeft de marechaussee hem aangehouden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Zeehondjes (1)
Zeehondjes (2)
Zeehondjes (3)
In het IJsselmeer zwemmen sinds een paar weken twee zeehonden rond. De dieren zijn al enkele keren gespot.
Het is volgens Rijkswaterstaat zeer zeldzaam dat twee zeehonden samen worden gezien in het zoete water van het IJsselmeer.
Omdat er voldoende vis zit, kunnen ze het samen wel even uithouden, denkt Rijkswaterstaat. ‘Ze zullen vanzelf met de stroming terug zwemmen naar hun natuurlijke habitat, de Waddenzee.’
Buitenland Nieuws
11
Demonstraties Via de moderne techniek is nu alles zichtbaar
l
Wereld steunt Birma
43-45 020-6279661
Overal ter wereld gaan mensen de straat op voor een vrij en democratisch Birma. Door het internet en mobiele telefoons weet iedereen voor het eerst precies wat daar gebeurt. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Een sms’je uit Noorwegen, halverwege deze week: ‘In support of our incredibly brave friends in Burma: may all the people around the world wear a red shirt on Friday, September 28. Please forward!’ De gewelddadigheden in Birma brengen niet alleen de kale, magere monniken in Rangoon in beweging. Overal ter wereld, op zowat alle continenten, gaan mensen de straat op tegen het bewind van de Birmese generaals. Er waren gisteren demonstraties in onder meer Australië, Frankrijk, Indonesië, Engeland, Japan, Sri Lanka. Zwitserland, de Filippijnen, Zuid-Korea en Thailand. Het is precies zoals de Amerikaanse senator Mitch McConnell de militaire junta gisteren waarschuwend toevoegde: ‘The World is watching’. Daarmee doelde hij in eerste instantie niet zozeer op die vele duizenden demonstranten, maar veel meer op Birma’s machtige buren: Zuid-Korea, Japan, China en Rusland. Op regeringsniveau gonst het inderdaad van de bedrijvigheid. De Thaise premier Surayud Chulanont sprak namens de tien leden van de Associatie van Zuid-Aziatische Landen (ASEAN) zijn bezorgdheid uit over de escalerende politieacties tegen de monniken en andere burgers. Hij riep de regionale grootmachten India en China op de druk op de Birmese machthebbers op te voeren. ‘Wij hebben zowat alles al geprobeerd’, zei hij. ‘We hebben de hulp nodig van andere leiders.’
Van boven naar beneden protesten voor een vrij en democratisch Birma in Seoul, Sydney, Londen en Rangoon (rechts). AP
Ook de Verenigde Staten tonen zich na de beelden van bloedende monniken erg bezorgd om de situatie in de voormalige Britse kolonie. De onderminister van Buitenlandse Zaken Christopher Hill heeft aangekondigd Chinese regeringsfunctionarissen aan hun jasje te trekken tijdens een lopend overleg over Noord-Korea in Peking. China is Birma’s grootste politieke en economische bondgenoot. De verwachting is dat de supermacht-in-wording echter niet
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Gevechten in parlement en op straat
111
‘Iran bouwt nieuw atoomwapencomplex’
parlementsgebouw. In Macedonië vinden de laatste dagen straatgevechten plaats, er werden wegblokkades opgericht en wapens in beslag genomen. Zelfs parlementariërs vochten met elkaar in het parlement. Etnische spanningen zijn de hoofdoorzaak van de onrust. In 2001 namen Albanezen, die ongeveer een kwart uitmaken van de bevolking van 2,1 miljoen, de wapens op tegen regeringstroepen, daarop kregen zij meer rechten.
wust van was. Ook niet tijdens de laatste grote opstand in 1988. Toen stierven er in alle stilte meer dan drieduizend mensen. Dankzij de moderne techniek gaan de vensters naar de wereld nu toch open, in weerwil van alle belemmeringen die de generaals daartegen opwerpen. Zo moeten buitenlanders die Birma ingaan hun gsm en sim-card afgeven. De generaals hebben bijna alle internetcafés gesloten, wetende dat slechts weinig mensen
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT
PERSCONFERENTIE PREMIER MACEDONIË GEBOYCOT Journalisten hebben gisteren een persconferentie van de Macedonische premier Nikola Gruevski geboycot, uit protest tegen het geweld van de afgelopen dagen. Tientallen journalisten, verlieten de ruimte waar Gruevski en zijn ministers een persconferentie zouden houden. Agenten sloegen woensdag een cameraman, omdat hij filmde hoe een auto werd doorzocht. Een journalist werd een dag eerder aangevallen in het
onwelwillend zal staan tegenover deze mogelijkheid om zich als verstandig bemiddelaar te profileren. Amerika overweegt verder, net als de Europese Unie, sancties tegen Birma. Al die aandacht moet bijna onwerkelijk zijn voor de bevolking van Myanmar, zoals de generaals het land liever genoemd zien. De mensen worden al jaren onderdrukt, maar er was niemand die zich daar echt voor interesseerde dan wel be-
Iran is bezig een nieuw ondergronds atoomwapencomplex te bouwen. Dat heeft de Iraanse Nationale Raad van Verzet gisteren geclaimd. De groepering zei de informatie waarover ze beschikt naar het Internationaal Atoomenergie Agentschap te hebben gestuurd. Het complex wordt volgens de groepering op vijf kilometer afstand van de Natanz faciliteit voor de verrijking van uranium gebouwd. Aan het complex wordt sinds eind 2006 gebouwd; het moet over een half jaar klaar zijn. Waarvoor het complex pre-
thuis online kunnen. Toch sijpelen er via mobieltjes, satelliettelefoons en het internet er steeds meer beelden en getuigenissen naar buiten. ‘De wereld weet natuurlijk nog steeds niet waar Birma ligt’, zei Aung Zaw van de onafhankelijke Birmese krant Irrawady Magazine, die kantoor houdt in Thailand, tegen het persbureau AP. ‘Maar door alles wat er nu op televisie te zien is, willen de mensen er meer van weten. Dat is het grote verschil met 1988.’1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
cies dient zei de groepering - de politieke arm van de Iraanse Volksmujahedeen Organisatie - niet te weten.
111
111
In een diepgeworteld corruptieschandaal over pensioenfondsen in het Chinese Shanghai zijn opnieuw drie personen veroordeeld tot celstraffen van maximaal achttien jaar. Tot dusver heeft het schandaal al achttien mensen achter de tralies doen belanden. Twee van de veroordeelden zijn de voormalige directeur van China’s grootste beleggingsmaatschappij en een oud-directeur van een bedrijf dat officiële souvenirs produceert voor de Olympische Spelen van 2008. Zij kregen achttien en acht jaar cel.
Twee maanden cel voor bedreigen Deense premier
Een Deense rechtbank heeft gisteren een tiener veroordeeld tot zestig dagen celstraf, omdat hij een dreigmail stuurde naar de premier. Op 17 maart 2006 schreef de nu 19-jarige veroordeelde aan het kantoor van premier Anders Fogh Rasmussen dat de premier ‘binnen negen dagen dood zal zijn’. Een rechtbank legde een voorwaardelijke straf op van zestig dagen. Een hogere rechtbank verwierp die straf gisteren.
Corruptieschandaal Shanghai breidt zich uit
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ook op deze dag...
Cijfertjes
Kijk mama, met vaste handjes!
1066 - Willem de Veroveraar landde met 600 schepen bij de Engelse kust. Hiermee begon de Normandische verovering van Engeland.
Gek genoeg is Nieuw-Zeeland het crimineelste land ter wereld, met 11.000 misdaden per 100.000 inwoners. In Nederland is het 8.000.
Drie Mexicanen die waren aangehouden in Californië gingen er naar hun arrestatie met de politieauto vandoor. Saillant detail is dat de drie nog geboeid waren toen ze erin wegreden.
12
Achtergrond Buitenland
Marokkanen vluchten naar België ’Jij moet mijn verhaal opschrijven!’
veel zijn in Sint-Gilles. Typische gerechten die in Tanger en Marrakesh te koop zijn als swa (stukjes vlees op een spies), tsa (lever) en isekraz (schinkel voor de couscous) zijn hier verkrijgbaar. Ik bestel in het Berbers wat friet met swa en een pot nanna (muntthee) en ga naar de film in het plaatselijke filmhuis. Daarna zie ik dat ik een sms’je van Brahim heb. Of ik kom eten? Ik zit nog vol van de portie van vanmiddag, maar wil beleefd blijven en ga terug naar de winkel. Daar eten we met z’n vieren tajine in de kelder van de winkel. De jongens hebben heel veel lol met elkaar, ondanks hun benarde positie. De illegalen van Sint-Gilles hebben blijkbaar alleen contact met illegalen.
Het Nederland van Rita was Achmed te veel Vervolg van pagina 3
...
In België zijn de regels niet zo streng als in Nederland. Bij een huwelijk van iemand die legaal in Nederland is met iemand van buiten Europa, moet je minstens 1400 euro bruto per maand verdienen. Bovendien moet je een vast contract hebben. Bij onze zuiderburen bestaan dergelijke regels niet. Dit heeft een aantrekkingskracht op iedereen die zich legaal wil vestigen in Fort Europa. De illegalen hopen dat in Sint-Gilles de poort naar een normaal leven zich voor hen zal openen. Vanzelfsprekend kan ik bij Brahim verblijven, en ik moet hem niet meer van die domme vragen stellen. Ik slaap in de werkkamer van de mobieltjesopknapper Bader, die is er toch nooit voor elven ’s morgens.
Hij is zo stoned als een garnaal, maar dat mag van de islam, beweert hij
Brahim probeerde van alles, maar zelfs een schijnhuwelijk zat er niet in Vroeg in de morgen kom ik aan in de hoofdstraat van Sint-Gilles, waar veel oude en vuile, maar ruime huizen staan. In een ervan woont Brahim. Ik probeer hem op zijn mobiel te bereiken, maar die staat uit. Omdat ik zijn thuisnummer niet weet, besluit ik koffie te drinken in een café. Brahim heeft een paar jaar in Nederland doorgebracht, maar dat was geen succes. Het lukte niet papieren te regelen. Wat hij ook probeerde, niemand wilde met hem trouwen. Hij wilde veel geld betalen voor een schijnhuwelijk, maar kreeg het niet voor elkaar. En een leuk meisje om écht mee in het huwelijksbootje te stappen zat er ook niet in. Hij vertrok verbitterd naar het zuiden. Achmed, die in de telefoonwinkel werkt en woont, is, net als Brahim, nog maar net in Sint-Gilles. Hij woonde eerst in Utrecht en is naar ei-
‘Je suis illegal’, staat op een kunstwerk in de Brusselse wijk Sint-Gilles. HOLLANDSE HOOGTE
gen zeggen in het bezit van een Nederlands verblijfsdocument. De reden van zijn vertrek? Hij heeft ruzie gekregen met zijn schoonouders en vond het Nederland van Verdonk beklemmend, zegt hij zelf. Volgens mij heeft Achmed geen papieren en is hij om heel andere redenen vertrokken. Het is een mooie, sterke jongen met kleding van de laatste trend. Hij laat zich niet zo snel verjagen, schat ik in. Het verbaast me dat hij als verkoper werkt, want hij is een nerveus type. Maar aangezien hij Arabisch, Berbers, Engels, Frans, Nederlands en Spaans spreekt, kan hij zo’n beetje iedereen
in de winkel te woord staan. En dat is wel handig in een wijk met zo’n diverse samenstelling. Ook de technicus Bader heeft een paar jaar in Nederland gewoond, bij zijn broer in Rotterdam. Sinds kort woont hij bij een andere broer in Brussel. Het is een leuke, grappige jongen, die niet op kan houden met praten over zijn dromen, plannen en alle illegale programma’s die hij op zijn usb-stick heeft staan. Bader moet door de week om negen uur ’s morgens beginnen met het repareren van kapotte telefoons. Maar hij kan maar moeilijk zijn bed uitkomen vanwege
zijn alcoholgebruik. Bader zegt dat hij te veel van biertjes houdt om er van af te blijven. Ik ben bang dat er geen sprake is van liefde en dat het bier Bader in zijn greep heeft. Gelukkig belt Brahim mij terug en haalt hij me op uit het café. We lopen door de telefoonwinkel om bij het woongedeelte te komen. Achmed zit te schelden. ‘Let maar niet op hem’, zegt Brahim. Boven wijst hij mij een klein en muf kamertje dat vol staat met gereedschap, accessoires en telefoons die uit elkaar zijn gehaald. ’s Middags ga ik wat eten in een Marokkaanse snackbar zoals er zo-
Drie overnachtingen in meer dan honderd ***hotels voor slechts 7,50 Drie gratis overnachtingen met de hotelcheque van World Hotel Card. U betaalt alleen voor ontbijt en diner. De cheques zijn een jaar lang geldig. Een cheque kost deze maand geen 25,00 maar slechts 7,50 plus 1,95 voor verzend- en administratiekosten.
Laten we wat gaan drinken, stel ik voor. Ze nemen mij mee naar een café waarvan de eigenaar van Marokkaanse afkomst is. Ik bestel bier voor Brahim en Bader. Achmed wil koffie, want hij drinkt geen alcohol: hij is een praktiserende moslim. Wel is hij zo stoned als een garnaal, maar dat mag van de islam, zegt hij met knalrode ogen, waarna hij een lange giechel uit zijn mond liet komen. De drank wordt geserveerd door Abdellatif, ook weer een ex-Nederlander zonder papieren. Hij strompelde eerder die dag kreunend van de pijn de telefoonwinkel binnen. Zijn ring en wijsvinger waren opgezwollen en zijn knokkels blauwzwart. In het ziekenhuis zou later blijken dat ze gebroken waren. Hij was in elkaar geramd. Toen ik hem vroeg wat er gebeurd was, wilde hij dat niet zeggen. Na flink wat biertjes en jointjes voor Achmed, vraagt Brahim: ‘Ga je over me schrijven?’ De jongens weten niet dat ik schrijf, en ik weet niet wat te zeggen. Ik krijg het warm. Ze zullen mij ongetwijfeld als een indringer zien, die ongevraagd hun verhalen wil gaan gebruiken. Ik zeg dat ik op vakantie ben en geen zin heb om te schrijven. Abdellatif wijst met zijn twee vingers in verband mijn kant op: ‘Jij moet mijn verhaal opschrijven!’ Volgens hem kan ik een heel boek vullen met zijn avonturen. Dat hele rotland zou het niet droog houden! Achmed zet weer zijn giechel in en roept: ‘Mijn levensverhaal is een stuk spannender!’ Ook Brahim en Bader dringen nu aan dat ik hun leven op papier moet zetten. Ik ben blij met deze wending. ‘Ooit zal ik dat doen’, beloof ik, en bestel nog een rondje. 1 De namen in dit verslag zijn gefingeerd
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... KORT 111
Veel doden door aanslagen in Sri Lanka Hotel Westduin**** Koudekerke Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 54,00 (per persoon per nacht)
Hotel De Posthoorn*** Dokkum Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 40,00 (per persoon per nacht)
Hotel Spoorzicht*** Loppersum Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 49,50 (per persoon per nacht)
Tulip Inn Brinkhotel**** Zuidlaren Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 48,25 (per persoon per nacht)
g
rs
ko
Hotel Jaime I*** Salou, Spanje Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 35,00
ze
Hotel Im Tannengrund*** Wolfshagen, Duitsland Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 39,00
Le
Hotel Ter Heide*** Lembeke, België Logies: gratis Ontbijt + diner: vanaf 51,50
70aanb rti % ied n i
ng
Kijk voor meer hotels op www.worldhotelcard.nl en bestel vandaag nog de cheque voor slechts 7,50 of sms WHC naar 3388.
Aanslagen en gevechten hebben afgelopen dagen in het noorden van Sri Lanka aan zeventien Tamilrebellen, drie burgers en een soldaat het leven gekost, zo heeft het leger gemeld. Twee van de burgers kwamen om het leven bij een bomaanslag in Chunnakam. De bom was aan een fiets bevestigd. Het geweld tussen de Tamilrebellen en het Srilankaanse leger is de laatste tijd opgelaaid. Het leger zegt alleen deze week al bijna zestig rebellen te hebben gedood.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Op sommige... ..scholen in de VS wordt vandaag ‘stel een stomme vraag-dag’ gevierd.
Buitenland Nieuws
13
Onderzoek Sociaal onrecht en de moderne wereld belangrijkste oorzaken armoede
Wie lui is, wordt arm in Oost-Europa Oost-Europeanen geven minder-bedeelden vaker de schuld van hun eigen situatie dan West-Europeanen dat doen. Godelief Swank AMSTERDAM
...
Europeanen zijn over het algemeen mild over het lot van minderbedeelden in hun land. Een dosis pech, een beetje eigen schuld en een falend systeem, dát zijn volgens de meeste Europeanen de oorzaken van armoede. Oost-Europeanen daarentegen schrijven armoede vaker toe aan luiheid en gebrek aan wilskracht. Dat ontdekte sociologe Dorota Lepianka in haar proefschrift Are the poor to be blamed or pitied?, waarop ze vandaag promoveert aan de Universiteit van Tilburg. Lepianka vergeleek diverse onderzoeken naar armoedebeleving in Europa en ontdekte dat zowel Oost-Europeanen als West-Europeanen ‘sociaal onrecht’ en ‘de moderne wereld’ – een combinatie van individuele, maatschappelijke en fatalistische aanleidingen – als belangrijkste oorzaken zien van armoede. Direct daarna komt bij de Oost-Europeanen lui-
‘Armen werden in Polen tot 1989 niet als maatschappelijk probleem aangeduid.’ MARTIN ROEMERS/HH
heid en een gebrek aan wilskracht. Terwijl de West-Europeanen kiezen voor pech als belangrijke oorzaak. Een opmerkelijk verschil, want in Oost-Europa leven meer mensen onder de armoedegrens dan in West-Europa. Een echt geval van eigen schuld,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Zimbabwe .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Zimbabwe koopt liever straaljagers dan hiv-medicatie
dikke bult? ‘Oost-Europa is sterker beïnvloed door het communisme’, zegt Lepianka. ‘Vanuit de communistische ideologie zorgde de staat voor iedereen en behoorde niemand arm te zijn. Mensen die dat toch waren, hadden dat vast aan zichzelf te dan-
ken. Die waren alcoholverslaafd, lui of crimineel, zo oordeelde de staat.’ Lepianka, die uit Polen komt, weet dat in haar land tot 1989 geen enkele publicatie over armoede bestond. ‘Er waren wel mensen die onder de armoedegrens leefden, maar zij werden
niet als maatschappelijk probleem aangeduid. Ze bestonden niet.’ Uit haar proefschrift blijkt dat een kwart van de Oost-Europeanen luiheid en een gebrek aan wilskracht nog altijd als belangrijkste oorzaak van armoede ziet. Nog eens 23 procent van hen vindt het de op-een-na belangrijkste oorzaak. Bij de WestEuropeanen liggen die percentages op respectievelijk 20 en 18. De WestEuropeaan kiest liever voor pech. Geboren worden in de verkeerde familie, of de verkeerde mensen tegen het lijf lopen, daar word je arm van. Lepianka ontdekte ook dat mensen die zelf ervaring hebben met armoede, sneller kiezen voor een eenduidige, concrete oorzaak. Terwijl mensen die in hun directe omgeving nauwelijks met armoede in aanraking komen, vaker voor de abstracte term ‘moderne wereld’ kiezen. Maar eigenlijk moet er meer onderzoek gedaan worden naar hoe mensen tot hun denkbeelden komen, vindt Lepianka. ‘De publieke opinie bepaalt uiteindelijk het armoedebeleid. Via stemgedrag, goede doelen en door lobbying bepaalt de bevolking hoe hoog armoe op de politieke agenda komt te staan.’ 1
Proces Twee juryleden kwamen er niet uit
Moordzaak Phil Spector ongeldig Redactie buitenland AMSTERDAM
... Pieter Kloosterman ZIMBABWE
...
Het Westparkkerkhof ligt aan de rand van Bulawayo aan de weg die 420 km verderop uitkomt bij de Victoria Falls. De zuster van een collega wordt begraven. Onder de dienst kon ik uitkomen, maar sta uit goed fatsoen wel aan het geopende graf. Haar man was haar al een jaar eerder voorgegaan, maar haar ouders en vier overlevende kinderen zijn erbij. De uitgemergelde grootmoeder, die ook al voor twee zoontjes van een andere overleden dochter zorgt, heeft de jongste op de rug; het meisje lijdt zichtbaar aan dezelfde ziekte die haar ouders geveld heeft. ‘Als we ons de medicijnen maar hadden kunnen permitteren’, verzucht mijn collega, wiens salaris voor een groot deel opgaat aan het
onderhouden van wanhopige familieleden. Anders dan in de buurlanden betekent hiv-aids nog steeds een doodvonnis in Zimbabwe. De prioriteiten van de regering liggen hier op andere terreinen, zoals de aanschaf van straaljagers voor het leger. Wel vijftig graven liggen klaar voor de volgende klanten deze week. Terwijl er gezongen en gebeden wordt, glijdt mijn blik in de richting van de grote weg. Behalve de volgende begrafenisstoet is er geen verkeer te zien. Het moet rustig zijn bij de watervallen. Maar, bedenk ik me, eens zullen de toeristen weer terugkomen; het zal Mugabe toch niet lukken om ook de Victoria Falls te vernietigen. 1 De auteur schrijft onder een schuilnaam om problemen met het regime te voorkomen.
Twaalf dagen zaten de juryleden in Los Angeles non-stop bij elkaar. En toch kwamen ze er niet uit. En als de jury er in de Verenigde Staten niet uitkomt, is het hele proces ongeldig. De legendarische platenproducer Phil Spector (67) wordt ervan verdacht de 40-jarige actrice Lana Clarkson te hebben vermoord. Clarkson werd in februari 2003 met een schotwond in de mond dood aangetroffen op een stoel in de hal van Spectors huis. Phil Spector werd vervolgd voor doodslag, maar zegt zelf dat de vrouw per ongeluk zelfmoord pleegde. Een van de getuigen in de zaak was Spectors chauffeur, die hem direct na de moord het huis uit zag lopen met een pistool in zijn hand terwijl hij zei: ‘Ik geloof dat ik iemand vermoord heb.’ Phil Spector werd in de jaren zestig wereldberoemd als producer met de door hem bedachte Wall of sound. Hij werkte onder meer samen met de
Phil en vrouw Rachelle Spector verlaten de rechtbank in Los Angeles. HH
Beatles en Tina Turner, maar leidt nu al jaren een behoorlijk teruggetrokken bestaan. Woensdag bleek dat tien juryleden Spector schuldig achten aan de dood van Clarkson. Twee anderen zijn niet
overtuigd omdat ze niet kunnen uitsluiten dat Clarkson zelfmoord pleegde. Het Openbaar Ministerie laat het er niet bij zitten en gaat proberen Spector nogmaals voor de rechter te brengen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT
Europese Dag tegen de Doodstraf ingesteld
Derde legerofficier vrijgesproken
een meerderheid. Alleen Polen onthield zich van stemming, de andere 46 leden van de Raad stemden voor.
111
CELSTRAF VOOR TWEE VAN ‘DRIE VAN VUKOVAR’
111
De Raad van Europa heeft 10 oktober uitgeroepen tot de Europese Dag tegen de Doodstraf. Polen heeft een gelijksoortig initiatief van de Europese Unie wel weten te blokkeren. De regering van het rooms-katholieke land eiste vorige week dat het debat over de doodstraf wordt verbonden aan discussies over abortus en euthanasie. Beide praktijken zijn illegaal in Polen. De EU kon alleen een Dag tegen de Doodstraf instellen als alle lidstaten hiermee instemden, de Raad van Europa kon volstaan met
Hulp voor Rwanda komt van Paris Hilton
Paris Hilton gaat in november naar Rwanda. Ze komt hiermee haar belofte na om haar bekendheid te gebruiken om goed te doen. ‘Er is zoveel gebrek in dat gebied, en ik denk dat als ik ga, er meer aandacht komt voor wat mensen kunnen doen om te helpen. Ik weet dat ik veel goeds kan doen door de aandacht te vestigen op deze kwesties’, citeerde E!Online haar. De belofte van Hilton kwam na haar verblijf in de cel na overtreden van een rijverbod.
