LV opmaak nr 1-2015:los vast opm
05-02-2015
16:14
Pagina 12
Wijze lessen leren van een coach op pootjes…
LV opmaak nr 1-2015:los vast opm
05-02-2015
16:14
Pagina 13
Los Vast 1 - 2015
Boekbespreking
Een inspirerend boek met veel moois om te delen
Wijze lessen van je hond Er was eens een cursist met een hond die totaal niet oplette, wat ze ook deed. Toen kwam er een instructeur die de cursist vertelde hoe je een aandachtsoefening moet doen. En ze leefden nog lang en gelukkig. Tekst: Judith Lissenberg Fotografie: Met dank aan Anja Gijsbers, Irene Glansbeek en Judith Lissenberg Titel: Wijze lessen van je hond. Een leuk en leerzaam boek voor iedereen met interesse in honden en persoonlijke ontwikkeling. Met inspirerende, herkenbare en liefdevolle verhalen. Auteurs: Anja Gijsbers en Irene Glansbeek ISBN: 978-90-823011-0-6 Prijs: 32,50 euro, exclusief verzendkosten Meer info en voorproefje: www.coachenmethonden.nl
Toch? Of wordt er wat gemist in deze inleiding? Wij instructeurs weten veel van honden. We kunnen goed oefeningen uitleggen. Maar hebben we wel voldoende oog voor de cursist? Voor de individuele wisselwerking tussen mens en hond? Lees het kader ‘De hond als leermeester’ bij deze recensie en je zult zien hoe je via het boek ‘Wijze lessen van je hond’ je training mogelijk een nieuwe dimensie kunt geven. Warme douche Waar de meeste boeken een uitdrukkelijke waarschuwing bevatten (“Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt…”), begint dit boek met een warme douche: “Wanneer er gekopieerd en vermenigvuldigd wordt zien wij dat iets positiefs, want kennelijk hebben we iets opgeschreven waar de ander zijn voordeel mee kan doen. Dat maakt ons blij. We waarderen het als je onze naam vernoemt als bron of op je kopie. Daarmee respecteer je ons en ons werk.” Zo kan het dus ook! Canine Assisted Coaching Met ‘Wijze lessen van je hond’ brengen coaches Anja Gijsbers en Irene van Glansbeek een uitgave over een relatief nieuw vakgebied: Canine Assisted Coaching, coaching met ondersteuning van honden. De hond als levend leermiddel: Anja en Irene willen hondenliefhebbers en -professionals graag laten zien welke rol een hond kan spelen bij je persoonlijke ontwikkeling. Honden zijn namelijk geweldige spiegels. Ze geven ons heel veel feedback en prikken, in tegenstelling tot men-
sen, vaak door alle maskers heen. Het kloeke, 328 pagina’s tellende boek bevat naast een inleiding in de materie, twintig heel persoonlijke en vaak ontroerende verhalen, waarin mensen vertellen over hoe ze tijdens 13
LV opmaak nr 1-2015:los vast opm
05-02-2015
16:14
Pagina 14
Los Vast 1 - 2015
namen ze me daar, hoe goed ik mijn werk ook had voorbereid en deed, niet serieus als het om mijn leiderschap ging.” De coach bij wie Trudy terechtkwam, liet haar zien dat ze via Bobbie veel dingen kon leren die ook van toepassing konden zijn op het werk. Zoals bijvoorbeeld grenzen stellen en daar consequenties aan verbinden, meer loslaten en minder perfect willen zijn. “Tussen mij en Bobbie gaat het nu zoveel beter, er is meer plezier gekomen. Het trekken aan de riem is soms nog wel aanwezig, maar ik voel dat ik meer grip heb gekregen en er is vooral veel meer rust. Want ook hij hoeft, net als ik, niet meer perfect in orde te zijn.”
