Woord van de burgemeester Met plezier voldoe ik aan het verzoek van het bestuur van de Oranjevereniging Enter voor een bijdrage in dit programmaboekje. Het aangeboden programma geeft duidelijk aan dat in onze gemeente het oranjegevoel leeft. Het is een veelzijdig programma dat door de actieve Oranjevereniging wordt georganiseerd.
Vanaf 1948 vieren we deze verjaardag van verbondenheid met het Huis van Oranje. De band tussen ons land en het Huis van Oranje is al eeuwen oud. Vanaf Willem van Oranje heeft het Huis van Oranje al een belangrijke rol gespeeld in ons staatsbestel. We kunnen dan ook spreken van een historische band. Koningin Beatrix doet haar werk op een indrukwekkende wijze die respect afdwingt. Haar grote betrokkenheid vergroot haar gezag. In het Huis van Oranje onder leiding van de koningin ervaren wij met elkaar de eenheid die we als Nederlanders willen uitstralen, ondanks het gevarieerde karakter van onze samenleving. Elk jaar beleven we op 30 april ook in onze gemeenschap deze binding met het Huis van Oranje. Van harte feliciteer ik Hare Majesteit Koningin Beatrix met haar verjaardag en spreek de hoop uit dat zij nog lang voor haar familie en voor ons land actief mag zijn. Het is fijn te weten dat er in onze gemeente veel mensen zijn die enthousiast hun schouders zetten onder de vele voorbereidingen en werkzaamheden om van Koninginnedag een echte feestdag te maken. Graag geef ik dan ook complimenten aan de Oranjevereniging Enter voor het afwisselende programma en ik hoop dat velen hieraan met plezier deelnemen. Een fijne Koninginnedag gewenst. Ing. J.H.M. Robben burgemeester van Wierden
‘t Zumpke
Klimwan d
KONINGINNESLAG
Tafelvoetbal
Junglerun
KONINGINNESLAG
KONINGINNESLAG
Dorpsstraat Tapperi Infopun j t
Spring kussen
Locanta
Koninginneslag “behendigheid”
Marktplein DORPSPLEIN
Muziektent met Playback en Live Muziek tijdens Koninginnepop
Raduga Demo
Octopus
Koninginneslag
Hervormd dienst geb. Bibliotheek
Sportcafe De Zomp
Koffie
Sporthal
Penaltyschiet en Oude Pastoriestraat
Jeu De Boules
‘t Zoekerveld
Reggestraat
Schippersstraat Paardrijden
Werfstraat
Toiletwage n
Rabobank
Bornerbroekseweg
KONINGINNESLAG
Snoep en Schminkenkoek Suikerspin
Bungeerun
EHBO
Van de voorzitter Beste Enternaren, Als voorzitter voel ik me opnieuw zeer vereerd u, namens de Oranjevereniging Enter, te mogen uitnodigen om op 30 april 2011 samen met heel Enter Koninginnedag te vieren in ons mooie dorp. We zijn er trots op dat het opnieuw gelukt is om met behulp van vele vrijwilligers een prachtig programma voor deze dag samen te stellen. Traditioneel zullen herauten te paard in alle vroegte de verjaardag van onze vorstin aankondigen. Na het hijsen van de vlag wordt u in samenwerking met de ouderraden van de 5 Enterse basisscholen weer een prachtige morgen voorgeschoteld. De optocht en de aubade op het dorpsplein zijn onderdelen waarvoor ik u van harte uitnodig. Aansluitend kunt u blijven genieten van de activiteiten op en rond het Dorpsplein zoals de playbackshow. Daarmee is de dag nog lang niet voorbij. KoninginneSlag en KoninginnePop zijn succesvolle middagactiviteiten gebleken en zullen ook dit jaar weer plaatsvinden. Mocht u de Koninginnemiddag wat rustiger willen doorbrengen maar wel sportief bezig willen zijn, dan is er natuurlijk ook weer onze traditionele fietstocht. De samenstellers hebben er weer voor gezorgd dat u langs prachtige stukjes Enter komt. De Oranjevereniging doet meer dan alleen Koninginnedag. Zoals u weet, organiseert zij ook de jaarlijkse dodenherdenking op 4 mei. Deze dodenherdenking bestaat uit twee onderdelen. ’s Morgens is er een herdenkingsrit langs de verschillende oorlogsmonumenten rond Enter en ’s avonds vindt de officiële dodenherdenking op de Brandput plaats, waarvoor ik u namens de Oranjevereniging ook van harte uitnodig. Voor verdere details en achtergrondverhalen over Koninginnedag en 4 mei verwijs ik u graag naar het programmaoverzicht en andere artikelen verderop in dit boekje. Met elkaar in Enter feestvieren en gedenken kunnen we, omdat er vrijwilligers, donateurs, adverteerders en sponsoren zijn die zich op hun eigen wijze willen inzetten voor het slagen van deze festiviteiten. Zonder hen geen Koninginnedag. Daarom iedereen van harte bedankt voor de medewerking, inzet of bijdrage. Bent u nog geen lid of sponsor, geef u dan op. Verderop in dit boekje staat hoe u dit kunt doen. Tot ziens op Koninginnedag! Ben ter Haar
Programma 2011 Ochtendprogramma 7.30 uur 8.30 uur 9.00 uur 9.30 uur 10.40 uur
11.00-14.00 uur
Herauten te paard door het dorp. Diverse stopplaatsen o.a. het Reggedal en het Dorpsplein. Vlaghijsen onder muzikale begeleiding van een trompettist. Opstelling en jurering van de versierde wagens op de parkeerplaats naast de RK Kerk. Feestelijke optocht door het dorp onder muzikale begeleiding van de muziekkorpsen ‘St. Caecilia’ en ‘Irene’. Aubade op het Dorpsplein met medewerking van de beide muziekkorpsen en de prijsuitreiking van de optocht. Diverse mogelijkheden om met uw kinderen een gezellige voortzetting van de morgen te hebben.