Radic (l), Sljivancanin en Mrksic. AP
Het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag heeft gisteren de Serviërs Mile Mrksic en Veselin Sljivancanin veroordeeld voor misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. De twee legerofficieren zijn bekend van ‘de drie van Vukovar’. De derde, Miroslav Radic, werd niet schuldig bevonden door gebrek aan bewijs. Mrksic en Sljivancanin krijgen respectievelijk twintig en vijf jaar cel. De drie hadden als hoogste militairen leiding over een
belegering van Vukovar tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavië. Na de inname van de stad maakten de Serviërs zich schuldig aan uitroeiing, moord en marteling van ongeveer tweehonderd inwoners. De drie werden, na zeven jaar vluchten, in 2002 en 2003 opgepakt en voorgeleid, zij hebben altijd hun onschuld volgehouden en wilden vrijspraak. De eis van het tribunaal was levenslang voor alle drie.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Boris Johnson
Het weer
Confucius
Het conservatieve lid van het Lagerhuis Boris Johnson doet officieel namens zijn partij mee aan de burgemeestersverkiezingen in Londen.
Londen, 14ºC/11ºC, lichtbewolkt New York, 25 ºC/15ºC, onweer en bliksem Santiago de Chili, 22ºC/7ºC, zonnig.
Vandaag wordt in Taiwan de geboortedag van de Chinese filosoof Confucius gevierd. De Chinezen vieren zijn verjaardag in oktober. Confucius zou 2.558 zijn geworden.
14
Nieuws Economie
Ondernemen Fast50 hanteert strenge criteria
Bedrijfsleven
Nederland scoort goed in hightech Vervolg van pagina 3
...
Het begon in 1995 in Silicon Valley met een regionale verkiezing van lokale technologietoppers. Inmiddels is de door accountancyfirma Deloitte georganiseerde uitverkiezing van snelst groeiende high-tech bedrijven een wereldwijd fenomeen. ‘In Nederland is het dit jaar alweer de achtste keer dat we de verkiezing organiseren‘, zegt Joke Scholtens van Deloitte. Ze is samen met collega Carlo Renne verantwoordelijk voor het samenstellen van de lijst en had het er ook dit jaar weer druk mee. ‘We hadden honderd inzendingen, meer dan ooit. Ook de ondergrens is weer flink gestegen. Vorig jaar kwalificeerden zich bedrijven met een mimimale groei van 200 procent voor een plekje in de Deloitte Technology Fast50. Nu is dat alweer 402 procent.‘ Volgens Scholtens is dit mede te danken aan de snelle groei van de economie in het afgelopen jaar. Ondernemers krijgen het erelidmaatschap van de Fast50 niet cadeau. De criteria zijn streng: ‘Elk bedrijf mag zich opgeven’, zegt Scholtens. ‘Maar volgens onze spelregels moet allereerst een substantieel deel van de omzet uit zelf ontwikkelde technologie komen. Ook moet er veel aandacht zijn voor Research & Development, moet het hoofdkantoor in Nederland staan en geldt een minimumleeftijd van vijf jaar.’ Daarnaast stellen de strenge accountants ook eisen aan de cijfertjes. Er moet een minimale omzet van 50.000 euro staan in het basisjaar (nu 2002) en voor 2006 is een minimumomzet van 800.000 euro een vereiste. Vervolgens wordt de omzettoename over een periode van vijf jaar gedeeld door de omzet in het basisjaar. Het overzicht van de vijftig uitverko-
renen dat jaarlijks gepubliceerd wordt door het weekblad FemBusiness leest hier en daar als een jongensboek en toont vooral aan dat in ons land doorlopend mooie plannetjes tot goedlopende bedrijven worden omgesmeed. De winnaar is dit jaar het software bedrijf ISM: omzet 7 miljoen euro, groei 3.542 procent. Het geesteskind van Karel van der Woude en huidig staatssecretaris Jan Kees de Jager is een internetspecialist met 140 man personeel en een ontwikkelfabriek in Oekraïne. De Jager heeft geen officiele bemoeienis met het bedrijf meer, maar is wel nog steeds aandeelhouder in het bedrijf dat software en diensten voor e-commerce en e-communicatie verkoopt. Onder meer Akzo Nobel, Heineken en Kruidvat zijn er klant. Op een tweede plek figureert dit jaar het bedrijf Hotels.nl. Het werd opgezet door Groninger Kees Eldering. Hij wist de domeinnaam Hotels. nl te schaken en begon een boek- en zoeksite. Het resultaat: een omzet van 50 miljoen euro in 2006. ‘We maken goede winst’, aldus Eldering tegen FemBusiness. ‘De groei vlakt af, maar 20 procent per jaar is nog altijd niet weinig.’
Meeste kandidaten opereren in geheel eigen hoekje van de markt En zo staat de Fast50 propvol bedrijven waarvoor het addagium ‘the sky is the limit’ geldt. Neem bijvoorbeeld Safeboot, (nummer 35, groei 574 procent, omzet 28,9 miljoen euro), dat beveiligingssoftware schrijft voor
Innovatie is ook in Nederland prioriteit Redactie economie AMSTERDAM
...
Het geesteskind van staatssecretaris Jan Kees de Jager won.
laptops en deze week haar beursgang aankondigde. ‘We hebben vijf opeenvolgende jaren van omzetgroei en winstgevendheid achter de rug en ik denk dat de beursnotering ons in staat stelt nog sneller te groeien’, aldus bestuursvoorzitter Gerhard Watzinger. ‘Als je bedenkt dat nog maar 3,5 procent van de laptops is beveiligd, besef je dat we nog helemaal niets gedaan hebben!’ En zo opereren de meeste kandidaten in hun geheel eigen hoekje van de markt. Sterker nog, sommigen hebben de markt zelf uitgevonden. Zo maakt huidarts Leonard Witkamp met zijn bedrijf KSYOS een deels nog gesubsideerde omzet van een miljoen euro. Hij levert huidconsulten via internet. Op basis van een foto van de huisarts stelt deze dermatoloog zijn diagnose. Witkamp schat dat dit jaar 10.000 à 12.000 consulten uit meerdere Europese landen op die manier verlopen. Ook de nummer vijftien op de lijst,
DIRK HOL
het Enschedese technologiebedrijf Xsens koos voor een redelijk onontgonnen terrein. De twee dertigers Casper Peeters en Per Slycke maken kastjes ter grootte van een luciferdoosje die bewegingen meten. In drie jaar groeiden hun Inertial Measurement Units (IMU) tot een wereldwijd veelgevraagd product. Onder hun klanten zijn onder meer research- en developmentafdelingen van revalidatiecentra en instanties en bedrijven die zich bezighouden met bewegingswetenschappen en sport. Daarnaast levert Xsens componenten voor defensiedoeleinden. Maar Hollywood en de gamesindustrie hebben het grootste potentieel. Daarvoor ontwikkelde Xsens Movem een pak met daarin zestien sensoren die iedere beweging van de drager meten en de resultaten draadloos naar een pc verzenden die het vervolgens in animatie omzet. In juli sloot het bedrijf een deal met het Amerikaanse Gearbox Software, maker van game-kaskrakers als Counter Strike en Half Life. ‘Zij kopen voor zo’n 80.000 euro twee van onze pakken. Dat is natuurlijk een geweldig visitekaartje in die wereld,’ aldus Peeters. 1 www.fembusiness.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Voor het eerst in zeven jaar staat innovatie (49,7 procent) hoger op de strategische agenda van het Nederlandse bedrijfsleven dan zelfstandige groei op bestaande (48,6 procent) of nieuwe (35,4 procent) markten. Dit blijkt uit de Innovatie-monitor 2007/2008 van The Bridge business innovators, een jaarlijks terugkerend onderzoek naar de stand van de product- en dienstinnovatie in Nederland, gehouden onder 443 managers bij grote en middelgrote organisaties in Nederland. Verder blijkt uit de monitor dat open innovatie en duurzaamheid nu en in de toekomst de grootste impact hebben op het innovatieproces. Het zoeken naar nieuwe verdienmodellen en strategieën om op een andere manier te concurreren dan gebruikelijk wordt belangrijker. Gezien het toenemende belang van ‘crowdsourcing’ lijken bedrijven hierbij meer en meer gebruik te gaan maken van het denkvermogen van mensen buiten de organisatie. Ook de groeiende groep senioren gaat naar verwachting voor nieuwe ruimte in de markt zorgen. 1
Uitzendbranche
Vedior breidt uit in Verenigde Staten Betten AMSTERDAM
...
Vedior neemt B2B Workforce over, een Amerikaanse uitzender van consultants in de IT-sector. Het in Alpharetta, Atlanta, gevestigde bedrijf had in 2006 een omzet van 79,0 miljoen dollar. Het in 2000 opgerichte B2B is actief in de commerciële sector, maar heeft ook de overheid als grote klant. B2B is gespecialiseerd in het uitzenden van consultants en projectmanagers op het gebied van onder andere ERP, CRM en EAI, waarbij software van SAP en Oracle wordt toegepast. Vedior laat in een toelichting op de overname weten dat het al een ‘aanzienlijke’ aanwezigheid heeft in de IT-branche in de Verenigde Staten en Canada, voornamelijk via het merk Sapphire. Wereldwijd behaalde het uitzendconcern in deze sector een omzet van 768 miljoen dollar. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Oplossing voor eind oktober
InEuropaligtdewinst! Nieuw: Dresdner VPV European Value Fund
HollandHaven verlegt de grenzen! Jazeker, onder de naam Dresdner VPV European Value Fund belegt dit gerenommeerde beleggingsfonds voortaan in heel Europa. Onze ambities zijn grenzeloos. En dat geldt ook voor uw winstkansen. Ook dit fonds wordt immers beheerd met onze unieke Value Investing-methode. Het geheime wapen achter het succes van het Delta Deelnemingen Fonds en al die andere winstgevende beleggingsfondsen van Veer Palthe Voûte.
Er zit meer in Veer Palthe Voûte! Ook beleggen in onze succesvolle beleggingsfondsen? Bel 0182-597777 of kijk op www.vpv.nl Tot 1 oktober 2007 kunt u via onze beleggersgiro zonder (0,5%) transactiekosten instappen in alle door VPV beheerde beleggingsfondsen.
DOORBRAAK VERWACHT IN IMPASSE ROND STORK De vakbonden verwachten binnen een maand een oplossing voor de impasse rond de overname en mogelijke opsplitsing van Stork. FNV Bondgenoten laat weten dat er constructieve gesprekken zijn gevoerd met de drie grootaandeelhouders, die het bedrijf willen opsplitsen. Ongeveer 400 werknemers van Stork legden vorige week het werk neer omdat de directie haar standpunt over de splitsing had gewijzigd. De bonden willen niet dat
Stork wordt overgenomen door verschillende bedrijven. De directie was eerder ook tegen opsplitsing, maar veranderde vervolgens van mening nadat een complete overname door Candover was mislukt. De acties waren aanleiding voor gesprekken met de drie grootaandeelhouders: Marel, Centaurus en Paulson. ‘Pas na een ultimatum en de staking kwamen ze met ons praten’, zegt vakbondsbestuurder Henk Wijninga.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Glaasje op Het Westlandse uitzendbureau Groenflex laat Poolse werknemers iedere maandagochtend blazen om hen te controleren op alcoholgebruik. Het gaat om 170 Polen die werken in de tuinbouw.
Economie Nieuws
Interview ‘We richten ons nu meer op consumentenproducten’
15
DSM opnieuw uitgevonden
meer op consumentenproducten. We hebben nu 149 nieuwe producten in de pijplijn zitten. Met 70 daarvan kan het fout aflopen, maar dat is niet erg. Er zitten zeker verkoopsuccessen bij.’
Een nieuwe lichte, sterke en hittebestendige kunststof. Dit was gisteren een van de paradepaardjes van DSM’s innovatieprogramma. Volgens het verantwoordelijke bestuurslid Rob van Leen was zo’n uitvinding drie jaar geleden onmogelijk geweest.
Is het management ook veranderd? ‘Voor zo’n strategiewijziging is lef nodig. Je moet je nek durven uitsteken. We nemen nu meer risico. Maar je moet ook het geduld hebben om de resultaten van je veranderingen af te wachten. Je moet een goede balans vinden tussen resultaten leveren op de korte termijn en investeren in de lange termijn.’
Mathijs Rotteveel URMOND
DSM zit met andere bedrijven en de overheid in het Innovatieplatform. Wanneer gaat dat resultaat opleveren? ‘In het begin waren we daar erg kritisch over. Het platform produceerde vooral nota’s. Nu hebben we ingezet op zes focusgebieden, waar wij er liever vier hadden gezien. Farmacie is nu ook zo’n focusgebied, terwijl we in Nederland mijlenver achterlopen bij wat de grote farmaceuten in Zwitserland en de Verenigde Staten ontwikkelen. Ik zou zeggen: beperk je en richt je op de voedsel- en bloemenindustrie. Daarin loopt Nederland wereldwijd voorop. We hebben een topuniversiteit in Wageningen, zet daarop in.’
...
Gefeliciteerd met jullie uitvinding met de schitterende naam PA4T. Wat is er zo bijzonder aan? ‘Het is een verbetering aan een polymeer die we zo’n vijftien jaar geleden hebben ontwikkeld. Die had een paar nadelen, bijvoorbeeld dat hij snel smolt. PA4T is minder gevoelig voor hoge temperaturen, waardoor ‘ie goed te gebruiken is voor motoronderdelen van auto’s, die heel heet worden. Ook is ‘ie makkelijk te gieten in kleine mallen. Daardoor zijn er kleine onderdelen van te maken voor bijvoorbeeld mobiele telefoons.’ Het bestuur van DSM lijkt erg trots op de innovatiekracht van het bedrijf. Wat doen jullie anders dan andere Nederlandse bedrijven? ‘Wij investeren meer in onderzoek en ontwikkeling. Het gemiddelde is ongeveer 1 procent van de omzet. Bij onze voedseldivisie is dat nu zo’n 8 procent en bij materialen stijgt dat van 2 naar 4 procent.’ Dat zegt toch niet alles? ‘Zeker niet. Veel mensen denken dat innovatie ophoudt bij het ontwikke-
Van Leen: ‘Veel mensen denken dat innovatie ophoudt bij het ontwikkelen van een nieuw product.’ ERMINDO ARMINO
len van een nieuw product. Maar dat is slechts het begin. Wij maken veel nieuwe ingrediënten voor voeding, zoals Fabuless. Dat is een drankje dat een signaal aan de hersenen geeft dat de maag vol is, waardoor het hongergevoel verdwijnt. Goed tegen overgewicht. Als zo’n product klaar is, moet dat klinisch worden getest, goedgekeurd en op de markt worden ge-
Arbeid
Nederlandse organisaties niet al te best voorbereid op vergrijzing Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Hoewel de inzetbaarheid van ouderen hoog op de politieke agenda staat, zijn Nederlandse bedrijven en organisaties niet al te best voorbereid op de vergrijzing. Op dit moment houdt slechts 9 procent zich structureel bezig met beleid dat zich richt op de inzetbaarheid van oudere werknemers, zo luidt een van de conclusies uit onderzoek van het gerenommeerde organisatieadviesbureau Berenschot. Opvallend is verder dat bijna een
kwart van de onderzochte organisaties in de praktijk nog vrijwel geen aandacht besteedt aan leeftijdsbewust personeelsbeleid. Deze onderzoeksresultaten zijn opgesteld op basis van beleidsgegevens van ruim honderd Nederlandse organisaties, zowel profit als nonprofit. Wat Desirée Hilkens van expertisecentrum LEEFtijd betreft, zijn deze gegevens somber, maar minder dramatisch dan ze lijken. ‘Als 9 procent van de bedrijven echt goed kijkt naar hoe 45-plussers de komende twintig jaar mee kunnen, dan is dat helemaal
bracht. Ook dat hoort bij innovatie. Je kunt wel een nieuw product ontwikkelen, maar als het vervolgens in het laboratorium in de kast blijft staan, heb je er nog niets aan.’ Dat lukt nu beter dan een paar jaar geleden? ‘Toen was DSM een heel ander bedrijf. We waren goed in het maken
geen slecht begin. Natuurlijk moet er meer gebeuren. Het gaat erom dat de bedrijfstop beseft dat ook ouderen nodig zijn om het bedrijfskapitaal te blijven garanderen. Dat betekent dat je naar individuen moet kijken en je personeelsbeleid aanpast.’ Uit het onderzoek blijkt verder dat 46 procent van de ondervraagde bedrijven aangeeft op korte termijn extra inspanningen te doen op het gebied van werving en selectie. Voor 2009 lijken ze vooral te zoeken in intern gerichte activiteiten zoals opleidingen (57 procent) en leeftijdsbewust personeelsbeleid (45 procent). Een op de drie bedrijven is wel bezig met het voorbereiden van activiteiten gericht op de inzetbaarheid van (oudere) medewerkers en bijna 20 procent organiseert incidenteel activiteiten op dit terrein. 1
van een paar producten, zoals kunststoffen, verf en antibiotica. We deden ons best die zo goed mogelijk tegen een zo laag mogelijke prijs te maken. Er waren bedrijfsonderdelen die al jaren niets nieuws hadden ontwikkeld, laat staan op de markt gebracht. De fabrieken die bulkproducten maakten, hebben we verkocht of zijn in de aanbieding. We richten ons nu
DSM boekt wel innovatieresultaat op korte termijn. Volgens uw bestuursvoorzitter Feike Sijbesma leveren jullie nieuwe producten in 2010 al 1 miljard extra omzet op. ‘Dat is een heel positief streven. We moeten alle zeilen bijzetten om dat te halen. Veel managers zien dit soort zaken te romantisch en willen heel snel resultaat zien. Het kan heel lang duren voordat innovatie zich echt uitbetaalt.’ 1
Onderzoek
Corruptie in arme landen vaak de schuld van westerse bedrijven Edward Deiters AMSTERDAM
...
Birma, Somalië en Irak zijn de corruptste landen ter wereld. Dat blijkt uit de jaarlijkse corruptie-index van de globale anti-corruptie organisatie Transparency International. Onderzoekers van dit instituut leggen jaarlijks 180 landen langs een soort omkoopbarometer. Daarbij wordt gekeken naar corruptie in de publieke sector. Nederland komt goed weg. Het deelt plek 173 met Zwitserland. Opvallend is verder vooral dat – na het minst corrupte
land ter wereld: Nieuw Zeeland – vooral alle Scandinavische in de eerlijkheids-toptien figureren. Italië is nog steeds het corruptste ‘oude’ EUland. Handjeklap is er nog steeds gewoner dan in bijvoorbeeld Botswana. De kans om in Europa met succes een ambtenaar om te kopen het grootst in België, Spanje, Portugal en Italië. De corruptie tiert in arme landen het weligst, maar daar zijn rijke westerse landen goeddeels schuldig aan. ‘Omkoping wordt door westerse multinationals vaak gezien als een legitieme manier om zaken te doen in arme landen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
RADERWERK
DE VLIEGTAX DEUGT 111
Mathijs Bouman
‘De opbrengst wordt niet gebruikt voor het milieu!’ Heel rijdend en vliegend Nederland is woest. Op Prinsjesdag kondigde het kabinet een flink aantal nieuwe milieubelastingen aan. Er komt een vliegtax, een slurptax, de BPM gaat omhoog en de dieselaccijns stijgt. Maar de opbrengst van al deze belastingen stroomt gewoon de staatskas in. ‘Stop Bos’, is de slogan waarmee de RAI, Bovag en de rest van de autolobby de plannen bestrijdt. Op de bijbehorende website spat de verontwaardiging van de pagina’s af. ‘Dit kabinet haalt 500 miljoen euro binnen, maar geeft dat niet of nauwelijks uit aan het milieu.’ De Consumentenbond is boos
en eist in een door 13.000 mensen ondertekende petitie dat de opbrengst van de vliegtax ten gunste komt aan het milieu. Ook de ANVR is faliekant tegen de nieuwe ‘vakantiebelasting’. ‘Het is een pure belastingmaatregel die niks met het klimaat te maken heeft, omdat het geld niet aan het milieu wordt besteed’, zegt een verontwaardigde woordvoerder van de club van reisbureaus. Emoties genoeg. Maar slechts weinig kennis van zaken. Want er is geen enkele reden voor Bos om de opbrengst van milieubelastingen uit te geven aan milieumaatregelen. Net zo min als de opbrengst van de alcoholaccijns naar de Jellinek-kliniek gaat, kansspelbe-
lasting wordt uitgekeerd aan verliezers in het casino, zijn milieubelastingen bedoeld om de rommel mee op te ruimen. Ze dienen om de markt beter te laten werken en producenten en consumenten de juiste prikkels te geven. Het was de Britse econoom Arthur Pigou die dat principe begin vorige eeuw als eerste uiteenzette. Hij stelde vast dat wanneer private kosten van bepaald gedrag lager zijn dan de maatschappelijke kosten, de overheid met een belastingmaatregel de welvaart kan verhogen. Iemand die een vliegticket koopt, neemt niet mee dat zo’n reisje bijdraagt aan het broeikaseffect waar de hele maatschappij last van
heeft. Individueel zijn we daardoor geneigd om meer te vliegen dan op basis van maatschappelijke kosten en baten optimaal is. Door de prijs van het ticket met het schadebedrag te verhogen wordt deze fout hersteld. Wat er met de opbrengst van zo’n ‘Pigouviaanse belasting’ gebeurt, is daarbij van geen belang. Bos snapt dat. Nu de Consumentenbond nog. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Samen sterker
Oh ja?
Meer verdienen?
De Nederlandse fabrikant van navigatieapparatuur TomTom gaat samenwerken met de Zwitserse verzekeraar Zurich.
Minister Donner (Sociale Zaken) kijkt of vrouwen die meewerken in hun mans bedrijf ook betaald zwangerschapsverlof kunnen krijgen.
Werknemers in de provincies Zuid- en Noord-Holland en Utrecht verdienen gemiddeld 6,5 procent meer dan hun collega’s in het noorden van Nederland, blijkt uit de Beloningsindex van Mercer.
16
Nieuws Economie
Oorlogskas Bestuur aast op slimme overnames
DSM kan 2 miljard besteden DSM heeft een oorlogskas van meer dan 2 miljard euro. Daarmee aast het op overnames van slimme bedrijven die voedsel verbeteren of nieuwe kunststoffen ontwikkelen. Betten Beursmedia URMOND
...