diverse coachingstrajecten door een hond een spiegel kregen voorgehouden. Dat hielp ze om beter voor zichzelf op te komen, een nieuwe weg in te slaan of om te leren gaan met verlies, conflicten, emoties en valkuilen. Ook Anja en Irene zelf geven zich bloot en komen openhartig aan het woord. Trudy en Bobbie Een van de verhalen gaat over Trudy die, helemaal gescreend en goedgekeurd door de rasvereniging, met veel zorg en zeer doordacht een Weimaranerpup uitkoos. Hoe anders liep het allemaal dan ze had verwacht. “Ik had enorm uitgekeken naar de komst van Bobbie en me goed voorbereid, maar nu hij er was voelde ik me helemaal niet blij met hem”, schrijft Trudy. “Ik zat op de bank naar hem te kijken en dan dacht ik: is dit het nou? Als ik gestrest was, leek hij zich almaar groter en sterker te maken. Met zijn kop en staart hoog geheven liep hij rond, met een air alsof hij het allemaal wel zou regelen. Ik voelde me onmachtig en tot overmaat van ramp zag ik ook parallellen met mijn werk. Net als Bobbie
Puppydepressie De postnatale puppydepressie: zó goed voorbereid aan een hond beginnen en dan toch in de problemen komen. Ik denk dat er op honMoeten we ons als instructeurs niet meer op de mens gaan richten, en minder op de oefening?
De hond als leermeester Wat verloren stond de jonge vrouw op het grasveld. Rondom haar was het een vrolijke bedoening van mensen en honden. De vrouw had tevergeefs geprobeerd om de aandacht van haar hond te krijgen, zodat ze de oefening kon uitvoeren. De hond had echter heel andere plannen en leek met zijn neus aan de grond geplakt. ‘Zit! Kijk eens! Hallo?!’ De vrouw had het inmiddels opgegeven en was wat bleek in haar gezicht geworden. De coach liep op haar af, en vroeg haar: ‘Hoe gaat het met de samenwerking?’ De vrouw haalde haar schouders op. ‘Ze wil niet, ik lijk wel lucht voor haar. Dan hoeft het voor mij ook niet meer.’ Daarop vroeg de coach: ‘Wat maakt je nou precies gestrest?’ De vrouw dacht even na. ‘Ik wil het gewoon graag goed doen. Of eigenlijk wil ik dat zij het goed doet. Gewoon met aandacht voor mij, haar baasje. Maar ze is er helemaal niet bij nu.’ De coach bekeek het tweetal even. ‘Wat kan je hierin nou van je hond leren?’ De vrouw keek om zich heen. ‘Misschien verwacht ik wel te veel van haar. Er gebeurt hier van alles, daar raak ik ook van uit mijn concentratie. Wellicht hoeft het ook niet meteen perfect.’ De coach glimlachte naar de vrouw. ‘Is dat geen mooie les?’ (Bewerkt fragment uit ‘Wijze lessen van je hond’)
14
LV opmaak nr 1-2015:los vast opm
05-02-2015
16:14
Pagina 15
Los Vast 1 - 2015
Coaches/auteurs Anja Gijsbers en Irene van Glansbeek met hun eigen harige spiegels: Noster, Simmy, Frekie en Tiboh
‘Wijze lessen van je hond’, en dat is een grote meerwaarde van deze uitgave, zet je aan het denken. Moeten we ons als instructeurs niet meer op (het coachen van) de mens gaan richten, en minder op (de uitvoering van) de oefening? Moet er in de opleidingen naast hondengedrag en trainingsmethodes niet meer aandacht komen voor psychologie en coaching? Met dit boek is het lesmateriaal in ieder geval al voorhanden.
vakantie. Een directeur/manager raakte zo geïnspireerd, dat hij met zijn hele gezin een coachweekend besloot te volgen, onder het motto ‘het is zeker zo leuk als een dagje dierentuin’. Maar coaching met honden is meer dan alleen leuk. Het kan ook best confronterend zijn. Dat blijkt bijvoorbeeld als tijdens de presentatie van ‘Wijze lessen van je hond’, waar Anja en Irene hun boek aan zijn reis laten beginnen, er regelmatig tranen vloeien als de vertellers van de verhalen hun exemplaar in ontvangst nemen. Je moet het ook maar durven, leren luisteren naar een hond die je soms heel duidelijk op je ‘tekortkomingen’ attendeert. Op onverwerkt verdriet bijvoorbeeld, een burnout of op een verslaving. Maar gelukkig is er vrijwel altijd een happy end. “Het is ongelofelijk”, zegt een van verhalenvertellers. “Het is nu vijf jaar geleden en dankzij dat kleine hondje is er echt een wereld voor me opengegaan.”