Hier volgt een kort overzicht van de mogelijkheden:
E-factor Attracties Demonstratie s.v. Raduga Penalty schieten Schminken Koek, IJs en drinken Suikerspin
Middagprogramma 14.00 uur 14:0017:30 uur
Fietspuzzeltocht KoninginneSlag KoninginnePop
Activiteiten 30 april Optocht Koninginnedag Traditiegetrouw start ’s morgens om 9.30 uur de optocht. Versierde wagens krijgen startgeld van € 25,00. De wagens moeten zich uiterlijk ’s morgens om 9.00 uur opstellen op de parkeerplaats naast de RK Kerk. Hiervoor zijn prijzen beschikbaar van resp. €70,00; €60,00; €50,00; €40,00 en €30,00.
Versierde karren, fietsen, loopgroepen e.d. moeten zich melden om 9.00 uur bij hun eigen school. Voor hen zijn er, per school, prijzen beschikbaar gesteld. Daarnaast wordt er een aanmoedigingsprijs van € 20,00 beschikbaar gesteld. Route optocht Parkeerplaats naast de R.K. Kerk, Reggestraat Zuid, Dorpsstraat Zuid, Rijssenseweg, Reggedal, Dorpsstraat Noord, Horstinksteeg, Reggestraat Noord, Sporthal, Dorpsplein. Wij verzoeken u vriendelijk om tijdens de optocht geen auto’s langs de route te parkeren.
Playbackshow ‘de E-factor’ In de muziektent staan ook dit jaar Justin Bieber en Lady Gaga weer hun uiterste best te doen om de hoogste punten van een deskundige jury. Gepresenteerd door Geert Pluimers en verzorgd door de groepen 7 en 8 van de basisscholen. Penaltybokaal Enter Zolang u raak schiet kost het u niets, maar iedere gemiste penalty kost u € 0,50. Degene die de langste reeks onafgebroken treffers op zijn naam brengt is de winnaar. Het wordt dit jaar verzorgd door keepers van sv Enter en Enter Vooruit.
Pony rijden Ook dit jaar weer in de Schipperstraat en zoals vanouds verzorgd door vrijwilligers van ´t Zoekerveld. Zij vragen hiervoor een vrijwillige bijdrage. Diverse attracties Zoals een klimwand, bungee-runbaan en de junglerunbaan van vorig jaar nu ook ‘s morgens te verkennen. Voor de allerkleinsten zijn er springkussens en een heuse Octopus. Ook is er voor de basisschool jeugd een levendtafelvoetbalcompetitie opgezet. Opgave is gedaan op school of via de website van de Oranjeverenigingenter.nl Alle attracties zijn gratis.
Infopunt Voor al uw vragen of opmerkingen over de Oranjevereniging kunt u terecht bij het infopunt op het Dorpsplein.
(0547-382237)
Sportvereniging SV Raduga Enter (verder: Raduga) tijdens Koninginnedag (0547-382237) bestuur- en leidingvergadering Raduga februarite 2010 Raduga zal ook deze Verslag Koninginnedag weer present sportvereniging zijn om zichzelf end.d. de8sport promoten. Voorgaande jaren heeft u al kunnen genieten van meerdere demo’s van Aanwezig: Koos de Bruin (voorzitter), Karin Asbroek, Hermie Kuipers, Yvonne Roosink onderbestuurandere Jazz, Streetdance, springgroepen en de turnplus. U zag de jeugd2010 flink in Verslag en leidingvergadering sportvereniging Raduga d.d. 8 februari Afwezig met kennisgeving: Renate Jaarsma, Johan Nijkamp, Ans Roetgering Leiding gym: afwezig met kennisgeving
Aanwezig: Koos de BruinLeiding (voorzitter), Karin Hermie Kuipers, Yvonne Roosink dance: Doreen de Asbroek, Bruin, Irma Oude Wolbers Afwezig met kennisgeving: Renate Jaarsma, Johan Nijkamp, Ans Roetgering Samenvatting voor leiding gym en dance: Leiding gym: afwezig met kennisgeving 6. Commissie gymOude Wolbers Leiding dance: Doreen de Bruin, Irma 6.1 Turnpakjes. Marie-Louise Heering heeft op verzoek van ouders een nieuw turnpakje gemaakt van Radugastof. Dit is gedaan zonder overleg met de leiding maar er werd wel vanuit gegaan dat de kosten voor Raduga zijn. Jolien Altena heeft contact gehad ouders en met Marie-Louise Heering. Karin Asbroek zal haar ook nog even Samenvatting voor leiding gymmetendedance: bellen om uit te leggen dat de opdracht voor het maken van turnpakjes alleen via de leiding wordt gegeven. Jolien Altena wil graag een brief voor de ouders waarin wordt uitgelegd wat de bedoeling is van de aanschaf en gebruik van de turnpakjes. Koos 6. Commissie gym Jaarsma stelt deze brief op. Hermie Kuipers zal Jolien Altena vragen de adressen 6.1 Turnpakjes. Marie-Louise Heering aan te leveren. heeft op verzoek van ouders een nieuw turnpakje 6.2 Koninginnedag 2010 zonder overleg met de leiding maar er werd gemaakt van Radugastof. Dit is gedaan Jolien heeft een voorstel gedaan voor een demonstratie op Koninginnedag. Ze vraagt wel vanuit gegaan dat ofdeRaduga kosten voor Raduga zijn. Jolien Altena heeft contact gehad de kosten voor het zeil wil vergoeden. Dit punt zal verder behandeld met de ouders en met worden Marie-Louise Karin Asbroek zal haar ook nog even onder puntHeering. 15.3.