DSM produceert medicijnlaagjes op kunststof lichaamsdelen. ERMINDO ARMINO
‘We hebben potentieel meer dan 2 miljard euro beschikbaar’, zegt financieel directeur Rolf-Dieter Schwalb van chemieconcern DSM. ‘Maar dat bedrag kan hoger worden door de bedrijfsverkopen die gaan plaatsvinden.’ De bestuurder heeft al potentiële overnamekandidaten op het oog, maar wil hierover niets kwijt. ‘We hebben een boodschappenlijstje. De aankopen kunnen zich ‘overal’ voordoen. Er is geen beperking wat landen betreft.’ Om zichzelf sneller om te vormen naar een bedrijf dat zich volledig richt op voedselontwikkeling en materia-
len start DSM een programma voor de verkoop van niet-kernactiviteiten. In totaal wil DSM in omzet gemeten zo’n 1.375 miljoen euro aan onderdelen verkopen. Met de verkoop van bedrijfsonderdelen gaan wereldwijd 1.600 banen weg bij DSM, waarvan duizend in Nederland. Binnen Nederland werken ruim 800 van die duizend personeelsleden in Limburg. Van gedwongen ontslagen is volgens Schwalb echter geen sprake. ‘Zij zullen worden overgenomen door een nieuwe eigenaar.’ Over mogelijke kopers wilde Schwalb weinig zeggen. ‘We hebben een lijstje met geïnteresseerden. Die hangen na vandaag misschien al aan de telefoon.’ Een van de producten uit de materialendivisie die DSM dit jaar heeft gelanceerd, is Neoxil. Met deze technologie speelt het bedrijf in op de toenemende aandacht voor groene energie. Het product kan worden toe-
gepast in windmolens. Fabrikanten kunnen met dit materiaal de lengte van wieken verdubbelen, van 30 meter naar 60 meter, zodat windmolens meer energie kunnen produceren. Een ander voorbeeld zijn kunststof heupen en schouders met een medicijnenlaagje van DSM erop. Dat laagje zorgt ervoor dat het lichaam de protheses minder snel afstoot. De berichten van het DSM-bestuur werden gisteren gewaardeerd op de aandelenmarkt. Het aandeel steeg naar 39,19 euro, het hoogste niveau sinds 8 februari. Het aandeel DSM sloot gistermiddag op 38,11 euro. Net als beleggers waren analisten zeer te spreken over het nieuws van het bedrijf uit Heerlen. Zo verhoogden Petercam en KBC Securities hun advies naar ‘kopen’. Volgens Dick van der Kloos van ABN AMRO laat de strategische update zien dat het nieuwe management veel meer gefocust is en ‘simpelweg de lat hoger legt’. 1
ofwel niet meer dan 10% van je portefeuille in één fonds. Uiteindelijk resteert een verzameling van rond de tien fondsen.’ ‘Kies daarbij drie à vier kernfondsen en dan nog zes of zeven trendfondsen. Om te voorkomen dat de verhoudingen in de loop van de tijd zoek raken is het nodig om de selectie maar minimaal één keer per jaar te herstructureren.’ Tot slot Arjan van Wieren, verant-
woordelijk voor de multi management portefeuilles van zakenbank Kempen & Co: ‘Voor huis-, tuin- en keukenbeleggers is twintig fondsen te veel van het goede. Die kunnen zich beter tot een klein aantal aandelen- en obligatiefondsen beperken. Ik noem fondshuizen als Comgest, TT International, Edinburgh Partners, Pzena en Cullen. Het zijn inderdaad managers die vaak onbekend zijn bij het grote publiek.’ 1
Beurs Beurs Vandaag De beste portefeuille
Goed fondsbeleggen Leuk, maar lastig: het samenstellen van uw beleggingsfondsenportfolio. Drie profs met regels om u tegen uzelf te beschermen en bekende brokken te voorkomen. AMSTERDAM
...
U ook? De gemiddelde beleggingsfondsenbelegger holt gedachteloos achter rendementen uit het verleden aan. Hij of zij eindigt met een explosief mengsel fondsen, waarbij het wachten is op het Grote Ongeluk. Niet nodig. Beleggingsfondsen kunnen ideale bouwstenen zijn voor een evenwichtige en kansrijke portefeuille. De vraag is, hoe bouwt u zelf zo’n weersbestendige portefeuille? Natuurlijk hangt dat af van uw risi-
cobereidheid, beleggingshorizon en beschikbare tijd en kennis, maar er zijn genoeg algemene wijsheden. In IEX Magazine van deze maand verklappen drie professionals letterlijk een paar tricks of the trade. Want wie niet oplet, zit of met een forse overlap van aandelen, een regiospreiding die alle regels tart, of de verhouding tussen groei- en waardeaandelen en large en small caps is zoek.
Beleggers zijn volgens Wolff vooral geneigd verschillende winnaars te kopen. Verstandiger is het om het simpeler te houden. Waarom neem je niet een portefeuille die alleen maar bestaat uit bijvoorbeeld Fortis Obam? Dan heb je meer dan honderd aandelen die beheerd worden door een goed team, je hebt een regiospreiding die door kenners afgewogen is.’
Elf Ronaldinho’s
10%-regel
‘Een voetbalelftal met elf Ronaldinho’s wordt geen wereldkampioen. Met een fondsenportefeuille werkt het net zo. Alles kopen wat het recent goed deed, is geen winnende strategie’, zegt Arnoud Wolff, IEX-columnist en sinds kort beheerder van Midlin NV.
Bij Jeroen Vetter, directeur van fondsensupermarkt SNS Fundcoach, gaat het in de eerste plaats om de verdeling tussen aandelen, obligaties, vastgoed en cash, waarbij hedge funds steeds meer een alternatief vormen voor obligaties. Vetter: ‘Ik ben voorstander van de 10%-regel,
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Buffett koopt Bear Stearns 111
Kort door de bocht gezegd, luidt de oude beurswijsheid: koop wat andere beleggers dumpen. Vorige week moest de Amerikaanse zakenbank Bear Stearns het bekopen na tegenvallende kwartaalcijfers, terwijl banken het al zo moeilijk hebben door de krediet- en hypotheekcrisis. Gisteren was er het bericht dat Warren Buffett het aandeel heeft opgepikt. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: CEO OF AANDEEL? 111
Sinds 2002 is Ad Scheepbouwer CEO van KPN. Het aandeel werd in die tijd 190% meer waard, de AEX 16%. Gisteren tekende hij twee jaar bij. De koers steeg daarop flink. Welk AEX- of Midkap-bedrijf valt of staat met zijn top-CEO?
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Skills of luck?
Velen
Jan Aalberts
AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING):
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS):
PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR IEX):
111
111
111
‘De echt goede CEO’s zijn degenen die zowel in goede als slechte tijden excelleren. Heel wat voormalige managers van het jaar zijn bijvoorbeeld in 2002 en 2003 door overmoed ten val gekomen. Korte termijn topprestaties zijn deels skill, deels luck. Lange termijn topprestaties zijn vooral gebaseerd op skill. Een voorbeeld: Jan Aalberts?’ 1
‘Er loopt een aantal toppers rond. Ik denk dat de koersen van de volgende bedrijven dalen als de oppertopper opzegt: ING’s Marcel Tilmant, TNT’s Peter Bakker, Heinekens Jean-François van Boxmeer en Jan Aalberts. Dat zijn voorbeelden over wie beleggers teleurgesteld zullen zijn.’ 1
‘Ik kijk naar bedrijven met een CEO die moeilijk is op te volgen, zoals Chris Ouwinga van Unit 4 Agresso. Maar absolute winnaar is Jan Aalberts. Hij is Aalberts Industries. Sinds de beursgang in 1987 heeft Aalberts 17% rendement per jaar opgeleverd, de AEX 8%.’ 1
Wetenschap Nieuws
17
Paleontologie Hoe Klaas Post de wetenschap veranderde
Urker visser in de woestijn Een Urker visser die in de woestijn zoekt naar fossielen van zeedieren. Klaas Post uit Urk heeft met zijn hobby een wetenschappelijke reputatie verworven. Theo Toebosch AMSTERDAM
...
Klaas Post werkt in de visindustrie, maar is ook amateur-paleontoloog. Hij ontdekt regelmatig nieuwe soorten prehistorische mariene zoogdieren. Zo ontdekte hij dit jaar in de Ica woestijn in Peru (die twee miljoen jaar geleden nog oceaanbodem was) een nieuwe soort spitssnuitdolfijn. ‘We vonden een complete schedel met een bek met dertig tanden aan iedere kant. Hij dateert van twaalf tot veertien miljoen jaar geleden.’ Een eerdere expeditie naar Zuid-Afrika had al tien nieuwe soorten spitsdolfijnen opgeleverd. Zijn vondsten verschijnen binnenkort in Geobios, het vakblad van de European Paleontological Association. Eigenlijk is het helemaal niet vreemd dat iemand uit Urk zich met paleontologie bezighoudt. Vissers treffen al sinds tijden fossielen in hun netten aan. Het zuidelijk deel van de Noordzee was tijdens de ijstijden droog land. Zo kon het in de jaren zestig gebeuren dat een oom van Post een gewei van een prehistorisch edelhert opviste en aan zijn neefje gaf. Maar Urkers zijn gelovige mensen en hun geloof zegt dat de aarde zesduizend jaar geleden is geschapen. Dat weerhoudt veel Urkers ervan zich met paleontologie bezig te houden. Post ziet dat ruimer: ‘Op de hbs in Emmeloord leende ik boeken over het onderwerp uit de bibliotheek. Toen begon ik te verzamelen.’
Oude liefhebberij Maar toen ‘de hormonen begonnen op te spelen’ koos hij toch voor ‘de vis’. Na enkele jaren varen, omzwervingen in het buitenland en werk in het familiebedrijf, richtte Post in 1991 een im- en exportbedrijf in visproducten op. En hij pakte zijn oude liefhebberij weer op. Hij haalde zijn oude verzameling, die zijn vader in de schuur had bewaard, tevoorschijn, verdiepte zich in de literatuur, werd lid van de Werkgroep Pleistocene Zoogdieren (WPZ, een vereniging van professionele en amateurpaleontologen) en besloot zich te specialiseren in zeezoogdieren, zoals walrussen en walvissen. ‘Hier was meer wetenschappelijke winst te boeken dan
met landzoogdieren. Toen konden ze van een bot alleen zeggen dat het van een walvisachtige was, maar niet van welke soort.’ Hij zette een systeem op om aan fossielen uit de Noordzee te komen. ‘De vissers gooiden de meeste fossielen die in hun sleepnetten terecht waren gekomen weer overboord. Behalve mammoettanden, die hielden ze voor de handel. Nu bewaren ze alle fossielen, tegen een vergoeding. Verder leggen ze de coördinaten vast van de plekken waar ze fossielen opvissen. Iedere vrijdag komen de vondsten naar Urk, waar wij ze selecteren.’
80.000 kilo fossielen Post laat de opslagruimte zien waar de fossielen worden geselecteerd en geprepareerd. ‘De afgelopen jaren hebben we wel 80.000 kilo binnengekregen.’ Het is het tastbare bewijs dat wat nu de zuidelijke Noordzee is vroeger steppe is geweest. Enkele vondsten van Post hebben de wetenschap veranderd. Zo bleek de onderkaak van een sabeltandtijger 28.000 jaar oud te zijn – terwijl paleontologen dachten dat het dier hier 300.000 jaar geleden was uitgestorven. Fossielen tonen aan dat de kust bezocht werd door zadelrobben, walrussen en beloega’s, de grote witte dolfijnen. Een door hyena’s aangevreten wervel van een blauwe vinvis is het bewijs dat de kust 28.000 jaar geleden nog een diepe verbinding met de oceaan had. En bewerkte botten en stenen werktuigen geven aan dat er op de bodem van de Noordzee ook sporen van menselijke bewoning te vinden moeten zijn. Een mooi voorlopig resultaat van wat deftig het North Sea Project is gaan heten. Post werkt overigens niet alleen. Twee andere amateurs (mammoetdeskundige Dick Mol, werkzaam bij de douane op Schiphol, en steentijddeskundige Jan Glimmerveen, ambtenaar bij het ministerie van Financiën), en drie wetenschappers (Jelle Reumer van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, John de Vos van Naturalis in Leiden en Hans van der Plicht van het C14-laboratorium in Groningen) completeren de club.
Spitssnuitdolfijnen Voor Post zijn de belangrijkste vragen omtrent prehistorische mariene zoogdieren in en rond de Noordzee wel beantwoord. Hij heeft zijn collectie fossielen geschonken aan het Na-
Klaas Post (links) bij de opgraving van fossielen in de Ica woestijn in Peru. KLAAS POST
tuurhistorisch Museum in Rotterdam en heeft zich, samen met onderzoekers Olivier Lambert uit België en Giovanni Bianucci uit Italië, gestort op de evolutie van één familie walvissen, de spitssnuitdolfijnen. ‘Na onze expeditie in Zuid-Afrika, waar net als in Nederland veel fossielen worden opgevist, dachten we dat de spitssnuitdolfijnen zich op het noordelijk en zuidelijk halfrond afzonderlijk hadden geëvolueerd. Maar dat idee hebben we weer moeten laten varen. De vondsten in Peru lijken op die in Europa.’ Nog iets waar ze mee zitten: ‘Bij Zuid-Afrika tref je in het Mioceen (12 miljoen jaar geleden, red.) én nu vrijwel dezelfde verdeling in soorten aan: een heel grote, enkele middelgrote en een paar kleine. Al die soorten eten uitsluitend inktvis. Hadden en hebben die soorten hun eigen visplek? Duikt de een tot bijvoorbeeld 500 meter diepte en de ander tot 2000 meter en nog dieper? Het leidt tot de vraag welke logica achter de evolutie zit. Zit er überhaupt wel logica achter?’ 1
Sterrenkunde
Opgehemeld Govert Schilling
...
De sterrenhemel van 28 september - 5 oktober: •
•
Zondagavond laat (30 september) zie je de maan boven de oostelijke horizon staan. Pal onder de maan staat de ster Aldebaran in het sterrenbeeld Stier. De oranje kleur van de ster is het gevolg van zijn relatief lage temperatuur. Maar een paar duizend graden! Op dinsdag 2 oktober, rond middernacht, is de halfverlichte maan laag in het oostnoordoosten zichtbaar. De heldere ‘ster’ rechtsonder de maan is de planeet Mars. Later in de nacht komen maan en Mars hoger
aan de hemel te staan. •
In de vroege ochtend van donderdag 4 oktober staat de maan zeer hoog in het zuidoosten. Rechtsboven de maan vind je de sterren Castor en Pollux, in het sterrenbeeld Tweelingen. De twee broers die Zeus verwekte bij de zwaan Leda. 1
Meer weten? www.allesoversterrenkunde.nl.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Drink en sterf!
H MARCEL
HULSPAS
et is zover. De wetenschap heeft het ultieme medische advies voor vrouwen ontdekt. Dames, u moet niet drinken. Nooit niet. Niks. Doet u dat toch, dan gaat u geheid op een lelijke manier dood. Het verlossende nieuws kwam deze week uit Barcelona, waar onderzoekers van een Europees Kankerinstituut tijdens een congres bekendmaakten dat alle soorten drank de kans op borstkanker vergroten. En dat begint al bij een of twee glazen. Daarmee vergroot u de kans op borst-
kanker met 10 procent; bij drie of meer glazen schiet dat naar 30 procent. Let wel, alle dranken: het maakt niet uit of het bier, wijn of sterke drank is. Het ‘gezonde’ glaasje rode wijn mag dus ook worden weggespoeld. Mocht u nu denken dat u probleemloos kunt overschakelen op frisdrank, dan moet ik u erop wijzen dat onderzoekers in Boston vorig jaar bekendmaakten dat vier glazen cola per week al tot een aantoonare verzwakking van uw botten leiden. Dat was gebleken uit de gezaghebbende Farming-
ham Study, waarbij de zesduizend inwoners van Farmingham al zestig jaar worden gevolgd. De Nederlandse zwangerschapsconsulente Diethild de Vries gooide daar deze maand nog een schepje bovenop door te beweren dat cola de hormoonhuishouding van de vrouw in de war schopt en zo onvruchtbaarheid kan veroorzaken. Maar cola is niet het enige probleem. Twee maanden geleden meldde Boston dat alle frisdrank gevaarlijk is. Een glas fris per dag is al genoeg om de kans op suikerziekte en een hartinfarct omhoog te jagen. En nee, dat heeft niets te maken met het feit dat frisdrinkers meer fast food naar binnen werken. De onderzoekers keken naar
de calorietjes, het vet, de vezeltjes, naar roken en drinken: geen enkele slechte gewoonte is zo schadelijk voor het hart als het drinken van een onschuldig glaasje fris. Ook de suiker in de fris zelf speelt geen rol: suikervrije frisdranken zijn net zo gevaarlijk. Water dan maar? Dan moet u zich wel realiseren dat enige maanden geleden een vrouw gestorven is na het drinken van te veel water. Niets drinken is dus het enige wetenschappelijk verantwoorde advies. De wetenschap, die het beste met u voor heeft. 1
[email protected]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Samen sterk
Naar de ideale schrik
Redding uit de diepzee
Meisjes die veel goede vriendinnen hebben en daar veel mee optrekken, lopen een kleinere kans een gewelddadige gozer te daten.
Britse onderzoekers gaan de fysieke reacties meten van proefpersonen in de achtbaan van Alton Towers, om de ultieme kick te ontdekken.
James Lovelock, ooit de bedenker van de ‘Gaia-hypothese’, wil het broeikaseffect bestrijden door oceaanwater uit grote diepte omhoog te pompen. Dat water is beter in staat CO2 te absorberen.
Lifestyle
18
FESTIVAL
UNDERGROUND FESTIVAL 27 t/m 30 september
Tijd over?
Dit is de moeite waard modefanaat Gavin, die met zijn Italiaanse artiestennaam (Gavino) en zijn uitgebreide collectie jongens- en meisjeskleding zo aan de Fashion Week in Parijs kan deelnemen. Voor kinderen die niet van mode houden (en hun ouders): volgende week begint de kinderboekenweek! • Waar: Westergasfabriek en Westerpark Amsterdam • Prijs: Volwassenen €10,kinderen €5,• Info: www.bambini.com
De doorsnee associatie met ‘underground’ is hier niet helemaal op zijn plek. Geen obscure bandjes die met een fanclub van vier man volhouden dat ze niet slecht, slechts anders zijn. Nee, het Amsterdam Underground Festival gaat letterlijk de diepte in. Zo wordt er onder andere in de toekomstige Noord/Zuidschacht en de IJtunnel gefeest. Muziek, dans, beeldende kunst, het festival heeft alles. Bijsluiter: niet geschikt voor mensen met claustrofobie, hoogtevrees, handicap of hartklachten.
MODE
BAMBINI EVENT 5 t/m 7 oktober
DRIE KEER NIEUW Zaterdag 29 september
29 september t/m 3 oktober
RECYCLE, SUPERUSE + DESIGN Nog t/m 11 november
Modebewuste kids kunnen zich volgend weekend uitleven tijdens het Bambini Event, waar fashion en lifestyle centraal staan. Compleet met modellenwedstrijd tot twaalf jaar en een coutureshow van de negenjarige
3 OKTOBER FEESTEN LEIDEN
KLEINKUNST
WORDT AAN GEWERKT! EXPOSITIE
KERMIS
• Waar: Lantaren/Venster, Rotterdam • Prijs: €15,• Info: www.lantaren-venster.nl
DANS
• Waar: rond het Centraal Station in Amsterdam • Prijs: Tussen de €2,50 en €10,00 per voorstelling • Info: www.amsterdamunderground.nl
• Waar: Theater Achterom, Hilversum • Prijs: € 12,00 • Info: www.theaterachterom.nl
ze benaderden een aantal architecten die hun visie deelden. Dat levert een tentoonstelling op over intelligent bouwen, opgedeeld in Superuse (hergebruik), Building Lightness (het gebruik van lichte bouwmaterialen), en een recycle-gedeelte: Cradle-to-Cradle. Het is een evenwichtig samenspel tussen design en technologie, en tussen ethiek en esthetiek.
• Waar: Stroom Den Haag • Prijs: Gratis • Info: www.stroom.nl
Het is milieubewustzijn wat de klok slaat. Gij zult geen glas in uw container deponeren! Gij zult spaarlampen gebruiken! Daar was stichting Stroom Den Haag het helemaal mee eens, en
Sowieso een keertje doen: naar een klein theater gaan om nieuw kleinkunsttalent te ontdekken. Het kan nog fout gaan met de nieuwe garde, dus het wordt hoe dan waar voor je geld. In Hilversum bijvoorbeeld is zaterdag de gelegenheid drie aanstormende talenten te bekijken in de ‘drie keer nieuw’-serie. Deze keer de volstrekt onbekende Paulien Cornelisse, Jennifer Evenhuis en Anne Aafke Sol. Hoewel, onbekend: Cornelisse stond in de finale van het Leids Cabaret Festival en had daar de lachers op haar hand. Snel gaan zien dus, voor de stoelen te duur worden.
Het Hans Hof Emsemble brengt totaaltheater onder constructie. Wordt aan gewerkt! lijkt the story of their life, want ook aan de website van de dansgroep wordt gewerkt. Al bewegend bouwen de vier dansers aan een leven en een toekomst vol hoop, en breken ze die even later net zo hard weer af. Ze worden binnen hun huis-in-desteigers tegengewerkt, ondersteund en getroost door de band SOIL, die hun muziek combineren met de geluiden die op een bouwplaats nu eenmaal aanwezig zijn.
Op 3 oktober 1574 werd het Spaans beleg van Leiden afgebroken en kon de hongerende bevolking aan de hutspot. De viering van dit historische moment wordt in Leiden breed gedragen, niet in de laatste plaats omdat je er lekker bij mag innemen. Er is allerlei feestelijks. Voor kinderen van poppenkastvoorstelling tot jeugdvoetbaltoernooi, en voor volwassenen van jazzsessies tot een vlootschouw in de haven. Centraal staan als altijd de kermis en het afsluitend vuurwerk. En vergeet niet de Jochem Meyer-ringtones op de website van de oktobervereniging te downloaden! • Waar: Leiden • Prijs: meeste gratis • Info: http://www.3october.nl/
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................................................
De Culinaire Unie De liefde van de Nederlander gaat nog steeds door de maag. Dus als we het alhier heersende Euro-scepticisme willen bestrijden, moeten we op zoek naar de culinaire prestaties van de andere 26 lidstaten. Daarom test De Pers in 26 afleveringen de kwaliteiten van een specialiteitenrestaurant: van Belgisch, Bulgaars en Cypriotisch tot Tsjechisch en Zweeds.
Hollandse bodem
MICHIEL VIJSELAAR
Pekelvlees, gebakken bloedworst, hete bliksem of griesmeelpudding. Het zijn nou niet de meest voor de hand liggende gerechten, maar wel typische Hollandse smaakmakers volgens Greetje, een restaurant in Amsterdam dat vergeten Hollandse gerechten serveert. Greetje ademt Hollandse nostalgie. Met blauw-wit behang aan de muur van poppetjes in klederdracht, Delftsblauw porselein en bruine tafeltjes heerst er een erg aangename sfeer. Bij de deuropening lacht een groot zwart-wit portret van een vriendelijke dame je toe, Greetje, waardoor je een beetje een huiskamergevoel krijgt. De witlinnen tafelkleedjes zorgen voor een chique
touch. Op aanraden van de bediening begin ik vooraf met Greetje’s Goede Begin, een presentatie van allerlei koudeen warme voorgerechten. De krokant gebakken bloedworst met lauwwarme appelcompote en kalfsjus met kruidnagel is nou niet het aanlokkelijkste hapje, maar blijkt uiterst smaakvol én origineel. Datzelfde geldt voor het torentje van pekelvlees met eigenheimers en Friese nagelkaas. Ook de iets meer doorsnee voorgerechten passeren de revue, zoals Brabantse tomatensoep en de garnalencocktail. Als hoofdgerecht kies ik de hachee van Hollands lamsvlees met zomerpostelein, gepofte biologische aardappel en eigen jus met bonenkruid. Goddelijk.
Als toetje proef ik de mousse van Haagse hopjes met krokante hazelnootkoek. Ook erg lekker. Zelden trof ik zo’n vriendelijke bediening. En al helemaal niet in Amsterdam. Alleen daarvoor zou je al naar dit Hollandse specialiteitenrestaurant moeten gaan. Restaurant Greetje Peperstraat 23-25, Amsterdam (020) 779 74 50 Prijs: Authenticiteit: Kwaliteit:
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
George Harrison
Jarig!
Tragedie bij concert Pumpkins
Filmmaker Martin Scorsese gaat een documentaire maken over George Harrison, de Beatles-gitarist die in 2001 overleed. De Beatles die nog in leven zijn, hebben hun medewerking al toegezegd.
Emmanuelle-actrice Sylvia Kristel is vandaag jarig. Ze wordt 55. Gefeliciteerd!
Een man is overleden nadat hij bewusteloos uit het publiek werd gehaald bij een concert van de Smashing Pumpkins. Volgens een getuige kwam de man ten val na een poging tot crowdsurfen.
