magazine
voor 55+
JUNI 2006 WIN EEN SCHITTEREND FIETSARRANGEMENT IN KASTELENLAND HASPENGOUW!
Kasteel
zoekt vrouw 53 Met korting of gratis naar tentoonstellingen OKRA-magazine, maandblad (verschijnt niet in januari en in augustus) | jaargang 39 nr. 5 | afgiftekantoor 3200 Aarschot. Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften | Toelating - Gesloten verpakking | 3200 Aarschot 1 - BC 1145
Indien u geen hoortoestel ziet, is het hoogstwaarschijnlijk een Lapperre
Geen excuus meer. Tijd om goed te verstaan. Er zijn 5 goede redenen om voor de nieuwe Lapperre microSavia te kiezen : 1. 2. 3. 4. 5.
u u u u u
Bel het GRATIS infonummer van 9u tot 12u30 en van 13u30 tot 17u voor een vrijblijvende afspraak in een van onze hoorcentra !
wil uw uiterlijk niet wijzigen om beter te horen wachtte al die tijd op een nieuwe manier van horen verlangt naar een betere verstaanbaarheid in alle situaties houdt van innovatie en de allerbeste hi-fi hoortechnologie wenste al lang een vederlichte en onzichtbare oplossing
www.lapperre.be
Wacht dus niet langer : het is nú tijd voor Lapperre microSavia ! STUREN NAAR : Lapperre hearing systems, Stationsstraat 22 • B-1702 Groot-Bijgaarden •
[email protected]
Naam
� JA, stuur mij uw infobrochure van hoortoestellen. � JA, ik wil ook graag zo’n Lapperre microSavia. Contacteer mij voor een afspraak. � JA, ik wil graag een GRATIS verstaanbaarheidstest. Contacteer mij voor een afspraak. Voornaam
Straat Postcode
Geboortedatum Nr
Gemeente
Tel.
Enkel invullen indien akkoord om informatie en/of reclame te ontvangen van Lapperre nv, per e-mail of gsm.
GSM
E-mail
De door u verstrekte gegevens worden opgenomen in een gegevensbestand van Lapperre nv, Stationsstraat 22, 1702 Groot-Bijgaarden, voor commerciële doeleinden. De gegevens kunnen ook worden doorgegeven aan derden. U heeft recht op inzage, verbetering en schrapping van uw gegevens.
0 1 - 0 6 L A P/ E I G E N T I J D S
�
ANTWOORDBON
VOORWOORD | Wennen
Wennen Moe maar gelukkig. Zo voelen de vele duizenden hard werkende vrijwilligers en beroepskrachten van uw beweging zich. Het feestjaar vergt veel energie maar het loopt. Drie van de zes evenementen waarmee we de vijftigste verjaardag van onze beweging vieren, zijn voorbij. KBG Feest! in het Sportpaleis met zijn twintigduizend gasten, de tv-mis vanuit Mater Dei in Heikruis én het feestelijke colloquium over de OKRA-ACADEMIE. Nog op stapel: het fietslint van OKRA-SPORT, het zangfestival én het politieke Congres op 21 december, de dag waarop vijftig jaar geleden KBG-Nationaal geboren werd. Zo’n feestjaar heeft wel iets: reacties van deelnemers liegen daar niet om. “Hoewel ik niet verzot ben op massabijeenkomsten, voelde ik me in het Sportpaleis fier en gelukkig bij de grootste ouderenbeweging van Vlaanderen te mogen horen”, vertelde een mevrouw na afloop. 2006 is om nog een andere reden een jaar dat over vijftig jaar wellicht opvallend zal stralen. Las u in het feestnummer van Eigentijds vorige maand dat u voortaan lid bent van OKRA, trefpunt 55+? De naam KBG is voltooid verleden tijd. Nu ja, u zult dit jaar nog wel restanten aantreffen: op een uitnodiging, op een affiche, in een brief… Maar tegen eind dit jaar nemen we er definitief afscheid van. Waar we voor staan, wat we bieden, voor en met wie we beweging willen maken? Dit alles staat meer dan ooit overeind. Ook de volgende vijftig jaar willen we een sterke beweging blijven. Zodat we de belangen van ouderen met gezag kunnen verdedigen. Zodat we nog meer kwaliteitsvolle en nog meer verschillende activiteiten kunnen aanbieden. Aan onze huidige leden én aan de babyboomers die straks massaal met pensioen gaan. OKRA, trefpunt 55+ ontvangt hen met open armen. Een nieuwe stijl, een nog beter en breder aanbod… geef toe: daar val je toch voor? OKRA… Open, Kristelijk, Respectvol, Actief. Vier woorden die een hele wereld in zich dragen. Trefpunt 55+? Dé ontmoetingsplek waar leeftijdgenoten elkaar vinden. We maakten van de gelegenheid gebruik om nog een en ander op te frissen. Zo bent u voortaan lid van een OKRAtrefpunt, niet meer van een afdeling. En u fietst met OKRA-SPORT. Doorblader deze Eigentijds en stap voor stap ontdekt u nog meer nieuwigheden… Het is wennen. Ook voor ons. Maar onze nieuwe naam en stijl leeft volop. Uw bestuursleden trappelen van ongeduld om materiaal en vorming te krijgen waardoor ze makkelijk en correct al dat nieuws kunnen invoeren. Prima is dat. Dat ‘jong’ geweld en enthousiasme! Stap voor stap realiseren we onze OKRA. De okra - ook een prachtige bloem en voedzame vrucht - zal groeien en bloeien. Zorgt ook u voor water en mest? Vertel over haar, over uw beweging. Onder het motto: samen sterk! En geniet van uw vernieuwde Eigentijds… Wedden dat u niet moet wennen aan al dat fraais?
[email protected]
3
UIT | Dwalen door Drenthe JUNI 2006
magazine
12
38 47
voor 55+
5
Standpunt
Geweld en veiligheid
6-8
Gezondheid
Het oog wil ook wat!
9
Lezersbrieven
Welkom
10 - 11
Zoekertjes
Vraag en aanbod
12 - 13
KBG Feest!
Halfweg
14 - 15
Hard voor uw recht
Honderdduizend
16 - 17
Antenne
OKRA-ZORG op één
18 - 19
De keuze van Dekeyser
Irak: lessen uit het verleden...
20 - 22
Maatschappij
Tussen Kedron en Saron
24 - 25
Mensen met zin
“Ontroering? De koekoek die roept!”
27 - 30
Info
Uw belastingen
31 - 33
Menu
Pizza... lekker ovenvers
34 - 35
Groen
Dubbel genieten!
36 - 37
Multimedia
Een nieuwe naam... een nieuwe site!
38 - 39
Film
“Zeker niet alleen voor 55+!”
40 - 42
Tentoonstelling
Cultuur en natuur in zomers bedje
43
Ge-dicht
Brief aan een vriend
44 - 45
Boeken
Beladen tijden
46
Uitjes
Juni 2006
47 - 49
Uit
Kasteel zoekt vrouw...
50 - 51
Kruiswoord
Vijf weekends en dertig boeken
52
Horen, zien en schrijven Ze zijn er weer!
53
Ledenvoordeel
40
Korting, korting, korting!
In Eigentijds juli-augustus 2006… 4
Zomer in de kijker: zomerse cocktails, volop uitjes, te gast in Mesen…
STANDPUNT | Geweld en veiligheid
Geweld en veiligheid Een jonge man wordt in een Brussels station vermoord omdat hij zijn MP3-speler niet wil afstaan. Twee mannen, één van hen van Afrikaanse herkomst, worden in Brugge door enkele skinheads in elkaar geslagen. In Antwerpen schiet een achttienjarige jongen een klein meisje en haar Afrikaanse oppas dood én verwondt een Turkse vrouw levensgevaarlijk. Geweld. Onaanvaardbaar geweld dat moet bestraft worden en waarvoor in de eerste plaats de daders zelf verantwoordelijk zijn. Geweld ook dat het gevoel van onveiligheid, onder meer bij ouderen, versterkt. Een gevoel dat gedeeltelijk steunt op reële onveiligheid en op ervaringen met kleine criminaliteit. Hoe dit geweld verklaren? Wat kan gedaan worden en door wie om dergelijk geweld in de toekomst te voorkomen? Het onderzoek naar de moord in het Brusselse station leert ons in elk geval om niet té vlug te oordelen en niet té vlug een bepaalde bevolkingsgroep met de vinger te wijzen. De discussies naar aanleiding van deze gewelddaden tonen aan dat uiteenlopende verklaringen mogelijk zijn, die van geval tot geval verschillen. Enerzijds wijst men op de criminele aanleg van sommige mensen of op een mogelijke geestelijke stoornis. Anderzijds vormen bepaalde omstandigheden een gunstige voedingsbodem of ‘aanleiding’ voor gewelddadig gedrag: jonge mensen die geen werk vinden, individualisme of het niet (meer) hebben van sociale contacten, ontwrichte gezinnen en het ontbreken van (vaderlijk) gezag, (té) veel media-aandacht voor geweld, religieus fanatisme, zwart-wit denken en vooroordelen ten opzichte van bepaalde bevolkingsgroepen, racisme... Wat kan gedaan worden en door wie? Niemand kent hét antwoord op deze vraag. Toch enkele
bedenkingen. Vooreerst lijkt het ons noodzakelijk dat bevoegde instanties, politie en gerecht, effectief optreden. Gewelddaden moeten bestraft. Te beginnen met de kleine criminaliteit en ongeacht herkomst, huidskleur of nationaliteit van de daders. Vervolgens ligt het voor de hand dat gepoogd wordt de voedingsbodem voor geweld weg te nemen: meer en gelijke kansen op werk voor jongeren, ook ongeacht hun herkomst, huidskleur of nationaliteit; halt aan overdreven individualisme; ja aan een ‘warme’ en hechte samenleving waarin mensen met verschillende achtergrond elkaar beter leren kennen en waarderen via onderwijs en verenigingsleven; het scheppen van voorwaarden voor een meer harmonieus gezinsleven; het tegengaan van religieus fanatisme, zwart-wit denken en vooroordelen ten opzichte van bepaalde bevolkingsgroepen. Politiek, onderwijs, godsdiensten, sociale organisaties en media dragen verantwoordelijkheid ter zake. Maar ook u en ik hebben een rol te spelen. Zo kunnen we b.v. onze kinderen en kleinkinderen eerbied en respect tonen voor elke mens, een warme thuis bieden, geloof in de toekomst, aanvaarding van regels en grenzen die vreedzaam en geordend samenleven mogelijk maken. Wat we kunnen missen als kiespijn? De zaken eenvoudiger voorstellen dan ze zijn, onterechte veralgemeningen, bepaalde bevolkingsgroepen als dé schuldigen aanduiden, fanatisme, spectaculaire in plaats van feitelijke berichtgeving.
Jul Geeroms Algemeen secretaris OKRA
5
GEZONDHEID | Het oog wil ook wat!
| Tekst Chris Van Riet |
Het
wil ook wat!
oog
Lenzen kunnen een leesbril vervangen.
U mag zalfjes uitstrijken zoveel u wilt, aan sommige fysieke ongemakken ontkomt u niet. Neem nu uw kostbaarste bezit: uw ogen. Met het ouder worden, doet meestal een leesbril zijn intrede.
6
UIT ||Dwalen Drenthe GEZONDHEID Het oogdoor wil ook wat!
Typisch!
Oogdruk Een andere, ernstiger oogaandoening die vooral boven de veertig jaar voorkomt, is glaucoom. Door verhoogde druk in de oogbol wordt de oogzenuw aangetast, wat leidt tot vermindering van het zicht en uiteindelijk tot blindheid. Vooraleer men merkt dat er iets misloopt, kan de aandoening reeds vergevorderd zijn. Vroegtijdig opsporen is dus belangrijk. Dan is deze ziekte makkelijk onder controle te houden. Glaucoom is vaak erfelijk bepaald en komt in sommige families meer voor dan in andere. Hoe gebeurt de diagnose? Drie onderzoeken worden uitgevoerd: een oogdrukmeting, een controle van het uitzicht van de oogzenuw, een gezichtsveldonderzoek, indien verdere afwijkingen worden vastgesteld en soms nog andere meer gerichte onderzoeken. Beschadiging van de oogzenuw door glaucoom kan niet hersteld worden. Het gezichtsverlies is definitief. Het is dus van groot belang geregeld de oogdruk te laten controleren. Vanaf uw veertigste om de twee à drie jaar. Diabetici lopen een groter risico op glaucoom en lopen best jaarlijks bij de oogarts langs. Suiker kan immers ook het netvlies aantasten, met mogelijk ernstig zichtverlies tot gevolg.
Vuil Cataract of grijze staar betekent vertroebeling van de ooglens binnen in het oog. Niet een velletje dat over de ogen groeit, zoals velen denken. Het zicht wordt troebe-
ler en de kleuren worden minder intens. Men heeft meer licht nodig bij het lezen. Het contrast tussen letters en achtergrond vervaagt. Er treedt een vergeling van de kleuren op. De omgeving wordt mistig. Alsof men door een vuil venster kijkt. Autorijden wordt gevaarlijker, vooral ‘s nachts. Men kan niet voorspellen hoe snel cataract zich ontwikkelt. Sommige cataracten ontwikkelen zich heel langzaam, andere heel snel. Cataract kan dus nooit leiden tot plots verlies van het zicht. Het is de hoofdoorzaak van slechtziendheid boven de vijfenvijftig jaar. Van de vijfenzeventigplussers zou ongeveer de helft in meer of mindere mate aan cataract lijden. Cataract komt meer voor bij reumatoïde artritis en bij diabetes. Alcoholgebruik en roken verhogen eveneens het risico. Net als het gebruik van sommige medicamenten (cortisone b.v.). Cataract kan ook aangeboren zijn. En tot slot: vrouwen lopen meer kans op cataract dan mannen. Behandeling? Een operatie. Een veilige ingreep met weinig kans op verwikkelingen. De ooglens wordt door een kunstlens vervangen.
Kunsttranen Het probleem dat het vaakst voorkomt? Het gebrek aan tranen of het verslechteren van de kwaliteit ervan. Vooral vrouwen hebben er last van en dat vaak rond de menopauze. Maar het kan op alle leeftijden voorkomen. Het kan ook ontstaan in het kader van een minder bekende ziekte, het Sjögren-syndroom of SS. Een aandoening waarbij de traan- en speekselklieren chronisch ontstoken raken, met verminderde afscheiding van tranen en speeksel tot gevolg. Dit leidt mogelijk tot klachten van droge ogen en een droge mond. Deze ziekte komt vaak voor. Droge ogen geven een gevoel alsof er zand in de ogen zit. ‘s Morgens kunnen de ogen plakken of ontstaat een troebel zicht ten gevolge van een vliesje op het oog (uitgedroogde tranen). Het traanvocht kan door de oogarts gemeten worden met de Shirmertest (met een papierstripje worden de tranen opgezogen) of met kleurstoftechnieken. Behandelen? Droge ogen worden best met kunsttranen behandeld.
▼
Slijtage aan de ogen, met name minder scherp zicht, is bij velen het eerste ouderdomsverschijnsel. Logisch gevolg? Een leesbril. Volgens een recente studie vinden vooral vrouwen het vervelend om hiermee geconfronteerd te worden. Zo’n leesbril ‘toont’ immers dat je ouder wordt. Een bezoek aan de oogarts wordt zo lang mogelijk uitgesteld. Ten onrechte. Deze typische ouderdomskwaal heet presbyopie en begint meestal tussen veertig en vijfenveertig jaar. De ooglens verliest haar soepelheid zodat ze niet meer bol genoeg kan worden. Gevolg: bijziende mensen moeten hun bril afzetten om te kunnen lezen. Mensen zonder bril moeten een leesbril dragen en verziende mensen hebben een aparte leesbril nodig, naast hun vertebril. Verziende mensen kunnen natuurlijk ook voor een progressieve bril kiezen. Tegenwoordig kan een leesbril ook vervangen worden door progressieve contactlenzen. Uw opticien vertelt u hier ongetwijfeld meer over. Stap dus met een gerust hart naar de oogarts, dames!
7
▼
GEZONDHEID | Het oog wil ook wat!
Waarom konijnen geen bril dragen… Zijn wortelen goed voor de ogen? Ja! Ze bevatten veel beta-caroteen. Dat beta-caroteen kan in het lichaam worden omgezet in vitamine A. Daarom wordt het ook pro-vitamine A genoemd. Vitamine A komt als dusdanig voor in de voeding: in dierlijke producten zoals lever, boter, vis, (half)volle melk en melkproducten én eidooier. Waarom hebben onze ogen vitamine A nodig? Om goed te functioneren, o.m. om zich aan te passen aan de duisternis. Nachtblindheid kan het gevolg zijn van een vitamine A-tekort. Honderd gram rauwe wortelen levert ruim anderhalve maal de gemiddelde dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vitamine A. Beta-caroteen zit ook in andere groenten en fruit. In het bijzonder in koolsoorten, donkergroene bladgroenten en geel of oranje gekleurde vruchten en
De anti-oxiderende voedingssupplementen zouden een rol spelen bij het ietwat stoppen of vertragen van deze veel voorkomende groep oogziekten. groenten. U mag best wel wat vitamine A hebben. Een overdosis kan alleen door verkeerd gebruik van supplementen of door teveel leverproducten te eten. Caroteen en andere kleurstoffen, de carotenoïden, alsook luteïne, selenium en zink zijn anti-oxidanten. Zij helpen bij het herstellen van cellen. Dit blijkt belangrijk te zijn bij een andere groep oogaandoeningen, met name de leeftijdsgebonden macula degeneratie. Deze tast het centrum van het zicht aan in het oog, kan zeer discreet beginnen maar uiteindelijk toch vrij beperkende gevolgen hebben. De macula is het kleine gebied achteraan in het oog dat ons toelaat om fijne details te onderscheiden. De anti-oxiderende voedingssupplementen zouden een rol spelen bij het ietwat stoppen of vertragen van deze veel voorkomende groep oogziekten. Aan de slag dus met die wortels!
��������������� ��������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������� ������������������������������������������ ��������������������������������������� �������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������ ���������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������ ������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������
01120 publi rep.indd 1
������������������������������������������������������������������ ������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������ ���������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������� ��������� ��������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������ ��������������������������������������� ������������������������������������� ��������������������������������� ������������������������������������ ����������������������������������������� ������������������������������������ ����������������������
5/8/06 10:34:25 AM
LEZERSBRIEVEN | Welkom Reacties van lezers zijn meer dan welkom. Per brief, als e-mail of telefonisch. Naam en adres willen we steeds kennen. Uw brieven worden soms ingekort en moeten steeds betrekking hebben op een artikel verschenen in Eigentijds. Polemieken over verschenen brieven worden niet in Eigentijds gevoerd.
