Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
BIOGRAFIE VAN EEN COACH
VERANTWOORDELIJKE: TEKSTEN –LUC STUVERS
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
INHOUD INLEIDING ...........................................................................................................................2 HOOFDSTUK I .....................................................................................................................3 Hoe begin ik eraan? ................................................................................................................................................ 3
HOOFDSTUK II .................................................................................................................... 4 Wat doe je aan je tekorten? .................................................................................................................................. 4
HOOFDSTUK III ...................................................................................................................6 Wat is een jeugdverantwoordelijke? ................................................................................................................... 6
HOOFDSTUK IV...................................................................................................................9 Provinciale trainer? ................................................................................................................................................. 9
HOOFDSTUK V ..................................................................................................................11 Landelijke trainer? ................................................................................................................................................ 11
HOOFDSTUK VI.................................................................................................................12 Is er nog basket na al deze ervaring? ................................................................................................................ 12
HOOFDSTUK VII ...............................................................................................................13 Wat zijn de conclusies na 45 jaar ervaring? ...................................................................................................... 13
HOOFDSTUK VIII ..............................................................................................................15 Kan je de gedane ervaring omzetten? ............................................................................................................... 15
HOOFDSTUK IX .................................................................................................................16 Wat nu? .................................................................................................................................................................. 16
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Van basketbalspeler tot coach en trainer basketbal Inleiding Er is heel wat terug te vinden over het coachen, trainen en begeleiden van jeugdploegen: op het Internet, in de literatuur, via clinics en via basketcoaches kringen. Wat kan er dan nog meer aan dit onderwerp toegevoegd worden? We worden door allerhande initiatieven om de oren geslagen. De Bond verwijt de Provinciale ploegen te recreatief te zijn. Maar vergeten dat het deze ploegen zijn, die zorgen voor de levering van spelers en speelsters die later door diezelfde bond uitgeroepen worden tot beste speler of speelster van het jaar. Uit 25 jaar trainingservaring (en 25 jaar spelerservaring) zowel bij de jeugd (heren en damesploegen) alsook bij provinciale en landelijke ploegen, zijn er mij een aantal merkwaardige zaken opgevallen wat betreft de coachen/trainers, de bonden, de clubs en niet te vergeten bij de jeugd en de ouders. Het is vanuit het ervaringsstandpunt dat ik deze zaken eens wil doorlichten. Misschien zijn er coachen en/of trainers die het vanuit een ander gezichtspunt bekijken en het niet met mij eens zijn. Het is echter geen vingerwijziging naar eender welk persoon dan ook die zich inzet voor de mooie en fascinerende sport dat basket dan ook is. Het is eerder een richtlijn en misschien kan men er wel eens een momentje bij stilstaan en de vraag stellen: “Bewandelen we wel de juiste weg om het basketbal in België op te waarderen?” Om 45 jaar basketervaring in enkele zinnen neer te schrijven is natuurlijk niet evident. Vandaar dat ik een keuze maak om mijn bewandeling door het basketgebeuren van de afgelopen jaren op te splitsen in negen hoofdstukken.