Cultuur
19
Nederlands Film Festival Regisseur Erik de Bruyn over ‘Nadine’, zichzelf, subsidies en de toekomst
‘Deze film moest ik maken’ Erik de Bruyn regisseerde in 2000 de speelfilm Wilde Mossels. Zijn tweede speelfilm, Nadine, gaat morgen op het Nederlands Film Festival in première en dingt mee naar een Gouden Kalf. Erlijne Runia AMSTERDAM
...
Zijn vrienden reageerden terughoudend op het idee voor zijn nieuwe film, en in testscreenings werd duidelijk dat het een vrouwenfilm is. De Bruyn kwam het onderwerp van zijn film tegen in kranten maar hij zag het ook van dichtbij, bij vrouwen die hij kent. Nadine gaat over gemiste kansen, extreme wensen en de gevolgen daarvan. De titelheldin besluit in een opwelling een vier maanden oud babytje te kidnappen. In flashbacks ontvouwt het verhaal van Nadine zich, van haar dertigste (gespeeld door Halina Reijn) tot het heden, waar Monic Hendrickx haar als 42-jarige vertolkt. Sanneke Bos speelt Nadine van haar 35e tot haar 40e. Een paar maniertjes – roken, nagelbijten – verbinden de actrices in verschillende tijdslagen. Erik over Nadine ‘Het is een narratief experiment, drie actrices en de combinatie met flashbacks, maar tegelijk wil ik niet pretenderen dat dit vernieuwend is. Louis Buñuel heeft zoiets al gedaan, en Palindromes van Todd Solondz is ook zo’n film.’ ‘Je kunt drie aspecten van Nadine uitvergroten: de impulsieve, ambitieuze vrouw, de introverte vrouw en de obsessieve vrouw. Ik hoop dat je uiteindelijk een beeld krijgt van het soort vrouw dat Nadine is. Haar actie staat eigenlijk heel ver van je af, maar gaandeweg kom je steeds dichter bij haar.’ ‘Wat ik nastreefde was niet zozeer identificatie maar emotionele betrokkenheid. Identificatie is iets egoistischer van aard, dat is een vluchtende Harrison Ford, en na vijftig minuten film ben ik een beetje Harrison Ford. Dat wil ik doorbreken. In biografische films wordt vaak een poging gedaan om de ‘jonge Herman Brood’ op de ‘volwassen Herman Brood’ te laten lijken. Ik heb die hele poging maar losgelaten.’ ‘Oorspronkelijk was de overgang van Sanneke naar Monic nog in beeld. Sanneke wankelt, en dan is er een overgang naar eenzelfde shot met Monic. De scène is goed gelukt, maar
Erik de Bruyn wordt omhelsd door acteur Frank Lammers, die Vince speelt in ‘Nadine’.
ik heb hem eruit gehaald. Het is een ingreep van de regisseur, terwijl deze film niet te veel ingrepen vereist. Nadines emotionele lijn moest gevolgd worden en al die andere dingen moesten weg. Dat sturende heb ik niet eerder ervaren. Het was alsof Nadine haar wil oplegde aan de maker, ik moest terugtreden met mijn ingrepen. De film verdroeg geen surreële scènes. Het is een soort egostrijd tussen jezelf en het personage.’
over jezelf nadenken, en dan opeens word je veertig en denk je: ‘wacht eens, ik ga ook dood’. Ik ben pas de laatste jaren meer over mezelf gaan denken. Misschien is dat wel te laat.‘ ‘Ik kan heel erg van het leven genieten, maar toch ben ik vaak heel somber. Ik red mezelf door gewoon maar te doen. Thuis gaan zitten navelstaren, dat kan ik niet, dan implodeer ik. Op een gegeven moment zie je het dan helemaal niet meer zitten.’
Erik over zichzelf ‘Nadine heeft de leeftijd dat je als man in een soort midlife-crisis komt. In die zin is het heel persoonlijk. Ik denk soms: ‘wat als ik nu dood ga’, en dan komen er opeens allerlei herinneringen boven. Dingen die je hebt meegemaakt en gedaan, mensen die je hebt gekend.‘ ‘Wanneer Monic in de spiegel kijkt, denkt ze: ‘Jezus, wat een ouwe kop’. Dat heb ik ook, je merkt opeens dat je ouder wordt. Eerst is het zo dat je de wereld wilt veroveren en denkt dat alles mogelijk is, dan ga je een beetje
Erik over subsidies ‘Het project dat ik na Wilde Mossels wilde doen, werd door het Filmfonds afgewezen voor subsidie. Toen ben ik maar commercials gaan maken. Om het vak wat beter te leren, want met commercials kun je dingen leren die bij een speelfilm niet mogelijk zijn.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Europese Commissie boos over Haagse schenking
VERANTWOORDING GEËIST OVER GIFT PUBLIEKE OMROEP In Brussel is gisteren overlegd met het ministerie van OCW. Brussel en Nederland steggelen over een boete die in 2006 is opgelegd aan de publieke omroep. De omroepen hebben toen circa 80 miljoen euro terugbetaald, die ze volgens Brussel ten onrechte uit Den Haag hadden gekregen. De Nederlandse overheid heeft rond die tijd een flinke som geld weer teruggestort op de rekening van de omroep. Dat schoot de Europese
Commissie in het verkeerde keelgat. Volgens de OCW-woordvoerder is destijds besloten de publieke omroep te compenseren voor de in die tijd doorgevoerde bezuinigingen en dalende reclame-inkomsten. ‘Dat bedrag is dus niet teruggestort wegens die boete. We wilden de kwaliteit van de programma’s niet in gevaar brengen.’ Een woordvoerder van de publieke omroep benadrukt dat het gaat om een zaak tussen Brussel en Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Erfenis voor korte film De korte film Ebb gaat morgen in première op het Nederlands Film Festival in Utrecht. Marco Schürmann, die het script schreef en de film regisseerde, gebruikte zijn erfenis om zijn debuut te maken.
‘Ik denk niet dat er te leven valt zonder het Filmfonds. Een heel domme opmerking die zowel Dana Linssen als Bas Blokker heeft gemaakt, is: ‘Kijk toch eens naar die jonge Argentijnen, die maken voor bijna niets een film. Waarom doen die Nederlanders dat niet?’ Omdat wij hier niet in een derdewereldland leven. Alles kost geld en iedereen laat zijn metertje lopen.’ ‘Het gaat bij sommige filmcritici niet meer om film, maar om het ego van de journalist. Dat vind ik erg. Je kunt overal wel gaten in schieten, dat weet ik ook wel. Dana Linssen heeft dat doorbroken omdat ze ook emotioneel durfde te schrijven over films.’ Erik over de toekomst ‘Soms vraag ik me af of ik überhaupt nog wel filmmaker kan blijven. Het
moet niet een grote, eenzame strijd zijn. Films maken is, als het een beetje goed geregeld is, heel erg leuk, maar bij Nadine was het een stuk zwaarder dan bij Wilde Mossels.’ ‘Nu met mijn nieuwe project zegt het Filmfonds: ‘We weten niet hoe we die film moeten positioneren.’ Daar word ik moe van, want dat betekent dus dat ik weer richting de klassieke Hollywood-regels geduwd word.’ ‘Eigenlijk moet er een soort woestijn zijn waar je doorheen gaat. Als je aan de andere kant bent, ben je alles weer vergeten en kun je het enthousiasme opbrengen voor een nieuw idee dat in je geest ontspruit. Daar geloof je dan zo in dat je denkt: Ik moet dit maken.’ 1
Lifestyle
20
Golfsurfen Quiksilver Pro ’07
Turnen op het zeewater De beste surfers ter wereld zijn neergestreken aan de kust bij Biarritz voor de Quicksilver Pro ‘07. Om hen heen vermaakt zich een internationaal circus van kleurrijke types. ‘Yesterday bad vague, today good vague. That’s surfing.’ Martijn Haas HOSSEGOR
...
‘No good vague!’ De Argentijnse cameraman zit in een regenpak onder een tafeltje aan het strand, en staart naar de grijze zee. Vandaag is het geen goed weer om te surfen, zo geeft hij aan in zijn gebrekkige Engels. En daarbij hanteert hij het jargon van iemand die al een poosje meedraait in de wereld der waterplankrijders. Meer vaktaal waarvan hij zich bedient: een vague is een golf. Die golf moet krullen als de rug van een zichzelf ferm uitstrekkende kat; wat rippen heet. En diezelfde perfecte surfgolf wordt vervolgens aangejaagd door een zachte offshore-wind. Ofwel: wind die vanuit de kust naar de zee waait, in plaats van andersom. Wat vandaag het geval is. We bevinden ons in Hossegor, aan de Zuidwestelijke Franse kust, vlakbij Biarritz. Hier is het Quiksilver Pro ’07, dat plaatsvindt van 20 tot 30 september, neergestreken. Het Franse onderdeel van de wereldkampioenschappen golfsurfen. De Argentijn is een van de vele kleurrijke types in dit internationale circus. Iemand die als een sprinkhaan achter de wedstrijdsurfers aan hopt en zijn beelden opstuurt naar moderators van websites die zich op het surfen concentreren.
Jake Paterson (links) geldt als een vaderfiguur voor zijn jongere, vooral Australische, collega’s. AFFIF
Eeuwige zomer Hij is niet de enige. Neem de Australiër Jake Paterson (34). Een oud-wedstrijdsurfer die geldt als een vaderfiguur voor zijn jongere, vooral Australische, collega’s. Zelf neemt hij nauwelijks nog deel aan wedstrijden. Voor zijn werkgever, het kledingmerk Quiksilver, mag hij desalniettemin mee op tournee als manusje-van-alles: hij maakt filmpjes voor de site van de sponsor. En ook rent hij elke ochtend het koude water in om te kijken of de vagues surfwaardig zijn. Zo komt de Australiër deze morgen na een intensieve surfsessie met erg slechte golven het strand op gekrabbeld; en geeft hij aan de wedstrijdleiding een negatief advies met betrekking tot de surfcondities. ‘Het leven van een professionele wedstrijdsurfer kun je nauwelijks
werk noemen’, zegt hij iets later, terwijl hij uithijgt op een plastic kuipstoeltje. ‘Het is een soort eeuwige zomer. Een prachtig leven, maar ik had er op een gegeven moment genoeg van. There was no hunger left.’ Paterson doet zijn verhaal in een witte tent die voor de gelegenheid is ingericht als perszaal. Aan de wanden hangen posters van de grote namen in het circuit. Prominent aanwezig is de beeltenis van een kalende man die het internationale surfcircus nu al zo’n vijftien jaar beheerst: Kelly Slater. Een 34-jarige Amerikaan van Syrische afkomst die geldt als de Johan Cruijff van het surfen. Hij was al acht keer wereldkampioen, en geldt ook dit jaar als favoriet. Paterson: ‘Slater doet nog altijd mee aan de wedstrijden. Hij leeft ge-
zond en anders dan ik heeft hij zich de trucs uit het skateboarden, waarmee de jonge generatie het surfen heeft verrijkt, wèl eigen gemaakt. Dat is iets om jaloers op te zijn. Maar ja, dat geldt wel voor meer zaken waarmee Slater zich inlaat, haha!’ De Australische oudgediende doelt op de schare vrouwen die de Amerikaanse surfgod heeft ontmoet in zijn illustere loopbaan. Slater speelde een poosje in de televisieserie Baywatch en deelde daarbij – naar verluidt – de lakens met niemand minder dan Pamela Anderson. Later zouden ook nog Gisele Bündchen en Cameron Diaz volgen. Met al deze ‘nevenactiviteiten’ heeft de atleet een hoop aandacht voor het internationale surfen gegenereerd. Paterson: ‘Dat klopt. Maar wat weinigen zich realiseren, is dat hij bovenal een óp en top sportman is. Wij Australiërs stellen ons vaak op
als één grote familie en smijten graag met onze krachten. Dat vinden we leuk. We zijn graag underdogs. Iemand als Kelly is anders. Dát is een eenzaam roofdier.’
Wonen onder de golf Samen met een stel andere op dit moment populaire surfers zorgt Slater zo nu en dan voor Beatles-achtige taferelen in Hossegor. De ene maal wanneer hij zich in de avond met zijn nieuwe - ditmaal nog onbekende vriendinnetje tussen de mensenmassa wringt en dan niet weg kan voordat hij iedereen heeft bediend van een handtekening. De andere keer als hij een persconferentie geeft waar journalisten hem vragen mogen stellen. Mooiste opmerking: ‘Er is een plekje, onder de krul van de golf, waar je kunt wonen. Daar ben ik het liefst.’ Paterson zien we een dag later terug op het strand als hij voor de site
van zijn werkgever interviews met wedstrijdsurfers doet; koptelefoon en microfoon onder handbereik. Het weer is inmiddels wel goed. Honderden toeschouwers registreren hoe Kelly Slater volop in actie eerst drie keer te pletter slaat tegen deinende waterpartijen, zo hoog als een viaduct. Handelingen die zijn status als superster onwaardig lijken, en die voor een zeker gesis zorgen. Een paar minuten later doet hij gelukkig wel waarvoor men gekomen is. Want dan duikt hij onder een kapseizende golf door, van waaronder hij vijftig meter verderop kaarsrecht staand tevoorschijn schiet. Op de achtergrond geeft een speaker het fraaie jurycijfer door: een 9,3. De Argentijnse cameraman heeft zich voor hetzelfde tafeltje opgesteld waar hij een dag eerder nog schuilde: ‘Yesterday bad vague. Today good vague. That’s surfing!’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Meer mogelijkheden voor eigen label
Mode nieuwe brillen
DARYL VAN WOUW OPENT MODEBOETIEK IN AMSTERDAM
KLEURIGE BLIKVANGERS VAN FRANSE ANNE ET VALENTIN
Daryl van Wouw opent een boetiek in Amsterdam. Zijn eerste winkel moet kort na de jaarwisseling opengaan in een hippe Amsterdamse buurt. ‘Daar focus ik me nu op. Ik ben aan het kijken in de omgeving van de Negen Straatjes’, meldt de jonge modeontwerper. Van Wouw (30), die bekendstaat om zijn combinatie van streetwear en couture, heeft een investeerder gevonden voor zijn winkel. ‘Voor mijn vorige collectie had ik
Bij een nieuw modeseizoen horen ook nieuwe brilmodellen. De collectie van het Franse Huis Anne et Valentin is opvallend en veelzijdig, vol leven en verlangen, authenticiteit en elegantie. De sprekende ontwerpen onderscheiden zich in vorm, kleurgebruik en materiaal volgens Anne Valentin, de oprichtster en ook het creatief brein van het brillenlabel. ‘De nieuwe collectie is een knipoog naar de jaren vijftig, vertaald naar de stijl van nu. Ook qua kleuren
een samenwerking met SuitSupply’, zegt hij. ‘De eigenaar daarvan en een jongen die voor hen de productie deed, zijn samen een bv begonnen. Zij helpen me met de investering en een stukje productie en distributie.’ Nieuwe projecten wil de ontwerper de komende tijd niet aannemen. ‘Ik wil me helemaal concentreren op mijn label. Ik hoef me niet meer met andere dingen bezig te houden. Dat is een privilege.’
heb ik me laten leiden door die tijd: veel groen, rood en geel. Brillen passen zich niet aan modetrends aan, zij bepalen zelf wat in is.’ Mensen kopen vaak een bril omdat het moet. ‘Ogen vormen het centrum van de identiteit, dus de keuze van een bril is erg bepalend voor de uitstraling van een persoon. Het leukste is om er meerdere te hebben. Het is een accessoire die wat extra’s geeft.’ www.anneetvalentin.com
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Bestolen
Teruggeven (1)
Teruggeven (2)
In het huis van Francis Ford Coppola in Argentinië is ingebroken. Hij woont er voor een film, de computer met al zijn ‘creatief werk’ is weg.
Het Getty Museum in Los Angeles gaat veertig van 52 omstreden kunstwerken uit de oudheid aan Italië teruggeven.
De kunstwerken zouden uit Italië zijn gestolen en daarna in handen van het Amerikaanse museum zijn gevallen. Het museum wilde aanvankelijk slechts 26 stukken retourneren.
Urban Living
21
DEZE WEEK IN URBAN LIVING ONDER MEER:
Gezegende woningen
Ecologisch hotel
De visie van Vos
Het voorhuis van het voormalige klein-seminarie Hageveld in Heemstede is verbouwd tot 52 riante appartementen. Wonen in het exponent van het Rijke Roomse Leven is niet langer voorbehouden aan priesterdocenten en de regent.
Het Asgard Hotel in het Groningse Museumkwartier is gevestigd in een voormalig ziekenhuis, een klassiek voorbeeld van de Amsterdamse School. Binnenin zijn duurzame ecologische materialen gecombineerd met modern design.
Roderick Vos is gisteravond uitgeroepen tot ‘beste woonprofessional’ van Nederland. De ontwerper maakt vooral meubels, maar draait zijn hand ook niet om voor een bijzondere vaas. De visie van Vos aan de hand van stellingen.
22
24
25
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Design Ontwerpen te zien in gewone thuisomgeving
Goedkoop, maar niet lelijk Gezondheidsprofeten willen niet liever dan alle Nederlanders aan de zout-, suiker- en vetarme voedingsmiddelen hebben. Maar gelukkig hebben we de Hema nog.
ken van de Hema-formule uit. ‘De samenleving wordt steeds ingewikkelder’, legt Rapko uit. ‘Wij willen mensen bieden dat ze snel functioneel kunnen winkelen. Gemakkelijk kunnen kiezen uit een aanbod voor zaken als sokken, onderbroeken of koffiemokken. Gemak, een leuk bestaan voor iedereen, dat is wat we willen. En dat menen we echt’, zegt hij.
René Boumans AMSTERDAM
...
In de jaarlijkse ontwerpwedstrijd van Hema zijn de twee opvallendste winnaars de ‘Tast-toe’ en de ‘Gebakjestaart’. De laatste is een vierkante taart die door de versiering aan de bovenkant heel makkelijk te verdelen is in gelijke stukken die allemaal een gelijkwaardig plaatje hebben. Nooit meer zeurende kinderen die het kersje of marsepeinen labeltje willen hebben. De Tast-toe sluit daar perfect bij aan. Van één millimeter dik massief karton is in een handomdraai een gezellig en stevig gebaksplateau te maken, dat na gebruik gewoon bij het oud papier kan. Geen ruimtevretende taartschaal meer in de kast die hoogstens een paar keer per jaar wordt gebruikt.
Hema-huis Voor ’s lands populairste variety store Hema was de bekendmaking van de winnaars van haar – inmiddels twintigste - ontwerpwedstrijd tevens een kans om al haar spullen eens uit de schappen te halen en in een gewone thuisomgeving neer te zetten. Op 6 en 7 oktober en op 12, 13 en 14 oktober kan het publiek het Hema-huis gaan bekijken op het voormalige Stork-terrein aan de Czaar Peterstraat in Amsterdam. Het laatste weekeinde is vooral gericht op kinderen, die dan tevens kunnen deelnemen aan een ontwerpwedstrijd voor een dekbed.
Fluitketel
De Tast-toe, het gebaksplateau voor eenmalig gebruik.
Het winnende ontwerp wordt in productie genomen. Een van de andere ontwerpen die volgens Hema’s concept en designmanager Sabine Duetz een nieuwe ‘Hema-held’ kan worden, is de bagyard, een soort klein fietstasje dat over een balkonreling kan worden gehangen en dat is bedoeld als plantenbak. ‘s Zomers bloemen aan twee kanten, en in de winter gewoon op te vouwen voor onderin de kast.
Typisch Hema Uit onderzoek blijkt dat heel veel mensen de producten van de keten herkennen als ‘typisch Hema’. Door zijn vormgeving, door de uitstraling, eigenlijk ook door de prijs. En dat is bijzonder als je bedenkt dat het aantal artikelen dat helemaal speciaal voor of door Hema is geproduceerd
en verpakt, in de grootste Hema-vestigingen 25.000 bedraagt. Toen de Hollandse Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam in 1926 in de Amsterdamse Kalverstraat zijn deuren opende, was er - naar Amerikaans voorbeeld - maar één ding belangrijk: de prijs. Er werden veelgevraagde artikelen voor 25 of 50 cent verkocht om daarmee veel huishoudelijke goederen toegankelijk te maken voor elke beurs. In de jaren vijftig werd - buiten goedkoop - ook kwaliteit een criterium voor Hema-artikelen. De eenheidsprijzen waren toen al losgelaten. Vanaf de jaren negentig werd ook design belangrijk. ‘Waarmee we ook gewoon wilden bewijzen dat goedkoop niet per se lelijk hoeft te zijn’, legt René Rapko, directeur marketing en verantwoordelijk voor het bewa-
Het Hema-huis verbeeld dat concept niet alleen door alle artikelen die daar zo goed bij passen uit te stallen. Ook de oudere Hema-helden zijn er te zien, veel winnaars van vroegere ontwerpwedstrijden. Sommige zelfs wereldberoemd geworden en nog steeds verkrijgbaar, als de fluitketel Lapin. Al constateerde ontwerp manager Duetz wel dat veel jongeren door de opkomst van de elektrische waterkoker tegenwoordig niet eens meer weten wat een fluitketel is. Heeft Hema door de keuze voor de winnaars van zijn ontwerpwedstrijd van dit jaar maling aan de maatschappelijke ontwikkelingen – meegaan daarin is iets waar Hema tenslotte al lange tijd prat op gaat – om gezonder te eten en te leven? ‘Nee hoor’, zegt Deutz. ‘Maar mensen willen taart, dat kunnen we als grootste taartverkoper in Nederland toch niet tegenhouden. Maar wij denken wel degelijk na over gezondheid, met veel andere producten. Zo is Jip en Janneke Snoep glutenvrij en bevat het minder suikers. En we zijn bezig met de ontwikkeling van allerlei andere voedingsproducten die gericht zijn op gezonder leven. Maar nee, daar mag ik nog niets van vertellen...’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Meters
E
en koper kwam onlangs bij mij op kantoor het koopcontract ondertekenen voor een appartement. De verkoop brochure vermeldde dat de grootte 55 m² zou bedragen. In het koopcontract werden door de verkoper allerlei garanties afgegeven. Maar niet dat het aantal vierkante meters 55 was.
PLOEG
Een dergelijke garantie is niet gebruikelijk. En die was ook niet door de koper bedongen bij de onderhandelingen. Terwijl de partijen al om tafel zaten voor de ondertekening, onderbraken ze de gang van zaken om met een meetlint naar het appartement te gaan en de werkelijke grootte op te meten, voordat werd overgegaan tot ondertekening van het contract.
Linda Ploeg is notaris bij Stuijt & Ploeg Notariaat te Amsterdam.
Enerzijds is dit is een typisch voorbeeld
LINDA
van de onderzoeksplicht die een koper heeft voordat hij een woning koopt. Hij kan en mag zeker niet blindelings afgaan op de gegevens die een verkoper hem verstrekt. Ik moet bijvoorbeeld de eerste verkoper nog ontmoeten die een koper afraadt om veel te bieden omdat het huis in niet zo’n goede staat is... Anderzijds had dit voorval met het meetlint nooit plaatsgevonden als de koper een makelaar in de arm had genomen. Die had al lang een globale schatting gemaakt of het appartement inderdaad de genoemde grootte had. Nu kopers veel mondiger zijn, zelf op internet kunnen zoeken, merk ik dat ze steeds vaker van de notaris verwachten dat die hen met zijn of haar kennis en ervaring helpt om alles toch goed af te ronden. En natuurlijk zal de notaris de juridische kanten van het proces goed bewaken, evenals de financiële afhande-
ling. Maar de notaris is om te beginnen niet bij de onderhandelingen aanwezig geweest. Als de mondelinge afspraken op papier worden gezet in een koopcontract (in Amsterdam gebeurt dit bij de notaris, buiten Amsterdam bij de makelaar) is er niet zoveel ruimte meer om nog te onderhandelen. Bovendien wordt de notaris geacht neutraal te zijn, de belangen van zowel koper als verkoper te behartigen. Tegenwoordig moet vaak de drie dagen bedenktijd - die particulieren van de wetgever hebben gekregen om te snelle aankopen als gevolg van een overspannen huizenmarkt alsnog zonder boetes ongedaan te kunnen maken - door kopers worden gebruikt om nog even snel een aantal zaken als fundering, recht van overpad of recht op gebruik van een dakterras te onderzoeken. Soms met ontbinding van een koopcontract tot gevolg. De notaris en de makelaar zijn dan voor spek en bonen aan het werk geweest.