Welkom
beproefd word door allerlei winterkwalen maar ook door verschrikkelijke angsten en verdriet, zal ik anders bidden dan als alles meevalt. Méér bidden ook. Om te bidden moet er stilte zijn en die heb ik genoeg. Je moet het volgens mij stil maken in je hart en dan luisteren naar God die in de stilte spreekt. Georgette Mathieu uit Lokeren
Alter Architecture Eerst en vooral hartelijk dank voor de gratis tickets voor Alter Architecture (Eigentijds februari 2006). Deze tentoonstelling raad ik iedereen met een zwak voor bouwwerken en / of cultuur van harte aan. Beide komen in deze tentoonstelling goed aan bod. De enige opmerking? De tentoonstelling is tweetalig opgevat nl. Frans- en Nederlandstalig, maar zodra je documentatie vraagt (personeel doet moeite maar kent geen Nederlands) is deze alleen in het Frans te verkrijgen (betaalbaar). Een meer uitgebreide versie in het Frans en het Engels is naar mijn mening te duur. Dergelijke info had ik dan ook graag vermeld gezien bij volgende besprekingen in Eigentijds. Jan Nauwelaerts uit Hasselt
Muziekdoosje In de rubriek Multimedia april 2006 stond op blz. 32 bij de afbeelding van de iPod van Apple een foutief bijschrift: Zo ziet de Zen Vision:M eruit… De afbeelding op blz. 33 bovenaan is een compilatie van verschillende mp3-spelers! Geen model dat u meteen in de winkel vindt dus! Stijn Vercamer uit Asse
Heer, leer ons bidden Ik ben heel blij omdat u in het jaar van het gebed het artikel Heer, leer ons bidden (Antenne Eigentijds april 2006) van Hugo en Francisca Verhenne publiceerde. Oudere mensen, ik ben zelf vierenzeventig, hebben daar meer tijd voor, vooral als ze niet met de kleinkinderen moeten bezig zijn. Ik denk ook dat men anders bidt als men jong is, dan als men oud wordt of is. Ik denk nu vaak rustig aan de dood die slechts een overgang is naar een nieuw leven. Ik ben veel alleen, al heb ik wel vrienden. Ik schrijf gedichten en verhalen. De kinderen zie ik bijna nooit en ik heb ook 66 % invaliditeit. Dit om een beeld te schetsen van mijn huidige situatie. Bidden is zeker een voortdurend contact zoeken met God zoals Hugo Verhenne het zegt. Daarvoor is natuurlijk geloof nodig, want wie niet gelooft zal onmogelijk bidden. Natuurlijk kunnen ook bij gelovige mensen, zoals bij mij b.v., twijfels ontstaan, periodes van dorheid, waar God wel doof lijkt en je als in een woestijn ronddoolt. Ik bid op verschillende manieren. Soms als ik zwaar
KBG Feest! Toen we de avond vóór het feest op tv een klein voorsmaakje zagen (althans dat dachten wij!) van Houden van, waren we diep teleurgesteld. Andere artiesten, met een heel ander waardegehalte dan de aangekondigde traden er op. Slecht geïnformeerd als we waren, zagen we onze mooie namiddag al in gedachten mislukken. Gelukkig was dat een vergissing van ons. Het optreden in het Sportpaleis van dinsdag had niets met dat van woensdag te maken. De namiddag die we mochten beleven, samen met duizenden anderen, was een succes. Het was fantastisch georganiseerd. De dansgroep was prachtig! (...) Men kwam niet weer af met dat afgezaagde Daar bij die molen... enz. van net na de oorlog! Ik was toen nog niet geboren! Dat is een fout die heel veel, zelfs gepensioneerde mensen, vandaag nog maken. Dat was de muziek van onze ouders! Bij dit feest was er iets voor de wat ouderen, iets voor jonggepensioneerden, iets uit de tijd van onze kinderen (ja, ook dat kennen we nog!) en iets modern, van nu. Kortom, een feestkrans van artiesten die enorm hun best hebben gedaan. (...) Net als het vuurwerk van de apotheose. Als laatste punt wil ik nog iets apart vermelden. Vanessa Van Hove. Op de radio hoor ik haar graag bezig, maar deze presentatie was af! Het lukt haar schijnbaar moeiteloos om zo’n enorme massa toe te spreken en fantastische artiesten aan elkaar te praten. Zonder één aarzeling of zelfs maar één verkeerd gebruikt woord. Wat een charmante, grote dame. Voor het eerst beleefden we eens een namiddag waar ouderen respectvol en naar waarde geschat worden. Meestal gebruikt men zo’n toontje van “’t moet maar goed genoeg zijn voor die oudjes”. Deze keer was het schitterend, waardevol, opgewekt, goed georganiseerd, voorbereid, kortom, het beste van het beste! Om met een weinig origineel zinnetje te eindigen: de thuisblijvers hadden ongelijk. En wij die dachten dat we ons een hele namiddag zouden zitten ergeren, hadden een fijne, waardevolle namiddag. Weer vitamientjes bijeengespaard om ons geloof in de toekomst te voeden. Dank u, OKRA en iedereen die dit evenement mogelijk maakte. Hilde Gooris uit Herentals
9
ZOEKERTJES | Vraag en aanbod
U zit met een vraag en u denkt dat andere lezers u kunnen helpen? U wilt iets aan de lezers aanbieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op. Misschien bent u gewoonweg op zoek naar… een mens! Laat ook weten of we uw vraag op www.okra. be mogen plaatsen. Stuur uw vraag naar
Vraag en aanbod
Eigentijds, Zoekertjes, PB 40, 1031 Brussel of mail naar
[email protected] Hierbij ook dank, in naam van de lezers, aan al wie op een vraag reageert.
Pennenvriend(in)
Ik zoek personen die in de jaren 1949-1950 als kind in Chateau d’Oex (Zwitserland) in de chalets Bois Gentil en Citronelle verbleven. Tantes Ida, Elisabeth, Gilberte, Irène, Annie, Sofie en Bernadette zorgden voor ons! Juliette Delcourt, Sint-Gommarusstraat 6,
Ik ben vijfenzestig en op zoek naar een pennenvriend(in) die net als ik het schrijven niet laten kan. Om samen gezellig al pratend te schrijven over alles waar mensen zoal mee bezig zijn. Verras me aangenaam als het kan en laat vlug iets van u horen. Liefst in handschrift a.u.b. Constant Roelans, Meeslaan 10, 2930 Brasschaat
Belgisch
2800 Mechelen, 015 21 08 50
Veerstaal Daar de verstekzaag van het merk ULMIA 348 niet meer in de handel te verkrijgen is, vraagt een knutselaar een stuk veerstaal (hard) van 350 mm lang, 60 mm breed en 0,6 mm dik. Jozef Scholiers, Kerselaarlaan 3, 2850 Boom, 03 888 61 47
Wie kan postzegels bezorgen? Wie wil postzegels ruilen? Ik zoek exemplaren met een duidelijk leesbare stempel van verschillende steden en dorpen. J. Hanssens, Bredabaan 312, 2930 Brasschaat, 03 652 16 81
Jazzclub Graag zou ik mijn verzameling postkaarten van de reeks Galerie de portraits du Jazz Club (uitgeverij Nels) vervolledigen. De nummers die ik nog zoek: 1-22-39-49-62-70 en 72. Wie kan ze bezorgen? Kosten worden uiteraard vergoed. Romain Meesschaert, H. Hartstraat 37/25, 8800 Roeselare, 051 20 75 44
Klucht Ik ben op zoek naar de tekst en titel van een oud volksliedje. Het lied begint als volgt... wie kan aanvullen? “Vrienden ik wil u ene klucht verkonden Luister wat ik zingen wou ‘t ging over twee boerengasten en ze hadden lust in lekkernij, ze zochten elkander te vergasten om te hebben wat lekkers bij. En de meid die vond een hennennest, hahaha. Ze roofde al in den boer zijn hoed, troeilala.” Frans Wyffels, Klijttestraat 28, 8906 Elverdinge, 057 42 36 38
Proeflapjes Ik ben op zoek naar oude handwerkjes. Allerlei proeflapjes zijn welkom. Zoals ze vroeger in meisjesinternaten gemaakt werden. De lerares naaide ze aan elkaar. Zo bekwam men een lang doek waarin allerhande technieken voorkwamen. Ook merklappen interesseren me. Dit zijn oefenlappen, veelal met een alfabet en allerhande tekeningetjes.
10
Tantes
Op zoek Op vraag van mijn broer Leon De Kerpel, die in Kaapstad, Zuid-Afrika verblijft, ben ik op zoek naar een zekere Albertine Roels. Vroeger woonde ze op de Dries of Bokslaar te Lokeren en werkte in de fabriek De IJzeren Getouwkes. Wie kan helpen?
Liliane Grauls, Stevoortsekiezel 69,
Godelieve De Kerpel, Marktplaats 4, 8890 Moorslede,
3511 Kuringen-Hasselt,
[email protected]
051 46 58 07,
[email protected]
Vlaamse Filmpjes
Verzamelen
Ik ben op zoek naar Vlaamse Filmpjes.
Mijn grootste hobby is het verzamelen van oude nieuwjaarskaarten en -brieven, oude verjaardagskaarten, prentbriefkaarten, doodsprentjes, heiligenprentjes, communieprentjes, bierkaarten, postzegels, Soubrypunten, oude foto’s van zangers en filmsterren, oude poppen, oude boeken van Liebig, Côte d’Or, Kwatta, Victoria, Jacques, Panini, Ken uw land, Ken uw volk enz. Ook de prentjes zijn welkom.
Christiane Hollanders, Hoogkamerstraat 151, 9140 Temse, 03 711 38 40
Vreemde kerststallen Voor mijn verzameling ben ik op zoek naar kerststallen uit vreemde landen. Met een telefoonnummer of adres waar ik ze kan vinden, ben ik al heel tevreden.
Betty Bammens, Vogelzangstraat 57, 3520 Zonhoven,
Jacqueline Lievens, Domien Craccostraat 4, 8800 Roeselare, 051 22 12 67
Lourdes 2001 Tijdens de KBG-bedevaart naar Lourdes had ik de eer om op vrijdag 22 juni 2001 mee het Mariabeeld te mogen dragen. De foto’s die met mijn toestel gemaakt werden, zijn mislukt. Maakte iemand soms foto’s waarop de dragers te zien zijn? Hubert Anthonissen, Hoefstadstraat 43, 3600 Genk, 089 35 44 26
011 82 51 75
Jilly en Roza Ik ben op zoek naar twee boekjes (eventueel om ze te lenen) die niet meer te krijgen zijn: Overleven met Kerstmis door Jilly Coopers en Het kleine boekje van de afternoon tea door Roza Mashitter. Van Heetvelde, Alfred-Oststraat 3, 2140 Borgerhout
Leitz Voor ons dia-apparaat LEITZ WETZLAR type 31.058.500 zoeken we een nieuwe afstandsbediening. In de handel niet meer te vinden. Louis Vluymans, Hoogstraat 393, 2570 Duffel, 015 31 26 90
����� ����������������������������� ���������������������������������������
���������������������������� ������������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������
�������������������������������������������������
���������������
����������
���
�����������������
��������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������� ��������������������������������
OKRA FEEST! | Halfweg Elke maand krijgt u nieuws over ons feestjaar… vijftig word je maar één keer!
Juni… het feestjaar KBG Feest! is bijna halfweg. Van de zes evenementen zijn er al drie achter de rug. En we zien dat het goed was! Welke drie? KBG Feest! in het Antwerpse Sportpaleis,
Halfweg
de tv-mis via één in het kader van OKRA-ZORG, het colloquium OKRA-ACADEMIE… Over dat laatste evenement in het septembernummer meer. We kijken hier en nu nog even terug naar KBG Feest! in het Sportpaleis en op blz. 16-17 krijgt u verslag van de tv-mis. Natuurlijk kijken we ook vooruit: naar het Fietslint en het Zangfestival!
Onvoorstelbaar! Het Antwerpse Sportpaleis... afgeladen vol op 19 en 20 april 2006 voor KBG Feest! Twee keer nokvol. Voor de twee dagen samen twintigduizend toeschouwers. Verjaardagswensen op groot scherm, rasartiesten, topdansers, Vannessa Vanhove als presentatrice, een laaiend enthousiast publiek, beelden over vijftig jaar KBG en als klap op de vuurpijl de geboorte van OKRA, trefpunt 55+. Enkele foto’s geven iets van de sfeer...
12
OKRA FEEST! | Halfweg
| Tekst Lieve Demeester | Foto’s Cois Van Roosendael en Eric Dupont |
Zangfestival Houdt u van: samenzang, Vlaamse liederen, Oostende, een groepsgebeuren, een feestelijke activiteit? Dan is het OKRA-Zangfestival
over de grenzen, kleinkunst... afwisselend wordt het in elk geval. Een koperkwintet, een piano en een koor zorgen voor prima begeleiding en ondersteuning.
op vrijdag 15 september in het Oostendse
Zingt u mee?
Kursaal iets voor u!
Vraag bij uw OKRA-trefpunt of uw OKRA-regio (zie blz. 54) meer info. Het OKRA-Zangfestival heeft plaats op 15 september, van 14.00 tot 17.15 uur. Deelnameprijs: 7,50 euro.
Een onvergetelijke namiddag, dit eerste grote OKRAzangtreffen. Tweeduizend zangers zingen bekende Vlaamse liederen, mooie canons, enkele liederen van
Fietslint Haal uw fiets van stal en pik in op het fietslint van OKRA-SPORT. Van 19 tot 23 juni 2006. Hét OKRASPORT evenement als verjaardagscadeau voor de jarige KBG! Het leukste is dat u kunt meefietsen. Lees hierna waar en wanneer!
Waar en wanneer? Maandag 19 juni 2006 • 9.30 - 10.30 u.: vrij vertrek in Stene (zaal de Griffioen en plein voor de kerk) • 9.45 u.: inleiding en woord van Algemeen voorzitter Frans Beunens van OKRA-SPORT • 10.00 u.: vertrek vaste groep in Stene • 12.00 - 13.00 u.: vrij vertrek in Koekelare (sporthal De Mote) • 12.30 u.: vertrek vaste groep in Koekelare • 14.00 - 15.00 u.: vrij vertrek in Lichtervelde (zaal Lichtenhove) • 14.30 u.: vertrek vaste groep in Lichtervelde • 16.00 - 17.00 u.: vrij vertrek in Wingene (zaal de Verrekijker) • 16.30 u.: vertrek vaste groep in Wingene • 17.30 - 18.30 u.: aankomst in Beernem (OC De Kleine Beer)
Dinsdag 20 juni 2006 • 9.30 u.: vertrek in Sint-Joris (aan de kerk Lattenklieverstraat) • 10.30 u.: vertrek in Ursel (zaal Katerhoek) • 12.30 u.: vertrek in Lovendegem (parochiaal centrum) • 14.30 u.: vertrek in Gontrode (GOC) • 16.30 u.: vertrek in Wichelen (zaal het Gildenhuis) • 18.00 u.: aankomst in Moerzeke (zaal De Vier Gekroonden)
Woensdag 21 juni 2006 • 10.00 u.: vertrek in Sint-Amands (op de kaai van het veer) • 12.30 u.: vertrek in Kapelle-op-den-Bos (sporthal Eternit) • 14.30 u.: vertrek in Hofstade (parochiezaal) • 16.30 u.: vertrek in Haacht (sporthal Den Dijk) • 18.00 u.: aankomst in Betekom (voetbalkantine KAC Betekom tgo. Meubelen Verhaegen)
Donderdag 22 juni 2006 • 10.00 u.: vertrek in Betekom (aan Meubelen Verhaegen) • 12.30 u.: vertrek in Heist-op-den-Berg (parochiezaal Heist Statie) • 14.30 u.: vertrek in Nijlen (Taverne De Slappe Uier) • 15.20 u.: vertrek in Herentals (parking Bloso-centrum) • 16.30 u.: vertrek in Lichtaart (taverne De Lork) • 16.55 u.: vertrek in Kasterlee (De Watermolen) • 17.20 u.: vertrek in Retie (parking Prinsenpark) • 18.00 u.: aankomst in Witgoor (markt)
Vrijdag 23 juni 2006 • • • •
10.00 12.30 14.30 16.30
u.: u.: u.: u.:
vertrek vertrek vertrek vertrek
in in in in
Witgoor (markt) Kattenbos Kaulille (parochiaal centrum) Molenbeersel (parochiaal centrum)
• 18.00 u.: aankomst in Maaseik (markt).
Meer info bij Wim Bogaert,
[email protected], tel. 02 246 42 09.
13
HARD VOOR UW RECHT | Honderdduizend
| Tekst Johan Truyers | Foto’s OKRA-regio’s |
De Scheldestad zal het geweten hebben... Wel ouder, niet armer!
Honderd De minister antwoordt… Twaalfduizend postkaarten… daar kan geen minister omheen. Ook minister Tobback van Pensioenen niet. Zijn antwoord op onze eisen? Minister Tobback reageerde in een omstandige brief en via een mondelinge tussenkomst tijdens het Raadgevend Comité voor de Pensioensector, hét overleg- en adviesorgaan inzake uw pensioen. De minister herhaalt dat maatregelen inzake welvaartsvaste pensioenen in het Generatiepact zijn opgenomen. Inderdaad, maar voor 2007 blijven de budgetten uiterst beperkt. De minister zegt daarbij nog dat de situatie van de gepensioneerden verder moet verbeteren. Concrete voorstellen daartoe vinden we in zijn antwoord niet terug. Hij verwijst naar het overleg met de sociale partners, voorzien half september. Uit dit overleg moet de precieze invulling van de maatregelen inzake gepensioneerden en andere gerechtigden op vervangingsinkomen, binnen de beschikbare budgettaire marges, duidelijk worden. Latijn of Chinees, zegt u? Inderdaad. In mensentaal wil dit zeggen: voorlopig werden nog geen bijkomende middelen voorzien om aan de OKRA-eisen tegemoet te komen.
Wel ouder, niet armer. Dé actie voor welvaartsvaste pensioenen! Waar de jongste weken de regionale media bol van staan. In alle OKRA-regio’s verstuurden twaalfduizend bestuursleden onze eisen naar minister Tobback. In alle OKRA-regio’s leggen honderden actievoerders onze eisen via een petitieactie voor aan OKRA-leden én aan Jan en alleman.
14
Als een bom Vandaar dat de OKRA-petitieactie als een bom moet inslaan en de bevoegde besluitvormers tot extra maatregelen moet aanporren. Vandaag al weten we dat het aantal petities onze stoutste verwachtingen overtreft. Begin mei overschreden we de kaap van de honderdduizend. Veel OKRA-trefpunten waren toen nog drukdoende om de laatste petities te verzamelen. Trouwens, ook veel lezers bezorgden een volledig ingevulde petitielijst zoals ze verscheen in Eigentijds april 2006. Dank daarvoor! Overal in Vlaanderen en Brussel werden straatacties georganiseerd. Op markten, straten en pleinen. De foto’s hierbij geven een sfeerbeeld. Ook in de regionale
HARD VOOR UW RECHT | Honderdduizend
wel oud
duizend wel ouderer! niet
arm
wel ouder
arm niet
!
wel ouder niet armer
pers, op radio en tv, kreeg onze actie weerklank. Uw OKRA-Algemeen secretariaat stuurde de eisen naar de verschillende partijbureaus. GROEN!, VLD en CD&V stuurden meteen hun reacties. wel Op hun standpunten ouder niet armer komen we een volgende keer uitvoerig terug. De komende maanden worden dus cruciaal om effectief resultaat te boeken. Spreek overal en altijd politici aan over onze eisen. Met de gemeenteraadsverkiezingen (oktober 2006) en de federale verkiezingen (vermoedelijk juni 2007) in het vooruitzicht, loopt u ze zeker her en der ‘tegen het lijf…’ Onderschat uw stem niet! Als u dit leest, zijn alle petities geteld. In juni plannen we een OKRA-media-actie. Minister Tobback zal bij die gelegenheid onder de petities bedolven worden. Alvast nu al honderdduizend maal dank!
wel ouder niet armer
behartigt uw belangen! Ook dit jaar gaan we hard door met Hard voor uw recht! Onder andere met de actie voor welvaartsvaste pensioenen: Wel ouder, niet armer! Maar er is meer. Vraag uw bestuurslid naar o.m. infomiddagen. Lees in Eigentijds alle nuttige info over uw belangen. Surf naar www.okra.be welook ouder niet armer
wel ouder niet armer
Inwoners van Oudenaarde tekenen massaal.
Ook in Ieper voert OKRA actie.
15
ANTENNE | OKRA-zorg op één
| Tekst Lieve Demeester | Foto’s Cois Van Roosendael |
OKRA-ZORG Op 30 april volgden duizenden kijkers uit
Vlaanderen en Nederland de eucharistieviering vanuit RVT Mater Dei te Heikruis. Keek u ook? Deze viering is één van de zes evenementen waarmee KBG-Nationaal zijn vijftigste verjaardag viert. Bovendien sluit deze
op één
tv-mis op bijzondere wijze de Week Woon- en Zorgcentra 2006 af.
Nieuw! OKRA-ZORG? Zo heet voortaan de rusthuiswerking. Deze naam drukt perfect uit hoe OKRA zorg wil dragen voor de oudsten en de zwaksten. En zegt ook hoe verschillende generaties in de groep 55+ het voor elkaar opnemen. OKRA-ZORG wil in dit ‘gouden’ KBG-jaar het OKRA-vrijwilligerswerk met en voor bewoners, personeel en familie nog verdiepen, nog meer kwaliteit geven. Onder het motto: samen welzijn maken.
16
Bovendien richt deze werking zich breed naar alle hoogbejaarden. Niet enkel naar bewoners van rusthuizen, ook naar mensen die in RVT’s, serviceflats, aanleun- en kangoeroewoningen… verblijven. En naar ouderen die opgevangen worden in kortverblijf, dagverzorging... Kortom: zoveel ouderen, zoveel situaties, zoveel zorgbehoeften... en dus ook zoveel woon- en zorgformules. Voor OKRA-ZORG dé uitdaging van morgen.
Niet? Toch niet kunnen kijken? Een sfeerbeeld in beeld en woord maakt veel goed. Algemeen pastor van OKRA, trefpunt 55+, Aureel Chanterie ging in de tv-mis voor. Lees hier de homilie die hij uitsprak.
ANTENNE | OKRA-zorg op één
De rusthuiswerking is één van de specialiteiten van onze jubilerende beweging. Enorm veel lokale afdelingen doen daar aan mee… het hele jaar door. Maar vooral in de laatste week van april zijn de vrijwilligers van de rusthuiswerking niet tegen te houden. Alle rusthuizen en woon- en zorgcentra worden bezocht. Niemand van de zorgbehoevende leden wordt overgeslagen. Er wordt zacht op de deur geklopt… hier zijn we weer. De mobiele leden komen de minder mobiele en zorgbehoevende leden aangenaam verrassen met een attentie. Beste bewoners van dit huis, in ons jubeljaar 2006 komt er nog iets bovenop: de tv-mis terwijl u erbij bent… u, samen met uw verzorgend personeel, u, samen met uw vrijwilligers, u, samen met uw familie. Daarom heeft de nationale leiding van onze beweging niet gekozen voor een grote en ruime kathedraal, maar wél voor dit centrum waar u woont. In een centrum zoals hier in Mater Dei verblijven onze oudste leden, die tegelijk onze meest wijze leden zijn, de meest wijze, en dit vanwege hun lange levenservaring. U, hier in de kapel, kent het leven door en door. Bij u moeten de kinderen zijn, als ze vanwege de meester of de juf nieuws moeten verzamelen over de tijd van toen, van vijftig jaar terug. Ons eucharistieboekje voor vandaag heeft op de kaft drie woorden staan: WELZIJN WORDT GEMAAKT. En als je daar een paar seconden over nadenkt dan zeg je: ja zo is het. Het is de waarheid in drie woorden: Welzijn wordt gemaakt. Welzijn valt niet vanuit de wolken in onze schoot. Neen, het ligt aan ons of het ervan komt of niet. Ik zal het zinnetje op de kaft nog wat langer maken: WELZIJN WORDT GEMAAKT DOOR WELWILLENDE MENSEN. Zingt men in de nacht van Kerstmis niet iets over ALLE MENSEN DIE VAN GOEDEN WILLE ZIJN? Dit thema staat er dus al vanaf Jezus’ geboorte. Dit thema staat er ook op Jezus’ sterfdag: wat voor kwaad heeft die man gedaan? Ik heb niets gevonden. Werkelijk, deze mens was een rechtvaardige!