bellen om uit te leggen dat de opdracht voor het maken van turnpakjes alleen via de 14. Leiding gym leiding wordt gegeven. Jolien Altena wil graag een brief voor de ouders waarin wordt De leiding is niet aanwezig, Jenny Velten in overleg met Koos de Bruin. Zie verder uitgelegd wat de agendapunt bedoeling6.is van de aanschaf en gebruik van de turnpakjes. Koos Jaarsma stelt deze brief op. Hermie Kuipers zal Jolien Altena vragen de adressen aan te leveren. 15. Leiding dance Organiseren dansshow. Besloten wordt een dansshow te geven op 25 juni 6.2 Koninginnedag 201015.12010 in Bill’s Bar. De zaal kan kosteloos gebruikt worden. Koos de Bruin zal dit Jolien heeft een voorstelkortsluiten gedaanmet voor demonstratie op Koninginnedag. vraagt Bill’seen Bar en in de volgende bestuursvergadering zal deZe datum definitief worden. De invulling van zal de show wordtbehandeld uitgewerkt door of Raduga de kosten voor het vastgesteld zeil wil vergoeden. Dit punt verder Roosink en de leiding van de dance. Het bestuur zal in de volgende worden onder punt 15.3.Yvonne vergadering het budget vaststellen (agendapunt). 15.2
Organiseren sportinstuif. Irma Oude Wolbers heeft een voorstel gemaakt.
Het doel is potentiële ledenwerven. Het heeft de voorkeur deze dag op woensdag in 14. Leiding gym de herfstvakantie te organiseren of op een zaterdag. De leiding zal het voorstel Debeweging. leiding is niet aanwezig, Velten overleg Koosbestuursvergadering de Bruin.maar Zie verder uitwerkeninennog dit voor demet volgende aanleveren (15 maart) Raduga heeftJenny inverder de sporthal steeds veel meiden, ook jongens agendapunt 6. zodat het dan kan worden besproken.
succesvol onder haar hoede. De recreatiegym en jazz worden druk bezocht en met veel danspasjes en moeilijke kunstjes geleerd. Bij de selectiegroepen 15.plezier Leidingverschillende dance word weer iets harder geoefend en niet zonder succes. De Jazzdansgroep heeft 15.1 Organiseren dansshow. Besloten wordt een dansshow te geven op 25 juni afgelopen zelfsDe dezaal titel:kan Nederlands Kampioen binnen gehaald! Hier 2010seizoen in Bill’s Bar. kosteloos gebruikt worden. Koos de Bruin zalzijn dit we uiteraard erg trots op. Het turnen heeft binnen Raduga ook weer haar plekje gekregen. kortsluiten met Bill’s Bar en in de volgende bestuursvergadering zal de datum Naast definitief de gym en de springgroepen Raduga een selectiegroep voor meisjes vastgesteld worden. Deheeft invulling van ook de show wordt uitgewerkt door Roosink endan de leiding van degym. dance. bestuur zal in1xdeop volgende die netYvonne iets meer willen de gewone De Het turnplus traint woensdagmiddag vergadering het budget vaststellen (agendapunt). waar ze echt oefenen voor heuse turnwedstrijden op hun niveau, daarnaast zijn er een 15.2 Organiseren sportinstuif. Irma Oude Wolbers heeft een voorstel gemaakt. Het doel is potentiële ledenwerven. Het heeft de voorkeur deze dag op woensdag in de herfstvakantie te organiseren of op een zaterdag. De leiding zal het voorstel verder uitwerken en dit voor de volgende bestuursvergadering aanleveren (15 maart) zodat het dan kan worden besproken.
aantal turnsters van Raduga die in Almelo turnen en door de combinatie met BosanTON uit kunnen komen in de talentendivisie, het hoogste nationale niveau. Naast de turnplus heeft Raduga sinds kort ook een jong talent groepje op de vrijdagmiddag die naast de recreatiegym ook het beginnende turnen willen leren.
Bent u geïnteresseerd in het wel en wee van Raduga dan bent u van harte uitgenodigd eens langs te komen tijdens onze lessen of op de ledenvergadering van 17 mei. Eerst zien we u natuurlijk tijdens onze demo’s op het plein! Tot dan. Meer informatie over Raduga: www.svraduga.nl Suikerspin en Schminken Tegen betaling van € 1,00 kun je een suikerspin kopen op het Dorpsplein. De verkoop van de bonnetjes voor de suikerspin vindt plaats bij het Infopunt. We hebben dit jaar 2 apparaten gehuurd om lange wachtrijen te voorkomen. IJs, koek en drinken Bij het Infopunt kun je ook koek, ijs en drinken tot uiterlijk 12.15 uur afhalen.
Fietspuzzeltocht Wij willen de gezinsfietspuzzeltocht graag in ere houden. Wij hopen, net als andere jaren, op een grote deelname. U kunt starten tussen 14.00 en 14.30 uur vanaf het Infopunt op het dorpsplein. Vooraf opgeven is niet nodig. De afstand is ongeveer 20 km. Het inschrijfgeld bedraagt € 2,00 per fiets. De finish is weer op het dorpsplein. Prijsuitreiking zal om ongeveer 17.00 uur plaatsvinden.
KoninginneSlag 2011 Aanleiding Koninginneslag is ontstaan uit de behoefte de jongeren op Koninginnedag in Enter te houden. Voor hen was er ’s middags namelijk niets te doen in Enter. Met het opzetten van dit evenement heeft de organisatie dan ook als doel gesteld deze jongeren een gezellige, sportieve middag aan te bieden. Vuurdoop
Vorig jaar was de eerste editie van dit spelspektakel op het Dorpsplein. Ondanks de regen waren de deelnemers bijzonder fanatiek en deden ze met plezier mee met spellen. Bij de stormbaan kregen ze bijvoorbeeld een geblindeerde bril op met de verwachting dat dit lachwekkende taferelen op zou leveren – en dat deed het! En hoewel enkele deelnemers voorzichtig begonnen, waren er ook enkele die over de baan vlogen alsof hun leven op het spel stond. Bij het ‘Japannerspel’ – het spel waarbij ze een grote, loodzware kruiwagen met daarin een deelnemer voortduwen over een parcours, hijgden de deelnemers na alsof ze een marathon hadden gelopen. Aan het eind van de dag, na afloop van een gezellige middag, verlieten de deelnemers en organisatie moe, maar voldaan het Dorpsplein. Tweede editie Voor de organisatie was het plezier en fanatisme van de Enterse jongeren een aanmoediging om dit jaar weer met enthousiasme te beginnen met het organiseren van Koninginneslag 2011. Met het toelaten van tien teams, in plaats van acht, en het opzetten van vijf spellen, in plaats van vier, hoopt de organisatie aan meer Enterse jongeren een sportieve, gezellige middag aan te bieden. Daarnaast zal er aan het eind van de middag een kleine beloning klaar staan voor de teams.