« TEAMGEEST » « VERTROUWEN » « BASKETBAL IS: SNELHEID, DURVEN, IK KAN HET, IK DOE HET » 2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk I Hoe begin ik eraan? Voor dat je overgaat naar het coachen of trainen van een basketploeg is er reeds een hele geschiedenis aan vooraf gegaan. Zo ben ik voor de eerste keer in aanraking gekomen met deze tak van sport via vrienden die na schooltijd samen verzamelden op een pleintje dat door mijn geboortestad Hasselt was uitgerust met twee basketbalringen. (We schrijven hier de jaren 1962-1964) Aangezien mijn jonge leeftijd, was ik –toen- tamelijk groot en sportief opgevoed. Hierdoor werd ik al vlug opgenomen in de “pleintjesgroep” die regelmatig basketbal speelde, al was het dan maar amateuristisch en soms wel een beetje lachwekkend. Zo was er weinig aandacht voor de kledij en dan vooral het schoeisel was een bijzaak. Meerdere kinderen hadden niet de middelen om duur basketschoeisel te kopen, zo werd er dan maar op huispantoffels gespeeld. En hoe raar het ook moge klinken: van kwetsuren was er weinig sprake. Toch mag men stellen dat er hard werd gestreden, zelfs met twaalf à veertien spelers op het terrein. Uiteraard kun je zo niet verder gaan en moet je tenslotte een sportrichting kiezen. Voor mij was die keuze vlug gemaakt. Basketbal! Maar waar kun je terecht? Zoals dat ook met het pleintjesbasketbal gaat, zo ook met het aansluiten bij een club. Natuurlijk kies je voor de dichtstbijzijnde club en daar waar je vrienden ook aan basket doen. Dus mijn “carrière” was ingezet. In 1967 was mijn aansluiting bij de basketbond een feit. We kunnen nu even vlug door de tijd lopen. Na wat heen en weer getransfereerd te zijn geweest, wordt er een tijdje “basketrust” voor mij ingelast. In 1985 besluit mijn jongste dochter om basketbal als sport te kiezen. Een beetje rondkijken en zoeken welke club er van ligging en (niet onbelangrijk) welke club kan een degelijke basketbal opleiding verzekeren. Het is een meisje, dus een logische keuze is liefst een club die uitsluitend voor Dames basketbal is bestemd. Waarom? Op dit ogenblik is dit niet zo relevant, maar later zal blijken dat dit een goede keuze zal zijn. (Zie hoofdstuk IV). De club waar mijn dochter zich aansluit als speelster is er eentje gelijk er velen zijn in de omgeving. Redelijk wat speelsters, enkele goed gemotiveerde trainers, een bestuur dat opdat ogenblik wat aan het verouderen is, maar positief is dat ze nog een eerste ploeg hebben die in 2 nationale afdeling speelde (nu zou dat 2de landelijke zijn). Ook het waarom hiervan zien we in hoofdstuk IV. Na enkele keren de trainingen van mijn dochter te volgen, kreeg ik toch de indruk dat er wat schortte aan de organisatie. Zo trainde de plaatselijke trainer twee tot drie ploegen. Hij deed dit uiteraard met veel inzet en enthousiasme. Achteraf bleek ook zonder enige vergoeding of tegemoetkoming. Daar deze trainer ook wegens werkzaamheden niet altijd aanwezig kon zijn, moest er telkens een beroep gedaan worden op een vervanger. En die was niet altijd voorradig. Toen kreeg de plaatselijke trainer in de gaten dat er wel steeds een ouder stond te kijken die blijkbaar ook basketbal ervaring had opgedaan…. En zo nam mijn carrière een aanvang, op aanvraag van de trainer en het bestuur werd ik gedeponeerd tot trainer van de pupillendames van de stedelijke damesbasketbalclub van Hasselt. 3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk II Wat doe je aan je tekorten? Na de ganse wereld bij elkaar te hebben gevloekt. Omdat je niet weet hoe nu juist een training moet opstellen of hoe een wedstrijd fatsoenlijk te leiden. Begin je jezelf toch af te vragen of dit allemaal wel de goede volgorde van werken is. Je voelt ook best aan dat de ploeg die je traint meer wilt dan alleen maar lay-upjes doen en vrijworpen werpen. Dus ga je op zoek naar meer informatie over het geven van specifieke basketbaltrainingen. Al vlug moet je dan toch vaststellen dat dit niet zo eenvoudig is. Op dat ogenblik zijn de literatuur en bevriende trainers je enige informatiebronnen. Uit de literatuur kun je wel wat oefeningen halen, maar die zijn meestal nogal schools gericht en dus té licht bevonden voor een