Eén van de zeven deelwerkingen van OKRA, trefpunt 55+. Gericht naar bewoners van woon- en zorgcentra en naar hoogbejaarden die thuis wonen. Op www.okra.be vindt u meer...
Kansen in overvloed om in uw trefpunt, regio... met leeftijdgenoten over zingeving door te bomen.
Ook in het evangelie van vandaag zien we Christus die zorgt voor het welzijn van Zijn leerlingen. Die elf overgebleven leerlingen zijn verslagen, na de moord op die rechtvaardige Jezus. Ze waren de kleinste gemeente van het land geworden: elf bewoners. Ze waren ook de meest bange gemeente geworden. Het evangelie vertelt ons zoveel als dat er iemand moest komen om de situatie recht te trekken, dat er Iemand in hun midden moest komen om steun en comfort aan te bieden. Het is Jezus zelf die dat komt doen: met drie woorden maakt Hij welzijn: “VREDE ZIJ U”. Ook met Zijn handen en voeten maakt Hij welzijn: KIJK, IK TOON U MIJN HANDEN EN MIJN VOETEN. Ik wijs u de weg van de wederkerigheid: laten we elke dag iets goeds voor elkaar doen. Hebt ge hier iets te eten? Ja, ze gaven Hem een stuk geroosterde vis. Een eenvoudige vraag en direct een passend antwoord. Het evangelie eindigt met Jezus’ derde aanbod van welzijn: welzijn dat komt vanuit Zijn hart. Hij maakt hun koude hart weer warm, door over de toekomst te praten. Uw toekomst zal over welzijn moeten gaan. Beste kijkers in zovele huizen, rusthuizen, woon- en zorgcentra… Welzijn wordt gemaakt, opgebouwd, steen voor steen, dag na dag. En het wordt gemaakt zoals Jezus het ons vandaag aanleert: vanuit de goede woorden van al uw bezoekers, vanuit helpende handen en voeten van al uw verzorgers. Vanuit alle harten die zeggen en zingen: “vrede op aarde aan alle mensen die van goeden wille zijn”. Vrede zij u. Amen.
17
DE KEUZE VAN DEKEYSER | Irak: lessen uit het verleden...
Irak: lessen uit het verleden…
Het is niet de eerste keer dat Irak door een westerse, imperialistische mogendheid onder de voet wordt gelopen. Het is al evenmin de eerste keer dat het land daartegen in opstand komt. Een buitenlandse invasie met militair bewind overkwam het land reeds bij het begin van de vorige eeuw, tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Miel Dekeyser geeft u elke maand tekst en uitleg bij een min of meer brandende ‘kop’ uit het wereldnieuws. Zijn ‘keyserlijke’ kijk krijgt u gratis toe!
18
Britten beter? Toen veroverden de Britten de belangrijkste Irakese provincies op het Ottomaanse Rijk dat, als bondgenoot van de Duitsers, in 1918 met hen mee ten onder zou gaan! Toen sprak men nog niet over Irak, wel over Mesopotamië, het Tweestromengebied (het land van Eufraat en Tigris) dat echter grotendeels met het gebied van het huidige Irak overeenstemde. Hoe verliep het de Britten toen? Deden ze het beter dan de Amerikanen nu? Was het Britse optreden toen populairder dan het Amerikaanse nu? Hoe lang deden de Britten over die bezetting?...
Geschiedenis herhaalt zich Wie de toestand van op een afstand bekijkt, is onthutst door de parallellen tussen toen en nu. Wie echter van naderbij toeziet, merkt wel enkele fundamentele verschillen. Het toenmalige Irak was een vijand voor de westerse bondgenoten. De Ottomanen (Turken) waren, in de Eerste Wereldoorlog, collaborateurs van Kaiser
DE KEUZE VAN DEKEYSER | Irak: lessen uit het verleden...
Welke historische werken zouden Bush, Rumsfeld en Rice toch lezen tijdens hun eindeloze vluchten rond de aardbol? Zijn ze echt ‘gebeten om te weten’? Wilhelm. De Britten deden dus gewoon hun vaderlandse en geallieerde plicht door het rijk in stukken te hakken. Daarenboven kreeg Londen, in 1920, van de Volkerenbond (de toenmalige UNO) het voogdijschap over het gebied. De Volkerenbond gaf dus toestemming, zelfs opdracht om in het toen al rumoerige gebied de orde te herstellen. Zo’n toestemming wist Bush de UNO nooit te ontfutselen. De Britse opdracht luidde: het jonge maar rumoerige land tot een ontwikkelde en democratische staat uitbouwen. De onderneming zou de investering ruim waard zijn, verzekerde Londen de bevolking. Waar hoorden we zoiets nog?
Verlaat Mesopotamië! Maar waarom was de regio zo rumoerig? Ook toen was het gebied etnisch en religieus verdeeld en voelden de (noordelijke) Koerden zich helemaal geen burgers van een land dat nog geen naam had! Een krachtige opstand van de Sjiïeten kostte reeds in 1920 tweeduizend Britse soldaten het leven. En van dag tot dag riepen de Arabieren luider om het vertrek van het Engelse leger. Ook in Groot-Brittannië raakte de bevolking geleidelijk verdeeld. Wat aangroeiende weerklank in de pers vond. Terwijl de Times achter de regeringspolitiek stond, spoot de Guardian niet mis te verstane kritiek op de Britse militaire aanwezigheid in de woestijn. Een heuse campagne ‘Verlaat Mesopotamië’ kwam op dreef. De Britten probeerden dan maar (net als de Amerikanen later) in het jonge Irak een eigen inheems leger op de been te brengen. Dat kwam even moeizaam tot stand als tachtig jaar later, onder de Amerikanen. Het moest evenwel, ook voor de Britten, als voorwendsel dienen om de eigen troepen geleidelijk uit Irak terug te trekken. De rebellerende Arabieren beschikten nog niet over tonnen springstof zoals vandaag en hun kamikazetechniek was nog niet algemeen verspreid. Het Britse leger miste raketten, helikopters en andere vernietigingswapens die de Amerikanen later zouden aanwenden. Niettemin deden zich permanent botsingen voor tussen de opstandelingen en de bezetters. De bescheiden Britse luchtmacht, de RAF (Royal Air Force), trad zo vaak mogelijk op en vond in Irak ‘een ideaal oefenterrein’ zoals het leger geruststellend verklaarde!
Woestijnzand afschudden? Toen, net als nu, begon de linkse Britse pers de conservatieve regering ervan te beschuldigen enkel in Irak te
blijven omwille van de oliebonzen en dat deed de zaak geen goed. Ook toen worstelden de Britten al vlug met de cruciale vraag: hoe lang zijn we hier nog nodig? En ze vonden er alweer, zoals de Amerikanen nu, geen antwoord op! In het midden van de jaren twintig leek het erop dat de Britten voor eeuwig in het woestijnzand vastzaten. Eerst verzoende Londen zich met een voogdijschap van tenminste twintig jaar. Waarom? Geen mens die het wist. Het was een gok. In deftig Engels: an educated guess. Toen Londen in 1926 een verdrag sloot met het piepjonge Irak, beloofden de Britten meteen dat ze de voogdij zouden rekken tot in 1951! Een ijdele belofte van het genre waarvan de politiek bol staat. Want reeds in 1927 werden in de regering stiekem plannen gesmeed om de troepen weg te halen. Nog datzelfde jaar begon de Britse uittocht! Irak werd achtergelaten onder de hoede van een wankel eigen leger van amper negenduizend man. Een paar Britse RAF-escadrons zou die Irakese amateursoldaten vanuit de lucht steunen. De voogdij zou beëindigd worden in 1932.
Burgeroorlog van toen… De Britten lichtten amper hun hielen toen onmetelijke horden radicaalreligieuze fundamentalisten uit buurland Saoedi-Arabië het land binnenstroomden om het aan de ‘harde’ islam te onderwerpen! Ze doodden honderden Sjiïeten. Toen stonden de Britten héél ver van de nobele intenties uit 1920. In dat jaar wilden ze het Tweestromenland democratiseren om het over te dragen aan ‘een gezonde openbare opinie’ naar westers model! Latente burgeroorlog ontstond. Brits Hoog Commissaris Dobbs, zag wat er aan het gebeuren was, zij het doorheen een naïeve interpretatie. Hij zei: “Ik hoop dat Irak het zal redden op zijn eigen corrupte, inefficiënte, oosterse manier. Schitterend is dat niet maar alvast beter dan wat we er vonden bij het begin van het mandaat.” Wat toen beter was, zei hij er niet bij maar de Britten trokken zich tenminste terug. Mocht Bush tot een dergelijke conclusie komen, het zou misschien veel levens sparen. En mocht ook dat niet lukken, dan zou het Westen tenminste geen aandeel meer hebben aan de moordpartijen. Welke historische werken zouden Bush, Rumsfeld en Rice toch lezen tijdens hun eindeloze vluchten rond de aardbol? Zijn ze echt ‘gebeten om te weten’?
Wist u dat Miel Dekeyser een graag geziene en gehoorde spreker is in de OKRA-ACADEMIE? Vraag uw bestuurslid naar het programma of surf naar www.okra.be
19
MAATSCHAPPIJ | Tussen Kedron en Saron
| Tekst en foto’s Chris Van Riet, Belpress |
Tussen
Kedron
Bewoners wandelen in en uit. De knusse inkomhal nodigt uit. Een vriendelijke stem verwelkomt ons. Verzorgers onderscheiden zich nauwelijks van patiënten. Ooit was het anders. Hoge muren... een oude vleugel. Binnenkort puur nostalgie.
20
MAATSCHAPPIJ | Tussen Kedron en Saron
Saron
Minder psychiatrisch patiënt Het ontoegankelijke gevangenisachtige kloostergebouw uit 1857 heeft vandaag nog slechts architecturale betekenis. In het moderne nieuwe complex anno 2006 herinnert niets nog aan de hoge slaapzalen met honderd bedden en duistere gangen waar psychiatrische patiënten soms een heel leven letterlijk opgesloten doorbrachten. Zonder ooit contact te hebben met het leven dat zich buiten deze muren afspeelt. Zowel de stichter, kanunnik P.J. Triest, als de eerste hoofdgeneesheer, dokter Jozef Guislain, drukken nog steeds hun stempel op de behandeling en verzorging van psychiatrische patiënten. Ook al werden methodes en huisvesting drastisch aangepast! Dominique Guilbert, die instaat voor vorming en ziekenhuishygiëne, maakt ons wegwijs doorheen het huidige Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain dat ontstond in 1997 als een fusieziekenhuis tussen het toenmalige
Neuropsychiatrisch Centrum Sint-Alfons en het toenmalige P.C. Dr. Guislain. Samen staan ze voor meer dan driehonderd jaar zorg en inzet voor mensen met een psychiatrisch lijden. In de loop van die vele jaren zijn heel veel mensen met liefde en deskundigheid ontvangen, verpleegd en behandeld. Dominique: “De oude gebouwen waren echt afgeleefd. Sommige bewoners woonden er al veertig jaar. In het begin keerden ze vaak automatisch terug naar het oude gebouw. Op hun vertrouwde plekje zitten wachten tot etenstijd! Naderhand voelden ze zich in het nieuwe complex wel thuis. Iemand zei me: ‘Sinds ik hier verblijf, voel ik me veel minder psychiatrische patiënt.’ Hij bedoelde gewoon: ik voel me hier veel beter gewaardeerd dan in dat oude gebouw waar we veel meer weggestoken zaten. We zijn echt een open instelling geworden. En hanteren daarbij het principe van een woonerf. Het gebouw is in het straatbeeld geïntegreerd. Sommige bewoners bezoeken elke dag de buurtwinkeltjes.”
▼
en
Met liefde en deskundigheid ontvangen, verpleegd en behandeld.
21
MAATSCHAPPIJ | Tussen Kedron en Saron
▼
Het nieuwe Psychiatrisch Centrum: open en toegankelijk.
Het Strop Dominique: “We werken met doelgroepen zoals ‘verslavingszorg alcohol en medicatie’ (met uitzondering van illegale drugs). Het gaat wel telkens om verstandelijk gehandicapten met psychiatrische stoornissen. Er moet dus een psychiatrisch probleem zijn. Ook doven worden opgenomen. De aanbodgerichte zorg evolueerde naar een vraaggerichte zorg. Hoe komt iemand hier terecht? Eén iemand van ons draagt elke dag een gsm bij zich. Ons aanmeldpunt. Op dat nummer wordt iemand aangemeld, die bijgevolg een plaats krijgt. We beschikken in totaal over driehonderd vijftien plaatsen. Meldt een patiënt zich aan als acute patiënt, dan krijgt hij een A-statuut. Van de driehonderd vijftien plaatsen zijn er zestig A-plaatsen. Na ongeveer zes maanden wordt hij een T-patiënt. Het ziekenfonds komt dan voor een minder hoog bedrag tussen en de patiënt moet meer bijdragen. Het is dus goedkoper in het ziekenhuis te verblijven dan b.v. in een PVT (psychiatrisch verzorgingstehuis). Maar in een PVT kun je een leven lang blijven! Het P.C. Dr. Guislain is verdeeld over vijf campussen. Tussen haakjes: alles begon met het breken van de boeien van de geesteszieken, die geketend lagen in het Geeraard de Duivelsteen te Gent in 1815. De Broeders van Liefde richtten het Maison de Repos op in ‘het Strop’. Daar is momenteel de nieuwe campus Sint-Alfons gevestigd: De Steiger. Tot juni vorig jaar woonden hier de oudere patiënten. Nu is dit de algemene opname psychiatrie. Mensen met een licht tot matig verstandelijke handicap worden hier opgenomen en behandeld. We zien een opname steeds als tijdelijk. Hierdoor beperken we ons therapeutisch engagement tot hooguit één jaar. We hopen dat de patiënt binnen deze periode naar zijn oorspronkelijke milieu kan terugkeren. Mocht dit niet het geval zijn, dan zoeken we naar een gepaste woonvorm.”
Bloemetjes Dominique: “In Beschut Wonen beschikken we over negentig plaatsen. Hier komen vooral mensen terecht die in het ziekenhuis verbleven of een sterke band met het ziekenhuis hebben.
22
Campus De Kruiskouter in Kruishoutem is een oud klooster dat in 1993 door de Broeders van Liefde werd gekocht. Prachtig gelegen in de Vlaamse Ardennen. Als de (PVT-) afdeling Sint-Paulus sluit, wordt dat onze PVTuitdovend. Dit betekent dat er geen bijkomende bewoners meer worden opgenomen. PVT-permanent vindt men in campus De Lorkenstraat. De chronisch psychiatrische patiënten komen hier terecht. Wonen in het PVT betekent kleinschaligheid, vrijheid, privacy, inspraak en veiligheid. Een bewoner drukt het als volgt uit: ‘Op de PVT zijt ge een vrij man. Als er vlees in de frigo ligt, kunt ge er gewoon een ‘schelleke’ van pakken.’ We gaan hier mee met de bewoner in zijn of haar tempo. Begeleiders zijn vaak niet te onderscheiden van bewoners. Op campus De Deyne bevindt zich dan weer de kinderen jeugdpsychiatrie. Ook de lagere school en een deel van de humaniora van Sint-Paulus, is er gevestigd. We noemen dit de K-dienst of Fioretti, de Italiaanse naam voor bloemetjes. Kinderen en bloemen zijn beiden uniek in hun afwisseling en vormen een rijk geheel door hun verscheidenheid. We koesteren een fundamenteel respect voor het kind, zijn omgeving en zijn handicap. Op campus Guislain tenslotte vindt men De Kedron, een psychogeriatrische afdeling. Oudere personen met psychiatrische hulpvragen, b.v. ouderen met depressies of dementie, worden hier opgevangen. De opnames gebeuren zowel vanuit het ziekenhuis, het PVT als vanuit Beschut Wonen. Mensen die palliatieve zorg nodig hebben, kunnen er ook terecht. In De Saron, eveneens op campus Guislain, richten we ons tot mensen met een psychiatrische problematiek die, na een volledige hospitalisatie, verder nood hebben aan een dagbehandeling op lange termijn. De symboliek achter deze bijbelse naam? Saron is een vlakte in Palestina. Een zacht golvend land met vruchtbare weiden. De Saron is in de lente bezaaid met miljoenen verschillende bloemen. Voor de bijbelse mens was deze vlakte een dankbare verademing. Zoals elke bloem specifieke zorg vraagt, zo tracht De Saron de eigenheid van elke mens te respecteren.”
Meer info? Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain, Fr. Ferrerlaan 88A, 9000 Gent,
[email protected], www.guislain.be, centraal aanmeldpunt: 09 216 33 11 (dag en nacht bereikbaar)
Pijnlijke voeten ?
Advertentie
Wet van 8/12/1992:de informatie die u aan ons doorgeeft, kan doorgegeven worden aan derden door onze geautomatiseerde handelingen. U heeft een recht op inzage en verbetering, ons per post mee te delen. De klant heeft 7 werkdagen de tijd vanaf de dag volgend op de levering om ons ervan op de hoogte te brengen dat hij afziet van de aankoop. Terugzending voldoende gefrankeerd. Levering binnen de 2-3 weken tot uitputting van voorraad.
E
Ogenblikkelijk beterschap
en Zwitsers podoloog heeft als het ware ''Wonderzolen'' op punt gesteld. Stelt u zich eens voor, deze zool laat bijna onmiddellijk de problemen en de pijn verdwijnen die u kunt ondervinden met pijnlijke voeten en vooral.... hij verhindert dat ze terugkomen. Probeer deze zolen op ons risico en u zal merken, dat u zich in lang niet meer zo goed ter been gevoeld heeft ! Gedaan met pijnlijke voeten, dankzij Swisscozolen Als u last hebt van één of meerdere problemen zoals hierboven beschreven, dan is er goed nieuws voor u. Een Zwitsers podoloog (een specialist op gebied van voetverzorging) heeft echte “Wonderzolen” op punt gesteld : de SwissCo® inlegzolen Ja, u hebt het goed gelezen: een inlegzool die onmiddellijk verlichting brengt en die verhindert dat uw problemen nog terugkomen. Deze uitvinding blijkt zo ongelooflijk dat de firma Dema International besloot u de mogelijkheid te bieden om ze te testen gedurende 30 dagen, onder waarborg. Een maand om zelf vast te stellen dat uw pijn verdwenen is en u weer van een optimaal voetcomfort geniet. Hoe werken deze “wonder” inlegzolen ? Deze Zwitserse podoloog heeft ontdekt dat de meeste problemen die u met uw voeten kan hebben allemaal een gemeenschappelijke oorzaak hebben: uw voeten die slecht ondersteund worden in uw
Geniet er weer van om te kunnen wandelen en bewegen !
U heeft last van : � Likdoorns � Eeltlagen � Doorgezakte voeten � Pijnlijke voetzolen � Pijnlijke benen � Verzakking in de voetzool � Pijn in de hielen � Pijnlijke enkels � Krampen � Pijn in de onderrug Pijn in de onderrug
Likdoorns Eeltlagen Knobbels
Pijnlijke benen
Pijnlijke voetzolen
Pijnlijke enkels
fort. Binnenkort kunt u het niet meer zonder deze zolen stellen. Aarzel niet...profiteer nu van dit proefaanbod, zonder risico voor u, en ontdek wat een Zwitsers podoloog uitgevonden heeft opdat uw voeten u geen zorgen meer zouden baren ! DEMA NV - Av. de l’Expansion 9a - 4432 Alleur Tel. 04/365.83.30 - Fax. 04/365.90.53
PROEFBON terug te zenden naar : DEMA N.V.
Krampen in de tenen
Av. de l’Expansion 9a - 4432 Alleur
Verzakking of pijn in de voetzool
schoenen. Met de tijd, gaat uw voetzool doorzakken. Uw voeten worden vervormd en veroorzaken pijn aan de hielen, enkels, kuiten, benen, rug en brengen daarbij komend vaak ook nog pijnlijke krampen teweeg. Uw tenen raken geklemd in uw schoenen, wat tot ondraaglijke pijnen kan leiden. De huid wordt gekweld. Het zachte gedeelte wordt aangetast door de nagels, en u krijgt hoe langer hoe meer last van pijnlijke voeten. Gelukkig heeft deze podoloog een inlegzool op punt gesteld die al deze problemen verhelpt. U legt deze inlegzolen gewoon in uw schoenen. Aan de buitenkant zijn ze volledig onzichtbaar. Glij vervolgens uw voeten in uw schoenen. U zult onmiddellijk het verschil merken. Uw voeten zullen zo comfortabel zitten als een baby in
Pijn in de hielen
zijn wiegje. Dankzij deze inlegzolen vinden de voetbeenderen (bij de meest gevoelige beenderen van het menselijk lichaam) hun normale anatomische plaats terug. De tenen liggen nu weer op natuurlijke wijze, zonder hinder te ondervinden. De huid ontspant zich en de pijnen verdwijnen. Probeer nu Swisscozolen onder garantie Waarom kopen zonder eerst te proberen ? Dit is één van de voordelen van DEMA : u mag een product proberen onder garantie : "Tevreden of geld terug ". Duid uw schoenmaat aan en stuur bijkomende Proefbon terug. Per kerende post zult u uw paar inlegzolen ontvangen, onmiddellijk aangepast aan uw voeten. Glij ze meteen in uw schoenen, doe een paar passen en geniet van uw nieuw loopcom-
JA,
Tel. 070/222.067
ik wens de Swisscozolen te proberen om geen pijnlijke voeten meer te hebben. Ik heb begrepen dat indien ik niet volledig tevreden ben over de behaalde resultaten, ik de zolen binnen de 30 dagen van de waarborgperiode mag terugsturen en dat ik terugbetaald zal worden.