Prijzen Die kleine beloning komt er in de vorm van leuke prijzen die geschonken worden door diverse Enterse ondernemers. Op het moment van schrijven zijn er al enkele prijzen beschikbaar gesteld waarmee de organisatie blij verrast is! Namens de organisatie, Erik Altena, Marc Pluimers, Björn Heering, Marcel van Oosterwijk, Wilfried Kuipers, Bart ter Steege
KoninginnePop Het is alweer tijd om de tweede editie van Koninginnepop aan te kondigen! Ook dit jaar vindt Koninginnepop weer plaats tijdens Koninginneslag op het Dorpsplein. Ondanks het slechte weer en wat technische problemen was het een groot succes vorig jaar! De formule om het kleinschalig en lokaal te houden heeft gewerkt. Zowel de organisatie als toeschouwers waren enthousiast over het initiatief, dus zal er dit jaar ook weer worden voortgeborduurd op deze formule. Enthousiasme blijft het sleutelwoord voor Koninginnepop. De bands hebben er zin in (een aantal hebben namelijk zelf gevraagd of ze mochten komen spelen), de organisatie (vrijwilligers in samenwerking met het Enters popforum) heeft er zin in en we hopen natuurlijk op mooi weer en een grote opkomst. Want zeg nou zelf, een dag in ons mooie Enter met de ingrediënten: gezelligheid, muziek, actie en een hapje en drankje is niet iets om
maar links te laten liggen. Enter en muziek, het blijkt nog altijd een gouden combinatie. De bands staan te trappelen om het podium op Koninginnedag te betreden en zijn druk aan het oefenen. Er is muzikaal gezien voor ieder wat wils, van rock tot pop, van blues tot ballads, een grote diversiteit aan muziek zal weer ten gehore worden gebracht op het plein. De volgende bands zullen in willekeurige volgorde spelen: The Mojo’s - Rock & Roll en Blues Thomas Elshof (zang) Leonard Nollen (solo/slag gitaar) Ron Meijer (bas) Rick Slagers (slag/slide gitaar, mondharmonica, saxofoon) Geert Voordes (drum) Occasion - rock tot lichte pop met een hoog ‘oh ja!’-gehalte Jan Hein de Wilde Johan Assink Emiel Janssens Koen Bogers + diverse gastmuzikanten Crashing Mondays – Alledaagse pop met een rock sausje Job Velten (gitaar) Casper Lemmers (basgitaar) Christian Lemmers (drums) Special guest: Tetske Hoogema (zang) Bentje & Frents - een verrassende mix van diverse muziekstijlen Aurora Bennema Geerlings Didi Bennema Geerlings Gerrit Markvoort Erik Schreurs Jan Getkate Anne Marie Scholten Inge ten Hove Herman ter Harmsel Het belooft nu alweer een gezellige en vooral muzikale Koninginnedag te worden, komt allen op Koninginnepop 2011 !!
Koninginnedag vroeger en nu 31 augustus 1885, de verjaardag van Prinses Wilhelmina, werd voor het eerst Prinsessedag gevierd. Deze dag is de voorloper van Koninginnedag. Het initiatief voor de viering kwam van de liberalen, die met het feest de nationale eenheid wilden benadrukken. Na het overlijden van Koning Willem III in 1890, werd de eerste echte Koninginnedag gevierd. Omdat Koninginnedag ook de laatste dag van de schoolvakantie was, werd het al snel een feestdag voor kinderen. Op 31 augustus 1902 groeide Koninginnedag uit tot een echt volksfeest. De bevolking vierde toen namelijk ook het bericht dat Koningin Wilhelmina net hersteld was van een ernstige ziekte. Koningin Wilhelmina en haar familie waren overigens bijna nooit aanwezig bij festiviteiten op Koninginnedag. Koningin Juliana kreeg tijdens haar regeerperiode een bloemenhulde van de bevolking op Paleis Soestdijk. Dit bloemendefilé was vanaf midden jaren '50 op de televisie te zien. Steeds meer mensen kregen een vrije dag op Koninginnedag en zo groeide de viering uit tot een nationale feestdag die in het teken staat van saamhorigheid. Koningin Beatrix bezoekt met haar familie jaarlijks een of twee plaatsen. De familie komt dan Koninginnedag meevieren. Hoewel Koningin Beatrix op 31 januari jarig is, wil ze uit respect voor haar moeder, die op 30 april jarig was, Koninginnedag op de verjaardag van haar moeder blijven vieren.
Aubadeliederen
Wilhelmus van Nassouwe Couplet 1
Couplet 6
Wilhelmus van Nassouwe ben ik, van Duitsen bloed, den vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood. Een Prinse van Oranje ben ik, vrij onverveerd, den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.
Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer, Op U zo wil ik bouwen, Verlaat mij nimmermeer. Dat ik doch vroom mag blijven, uw dienaar t'aller stond, de tirannie verdrijven die mij mijn hart doorwondt.
In een blauwgeruite kiel 1e couplet In een blauwgeruite kiel draaide hij aan 't grote wiel de ganse dag. Maar Michieltjes jongenshart leed ondragelijke smart. A-ach, a-ach, a-ach, a-ach.
