Wonen & energie Beleidsinstrumenten op federaal en gewestelijk niveau Provinciehuis Vlaams-Brabant Bart Martens 26 juni 2006
Bart MARTENS ANIMO Winteruniversiteit – LEEFMILIEU & ENERGIE 18 februari 2006
Energiezuiniger wonen: heel wat potentieel (NIS 2001) • > 80 % van de woningen > 20 jaar • ongeveer 2/3 eigenaar • aardgas en stookolie beide ca 45 %, elektriciteit 7 %, steenkool bijna 3 % • 70 % dubbel glas, 60 % dak isolatie, 40 % buitenmuur isolatie • Bij woningen met elektrische verwarming (ca 7%, vooral sociale woningen) lopen de kosten op tot 75 % van de energiefactuur ⇒ Investeringen in dakisolatie, superisolerende beglazing en efficiëntere verwarming: korte terugverdientijd
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Energiezuiniger wonen: heel wat potentieel (2) Luxemburg Finland Vlaanderen België Oostenrijk Zweden Denemarken Verenigd Duitsland Ierland Frankrijk Nederland EU-15 Italië Griekenland Spanje Portugal 0
10
20
30
40
50
huishoudelijk energiegebruik (kJ)
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
60
70
Energiezuiniger wonen: heel wat potentieel (3)
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Energiezuiniger wonen: heel wat potentieel (4)
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Energiezuiniger wonen: een “win-win-win” • Economisch rendabele maatregelen zorgen voor kostenefficiënte realisatie Kyoto-doelstellingen • Vermindering afhankelijkheid wispelturige internationale energiemarkten • Energiebepsaring zorgt voor beheersing energiekosten bij stijgende prijzen: noodzakelijk voor vrijwaren koopkracht • Energiebesparing zorgt voor beter wooncomfort en verbetering luchtkwaliteit (minder uitstoot verzurende en ozonvormende stoffen) • Energiebesparing zorgt voor heel wat nietdelokaliseerbare jobs in de bouw en bij producenten, leveranciers en installateurs van isolatiemateriaal, hoogrendementsbeglazing, energiezuinige verwarmingstoestellen Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Obstakels voor investeringen • Terugverdieneffecten groot maar niet gekend • Gebrek aan overzicht (waar beginnen?) ⇒ gebrek aan prioriteit (bij consumenten en marktspelers) • Gebrek aan investeringsmiddelen • Opgesplitste kosten/baten bij – Investeerders/gebouweigenaars – gebruikers (overheden, kantoren,…) – Eigenaars - huurders
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Overwinnen van obstakels Informeren, sensibiliseren, reguleren en (financieel) ondersteunen
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Overwinnen van obstakels - maatregelen Vlaams gewest • Energieprestatie-eisen (ver)nieuwbouw • EPB-normen (globaal) komen in plaats van Knorm (gebouwschil) • De eisen worden strenger • Betere controle
• Energiecertificaat voor verkoop (2008) en verhuur (2009) volgens EPBreglementering
• De ‘echte’ woonkost is bekend voor de koper/huurder • Verkopers/verhuurders hebben een stimulans om te investeren
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Overwinnen van obstakels - maatregelen Vlaams gewest (2) • Energiebesparingsnorm netbeheerders
• REG-doelstelling wordt verscherpt • REG-actieplannen met REG-premies • Verplichte acties: spaarlampenactie, energieboekhouding scholen…
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Overwinnen van obstakels - maatregelen federaal • Fiscale aftrek energiebesparingsmaatregelen (ook sensibiliserend effect) • Fedesco: 3de betaler E-novatie overheidsgebouwen • Energiebesparingsfonds
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Fiscale aftrek • Aftrekbaar belastingen
• 40 % • Aanslagjaar 2007: 1280 € • Op factuur erkende aannemer • Isolatie, dubbel glas, zonnepanelen, energieaudit (erkend door gewesten), condensatieketel, …
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Fedesco • Neemt t.o.v. de klant de volledige verantwoordelijkheid in elke fase van het project • (Pre)financiert voor de klant alle kosten: studies, plannen, uitvoering en opvolging • De terugbetaling van de investering door de klant gebeurt in harmonie met de gerealiseerde besparingen. Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Energiebesparingsfonds • Euh: Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost • Doel: tussenbeide komen in financiering van structurele maatregelen voor reduceren energiekost in particuliere woningen (via TPF of goedkope leningen) - ESCO voor doelgroep meest behoeftigen - Goedkope leningen voor iedereen
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Energiebesparingsfonds (2) - Middelen:
- Investeringskapitaal 100 MEURO (obligaties via thesaurie en bank op te halen bij het grote publiek; fiscaal voordeel) - Werkingskapitaal van 2 MEURO - Financieel plan voorziet een besteding van ongeveer 20 MEURO per jaar - Met een investering van max. 10 kEURO, kunnen min. 2000 woningen per jaar worden aangepakt - Te spreiden over 10 tot 20 lokale entiteiten, m.a.w. 200 tot 100 woningen per lokale entiteit
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Energiebesparingsfonds (3) • Fonds →lokale entiteit → particulier • Lokale entiteiten: gemeente, OCMW, SHM, SVK, autonoom bedrijf, intercommunale, … • Alle particulieren kunnen lenen bij de LE aan een voordelig tarief • Voor beschermde klanten treedt de LE op als ESCO
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
In de pipeline op Vlaams vlak • Aanpassing REG-verplichtingen netbeheerders:
• Optrekken besparingsdoelstelling • Extra acties
• Energieadvies voor iedereen
• Energieadvies: kort plaatsbezoek, voorstel van energiebesparende maatregelen en schatting terugverdientijd • ‘audit light’ • Sterk gericht op gedrag, minder op gebouwschil • Gemeenten organiseren, DNB’s betalen een aandeel in de kostprijs
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
In de pipeline op Vlaams vlak (2) • Voorstel decreet uitbreiding dekkingsgraad aardgasnet (95% woongebieden tegen 2010, 100% tegen 2020) in woongebied • Voorstel decreet verlaging onroerende voorheffing voor: • Lage energiewoningen (20%) • Passiefhuizen (40%)
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Mogelijke aanvullende
beleidsmaatregelen op lokaal vlak • Gemeentelijk energiebesparingsbedrijf: lokale entiteit Energiebesparingsfonds • Lokale energiewinkels: alle mogelijke advies ivm energiebesparing, premies, fiscale aftrek, leverancierskeuze, ...
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Gemeentelijk Energiebesparingsbedrijf • Audits van gemeentegebouwen
– Energie-audit: geeft een lijst energiebesparende maatregelen die kunnen uitgevoerd worden en de terugverdientijd – Alle investeringen met terugverdientijd <10 jaar uitvoeren
• Energieboekhouding gemeentegebouwen
– Opvolgen en registreren energieverbruik
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Gemeentelijk Energiebesparingsbedrijf (2) • Aanbieden gratis audits aan geïnteresseerde inwoners • Verstrekken van quasi renteloze leningen voor rendabele maatregelen (met geld van federaal energiebesparingsfonds) • Derde betaler systeem
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant
Energiewinkel • Hulp bij keuze energieleverancier en ‘lezen’ factuur • Informatie verlenen omtrent subsidies/premies/belastings-aftrek voor REG en HE • Informatie omtrent sociale tarieven/budgetmeters, stookoliefonds, ed.
Bart MARTENS Wonen & energie 26juni – Provinciehuis Vlaams-brabant