Voor verkopers is het daarom vaak handiger om zaken te doen met kopers die een makelaar hebben ingeschakeld. Ten eerste is het nodige vooronderzoek dan gedaan, zodat het risico van ongedaan maken van het koopcontract gedurende de drie dagen bedenktijd beperkt is. Maar bovendien kan een makelaar de financiële positie van zijn klant vaak wel inschatten en gaat hij niet op jacht naar huizen die zijn klant toch niet kan betalen. Tenslotte nog even voor de duidelijkheid: de drie dagen bedenktijd geldt alleen als u als particulier een huis koopt waar u zelf gaat wonen, dus niet als u bijvoorbeeld een etage koopt voor uw studerende zoon of dochter.1
Urban Living
22
Heemstede Voormalig klein-seminarie Hageveld
Gezegende appartementen Wie ‘het voorhuis’ hoort, denkt hoogstens aan ‘piep zei de muis’. Behalve wie vroeger katholiek priester wilde worden in de provincie Noord-Holland of ‘t Gooi. René Boumans HEEMSTEDE
...
Wie een deel van zijn jeugd heeft doorgebracht op Hageveld in Heemstede, het voormalige klein-seminarie van het bisdom Haarlem, krijgt andere beelden in gedachten bij de term voorhuis. Sigarenrook, strenge deftige heren in lange zwarte gewaden, marmeren portalen, ijzingwekkende stilte, lange echoënde gangen. Geen muis te bekennen. Het voorhuis was het deel van het internaatsgebouw waar de priesterdocenten en de regent woonden, hun eetzaal en hun conversatiezaal hadden, waar de bisschop zijn eigen kamer en ontvangstzaal had. Dat deel van het gigantische complex dat,
hoge uitzonderingen daargelaten, streng verboden terrein was voor de priesterstudenten. Het enorme gebouw dat vroeger bisschoppelijk seminarie, later bisschoppelijk college, Hageveld huisvestte, was in het begin van de jaren twintig van de vorige eeuw opgezet als exponent - met alle grandeur vandien - van het Rijke Roomse Leven. Inmiddels heeft het weinig rooms meer. Of het moeten de Latijnse spreuken zijn die de imposante voorgevel (Porta Caeli; de hemelpoort) en de voormalige kapel en enkele plaquettes in de majestueuze hal van het gebouw sieren. Die kapel maakt inmiddels in verbouwde vorm onderdeel uit van het enige categorale atheneum dat Nederland kent, de school College Hageveld, ruim 1.300 leerlingen. Het voorhuis van het complex is de afgelopen jaren verbouwd tot 52 riante appartementen, waar de rijkheid van het vroegere roomse leven nog steeds van af straalt.
Een echtpaar in ruste heeft er een mooi appartement in het voormalige Zusterhuis, waar de nonnen woonden en gebeden prevelden in hun eigen kapel (nu een trouwzaal van de gemeente Heemstede). Die zusters
Het gebouw is een exponent van het Rijke Roomse Leven bestierden de hele huishouding van Hageveld, samen met de meisjes (door de priesterstudenten, overigens niet zonder ontzag, nimfen genoemd) en de knechten die werden gerekruteerd in instituten voor licht verstandelijk gehandicapten in de omgeving. Het echtpaar woont afwisselend op Hageveld en in een huis in ZuidFrankrijk. ‘Wij hebben het mooiste
Succesvolle makelaardij?! word net zo succesv ’n makela olle a aad v/d r als berg!
uitzicht van het hele landgoed’, zegt de heer des huizes tevreden. Hij ziet uit over de vroegere, enorme nonnen-tuin van zo’n 60 á 70 meter diep, vol bejaarde bomen, met aan de overkant een oud huisjes dat er al stond voordat Hageveld in 1923 werd gebouwd en daarnaast de voormalige slagerij en bakkerij van het vroegere seminarie. Naar buiten kijkend straalt de eerste herfstgloed over het landgoed en kleurt bomen en struiken al voorzichtig bruin en rood. Hageveld in Heemstede (er waren al twee eerdere seminaries Hageveld, in Velsen en Voorhout) stopte de priesteropleiding al in 1967. Het internaat bleef langer bestaan, maar ook de laatste internaatsleerling ‘zwaaide af’ in 1981. Het ‘achterhuis’ van Hageveld ging verder als school en het voorhuis kreeg verschillende functies, onder andere als bejaardenhuis voor gepensioneerde nonnen en priesters.
Straatnaam Inmiddels zijn alle appartementen in Hageveld, op één na, verkocht. Voor prijzen van tussen de ongeveer 300.000 en 1.350.000 euro. Sommige woningen hebben zelfs een eigen interne lift. Onder de vijver direct voor het gebouw is een parkeerkelder ondergebracht met toegangen direct het gebouw in. Hageveld is inmiddels een eigen kadastrale straatnaam geworden. Lag het bisschoppelijk seminarie vroeger aan de Cruquiusweg in Heemstede - vanwaar de koepel van de oude kapel nog steeds imposant boven de bomen van het landgoed uittorent - nu hebben de appartementen het adres Hageveld 38 of Hageveld 70. Zelfs het College Hageveld is nu gevestigd op Hageveld 15. Architect Miel Karthuis heeft, ook gedwongen omdat Hageveld al jaren een rijksmonument is, de oude luister van het gebouw verbazingwekkend goed in tact gelaten. ‘Als projectontwikkelaars en makelaars vonden we het soms wel jammer dat we de gangen niet bij de appartementen konden trekken. Dat zijn dure vierkante meters. Maar dat mocht niet van monumentenzorg,’ bekent verkopend makelaar Michiel van Maanen, die desondanks zijn enthousiasme over het gebouw niet onder stoelen of banken steekt. Of is dat omdat ook hij er zijn middelbareschooltijd heeft doorgebracht? Maar als beste bewijs dat alles uiterst zorgvuldig is gebeurd, noemt Van Maanen wel de opmerking van een inspecteur van monumentenzorg die, nadat een groot aantal extra dakkapellen op de voorzijde van het complex was aangebracht, de vraag stelde: Wanneer gaan jullie nu met de buitenkant beginnen. ‘We hebben twee dakkapellen van het dak afgehaald en die zijn precies nagemaakt. De nieuwe kapellen zijn in één stuk
aangebracht op die plekken waar ze nog niet zaten.’ Maar ook binnen in de appartementen, die in grootte variëren van zo’n zeventig tot - doordat twee kopers elk twee appartementen hebben samengevoegd tot één grote woning - meer zo’n 350 vierkante meter, zijn veel details intact gelaten. Zo zijn overal waar nodig de oude plafonds weer te voorschijn gehaald en gerestaureerd.
Omkapping De voor oud-Hagevelders beroemde Paarse Zaal bevatte bijvoorbeeld nog ornamenten die onder de monumentenstatus vallen. Er is overwogen om die in een glazen omkapping te plaatsen. Maar de eigenaar van de woning die in die gigantische oude bisschoppelijke ontvangst-/vergaderzaal is geschapen, wilde de monumentale onderdelen zijn huis toch liever zelf bewaken en onderhouden dan ze onder een glazen stolp in zijn huis terecht zien komen. En zoals oud-bewoner en -begeleider/docent op Hageveld, nu eigenaar
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...................................... LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN
Aad van den Berg (franchisenemer VHM Amsterdam) 3 jaar geleden ben ik in het Vrijehuizenmarkt franchise concept gestapt. Daar heb ik geen moment spijt van gehad! Makelaar vrij beroep! Ik dacht eerst ook dat je allerlei peperdure studies moest halen. Maar daar heb je in de praktijk niets mee te maken. Voor ingewikkelde zaken huren wij een bouwkundige en notaris in. Je moet wel een verkoper pur sang zijn, wil je net zo succesvol worden als ik!
Vrij en rijk leven! Ook financieel ben ik er enorm op vooruit gegaan. Van een Opel Corsa naar een BMW 320CI. En van een dijkwoning naar een landhuis. Ik heb meer tijd voor mijn vrouw en twee kinderen en daar ben ik heel blij mee! Wil jij dit ook?! Bel of mail me gerust, we kunnen wel een aantal collega’s gebruiken, 06-45410136
[email protected]
Vrijehuizenmarkt geeft alle support! Vrijehuizenmarkt staat 24/7 voor je klaar met facilitaire en commerciële ondersteuning. Wil je ook binnen 2-3 weken een succesvolle makelaardij?! Vraag dan nu een infopakket aan via onze website onder franchise www.vrijehuizenmarkt.nl of bel 020-5160713 Amsterdam, Anthony Fokkerweg 1 1059 CM Amsterdam T. 020 516 07 13, F. 084 872 28 48
[email protected]
Provider
Hypotheek
5 jr NHG
5 jr 125% EW
SNS bank ING Bank Postbank ABN AMRO Fortis Bank Rabobank DSB Bank MoneYou Erasmus Falcon Leven GENERALI Hypotrust Eigen Huis MoneYou REAAL Verz. AXA Nationale-Ned. Florius Avéro Achmea Bank of Scotl. De Goudse Erasmus Falcon Leven GENERALI Hypotrust Woonfonds
SNS Budget Hypotheek Aflosvrij Hypotheek met Renteopties Voordeel Hypotheek Aflossingsvrije hypotheek Aflosvrije hypotheek VoordeelHypotheek Aflossingsvrije hypotheek Compleet+ hypotheek Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij FBTO Aflossingsvrije Hypotheek Compleethypotheek Aflossingsvrij-CombiVoordeel AXA BudgetPlus Hypotheek Basisvariant hypotheek Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek VoordeelRente Aflossingsvr. Hypoth. Aflossingsvrije hypotheek De Goudse Maximaal Hypotheek Aflossingsvrije hypotheek-QUION Aflossingsvrije hypotheek Aflossingsvrije hypotheek Aflossingsvrije hypotheek Voordeel Lijn Aflossingsvrije hypoth.
4,55 4,8 4,8 5,2 5,3 4,6 nvt 4,55 4,7 4,7 4,7 4,7 4,7 4,65 4,65 4,7 4,7 4,7 4,85 4,85 4,85 4,85 4,85 4,85 4,85 4,85
4,95 5,2 5,2 5,7 5,8 nvt 4,35 4,95 5 5 5 5 5 5,05 5,05 5,1 5,1 5,1 5,15 5,15 5,15 5,15 5,15 5,15 5,15 5,15
10 jr NHG
4,7 4,9 5,1 5,3 5,3 nvt nvt 4,75 4,8 4,8 4,8 4,8 4,85 4,85 4,85 4,85 4,85 4,9 4,95 4,95 4,95 4,95 4,95 4,95 4,95 4,95
10 jr 125% EW
5,1 5,3 5,5 5,8 5,8 nvt 4,55 5,15 5,1 5,1 5,1 5,1 5,15 5,25 5,25 5,25 5,25 5,3 5,25 5,25 5,25 5,25 5,25 5,25 5,25 5,25
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%
Peildatum: 27 september 2007 Bron: MoneyView Research
Beste bouwmarkten
GAMMA EN PRAXIS SCOREN Consumenten vinden Praxis en Gamma de beste bouwmarkten, zo blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy. Karwei en Hornbach eindigden als derde en vierde. Bouwmarkten met veel vestigingen scoren beter dan bouwmarkten met weinig vestigingen. Ook de breedte van het assortiment, de locatie en de prijskwaliteitverhouding zijn van belang. De best scorende bouwmarkten hebben ook de ruimste openingstijden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Aforisme Geluk is een goede buur, die naast ons komt wonen.’ Pieter Aertsen
Urban Living
23
Second Home
Beurs voor kopers van tweede huis Redactie Urban Living AMSTERDAM
...
Hageveld ligt aan de rand van Heemstede, verscholen tussen de weilanden. SIMONE BEST
van het oudere huisjes aan de overkant van het Zusterhuis, Harry van Assema en zijn vrouw Charlotte enthousiast zeggen: ‘De variëteit aan appartementen is geweldig. En daardoor misschien wel de variëteit aan bewoners. Zowel gezinnen met kinderen of alleenstaanden als oudere stellen die er nauwelijks zijn. Maar toen het internaat eenmaal was verdwenen, de oorspronkelijke bewoners waren vertrokken en alleen wat bejaarde priesters en nonnen het voorhuis bevolkten, was het dodelijk saai hier. Wij zijn erg blij met wat er is gebeurd. Hageveld leeft weer.’ Het feit dat de project ontwikkelaar er een riant appartement heeft gekocht om zelf te bewonen is misschien wel het beste bewijs dat het het leven op Hageveld, nog steeds, goed is. Hoewel sommige oudere priesters de schoonheid van het landgoed nooit zo goed hebben ervaren en vooral de starre en strenge tijd op hun opleidingsinstituut met gemengde gevoelens gedenken. 1 Brede gangen leiden naar ruime appartementen. SIMONE BEST
Van 12 tot en met 14 oktober vindt voor de 21e keer de beurs Second Home International plaats. De Jaarbeurs in Utrecht is dan drie dagen lang dé plek voor consumenten die een tweede huis, al dan niet in het buitenland, aan willen schaffen. Vooral een tweede huis in het buitenland is al lange tijd populair. Niet alleen als plek om te ontsnappen aan het natte Nederlandse klimaat, maar ook steeds vaker als belegging. De eigenaar heeft een plek om een paar keer per jaar de vakantie door te brengen, maar kan in de tussenliggende periodes het stulpje verhuren en een deel van de kosten terugverdienen. Zeker bij het kopen van een woning in het buitenland is het voor de aspirant-koper van belang te weten waar hij op moet letten. Bezoekers van Second Home International hebben daarom toegang tot een aantal seminars waarin de visie van de makelaar aan bod komt, maar waar ook de fiscale en financiële aspecten aan de orde komen. Op 12 oktober is er een themadag over beleggen in onroerend goed in het buitenland. Populair vanwege de aantrekkelijke rendementen die het op kan leveren en omdat de internationale vastgoedmarkt redelijk stabiel is. Omdat er ook risico’s aan verbonden zijn is het ook hier van belang dat de aspirant-koper zich goed voor laat lichten. In workshops kunnen deelnemers toetsen hoe het met hun kennis gesteld is. Deelnemers aan de beurs zijn onder meer makelaars, projectontwikkelaars, beheer- en verhuurorganisaties, financiële dienstverleners, juridische en fiscale adviseurs en bouwbedrijven. De beurs in ingedeeld in de geografische sectoren Spanje, Turkije, Frankrijk, Nederland & België, Oost- & Centraal-Europa, Zuid-Europa en buiten Europa. 1 Second Home International vindt plaats op 12, 13 en 14 oktober in de Jaarbeurs Utrecht. Openingstijden: 11.00 tot 18.00 uur, toegangsprijs € 9,50, kinderen tot en met 16 jaar gratis. Meer informatie: www.secondhome.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
SAMUEL
BELANG
111
Samuel is makelaar o.g. Reageren op zijn column?
[email protected]
Tegenwoordig kan bijna iedereen een huis zoeken op allerlei koopwoningsites en zoekmachines die een koopwoning zoeken volgens uw wensen. Zelfs als u een huis of flat wilt verkopen kunt u dat doen via een eigen woningsite of die van een makelaar. Daarmee komt u via zoekmachines terecht bij hen die een koopwoning zoeken. Dus nu veel meer dan vroeger gaan mensen zelf aan het werk om een woning te kopen of te verkopen. Zij doen dan de gehele klus of een deel van de werkzaamheden en laten het moeilijke deel over aan een adviseur of makelaar o.g. In deze situaties komen particulieren kopers en verkopers regelmatig tegenover professionals te staan. Dus een makelaar-koper of een makelaarverkoper. Dit leidt vaak tot verwarring bij de particulier. Makelaars en adviseurs o.g., die de ene keer als koper optreden en de andere keer als verkoper, zijn goed getraind en onderlegd. Vergelijk ze met
verkopers, die zijn vriendelijk, behulpzaam, welbespraakt, charmant. Maar, let op. Bent u een aspirant-koper van een huis of flat, die wordt verkocht door een makelaar-verkoper, moet u uw eigen zaken regelen. De makelaarverkoper staat daar voor de verkopende klant en zijn belang staat voor deze makelaar voorop. Te vaak verkeren particuliere kopers en verkopers in de veronderstelling dat die aardige makelaar tegenover hen ook hun belangen in de gaten houdt. Maar zo werkt het dus niet. Ik vind overigens dat in die situaties de makelaar aan de particulier – die dus niet zijn klant is – wel heel duidelijk moet maken dat hij voor de ander, dus de koper of verkoper, optreedt en de particulier zijn eigen boontjes moet doppen. Of, ook een adviseur of makelaar o.g. moet meenemen. De gemeente Amsterdam gaat onderzoeken of het inderdaad zo is dat kopers meer kans maken een huis of flat die te koop staat bij een makelaar, te
kopen, als zij zelf ook een makelaar inschakelen. Wat mij betreft bemoeit deze gemeente zich met iets waarover zij niet gaat, maar nog belangrijker: die situatie klopt. Kijk, in de hoofdstad lopen allerlei mensen rond: serieuze, malafide, degelijke en verwarde. Als een makelaar verkoopt wil hij zeker weten dat de koper uiteindelijke afneemt en de koopsom betaalt. Dat kan
niemand van iedere zich aandienende koper vantevoren zeggen. Komt een collega-makelaar met een kopende klant aanzetten, heeft de makelaar-verkoper veel meer zekerheid over die transactie. Want zijn collega kent immers zijn klant. En, daarmee zijn de belangen van zowel koper als verkoper gediend. 1
12-13-14 OKTOBER 2007 JAARBEURS UTRECHT
Actie geldig tot 12 oktober 2007
DÉ BEURS VOOR UW TWEEDE HUIS OF WONEN IN HET BUITENLAND KOOP NU UW KAARTJE MET KORTING IN DE VOORVERKOOP. GA NAAR WWW.SECONDHOME.NL
24
Urban Living
Groningen Ecologisch hotel Asgard opent na zeven jaar zijn deuren
‘De sky is hier niet de limit’ In een rustige straat in het Groningse Museumkwartier ligt het ecologische Asgard Hotel. Vernoemd naar een hemelse stad in de Noorse mythologie, moet dit hotel het hemelse van de stad Groningen aan de wereld laten zien. Frederieke de Vries GRONINGEN
...
Het hotel is gevestigd in een groot, rood bakstenen gebouw, dicht bij het station en het centrum van de stad. Het is volledig beraamd met laddervensters, 292 kleine vierkante raampjes om precies te zijn. Het gebouw stamt nog uit de jaren dertig en is een klassiek voorbeeld van de Amsterdamse School, een populaire bouwstijl uit begin vorige eeuw. Direct gelegen achter het voormalige Diakonessenziekenhuis, diende het pand vroeger als zusterhuis. De buitenkant is nog volledig in oude stijl behouden. De binnenkant daarentegen is compleet verbouwd, naar een uniek concept, waarbij duurzame ecologische materialen worden gecombineerd met modern design. Het idee voor dit hotel kwam van eigenaar André van Amerongen. Toen hij in zijn studententijd een eigen reisbureau startte, viel het hem op dat er te weinig goede hotels waren in Groningen: de prijs-kwaliteitverhouding was in vele hotels zoek. ‘Toen zag ik in de krant dit enorme pand te huur. Het leek mij een ideale plek voor een mooi pension. Dicht bij het centrum en het station, een gebouw met veel mogelijkheden en historie’, vertelt Van Amerongen. Het rondkrijgen van de financiering duurde lang, maar in 2000 kon de gelukkige nieuwe eigenaar eindelijk beginnen met de verbouwing. Al snel kwam interieurontwerper Henk Bakker in beeld. ‘Alles wat je hier ziet, heeft Henk ontworpen en uitgevoerd. Maar het idee erachter komt toch echt van mij’, lacht Van Amerongen.
Organische bouw De entree van het hotel is ruim, licht en ademt rust. Leem, onbewerkt hout en metaal op de muren. Braziliaanse leisteen plavuizen op de vloer. Een bar direct in beton gegoten en gezandstraalde radiatoren. Zelfs de kozijnen zijn op maat gemaakt van de Europese tamme kastanjeboom. ‘Waar mogelijk hebben we gebruik gemaakt van natuurlijke en verantwoorde materialen, zoals steen, hout
Interieurarchitect Henk Bakker combineerde duurzame ecologische materialen met modern design. FRED PRAK
en leem. Dat betekende vaak direct zaken doen, zonder tussenpersonen. Zo weet je waar je spullen echt vandaan komen, zijn de prijzen lager en is er meer kennis aanwezig’, legt interieurontwerper Bakker uit. Deze voor hotels unieke werkwijze stuitte op veel onbegrip in Bakkers omgeving. ‘Iedereen dacht dat ik gek geworden was. Niemand begreep waar ik met deze werkwijze heen wilde en ze vonden dat ik het mezelf veel te moeilijk maakte. De enige die altijd in mij en de goede afloop heeft geloofd is André.’ Mede door de beperkte financiën, duurde het realiseren van het hotel maar liefst zeven jaar. ‘Mijn budget was zeer beperkt. Maar ik wilde geen enkele concessies doen. Het moest perfect worden, op mijn eigen manier en met de materialen die ik wilde. Kon een bedrijf iets niet regelen, ging ik het zelf wel regelen’, zegt Van Amerongen stellig. Het resultaat: een kwaliteitshotel waar over ieder detail is nagedacht, van deurisolatie en grote passpiegels in de kamers tot aan de exclusieve wc-borstels. ‘Het hotel is
eigenlijk organisch gebouwd. Er was altijd veel ruimte voor nieuwe ideeën, uitprobeersels of tussentijdse aanpassingen. De plannen stonden nooit vast, mede natuurlijk door het geldgebrek’, legt Bakker uit. Terwijl we genieten van een smaakvol ecologisch biertje van de tap en krachtige biologische kaasjes van de lokale boer, komt de receptioniste met een probleem. Ze heeft zojuist kleding van een gast aangenomen, die hij gestreken wil hebben voor de volgende morgen. Ook al is er geen strijkbout aanwezig in het hotel, ze wil de gast niet teleurstellen. ‘Zo wil ik het hebben. We moeten alles willen doen voor de gasten. De sky is niet de limit. Alles moet mogelijk zijn. Nu moet ik alleen wel even naar huis om een strijkijzer te gaan halen’, verontschuldigd Van Amerongen zich.
Lenzenvloeistof Het hotel beschikt over veertien kamers en één suite, met minibar en toegang tot een dakterras. Allen beschikken ze over een luxe badkamer,
een LCD-televisie, gratis internetverbinding en een telefoon. Over alle functionaliteiten in de kamers is nagedacht. Zo is er grondverlichting voor een nachtelijk toiletbezoek zonder dat je bedgenoot wakker wordt. Ook heeft iedere kamer een eigen telefoonnummer, zodat de gasten direct gebeld kunnen worden, zonder tussenkomst van de receptie. ‘We zorgen ook voor de kleine dingen die de gasten soms vergeten, zoals lenzenvloeistof en tandenborstels. Dat is allemaal onderdeel van onze service.’ De beoogde gasten zijn geen doorgewinterde backpackers, vertelt Van Amerongen. ‘We richten ons op een hoger segment. Meer exclusiviteit en mensen uit het bedrijfsleven. De prijs is echter heel redelijk voor de goede kwaliteit die je krijgt.’ De ondernemers zien de locatie in Groningen als een groot voordeel. ‘Dat is de kracht van dit hotel. Het is een uniek concept. Zo kunnen we ons gemakkelijk onderscheiden van de andere hotels hier, wat moeilijker zou zijn in Amsterdam. Wellicht lopen we daardoor minder risico.’ Het
geld dat Van Amerongen verdiende door het reisbureau, zit in dit project. De totale kosten van de afgelopen zeven jaar lopen dan ook op tot bijna een miljoen euro. ‘Maar het resultaat is veel beter dan ik had verwacht. Het is echt mijn ding geworden en het ziet er tiptop uit.’ Morgen verricht burgemeester Jacques Wallage de officiële opening van het Asgard Hotel, vertelt de trotse eigenaar. ‘We gaan een mooi feestje bouwen. Dat hebben we wel verdiend.’ 1
Asgard Hotel Ganzevoortsingel 2-1 Groningen www.asgardhotel.nl Prijzen: - Eenpersoonskamer : vanaf € 95 - Tweepersoonskamer: vanaf € 125 - Suite met dakterras en minibar: vanaf € 160
Se
opzaterda g
!