2e couplet Als matroosje vlug en net heeft hij voet aan boord gezet dat hoorde zo. Naar Oostinje, naar de West jongens dat gaat opperbest! Ho-jo, ho-jo, ho-jo, ho-jo!
3e couplet Daar staat Hollands Admiraal nu een man van vuur en staal de schrik der zee. 't Is een Ruiter naar den aard, glorierijk zit hij te paard! Hoezee, hoezee, hoezee, hoezee!
Oranje Boven Oranje Boven, Oranje Boven, leve de koningin! Lang zal zij leven Lang zal zij leven, Lang zal zij leven Lang zal zij leven in de gloria, In de gloria, In de gloria Hiep, hiep, hiep, hoera
Aan alle wagenbouwers en deelnemers Veiligheidsvoorschriften t.b.v. optocht Koninginnedag 30 april
Om te voldoen aan de aangescherpte wettelijke eisen voor optochten e.d. geven wij u hierbij de regels waaraan u zich als wagenbouwer en /of deelnemer van de optocht dient te houden: a) De wagens dienen rondom relingen te hebben waardoor kinderen en/of ouders beschermd worden tegen het van de wagen vallen. b) Op de wagen dienen bankjes of stoeltjes gemonteerd te zijn waarop de kinderen en/of ouders dienen plaats te nemen. c) Naast iedere wagen waarop kinderen mee rijden dienen aan weerszijden van die wagens ouders mee te lopen. Dit om de kinderen in de gaten te kunnen houden. d) Met de wagens dient tijdens de optocht stapvoets gereden te worden waarbij de instructies van de politie en het oranjecomité opgevolgd dienen te worden. e) Het trekkende voertuig dient aan de wettelijke eisen te voldoen (deugdelijke verlichting, spiegels enz.), verzekerd te zijn en bereden te worden door personen van 18 jaar of ouder en in het bezit van rijbewijs. f) Wilt u meedoen met een wagen dient u dit vooraf te melden bij Loes Schuitemaker, Muldershof 23, telefoonnummer 382630. g)
4 mei…..dodenherdenking. 4 mei is sinds de Tweede Wereldoorlog onze nationale herdenkingsdag. Aan de vooravond van Bevrijdingsdag herdenken we dan de doden die zijn gevallen bij die grote wereldbrand. Maar 4 mei is meer. Op deze dag staan we stil bij alle Nederlandse slachtoffers die zijn gevallen bij conflicten of missies, waarbij ons land betrokken is geweest sinds de Tweede wereldoorlog: Nederlands-Indië, Nieuw-Guinea, Korea, Libanon, Bosnië, Afghanistan enz.
Het bordje “Voor hen die vielen” op ons plaatselijk monument geldt dus niet alleen voor diegene die in ‘40-‘45 hun leven hebben gegeven, maar ook voor de jongens en meiden die niet teruggekeerd zijn uit bijvoorbeeld Afghanistan. Laten we hen niet vergeten, laten we ons respect tonen. Herdenk mee. Nederland is 2 minuten stil op 4 mei, ook als je niet bij de herdenking kunt zijn. 4 mei ’s morgens vertrekken wij om 10.30 uur vanaf het Dorpsplein voor een herdenkingsrit. Deze rit, gereden in originele WOII voertuigen, voert ons langs de verschillende monumenten in en rond Enter, die ons herinneren aan gebeurtenissen uit de 2e wereldoorlog. Wilt u deze rit meemaken en meerijden in één van de originele voertuigen dan kan dat. Om er voor te zorgen dat er genoeg legervoertuigen beschikbaar zijn moet u zich van te voren wel even aanmelden. U moet dit telefonisch, voor 25 april, te doen bij Ben ter Haar 06-29199211. Wij vragen een kleine vergoeding van €5, - p.p. om mee te kunnen rijden. U krijgt hiervoor een prachtige herdenkingsrit, achtergrondinformatie bij de verschillende monumenten en een kopje koffie bij een van onze horecagelegenheden. Vorig jaar heeft de Oranjevereniging het idee opgevat om Enterse veteranen, die aan den lijve het oorlogsgeweld hebben meegemaakt, te betrekken bij de herdenking op 4
mei ‘s avonds. Vorig jaar stonden de “Nederlands-Indië veteranen” centraal. Dit jaar nodigen we “Nieuw-Guinea veteranen” van harte uit om samen met ons een bloemstuk te leggen tijdens de herdenking. Bent u ook een “Nieuw-Guinea veteraan”, dan nodigen wij u uit om bij de plechtigheid aanwezig te zijn. Mocht u ook willen deelnemen aan de bloemlegging verzoeken wij u vooraf met ons contact op te nemen (Ben ter Haar 0629199211). De stille tocht vertrekt om 19.40 uur vanaf het dorpsplein. 19.45-19.50 uur 19.50 uur
19.58 uur 20.00-20.02 uur 20.02 uur
-Klokgelui en kranslegging -Declamatie -Gedicht -Koraal Last Post Twee minuten stilte (voorafgegaan en afgesloten door trompetsignaal) Hijsen van de vlag bij monument
Na het hijsen van de vlag zingen we vers 1 en 6 van het Wilhelmus (tekst staat in dit boekje), defilé en gelegenheid tot het leggen van bloemen.