ploeg die al enkele jaartjes in de competitie meedraait. Wat merken we nog in deze lectuur? Dat er wel veel geschreven wordt over het ontstaan van de basketbal en het verloop naar de Europese landen. En daar blijft het zo een beetje bij. Vergeten we niet de hoge kosten voor deze geschreven geschiedenisboeken. Je bent tenslotte nog altijd op vrijwillige basis bezig. Dan nog maar wat verder gesukkeld en tracht je die schaarse wetenschap om te zetten naar de trainingen toe. Met resultaat dat de ploeg wel fundamenteel wat bijleert, maar je hebt nog steeds geen opbouwende lijn in je trainingen zitten. Maar weer verder op zoek naar andere wegen. Een voor de hand liggende oplossing lijkt dan eens gaan te spieken: hoe doen de andere trainers dit? Ik heb dan contact opgenomen met de trainers die ik in mijn jeugd heb ontmoet met de vraag om eens een training te mogen volgen. Dit was dan op dat ogenblik een openbaring. Hier zag je tenminste hoe een training werd opgebouwd, wat voor oefeningen er werden gespeeld en voornaam was: waar diende ze voor? wat was de bedoeling van een oefening? hoe kon je die gebruiken in een wedstrijd? Ondertussen ben je al een tweetal jaren bezig en het gaat vrij goed. Toch voel je dat je nog steeds meer kunt, zowel voor jezelf als voor de ploeg. Via de pers (zij het dan op zeer schaarse wijze) wordt er links of rechts nog een “*clinic” aangekondigd. Met hieraan deel te nemen kom je al vlug verschillende lotgenoten tegen. En weer is dit een kans om ervaringen uit te wisselen. En met een beetje geluk krijg je nog een dosis kennis mee van de trainer die de clinic geeft. En dat was voor mij het ogenblik dat ik tot het besef kwam, dat er meer te leren is. Want je moet ook een bagage pedagogische achtergrond opbouwen, om met spelers-speelsters om te gaan die –in de jeugdreeksen- toch ook nog kinderen zijn. Ik ben dan op zoek gegaan waar ik die kennis kon opdoen, hoe kon ik mij opdat vlak bijschaven, bijleren. Ondertussen heb ik verschillende trainers leren kennen die met grote naam nationale ploegen trainden en dat nog steeds doen. En zij gaven mij de raad om basketcursussen te gaan volgen. Deze werden door het BLOSO gegeven met behulp van gekwalificeerde trainers van de Belgische Basketbal Bond. Uiteraard is zo een cursus meer een opgave dan een plezierritje. Je moet ongeveer een 80-tal uren investeren en hopelijk wordt deze cursus nog gegeven in je omgeving. Maar kom je er en slaag je uiteindelijk voor deze cursus, dan voel je dat je gesterkt naar je club of ploeg kunt vertrekken. Ook voor mij was dit één van de voornaamste punten die mijn ganse carrière zal blijven beïnvloeden. 4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Dankzij de invoering van de sportzenders in de media is er de introductie van de NBA. Wat dadelijk een basketboem teweegbrengt bij de jeugd (en de ouders.) Dus er moet snel op geanticipeerd worden. De club krijgt op korte tijd een enorme groei te verwerken. En er moet ook op trainersvlak ingegrepen worden. Wat het ontstaan teweegbrengt van een jong jeugdbestuur, en voor clubs die met wat intelligentie zitten, weten dat er ook een sportief beleid moet komen. Dus het ontstaan van een jeugdverantwoordelijke voor de clubs zit in de lift. Ook in de club waar ik trainer was, had men dat goed begrepen. Dus een jeugdverantwoordelijke was vlug gevonden. *Clinic: demonstratie van één specifiek onderdeel van basketbal voor trainers.
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk III Wat is een jeugdverantwoordelijke? Voor mij was het een voordeel om jeugdverantwoordelijke te worden bij een kleinere club: minder aantal ploegen, zelf in het jeugdbestuur zetelen en een niet onbelangrijk gegeven is de omgang met de spelers of speelsters en hun aanhang. Wat bij de jeugd nog maar eens goed moet onderlijnd worden. Je krijgt niet alleen met je leden af te rekenen, maar ook de ouders spelen hierin een grote rol. In deze periode van 1987 tot 1993 heb ik geleerd dat jeugdverantwoording vele aspecten kent. Op de eerste plaats neemt het je hele vrije tijd in beslag. Je moet een goede steun krijgen en dan heb ik het niet vanuit de club of ploeg maar ook vanuit het gezin. Bij deze