Overzicht kringgesprekken november
“Wist-je-weetjes”
Kunst en Poëzie: Jules bracht volgend griezelgedicht van Paul Van Loon mee. Het hoort bij het boek “Geesten, geraamten en ander gespuis” Ga nooit naar de rommelzolder, want daar zit de kilderkolder, met zijn kilderkolderklauwen, en zijn tong, een lange blauwe. Met zijn kiezen kauwt hij stenen, met zijn tong likt hy zijn tenen, met zijn kilderkolderneus, ruikt hij jou, 't is heus, 't is heus. Met zijn kilderkolderlippen, dik en groen met paarse stippen, wil hij jou een kusje geven, ga maar rillen ga maar beven! Hoor je herrie op de zolder, dan is dat de kilderkolder, die zit uit zijn neus te eten, oefent daar zijn knetterscheten. Stuurt je moeder jou naar boven, dan moet jij eraan geloven, de kilderkolder zal je pakken, op je kwijlen, op je kakken, laat de moed dus gauw maar zakken, en ga nooit meer naar de zolder, want daar woont de kilderkolder.
Actualiteit: Offerfeest: Bij het begin van offerfeest leest Nathan een krantenartikel waarin staat dat in Mina de jaarlijkse bedevaart of Hadj naar de heilige plaats Mekka. Mina is een woestijnplaats op ongeveer 5 kilometer van Mekka. Mina is vooral bekend van de rituele steniging van de duivel door de bedevaartgangers. Honderdduizenden pelgrims verzamelen er. Elke moslim wil één keer in zijn leven naar Mekka gaan. Mekka ligt in Saudi- Arabië in het
Midden-Oosten. 21 november 2008 (Nathan): “Zeker tien mensen zijn omgekomen na de uitbarsting van de vulkaan Nevado del Huila in het zuidwesten van Colombia. Dat hebben de autoriteiten zaterdag bekendgemaakt. De 5750 meter hoge vulkaan barstte donderdag twee keer uit, waardoor een krater van ongeveer 400 diameter ontstond. Diverse inheemse gemeenschappen zijn getroffen. Mogelijk stijgt het dodental nog, omdat nog niet alle getroffen gebieden zijn bereikt. Er is het hoogste alarm ingesteld, omdat meer vulkanische activiteit verwacht wordt.” Deze vulkaan is al bekend van in 1985 toen hij zorgde voor één van de krachtigste uitbarstingen ter wereld. Daarbij kwamen ruim 25 000 mensen om het leven. Bij een vulkaan uitbarsting komt Vulkanen zijn openingen in de aarde waaruit vloeibaar gesteente uit het binnenste van de aarde komt. Bij sommige vulkanen vloeit de lava er langzaam uit, maar soms gebeurd dit ook heel hevig, waarbij de lava kilometers ver en hoog worden weggeslingerd. Sommige vulkanen zijn alleen maar lange barsten in de grond (spleetvulkanen). Andere zijn bergen van gesteente die zich als een kegel rond een krater hebben opgehoopt. Onder de krater loopt een tunnel of kraterpijp naar een een opening of uitlaat van een reservoir van magma (magmakamer) diep onder de berg. De magmakamer is door pijpen en spleten verbonden met de mantel. Die verbindingen zijn altijd open maar de kraterpijp is meestal geheel verstopt (stop door gestolde lava en gesteente dat van de kraterwanden is afgebrokkeld.
‘Flinstone’-familie opgegraven die 4600 jaar geleden werd vermoord (Roxane): In Duitsland zijn recent opgravingen gedaan door archeologen van een groep van 13 mensen die 4600 geleden hebben geleefd. Het viel de geschiedkundigen op dat de mensen in groepjes begraven waren, met de gezichten naar ekaar toe en de armen in elkaar verstrengeld. Waarschijnlijk waren ze vermoord door een vijandige stam.