Maten van 35 tot 46
� Speciaal Testaanbod : 2 paar voor slechts 39 € Aanbod geldig tot 30 juni 2006 !
Ik duid hier mijn schoenmaat aan ...............
Naam ....................................................... Voornaam ................................................ Adres ....................................................... ............................. Nr ........... Bus .......... PC ............. Stad ..................................... Tel. ............./.......................................
Als deelname in de verzend-en rembourskosten, wordt me slechts 5 € aangerekend. ET 236
Dringende bestellingen
N°070/222.067of op internet
www.dema-gezondheid.be
�
MENSEN MET ZIN | Ontroering? De koekoek die roept! Tien mensen geven zich maand na maand bloot... niet zomaar... ze laten u binnenkijken in hoe ze hun leven ‘zin’ geven. Dat het uw zin in het leven mag aanscherpen!
“Ontroering? “Ik kom uit een diepgelovig landbouwersgezin uit Minderhout. In de uiterste hoek van de Noorderkempen, aan de grens met Nederland. Als jongste van zeven kinderen net vóór de oorlog geboren. Ja, mijn geboortejaar tekende in zekere zin mijn leven. Je zou me een onzeker, angstig type... kunnen noemen. Dat is zowat ingebakken, zonder dat ik me daar echt bewust van ben. Als klein kind voor het oorlogsgeweld schuilen in kelders, loopgrachten… tot zelfs in het buitenland. Opgroeien met een puinhoop om je heen zonder dat je dat kon plaatsen. Zo’n omstandigheden ‘kleuren’ je kindertijd. Op mijn zesde zette ik mijn eerste stappen buiten de beschermde omgeving van thuis om naar school te trekken. De huishoudschool (technisch onderwijs) volgde. Op internaat. Toen in de meeste landbouwersgezinnen de algemene regel. Onze toekomst werd door vader en moeder bepaald. Inspraak was toen nog niet uitgevonden. Vanaf mijn veertiende, vijftiende werkte ik thuis op het bedrijf. Het lot van de oudste en zeker van de jongste: thuis op het bedrijf helpen en voor je ouders zorgen. De anderen konden gaan studeren. Op het moment zelf beklaagde ik me daar niet zo erg over. Het knaagde wel flink toen ik wat ouder werd. En beïnvloedde in zekere zin ook mijn verdere leven.”
Jeanne Stoffels heet ze. Zevenenzestig en een echte Kempense. Uit Hoogstraten. Rustig dat wel maar wat een vurigheid vanbinnen… Ze straalt gewoon.
“Verliefd, verloofd, getrouwd. Ons gezin kreeg een meisje en een jongen: Hilde en Dirk. Je was gelukkig, je leefde voor je gezin, je had ook een zekere verantwoordelijkheid. Ik was huisvrouw en zorgde voor man en kinderen. Best wel een job met voldoening en met zin. Daarnaast kon ik ook wat tijd maken voor het sociale leven: bestuurslid van KVLV en later secretaresse, catechiste bij vormelingen, lector in de kerk. Dit alles sprak me enorm aan en ik bloeide open. Maar het was te mooi om waar te zijn. Op mijn drieënveertigste werd ik zeer ernstig ziek. Een zware medische ingreep met drie maanden verblijf in het ziekenhuis en thuis nog lange tijd bedlegerig en nazorg. Angst voor het hele gezin en een erg moeilijke tijd. Maar ons geloof en vertrouwen, gebed van vele mensen, hielp ons er doorheen. Een belangrijk scharniermoment in mijn leven. Deze periode ‘tekende’ het vervolg…” Jeanne Stoffels: “Mensen hebben mensen nodig. Dat is van alle tijden.”
24
MENSEN MET ZIN | Ontroering? De koekoek die roept!
| Tekst Lieve Demeester | Foto Cois Van Roosendael |
De koekoek die roept!” “Wat ik in mijn jonge jaren niet kon waarmaken, kwam nu in die zin naar boven. Ik kende het geluk om iemand te ontmoeten waarmee ik de opleiding pastoraal werkster kon volgen. Alleen zou ik dat niet hebben aangedurfd. Vijf jaar cursus lopen, een sterk persoonsgerichte cursus, het was niet niks. Mijn tochtgenote, zo durf ik haar noemen, koos voor parochie. Ik verkoos de ziekenhuispastoraal. Die keuze lag voor de hand. Ik wist uit eigen ervaring wat het betekent ernstig ziek te zijn: met welke vragen je vecht, hoe opstandig je kunt zijn... Voor je naaste omgeving houd je je soms sterk. Op die momenten zijn contacten met andere mensen broodnodig. Eigen ervaringen duwden me dus naar de ziekenhuispastoraal.” “Meteen na mijn opleiding kon ik in het ziekenhuis als pastor functioneren. Geen evidente job. Van een ziekenhuispastor wordt op sommige momenten veel gevraagd: betrokkenheid en vooral flexibiliteit. Dat vertaalt zich niet alleen in beschikbaarheid, maar ook in het kunnen omgaan met allerlei soorten mensen die zich in een crisissituatie bevinden, in het kunnen aanvoelen van wat er leeft. Vaak biedt de pastor aan de zieke ruimte en kansen om dingen te kunnen zeggen die hij of zij nergens anders kwijt kan. Op moeilijke momenten voelde ik Gods kracht. Zo ervaarde ik het om heel dicht de mens nabij te zijn en ook de familie op te vangen bij slecht nieuws of na een overlijden. Ik mocht heel diepe, rijke ervaringen beleven. Met mensen op weg gaan. Vol heimwee liet ik bij mijn pensionering het ziekenhuis achter me. Je bent zo intens met mensen bezig geweest, dat dit een deel van je leven werd. In die zin kan ik hier misschien een tip geven. Meestal zijn we bang om zieke mensen te bezoeken, zeker als ze slecht nieuws kregen. Laat ze niet in de steek als ze naar u vragen, maar ga ook niet naar hen toe vanuit het idee: wat moet ik zeggen? Luister naar hun verhaal. Dan pas kan een gesprek open bloeien, waarbij patiënt en bezoeker zich goed voelen. Blijf in gesprek met de mens die hij of zij is. Vergelijk nooit met de situatie van een ander. We worden als mens geboren, we sterven als mens. Een biologisch feit. Tussen geboorte en sterven krijgen we de tijd om mens te worden en om meer en meer mens voor mensen te zijn.” “Nu ben ik hier in Hoogstraten als vrijwilligster actief in de palliatieve zorg in het rusthuis. En ik werk mee aan het
kernbestuur van ons OKRA-trefpunt, als medevoorzitster en K-verantwoordelijke. Mijn man is ook voor OKRA bezig: hij verzorgt al het typwerk. In de parochie mag ik regelmatig een gebedsdienst verzorgen. Toch merk ik dat met mensen omgaan me nog steeds het meest aanspreekt.” “Uiteraard moet voldoende ruimte en tijd overblijven om bij de kinderen in te springen en bij Jan en Katrien, onze kleinkinderen te zijn. Als ouders en grootouders moet je durven kiezen voor wat echt telt, voor wat echt belangrijk is. Wie intens met mensen op weg gaat, wordt mee gedragen en ondersteund door anderen die ook de medemens in het hart dragen. Gelukkig telt onze wereld veel zulke mensen, meer dan we durven denken. Ik ben daar gelukkig om. Laat ons blijven hopen en vertrouwen dat ook in de toekomst mensen zullen opstaan die aandacht geven aan anderen. Mensen hebben mensen nodig, dat is van alle tijden.” “Stilstaan? Zeker! Anders loop je aan jezelf voorbij. Het leven is een doortocht waarbij je je af en toe aan de bron moet laven. Voor mij is die bron de abdij van Tongerlo. Af en toe ga ik er voor een paar dagen heen. Verblijf daar in het gastenkwartier. Dat heet voor mij ook ‘thuiskomen’.” “Geluk? Er is zoveel geluk. Mijn man en ik die al bijna vijfenveertig jaar samen zijn. De kinderen, de kleinkinderen die zoveel perspectief geven aan je leven. Maar dankbaar en gelukkig ook dat ik er nog mag zijn en mijn ‘werk’ in OKRA nog met liefde en plezier kan doen. Blij met alle kansen die ik kreeg. Het belangrijkste blijft dat je weet dat geluk niet zomaar op een schoteltje wordt aangeboden. Je moet er zelf naar zoeken, zelf aan werken en je er voor openstellen.” “Ontroering? Mijn geliefden lachen er wel eens om… De koekoek die in de lente roept. Alsof hij zegt: ‘Kom naar buiten, laaf je aan Gods mooie vrije natuur waar je zomaar gratis van kunt genieten.’ Geluk en ontroering zitten in elkaar verweven. Wat je gelukkig maakt, ontroert je ook.”
Jeannes verjaardagswens voor OKRA… “Blijf openstaan voor elke mens. Verdeel de mensen zeker niet in vakjes.”
25
KEESINGADVEIGENTIJDS 5-6
08-05-2006
11:01
Pagina 1
Tr a p l i f t e n verander uw huis niet uw leven... Overal in België! Esthetisch & discreet! Eigen fabrikaat!
Informatie: 0800 94 365 - GRATIS Regionale centra: 02 217 37 84 - 03 239 21 43 011 25 25 43 - 09 216 65 65 050 34 54 50
ThyssenKrupp Monolift nv
Levertijd vanaf 1 week www.monolift.be
Kaleweg 20 - 9030 Gent Fax 09 216 65 75
[email protected]
ThyssenKrupp Monolift
Ja, stuur mij uw GRATIS documentatie
EIG
NAAM
____________________
ADRES
____________________
INFO | Uw belastingen
Uw
| Tekst Bernadette Schalenbourg |
belastingen Geen verrassing meer ! Vorig jaar werden we verrast: een totaal nieuw formulier voor de belastingaangifte. Formaat A4, met de in te vullen vakken en de bijhorende codes. Gelukkig zit er in dezelfde enveloppe die u ook dit jaar ontvangt, nog steeds een uitgebreid formulier: ‘voorbereiding van de aangifte’. Neem de tijd om dit goed in te vullen. Bedoeling: de rubrieken eerst op de voorbereiding en daarna op het originele aangifteformulier invullen, bestemd voor de belastingadministratie. De belastingaangifte kan via deze formulieren makkelijk gescand en verwerkt worden.
Belastinghervorming Vorig jaar - inkomsten 2004, aanslagjaar 2005 - werd de belastinghervorming afgerond. Zij is sindsdien een verworvenheid. Bij de eindafrekening van de inkomsten 2004, die u vorige maand ontving of deze maand zult ontvangen, moeten de voordelen van de hervorming voelbaar zijn. Niet voor iedereen in dezelfde mate. Vooral gezinnen waar man en vrouw elk een pensioen genieten, gaan erop vooruit. Door de verbeteringen op vlak van belastingvermindering op de pensioenen. Zie verder!
Zeven
belastingaangifte. Het gaat om het aangifteformulier aanslagjaar 2006, inkomsten 2005, dat nu vóór u ligt en dat u nog tot en met 19 juli 2006 kunt invullen.
▼
De zomervakantie komt eraan. Tijd voor uw
In dit dossier belichten we zeven belangrijke regels die de belastingberekening voor gepensioneerden bepalen. We situeren daarin in cursief de belastinghervorming zoals ze vorig jaar werd opgestart. Met de cijfers relevant voor de belastingaangifte voor inkomsten 2005, aanslagjaar 2006. Precies: de belastingaangifte die u nu moet invullen. Eerst nog dit: wie vorig jaar als gepensioneerde geen aangifte ontving, moet ook dit jaar geen aangifte invullen.
27
INFO | Uw belastingen
3 Toepassing
huwelijksquotiënt: gezin met één
▼
inkomen
1 Gelijkstelling
wettelijk
samenwonenden
en
gehuwden
Personen die een wettelijke verklaring van samenwoning bij de ambtenaar van de burgerlijke stand aflegden, worden volledig met gehuwden gelijkgesteld. Vandaar dat deze situatie in de aangifte voorzien wordt. In Vak II ‘De persoonlijke gegevens en gezinslasten’. Deze personen krijgen ook een gemeenschappelijke aanslag. Het gaat enkel om samenwonenden die een dergelijke verklaring aflegden. Een behoorlijk aantal. Broer en zus, beiden gepensioneerd en al jaren zonder meer samenwonend, ontvangen uiteraard zoals voorheen, ieder afzonderlijk een aanslagbiljet en worden als alleenstaanden belast. Welke positieve gevolgen heeft deze gelijkstelling op de uiteindelijke belastingberekening voor gehuwden? Sinds 2004 is het belastingvrij minimum voor iedereen eenzelfde bedrag (zie punt 2). Voor gehuwden houdt dit concreet een verhoging in, in vergelijking met vorige jaren. Wettelijk samenwonenden kunnen het voordeel van de huwelijksquotiënt bekomen (zie punt 3).
2 Belastingvrij minimum Een gedeelte van het inkomen is voor iedere belastingplichtige van belastingen vrijgesteld. Deze belastingvrije som bedraagt voor 2005 per belastingplichtige 5 780 euro. Dit vindt u in de belastingberekening terug als een belastingvermindering. Het gaat om een vermindering van 1 445 euro (25 % van 5 780 euro). Voor gehuwden en wettelijk samenwonenden wordt dit bedrag dus per persoon toegepast.
28
Waarom spreken van een belastingvrij minimum voor elk van de echtgenoten als alleen de man een pensioen heeft? De toepassing van de huwelijksquotiënt geeft hier het antwoord. Dat ene inkomen wordt volgens een wettelijk vastgestelde quotiënt onder de echtgenoten verdeeld: 30 % wordt aan de echtgenote toegekend, 70 % wordt bij de echtgenoot aangerekend. Zo wordt het ene inkomen tussen beiden opgedeeld en worden op ieders deel de belastingen berekend. Inclusief het belastingvrij minimum. Deze techniek wordt automatisch door de belastingadministratie toegekend als dit voor betrokkenen voordeel oplevert. Maximaal kan 8 330 euro van het ene inkomen afgesplitst worden. Dit komt neer op 30 % van maximaal 27 766 euro.
4 Afzonderlijk
belasten
(decumul)
van
alle
inkomsten
Tot 2004 werden gehuwden enkel afzonderlijk belast op hun beroepsinkomsten en vervangingsinkomsten (zoals het pensioen). De andere inkomsten: onroerend inkomen, diverse inkomsten of andere werden samengevoegd met het inkomen van de echtgenoot met het hoogste inkomen. Sinds 2004 wordt ieder op de eigen inkomsten belast. Ook voor onroerende goederen. Het is dus belangrijk om te weten wie eigenaar is van een onroerend goed. Het is voor de fiscus van belang het huwelijksstelsel te kennen. Alhoewel hier in de belastingaangifte niet naar gevraagd wordt! De meeste gezinnen hebben geen huwelijkscontract. Zij vallen dan automatisch onder het wettelijk stelsel: een stelsel waarbij goederen tijdens het huwelijk verworven, gemeenschappelijk de echtgenoten toebehoren. Erfenissen blijven persoonlijk. Heel belangrijk: de fiscus geeft in de toelichting bij de aangifte zelf aan dat echtgenoten die gehuwd zijn met toepassing van dit wettelijk stelsel, ieder de helft (50 %) van de onroerende goederen moet aangeven, ongeacht wie de eigenaar is. Zo werd Vak III ‘Inkomsten van onroerende goederen’ aangepast. Sinds vorig jaar wordt de aangifte van het Kadastraal Inkomen (KI) van de eigen woning ontdubbeld: in de linkse kolom rubriek 1100 (voor de gehuwde man), in de rechtse kolom rubriek 2100 (voor de gehuwde vrouw).
INFO | Uw belastingen
Opgelet! Het volgende is nieuw in de aangifte inkomsten 2005: de woning die men zelf bewoont, moet niet worden aangegeven, tenzij er nog een hypothecaire lening loopt. Door de volledige decumul van inkomsten, geldt voor het invullen van de aangifte volgende praktische regel. Zijn er twee kolommen voorzien, dan moet een alleenstaande steeds de linkerkolom invullen. Voor gehuwden is de linkerkolom voor de man, de rechterkolom voor de vrouw.
5 Nieuwe berekening belastingvermindering pensioenen Voor gehuwden wordt sinds vorig jaar bij de belastingberekening een belangrijke discriminatie opgeheven. Dit geldt meer bepaald voor pensioenen, brugpensioenen en wettelijke ziekte- en invaliditeitsuitkeringen. Tot vorig jaar hadden gehuwden slechts recht op één belastingvermindering voor beide echtgenoten samen, ook al hadden ze elk een pensioen. Die vermindering werd afgebouwd als het gezamenlijk inkomen toenam. Voor de inkomsten vanaf 2004 en verworven voor de volgende jaren, zal deze belastingvermindering aan elk van de echtgenoten worden toegekend, dus tweemaal in een gezin. En berekend op elk inkomen afzonderlijk. Ook voor de gezinspensioenen werd aan een oplossing gedacht. (Zie bespreking punt 6.) • De maximale vermindering bedraagt voor 2005 1 672,24 euro per belastingplichtige. Dit maximum wordt pas volledig toegekend onder twee voorwaarden: 1. Het netto-belastbaar inkomen (netto: het belastbaar pensioen min RIZIV-inhouding en min solidariteitsbijdrage) is lager dan 18 150 euro per jaar. 2. Het inkomen bestaat enkel uit pensioenen. Heeft betrokkene naast het pensioen nog een ander inkomen, dan wordt de belastingvermindering proportioneel toegekend: in verhouding van het pensioen tot het totale inkomen. Eenvoudig gesteld: maakt het pensioen 80 % uit van het totale inkomen en wordt
dit voor 20 % aangevuld met loon uit toegelaten arbeid van de betrokken gepensioneerde, dan wordt de belastingvermindering voor 80 % toegekend. We becijferden zelf een en ander: dit element houdt zonder twijfel een belangrijk belastingvoordeel in voor gepensioneerden met elk een pensioen. • De maximumvermindering wordt geleidelijk aan verlaagd bij een hoger belastbaar inkomen (ook al gaat dit enkel om pensioen) tussen 18 150 en 37 060 euro netto-belastbaar. Bij overschrijding van 37 060 euro behoudt men steeds één derde van het maximumbedrag. Ook goed om te weten: de maximumvermindering kan nooit méér bedragen dan de verschuldigde belasting op het pensioen. Goed nieuws voor bruggepensioneerden: ook zij krijgen het voordeel van de belastingvermindering zoals zonet uitgelegd. De belastinghervorming sloot nieuwe bruggepensioneerden met ingang brugpensioen vanaf 1 januari 2004 uit van de decumul berekening. Vakbondsdruk en de wetgeving op het Generatiepact zetten dit recht, ook voor de inkomsten 2004, aanslagjaar 2005.
6 Gezinspensioenen en belastingvermindering op pensioen
Om ook aan een gezin met één gezinspensioen, tweemaal de belastingvermindering op het pensioen te geven (zie punt 5) moet dit gezinspensioen tussen de twee echtgenoten opgesplitst kunnen worden. De belastingwetgeving maakte dit mogelijk vanaf de aangifte van inkomsten 2004. Dus ook voor dit jaar. Aan de uitbetaling van het gezinspensioen wijzigde niets.
▼
VOORBEELD Bij een echtpaar gehuwd zonder huwelijkscontract wordt vanaf 2004 het KI van de woning aan een waarde van 2 000 euro, voor de helft aangegeven bij de echtgenoot (1 000 euro) en voor de andere helft bij de echtgenote (1 000 euro). Daarop wordt bij de belastingberekening de woningvrijstelling toegepast.