wil ik dan ook van de gelegenheid gebruik maken om mijn gezin (dat in één blok achter mij stond en dat nog steeds doet) te bedanken voor al die fijne jaren dat ze voor mij een steun waren. Tot op heden zijn zij nog de beste raadgevers in moeilijke beslissingen. Een tweede feit is dat je moet gaan rekening houden met vijf verschillende groepen. Als eerste heb je natuurlijk je spelers en speelsters. Zij moeten op verantwoorde wijze aan basket kunnen doen. Dat houdt in dat ik rekening moest houden met de opstelling van de juiste groepen. De juiste categorieën bij elkaar zetten. Het was niet voldoende om een tiental spelers of speelsters bij elkaar te zetten. Neen, het moet een uitgebalanceerde gelijkgestelde groep zijn. Rekening houdend met de leeftijd mogen de trainingsuren niet te laat op de avond liggen. Ook de wedstrijddagen en uren moeten in verhouding zijn met de leeftijdscategorieën. Inschrijvingen voor competitie, voor bekerwedstrijden, oefenwedstrijden en tornooien moeten uitgebalanceerd worden. Een aansluitend derde groep zijn de trainers. Eerst en vooral trainers vinden. Het is niet zo eenvoudig. Zoals ik eerder in dit resumé ben gestart met de “job” van trainer… die tijd is gedaan. Men verwacht goede en degelijke trainers. De nog te behandelende groepen eisen steeds meer en meer ervaren en gediplomeerde trainers. En dit is dan op papier mooi te situeren, maar in werkelijkheid is dit toch wat anders. Bij jeugdspelers- speelsters moet men niet per se gediplomeerde trainers plaatsen. Spelers die grote provinciale en/of nationale ervaring hebben en die over een gezonde dosis pedagogisch doorzicht beschikken, zijn meestal ook goede jeugdtrainers. Kortom “basketminded” zijn een aantal goede aanvullingen op de uiteraard gediplomeerde trainers. Maar ook hier geld toch de regel: zet de ervaren trainers uit de hogere klasse bij de laagste ploegen en je krijgt gegarandeerd goede jeugdploegen. Maar dit is om financiële middelen niet altijd mogelijk. Ook heeft de Belgische BBB dit niet gemakkelijker gemaakt heden ten dagen, meer hier over in een aanvullend hoofdstuk. Nadat ik me door deze periode van zoeken naar trainers had geworsteld, houdt het natuurlijk niet op. Deze groep van trainers moet een leidraad voorgelegd worden. Ik moest een trainingsschema opstellen dat begint bij de laagste categorie en eindigt met de laatste jeugdgroep. Nu, ik had al wat waters doorzwommen en kon mijn eigen ervaring bundelen met de trainers van dienst. Wat een goede raad is: als jij wilt dat er een goede rode draad door de opleiding loopt van klein naar groot, is het van zeer groot belang om samen te werken aan deze opleidingsmodules. Je moet kunnen beginnen met het aanleren van 6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
basketbal, wat moet de motivatie zijn om te basketten, en je moet je prioriteiten duidelijk stellen per groep, per seizoen. Daar buiten ben je ook verantwoordelijk voor de samenspraak tussen je trainers en het bestuur. Goede afspraken maken goede vrienden. Tevens dien je als tussenpersoon voor de ouders tenaanzien van je trainers en hun spelers of speelsters. Mijn motivatie was niet alleen onderhandelen in dergelijke kwestie, maar ook kort op de bal spelen. Ik liet geen probleem lang liggen, onmiddellijk oplossen is de boodschap. Tenslotte wil ik de lezers meegeven dat je bij het uitvoeren van deze zaken, reeds maanden bezig bent. Mijn nieuw seizoen startte eigenlijk reeds midden het seizoen dat lopende was. Dus als jeugdverantwoordelijke ben je het hele jaar door met basketbal en nog eens basketbal bezig. Na deze leerperiode van jeugdverantwoordelijke bij de betrekkelijke kleine club was het tijd om de horizonten eens te verleggen. Een aanbieding in deze branche was niet moeilijk. Vermits de meeste clubs steeds kampten (en dat is nog altijd zo) met het té kort aan trainers met ervaring. En een grote club van Hasselt die juist een fusie had ondergaan, was geïnteresseerd in een jeugdtrainer. Het was een uitdaging om over te stappen van damesbasket naar heren basketbal. Het zou toch wat teweeg brengen in de trainingsmodules. Maar vermits ik liever eerst eens wilde ervaren wat het is om heren te trainen, hield