Natuur: De koekoek (Evelien): Vanaf de oudheid weet men dat de koekoek niet zelf een nest bouwt, maar zijn eieren legt in de nesten van andere vogels. Men noemt de koekoek daarom een broedparasiet. Het koekoeksvrouwtje let scherp op kleine vogels die hun nest aan het bouwen zijn. Als het nest klaar is en de van niets bewuste aanstaande pleegmoeder er een ei in heeft gelegd, zorgt de koekoek ervoor in de buurt te zijn. Op een moment dat het nest onbewaakt is, steelt de koekoek er een ei uit en eet dit zelf op of laat ze het stuk vallen, waarna ze voor dit ei in de plaats snel haar eigen ei in het waardnest legt. Het jong komt uit na 12 ½ dag. Het koekoek sjong komt vaak eerder uit het ei dan zijn nestgenoten en buit dit uit door alles wat zich in het nest bevindt naar buiten te gooien. Waarschijnlijk heeft de koekoek speciaal aan deze gewoonte zijn slechte naam te danken. De kleine koekoek weet zich zo te manoeuvreren, dat hij op de bodem van het nest terecht komt en alles wat zich in het nest bevind laadt hij tussen beide vleugels op zijn rug. Dan klimt de parasiet ruggelings tegen de nestwand omhoog en werpt zijn last met een laatste beweging op de nestrand of daar overheen. Vaak krijgen de nestgenoten te weinig voedsel en sterven van de honger. Na 3 weken verlaat de jonge koekoek het nest. de pleegouders voeren het nog steeds en moeten vaak op zijn rug gaan zitten om de insekten in de gapende bek te laten vallen. Doktersvissen (Evelien): Tropische koraalriffen behoren tot de mooiste en spectaculairste leefgebieden ter wereld, en de doktersvis speelt een belangrijke rol bij het onderhoud. Hij voedt zich voornamelijk met snelgroeiende, mossige algen die, wanneer ze maar doorwoekeren, het koraal en de bijbehorende planten snel verstikken. Met zijn platte, schijfachtige vorm kan de doktersvis op moeilijk toegankelijke plaatsen komen. Hij is voortdurend op zoek naar voedsel. Met zijn vooruitstekende bek en kleine, scherpe tanden schraapt deze kleurige vis algen van het koraal en de rotsen. De koraalriffen worden ernstig bedreigd en dreigen zelfs te verdwijnen door de opwarming van de aarde. Bedreigde planeet: mondiaal – diversiteit – ethiek (Seppe): Seppe leest een artikel voor dat hij vond op internet. Niemand begrijpt het eigenlijk. Toch zijn er een paar woordjes die we onthouden. mondiaal = over de hele wereld genomen. Het klimaatprobleem van de opwarmende
aarde is een mondiaal probleem, want de hele wereld heeft ermee te maken. diversiteit = verscheidenheid. Een grote diversiteit aan planten en dieren is belangrijk voor het voorbestaan van het leven op aarde. ethiek = alles wat te maken heeft met morele principes, dit is alles wat te maken heeft met een innerlijk gevoel van goed en kwaad/slecht. Mens en Gezondheid: Het oor (Faber): Faber vertelt ons dat we tijdens onze slaap ook horen, maar onze hersenen filteren de geluiden. Het tikken van onze wekker horen we niet, maar als er ’s nachts plots een vreemd geluid in huis komt dan schieten we wakker. Dat noemen we selectief gehoor. Het oor werkt als een soort trommel, als er geluid op komt, ontstaat er een trilling op het trommelvlies en stuurt dat trommelvlies het naar de gehoorbeentjes en verder naar de stijgbeugel en zorgt er voor dat je het geluid hoort. Het oor is in drie delen verdeeld: het uitwendig oor, het middenoor en het binnenoor. Het uitwendige oor bestaat uit: de oorschelp (3) Het middenoor bestaat uit: het einde van de gehoorgang (2), waar het trommelvlies (4) zit en ook het begin van het binnenoor. In het binnenoor zit je slakkenhuis (10), je slakkenhuis herkent de soorten geluiden. De gehoorzenuw (9) stuurt deze boodschap naar je hersenen. Tanden (Nathan): Nathan vertelt dat zijn mama haar wijsheidstanden heeft laten trekken. Tussen de leeftijd van zes maanden en 2,5 jaar verschijnen bij een kind de tanden van het melkgebit. Een volledig melkgebit bestaat uit 20 tanden. Tussen zeven en twaalf jaar worden de melktanden geleidelijk vervangen door een blijvend gebit. Een volledig, blijvend gebit van een volwassene bestaat uit 32 tanden. Samenstelling van een volledig gebit 1. Snijtanden Deze zitten vooraan in de mond en hebben een beitelvormige bouw. Je bijt er stukjes voedsel mee van vast voedsel. Er zitten er vier in de bovenkaak en evenveel in de onderkaak. 2. Hoektanden De hoektanden bevinden zich achter de snijtanden. Hoektanden hebben een scherpe punt en zijn vooral nuttig bij het doorpriemen van taai voedsel zoals vlees. 3. Kiezen Achter de hoektanden bevinden zich de kiezen. Ze hebben een kauwvlak met vele knobbeltjes. Tussen de kiezen wordt het voedsel fijngemalen. Daarom worden ze ook maaltanden genoemd.