29
▼
INFO | Uw belastingen
De Rijksdienst voor Pensioenen stelt daarom vanaf 2004 twee fiscale fiches op: één op naam van elk van de echtgenoten. Onder volgende voorwaarden: de echtgenote werkte ooit als arbeidster sinds 1954 of als bediende sinds juli 1957 en is zelf minstens 63 jaar. In deze gevallen wordt haar - in fiscale termen - een deel van het gezinspensioen toegekend. Dit deel is afhankelijk van haar loopbaan zoals vermeld op haar individuele pensioenrekening. Per schijf van 312 dagen tewerkstelling als werkneemster wordt haar 2 % van het gezinspensioen toegekend met een maximum van 20 %. VOORBEELD Werkte de echtgenote vóór haar huwelijk vijf jaar voltijds (312 dagen per jaar) dan wordt op haar fiscale fiche 10 % (5 x 2 %) van het gezinspensioen en van de afgehouden bedrijfsvoorheffing vermeld. De fiscale fiche op naam van de echtgenoot vermeldt 90 % van het gezinspensioen en 90% van de bedrijfsvoorheffing. Dit moet ook zo ingevuld worden in de aangifte. Bij de belastingberekening wordt haar in totaal 30 % toegekend door toepassing van de huwelijksquotiënt. Enkel de hoger genoemde 10 % komt in aanmerking voor een belastingvermindering. De echtgenoot bekomt eveneens een belastingvermindering op zijn 70 %. Op die manier geniet ook dit echtpaar een klein belastingvoordeel. Werkte de echtgenote nooit als werknemer, dan blijft het zoals vroeger bij één fiscale fiche. Het bedrag van het gezinspensioen wordt in de aangifte enkel bij de echtgenoot ingevuld. Bij de belastingberekening wordt de huwelijksquotiënt toegepast: het gezinspensioen wordt voor 70 % aan de echtgenoot en voor 30 % aan de echtgenote toegekend om de belastingen te berekenen. Zij krijgen echter maar éénmaal een belastingvermindering op de 70 %. Voor een gezinspensioen ingegaan sinds 1 januari 2005 wordt ook nagegaan of de echtgenote ooit als zelfstandige werkte.
7 Fiscaal voordeel voor zorg van ouderen Vanaf aanslagjaar 2006, inkomsten 2005 wordt het belastingvrij minimum (zie punt 2) met 2 450 euro vermeerderd voor wie de zorg voor ouderen op zich neemt. Het gaat om inwonende (groot)ouders of verwanten tot de tweede graad (broers en zussen) van minstens
30
65 jaar en ouder, familie van de belastingplichtige. En inwonend op 1 januari 2006. Om persoon ten laste te zijn mogen de nettobestaansmiddelen van de oudere niet hoger zijn dan 2 540 euro. Belangrijk hierbij is dat het pensioen tot een bedrag van 20 450 euro vrijgesteld wordt als bestaansmiddel. Eventuele andere belastbare inkomsten zoals b.v. opbrengst handelshuur, worden voor 80 % in aanmerking genomen. Bij gehuwden of wettelijk samenwonenden wordt een persoon als ten laste aangerekend bij de belastingplichtige met het hoogste inkomen.
Nog vragen? Voor algemene vragen over de aangifte belt u naar 02 336 69 99. Voor specifieke vragen neemt u best contact op met uw lokaal belastingkantoor. De contactgegevens staan vermeld op het origineel van uw belastingaangifte. Ook op de website van het Ministerie van Financiën vindt u meer info: www.minfin.fgov.be of voor meer gespecialiseerde info www.fisconet.be Elektronisch Uiteraard kunt u uw belastingen, net als vorig jaar, ook elektronisch aangeven: www.taxonweb.be
behartigt uw belangen! Bij de grootste ouderenbeweging van Vlaanderen zit u goed: wij zorgen voor goede pensioenen, kwaliteitsvolle en betaalbare zorgvoorzieningen... maar ook voor een beleid inzake wonen, mobiliteit... waar de grote groep ouderen meetelt! Door bij OKRA aan te sluiten, zorgt u ervoor dat OKRA daadwerkelijk de rechtmatige belangen van ouderen kan blijven behartigen. Meer info? Bij uw bestuurslid of op www.okra.be
MENU | Pizza... lekker ovenvers
Pizza... We beginnen bij het deeg. Waarna we lekker variëren.
Tekst Kristien Descheemaeker | Foto Sven Everaert
lekker ovenvers
31
MENU | Pizza... lekker ovenvers
delaar) | olijfolie | peper. Bereid het deeg volgens het basisrecept. Tomatencoulis: snijd de ui fijn en fruit in olijfolie. Voeg gepelde tomaten, suiker, gehakte basilicum en peper toe. Laat 15 min. tot een dikke tomatencoulis sudderen. Laat
Basisrecept pizzadeeg 20 gr verse gist | 200 ml water | 300 gr bloem | snuifje zout | 1 eetlepel olijfolie. Verbrokkel de gist in het water en los op. Laat even rusten. Vermeng het zout met de bloem. Maak een kuiltje in de
afkoelen. Rol het deeg uit en leg in een vorm van ± 30 cm. Bestrijk met de tomatencoulis. Verdeel daar de zeekraal over en bedek met schijfjes mozzarella. Overgiet met wat olijfolie en laat 15 - 20 min. in een voorverwarmde oven bij 240 °C bakken. Dien op met een fris glaasje roséwijn.
bloem en giet de opgeloste gist er beetje bij beetje onder.
Per pizza:
Meng en kneed tot een zacht en elastisch deeg. Leg het
2 200 kcal | 150 mg cholesterol | 100 gr vet
deeg op een plank, dek af en laat 1 uur rijzen. Rol het deeg uit en bedek een vorm van ± 30 cm. Per pizza: 1 237 kcal | 0 mg cholesterol | 25 gr vet Deegvariaties Kruidendeeg: meng 2 eetlepels versgehakte tuinkruiden onder het deeg: peterselie, kervel, melisse, dragon, bonenkruid… Notendeeg: kneed 50 gr gehakte noten onder het deeg: walnoten, hazelnoten, amandelen… Pizzadeeg met volkorenbloem: meng 250 gr volkorenbloem met 50 gr tarwebloem. Gebruik bladerdeeg, vers of uit de diepvries. Goed om te weten: pizzadeeg, maar ook gedeeltelijk en volledig afgewerkte pizza’s kunnen perfect diepgevroren. U kunt ze 2 tot 3 maanden bewaren. Werk ze net vóór gebruik af.
Basisbereiding tomatensaus 1 ui | 1 eetlepel olijfolie | 1 teentje look | 1 groot blik
Broodpizza 4 sneden oud brood | 4 sneden jonge kaas | 1 ui | 1 rode paprika | 1 bakje champignons | 2 tomaten | 2 sneden gekookte ham | 150 gr gemalen gruyère | olijfolie | verse of gedroogde oregano | 1 blikje tomatenpuree. Leg de 4 sneden brood op een ovenplaat en besmeer ze met tomatenpuree. Bestrooi met peper en oregano. Verwijder de randjes van de kaas en leg de sneden op de tomatenpuree. | Maak de groenten schoon. Snijd ui, paprika en champignons fijn. Verhit wat olijfolie en bak de groenten kort (max. 5 min.), gekruid met peper. Verdeel de groenten op de kaas. Snijd de tomaten in zeer dunne schijfjes en de ham in fijne stukjes. Verdeel eerst de ham en daarover ook de tomaten. Bestrooi met verse of gedroogde oregano en tenslotte met gruyère. Bak 15 - 20 min. in een voorverwarmde oven bij 240 °C. Lekker met rucolaslaatje. Per pizza: 1 587 kcal | 319 mg cholesterol | 87 gr vet
gepelde tomaten | 1 koffielepel oregano | 1 koffielepel suiker. Fruit gehakte ui en geperste look in olijfolie. Voeg de gepelde tomaten toe, kruid met peper, zout en oregano. Laat sudderen tot een dikke saus. Voeg wat suiker toe om de smaak van de tomaat te verzachten. Kan in kleine por-
Pizza met olijf-tomaat-rucola Pizzadeeg: zie basisrecept Vulling: 8 tomaten | 20 olijven | peper | 1 eetlepel olijfolie | 1 eetlepel rodewijnazijn | 2 pakjes mozzarella | 1 bosje
ties worden ingevroren.
rucola | 150 gr geschaafde parmezaanse kaas.
Per pizza:
Rol het deeg uit en bedek een pizzavorm van ± 30 cm.
671 kcal | 0 mg cholesterol | 51 gr vet
Laat rusten. Pel de tomaten, verwijder de zaadjes en snijd het vrucht-
Pizza met zeekraal
vlees in blokjes. Ontpit de olijven en snijd ze in stukjes.
Pizzadeeg: zie basisrecept
met zwarte peper uit de molen en giet wat olijfolie en
Tomatencoulis: 1 ui | 1 klein blik gepelde tomaten | peper
rodewijnazijn bij. Meng alles. Vul de pizzabodem met dit
| 1 eetlepel basilicum | olijfolie | 1 eetlepel suiker |
mengsel. Snijd de mozzarella in plakjes en schik ze over
2 pakjes mozzarella | 15 gr zeekraal (te koop bij de vishan-
het tomaten-olijvenmengsel. Bak de pizza in een voorver-
32
Doe de blokjes tomaat en olijven in een kom, bestrooi
MENU | Pizza... lekker ovenvers
warmde oven bij 240 °C, tot de kaas gesmolten is en het deeg goudbruin. Was de rucola, besprenkel met olijfolie en rodewijnazijn en leg op de warme pizza. Bestrooi met de geschaafde parmezaanse kaas. Per pizza: 2 738 kcal | 273 mg cholesterol | 134 gr vet
De mosselpizza is geplukt in… Mosselboek, Stefaan Daeninck, foto’s Sven
Mosselpizza
Everaert, Lannoo, Tielt, 128 blz., 19,95 euro,
Recept uit Lannoo’s Mosselboek 32 jumbomosselen | 5 cl Duitse droge witte wijn | 4 plak-
ISBN 90 209 6436 4
jes bladerdeeg uit de diepvries en ontdooid | 3 ontvelde en ontpitte tomaten | 2 bolletjes buffelmozzarella | 10 gr fijngehakte oregano | Spaanse Picudo olijfolie. Pocheer de mosselen ca. 4 min. in een kookpot met de witte wijn, tot de schelpen opengaan. Haal de mosselen
Stefaan Daeninck.
uit de schelp. Snijd tomaten en buffelmozzarella in blokjes en meng met de mosselen. Verdeel over de plakjes bladerdeeg en bestrooi met oregano. Bak in een bij 200 °C voorverwarmde oven gedurende ca. 8 min. Serveer onmiddellijk en werk af met een straal olijfolie.
Pizza met gerookte zalm Pizzadeeg: zie basisrecept Vulling: 1 eetlepel verse gehakte dille | 200 gr gerookte zalm | 100 gr verse ricotta | 4 artisjokbodems (uit blik) | 1 eetlepel roze peperbolletjes | olijfolie | 100 gr geschaafde parmezaanse kaas. Rol het deeg uit en bekleed de vorm. Bestrijk met wat ricotta. Bestrooi met de gehakte dille. Snijd de zalm in dunne reepjes, de artisjokbodems in kleine stukjes en verdeel alles over de kaas. Bestrooi met de uitgelekte peperbolletjes. Verdeel de rest van de ricotta en bedruip met olijfolie. Bak 15 - 20 min. in een voorverwarmde oven bij 240 °C. Bestrooi net vóór het opdienen met geschaafde parmezaanse kaas.
Win dit prachtige kookboek op blz. 50!
Per pizza: 2 726 kcal | 223 mg cholesterol | 138 gr vet Maandag Juliennesoep
Dinsdag Ajuinsoep
Gebakken kip Appelmoes Natuuraardappelen
Kabeljauw Currysaus Spinazie Tagliatelle
Yoghurt
Chocolademousse
Woensdag Preisoep
Donderdag Karnemelkpap met peertjes Varkensgebraad Orloff Bloemkool in witte Champignons saus Puree Natuuraardappelen Banaan Plattekaasroom
Vrijdag Kippensoep
Zaterdag Wortelsoep
Zondag Aspergesoep
Pizza met gerookte zalm Slaatje
Vogelnestje in tomatensaus Prinsessenbonen Puree
Konijn met pepersaus Waterkers Frietjes
Vanillecrème
Café glacé
Fruitsla
33
GROEN | Dubbel genieten!
“Van een mooie tafel kan men niet eten”, luidt het spreekwoord. Maar het is wel dubbel genieten! Een mens eet nu eenmaal ook met zijn ogen. Zowel binnen als buiten geven bloemen uit eigen tuin de tafel een
Dubbel | Tekst en foto’s Ivo Pauwels |
feestelijke toets. Zuiver wit blijft een schot in de roos. Past bij het fraaiste tafellinnen en fijnste vaatwerk. In de tuin vindt u nu volop bloemen en ander groen waarmee u de tafel uitbundig kunt versieren.
Voorjaarskrans als tafelstuk Tafelversiering is best eenvoudig. Hoge bloemstukken passen niet echt: ze belemmeren het zicht op uw overburen. Lage tafelstukken dus. Behalve als u ze heel ijl maakt.
IJle kaarsenhouder Als een ijle beiaard van feestklokjes hangen de bloemen van witte Agapanthus aan zilverkleurige wikkeldraad. Bovenaan een krans van gipskruid. In de tuin vindt u: margrieten, Iberis, witte violieren en noem maar op. En waarom het gipskruid niet vervangen door de geurige bloempjes van witte seringen, fluitenkruid uit de berm of Exochorda uit de tuin? Wedden dat het heel feestelijk wordt?
Liefdevol hart Waarom eens geen hartvormig bloemstuk maken ter gelegenheid van de verjaardag van uw teergeliefde of voor een huwelijksverjaardag? Camoufleer het hart
Een ijle kaarsenhouder.
34
Rozenslagroom vóór het voorgerecht.
GROEN | Dubbel genieten!
genieten! van steekschuim met groene klimop. Ga de tuin in. Verzamel de groenwitte bloemen van de sneeuwbal en witte ranonkels of anjers. En als u ze niet in de tuin heeft dan vindt u ze zeker in de bloemenwinkel.
Rozenslagroom vóór het voorgerecht Ook voor de rozen geldt: in de tuin nog niet ontloken, dan maar naar de bloemenwinkel. Snijd voor elke gast een kubusje van met water verzadigd steekschuim. Bekleed ze langs alle kanten met klimopblad dat u met krammetjes vastspeldt. Steek daarna de rozen en wat fijn loof, b.v. van venkel, door de klimop in het steekschuim. Serveer dit bloemstukje koel op het bord, niet al te lang vóór de gasten komen.
Een klassieker In oma’s jonge jaren kreeg de man steevast een witte anjer in zijn knoopsgat. Misschien is het aardig opnieuw met die traditie aan te knopen. Smuk uw gasten op met een leuk corsage van witte anjers en gipskruid.
Ivo doet het weer! Op 18 juni dit jaar. Open tuindag in de feeërieke tuin van Ivo Pauwels. Exclusief voor lezers van Eigentijds. U hoeft geen groene vingers te hebben om van een dagje in Ivo’s tuin te genieten. In juni bloeien de voorjaarsbloeiers nog volop. Irissen, clematis, papavers… maar ook de talrijke rozen beginnen een uitbundig geurfestijn. Een momentopname die u niet mag missen in deze stemmige cottagetuin. De tuin is het kader van tal van praktische bijdragen voor Groene Vingers (VTM). Bovendien kunt u er unieke artistieke toepassingen bewonderen van snoeimateriaal van de hand van Leo Van Rossem. En uiteraard staat Ivo u die dag graag te woord! Miste u vorig jaar dit supergezellige evenement? Zorg dan dat u er dit keer bijbent! Praktisch De tuin van Ivo Pauwels, Herentalsebaan 54, 2980 Zoersel, is op zondag 18 juni 2006 open van 10.00 tot 18.00 uur. Toegang 2,50 euro. Voor die prijs krijgt u gratis koffie en steunt u tegelijk een goed doel. OKRA-leden kunnen met twee naar binnen voor de prijs van één.
Een liefdevol hart.
Hoe bereiken? Vanuit Antwerpen: E34 richting Hasselt / Luik / Turnhout. In Ranst E34 richting Turnhout / Eindhoven. Afrit 20 Zoersel Malle, richting Zoersel. Vanuit Limburg: E313 afrit Massenhoven. Richting Oostmalle. U komt dan door Zoersel, 500 m voorbij de kerk slaat u rechtsaf de Herentalsebaan in.
35
MULTIMEDIA | Een nieuwe naam... een nieuwe site!
Een nieuwe naam…
| Tekst Lut Van der Borght |
een nieuwe
Sinds 20 april 2006 een feit… KBG werd OKRA, trefpunt 55+. www.kbg.be werd www.okra. be! Natuurlijk doet ook OKRA-SPORT mee… hun nieuwe site, op dit moment nog in de steigers, heet www.okrasport.be
Druk bezocht KBG, de grootste ouderenorganisatie van Vlaanderen, ging al in 2000 online. Een druk bezochte site. Met meer dan 150 000 bezoekers in vijf jaar tijd. Sinds vorig jaar begon het te kriebelen… een nieuwe vorm, een nieuwe look… Welke gelegenheid was beter geschikt dan de geboorte van OKRA, trefpunt 55+? We gingen niet over één nacht ijs en zochten een nieuwe uitdaging waarbij, naast de algemene OKRA-site ook de regionale sites en sites van diverse trefpunten konden ‘gekoppeld’ worden. Voor- en nadelen werden overwogen en na druk overleg gingen we in zee met Axoni, een firma met ervaring wat betreft bewegingen als de onze. De nieuwe www.okra.be staat intussen online. De reacties? Meer dan positief. De site staat wel nog niet helemaal op punt. We verwijzen de bezoekers nog even door naar kbg. be. Gelukkig hebben de surfers daar alle begrip voor.
Surft u mee? De nieuwe site heeft twee duidelijke navigaties: een bovenaan en een aan de linkerzijde. Bovenaan zit ons ‘infogedeelte’. U maakt er kennis met OKRA. Missie, Algemeen Dagelijks Bestuur, jaarthema, beleidsplan. Ook lid worden kan daar via een eenvoudige klik en het invullen van uw gegevens. Op zoek naar die ene persoon die bij OKRAAlgemeen secretariaat werkt? Ga kijken bij contact. Voor de pers? Daar huizen persartikels, standpunten en een kleine fotobank. Tenslotte is de meest rechtse link links, dé plaats waar u nuttige links vindt. De linkernavigatie leidt de bezoeker naar het ruime aanbod aan activiteiten en informatie. De link activiteiten gaat naar onze rijke keuze van activiteiten. Ingebed in de zeven deelwerkingen van OKRA. Info en aanbod, zowel van het Algemeen secretariaat als van de regio’s over: OKRAACADEMIE, OKRA-BEDEVAARTEN, OKRA-CREA, OKRAREIZEN, OKRA-SPORT, OKRA-ZINGEVING en OKRA-ZORG. Info 55+ levert info over inkomen, gezondheid, zorg, wonen, mobiliteit, veiligheid en verbruik. Deze lijst is uitbreidbaar en zal meegroeien met de vragen van de bezoekers. Publicaties tonen Eigentijds en de brochures die we uitgeven. Met één klik op bestellen vraagt u ze aan. Laat u niet misleiden door OKRA-trefpunt… Sinds 20 april 2006 heten de vroegere KBG-afdelingen, OKRA-trefpunten. Klinkt goed hé? Het OKRA-trefpunt op de site is de plaats waar u uw ‘zoekertjes’ kwijt kunt. Super druk bezocht. We krijgen vaak ongelooflijk snel de boodschap dat wat men zocht al meteen is gevonden. Tenslotte: OKRA in het nieuws en Fotoalbum. Het eerste omdat we bezoekers willen laten meegenieten van wat de pers over OKRA schrijft. In het fotoalbum is het heerlijk snuffelen in foto’s van voorbije evenementen.
Blijven kijken! De basisstructuur is gebouwd. Binnenkort sluiten ook de regionale sites aan en later kan ook uw OKRA-trefpunt online staan. ‘Het’ groeit dus. Gewoon blijven kijken!
36
n pe
“Een professionele uitstraling!” Twee harde werkers achter de schermen van okra.be en okrasport.be? Om te beginnen Axoni. Een bedrijf dat weboplossingen levert voor ledenorganisaties, verenigingen en beroepsfederaties. Een andere belangrijke partner is gevaert graphics nv, het bedrijf dat de nieuwe OKRA-huisstijl uitwerkt. Bart Verlinden van Axoni loodst u doorheen webland. In een volgend nummer van Eigentijds praten we met Bart (!) Gevaert. De man achter de OKRA-huisstijl. Zo’n site maken… hoe begin je daaraan? Bart Verlinden: “Vooraf moet je duidelijk weten wat je met je website wilt bereiken en tot wie de site zich richt. Is de website een statisch marketinginstrument? Moet de site een ‘levende’ uitstraling hebben die permanent wijzigt? Of gaat het eerder om een werkinstrument? Of een combinatie van al deze facetten? Zodra dit duidelijk is, kan een conceptueel ontwerp uitgewerkt. Met twee onderdelen: een grafisch ontwerp en een navigatiestructuur.” Hoe komt die navigatie tot stand? Bart Verlinden: “Iemand maakt een ontwerp. Daarna wordt het intern besproken. Uiteraard heeft de klant alle inspraak. Dankzij de technische mogelijkheden van vandaag, hoeft de navigatie niet meer definitief vastgelegd. Ons systeem laat toe op ieder ogenblik zowel inhoudelijk als structureel aan te passen en uit te breiden. En wel zonder dat hier technische kennis voor vereist is.”
c pe
o
site!
kristelijk r es
MULTIMEDIA | Een nieuwe naam... een nieuwe site!