Ruzie om het laatste stukje Nederlands-Indië Met onze serie, “Enternaren bij internationale conflicten” zijn we aanbeland bij de crisis rondom Nieuw-Guinea, begin jaren ’60. Nieuw-Guinea (tegenwoordig Irian Jaya) is de helft van een eiland dat op Groenland na, het grootste van de wereld is. Het is doormidden gedeeld. De ene helft is onafhankelijk, de andere helft hoort tegenwoordig bij Indonesië en was het laatste stuk koloniaal Nederlands gebied in de “Oost”. Dat er ruzie ontstond over dit eiland had direct te maken met het vorige conflict in die regio waar tienduizenden jongens uit Nederland hadden moeten vechten en er duizenden hun leven hebben moeten laten. In 1949 was met de republiek Indonesië overeengekomen dat Nieuw-Guinea Nederlands zou blijven…Een mooi compromis: Nederland had toch niet heel Indië verloren en Soekarno had niet zoveel belang bij dit “jungle-eiland” dat onbegaanbaar en economisch niet interessant was. Maar eind jaren ’50 ging het minder met dictator Soekarno. Zijn populariteit werd rap minder en zoals de meeste dictators dan doen, probeerde hij de aandacht af te leiden en een nationale eenheid te bewerkstelligen door de aandacht naar het buitenland te verleggen. Nieuw-Guinea, dat hoorde toch eigenlijk ook bij het eilandenrijk van Indonesië…Dat moest toch ook bevrijd worden van die verfoeilijke kolonisator Nederland………? Hier laten we even de internationale politiek voor wat het is en schakelen over naar het verhaal van een Enternaar die “aan den lijve” onderdeel werd van deze episode uit de geschiedenis. Johan Altena (geb. 24-02-1943 en inmiddels een bekend Enters historicus en (mede-)schrijver van bijvoorbeeld de Enter 800-reeks en 50 jaar bevrijding) woont op dat moment aan de Achteresweg te Enter. We schrijven eind 1961 en de 18-jarige Johan moet binnenkort “opkomen voor zijn nummer” (dienstplicht). Op de voetbal bij Enter Vooruit hoort hij samen met zijn vriend Jans van Jais (de Wilde) de klaagzangen aan van zijn elftalgenoten die al in dienst zitten. Marcheren, geweerpoetsen, wachtlopen enz. Met z’n tweeën komen ze tot de conclusie dat ze meer van de wereld willen zien dan de binnenkant van de
kazerne en geven zich op voor de mariniers. Voordat ze worden toegelaten moeten ze eerst een opstel schrijven waarom ze zo graag bij de mariniers willen. Tegenwoordig zou men dit een motivatie noemen. Blijkbaar is de keuringsofficier tevreden over Johans brief, want op 4 januari 1962 moet hij opkomen in de Van Braamhouck-Geestkazerne te Doorn voor de basistraining van 4 maand. “Bij de landmacht mocht je na 2 weken al voor het eerst naar huis, bij ons duurde het 2 maanden voordat we de eerste keer verlof kregen.” Gelukkig mocht ik een keer tussendoor naar huis, omdat ik een boekhoudexamen moest doen, dat al gepland stond.” verhaalt Johan. “We hadden net nieuwe uniformen en toen ik aankwam op station Rijssen hadden mijn broer en vader niet eens in de gaten dat ik het was.” “Vie dachen dat ie Hendrikse oet Riessen warr’n” was het commentaar. “Hendrikse was heilssoldaat en ons uniform leek inderdaad wel wat op die van het Leger des Heils”. Na de basisopleiding in de strenge winter van 1961 wordt Johan administrateur in Hilversum. In diezelfde tijd neemt de spanning in Nieuw-Guinea snel toe. Er vinden infiltraties van het Indonesische leger plaats en Soekarno roert de internationale trom om steun te vinden voor zijn streven Nieuw-Guinea in te lijven. Als Johan in april 1962 in Hilversum aankomt, is de helft van de (onder-)officieren al vertrokken naar Nieuw-Guinea. Op een avond komt de officier van dienst op hun kamer en deelt mee dat van de 15 man van Johans groep er 8 zullen worden uitgezonden. Hij heeft zelf al wel een lijstje gemaakt van wie hij zou willen uitzenden, maar als de groep het zelf wil regelen, vindt hij het ook goed. “We hadden ook getrouwde kerels met een gezin in de groep zitten. Die zaten niet op een uitzending te wachten. Het werd echt serieus de eerste jongens waren gesneuveld.” aldus Johan. “We hebben de koppen bij elkaar gestoken en waren er snel uit. We hoefden niet te loten, of vrijwilligers aan te wijzen. We hadden de volgende dag een lijstje van 8 man voor de officier….en ik was er daar eentje van.” Het thuisfront in Enter was gans niet blij dat Johan had besloten om als soldaat naar Nieuw Guinea te vertrekken. Zijn vader heeft nog geprobeerd dokter Rob Veldhuizenvan Zanten te overtuigen dat Johan’s jeugdastma wel eens heel erg zou kunnen worden. Toen “Rob” dit aan Johan vroeg, antwoordde deze met met zijn kenmerkende onderkoelde nuchterheid: “Neuh, niks gen lass, is mien vaa hier ewes?” Net als 15 jaar ervoor bij de Indië-veteranen, is ook nu de voorbereiding miniem. Toch was de cultuurschok minder groot volgens Johan. Hij denkt dat het komt, omdat zijn generatie beter onderlegd was dan de jongens die naar Indië moesten. “Niet omdat we slimmer waren” aldus Johan, “maar wij waren niet opgegroeid in de oorlog, wij hadden gewoon school kunnen volgen en we keken toen al veel meer over de grens…ook op school.” Begin juni 1962 vertrekt Johan van Schiphol met een DC 8 die hem en zijn makkers in 24 uur naar Nieuw-Guinea moet brengen. Hij dacht dat ze zouden neerstorten toen hij uit het raampje keek, want de grond bewoog niet meer…. Maar er was meer wat de jonge Enternaar verbaasde op zijn eerste wereldreis. “We vertrokken om half zeven