ik mij aan de afspraak: eerst trainen en dan zullen we wel zien hoe de werking in elkaar steekt. Dus dit werden twee leerrijke jaren. Zowel op het vlak van training met jeugdheren als het ervaren hoe er in een grote club wordt gewerkt rond jeugdbegeleiding. Na deze periode was er een duidelijke renovatie nodig binnen het jeugdbeleid van deze grote club. Hierdoor werd de jeugdverantwoordelijkheid aan mij toevertrouwd. Of dat goede resultaten heeft opgeleverd, laat ik aan de lezers over. Ik wil alleen de gedane inspanningen vernoemen. Mijn eerste opdracht was zo vlug mogelijk de jeugdploegen samen te stellen (we schrijven hier beginseizoen juni 1996). Aan deze ploegen een degelijke trainer toekennen was natuurlijk nog een ander paar mouwen. Gelukkig waren er nog wat trainers die bleven, maar voor een aantal ploegen moest de juiste trainer of trainster gezocht worden. Na de verschillende wegen te hebben bewandeld zoals telefoontjes, persoonlijke contacten en brieven schrijven, (Internet bestond toen nog niet) was de zaak toch rond gekomen. En ik kan nu gerust eens rondkijken (lees nu 2006) en ik zie nog vele trainers in dienst bij dezelfde of andere clubs. Maar de taak zat er nog niet op. Onderhandelen met het bestuur kwestie van mijn trainers toch enige vergoeding te kunnen geven voor het werk dat ze presteerden. Onderhandelen met de ouders, kwestie van overtuiging dat “hun” zoon bij de juiste ploeg speelde. Vermits we op twee verschillende locaties trainden en wedstrijden speelden, was dit een bijkomende hindernis die ik moest nemen om alle ploegen onder te brengen in de juiste sporthallen. Gelukkig had ik wat betreft de relatie ouders-speelsters veel steun van de andere trainers en voor de relatie tussen club en het stadsbestuur veel hulp van het jeugdbestuur.
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Eens het seizoen van start was gegaan, kon ik beginnen aan de volgende opdracht: spelers begeleiden die moesten bijgeschaafd worden, trainers vergaderingen waarin werd nagegaan enerzijds of de rode draad werd gevolgd, anderzijds of er geen problemen waren met de andere partijen, voorbereiden van een eindejaarsstagekamp, voorbereiden van een internationaal tornooi met buitenlandse ploegen. Ook hier was er wel wat hulp van links en rechts, mensen die het allemaal met de goede bedoelingen deden, maar toch ook veel meelopers en personen die op de voorgrond traden als alles goed werkte en als het mis zou lopen stilletjes in de mist verdwenen. Ik kan dit nu wel schrijven omdat het nu eenmaal een noodzakelijk feit is in de sportwereld. Ik heb deze jeugdcoördinatie ongeveer drie jaar met welslagen uitgevoerd. Ik vond het toen de tijd om eens iets anders te gaan doen. Niet omdat ik het niet meer leuk vond (en dank moet je toch niet verwachten, dat had ik geleerd uit vorige ervaringen), maar gewoon eens frisse ideeën opdoen.
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk IV Provinciale trainer? Mijn eerste gedachten waren om even een “basketpauze” in te lassen, maar zoals dat gebleken is uit het vorige hoofdstuk (té kort aan trainers), ontvang je bijna dagelijks een telefoontje om toch als trainer aan het werk te gaan. Op dat moment deed zich de gelegenheid voor om een damesploeg buiten Hasselt uit het slop te halen en terug naar de top van 1ste provinciaal te leiden. Afspraken werden gemaakt, onderhandeld tot beide partijen het eens waren en mijn carrière als provinciaaltrainer bij de dames was een feit. Voor mij was het ook een gelegenheid eens te onderzoeken: wat hebben de dames in deze reeks onthouden van basketbal in het algemeen doorheen hun jeugdervaringen? Op zich was dit een ploeg die tot de top-drie zou kunnen behoren. Toch zijn er grote verschillen zowel in training, op wedstrijden en in sociale omgang bij de dames als bij de heren. Vooreerst wil ik dit schrijven: basketbal is de noemer van het spel dat beide seksen hanteren, maar de teller is totaal anders. Bij heren ga je voor de overwinning door dik en dun, zonder veel redetwisten, zonder veel discussies. Bij de dames zit je op glad ijs en moest ik constant opletten om geen speelsters té hard aan te pakken, discussies diplomatisch