Een site voor OKRA... iets anders dan andere sites? Bart Verlinden: “Het traject is eigenlijk gelijklopend met gelijkaardige projecten bij andere verenigingen. Natuurlijk moet je je doelgroep en wat je wilt bereiken voortdurend voor ogen houden. Specifiek bij OKRA? De samenwerking met het extern grafisch bureau gevaert graphics nv dat voor de look & feel van de website zorgt, terwijl wij garant moeten staan om het statische design in een website tot leven te laten komen.” Uw droom voor www.okra.be en www.okrasport. be? Bart Verlinden: “We hopen dat de hele beweging, van in de trefpunten, over de regio’s, tot en met de OKRA-koepel, de Axoni-producten kan gebruiken om OKRA een professionele uitstraling te geven binnen de prachtige nieuwe huisstijl. Met de aangereikte instrumenten kunnen trefpunten en regio’s zich op een zeer dynamische manier van andere verenigingen onderscheiden. Nu is het aan de OKRA-medewerkers en aan de leden om deze mogelijkheden optimaal te benutten. Ik wens hen alle succes!”
37
tvol
FILM | Zeker niet alleen voor 55+!
| Tekst Willy Verbestel |
“Zeker
voor 55+!” Nand Buyl: “Als deze prent een start betekent voor een discussie tussen generaties, dan zou ik heel blij zijn.”
ben uitgetekend.”
Wispelturig Zegt Nand Buyl naar aanleiding van zijn vertolking van Lucien in Vidange Perdue, de tweede film van de jonge cineast Geoffrey Enthoven.
Waar gebeurd In 2003 kondigde Jan Verheyen, toenmalig programmadirecteur van VTM, aan dat de tv-zender in samenwerking met het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) een reeks van zeven films zou maken rond ‘grote of kleine verhalen die waar gebeurd zouden kunnen zijn’. Uit deze reeks - met de naam Faits divers - werden vier films gekozen die niet alleen op tv maar ook in de bioscoop te zien zijn. Verlengd Weekend, Dennis van Rita en De Hel van Tanger zagen we al in onze zalen. Op 14 juni is nummer vier, Vidange Perdue, aan de beurt. De hoofdrol in deze film wordt gespeeld door Nand Buyl, een monument onder de Vlaamse acteurs.
Bejaard Vidange Perdue is, na Les enfants de l’amour, de tweede langspeelfilm van Geoffrey Enthoven. In deze film heeft hij het over bejaarde mensen. “Bejaarden moeten dagelijks opboksen tegen meer vooroordelen dan gelijk welke andere sociale groep”, zegt Enthoven. “In Vidange Perdue schetsen we de kleine oorlog van Lucien, die in de winter van zijn leven zit. Na het overlijden van zijn veeleisende echtgenote, neemt hij het leven dat hem nog rest opnieuw in handen. En na de winter komt opnieuw de lente. Op een bijna puberale manier worstelt hij zich los uit de verwachtingspatronen die zijn kinderen en vrienden voor hem heb-
38
Lucien krijgt uitstekend gestalte door Nand Buyl. Hij bewijst dat zijn leeftijd geen belemmering is om schitterend te blijven acteren. Buyl draagt de film. Er is haast geen scène waarin hij niet te zien is. Hij weet met de nukkige Lucien een geloofwaardig personage neer te zetten. Nand Buyl: “Lucien is niet de gemakkelijkste. De leeftijd en zo, zeker in dit geval, maken hem een beetje wispelturig. De ene dag zus, de andere dag zo, naargelang de omstandigheden. Toch wil hij nog alles doen zoals vroeger. Toch wil hij zijn en blijven wie hij altijd was. Niet voor de hand liggend. Dingen willen doen die niet altijd meer lukken, dat kan een mens veranderen. Hij zal ook vroeger niet van de gemakkelijkste zijn geweest. Denk b.v. aan hoe hij bij het minste geringste lezersbrieven naar de kranten stuurt. Hij wil laten zien wie hij is, hij wil zich eens laten horen.”
Levensecht Toch komt die koppige Lucien herkenbaar over, de hele film straalt trouwens de levensechtheid uit die typisch is voor de Fait divers-reeks. Enthoven vermijdt gelukkig de bij een dergelijk thema gapende valkuil van de karikatuur. Personages én situaties karikaturaal voorstellen, zou in deze film nochtans best gekund hebben. Maar de cineast trapt daar niet in. Zijn personages zijn vrij volks en een paar van hen, Roxanne b.v., de jonge poetsvrouw die even bij Lucien in dienst is, verworden tot typetjes. De meeste personages blijven echter levensecht. Nand Buyl: “De personages zijn inderdaad vrij volks en sterk herkenbaar, dat wel, ja. Misschien ziet de kijker wel mensen voor zich waarin hij of zij bepaalde personages herkent. De regisseur toont de gewone mens in zijn algemeenheid, waarbij de ene mens toch niet met de andere te vergelijken is.”
FILM | Zeker niet alleen voor 55+!
niet alleen De filmmakers vermijden ook om makkelijk te scoren door rusthuizen negatief voor te stellen. “De werkelijkheid van een rusthuis wordt getoond”, zegt Nand Buyl. “Maar Lucien heeft blijkbaar toch een ander idee over een rusthuis. Niet dat hij het afkeurt. Hij toont de goede wil om er te gaan wonen omdat hij beseft dat het voor hem misschien wel de beste oplossing is. Maar als hij er komt, dan merkt hij dat het toch niets voor hem is. Het ligt niet in zijn karakter om zijn zelfstandigheid op te geven.”
Rijke inhoud Aan aangesneden thema’s geen gebrek in Vidange Perdue. Oud(er) worden, relatie met kinderen en kleinkinderen, keuze voor zelfstandig wonen of voor een rusthuis, het vanzelfsprekend vasthouden aan ogenschijnlijk kleine dingen zoals b.v. het voorzitterschap van de biljartclub, het autorijden… dat alles en meer nog komt aan bod. Zelfs de (toch wel herkenbare) kleine kant van kinderen die wachten op ‘de erfenis’, wordt niet uit de weg gegaan. De relatie van Lucien met zijn kleindochter is blijkbaar heel wat beter dan deze met zijn dochter. Misschien omdat kinderen op hun ouders vitten als ze niet aan het verwachtingspatroon voldoen en kleinkinderen hun grootouders meer nemen zoals ze zijn. Nand Buyl: “Dat is zo. Ik merkte al vaak op dat de band tussen kinderen en ouders met het ouder worden minder goed vlot omdat van alles gaat meespelen. Opa sluit dan eerder de tussengeneratie uit en heeft meer aandacht voor de kleinkinderen. Opa voelt zich vaak heel erg door die nieuwe jongere generatie aangetrokken. Het is in zekere zin voor de kleinkinderen ook wat makkelijker om ongecompliceerd met de grootouders om te gaan. De kinderen krijgen al eens negatieve boodschappen te slikken. En dat kan een relatie uiteraard vertroebelen.”
Discussie Hoewel Vidange Perdue nu niet meteen het grote meesterwerk van de zevende kunst is, is deze tragikomedie omwille van de humor waarmee een niet onbelangrijke levensles wordt gebracht, zeker de moeite waard. Over de humor in de film zegt Buyl: “De humor vloeit voort uit de situaties. Deze prent is geen dijenkletser: het is niet de bedoeling van ‘nu gaan we eens plezant zijn’. Het gaat om situaties die de
humor meebrengen.” De film, die een ode is aan het leven, toont dat ook oudere mensen volwaardige burgers zijn. Geen, zoals de titel suggereert, vidange perdue, geen waardeloos leeggoed. Wel mensen die, zoals Lucien van Sylvia, van jongeren kunnen leren terwijl die jongeren ook van hen iets kunnen opsteken. Het belangrijkste is om als ouder wordende mens actief te blijven. Nand Buyl, die duidelijk zelf nog zeer actief is, kan dat enkel beamen: “Bezig? Godzijdank wel, ja. En nog altijd met evenveel plezier als vroeger. Ook dat wordt niet minder! Actief blijven is de boodschap. Niks meer doen, dat is nefast. Ik zeg niet dat het gemakkelijk is, sommige mensen kunnen niet zoveel meer doen. Belangrijk is dus dat in onze maatschappij meer aandacht gaat naar deze leeftijdsgroep. De film kan een aanzet zijn om daarover te praten, om aan een soort zelfonderzoek te doen. Als deze prent een start betekent voor een discussie tussen generaties, dan zou ik heel blij zijn.” Meteen maakt Nand Buyl duidelijk dat dit geen film is die alleen voor 55+ de moeite waard is. “Neen, natuurlijk niet. Het gaat wel over hen en over nog wat oudere mensen. Maar ook over de relatie tussen de generaties.”
Nu in de bioscoop • The Road to Guantanamo***: indringende politieke cinema op zijn best over drie jonge Britse moslims die zonder enige vorm van proces werden opgesloten in het kader van de ‘oorlog tegen het terrorisme’. • The Great Raid**1/2 : klassieke, op feiten gesteunde oorlogsfilm rond de bevrijding van krijgsgevangenen uit een Japans kamp. • Hoodwinked**: deze originele animatiefilm, waar volwassenen mogelijks meer aan hebben dan het jonge volkje, brengt een eigenzinnige visie op het sprookje van Roodkapje. • Marilyn Hotchkiss Ballroom Dancing & Charm School**: ietwat bevreemdende maar niet onsympathieke romantische komedie. • Just Friends*1/2: makkelijke, vrij goedkope, typische Hollywood jongerenkomedie.
39
TENTOONSTELLING | Cultuur en natuur in zomers bedje
| Tekst Erik Lauwers | Foto’s Cois Van Roosendael |
Cultuur en
in zomers bedje
Onder het motto ‘Bruegel 06’ lopen in Brussel en de rand een vijftal tentoonstellingen. Organisator: vzw De Rand, gesteund door de Vlaamse Regering en het gewest Vlaams-Brabant. De vijf tentoonstellingen vormen de kern van het zomerfestival maar worden aangevuld door initiatieven van verscheidene verenigingen en instanties.
40
Pieter Bruegel de Oude, De Dulle Griet, ca. 1561/62, Antwerpen, Museum Mayer Van den Bergh.
TENTOONSTELLING | Cultuur en natuur in zomers bedje
natuur
Guido Vereecke: “We verwachten zo’n honderdduizend bezoekers. Er is hard aan gewerkt door heel veel mensen en instanties. Dit alleen al verdient uw belangstelling.”
Lange voorgeschiedenis
Brussel
Guido Vereecke, leidend ambtenaar van de Vlaamse gemeenschap en projectverantwoordelijke, ontvangt me in het prachtige domein Groenenberg, in een oase van rust, rechtover het kasteel van Gaasbeek. Guido Vereecke: “Dit project kent een lange voorgeschiedenis. Eigenlijk begon het in 1999, toen de ministers van Leefmilieu en Cultuur, respectievelijk Vera Dua en Bert Anciaux, iets wilden doen aan de bescherming van de groene gordel en de Nederlandstalige (lees Vlaamse) elementen in de rand rond Brussel. Vandaar die band tussen natuur en cultuur.”
Twee tentoonstellingen vinden plaats in de Koninklijke Bibliotheek op de Kunstberg, vlak bij het Centraal Station. Makkelijk te bereiken. De eerste, Bruegel imaginair, toont alle schilderijen van Pieter Bruegel de Oude aan de hand van hoogwaardige reproducties op ware grootte en historisch ingedeeld. Zo ontstaat een ingebeeld museum dat een volledig beeld biedt van zijn schilderkunstige oeuvre. De tweede tentoonstelling Bruegel geprent vindt u in de Nassaukapel van de Bibliotheek. Ze brengt alle prenten, geëtst of gegraveerd, van Bruegel samen. Een schitterend ensemble met diverse onderwerpen zoals landschappen, schepen, de deugden, de hoofdzonden, de menselijke activiteit doorheen de verschillende seizoenen, religieuze taferelen, volkse scènes, allegorieën en andere taferelen, die zonder onderscheid vertolken wat de mens in de 16de eeuw bezighield. Guido Vereecke: “Hier wordt vooral de band met Brussel sterk benadrukt. Bruegel woonde tenslotte negen jaar in Brussel en heeft er voornamelijk geschilderd. Zijn tekeningen zijn jonger. In totaal ziet u in de Nassaukapel eenenzeventig originele prenten. Via deze twee tentoonstellingen kan het volledige werk van Bruegel overzichtelijk getoond worden.”
Bruegel werd voor het laatst in 1989, ter gelegenheid van Europalia, in de schijnwerpers geplaatst. Veel weten we niet over hem. Dat hij stierf in 1569, waarschijnlijk in de Marollen woonde, vermoedelijk in de Brusselse Kapellekerk begraven ligt, zeker Italië bezocht en ook een tijdje in Antwerpen verbleef. Auteur van eenenveertig schilderijen, verspreid over eenentwintig musea in de hele wereld. In België hangen er enkele in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Brussel. Het indrukwekkende onvergetelijke schilderij van de grootmeester, De Dulle Griet, is permanent te zien in het Museum Mayer Van den Bergh te Antwerpen. Over de betekenis van dit werk zijn boekenplanken vol geschreven. Guido Vereecke: “De kennis van het werk van Bruegel is uiterst beperkt en eenzijdig. Bruegel wordt gelinkt aan ‘bruegeliaans’ wat wijst op genot. Maar we denken dat hij helemaal geen bon-vivant was. Op zijn schilderijen wordt niet gelachen. Bruegel steekt eerder de draak met het losbandige leven en met de gebreken van het volk. Hij steekt eerder een vermanend vingertje op tegen zonden en misstappen van het gewone volk dat zich te buiten ging aan vlaai, pensen en bier. De meeste mensen kennen Bruegel vooral als landschapsschilder of schilder van het boerenleven. ‘Bruegel 06’ wil de figuur van Bruegel corrigeren en de bezoeker laten weten dat heel veel interpretatie mogelijk is. Het project wil in geen geval zeggen hoe Bruegel wél was.”
De meester en zijn tijd Op drie verschillende locaties vinden we de andere tentoonstellingen. Nummer drie Bruegel en zijn tijd in het kasteel van Gaasbeek. Dit kasteel is als decor voor deze tentoonstelling uiterst geschikt omdat het in de 16de eeuw een tijdlang in het bezit was van graaf van Egmont. Deze figuur is dan ook een belangrijk gegeven in deze tentoonstelling, die vooral diverse aspecten van de samenleving in de 16de eeuw belicht. Uit de tijd van Bruegel kennen we ook de Beeldenstorm (1566) en zijn tijdgenoten Calvijn en Luther. Tentoonstelling vier zoeken we op in het museum Hof van Melijn in Tervuren. Tientallen kunstenaars hebben Bruegel nagevolgd, geïmiteerd, elementen uit zijn werk overgenomen of dezelfde thema’s gebruikt. Het is duidelijk dat zijn werk een stempel drukte op de verdere ont-
▼
Pieter Bruegel
41
▼
TENTOONSTELLING | Cultuur en natuur in zomers bedje
wikkeling van de Vlaamse schilderkunst in de late 16de en vroege 17de eeuw. Deze tentoonstelling brengt een bloemlezing uit deze inspiratiebron.
Hoe Bruegel andere kunstenaars inspireert? Na hem gaat veel meer aandacht naar het landschap. Zoveel is zeker.”
Bruegel als stedeling
Ook moderne kunst
Guido Vereecke: ”Eerst nog vertellen dat Bruegel een stedeling was die vooral voor rijke burgers schilderde. In de tentoonstelling van het tijdsbeeld is duidelijk dat hij zelf nooit in het kasteel van Gaasbeek woonde. Tijdgenoten van hem wel. Wat zijn schilderijen betreft: vóór de tijd van Bruegel was de gewone en gekwetste mens nooit in beeld gebracht. De allegorieën, zoals deze over de dolheid in het schilderij De Dulle Griet zijn fenomenaal en spreken tot de verbeelding. Ook verwijzingen naar de schilderijen van Jeroen Bosch zijn zonneklaar maar de verwerking van landschappen toont vooral wat een complex kunstenaar Bruegel was. Neem De Val van Icarus: het thema wordt verwerkt door een quasi bijkomstig detail maar het landschap en de handelingen van de gewone man nemen het hele doek in beslag. Opmerkelijk is ook het door elkaar verwerken van Italiaanse en Vlaamse landschappen.
Het kasteel van Bouchout in de Nationale Plantentuin van België in Meise vormt het decor voor de vijfde tentoonstelling getiteld Bruegel revisited. Hier zoeken gerenommeerde Vlaamse kunstenaars aan de hand van fotografie, grafiek, installaties, video en film naar een antwoord op de vraag wat Bruegel kan betekenen voor de 21ste eeuw. Deze tentoonstelling biedt een aparte catalogus aan.
Met bombardon en beugel De vijf tentoonstellingen in één dag afwerken? Neen. Niet doen. Maak uw keuze of besteed er een paar dagen aan! Vergeet en verwaarloos zeker niet de talrijke randevenementen. Bruegel in het Pajottenland b.v. met twaalf grote reproducties van Bruegel in het landschap. Langs een Bruegelwandelpad van 8 km dat vertrekt aan het kerkje van Sint-Anna-Pede. Fietsers kunnen genieten van een Bruegelroute over twee afstanden (20 en 45 km). De zomerzoektocht van het Davidsfonds voor auto of fiets, de voorstelling Tour de Force, een muzikale vertelling van Gert Hautekiet. Artselingen 2006 in het kunstencentrum Mansveld in Pepingen. Guido Vereecke: “Evenementen zat. Echt waar. Te vinden in de brochure die in drie talen werd uitgewerkt. We verwachten zo’n honderdduizend bezoekers. Er is hard aan gewerkt door heel veel mensen en instanties. Dit alleen al verdient uw belangstelling. Maar er is vooral iets met Bruegel. Als u bekijkt hoeveel de naam Bruegel voorkomt in het landschap en in de ziel van Vlaanderen. Straatnamen, cafés, Bruegelfeesten, Breugelmaal, Bruegelcomité’s… geen enkele andere schilder doet dit de grootmeester na.” Terwijl ik het kasteelpark van het domein Groenenberg in mijn cultureel geheugen opsla, fluit ik stil het wijsje van Miel Cools: …“kermis met Bruegel, met bombardon en beugel…”…
Doe het vandaag nog Bestel de brochure met alle evenementen met vermelding van locaties, openingsuren en prijzen bij: Bruegel 06, Kasteel Groenenberg, Konijnestraat 172B, 1602 Sint-Pieters-Leeuw, 02 454 87 54,
[email protected], www.bruegel06.be
Gratis ticket voor de twee tentoonstellingen te Brussel! Vlug naar blz. 53!
GE-DICHT | Brief aan een vriend De ene maand een gedicht gekozen door Herman De Leeuw of Hugo Verhenne. De andere maand schrijft medewerker Erik Lauwers een poëtische indruk bij een foto van huisfotograaf Cois Van Roosendael. Geniet ervan!
Brief aan een vriend Tracht, na uw vijftigste jaar, Langzaam te leren, dat het goed is Als de bladen vallen; De sterken worden dan toch nog lang niet gerooid; Zeg tot u-zelf: “ik wil pas vallen Onder den winterstorm”. Mij kan soms nu het verlangen al overvallen Naar onze latere jaren, Als ik niet meer gekooid In dit zwerfziek verlangen Wonen zal in het huis aan de brede rivier. Hoe goed zal het zijn De dagen te laten verstrijken Met roeien en jagen; Om verweerd en rijzig het land te doorlopen En te ervaren dat het verhaal van ons leven Den slag van het water gaat krijgen Dat wij rijpen bij wind en weer. Dan slaat ook de gloed niet zo licht meer Met snelle en vluchtige slagen naar buiten In gelach en geween; Maar er zal een stil vuur in ons zijn, Verborgen in merg en been. Zwervend door het oneindige land Zullen wij sterker en rustiger zijn, Opgenomen in het stromend verband Der seizoenen, dieper verwant Met de ruimte en het wisselend weer. En dan? Dan zitten wij ’s nachts bij het vuur En ik lees u voor uit een boek, Dat ik dan heb geschreven, Een boek als “De Waterman”, Of lacht ge, dat dat niet kan? Waarom niet, ik ben immers nog jong. Kent gij de verborgen wegen? Het roer kan nog zesmaal om! Laat uw humor, uw gloed, uw snelle boosaardige tong U vooral niet begeven En bezoek mij, eenmaal, In het huis van mijn ouderdom. Hendrik Marsman
Uit: H. Marsman, Verzamelde Gedichten. Met een nawoord van Jaap Goedegebuure. Querido, Amsterdam, Salamander Klassiek
Hendrik Marsman! Ik heb altijd van zijn gedichten gehouden. Zijn krachtige zegging, zijn beeldend gevoel, zijn onbestemd heimwee. Hier naar de ouderdom. Vreemd in onze youngstertijd. Iemand die uitkijkt naar de herfst van het leven. Of is het stille nostalgie naar rustige geborgenheid in gedachten en gevoelens? De eerste drie versregels alleen al. Trillend, pakkend, mooi. “En wonen aan de brede rivier” en dromen bij het schilderij van Leon Spilliaert De grote bomen. Hugo Verhenne
Wist u dat u bij de OKRA-ACADEMIE in verscheidene regio’s in groep gedichten kunt smaken? Vraag uw bestuurslid naar het programma of surf naar www.okra.be
43
BOEKEN | Beladen tijden
Beladen
tijden
Het blijft me fascineren hoe mensen leefden in tijden van oorlog en na-oorlog. Liep het leven ook dan gewoon zijn gangetje, midden berichten over Stalingrad, El Alamein, Monte Cassino…? Zoals wij vandaag voorbij leven aan genocides en dagelijkse aanslagen? Of kerfden die gebeurtenissen diep in de ziel van mensen die beide wereldoorlogen meemaakten? Op zoek naar antwoorden, las ik twee compleet verschillende romans. Maar in de kern van de hoofdpersonages zo dicht bij elkaar. Rudolf Lorenzen.