Confronterend Sommige hoofdrolspelers in het boek kwamen via hun werk(gever) met het coachen met honden in aanraking, anderen besloten om persoonlijke redenen te kiezen voor een workshop, individuele coaching of een coach-
Theorie en reflectie De persoonlijke verhalen in het boek worden op een prettige wijze afgewisseld met goed behapbare brokjes theorie. Bijvoorbeeld de vijf manieren van Thomas en Kilmann waarop mensen met conflicten kunnen omgaan:
denscholen een schromelijk onderschat aantal Trudy’s en Bobbies rondlopen, die meer gebaat zijn bij persoonlijke aandacht en coaching dan bij een volgoefening als ‘houd de brok maar voor de neus van je hond, dan loopt hij wel mee’. Waarom wil een hond niet meelopen aan de riem? Waarom staan sommige mensen zo te worstelen? Ligt dat aan die ‘domme’ en ‘onhandige’ cursisten die niet met honden zouden kunnen omgaan? Of is er meer aan de hand?
15
LV opmaak nr 1-2015:los vast opm
05-02-2015
16:14
Pagina 16
Los Vast 1 - 2015
zegt en losmaakt. Veel mensen worstelen met emoties. Op een veld of in een hal vol andere honden en cursisten ben je al snel uit je comfortzone, zeker met een onwillige hond aan de riem. Een hoe goed dan ook bedoelde vraag als ‘Zeg, zit jij soms niet lekker in je vel dat je hond zich zo gedraagt?’ kan dan flink verkeerd uitpakken. Wees dus voorzichtig met het uithangen van de amateur-psycholoog. Wat je als instructeur wél kunt doen, is (meer) nadenken over waarom het binnen een combinatie soms niet gaat zoals het zou moeten gaan, over hoe je cursisten beter kunt begrijpen en over hoe je ze een omgeving kunt bieden waarin ze zich veilig genoeg voelen om meer te leren over zichzelf en hun hond.
gedraag jij je in het geval van een conflict als een haai, uil, kwal, schildpad of als een teddybeer? Daarnaast bevat de uitgave diverse, makkelijk op jezelf toe te passen reflectievragen. Hoe inspireer jij anderen? Hoe ga jij om met confronterende feedback? Hoe handel jij als je met je hond in een conflictsituatie terechtkomt? Welke emoties vind jij lastig en hoe spiegelt jouw hond daarbij? De tekst is doorspekt met veel foto’s en tekeningen. Dat maakt het boek licht verteerbaar, maar soms ook wat bont, omdat woord en beeld om voorrang strijden. Prachtig zijn de opgenomen fotocollages, die de band tussen mens en hond weergeven. Mensen en honden die elkaar diep in de ogen kijken: “Ik heb altijd het gevoel dat mijn hond dan recht in mijn ziel kijkt.”
Nieuwe ideeën Door Anja en Irene ben ik gaan nadenken over nieuwe ideeën hoe je combinaties als Trudy en Bobbie in je lessen beter zou kunnen opvangen en begeleiden. Niet beginnen met leren zitten of wandelen zonder trekken, maar bijvoorbeeld eerst eens in kaart brengen wat de mensen leuk vinden om te doen, en wat niet? Wat hun honden leuk vinden, en wat niet? Wat mensen leuk vinden aan hun honden, en wat niet? Meer persoonlijke aandacht? Meer inzicht geven in hoe honden op ons reageren, en waarom? Kan dat, coachen op een niet al te confronterende, leuke manier in groepsverband?
Bam! Zoals gezegd kan coaching – en daarbij vooral het stellen van de juiste, soms pijnlijke vraag – confronterend zijn. Ik maakte dat zelf mee tijdens een dag voor hondencoaches, waar een kleine demo werd gegeven. “Natuurlijk, lijkt me leuk”, zei een jonge, enthousiaste en vrolijke meid uit het publiek toen er om een vrijwilliger werd gevraagd. Ze kreeg de riem overhandigd van een grote hond en mocht daarmee een stukje gaan wandelen. Toen de hond niet mee liep, stelde de coach een op het oog heel simpele vraag: “Hoe vind je het dat hij je niet wil volgen?” Bam! Die vraag raakte haar recht in het hart en leidde voor tot een voor alle toeschouwers onverwachte enorme huilbui. Als coach kun je dingen losmaken die je goed moet kunnen opvangen en begeleiden.
Canine Assisted Coaching is een ontdekkingsreis. Het garandeert geen pasklare oplossingen, het is een kwestie van samen zoeken naar de juiste balans en je voordeel doen met de inzichten die honden je kunnen geven. Leren van honden in plaats van honden iets leren: daarvoor openstaan is al heel wat. ‘Wijze lessen van je hond’ biedt je een uitstekend en inspirerend startpunt.
Moraal van het verhaal: coachen is een kunst/vak. Pas dus op wat je als instructeur
16