Tijd: Een maand telt (met uitzondering van februari) 30 of 31 dagen. Een handig trucje om te weten hoeveel dagen het zijn, is tellen op de knokkels van je handen. De maanden op een knokkel tellen 31 dagen, de maanden tussen de knokkels tellen 30 dagen. Een jaar telt 365 dagen, met uitzondering van de schrikkeljaren die 366 dagen tellen. Een schrikkeljaar komt voor om de 4 jaar: 2008, 2012, 2016,… De 80-jarige oorlog (Maud): De 80-jarige oorlog duurt van 1568 tot 1648. De Nederlanden (in die tijd waren België en Nederland 1 groot land) werden toen nog bestuurd door Spanjaarden. Filips II, zoon van Karel de Grote, was een heel katholiek overtuigd iemand. Hij vocht toen tegen heet protestantisme. Dat gebeurde op vaak gruwelijke wijze. Filips II ging ervan uit dat enkel zijn geloof het juiste was. Zelfs katholieken gruwelden van zijn methodes. De Beeldenstorm is de aanleiding van deze lange oorlog. Pas 80 jaar later ondertekenden de katholieken en de protestanten een overeenkomst waardoor er terug vrede kwam in Europa. Dit noemt men “vrede va n Münster”. De Nederlanden waren vanaf nu opgesplitst in de Zuidelijke Nederlanden (wat nu ons land is = katholiek) en de Noordelijke Nederlanden (het huidige Nederland= protestants). Het hele verhaal van de 80-jarige oorlog kan je als een strip lezen op http://www.wereldorientatie.net/htm/lesprogramma/1april.htm Ruimte: Districtshuis (Evelien): Evelien ging in het districtshuis haar nieuwe identiteitskaart halen. Het districtshuis kan je vergelijken met een gemeentehuis. De stad Antwerpen is verdeeld in districten (vb. Berchem, Borgerhout, Deurne). Elk district heeft een eigen bestuur. Op het districtshuis kan je terecht voor heel veel diensten in verband met onze stad: adreswijzigingen, rijbewijzen, reispassen, geboorteaangiften, overlijdens, bouwaanvragen, huwelijken,… Boeken: Maud vertelt over één van haar lievelingsboeken “Arthur” geschreven door Kevin Crossley-Holland. Eigenlijk is dit één deel uit een trilogie, d.w.z. een verhaal dat over 3 boeken verspreid is. Iedereen heeft wel eens gehoord van koning Artur. Hij behoort tot de bekendste koningen aller tijden. Zijn ridders, die van de Ronde Tafel, en zijn wonderzwaard Excalibur zijn minstens even bekend. Arthur komt voor in vele verhalen, boeken, strips en films. Wellicht heeft koning Arthur echt geleefd rond het jaar 500, maar het is erg onduidelijk voor geschiedkundigen wat werkelijk gebeurd is en wat slechts een legende is.
Experimentjes: Zelfgemaakte panfluit en trommel (Lejs): Lejs maakte een zelfgemaakte panfluit door rietjes van verschillende lengte netjes naast elkaar te kleven met behulp van plakband. Als hij erop floot, kon je duidelijk horen dat de muziektonen hoger waren als het rietje korter is. Bij een blokfluit gebeurt eigenlijk hetzelfde: als we blokfluit spelen horen we de hoogste noot ook, door alle gaatjes open te laten. De oude Grieken geloofden in hun tij d in vele goden. Volgens een Griekse legende maakte de god Pan zo’n fluit toen de nimf van wie hij hield in een riet werd verander. Een nimf is een Griekse halfgodin (half god, half mens). Bij de trommel stelden we ons de vraag hoe het komt dat we kunnen horen. Dit komt omdat geluid (en dus ook muziek), eigenlijk de lucht is die trilt. Door op het vel van de trommel te slaan of door te trekken aan de snaren van een gitaar, doen we dus eigenlijk de lucht “trillen”. Deze trillingen vangen we op met ons oor.
Sollidariteit: VN-vredesmacht (Evelien): De vredesmacht van de Verenigde Naties is een leger en/of een diplomatieke missie, die speciaal is ontworpen om de vrede te herstellen en te behouden in bepaalde gebieden waar zich een gewapend conflict afspeelt. De Veiligheidsraad is het hoogste orgaan van de Verenigde Naties en heeft de verantwoordelijkheid voor het handhaven van de internationale veiligheid en vrede. De Veiligheidsraad bestaat uit vijftien leden van de Verenigde Naties, waarvan vijf permanente leden: China, Frankrijk, Rusland (voorheen de Sovjet-Unie), het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De overige tien landen worden telkens voor twee jaar gekozen Vredeseilanden (Evelien): Samen met vele andere organisaties probeert Vredeseilanden ervoor te zorgen dat boerenfamilies in het Zuiden een goed inkomen hebben. Op hun site www.vredeseilanden.be lees je er alles over. Ze zijn actief in vele landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Eén van hun slogans is:
Als je genoeg te eten hebt, overleef je. Heb je een inkomen, dan lééf je.”
“
Proevertjes: Een lekker ontbijt (Roxane): Ingrediënten: 1 banaan, yoghurt, muesli of ontbijtgranen, hagelslag Bereiding: Snijd de banaan in schijfjes en meng verder alles onder elkaar. Mmmm…. Andere: Wielerbaan (Seppe): Seppe ging kijken naar een wedstrijd op een wielerbaan. De wielrenners hebben geen versnellingen en ook geen remmen op hun fietsen. Ze gebruiken de helling van de wielerbaan om sneller of trager te rijden. Het Antwerps sportpaleis was vroeger ook een grote wielerbaan, dat kan je nog steeds zien. Ook het werelduurrecord wordt gereden op een velodroom: ruim 56km in uur tijd. Bij een ander soort wedstrijd wisselen ploegen van renners elkaar af. Guinnessbook of records (Lejs): Lejs toont ons een exemplaar van het Guinnessbook of records dat hij uitleende uit de bibliotheek; Het is een jaarlijks uitgegeven boek met een verzameling van internationaal erkende records, zowel qua menselijke verrichtingen als qua extremen van de natuur. De eerste editie werd uitgegeven in 1955, bedacht door de Guinness-brouwerij in Ierland.