!$
# " " "
Mode special
!" #!&!#!%!" !!#"#%! !! "#!#! !#!!$" #$#$%$#$ %!$& "#!"" #%#!##!#&#"#'#"&!$ !" #!$#
Steengoe
d
Wat u di aan kuntt najaar wél en be trekken >> te p 24 t/m pr niet 39
Urban Living
Design Succesvolle ontwerper beloond met prijs
De visie van Vos De Nederlandse ontwerper Roderick Vos won gisteravond de Woonaward voor beste woonprofessional. ‘Ik heb een hekel aan intellectuele verhalen om een doodsimpel gebruiksvoorwerp.’ Floor van Dijck HAARLEM
...
Productontwerper Roderick Vos (42) is op dit moment een van de succesvolste ontwerpers van Nederland. De telg uit een bekende Groningse ondernemers- en ontwerpersfamilie ontwierp onder meer voor Alessi, Moooi, Spectrum, Linteloo en Label en is vaste designer bij het jonge, betaalbare meubelmerk Designonstock. Vos is veelzijdig: hij ontwerpt vooral meubels, maar draait zijn hand niet om voor een bijzondere vaas. Hij is er trots op dat zijn rieten meubelontwerpen voor het Italiaanse merk Driade onderdeel zijn van de collectie van het Stedelijk Museum in Amsterdam, maar tegelijkertijd wil hij design uit het snobistische hoekje halen en bereikbaar maken voor iedereen met smaak. En met succes: gisteravond kreeg hij de Sanoma Woonaward uitgereikt voor beste woonprofessional. We ontmoeten hem in Haarlem. Met zijn halflange, naar achter gekamde haar, ronde brilletje. groene jasje en spijkerbroek heeft Vos iets weg van een verstrooide professor. Een extraverte, opgewekte verschijning. En Vos heeft een heel duidelijk beeld van ontwerpen. De visie van Vos aan de hand van stellingen. Design is duur ‘Er is niets fout met dure dingen, maar ik wil niet alleen voor de elite ontwerpen. Ik doe allebei en vind het heel
uitdagend om mijn ontwerpen bereikbaar te maken. Ik spreek van bereikbaar, omdat aan goedkoop en duur een waardeoordeel zit. Ik laat me in mijn werk in eerste instantie verleiden door industriële mogelijkheden. Als ik een kast kan maken met de allernieuwste technologische mogelijkheden en die kast wordt heel mooi en slim, maar duur, dan is dat maar zo. Ik kan proberen het met veel slimmigheidjes minder kostbaar te maken. En soms lukt het zo ook om ontwerpen juist bereikbaar te maken. Uiteindelijk moet de prijs-kwaliteitverhouding in orde zijn.’ Mooie meubels zitten vaak voor geen meter ‘Het uiterlijk beeld van een bank is heel belangrijk, maar ik moet een ontwerp maken dat ook gebruiksvriendelijk is, zo simpel is mijn missie. Als je een bank ontwerpt die niet zit, dan ben je niet geslaagd, dan ben je niet met je vak bezig. Wat heb je aan een mooie, maar Spartaanse bank? Ik vind dat het allebei moet kunnen.’ Design is elitair ‘Er wordt vaak zo gewichtig gedaan over ons vak. Dat vind ik jammer, want daardoor krijgen mensen aversie tegen vormgeving. Vormgeving heeft niets met decadentie te maken, maar ik merk wel eens dat het decadent wordt als het in foute handen terechtkomt. Daar heb ik moeite mee. Ik zag op een meubelbeurs een lamp van 30.000 euro. Vreselijk, dan moet je op en kunstbeurs staan. Er spelen dan heel andere belangen, die ik niet nobel vind. Ik heb ook een hekel aan intellectuele verhalen om een doodsimpel gebruiksvoorwerp. Het product moet een eigen verhaal kunnen vertellen.
Ik ben geen kunstenaar, ik ben gewoon productontwerper. Konstantin Grcic, mijn favoriete ontwerper, schreef een tijd geleden in het gerenommeerde designblad Frame over mij: ‘Vos is een talentvolle ontwerper die de saaie massa’s overstijgt door artistieke eigenheid te combineren met technologische competenties.’ Wonderlijk, want ik had daar zelf nooit zo over nagedacht. Ik heb een intuïtieve aanpak en heb daar meestal geen filosofische gedachten bij. Het is geweldig als iemand anders, en dan nog iemand die je bewondert, weet te benoemen wat je doet. Beter had hij het niet kunnen zeggen.’ IKEA is de nachtmerrie van elke ontwerper ‘Ik heb juist groot respect voor Ikea. Dankzij Ikea wordt bewustwording van kwaliteit versterkt. Ik denk dat consumenten steeds kritischer kijken naar producten en liever kiezen voor producten waar ze meerdere jaren plezier van hebben. Dat hoeven echt geen dure Italiaanse designmeubelen te zijn, er zijn veel goede Nederlandse fabrikanten die hele mooie spullen maken, soms best betaalbaar.’ Nederlanders hebben geen smaak ‘Smaak is in the eye of the beholder. Als iets foute smaak is ben ik ook dankbaar, want door lelijk gemaakte producten ontwikkel je smaak bij de gebruiker. Daarom ben ik heel dankbaar dat er zoveel lelijks gemaakt wordt. Het smaakniveau in Nederland gaat wel omhoog, door hoe de Nederlandse ontwerpers bezig zijn en door de woonbladen, die ook veel goeds doen. Ik hoef mensen met een andere smaak ook niet te bekeren, dat vind ik zó ouderwets. Ik ben niet de opvoeder van Nederland, no way.’
Een goede ontwerper is een workaholic ‘Zeker. Ik houd heel erg van mijn vak en ik heb geen scheiding tussen privé en werk. Dat is heel logisch te verklaren. Als kind verbaasde ik me er al over dat als ik een deurgreep pakte dat ding niet lekker in mijn hand lag. Ik heb ook nooit het gevoel gehad dat ik een beroep moest kiezen. Ik ontwikkelde verder wat ik als kind al deed. Het lag voor de hand dat ik dit zou doen. De designacademie heeft me professioneler gemaakt, maar uiteindelijk heeft die drive me het verst gebracht. Ik ken een heel veel mensen met talent. Maar ik kan de mensen die van aanpakken houden én talent hebben op één hand tellen. En dat zijn nu ook de mensen die het goed doen.’
25
Zo’n award is ook niet heilig. Ik vind het leuker als mensen lol van mijn producten hebben, dat is de basis van mijn bestaan, maar ook van mijn missie als vormgever. Ik ben niet bezig om in het museum te komen. Leuk als het lukt, maar het is niet mijn ding. Ik zie in mijn producten liever terug in iemands interieur. Dat is heel waardevol voor mij. Ik hoop over dertig jaar een van mijn designonstock-banken bij het grofvuil te zien. Dan heb ik het goed gedaan.’ 1
Roderick Vos is commercieel ‘Ik prijs me gelukkig met mijn ondernemersachtergrond, (het bekende meubelhuis Maupertuus in Groningen was van zijn vader en wordt nu gerund door zijn twee jongere broers, red.) waardoor ik me goed kan inleven in de wensen van een fabrikant. Maar toch is of ik iets mooi vind mijn belangrijkste criterium. Ik kan gerust iets bedenken wat commercieel succesvol kan zijn, maar als het artistiek niet in orde is, doe ik het niet. Maar dat betekent weer niet dat als iets artistiek is het niet commercieel kan zijn. En vice versa, ik maak ook wel eens een flop. De twee, drie producten waar ik het trotst op ben zijn absoluut geen hits. Maar ik ben wel heel blij dat ik ze heb gemaakt. Als ontwerper denk je altijd vooruit en soms ben je te vroeg. Ik heb gelukkig een commerciële vrouw, die zegt wel eens: ‘Heel mooi, maar bewaar nog maar even’. Ik moet er natuurlijk wel van leven en ik heb geen zin om een arm kunstenaarsbestaan te moeten leiden. Maar vijftien jaar bloed, zweet en tranen begint nu zijn vruchten af te werpen.’ Een goede designer kan zich geen fout veroorloven ‘Koken – ook iets wat ik heel graag doe – en ontwerpen hebben een belangrijke overeenkomst: geen angst hebben. Ik ben niet bang om fouten te maken, en dat maakt je zowel een betere kok als vormgever. Experimenteren! Wat maakt het mij uit dat ik een keer een fout maak in een prototype. Ik ga daar geen weken over nadenken. Ik ben van de Nike-slogan: Just do it en klaar. Als het niets is dan pas ik mijn plan aan. Ik ben heel onvoorspelbaar, maar dat maakt het werk leuk. De fabrikanten zijn er inmiddels wel aan gewend dat ik een ongeleid projectiel ben.’ De Woonaward winnen is belangrijk ‘Ik waardeer deze award enorm, maar geef tegelijk niet zoveel om prijzen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Huisje, boompje, beestje
Onderzoek
DE WERELD OM JE VINGERS MET ‘HANDSCAPE’-RINGEN
BOUWSECTOR: TE WEINIG AANDACHT IN MILJOENENNOTA
Ontwerpster Zelda Beauchampet combineert sierraden met natuur en stad in haar ‘handscape’-lijn. De zes ringen zijn voorzien van elementen uit het dagelijks leven, zoals bomen, gebouwen en dieren. Volgens de ontwerpster is een sierraad net zo veranderlijk als de dagelijkse stemming van de drager en moet er dus vaak gewisseld worden. Alle zes de ringen tegelijk om en de drager heeft een mini-wereld om zijn vingers. De
Niet alleen consumenten zijn ontevreden over de op Prinsjesdag gepresenteerde Miljoenennota, ook de bouwsector hekelt de begroting van minister van Financiën Wouter Bos. Uit onderzoek van USP Marketing Consultancy onder bedrijven in de bouwsector, blijkt dat tweederde van de bedrijven vindt dat er onvoldoende aandacht in de Miljoenennota is voor de bouwsector. Vooral het gebrek aan aandacht voor het tekort aan perso-
handscape-ringen maken deel uit van het ZLDA-label van Beauchampet. Ze wijkt met haar ontwerpen af van het bestaande en zoekt naar nieuwe invalshoeken om mensen te verbazen. ‘Sieraden hebben vaak een vaste vorm. Ik heb gezocht naar een manier om sieraden jong en speels te houden. Een sieraad dat deelneemt aan je eigen beleving van de wereld.’ Prijs: 55 euro per ring.
www.zlda.nl
neel in de sector stoort de ondervraagden. Dit probleem wordt alleen maar erger door de economische groei en de daardoor toegenomen vraag naar bouwcapaciteit. Hoewel het kabinet miljoenen uittrekt om mensen met een uitkering weer aan het werk te helpen, ziet driekwart van de bouwbedrijven dit niet als een echte bijdrage aan het oplossen van het tekort. Voor het onderzoek werden 452 bedrijven benaderd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
En bouwen maar
Aforisme
Huizenaanbod op de TomTom
In de eerste helft van 2007 zijn 24.858 nieuwbouwwoningen opgeleverd. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Er werden in die periode 37.404 bouwvergunningen verleend.
‘Als je van de natuur houdt, blijf dan in de stad wonen.’ Marc Callewaert
Op de website van ERA Makelaarsgroep kan de ERA Navigator voor de TomTom opgehaald worden. Deze toont 2.000 te koop staande huizen op het navigatieapparaat. Zie www.era.nl.
Urban Living
26
Te koop: San Miguel de Salinas Spanje Vanaf € 266.500
Atlas International www.atlasinternational.com
Te koop: Le Barcares Frankrijk Prijs: € 81.900
Atlas International is uw partner op het gebied van Zuid-Europees onroerend goed. Volledige begeleiding en toch gegarandeerd de laagste prijs. Als één van de grootste vastgoed organisaties met woningen in Spanje, Turkije, Cyprus, Belize en Griekenland garanderen wij u een probleemloze aanschaf van uw droomwoning. Met meer dan 70.000 tevreden klanten en 30 jaar ervaring kennen wij de valkuilen en leiden wij u er met een grote boog omheen. Kijk op onze website en vraag onze nieuwe kleurenbrochure aan of bel 0578615391 voor een persoonlijk gesprek met een van onze adviseurs.
Te koop: Golfresort Monachus Tsjechië Vanaf € 217.000
Dit uitzicht heeft u vanaf het terras van een luxe studio aan de Middellandse zeekust. Dit droomappartement heeft een zwembad, tennisbanen en eigen strand en is compleet ingericht voor 4 personen. Het appartement is op de tweede, hoogste etage van het gebouw en heeft een grote living, een afsluitbare slaapruimte en een vide met 2 extra slaapplaatsen. Luxe badkamer met ligbad. Speciale lezersprijs, inclusief alle kosten, er komt niets meer bij!
Te koop: Costa del Sol Mijas Costa, Málaga Prijs € 639.000 k.k.
Uw eigen droomvilla in Tsjechië aan één van de fraaiste golfbanen, het Golfresort Monachus in het golfmekka van Europa Obora Golfvillage biedt u de keuze uit 8 woningtypen, voorzien van veel luxe en comfort! Woonoppervlaktes van 113 tot 380 m², gelegen op royale kavels en koopprijzen vanaf € 217.000. Standaard oplevering met compleet aangelegde tuin, alarminstallatie, complete keuken, ingebouwde gashaard en airconditioning. 31 Woningen zijn reeds sleutelklaar. Wilt u meteen de projectdocumentatie ontvangen of bent u geïnteresseerd in een bezichtiging? Neemt u dan contact op met ons via 043365 55 56 of mail naar:
[email protected].
Obora www.obora.nl
HOEFBLAD France, 13 bis Rue du Pont COUDES France, tel.: 0473-969311. Wij spreken Nederlands.
Hoefblad France www.hoefblad.com
Te koop: Park Molenheide Belgisch Limburg Vanaf 99.975 (excl. BTW)
Casa Andalucia www.casaandalucia-es.com
Bungalows in 5-sterren verblijfspark in Belgisch Limburg met diverse sport- en ontspanningsfaciliteiten. Zeer centraal gelegen in de Euregio ! Eindhoven, Maastricht, Hasselt, …. liggen op een boogscheut van het Park. Verschillende type bungalows (van 4 tot 10 personen). Individueel ingeplante vakantiewoningen gebouwd met hoogwaardige materialen. Zeer luxueuze inrichting. Voor uzelf en/of als belegging. Veilig in een dag-in-dag-uit (365) bewaakt park. De bungalow is op elk moment weer vrij verkoopbaar. Meer informatie: tel.: 003211605741/
[email protected].
Casimmo www.casimmo.be
Te koop: Pomoshtitsa Bulgarije Prijs: € 29.500
Sunny Bulgaria www.sunny-bulgaria.com
Te koop: Schruns Oostenrijk Prijs € 465.000 k.k.
Makelaardij Oostenrijk makelaardij-oostenrijk.nl
Deze vrijstaande woning biedt u een schitterend uitzicht over zonnebloemvelden in een bosrijk gebied. Hier, in dit dorp, waant u zich terug in de tijd. De ganzen broeden hier nog gewoon op straat en men heeft nog steeds een paard en wagen als vervoermiddel. Hier zult u de dagelijkse stress snel vergeten. De drukte kunt u opzoeken in de stad Razgrad. Deze geweldige stad, met zijn winkels, restaurants, barretjes en bruisend uitgaansleven, ligt op 20 kilometer afstand van het nostalgische dorp. De woning bevat twee verdiepingen. Op de eerste verdieping zijn 4 kamers en er is een kelder, half onder, half boven de grond. Op de tweede verdieping vindt u nog eens twee kamers en een ruime balustrade.
Vrijstaande nieuwbouw villa met privé zwembad en fraai aangelegde tuin op perceel van 601 m². Beg. grond: fraaie entree met veel licht en trap. Royale woonkamer met openhaard, schuifpui naar ged. overdekt terras, marmeren vloer met design. Gesloten keuken incl. apparatuur, schuifpui. Slaapkamer 3 met luxe en-suite badkamer. Verdieping: Royale slaapkamer 1 met schuifpui naar ruim terras, luxe en-suite badkamer. Slaapkamer 2 met luxe en-suite badkamer. Marmeren vloeren, inbouwkasten, airconditioning warm-koud, veel lichtinval, rolluiken in slaapkamers etc. Souterrain: slaapkamer 4, wasruimte, pantry, douche, inpandige garage. Het grootste woningaanbod in Zuid-Spanje vindt u op onze website! Tel. 0034 686 931 876.
Woon-/vakantiehuis gelegen op mooie en zonnige locatie, op ca. 800 meter van de skiliften met een prachtig uitzicht over het dal. Indeling: Benedenverdieping: bestaande uit oa. 2 studio’s en 1 appartement met Separate slaapkamer, verwarmingsruimte tevens ski- en schoen berging, wasruimte en garage. Bovenverdieping bestaat uit een zeer ruime woning van 180 m² met o.a. een ruime Lvormige woonkamer met open haard, ruime compleet ingerichte keuken, 4 slaapkamers, 1 badkamer met ligbad, douche, toilet en dubbele wastafels en een 2e badkamer met douche, toilet en wastafel. Via schuifpui naar ruim balkon dat deels overdekt is. Overname op korte termijn. Prima verhuurobject in combinatie met eigen gebruik!
Mooie geschakelde villa in Lagos, nabij het historisch centrum en tevens op korte afstand van de diverse stranden. Deze woning biedt de mogelijkheid tot eigen bewoning en daarnaast inkomen vanuit verhuur. De woning bestaat uit een hal, keuken, badkamer, eetkamer en aangrenzende woonkamer met open haard en groot terras met BBQ, een trap leidt naar de 1e verdieping met 3 slaapkamers en 2 badkamers, op de 2e verdieping bevindt zich een groot terras en ruime zolderkamer. Een aparte ingang geeft toegang tot de garage met 2 ruime opslagruimtes en naastgelegen appartement met kitchenette, woonkamer, 2 slaapkamers en badkamer.
Te koop: Lagos Algarve Prijs: € 345.000
Remax Nederland www.remax.nl
All Inn Home M agazine is hét magazine voor uw tweede koop- of huurwoning in binnen- en buitenland. Elk kwartaal een groot aanbod onroerend goed. Met ruime aandacht voor luxe, lifestyle en comfortabele zaken in en om het huis. Daarbij vindt u artikelen over landen en streken waar de tweede huismarkt interessant is, voorzien van nuttige lokale tips en ( juridische) adviezen. www.allinnhome.com www.tweedehuistekoop.com Voor advertentietarieven bel: Rutger Heijna, 040-2364629
Te koop: Mahmutlar/Alanya Turkije Vanaf: € 70.000
Real Turkey www.realturkey.nl Dit resort word gebouwd op een van de mooiste plekjes in de omgeving van Alanya. Dit absolute woonparadijs is voorzien van alle gemakken. Schitterend uitzicht over de Middellandse zee en de besneeuwde bergtoppen door de unieke ligging. Buiten zwembad, kinderbad, waterval, parkeren, tennis, basketbal, volleybal, fitness, Turks bad, sauna, kinderspeelplaats, tuinen met terrassen, EHBO, tafeltennis, biljart, levensgroot schaakbord, jeu de boule, 24 uur bewaking. Appartement: vanaf 95 vierkante meter, 2 slaapkamers, woonkamer met open keuken en een badkamer. Tel.: 0031611482396.
Te koop: Chiangrai Noord Thailand Vanaf € 169.000
Sanuk Residences www.MijnHuisInThailand.nl Maak uw dromen waar. Luxe leven in een tropisch en pensioen vriendelijk land met een zeer gunstig fiscaal klimaat. Nu schitterende villa’s te koop aangeboden in Chiangrai, Thailand. Prijzen van de villa’s zijn vanaf €169.000 inclusief grond. Villa’s zijn inclusief airco’s, zwembad, gastenverblijf, volledig ingerichte keuken, meerdere badkamers. Europese bouwkwaliteit. Woonoppervlakte vanaf 200m² tot 600m². Grondoppervlakte vanaf 800m² tot 3200m². Tel.: 038-4650121.
Adverteren in deze rubriek? 6XQBSUOFSJO)VSHIBEB
OOK IETS VOOR U?
]7BOBG& WPO
Zon, zee, golf & ontspanning; uw eigen droomhuis aan de Turkse Rivièra!
](PFEFWFSIVVSNPHFMJKLIFEFO
k#V#
% '*#%% % YZedh^i
+"%&
0/:9
?)JFSCPWFOFFOLMFJOFHSFFQVJU POTBBOCPE
Alanya - Bodrum - Dalaman - Didim - Fethiye - Göcek Marevista Real Estate B.V. - Van Berckelweg 32 - 2203 LB Noordwijk T +31 (0)71 36 40 590 - E
[email protected] - I www.marevista.nl
]7JMMB3FE4FBWFSIVVSHBSBOUJF WBO& QFSKBBS
7JMMB3FE4FB]4QFDIUMBBO]31#FTU ]5IF/FUIFSMBOET 5 -> 5 -> 5 <&(> JOGP!WJMMBSFETFBDPN]XXXWJMMBSFETFBDPN
Makelaars kunnen tegen aantrekkelijke tarieven hun particuliere woningaanbod in deze tweewekelijkse rubriek plaatsen. Bel voor meer informatie met Jochem Brouwer: 020-3460517. De Pers verschijnt op werkdagen in een oplage van 500.000 exemplaren, die verspreid worden via de NS-stations, Brunawinkels, kantoren en huis-aan-huis.
Service
Culinair De snel-snel-snelsector W Afbakpizza’s zijn beter at zouden we tegenwoordig moeten zonder pizza’s? In ons druk-druk-druk-bestaan is de pizza de uitgelezen snelle gemaksmaaltijd. In reclames zie je het ook, die moeder die vanaf kantoor even de pizzakoerier naar haar kinderen thuis stuurt om snel-snelsnel het avondeten te verzorgen. En wie herinnert zich niet die Engelse tvserie met die vrouwelijke detective die voortdurend tijdens drukke misdaadzaken een vegetarische pizza met ham en salami bestelde? Hoewel de oorsprong van de pizza teruggaat tot eeuwen voor Christus (Cato schrijft al over platte broden met olijfolie en kruiden) en in die tijd in tal van varianten rond de Middellandse Zee voorkomt, claimen de Napolitanen de uitvinding. Port Alba uit 1830 wordt als de eerste pizzeria in Napels aangemerkt en meesterkok Raffaele Esposito moet eind 19e eeuw in Napels de eerste Pizza Margherita voor koning Umberto I en zijn vrouw Margherita di Savoia hebben bedacht; met mozzarella, basilicum en tomatensaus – de kleuren van de Italiaanse vlag. En in elk geval waren de Napolitanen de eerste pizzabakkers die de combinatie met tomaat toepasten. In Napels moet je tegenwoordig ook aan allerlei regels voldoen wil je het keurmerk Vera Pizza Napolitana – echte Napolitaanse pizza – mogen voeren. Pizza met ananas, banaan, kiwi en worstjes is er – terecht trouwens – uit den boze. Pizza is van oorsprong armeluisvoedsel. Bloem, water, olie en wat kruiden waren goedkope ingrediën-
27
Coos Versteeg
enkeling kan ook de verleiding niet weerstaan om wat kummel tussen de oregano te strooien. Het merendeel van de bezorgpizza’s is belabberd van kwaliteit. Een pizza moet meteen vanuit de (hout)oven op tafel komen, maar de pizzakoerier is al snel twintig minuten onderweg. In de kartonnen doos en isolatietas trekt het vocht van tomatenpuree en andere ingrediënten in de bodem die vervolgens zo slap wordt als een pannenkoek. Om dit probleem tegen te gaan, maken sommigen de bodem dikker. Dat absorbeert het vocht, maar verhult niet dat er nogal eens ingrediënten van inferieure kwaliteit worden gebruikt.