van Schiphol en toen we in Alaska aankwamen voor een tussenstop was het nóg steeds half zeven.” en “We moesten ook iedere keer onze riemen vastmaken…..dat kon toch nooit goed zijn?” Van Alaska ging het naar Tokio en vandaar uit naar Biak, een eiland voor de kust van Nieuw-Guinea. “De hele reis hebben we in burger moeten maken. We mochten geen uniform aan, omdat de hele actie nogal gevoelig lag bij onze bondgenoten, de Amerikanen.” Johan werd gestationeerd op Biak. Hij werd assistent op het commandement, zat veel aan de legerradio en moest de patrouilleverslagen van de mariniers die het binnenland doorkruisten, uitwerken. Daardoor was hij goed op de hoogte van wat er zich afspeelde en hoe het conflict zich ontwikkelde. “We waren trouwens ook snel op de hoogte van al het Nederlandse nieuws. Ik wist op zondag sneller de voetbaluitslagen dan de mensen thuis.” aldus Johan. Het dagelijks leven op Biak was niet bijzonder spannend. Het was er bloedheet (40 C overdag) en enorm vochtig. Johan had bij Sanders in Rijssen een radio gekocht, een wereldontvanger. Maar daar had hij in deze uithoek van de wereld niets aan. De radio stond nutteloos ergens in een hoek en zat helemaal onder de schimmel. Niets bleef heel, de kleren rotten, bij wijze van spreken, van je lijf. “We hadden maar twee soorten uniform: Pendek kort (ondergoed) of pendek lang (lange broek).” De spanning loopt al snel verder op. De Indonesiërs voeren hun infiltraties steeds verder op. Er worden parachutisten op het eiland gedropt en het komt tot een heuse zeeslag voor de kust van Nieuw-Guinea. Johan ziet in de toenemende stroom krijgsgevangenen de bevestiging van de verslagen die hij dagelijks uitwerkt. Ook komen er met enige regelmaat lijken van gesneuvelde Nederlanders in Biak aan. “In de jungle kun je niet overleven, hoe gek het ook klinkt, maar er is daar niets.” Dus als de Indonesiërs door hun rantsoenen heen waren moesten ze wel stelen van de Papoea’s of ze kwamen tevoorschijn omdat ze anders doodgingen van de honger.” weet Johan. “Onze patrouilles doorkruisten soms weken achter elkaar het eiland op zoek naar gedropte Indonesiërs, maar in zo’n groot land, zonder wegen, met alleen jungle was het zoeken naar een speld in de hooiberg.” Als het tot contact kwam, dan was het meteen ook heftig. Johan is zelf wel mee geweest op patrouille, maar nooit met een zogenaamde “gevechtspatrouille.” Nieuw-Guinea was in die tijd echt bijzonder. Sommige inwoners hadden nog nooit contact gehad met de buitenwereld. In de jaren ‘70 werd nog een stam ontdekt die nog in het stenentijdperk leefde. Op het internationale vlak ontwikkelt zich ondertussen het conflict vliegensvlug. President Kennedy van de VS zet Nederland onder zware druk om de aanspraken op Nieuw-Guinea te laten vallen. Uit angst voor het oprukkende communisme, dat ook Indonesië dreigt op te slokken, moet Nederland Nieuw-Guinea af staan. Op 15 augustus arriveren de eerste militairen van een internationale vredesmacht, die de overdracht in goede banen moet leiden. Het zijn Canadezen en Pakistani. Het is ruw
volk, volgens Johan. Te veel geld en veel te veel drank. En dat terwijl hij als minderjarige niet eens een pilsje mocht kopen. Johan wordt overgeplaatst naar Manokwari. Dit ligt op het hoofdeiland in de zogenaamde vogelkop. Hij blijft daar nog enkele weken terwijl de rest van de Nederlandse militairen in hoog tempo wordt gerepatrieerd. Johan hoort bij de laatsten die uit Manokwari zullen worden opgehaald. “De laatste weken was er geen bevoorrading meer en moesten we ons eten zelf bij elkaar scharrelen bij de plaatselijke bevolking.” Ondertussen moeten ook allerlei andere mensen die in de afgelopen jaren hun bestaan op Nieuw-Guinea hadden opgebouwd het eiland hals over kop verlaten, met achterlating van al hun bezittingen. Eind november wordt Johan van het eiland geëvacueerd. Hij hoort bij de laatsten die het eiland vol slangen, wilde varkens, boskangeroes, reuze hagedissen en niet te vergeten, echte kannibalen, verlaten. Ze worden opgehaald door het oorlogsschip “De Overijssel” en vliegen na een korte stop op Biak richting Nederland. De opvang in Nederland was stukken beter dan in 1949. Pa en ma Altena stonden Johan op te wachten in Nederland. Ze waren blij dat hij heelhuids terug was. Johan kreeg twee dagen verlof en moest zich toen weer melden op de kazerne. Doordat het conflict zo snel tot een einde werd gebracht en ze relatief maar kort uitgezonden waren geweest, moesten Johan en zijn makkers nog een tijdje in dienst blijven. Eind december 1962 besloot de legerleiding dat deze veteranen het toch verdiend hadden om eerder af te zwaaien en ook Johan mocht met groot verlof. Volgens Johan heeft hij geluk gehad met zijn positie bij het commandement. “De jongens die echt de bush in moesten hadden het zwaar. Soms wel 6 weken achter elkaar op patrouille en steeds alert blijven, omdat de vijand overal kon zitten.” In tegenstelling tot de mannen die zo’n 12 jaar eerder dienden in Nederlands-Indië hadden de soldaten in Nieuw Guinea weinig contact met de plaatselijke bevolking. Ook het verblijf was te kort om je echt te moeten aanpassen, vandaar dat Johan in tegenstelling tot de mannen uit Indië niet echt oosterse (eet-)gewoonten heeft overgenomen. Op het hoogtepunt zaten er 10.000 militairen in Nieuw-Guinea. Het conflict kostte zo’n 20 Nederlandse soldaten het leven en 500 Papoea’s vluchtten naar Nederland. Met dank aan: Johan Altena en Frank Bokkers (Oranjevereniging) ©maart 2011 Ben ter Haar
Vlaginstructies Wanneer vlaggen Het ophangen van de vlag gebeurt op de onderstaande dagen (als deze dag op een zondag valt, dan geldt de datum tussen haakjes. Vaste data voor het vlaggen: 31 januari : H.M. Koningin Beatrix BV 27 april : Z.K.H. Prins Willem-Alexander BV 30 april (29 april) : Koninginnedag UV 4 mei : Dodenherdenking UV (vanaf 18.00 uur tot zonsondergang) 5 mei : Bevrijdingsdag UV 17 mei (18 mei) : H.K.H. Prinses Maxima BV 3e dinsdag : Prinsjesdag in september : (alleen in Den Haag) UV 7 december (8 december) : Prinses Catharina-Amalia BV 15 december (16 december): Koninkrijksdag BV BV: beperkt vlaggen UV: uitgebreid vlaggen
] geldt alleen voor ] overheidsgebouwen
Als de vlagdagen verjaardagen van leden van het koninklijk huis zijn, wordt over het algemeen een oranje wimpel toegevoegd.