Allesbehalve een held Jawel! Dit is de titel van een roman en dan nog van een klassieker uit de Duitse literatuur van de tweede helft van de 20ste eeuw. Datum van publicatie: 1959. En nu, heel sierlijk, maar ietwat te duur heruitgegeven in Duitsland en vertaald in het Nederlands. Voor die vertaling werd het echt tijd, want de roman van Rudolf Lorenzen (tijdgenoot en vriend van Günter Grass De Blikken Trommel) is meer dan de moeite waard.
Zo eenvoudig Je krijgt een heel gewoon levensverhaal en dat maakt het juist zo authentiek. Echt een mens getekend in beladen tijden. Robert Mokwinkel is een antiheld. Jongeman van bescheiden afkomst, haalt met moeite zijn lagere middelbare studies, wordt tot zijn eigen verveling lid van de Hitlerjugend, krijgt een opleiding als kantoorbediende, beleeft zijn eerste flirts en wordt naar het front gestuurd. Hij begaat als soldaat geen wandaden, doorstaat heelhuids Russisch krijgsHugo gevangenschap, keert terug naar Verhenne Duitsland en slaagt erin de positie
44
te bereiken waarvan hij zijn hele leven droomde: hogere bediende. Zijn hele leven, zowel privé als professioneel, gebouwd op hetzelfde stramien: nooit opvallen, nooit uit de toon vallen. Zo grijs en modaal mogelijk mens zijn. Merkwaardig als levenswijze maar comfortabel voor deze hypercorrecte boekhouder. Een leven zonder heldendom! Maar zijn mensen wel gemaakt voor het heldendom?
Duitse geschiedenis in romanvorm Het boek verhaalt niet alleen het ietwat fletse leven van Robert Mokwinkel. Het schetst ook - heel knap ingewerkt - de geschiedenis van Duitsland tussen 1920 en 1959. Op onweerstaanbaar nuchtere, humoristische en pakkende wijze ‘romaniseert’ Lorenzen de onverstoorbaarheid waarmee de gemiddelde Duitser de verstikkende oorlogsrealiteit beleefde en hoe hij na de oorlog de draad weer gewoon oppakte. Weinig Duitse auteurs schreven zo indringend sober over de oorlog en het na-oorlogse Duitse Wirtschaftswunder als Rudolf Lorenzen. Geschreven in 1959 blijft de roman zowel inhoudelijk als taalkundig brandend actueel. Laat je niet afschrikken door die 507 blz. Ze glijden, ‘zo gewoon’ als onze held is, als zand door uw vingers. Verorberen dus die dikke turf!
Foto: Jerry Bauer.
BOEKEN | Beladen tijden
Sarah Waters.
De Nachtwacht Van nazi-Duitsland naar Londen. Tussen 1941 en 1947. Opnieuw een verhaal over mensen in beladen tijden. Sarah Waters schetst in De Nachtwacht het beeld van vier mensen. Op een eerlijke en intieme manier: drie vrouwen en een jongeman. Kay: een vrouwelijke ambulancier. In het leven gewassen, in het donkere Londen rusteloos op zoek naar zichzelf. Helen: verstandig en beminnelijk, draagt een dieptekenend geheim met zich mee. Vic: naïef levend van dag tot dag, opgaand in haar soldatenliefde. Duncan: de enige mannelijke protagonist in het verhaal. Beleeft een oorlog met zichzelf, midden de oorlog. Deze vier mensenlevens raken tijdens de bombardementen op Londen in elkaar verstrengeld. Of hoe een oorlog mensen uit en bij elkaar brengt. Een uit de duizend geconstrueerd verhaal.
Op zijn kop Je houdt het niet voor mogelijk. De Nachtwacht staat op zijn kop. Het verhaal vangt aan in 1947 en via 1944 komen we terecht in 1941. Een omgekeerde puzzel.
Rudolf Lorenzen, Allesbehalve een held, De Arbeiderspers, Amsterdam-Antwerpen, 2006, 507 blz., 34,95 euro, ISBN 90 295 6346 x/Nur 302 Sarah Waters, De Nachtwacht, Nygh & Van Ditmar, Amsterdam, 2006, 434 blz., 19,90 euro, Nur 302/ISBN 90 388 84435
Precies door terug te gaan in de tijd begrijpt de lezer wat deze vier mensen heeft bewogen. Verbeeldingskracht en broeierige beschrijvingen van het nachtelijke Londen tijdens de luchtaanvallen, geven deze roman een dimensie en een kracht die de lezer volledig bij het nekvel grijpen. Zelden een boek gelezen waarin het verleden zo echt, zo hallucinant en zo nabij wordt getekend, 434 blz. lang, vanaf de eerste zin: Zo iemand ben je dus geworden, zei Kay bij zichzelf: iemand bij wie geen klok of horloge meer loopt. Tot de laatste: Kay kan niet geloven dat er uit zo’n chaos zoiets fris en gaafs te voorschijn had kunnen komen, blijf je geëxalteerd de bladzijden omslaan. Misschien doe je een nachtwacht met De Nachtwacht.
Waters moet je lezen De Engelse auteur Sarah Waters is niet aan haar literaire proefstuk. Al drie boeken ver was ik in haar ban. Het vierde vind ik het beste en dit wil wat zeggen. Want als je van deze veertigjarige vrouw Affiniteit, Fluwelen begeerte en Vingervlug hebt gelezen, denk je dat je alles al hebt gehad. Vergis je niet: De Nachtwacht is nog sterker, vinniger, meer sfeerscheppend dan haar vorige werken. Laat niet na ze alle vier te lezen. En… laat ons hopen dat nog vele romans mogen volgen.
In verscheidene regio’s zijn boeiende leesgroepen actief! Vraag uw bestuurslid naar het aanbod in uw streek of surf naar www.okra.be
Win één van deze boeken op blz. 50! 45
UITJES | Juni 2006
Juni 2006 • 1 juni tot 29 oktober, Hollandse Meesters uit Antwerpse Musea, Museum Mayer Van den Bergh, Lange Gasthuisstraat 19, 2000 Antwerpen, 03 232 42 37,
[email protected]. be, http://museum.antwerpen.be/mayervandenbergh, 10.00 tot 17.00 u., maandag gesloten, 5 euro, 3 euro +65 • 3, 7, 13, 14, 18, 19 en 20 juni, Zomeropera (La Bohème, Giacomo Puccini), Alden Biesen, Bilzen, 20.15 u., info en reservaties 070 25 00 10, www.zomeropera.be, 30 euro, 20 euro • 3 tot en met 10 juni, Kunst@Oostende, verschillende locaties in Oostende, 059 70 11 99, www.toerisme-oostende.be,
[email protected] • 3, 4 en 5 juni, Palingfestival, Kouterplein, Mariekerke (Bornem), 052 33 45 67,
[email protected], www. palingfestival.be, 12.00 tot 21.00 u. • Vanaf Pinksteren 2006, Sinksenfoor Antwerpen, Gedempte Zuiderdokken, Vlaamse en Waalse kaai, 03 232 01 03, weekend vanaf 14.00 tot 24.00 u., weekdagen vanaf 15.00 u. • 5 juni, Zeewijding en processie, kerk, Zeedijk en Kerkstraat, Wenduine, 059 24 21 35, toerisme@dehaan. be, www.dehaan.be, gratis • 5 juni, Haspengouwse gordel, wandelend en fietsend kennismaken met dit uniek stukje landelijk Vlaanderen, elke route is bewegwijzerd en heeft een of meer rustplaatsen op actieve landbouw- of fruitteeltbedrijven, elke deelnemer kan via een gratis tombola een mountainbike winnen, 011 27 83 05, www.haspengouwsegordel.be, 8.00 tot 15.00 u., 2 euro • 8 tot 11 juni, Boekenfestijn Antwerpen, Antwerp Expo (Bouwcentrum), Jan Van Rijswijcklaan 191, 2020 Antwerpen, 03 820 72 58, www.boekenfestijn.com, donderdag en vrijdag van 10.00 tot 21.00 u., zaterdag en zondag van 10.00 tot 18.00 u., gratis • 9, 10 en 11 juni, Tuin- en rozenfestivals in Hex, Kasteel van Hex, 10.00 tot 17.00 u., 012 74 73 41,
[email protected], www.hex.be • 16, 17, 18 juni, Hobbytuin Zomerhappening, Kasteel van Bouchout, Nationale Plantentuin, 1860 Meise, 014 28 60 80,
[email protected], www.rekad.be, 10.00 tot 18.00 u., 8 euro • 23, 24 en 25 juni, Terrasjesdagen centrum SintNiklaas, winkels op zondag open van 14.00 tot 18.00 u., muziek, braderijen, straattheater en winkelanimatie
Meer info? Bel of mail naar Chris Van Riet 02 246 44 37,
[email protected]
Tip van Chris Family Affairs. Broers en zussen… Family Affairs zoomt in op broers en zussen in de kunst. Samen met het Haus der Kunst in München belicht het Paleis voor Schone Kunsten een stukje kunstgeschiedenis vanuit een originele invalshoek: welke impact hebben de vele broer- en zussenparen op de ontwikkeling van hun artistieke identiteit? De tentoonstelling begint in de 8ste eeuw (Herline en Relinde in het klooster van Maaseik) en gidst ons langs de grote schilderscholen van de moderne tijd tot aan de 21ste eeuw. Het zwaartepunt ligt op schilderijen en tekeningen, maar ook sculptuur, design, muziek, film en video zijn vertegenwoordigd. Heel wat broers en zussen zijn niet van de minsten: Jan en Pieter Brueghel, Dirk en Frans Hals, Gustave en Ernst Klimt, de broers Duchamp, Christine en Irene Hohenbüchler, Maik en Dirk Löbbert... De kunstenaars gaan niet gebukt onder onderlinge rivaliteit, zoals men misschien zou verwachten. Vaak werken ze samen als in een spirituele broederschap. Broers en zussen treden als een eenheid naar buiten en brengen een gemeenschappelijk werk voort. Vandaar ook de titel Family Affairs. Wanneer? Van 14 juni tot en met 10 september 2006, van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag tot 21.00 uur. Gesloten op maandag. Waar? Bozar, Koningsstraat 10, 1000 Brussel Info? 02 507 84 44, www.bozar.be Ticket? 7 euro, 5 euro +60
Win een gratis duo-ticket op blz. 53!
Bron: Productdatabank Toerisme Vlaanderen d.d. 21 april 2006, onder voorbehoud van wijzigingen
46
UIT | Kasteel zoekt vrouw...
Kasteel
| Tekst Chris Van Riet | Foto’s Cois Van Roosendael |
zoekt vrouw…
Na kilometerlange files en grijze ‘groot’steden verwelkomt het zoete Haspengouw ons met warme pasteltinten, verborgen in verlokkelijke landschappen met nu eens de beslotenheid van een holle weg, dan weer de openheid van oneindige vergezichten. Van verademen gesproken!
47
UIT | Kasteel zoekt vrouw...
1190. Via een stenen brug bereikt u de erekoer. De puik onderhouden Franse tuin is een ontwerp naar het juweeltje dat Hendrik van Wassenaar, de commandeur, hier in 1700 aanlegde. Vooraleer het authentiek gerestaureerde appartement van de landcommandeur te betreden, krijgt u slofjes aangereikt. Kwestie van het dure parket niet te bekrassen! Vandaag is Alden Biesen vooral een ontmoetingsplaats voor Vlamingen en Europeanen. Dit historische decor wordt intensief gebruikt voor seminaries en studiedagen, manifestaties, workshops en muzikale happenings. Ooit bent u hier vast te gast!
Typisch Millen Parel aan de kroon van Haspengouw: Alden Biesen.
Wollige deken Zon en wolken spelen een spel van licht en schaduw. Een late lente dit jaar. Pas ontloken boomgaarden toveren de heuvels om tot wollige dekens. Ertussen, soms in het groen verscholen, soms eenzaam op een heuveltop prijkend… schitterende kastelen die het verleden doen herleven. Juni is kastelenmaand in Haspengouw. Kastelen zat in dit Limburgse fruitpark! We plukken voor u de mooiste en belanden achtereenvolgens in Bilzen, Riemst en Borgloon. Te voet of met de fiets is het optimaal genieten. Maar ook op vier wielen loont de kastelenroute. In Bilzen, SintTruiden en Voeren kunt u zelfs een elektrische fiets huren. Thuiszitten is hier echt not done! Met de bon op blz. 53 ontvangt u een gratis kaart met de kastelenroute wanneer u een gewone of elektrische fiets huurt. Of wat dacht u van een Verhalenfluisteraar? Een intelligent toestel, niet alleen een GPS maar audio- en videogids in één. Die trakteert u tijdens het fietsen op interessante verhalen en weetjes over de streek. U klikt het toestelletje op uw fietsstuur, monteert het oortje op uw hoofd en weg bent u voor een heerlijke fietstocht. Dagboek van het verleden heet de Verhalenfluisteraar die u door Kastelenland Haspengouw gidst.
Duur parket Parel aan de kroon van Haspengouw: de Landcommanderij Alden Biesen. Prachtig ingebed tussen glooiende boomgaarden en wisselende landschappen. Gebouwd door de Duitse Ridderorde. Voor de landcommandeurs een buitenverblijf om mee te pronken. Niet alleen de gebouwen ogen indrukwekkend. Ook parken en boomgaarden, bronnen en beekjes in de omgeving maken van dit domein een fascinerende plaats. Meest attractieve site? De Waterburcht. Een permanente historische tentoonstelling is hier gevestigd over o.m. het ontstaan van de Duitse orde omstreeks
48
Nauwelijks zes kilometer verder belanden we in Riemst. Het landschap wordt bepaald door imposante vierkantshoeven, veelal opgetrokken uit de plaatselijke mergelzandsteen. Maar ook door de mysterieuze bolgewassen in de hoge populieren… de gegeerde maretakken die als reuze kerstballen zorgen voor de typische touch! De mergelgrotten in Kanne, één van de tien kerkdorpen van Riemst, zijn zeker een bezoek waard. In Millen, een ander komdorp van Riemst, vindt u eveneens een waterburcht. De oorspronkelijke donjon of woontoren, die uit 1365 dateert en nagenoeg volledig is vervallen, werd door de gemeente Millen aangekocht. Vandaag het volledig gerestaureerd en euregionaal bezoekerscentrum, museum en toeristisch infocafé. Best geslaagd! In de Millerse Waterburcht kunt u eveneens een fiets of zelfs een tandem huren. Een vijftigtal meter verder kunt u op het unieke knooppuntensysteem van het fietsroutenetwerk Haspengouw aansluiten. Tevens vertrekpunt van drie verschillende wandelroutes. Het enige wijnkasteel in Vlaanderen en mooiste wijndomein van de Benelux ligt verscholen in Genoelselderen. Nog zo’n idyllisch plaatsje binnen de grenzen van Riemst.
Terug van weg Raar maar waar: tot 1812 was deze streek één groot wijngebied. De Romeinen introduceerden de wijncultuur in onze gebieden. Door een periode van extreem koude winters verdwenen de wijngaarden uit het Haspengouwse landschap. In de plaats werden aardappels gepoot. Napoleon liet op zijn beurt de wijngaarden die nog restten, vernietigen. Hij duldde geen concurrentie met de Franse wijnen! Pas in de tweede helft van de 19de eeuw worden door Jean Belfroid in Haspengouw opnieuw wijndruiven aangeplant. Ondertussen kennen ook het Hageland en Wallonië opnieuw een wijncultuur. De familie Van Rennes kocht in 1990 het kasteel in Genoelselderen en restaureerde het. Ze produceren inmiddels een excellente wijn. Hiermee is de Belgische wijn definitief terug van weg. Het wijnkasteel kan het hele
UIT | Kasteel zoekt vrouw...
jaar door worden bezocht door groepen. Individuelen enkel op woensdag in juni. Door een gids begeleid. Op het programma? Een wandeling door het park met prachtig arboretum, rozentuin, proeftuin met twintig druivenvariëteiten en de grootste wijngaarden van België. U bezoekt het oude koetshuis met de meest moderne druivenpers, de stokerij, de eeuwenoude en de nieuwe wijnkelders. En tot slot… proeven uiteraard!
U zit op rozen Hopelijk niet te diep in het glas gekeken? Dan maar verder trappen naar Borgloon. Gezellig en intiem marktplein en een plaatje van een stadhuis. Hier liggen de schatten in een prachtig wandelgebied verborgen. Even buiten het centrum richting Kuttekoven schuilt het kasteel van Rullingen. Ook dit erfgoed ligt in een schitterend domein dat dankbaar als decor voor trouwpartijen wordt gebruikt. Het kasteel van Rijkel in de D. Van Leeuwenstraat, oorspronkelijk een 16de-eeuwse omgrachte herenwoning, groeide uit tot een 17de-eeuws U-vormig waterkasteel met drie hoektorens. Gelegen in een domein van ca. negen hectare met hoogstamboomgaarden en historische fruitvariëteiten, vormt dit kasteel jaarlijks het decor voor de Dag van de Kers, het tweede weekend van juli. We eindigen in Heers. Het kasteel van Hex, een U-vormige constructie in classicistische stijl, werd rond 1770 gebouwd als zomerverblijf en jachtslot voor Graaf Karel van Velbrück, prins-bisschop van Luik. De kasteeltuinen zijn wereldwijd bekend omwille van de uitgebreide collectie rozen. De rozentuin opent jaarlijks zijn deuren voor het publiek. Dit jaar op 9, 10 en 11 juni. De mooiste rozentuin van Limburg! Nog meer kasteelhonger? Hiernaast alvast een lijstje met meer kasteelplezier. Goed om u voor één dagje kasteelvrouw of -heer te wanen.
Info Elke dag van de week opent in juni één kasteel zijn poorten en onthult het zijn grootste schatten. De geleide bezoeken starten telkens om 14.00 u. Inschrijven doet u vooraf bij toerisme Bilzen, 089 51 56 54,
[email protected] Kasteelactiviteiten in juni? • Maandag: Kasteel van Neerrepen, Tongeren. Bezoek aan kasteeldomein, tuinen, kerk en hoeve. 5 euro. • Dinsdag: Tuinen en kasteel Hex, Heers. Keuze uit bezoek aan tuinen en parken (6 euro) of combinatie tuinen en park met kasteel. 12 euro. • Woensdag: Wijnkasteel Genoelselderen, Riemst. Bezoek aan kelders en plantage met degustatie. 7,50 euro. • Donderdag: Kasteel ‘de Brouckmans’, Hoeselt. Klooster van de Zusters van Voorzienigheid. Bezoek aan het kasteel met het blauwe salon en het park met ‘Bethaniatoren’, de vroegere toegangspoort van het Kasteel. 3 euro. • Vrijdag: Kasteel van Rullingen, Borgloon. Bezoek aan kasteel en domein. 3 euro. • Zaterdag: Alden Biesen, Bilzen. Bezoek aan kasteel en domein. 5 euro. • Zondag: Kasteel van Ordingen, Sint-Truiden. Bezoek aan kasteel en domein, degustatie inbegrepen. 5 euro. Haspengouwse Kastelenfietsroute De Haspengouwse Kastelenfietsroute vertrekt in Alden Biesen en laat u kennismaken met het Haspengouwse kastelenlandschap. De kaart (twee lussen van 32 en 59 km) ligt te koop in de Haspengouwse infokantoren voor 1,50 euro. Op vertoon van de bon op blz. 53 ontvangt u deze kaart gratis wanneer u een fiets huurt. De Haspengouwse auto- en motorroute brengt u langs de mooiste plekjes in Haspengouw. De kaart (drie lussen) is eveneens verkrijgbaar in de Haspengouwse infokantoren. Prijs 7,50 euro. Toerisme Riemst: Tongersesteenweg 8, 3770 Riemst, 012 44 03 75,
[email protected], www.riemst.be Toerisme Borgloon: Stadhuis, Markt, 3840 Borgloon, 012 67 36 53,
[email protected], www.borgloon.be
Het mooiste wijnkasteel van de Benelux ligt in Genoelselderen.
Doe mee en win een kastelenarrangement op blz. 50! 49
KRUISWOORD | Vijf weekends en dertig boeken
Vijf weekends en dertig Vlug… uw kruiswoord oplossen, de schiftingsvraag beantwoorden en het strookje hierbij invullen en opsturen naar: Eigentijds, OKRAmagazine, Kruiswoord juni 2006, PB 40, 1031 Brussel, vóór 30 juni 2006. Fotokopie nemen of strookje overschrijven mag ook.
boeken
Uit de juiste inzendingen worden vijfendertig winnaars geloot. Ze worden bekendgemaakt in Eigentijds september 2006. Voeg één postzegel van 0,52 euro (een priorzegel dus!) als deelnemingsgeld (niet vastkleven a.u.b.) toe.
De schiftingsvraag… zeer eenvoudig op te lossen voor wie Eigentijds aandachtig leest! Waar ligt het domein Groenenberg? 80 voorzetsel 84 rechtstreeks, niet via bandopname 85 meester 87 lage rivierstand 89 waterdamp 91 Chinees gerecht 92 graad 93 star 94 postscriptum 96 bakplaats 97 open plek i.h.