I De bijgeleverde verse rucola meebakken met de pizza is niet echt een succes.
ten. Daarvan was altijd wel iets te vinden. En simpel gezegd is ’t zo dat als je het deeg in het water gooit, dan krijg je pasta. Bak je het in een houtoven dan heb je pizza. Dat de gebakken broodbodem in de oudheid als bord was bedoeld, doet minder terzake als je maag knort.
E
en pizza kost nog steeds vrijwel niets. Een bemiddelde doch vrekkige vriend van me weigert dan ook principieel om pizza te ko-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
ARGUS
pen. Hij heeft ooit uitgerekend wat zo’n ding aan ingrediënten kost en voelt zich genomen bij elke euro die hij ervoor neertelt. Niettemin is er geen gerecht te bedenken dat zo’n wereldwijde zegetocht heeft gemaakt als de pizza. In 1905 opende de Italiaanse immigrant Gennaro Lombardi in New York de eerste pizzeria in Amerika. De Amerikanen waren op hun beurt de uitvinders van de pizzaslices als fastfood en ontwikkelden het
fenomeen van pizzakoeriers. Het kleinste gehucht in Nederland kent tegenwoordig wel een pizzabezorgdienst, die vanaf pakweg zeven euro een dampende doos aan de deur aflevert. Dikke kans dat in de keuken van de pizzabakker Turkse of Arabische muziek klinkt, want de bezorgmarkt is in belangrijke mate in Turks/ Marokkaanse handen. Je kunt het soms lezen aan spelfouten in het Italiaans in hun foldertjes, je merkt het aan de kaas die ze gebruiken en een
k durf het nauwelijks te bekennen, maar veelal vind ik in de snel-snel-snel-sector de afbakpizza’s uit de supermarkt beter. Ze zijn er in talloze soorten, uitvoeringen en prijsklassen. Van die hele simpele diepgevroren in folie of karton tot die quasi-luxe koelkastverse dingen waar los een zakje ruccola bij wordt geleverd. Maak je daar een bijpassende salade van? Strooi het er na het verhitten los overheen? Weten ze hier in Italië wel van? In elk geval kreeg ik het op een feestje een keer meegebakken in de oven en dat bleek niet echt een succes. Het klinkt vreselijk, maar met de Dr. Oetker-pizza’s kan ik nog het beste leven. Maar eigenlijk zou het gezegde gewoon moeten luiden: eerste Napels zien en dáár pizza eten, dan sterven! 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
NAGELKNIPPERTJESPOST
Q-Music geeft vandaag ruimtereis weg
© 2007 - René Leisink
tergebleven. Wat gebeurt er met deze artikelen? Is er een kans dat de eigenaar ze ooit terugziet? Mijn idee: voorzie in de mogelijkheid om zakmesjes, parfums en ander potentieel terrorismegevaarlijke voorwerpen die per ongeluk in de handbagage zijn blijven zitten, desgewenst in een envelop te stoppen en naar je huisadres te sturen. Zet een automaat neer bij de paspoortcontrole, waar reizigers tegen betaling enveloppen, pakketjes en postzegels kunnen kopen. Pen-aan-een-touwtje erbij, brievenbusopening en klaar. Zo kan tante post er ook nog wat aan verdienen. Ik zie alleen maar winnaars. En u?
Beste Ad Rutten, luchthavendirecteur Schiphol,
HPFEJEFF OBBS TUVVSIFU EFJKTLBTU
Ik hoor een snerpend geluid. Het is weer zover. In de rij bij de bagagecontrole gaat het piepje van de detectiepoort af. Een potige beveiliger stapt resoluut op de piepende persoon af en verzoekt deze op een bepaalde plaats een dito houding in te nemen. Ha, daar is de boosdoener. Een Leatherman, een nagelschaartje, een Zwitsers zakmes, een nagelvijl, een mascarabuisje of wat dan ook, verdwijnt na een ‘dit mag niet’ in een grote ton. Een nieuwsgierige blik daarin onthult honderden vaak niet goedkope gereedschappen. En een keur aan parfums waarmee je een dure drogisterij zou kunnen vullen. Allemaal per ongeluk in de handbagage ach-
Vriendelijke groet, Joep Zijp
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteur Frank Poorthuis artdirector Maarten ten Haaf marketing Gert Jan Laurman distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
De zon krijgen we vandaag waarschijnlijk niet te zien en bovendien valt er geregeld regen, al zijn er vanmiddag ook langere droge perioden. Er waait een matige, aan zee krachtige en op de Wadden eerst nog even harde noordoostelijke wind (kracht 7). Het wordt 15 tot 17 graden.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
Het blijft overwegend grijs en regenachtig. De wind is minder sterk dan vandaag, matig met kracht 3 á 4, en draait naar west tot noordwest. Het wordt maximaal 16 graden. Zondag komt de zon wel af en toe tevoorschijn, blijft het vrijwel overal droog en stijgt de temperatuur tot 18 graden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 28 september
hoogste max. temp.: 25,7ºC in 1946 laagste min. temp.: -0,2ºC in 1939
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Regen Buien Bewolkt Buien
15˚C 16˚C 17˚C 16˚C
28
TV-Gids
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:35 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Sesamstraat GroenLinks EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter
20.00 20:00 20:30 21:30
NOS Journaal Vermist Danny & Jenny de Munk
22.00 22:00 23:00 23:55 00:10 01:10
Nederland 2
TROS TV Show op reis Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:10 17:35 18:20 18:50 19:20 19:50
17.00 NOS Journaal De Wandeling De jaren ‘50, ‘60 en ‘70 That’s the question Man bijt hond Blauw bloed extra Ik ben er weer
20.00 20:25 20:50 21:20
Netwerk Per seconde wijzer De leugen regeert
22.00 22:00 22:15 23:00 00:30
Nederland 3
NOS Journaal Nova Politiek De oversteek: Guernsey Cinema.nl: Nederlands Film Festival 2007
17:00 17:05 17:20 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:22 19:30
17:00 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
Ranking the stars De Lama’s Tequila NOS Sportjournaal NOS Journaal Missing without a trace Draadstaal De wereld draait door
22:20 22:45 22:55 23:00 23:55
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard
Jensen! The nanny PostcodeLoterij: Deal or no deal De Gouden Kooi Flodder
20.00 20:30
Goede tijden, slechte tijden CSI: Miami Gillend naar huis
22.00
22.00 22:00 22:30 22:55 23:10 23:55 00:25
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Dokument junior AVRO Junior Songfestival 2007: Report AVRO Smartkidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 20:25 21:15
RTL 4
Van Helsing
22.00 22:45 23:30 00:00 00:30
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 17:45 18:00 18:55 19:50
Who’s next The A-Team Law & order De Pfaff ’s
20.00 20:30
17:05 18:05 19:00 19:25
RTL Voetbal: Jupiler League European Poker Tour Dublin
20:00 20:30
The flying doctors Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum So you wannabe a popstar
22.00 22:30 22:50 22:55 23:30
Veronica
17.00
20.00 Someone to watch over me
22.00 22:35 23:35
Net 5
17.00
17:15 18:05 19:05
17.00 The O.C Charmed McLeod’s daughters
17:10 17:35 18:00 18:55 19:50
Sex and the city Medium Lost
20.00
20.00 20:00 20:30 21:30
22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Out for justice
22:30 00:45
Training day Sex and the city
20:25 21:20
Yin Yang Yo Kim Possible South Park The Simpsons Brainiac Wegmisbruikers De grote beurt
22.00 22:00 22:55 23:30 00:00
RTL 8
17.00
Best of Top Gear Roadrun Sexcetera Jordan & Peter: Jordan and Peter laid bare
17:00 17:30 18:20 19:10
Everybody loves Raymond Ally McBeal Dr. Phil Oprah Winfrey show
20.00 20:00 20:30
Een plek onder de zon Still breathing
22.00 22:35 23:25 23:55 00:20 00:30 00:35
As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40
Het weer Thuis De provincieshow
22.00 22:00 22:45 23:15 23:36 23:37 23:40 23:45 00:30
Primeval Studio 1 Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer Missing De rode loper
17:05 17:30 17:45 17:55 18:05 18:15 18:30 18:45 19:10 19:35 19:45
Terzake De weg naar Mekka De canvascrack
22.00 22:10
BBC 2
17.00 Doug in het Disney festival Zoé Kezako Go IV Spring Karrewiet Spring W817 Lockie Leonard Girls in love Karrewiet Space goofs
20.00 20:00 20:50 21:35
BBC 1 17:10 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
17.00 Shaun the sheep The Basil Brush show Trapped Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
The One show My family EastEnders After you’ve gone
22.00 22:00 22:30 23:00
Desperate housewives
23:35
BBC World
A bucket o’ French and Saunders Not going out Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Friday night with Jonathan Ross
17:30 18:15 19:00 19:30
17.00 Ready steady cook The weakest link Eggheads Nature’s calendar
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
Our world World news today World business report Sport today
20.00 The gardener’s year Meet the history detectives How to be a gardener Gardeners’ world
22.00 22:00 23:00 23:30 00:00 00:30 00:35 01:10 02:10 03:40
17:30 18:00 19:30 19:45
The story of India QI Newsnight Newsnight review Weerbericht Mock the week The restaurant The triple echo Star trek: The next generation
20:00 21:30
World news today Indian school: Howzat
22.00 22:30 23:15 23:45 00:30 00:45 01:30 02:30 03:30
Extra time World business report Sport today Asia today World business report Extra time World business report Our world
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:45
Tagesschau Liebe auf den dritten Blick Tatort: Stoevers Fall
22.00 23:10 23:23 23:25 00:55 01:15 02:55
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Kitzbühel heute Weerbericht Der Landarzt Siska Der letzte Zeuge
22.00 Tagesthemen Das Wetter im Ersten Meine Schwester und ich Nachtmagazin Die Spur führt nach Soho Tagesschau
22:00 22:27 22:30 23:00 00:00 00:10 00:50 04:20
heute-journal Weerbericht Stoiber geht: Der lange Abschied von der Macht Eine große Nachtmusik heute nacht Veronica Mars Lange Nacht der Kleinkunst citydreams
Reel wars Classic car club: Jag MKII 5th Gear Stunt junkies: Rally car jump American chopper: Liberty Bike
21:00 21:30
Mythbusters: Shattering subwoofer Ultimate biker challenge: Sweden Mean machines: The transatlantic challenge: Forwarders
22.00 22:00 23:00 00:00 00:30 01:00
17:00 17:30 18:00 19:00
20.00 20:00
20.00 20:15 21:15
17:00 17:30 18:00 18:30 19:00
National Geographic
17.00
American hotrod: ‘40 Ford Rides: Chip vs George Sex sense: The kiss Sex sense: Bi way I shouldn’t be alive
Crocodile chronicles: Calling all crocs Let’s get inventin The sea hunters: The wreck of Arturo Prat’s Esmeralda Earth investigated: Birth of the universe
20.00 20:00 20:30 21:30
23:30 00:00 01:00
18:00 18:30
Eurogoals weekend Tennis
20.00 20:15 21:00 21:30
Atletiek Sterkste man Sterkste man
22.00 I didn’t know that Seconds from disaster: The Kursk Rescue emergency: The Brighton bombing
22.00 22:30
Eurosport
17.00
Situation critical: Hollywood shootout I didn’t know that The sea hunters: The wreck of Arturo Prat’s Esmeralda Seconds from disaster: The Bali bombing
22:00 23:30 00:00 00:30
Worstelen Extreme sports: YOZ Eurogoals weekend Atletiek
Puzzel met De Pers 1
ZWEEDS RAADSEL: sierlijkheid
gewicht op de manier van
opzetje
2
2
3
4
5
6
uiting v. aarzeling aandeelbewijs
barmhartig
7
CRYPTOGRAM
stad in Duitsland
1
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
6 6
aanduiding deel v.e. schip
boom Turkse titel
gemalin van Iason
een beetje
7
9 10
erg dom
inschrijven
cassettebandje
7
maatstaf
5
11
babbelaar modieus gekleed
HORIZONTAAL: 1. Guitige hijswerktuigen (8); 4. Journalistieke beloning met de waarde van een tapijt (8); 6. Dat stoeltje is niet door een vakman gemaakt (4); 8. Leer grootmoeder weer dat het slecht is (7); 9. Die vis kan erover gaan (4); 10. Dat blad gaat er niet op vooruit (8); 11. Kussentje in de rug (8). VERTICAAL: 1. Het muziekgezelschap is van plan om op de step te komen (6); 2. De prijs gaat omlaag door het wegspoelen van grond (6); 3. Dier voor de constructie van een wagen (7); 5. De intensiteit van een fort (7); 6. In orde maken met borrels (6); 7. Die ton is op het nippertje aan boord (6).
muzieknoot familielid
4
verzenmaker
1 edel
3
vlies op wijn of bier
MIKADO
SUMBRERO®
9
11
16 15
6
11
12
16
16
SUDOKU
3
2
23
19
SUDOKU
9
9
4
8
3
SUDOKU 2
5
6
9
Brainsnack 1 blokje. Het aantal zwarte en paarse blokjes is gelijk aan het aantal rode blokjes.
4
4
2
3
8 3
7
6 6
9 7
1
4
3
3
3
4
9
1
5
5
2
9 1 7 2 6 3 5 4 8
8 3 6 7 5 4 9 1 2
1 4 5 3 8 6 7 2 9
6 8 9 1 2 7 4 3 5
7 2 3 4 9 5 6 8 1
7 5 8 9 6 3 4 1 2
6 1 3 4 5 2 7 8 9
4 2 9 1 7 8 3 6 5
9 8 6 2 3 7 1 5 4
1 3 7 5 8 4 2 9 6
2 4 5 6 1 9 8 3 7
3 7 2 8 9 6 5 4 1
8 6 1 7 4 5 9 2 3
5 9 4 3 2 1 6 7 8
6 8 7 1 3 4 9 5 2
2 4 9 5 8 7 1 6 3
3 5 1 9 2 6 4 7 8
8 6 3 7 9 5 2 4 1
9 2 5 8 4 1 6 3 7
1 7 4 2 6 3 8 9 5
5 9 8 6 7 2 3 1 4
7 3 2 4 1 9 5 8 6
4 1 6 3 5 8 7 2 9
4 9
21
7
4
9
4
7
15
4
6
2
8
2 5 4 9 1 8 3 6 7
5 7
5
5 7 8 6 4 1 2 9 3
KAKURO®
7
3 7
4 9 1 5 3 2 8 7 6
Kakuro® van gisteren
4
7
3 6 2 8 7 9 1 5 4
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 8 6 1 driehoekjes de som van cijfers 7 9 8 9 van 1 tot en met 9, die hori4 7 9 3 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge7 9 2 1 vuld. De Sumbrero® links is 6 8 7 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 8 1 1 moeten worden ingevuld. De 0 2 9 5 doet helemaal niet mee. Per 3 6 7 som mag elk cijfer maar één 5 8 2 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
8
10
29
In welke volgorde, van de bovenste tot de onderste, zijn de mikadostokjes vrij op te pakken?
Zweeds -h-a-p-ajaarfeest -lam-dier olm-aak-a -o-arleskwakkelen -eiser-ko ked-lento -nar-neer JODELEN
Kakuro® & Sumbrero®
17
5
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Plaatsje; 4. stoppage; 6. snik; 8. colbert; 9. nona; 10. staalpil; 11. rekkelijk. VERTICAAL: 1. Posten; 2. alpaca; 3. stalles; 5. erezaak; 6. stille; 7. koelak.
8
vis
29
1
9
3 16
2 16
4 5 1 6
8
4
3
1 8
7
6
9
9
2
2
6
6
5
3
1
6 5
8 3
1
8
3
2
2
7
8
8 9
6
5 4
8
9
17
3
3
11
5 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Uw foto in de krant?
LEZERS
COLUMN
Naaktslak Esther Kuipers
Naast de lezerscolumn die De Pers dagelijks plaatst, verschijnt op de plek van de IJskast vanaf medio volgende week de lezersfoto. Wij verzinnen een wekelijks wisselend thema, u maakt een foto. De mooiste foto’s worden geplaatst. Het thema van volgende week is: wakker wordende Pers-lezers. Camera op het nachtkastje dus en opsturen die foto!
[email protected]
...
Wanneer je naar mijn grootste angst zou vragen, zou het even duren voordat ik uitermate voorzichtig de woorden ‘weet ik niet’ of ‘geen idee’ zou kunnen stamelen. Het begrip angst ligt ergens ver achterin mijn hersenen opgeslagen tussen de allang vergeten natuur- en scheikundeformules van drie jaar geleden. Op de vraag naar mijn grootste afkeer zal ik echter al na een halve seconde antwoorden met een gezicht vol afgrijzen. Naaktslakken. Alleen het woord op al. Het is een woord met een vieze nasmaak dat langer dan andere woorden in je mond blijft hangen. Bij de minste of geringste regenbui komen ze te voorschijn. Waar ze van-
[email protected] daan komen? Geen idee. Soms hele kolonies die twee aan twee het voetpad oversteken, en dat allemaal zonder gêne voor hun naakte lichaam. Eén met de natuur zullen ze wel gedacht hebben. Ergens zijn het wel bijzondere wezens. Het komt regelmatig voor dat ik op de stoep een overreden naaktslak zie liggen. Expres, als je het mij vraagt, maar dat terzijde. Er hoeft maar één naaktslak zijn overleden soortgenoot te ontdekken en hij wordt al bedolven onder een horde andere naaktslakken die zich te goed doen aan een feestmaal. Het slachtoffer wordt van top tot teen opgegeten door zijn vrienden. Vergelijkbaar met een waardige begrafenis. De andere bezigheden van de naaktslak doen dit plechtige ritueel echter behoorlijk teniet. Zo terroriseert familie slak al een jaar lang het konijnenhok achterin de tuin, waardoor ik genoodzaakt ben elke ochtend
deze opdringerige wezens op te sporen en ze vervolgens walgend de tuin in te smijten. Met een schepje overigens. Mijn laatste akelige aanvaring met een naaktslak was enkele weken terug. Ik geef toe, het was een onbezonnen actie. Het was laat op de avond toen ik op blote voeten de tuin in rende. Het was heerlijk om op dat tijdstip nog even buiten te zijn, tot ik plotseling iets glibberigs onder mijn rechtervoet uit elkaar voelde spatten. Wel honderd keer heb ik daarna mijn voeten gewassen. De gelegenheid heb ik aangegrepen om met een zaklamp vol afkeer naar de fijngestampte naaktslak te kijken. Een afschuwelijke aanblik, maar toch. Elke slak minder is er één zal ik maar zeggen. En ik geef toe: ik heb nog nooit zo lekker geslapen als die nacht. 1
30
Sport
WK Schaken Levon Aronian geliefd bij fans, gehaat door tegenstanders
‘Hij is een prostitué van de database’ Levon Aronian (24) wordt deze week in Mexico weliswaar geen wereldkampioen schaken, maar de Armeniër is wel hét talent van de toekomst. Geliefd bij publiek, gehaat bij sommige tegenstanders. ‘Aronian zegt rustig dat hij in álles geniaal is.’ Renzo Verwer MEXICO CITY/AMSTERDAM
...
Jan Timman, Nederlands bekendste schaker, zag in 1999 al dat een ruwe diamant tegenover hem zat. Aronian was nog maar zestien jaar, verloor zijn partij, maar maakte wel indruk op Timman. ‘Hij is een interessante persoonlijkheid, vandaar dat hij ook zoveel fans heeft onder amateurschakers. Vaak hebben jonge spelers weinig te melden. Maar Aronian zegt rustig in interviews dat hij in alles geniaal is, terwijl hij op andere momenten laat weten dat hij alleen met geluk de wereldtop heeft gehaald.’
Billie Holiday Levon Aronian is een classicus. Zijn favoriete schrijver is de Rus Nikolai Gogol en tot zijn muzikale favorieten rekent hij Billie Holiday. Hij kijkt graag films: van Ingmar Bergman en Alfred Hitchcock tot Andrej Tarkovsky. Zoals het een schaker betaamt, pakt hij ook die hobby systematisch aan: hij kijkt álle films van één regisseur achter elkaar op dvd. Als schaker staat hij bekend als een allrounder,
Levon Aronian gedraagt zich in het schaakcircuit vol zelfvertrouwen. REUTERS
want Aronian beheerst eigenlijk álle facetten van het spel. Hij zegt over zichzelf dat hij lui is in zijn voorbereiding op partijen. De Nederlandse grootmeester Karel van der Weide, die hem goed kent, gelooft daar echter niets van. ‘Dat zegt hij omdat hij niet te veel prijs wil geven.
Nee, net als alle andere toppers is hij een prostitué van de database. ‘
Fotografisch geheugen ‘Ik denk wél dat hij minder tijd aan schaken besteedt dan bijvoorbeeld Viswanathan Anand, Andrei Topalov en Ruslan Ponomariov. Maar Aroni-
an is een natuurtalent in de klasse van Anand. En hij heeft een fotografisch geheugen: als hij een keer in de voorbereiding een variant ziet, dan onthoudt hij hem.’ Aronian gedraagt zich in het circuit, waar hij in 2004 binnendrong tot de wereldtop, vol zelfvertrouwen.
Op toernooien is duidelijk dat hij veel mensen kent en grappig in de omgang is. Toch wordt zijn karakter niet door iedereen begrepen. Tegen Ivan Sokolov, de huidige Nederlandse nummer een, maakte hij enkele slecht geplaatste opmerkingen over hun partij die Sokolov verloor. Hij meldde dat zijn winst lag in zijn voorbereiding, niet in zijn goede spel. Het werd niet op prijs gesteld. Sokolov: ‘Hij vond het vervelend dat hij al in de opening won. Maar dat soort opmerkingen slaat nergens op, dan moet hij maar een andere opening spelen.’ ‘En toen ik vorig jaar een simultaan gaf bij Corus, ging hij heel lang tegenstanders van me helpen. Hij ziet dat vast als leuke grappen, maar ik ben er niet zo van gediend. Hij is een geweldig schaker, maar als persoon: maf en niet aardig.’ Vooraf gold de Armeniër, na Anand en Kramnik, als een van de favorieten voor de wereldtitel in Mexico, waar zondag de winnaar wordt gekroond. Die zal hoogstwaarschijnlijk naar de naam Anand luisteren. Niettemin lijkt de ervaring van het WK Aronian te helpen in zijn jacht op de prestigieuze titel. Timman is echter voorzichtig met te veel complimenten. ‘Ik vind hem niet zo goed als bijvoorbeeld Anand. Je ziet wel dat hij keihard werkt en een frisse kijk op het spel heeft.’1
Ajax
Formule 1
Spelers moeten kaartje van fans betalen
Verklaring Alonso zorgt niet voor sfeerverbetering bij McLaren
Novum AMSTERDAM
...