Het hijsen van de vlag geschiedt bij zonsopgang, het strijken bij zonsondergang. Het is toegestaan de vlag ‘s avonds buiten te laten hangen, mits de vlag goed verlicht is door een schijnwerper. Vlag bij stormweer met een kleinere vlag. Vlag nooit: - met meer dan één vlag per mast - met versleten vlaggen - met verkleurde vlaggen Bij het halfstok-vlaggen moet men de vlag niet opbinden aan de mast. De vlag moet los kunnen wapperen. Het is altijd toegestaan de vlag te gebruiken voor doeleinden die gunstig zijn voor de gebruiker, zoals: examen, jubileum, etc.
HET IS ABSOLUUT VERBODEN DE NEDERLANDSE VLAG TE GEBRUIKEN VOOR RECLAME DOELEINDEN
Oproep aan alle niet-leden en leden Wij, Oranjevereniging Enter, zijn in eerste instantie ontzettend blij met de steun van onze leden. Zonder uw steun zouden wij dit werk niet kunnen doen en zou Koninginnedag voor de kinderen, zoals we dat nu kennen, niet mogelijk zijn. Daarvoor onze dank. Toch willen we om uw medewerking vragen. Zoals u weet wordt het lidmaatschapsgeld nog steeds, voor een groot deel, huis aan huis opgehaald. Dit is een behoorlijk intensief en tijdrovend gebeuren. Denk maar aan het slechte weer, mensen die niet thuis zijn etc. Op dit moment heeft de helft van onze leden al een automatische incasso afgegeven. Wij willen u vriendelijk verzoeken, ons hiervoor een automatische incasso te verlenen die in maart van het betreffende jaar zal worden afgeschreven. Het is geen verplichting maar u zou ons hiermee enorm kunnen helpen. U kunt hiervoor het formulier aan de achterkant van deze bladzijde gebruiken. Graag volledig invullen en denk aan uw handtekening.
Dit formulier kunt u op de volgende manieren inleveren. bij onze Info-Stand die op Koninginnedag op het dorpsplein staat bij één van onze bestuursleden bij de penningmeester: E.J. Schuitert, Erve Oldenhof 16, 7468 JA Enter
U BENT NOG GEEN LID? Ook om lid te worden, kunt u het formulier aan de achterkant van deze pagina gebruiken. Inleveren kan ook op dezelfde 3 manieren als hierboven beschreven.
Machtiging automatische incasso Ondergetekende verleent hierbij tot wederopzegging machtiging aan: De Oranjevereniging te Enter met banknummer:
3174.13.104
om één keer per jaar het bedrag van € 5,- voor het lidmaatschap van zijn/haar bankrekening af te schrijven wegens zijn/haar lidmaatschap van ‘Oranjevereniging Enter’. Ondergetekende is bekend met het feit dat, indien hij/zij niet akkoord is met de afschrijving, hij/zij binnen 30 dagen bij zijn/haar eigen giro- of bankkantoor opdracht kan geven het bedrag terug te boeken. Bij een opzegging wordt deze machtiging automatische door ons weer ingetrokken. Bankrekening:_______________________________________________________ Naam en voorletters:_________________________________________________________ Adres:_____________________________________________________________ Postcode/Woonplaats:_______________________________________________ Handtekening:______________________________________________________ Datum:____________________________2011 Dit formulier volledig ingevuld retourneren aan: Oranjevereniging Enter, t.a.v. ledenadministratie, p/a : Erve Oldenhof 16, 7468 JA Enter of inleveren bij één van de bestuursleden of tijdens Koninginnedag bij de Info-Stand op het dorpsplein.
Algemene ledenvergadering
Het bestuur van de Oranjevereniging Enter nodigt u uit voor de algemene ledenvergadering op dinsdag 13 september 2011, aanvang 19.30 uur in de Sporthal De Zomp (Japinkkamer
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Opening Verslag vorige vergadering 5 april jl. Financieel verslag Verslag kascommissie 2010 Evaluatie Koninginnedag 2011 Evaluatie 4 meiviering Rondvraag Sluiting
Foto’s ©2010 zijn beschikbaar gesteld door Henk Pluimers
ADRESGEGEVENS BESTUUR ORANJEVERENIGING E W
[email protected] www.oranjeverenigingenter.nl
Voorzitter Ben ter Haar, M. Samuelstraat 17, 7468 BN Enter, 383130 Secretariaat Rita de Vos, Wierdenseweg 7b, 7468 PX Enter, 382920 Penningmeester Evert Schuitert, Erve Oldenhof 16, 7468 JA Enter, 382992 Leden Erik Altena, Wierdenseweg 11, 7468 PX Enter, 382237 Frank Bokkers, De Akkers 21, 7468 DG Enter, 381940 Loes Schuitemaker, Muldershof 23, 7468 GR Enter, 382630 Marianne Kamphuis, Dorpsstraat 58b, 7468 CL Enter, 385206 Mathilde Ezendam, Athanasiastraat 6, 7468 EA Enter, 381068 Johan Busger op Vollenbroek, Reggestraat 95, 7468 Enter, 382731 Erelid OV Enter Anneke Kippers-Meilink