Horizontaal
ijs 98 een zekere 101 liefkozing 102 Spaanse uitroep 103
1 graafwerktuig 4 bij het genoemde 7 kubieke meter 10 televi-
naschrift 104 uitroep 106 mijns inziens 108 reeds.
siestation 13 behaarde dierenhuid 15 paraplu (pop.) 17 plaats 3
in Japan 19 gekneusd ei 21 naaihulpmiddel 23 roofdier 25 vogelproduct 26 deel v.e. rijwiel 29 dat is 31 niet even 33 noot 35 landtong 36 takje 37 wereldkampioenschap 38 uitwendig gebruik 39 koordans 40 niet parkeren 42 noot 43 bouwland 44 uitroep 45 inhoud 46 tegenover 47 gebakken stukje vet 49 vermogend 51 gewricht 53 dierengeluid 54 behoefte aan
2
eten 56 vertier, leven 58 joods geschrift 59 voormalig 60 lengtemaat 61 kunstwerk 62 overblijfsel 66 i.h. voorste deel
5
4
69 noordwest 71 pl. in Vl.-Brabant 72 wenk 74 moeilijkheid 75 hoofdcommissaris 76 waterkering 77 voormiddag 78 wijze van bevruchting 79 en dergelijke 81 Open Universiteit 82 één en ander (afk.) 83 hetzelfde 84 langspeelplaat 85 meelproduct 86
6
razend 88 kilowatt 90 militaire politie 91 bouwk. ingenieur 92 type dorp 95 onderofficier 97 pl. in Waals-Brabant 99 rijgsnoer
1
100 gelijktijdige losbranding van vuurwapens 103 Waalse stad 105 rivier in Afrika 107 welpenleidster 109 sportartikel 110
7
plaats in Limburg 111 klein 112 troefnegen Verticaal 1 soc. verzekeringen 2 bundel 3 vetpuistje 4 Europese Tolunie 5 dierengeluid 6 meertje 8 bolgewas 9 slang 10 larve 11 te koop aangeboden 12 vanaf 14 welzijn 15 dikdoener 16 plaats in Limburg 18 uiting v. verdriet
Oplossing kruiswoord juni 2006 1
2
20 sciencefiction 21 naar omlaag 22 ritmische beweging 23
Naam:
per dag 24 van korte duur 27 voorzetsel 28 deel van de bijbel
Straat:
30 door een gemis benadeeld 32 nieuw (in samenst.) 34 drank 37 hevige regenbui 38 effen 41 bladzijde 44 pers. vnw. 47
3
4
Postcode:
deel van Azië 48 neon 50 lekkernij 51 poste restante 52 bijna
Tel.:
loodrecht 54 raamscherm 55 mannelijk dier 56 door middel
E-mailadres:
van 57 telwoord 63 in samenwerking met (afk.) 64 lidwoord 65 onzes inziens 67 in orde 68 windrichting 70 ruim 72 pl. in Vl.-Brabant 73 roeispaan 75 pers. vnw. 78 plaats in Oekraïne
5
OKRA-lidnummer:
6
7
Nr.: Woonplaats:
.
Oplossing schiftingsvraag Het domein Groenenberg ligt in de gemeente
50 Vergeet niet een postzegel van 0,52 euro toe te voegen!
KRUISWOORD | Vijf weekends en dertig boeken...
Winnaars april 2006? Op blz. 54!
De prijzenpot… Weekendarrangement t.w.v. 534 euro in de Condroz! Saveurs au gré des chemins… of: Op tocht door luilekkerland… Een wandel- of fietsweekend in de streek van de Condroz met logement in gastenkamers. Etappes van 20 km te voet en 50 km per fiets. Lichte tot middelmatige hoogteverschillen. Circuit van drie dagen en drie nachten op basis van een tweepersoonskamer in volpension, drank inbegrepen. Meer info? Zie kader hiernaast. Reservatie en informatie: Vitrine Touristique de Wanlin, 082 66 77 12.
Fietsarrangement t.w.v. 300 euro in Kastelenland Haspengouw! Deelnemers aan dit arrangement genieten tal van voordelen onderweg. Ze logeren in het sfeervolle hotel Four Seasons**, aan de rand van Sint-Truiden. Het ideale uitgangspunt voor een deugddoende fietsvakantie. Ook drie driegangendiners, Verhalenfluisteraar, fietskaart en documentatiepakket zijn inbegrepen. Geldig tot en met 31 december 2007. Reservatie: 089 72 24 67, fax 089 72 25 30,
[email protected]
Twee overnachtingen t.w.v. 168 euro in Eurovillage Ardennes te Herbeumont! Een groen, Ardens weekend. In vakantiehuis Eurovillage Ardennes te Herbeumont. Kamer voor twee personen met ontbijt, in comfortkamers. Twee overnachtingen. Meer info over dit knusse vakantiecentrum? Les Fourches, 6887 Herbeumont, 061 41 00 30, fax 061 41 22 93,
[email protected], www.eurovillage-ardennes.com
Twee overnachtingen t.w.v. 137,20 euro in De Linde te Retie! Een weekend van complete rust in de Antwerpse Kempen. In vakantiecentrum De Linde in Retie. Kamer voor twee personen met ontbijt, in comfortkamers. Twee overnachtingen. Meer info over dit gezellige vakantiecentrum? De Linde, Kasteelstraat 67, 2470 Retie, 014 38 99 80, fax 014 37 27 72, info.
Op tocht door luilekkerland… Verken de Condroz tijdens een wandelof fietsverblijf met logies in de gastenkamers van Le Regain. Circuit van drie dagen en drie nachten met overnachtingen in een tweepersoonskamer in Jeneffe-en-Condroz (provincie Namen- gemeente Havelange).
Te voet of met de fiets Etappes van 20 km te voet of 50 km met de fiets rondom het verblijf. Lichte tot middelmatige hoogteverschillen. Arrangement geldig van Pasen tot Allerheiligen in 2006 en 2007. Zowel tijdens het weekend, de schoolvakanties als in de week. Verblijf in Le Regain, rue de la Grotte 3, 5370 Jeneffeen-Condroz, 083 61 39 66. Prijs per persoon in een tweepersoonskamer: 211 euro voor een volwassene, 167 euro per kind van 3 tot 12 jaar. Optie: + 56 euro voor de begeleide tocht te paard of met rijtuig. Deze optie is gratis voor een kind indien begeleid door een volwassene. Inbegrepen in de prijs: overnachtingen met ontbijt, kaarten, beschrijving van de wandelingen, picknickmanden voor ‘s middags, driemaal een driegangenmenu drank inbegrepen. Even de kamers bekijken? Surf eens naar www.leregain.be Reservatie en informatie: Vitrine Touristique de Wanlin, 082 66 77 12, fax 082 66 77 13. Fédération du Tourisme de la Province de Namur, Service CAP NAM. Stuur de oplossing van het kruiswoord in en maak kans op zo’n prachtig gratis arrangement voor twee personen!
[email protected], www.de-linde.be
Waardebon van 125 euro… Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen. Meer info over deze uitstekende vakantiecentra? • De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
[email protected], www.dekinkhoorn.be • Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
[email protected], www.ravelingen.be • Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
[email protected], www.olfos-
Dertig boeken • Tien exemplaren van Allesbehalve een held van Rudolf Lorenzen (waarde 34,95 euro) • Tien exemplaren van De Nachtwacht van Sarah Waters (waarde 19,90 euro) • Tien exemplaren van Mosselboek van Stefaan Daeninck (waarde 19,95 euro).
sedouth.com
51
HOREN, ZIEN EN... SCHRIJVEN | Ze zijn er weer!
Griet en Wivina... om de beurt...
Ze zijn er weer! Nee, niet de Hollandse nieuwe of de Zeeuwse mosselen. Wie of wat dan wel? De luizen! Enkele luizenkopjes kunnen een hele school van die beestjes voorzien. Daar wil de stad Oostende iets aan doen. Ze stelt geld ter beschikking en hulp wordt geboden. Ik zag het op tv. Gebogen kinderhoofdjes en de luizenkam die langzaam door hun haar ging. Op slag kreeg ik geweldige jeuk. Luizen! Ooit had ik er ook. Destijds een schande, maar tijdens de oorlog hadden heel wat mensen er last van… Ook wij. Mijn moeder zag het niet zitten dat haar veelkoppige gezin luizen had. Resoluut bond ze de strijd aan. Zonder pardon werden vlechten afgeknipt en met linten en al in de brandende kachel gegooid. Niet één maar twee luizenkammen deden hun intrede. Ze bezorgde zichzelf een echte luizenfobie. Je moest nog maar met je vinger naar je hoofd wijzen of ze haalde de luizenkam boven. Krant op tafel, met gebogen hoofd erover. Heel zorgvuldig werd de kam door je haar gehaald. Hoorde je een tik, dan viel er een luis. Vliegensvlug moest je die dan met je duimnagel platdrukken. Ik haatte die luizenkam. Hij kwam zó dicht tegen mijn schedel dat ik bang was dat mijn hele hoofdhuid zou loskomen. Maar binnen de kortste keren waren we luizenvrij en mochten weer vlechten kweken. Nooit durfde nog een luis ook maar één poot op onze dorpel zetten. De luizen gingen maar het schurft kwam! Eén van de grote zussen was monitrice op het plaatselijk kasteel door Winterhulp ingericht als tijdelijke opvang voor kinderen uit gebombardeerde dorpen en steden. Kinderen kwamen van overal en hadden wel eens iets. Ook schurft. Zus Wivina bracht het mee naar huis en
52
de kleintjes kregen de volle lading! Weer stond moe paraat. Met een bruine glazen fles en daarin een gele vloeistof die geweldig stonk. Solfer. Gelukkig was het zomer en konden we in de tuin behandeld worden. Van kop tot teen werden we zorgvuldig ingestreken. Zodra de vloeistof onze huid raakte, werden we kalkwit. Als ik nu in de kerk over witgekalkte graven hoor, zie ik ons daar in gedachten weer staan. En nog waren we niet van alle kwalen bevrijd. Het oorlogsbrood was van slechte kwaliteit. Grijs en kleverig en tegen de korst een donkere rand. We kregen zweren. We noemden ze broodzweren! Het minste schrammetje dat je kreeg, werd een kanjer van een zweer. Mijn grote broer en ik, kregen er het meest. We liepen dan ook altijd blootsvoets in sandalen over stoppelvelden en door struikgewas. De zweren deden geen pijn, gaven geen jeuk. Maar vies... De etter vormde een dikke puist, die na een tijdje afviel. Een diep litteken bleef over. Ik heb nog wel zo’n oorlogsmedaille op een van mijn benen. Waar moe de witte bloem haalde of het wittebrood, weet ik niet. Maar we kregen lekker witbrood waar zuinig mee werd omgesprongen. De zweren verdwenen. Ook de oorlog liep op zijn einde. Alle ellende was vlug vergeten. Hier en nu: geen oorlog. Wel luizen. Ook schurft steekt weer de kop op. Alleen van broodzweren hoorde ik nog niet. Kan ook moeilijk met die overvloed van lekker brood. Zweren van overvloed zou men er van krijgen. Laatst hoorde ik een gesprek tussen twee vrouwen. Weduwen. De een had haar huis geruild voor een appartement. De andere wou dat ook. Maar ze had zoveel! “Dan doe je weg wat overbodig is”, zei de andere. “Loslaten moet je toch. Ik heb nog nooit een verhuiswagen achter een corbillard zien rijden!”
LEDENVOORDEEL | Korting, korting, korting!
2 euro korting voor ArtsElingen 2006
Gratis naar Family Affairs. Broers en zussen…
Op vertoon van deze bon betaalt u slechts 4 i.p.v. 6 euro voor de kunst-wandeltentoonstelling ArtsElingen 2006. Kunstencentrum Mansveld, Oudenaaksestraat 4, 1671 Pepingen-Elingen, 02 532 57 11, www.mansveld.be, www. bruegel06.be/activiteiten/artselingen
[email protected] Van 2 juli tot en met 13 augustus 2006. Open van 14.00 tot 18.00 u., telkens op zondagnamiddag. Ticket met plan 6 euro (groepen 5 euro). Kunstboekcataloog 10 euro. De lengte van het wandelparcours is 3 km langs een stukje Bruegeliaans landschap plus vijf locaties (kerk, café, hoeve van H. Agneesens, Stoeterij De Zwarte Molen en Kunstencentrum Mansveld). Onderweg meer dan honderd kunstwerken en een selectie van veertig gedichten. Vertrek: aan de kerk te Elingen (gratis fietsenberging). ArtsElingen 2006 neemt deel aan Bruegel 06.
De tip gelezen op blz. 46? Ook uit op een ontmoeting met deze artistieke families? Stuur vóór 30 juni 2006 deze bon naar Eigentijds, OKRA-magazine, Family Affairs, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met vermelding ‘Family Affairs’ en maak kans op één van de tien gratis duo-tickets (waarde 14 euro) voor deze boeiende tentoonstelling. Van 14 juni tot en met 10 september 2006, van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag tot 21.00 uur. Gesloten op maandag. Bozar, Koningsstraat 10, 1000 Brussel, 02 507 84 44, www. bozar.be
Gratis naar Bruegel 06
7 euro, 5 euro +60
Tentoonstelling gelezen op blz. 40-42? Tijdens de zomer 2006 herleeft Pieter Bruegel de Oude in Brussel en in de Groene Gordel. Van 12 mei tot 3 september 2006. Bruegel 06… een zomerfestival met tentoonstellingen, wandelingen, uitstappen, fietstochten, lezingen, concerten, historische evocaties, spelen… Brochure met alle info: Kasteel Groenenberg, Konijnestraat 172B, 1602 Sint-Pieters-Leeuw, 02 454 87 54,
[email protected], www.bruegel06.be Stuur vóór 30 juni 2006 deze bon naar Eigentijds, OKRAmagazine, Bruegel 06, PB 40, 1031 Brussel of mail uw naam en adres naar
[email protected] met vermelding ‘Bruegel 06’ en maak kans op één van de vijfentwintig gratis tickets voor de twee tentoonstellingen in de Koninklijke Bibliotheek te Brussel.
Naam en voornaam: Straat en nr.: Postcode:
Woonplaats:
Tel.: ADV A6 4sc Decom
6/2/05
3:42 PM
Pagina 1
Bezoek onze grote toonzaal met een 40-tal verschillende modellen
Naam en voornaam: Straat en nr.: Postcode:
Woonplaats:
Tel.:
Gratis fietskaart
Gratis documentatie of gratis demonstratie Naam Straat
nr Gemeente
Tel.
Straat en nr.: Tel.:
Vraag een GRATIS demonstratie bij u thuis…
Postcode
Naam en voornaam: Postcode:
w w w. m o b i l e s c o o t e r. b e
BON
Uit gelezen op blz. 47-49? Benieuwd naar die feeërieke kastelenroute in Haspengouw? Wie in Bilzen (Alden Biesen) een fiets reserveert, krijgt van Toerisme Limburg, op vertoon van deze bon, een gratis fietskaart met de speciale kastelenfietsroute. Waarde: 1,50 euro. Info en fietsreservatie: Landcommanderij Alden Biesen, Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen, 089 51 56 54,
[email protected], www.alden-biesen.be
Woonplaats:
Bon terugsturen naar: Blankenbergse steenweg 14A, B-8000 Brugge tel. +32 (0)50 31 79 19, fax +32 (0)50 31 10 26
� gratis demonstratie � gratis documentatie
Colofon OKRA-magazine Jaarabonnement: 15 euro Meer info: 02 246 44 37 Bezoekadres Haachtsesteenweg 579 1031 Brussel 02 246 44 33 fax 02 246 44 42
[email protected] Postadres PB 40, 1031 Brussel Redactie Lieve Demeester, Chris Van Riet Verantw. uitgever Jul Geeroms Leo Dartelaan 15, 3001 Leuven Vormgeving gevaert graphics nv Coverbeeld Cois Van Roosendael Druk Het Volk Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Langestraat 170, 1150 Brussel 02 779 00 00 fax 02 779 16 16
[email protected] Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. Eigentijds is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Het juli-, augustusnummer 2006 verschijnt uiterlijk op 26 juni 2006. Oplage: 182 320 exemplaren.
Regio’s 2000 Antwerpen Nationalestraat 111 03 220 12 80 - fax 03 220
[email protected] www.okra.be/antwerpen 8000 Brugge Oude Burg 19 050 44 03 81 - fax 050 44
[email protected] www.okra.be/brugge 1070 Brussel Bergensesteenweg 436 02 555 08 30 - fax 02 555
[email protected] www.okra.be/brussel 8900 Ieper Sint-Jacobsstraat 24 056 26 63 40 - fax 056 26
[email protected] www.okra.be/ieper 2300 Turnhout Korte Begijnenstraat 22 014 40 33 50 - fax 014 40
[email protected] www.okra.be/kempen 8500 Kortrijk Wijngaardstraat 48 056 23 37 43 - fax 056 23
[email protected] www.okra.be/kortrijk 3500 Hasselt Koningin Astridlaan 33 011 26 59 30 - fax 011 26
[email protected] www.okra.be/limburg
17 68
03 90
08 39
63 06
33 52
37 04
59 50
2800 Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2 015 40 57 45
[email protected] www.okra.be/mechelen Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Peperstraat 8 - 9000 Gent 09 224 77 28 9300 Aalst Sint-Jorisstraat 26 053 76 16 53 - fax 053 76 15 16
[email protected] 9900 Eeklo Garenstraat 46 09 376 13 40 - fax 09 376 12 99
[email protected] 9000 Gent Peperstraat 6 09 224 77 28 - fax 09 224 79 04
[email protected] 9700 Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7 055 33 47 33 - fax 055 33 47 94
[email protected] 3010 Leuven Platte Lostraat 541 016 35 96 94 - fax 016 35 95 55
[email protected] www.okra.be/oostbrabant 8400 Oostende Ieperstraat 12 059 55 26 90 - fax 059 55 26 12
[email protected] www.okra.be/oostende 8800 Roeselare Beversesteenweg 35 051 26 53 07 - fax 051 22 59 80
[email protected] www.okra.be/roeselare 8700 Tielt Oude Stationsstraat 12 051 42 38 08 - fax 051 40 89 79
[email protected] - www.okra.be/tielt Waas en Dender 9200 Dendermonde Bogaerdstraat 33 - Dendermonde 052 25 97 90 - fax 052 22 97 75
[email protected] 9100 Sint-Niklaas de Castrodreef 1 03 760 38 66 - fax 03 766 38 17
[email protected] Algemeen secretariaat www.okra.be,
[email protected] www.okrasport.be Algemeen 02 OKRA-ACADEMIE 02 OKRA-CREA 02 OKRA-BEDEVAARTEN 02 OKRA-REIZEN 02 OKRA-SPORT 02 OKRA-ZINGEVING 02 OKRA-ZORG 02
246 246 246 246 246 246 246 246
44 44 44 44 39 44 44 44
OKRA-CM-pensioendienst: 02 246 44 31, 02 246 44 45 Studiedienst: 02 246 44 40, 02 246 39 45 Communicatie: 02 246 44 37, 02 246 44 33 Websites: 02 246 44 44
Oplossing kruiswoord april 2006 Meer dan tweeduizend lezers dongen dit keer mee naar de prijzenpot! Wie kan genieten van een zalig weekend in De Linde? Mariette Swinnen uit Kessel-Lo Wie wint het weekendje Eurovillage in de Ardennen? Robert Vanherk uit Neerpelt Wie krijgt de waardebon van 125 euro? Alain Van Den Brande uit Roeselare Wie kan beginnen in De thuiskomst? Robert Vandewalle uit Sint-Kruis, A. Sterck uit Halle-Zoersel, Jos Depraetere uit Avelgem, J. Trommelmans uit Sint-Niklaas, Alida Meulenbergs uit Ramsel, Jeannine Beetens uit Zottegem, Roza Liekens uit Heist-op-den-Berg, André Tamsin uit Ekeren, W. DeloofSchoutteet uit Heverlee, Ghislaine Corsius uit Hasselt Wie krijgt Van Rijn in de bus? H. Vanderhaegen uit Drongen, Josiane Vanderbeke uit Bredene, Ernest De Waele uit Zele, R. Vandevenne uit Kampenhout, Rosa Van De Maele uit Erembodegem, Urbain De Craene uit Evergem, Christiane De Roeck uit Sint-Niklaas, Georges De Block uit Borgerhout, Gerard Deleye uit Moorslede, G. Drouillon uit Zwevegem Wie kan zich uitleven met de Snelgids MP3 en muziek? Alfons Vermeulen uit Sint-Katelijne-Waver, André Strijbol uit Kessel, Maria Melis uit Sint-Gillis-Waas, Antoinette Clynckemaillie uit Loker, Verbiest uit Mortsel, Roland Decock uit Sint-Kruis, Liliane De Ridder-Ral uit Zaventem, Marc Bossuyt uit Waregem, André Hofkens uit Wijtschate, Clara Smets uit Kalmthout, Flor Uyttersprot uit Antwerpen, Antoon Finaut uit Oostende, Marie Stallaert uit Lebbeke, Seraphin Hauman uit Maasmechelen, Noël Bintein uit Deerlijk, Harry Leroy uit Mariakerke, H. Beinaerdts uit Stabroek, Aline Van Walleghem uit Roeselare, Jos Bonne uit Zaffelare, Hilone Furnière uit Vichte.
Oplossing was: sportpaleis. Antwoord op de schiftingsvraag: hanezoekers.
54
41 33 47 39 44 35 39 47
Ik verkies een sterk karakter. Sterk en helder... Ik verkies diepgang. Maturiteit begint bij de juiste keuzes.
Ontdek Intens en vol karakter.