De selectie van Ajax is gisteren door trainer Henk ten Cate bestraft met een looptraining van een uur. Ook moet de spelersgroep het kaartje van fans voor de wedstrijd in de volgende bekerronde betalen. De coach van de Amsterdammers besloot tot deze maatregelen naar aanleiding van de beschamende vertoning van woensdag tegen Kozakken Boys. In het bekerduel met de
Brabantse amateurs stelden de Amsterdammers de 2-1 winst pas veilig in de verlenging. Alleen de Ajaxsupporters die dit duel vanuit het bezoekersvak van Kozakken Boys hebben gevolgd, hebben recht op een gratis kaartje voor de volgende ronde. Direct na het duel in Werkendam excuseerde Ten Cate zich al voor de geleverde wanprestatie van zijn pupillen. Een dag later moesten de Ajacieden boeten. Na enige tijd leek het erop dat de exercitie van de voetbal-
lers erop zat, maar dat bleek niet het geval. ‘Jullie hebben een half uur gelopen’, beet Ten Cate zijn manschappen toe. ‘Nu omdraaien en de andere kant op. In een hoger tempo.’ Alleen doelman Erik Heijblok, die woensdagavond schuldig was aan de enige tegentreffer in de bekerwedstrijd, mocht na enige tijd wandelen. De Noord-Hollander wenste echter solidair te zijn met zijn teamgenoten. Pas na een stemverheffing van zijn trainer hield hij zijn benen stil. 1
Redactie sport AMSTERDAM
...
Wereldkampioen Formule 1 Fernando Alonso kondigde gisteren aan geen reden te zien om volgend jaar bij het team van McLaren te vertrekken. Vermoedelijk hoopte teambaas Ron Dennis dat de Spanjaard eindelijk zou verklaren dat hij juist wél zou verkassen. De twee leven al weken in onmin met elkaar omdat Alonso, als wereldkampioen, een voorkeurspositie wil ten opzichte van zijn teamgenoot Lewis Hamilton. Sinds de Grand Prix van Hongarije, begin augustus, hebben de tweevoudig wereldkampioen en de Engelsman geen woord meer
met elkaar gewisseld. Tegenover de sportpers in het Japanse Fuji, waar zondag de Japanse Grand Prix verreden zal worden, liet de McLaren-rijder weten dat het goed met hem gaat in het kampioenschap en dat hij daarom blij is. Dennis is niet de enige die Alonso bij McLaren liever kwijt dan rijk is. Hamilton kwam al een aantal keer in aanvaring met de Spanjaard, maar na de Grand Prix van België plaatste hij grote vraagtekens bij de agressieve rijstijl van Alonso. De Brit werd daar door zijn nukkige teamgenoot bijna van de baan gereden. De afgelopen weken is druk gespeculeerd over een transfer van Alonso naar zijn oude team Renault. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...................................... KORT 111
Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar www.depers.nl/opkantoor en vul uw gegevens in.
Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op National Geographic of Quest.
Davis Cup-team tegen Letland of Macedonië
Het Nederlandse Davis Cup-team neemt het in de tweede ronde van de Europees/Afrikaanse zone op tegen de winnaar van het duel tussen Letland en Macedonië. Dat wees de loting gisteren uit. Oranje speelt in april in beide gevallen een uitwedstrijd. Letland en Macedonië kruisen in februari de degens met elkaar. De Letten lijken op papier de favoriet. De Baltische staat heeft de beschikking over Ernests Gulbis, de nummer 58 van de wereldranglijst. De winnaar van de tweestrijd tussen Nederland, dat vorige week
Portugal versloeg in een promotie/ degradatieduel, en Letland of Macedonië plaatst zich voor de play-offs voor een plaats in de wereldgroep. 111
Timmy Simons verlengt contract bij PSV
Het contract van Timmy Simons bij PSV wordt opengebroken en verlengd tot 2011. De Belg wil de laatste jaren van zijn carrière voor de Eindhovense club spelen. Zijn huidige contract loopt aan het eind van het volgende seizoen af. Simons speelt vanaf 2005 bij PSV en werd sindsdien twee keer landskampioen. Eerder speelde hij voor Club Brugge. Daar werd hij ook twee keer kampioen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Assistent-toeschouwer Altijd handig, zo’n scheidsrechterscursus. In het bekerduel tussen Excelsior en VVV viel de assistent-scheidsrechter uit. Een van de toeschouwers, met diploma, kreeg vervolgens de vlag toebedeeld.
Sport
Club uit KNVB-beker gezet
Bij PSV niet de eerste administratieve blunder PSV is door de KNVB uit het bekertoernooi gezet na het opstellen van de geschorste Manuel da Costa tegen Jong Heerenveen. Redactie sport EINDHOVEN
…
Kaiserslautern-PSV 1-0, 0-1 in de return, 8 en 15 maart 2001. PSV ‘vergat’ Ruud van Nistelrooij, die lang revalideerde na een zware knieblessure, en Eric Addo in te schrijven voor de UEFA Cup. De formulieren waren twee weken te laat opgestuurd. Addo zat zelfs niet-speelgerechtigd tegen Parma op de bank, maar viel niet in. De Eindhovenaren poogden
vergeefs via sporttribunaal CAS alsnog toestemming om de voetballers op te stellen af te dwingen. SHO-Jong PSV 0-1, 9 augustus 2005 Jong PSV wint in de eerste ronde van de KNVB-beker van SHO uit Oud-Beijerland door een strafschop. Maar PSV had per abuis de Australische international Lindsay Wilson opgesteld. De verdediger was het seizoen ervoor verhuurd aan Helmond Sport. Na het duel met de amateurs bleek dat zijn overschrijving naar PSV nog niet formeel was afgerond , waardoor hij nog niet speelgerechtigd was. SHO mocht door naar de volgende ronde.
PSV-Arsenal 1-0, 1-1 in de return. 20 februari en 7 maart 2007. Na twee jaar revalideren is John de Jong eindelijk weer fit. Maar bij de heropening van de inschrijving voor de Champions League ziet PSV De Jong ‘over het hoofd’, aldus technisch manager Stan Valckx.
Champions Trophy
Hockeyers kunnen zich nu opmaken voor duels in Maleisië Novum AMSTERDAM
Jong Heerenveen-PSV 0-3, 26 september 2007 Het Friese beloftenelftal treedt aan met Braziliaans international Afonso Alves. Desondanks wint PSV, maar nadien blijkt dat verdediger Manuel da Costa geschorst was na twee gele kaarten in het vorige bekertoernooi. De KNVB besloot gisteren dat Jong Heerenveen doormag naar de derde ronde. PSV-directeur Jan Reker noemt het voorval ‘een blunder van jewelste’. ‘Ik heb onmiddellijk besloten om de procedures bij dit soort administratieve zaken intern drastisch te wijzigen. Hier is het laatste woord dus zeker nog niet over gezegd.’ 1
31
...
De Internationale Hockey Federatie heeft gisteren besloten dat de Champions Trophy dit jaar in Maleisië wordt georganiseerd. Twee weken geleden werd duidelijk dat Pakistan, waar het toernooi eigenlijk zou plaatsvinden, niet langer een optie was. De situatie in het land was te gevaarlijk. Het hockeytoernooi zal nu van 29 november tot en met 9 december worden gespeeld in Kuala Lumpur, de hoofdstad van Maleisië. Australië en Spanje hadden eerder dit jaar laten weten niet naar het door een reeks zelfmoordaanslagen getrof-
fen Pakistan te zullen afreizen. Zij vonden, gezien de spanningen in het land, deelname niet verantwoord. Nederland, Duitsland en Zuid-Korea hielden nog een slag om de arm. Omdat het organiserende land automatisch is geplaatst, is het toernooi uitgebreid tot acht teams: de zes teams die al zouden meedoen (Australië, Duitsland, Zuid-Korea, Nederland, Pakistan en Spanje), gastland Maleisië en Groot-Brittannië. Pakistan mocht uiteindelijk deelnemen als compensatie voor het verlies van de organisatie van het evenement. De Britten werden toegevoegd aan het deelnemersveld vanwege hun vijfde plaats op het WK in 2006. 1
IJshockey Coach en recordinternational Berteling viert vijftigste verjaardag met jubileumwedstrijd
Een feestduel voor z’n beste vrienden IJshockeycoach Ron Berteling van Amstel Tijgers viert morgen zijn vijftigste verjaardag met een jubileumwedstrijd. ‘Want mijn beste vrienden zitten bij het ijshockey.’ Remco Janssen AMSTELVEEN
...
Eigenlijk was het de bedoeling dat zijn verjaardagsduel gewoon een mooie wedstrijd zou worden met wat oud-spelers van vroeger. Maar, constateert organisator en feestvarken Berteling, het duel is inmiddels niet uit de hand gelopen, maar wel behoorlijk ‘uit zijn jasje gegroeid’. Al jaren liep de recordinternational (213 caps) rond met het idee om op zijn vijftigste verjaardag een jubileumduel te organiseren. ‘Ik was vroeger een teamspeler, met veel respect voor de tegenstander. Ik heb een lange tijd mijn sport op een hoog niveau bedreven. Een aantal van de mensen met wie ik heb samengespeeld – of tegen heb gespeeld – zie ik nu nauwelijks meer, terwijl wij wel een leuke tijd samen hebben gehad.’ Maar ja, nodig één persoon uit, en je moet ook die ander uitnodigen. En de volgende speler kon hij ook niet over het hoofd zien. Uiteindelijk begon hij drie maanden geleden met het aanschrijven van zo’n zestig (oud-)spelers, uit elke stad één, soms meerdere. Zo’n 45 man verschijnt morgen op het ijs in de Jaap Edenhal. Berteling: ‘Als ik ook spelers uit het
Ron Berteling: ‘Als ik ook spelers uit het buitenland had uitgenodigd, had ik er zo honderden gehad.’ CHRISTIAAN KROP
buitenland had uitgenodigd, had ik er zó honderden gehad.’ De invitaties maakte hij zelf. ‘Ik wil altijd de regie in eigen handen houden.’ Zijn beste vrienden uit de ijshockeywereld zegden toe te komen. Zoals zijn idool Corky de Graauw, nu
golfclubeigenaar. ‘Hij is voor mij een grootheid. Ik heb hem als 14-jarige pikkie nog zien spelen, later heb ik bij Amsterdam en in het Nederlands team met hem mógen samenspelen.’ Ook Jos Bles komt, zijn oud-ploeggenoot en nog altijd zijn beste vriend.
Op de site van de Tijgers memoreert Bles dat hij Berteling ooit zo ‘mager als een garnaal’ zag binnenkomen bij Amsterdam. Zat Berteling vier witte boterhammen met vleeswaar te eten in de pauze, terwijl een teamgenoot zijn kunstgebit uitdeed. Trek, maar
ook nervositeit, grapt Bles. Vrijwilligers verzamelden meer anekdotes over Berteling en publiceerden die op de site van de Tijgers. Op en top een gentleman of ‘een icoon’, zo omschrijven (oud)-ijshockeyers hem. ‘Het is mij heel veel waard om te lezen hoe mijn tegenstanders over mij denken en dachten: dat ik een teamspeler ben.’ Na afloop speelt zijn team Amstel Tijgers in een nieuw gecreëerde supercup tegen Tilburg Trappers. De eenmalige wedstrijd komt in de plaats van het vorig jaar zo verfoeide Challenge Cup, waarin eredivisionisten monsterscores neerzetten tegen eerstedivisieteams. Het supercupduel draagt de naam van de coach: de Ron Berteling Trofee, een cadeautje én eerbetoon van de ijshockeybond voor de ultieme teamspeler. Uiteraard is Berteling vereerd met de naar hem vernoemde trofee. ‘Maar ik wil niet uit de hoogte doen. Ik heb het zo lang volgehouden (hij speelde vorig jaar nog vier duels in de Challenge Cup, red.) omdat ik zuinig ben op mijn lichaam. Met een beetje spelinzicht en techniek kom je ver.’ Zelf een feestje bouwen voor zijn vijftigste verjaardag is geen uiting van egoïsme, betoogt Berteling. Al zijn (beste) vrienden zitten in het ijshockey. ‘Het ene verhaal dat ik al honderd keer gehoord heb, wil ik nóg een keer horen. En dan lach ik net zo hard als — of nóg harder dan — de eerste keer dat ik de grap heb gehoord.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Internationals Flier en Wensink genomineerd
De volleybalinternationals Manon Flier en Caroline Wensink zijn genomineerd voor de uitverkiezing van speelster van het jaar in de Nederlandse competitie. Gisteren werden beiden met Oranje uitgeschakeld op het EK in België. Monique Wismeijer van AMVJ is de derde kandidate. Bij de mannen zijn Sander Olsthoorn, Joram Maan (beiden afgelopen seizoen actief voor Dynamo) en Michael Olieman (Nesselande) genomineerd. Avital Selinger, bondscoach van de vrouwen en coach van Martinus,
maakt kans op de prijs van trainer van het jaar. Redbad Strikwerda, die met Dynamo de landstitel won, en Mathias Eichinger (Longa) zijn ook genomineerd. De Volleybal Awards worden op 7 oktober uitgereikt bij het volleybalgala na de duels om de Super Cup. 111
Barcelona enkele weken zonder Zambrotta Gianluca Zambrotta is de komende weken uitgeschakeld door een blessure aan zijn rechtervoet. Dat bleek gisteren uit een MRI-scan. De 30-jarige verdediger van FC Barcelona liep de kwetsuur op tijdens de competitiewedstrijd tegen Real Zaragoza. De Italiaan kwam in botsing met Ricardo
Oliveira en moest het veld al in de twintigste minuut verlaten. Door de blessure mist de international waarschijnlijk ook de EK-kwalificatiewedstrijd tegen Georgië op 13 oktober. 111
Springruiter Voorn opgenomen in A-kader
Bondscoach Rob Ehrens van de Nederlandse springruiters heeft Vincent Voorn opgenomen in zijn A-kader. De 23-jarige Voorn ontwikkelde zich dit jaar sterk met zijn paard Audi’s Alpapillon-Armanie. Voorn leverde een bijdrage aan het goud in de landenwedstrijd van het Europees Kampioenschap. Het A-kader bestaat nu uit acht ruiters.
Zeilster van het jaar 2007
KAMPIOENEN BERKHOUT EN DE KONING BEIDEN GENOMINEERD Lobke Berkhout en Marcelien de Koning zijn genomineerd voor ISAF Award voor ‘beste zeilster van de wereld 2007’. Het 470-tweetal neemt het in de verkiezing op tegen Claire Leroy (Match Race), het Yngling-drietal Sarah Ayton, Sarah Webb en Pippa Wilson en de Laser Radial-zeilster Evi Van Acker. Berkhout en De Koning werden in 2007 onder meer voor de derde keer op rij wereldkampioen in de 470-klasse.
Berkhout (l) en De Koning. HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Goede actie (1)
Goede actie (2)
Goede actie (3)
Michel Platini steunt scheidsrechters die wedstrijden stilleggen wegens racistische spreekkoren op de tribunes.
‘Zij hebben daar groot gelijk in’, vertelde de hoogste baas van de Europese voetbalbond UEFA. ‘Ze zullen alle steun van ons krijgen.’
Platini ging verder: ‘Voetbal is belangrijk, maar er zijn ook fundamentele dingen in het leven. Wij zullen overtreders, indien nodig , hard aanpakken.’
32
Sport
Beker Stormvogels Telstar vecht voor bestaan
‘Maar er is wél warm water hier’ In Engeland zou Stormvogels Telstar liefdevol als cultclub worden omarmd. In Nederland niet. Daar klagen voetballers over de kapotte douches. Gisteren verloor Stormvogels Telstar voor de beker van Heracles Almelo: 1-2. Iwan Tol VELSEN-ZUID
...
Even voor acht uur op sportpark Schoonenberg. Supporters van Stormvogels Telstar zwaaien met grote, witte vlaggen. De dorpsgek pakt zijn gitaar om het gezang van de ‘harde kern’ muzikaal te begeleiden. ‘Josti, josti, jostiband’, reageren de Heracles-fans. Op de staantribune achter het doel is het leeg. Er staan alleen twee auto’s geparkeerd. Aan de overkant zijn de houten banken van de hoofdtribune onbezet. De tribune is op slot gedaan; te gevaarlijk voor de toeschouwers. In afwachting van een nieuw onderkomen zitten de fans nu aan de lange zijde of op de noodtribune. De capaciteit is 2.014, vanavond zitten er slechts 488 inclusief familie en vrienden van de spelers. In de rubriek ‘Persoonlijk’ van Voetbal International noemen spelers Stormvogels Telstar steevast de meest armoedige club uit het betaalde voetbal. Er wordt geklaagd over kapotte douches, waar bovendien alleen maar koud water uit stroomt. ‘Ik lees die verhalen ook’, zegt Pieter de Waard, de algemeen directeur. ‘En eerlijk gezegd: ik kan het me voorstellen. Maar: het water is warm.’
De Waard is de zoon van Jos, die in de jaren tachtig voorzitter was. Hij bestelt een koffie in het Paviljoen waar de sfeer heerst van een bruine kroeg. ‘Waar kom je dat nou nog tegen in het betaalde voetbal?’, vraagt hij. ‘Het is kneuterig, maar wel professioneel kneuterig.’ In tegenstelling tot De Waard ergert Telstar bekendste fan, commentator Leo Driessen, zich wél aan het dedain waarmee over zijn club gesproken wordt. ‘Napraterij’, noemt hij het. ‘Maar die uitspraken over kapotte douches zijn voor journalisten leuker om op te schrijven dan dat Jong Telstar zich ook voor het bekertoernooi had weten te plaatsen en slechts nipt verloor van NAC Breda.' Stipt om acht uur komen de spelers te voorschijn vanuit de tunnel onder de hoofdtribune. De speaker heet de ‘gladiatoren’ welkom. Als na vijf minuten Stormvogels Telstar op 1-0 komt, is het feest. Maar al snel blijkt dat Heracles te sterk is voor de thuisploeg en buigt Everton de stand om naar 1-2. De Waard steekt nog maar eens een sigaret op. Met een begroting van 1,7 miljoen is het behelpen, beseft hij. 'Maar we zijn ervan overtuigd dat de nieuwe tribune geld gaat genereren.' Hij hoopt dat dan de succesvolle tijden van de jaren zeventig zullen terugkeren toen Telstar nog Eredivisie speelde. Dat is voorlopig mijlenver weg. Evenals het winnen van de beker, want met een 2-1 nederlaag zoeken de spelers van Telstar de douches op. Hopelijk doen ze het vanavond gewoon. 1
WK Wielrennen
Stef Clement vliegt naar brons én de Spelen Hij had eigenlijk maar één écht doel toen hij gistermiddag begon aan zijn 44.9 kilometer lange tijdrit in Stuttgart. Stef Clement (rechts op de foto) moest en zou bij de eerste vijftien tijdrijders van de wereld behoren, zodat hij komende zomer in het olympisch dorp zijn koffers kan uitpakken. De opmerkingen van bondscoach Egon van Kessel, halverwege het parcours in Stuttgart, verbaasde hemzelf echter net zoveel als de omstanders. ‘Ik hoorde constant dat ik tweede lag’, wist Clement na afloop te
EK Volleybal Nederland uitgeschakeld na 1-3 nederlaag tegen Polen
Oranje buigt voor flinke tante De Nederlandse volleybalsters zijn uitgeschakeld op het EK in België en Luxemburg. Gisteravond ging Oranje in het beslissende pouleduel onderuit tegen titelhouder Polen: 13 (22-25, 18-25, 25-22, 21-25). Geert Jan Hahn HASSELT/AMSTERDAM
... Sportpark Schoonenberg, het gammele stadion van Telstar. PROSHOTS
vertellen. Uiteindelijk kroop de Hongaar Laszlo Bodrogi (links) nog onder zijn tijd, maar de bronzen plak was veel mooier dan de Nederlander van tevoren had gehoopt. ‘Dit had ik nooit voor mogelijk gehouden.’ Winnaar was - hoe kan het ook anders - de Zwitserse titelverdediger Fabian Cancellara (midden). Joost Posthuma, de andere Nederlandse deelnemer, kende geen gelukkig wereldkampioenschap. Hij kwam op het spekgladde wegdek ten val en kon zijn race niet uitrijden. 1 PHOTO NEWS
Avital Selinger heeft gegokt en verloren. Al het gehele Europese kampioenschap wisselde de bondscoach zijn spelverdeelsters Kim Staelens en Riëtte Fledderus met elkaar af. Tegen Polen koos hij voor Staelens. ‘Ik wilde tegenover de hoofdaanvalster Glinka een goed en stevig blok hebben’, beargumenteerde Selinger na afloop. Dat scenario deed zich niet voor. Mal-
gorzata Glinka, met haar 1 meter 90 en 85 kilogram een flinke Poolse tante, was zelfs niet een klein beetje te stoppen. Met een verwoestende rechterslagarm beukte Glinka de ene na de andere bal op de zaalvloer. Zij zorgde er bijna persoonlijk voor dat Servië in plaats van Nederland doorgaat naar de halve finale. De beslissing van Selinger om Staelens op te stellen in plaats van Fledderus pakte ook om een andere reden ongelukkig uit. Fledderus had in eerdere wedstrijden tijdens dit toernooi aangetoond een meerwaarde voor het team te kunnen hebben, vooral wegens het rendement van haar service. De belangrijkste taak van een spelverdeelster is echter nog altijd het ver-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT
Cambuur zijn kans en werd het brutaler, met de 1-0 winst als resultaat.
AZ laat zich in beker verrassen door Cambuur
111
111
AZ heeft zichzelf gisteravond flink te kijk laten zetten door te verliezen in het bekertoernooi van Cambuur Leeuwarden, 1-0. Rachid El Khalifi tekende namens Cambuur in de 81e minuut voor de enige treffer. AZ was sterker maar kwam niet tot scoren, alhoewel het hier wel kansen voor kreeg. De grootste was voor Maarten Martens, hij schoot echter een strafschop tegen de paal. Graziano Pellè maakte dit niet meer op het veld mee. Hij viel na een kwartier in de eerste helft al uit met een blessure. Toen het 0-0 bleef, rook
Geen deelname Di Luca aan WK Wielrennen
De Italiaanse wielrenner Danilo Di Luca neemt niet deel aan de wereldkampioenschappen in Stuttgart. Dat is besloten nadat het Italiaans olympisch comité CONI had aangekondigd de Giro-winnaar mogelijk voor vier maanden te schorsen wegens betrokkenheid bij een dopingzaak. De huidige leider van de ProTour zou klant zijn van de in Italië zeer omstreden arts Carlo Santuccione. Het CONI was al van plan een onderzoek in te stellen en kreeg deze week hulp van de wielren-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
zorgen van een goede set-up. Daarin faalde Staelens gisteren, vooral op de momenten dat de Poolse dames serveerden. Oranje verloor de eerste set en stond de tweede set met 12-18 achter toen Selinger het nog probeerde met Fledderus, maar het was eigenlijk al te laat. Nederland kon niet meer in een ritme komen, terwijl de onewomanshow van Glinka maar doorging. De derde set werd op strijd nog wel gewonnen door Oranje, maar na de vierde set gingen de vlaggen van de Polen de lucht in. Door het verlies is Nederland niet alleen plaatsing voor de halve finale misgelopen, maar ook ‘n extra mogelijkheid om kwalificatie voor de Olympische Spelen veilig te stellen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... unie UCI die resultaten van dopingtests uit de Ronde van Italië overhandigde. ‘Het is een schande’, aldus Di Luca in eerste reactie. 111
Beachvolleyballers beginnen wisselvallig
De drie Nederlandse beachvolleybalduo’s zijn de seizoensafsluiting, in Brazilië, met wisselend succes begonnen. De Gruijter en Ronnes stunten door te winnen van de Duitsers Brink en Dieckmann (21-15 en 24-22) en van Dugrip/Gagliano uit Frankrijk, 21-17 en 21-8. De duo’s Boersma/ Ronnes en Nummerdor/Schuil spelen na een nederlaag en een winstpartij in de verliezersronde.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Juichen (1)
Juichen (2)
Flauw. Zes maanden moet de Colombiaanse voetballer Leider Preciado toekijken vanaf de tribune. Hij kreeg straf voor het juichen.
Preciado vierde zijn doelpunt op geheel eigen wijze. Hij rende naar het vak van de tegenstanders en liet zijn broek zakken.