oplossen en lange gesprekken vermijden. Jaloezie was ook een fenomeen wat nogal eens de kop opstak. (De een speelt meer als de ander, enz…) Het spel op zich is veel trager en minder spectaculair. Toch kon je met hard trainen beter basket leveren, zowel voor de speelsters als voor hun publiek. Het eerste en het tweede jaar behaalden we de vooropgestelde voorwaarden. Maar dan moest er wat gedaan worden om de ploeg te verstevigen, dus speelsters aantrekken, aankopen of jeugdopvolging. Van het eerste kwam niet veel in huis, want je bent als enige damesploeg in een herenclub, dus… alle aandacht ging naar de heren. Het tweede was ook een gevolg van het eerste, geen geld voor dames! En het laatste tja… geen fatsoenlijke jeugdverantwoordelijke geeft geen fatsoenlijke jeugdwerking dus van opvolging uit eigen jeugd was ook geen sprake. Vandaar mijn besluit om het bestuur nog een kans te geven zich te hernemen en zou ik nog blijven mits inbreng van een eigen speelster. Maar dames zijn dames, en het boterde niet tussen de nieuwkomer en de rest van de ploeg. Het bestuur kon ook geen oplossing vinden voor mijn opvolging. Maar mijn voorwaarden om de ploeg nog te leiden tot half seizoen zodat zij (het bestuur) een opvolger konden bezorgen, was afgelopen. Ik had genoeg gezien en had heel wat ervaring opgedaan die me zou in staat stellen om terug te keren naar de jeugd. Enkele voorbeelden waren: de Fundamentals bij deze dames waren zo slecht dat we beter schrijven: zij kenden er géén. Spelsystemen, gelijk fast breaks, lowpost met overload, pic and roll, zelfs give and go waren precies woorden van een andere planeet. En als je dan de vraag stelde hoe dat mogelijk was, was meestal het antwoord: dat hebben we vroeger nooit geleerd of té laat gestart met basketbal en nooit bijgeleerd. Dit was niet alleen het geval bij deze ploeg. Ook andere ploegen die ik tussentijds trainde op provinciaal niveau hadden dezelfde problemen. Dus je kon gemakkelijk stellen, het was en is nog steeds een algemeen fenomeen. (Het ontbreken aan voldoende beheersing van Fundamentals). 9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
En dit had je dan minder in clubs die enkel dames trainden. Daar was er meer aandacht voor deze punten, terwijl de clubs met 90% heren alle aandacht naar de heren ging. Dit is momenteel nog wel zo, maar ik moet vaststellen dat er toch enige beweging inzit. De jongere trainers in het algemeen zijn moderner en kunnen ook de dames basket beter waarderen. Terwijl de oudere generatie het daar soms nog heel moeilijk mee heeft.
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk V Landelijke trainer? Na mijn ervaringen als provinciale trainer-coach dacht ik toch even een seizoen van rust in te lassen. Met de geboorte van mijn eerste kleinkind was dit een welgekomen rustperiode. Toch bleef ik actief als scheidsrechter. Zo bleef ik op de hoogte van de nieuwe reglementen en kon ik de contacten bij de verschillende clubs onderhouden. Een seizoentje van rust is vlug om en de contacten werden terug opgebouwd. Een jonge damesploeg in een herenclub had besloten om zich buiten de provincie te bewijzen. Echter waren er wel enkele problemen. Zo was het aantal speelsters wat aan de krappe kant en nog steeds die herenclub. De ouders van deze dames hadden de hoofden bij elkaar gelegd en de oplossing was als volgt: een damesclub vinden, nog enkele goede speelsters en een bekwame trainer die Landelijk wou spelen. Door mijn ervaring binnen de aangesproken club als jeugdverantwoordelijke werd ik gecontacteerd om dit te realiseren. Na een seizoen van rust was dit een nieuwe uitdaging voor mij. Toch vond ik dat er eerst eens een gesprek tussen de verschillende partijen moest plaats vinden. Het waren speelsters die wel de ambitie hadden om buiten de regio te gaan. Echter zijn er ook nog praktische zaken die moeten geregeld worden. Zoals: wil de club de kosten dragen om landelijk te gaan? Kunnen alle speelsters de verre verplaatsing maken? Kunnen deze jonge speelsters genoeg fysische en fysieke kracht op brengen om zo hoog te kunnen spelen. Vandaar dat ik een voorstel deed van eerst twee jaar met deze ploeg provinciaal te blijven spelen om alzo iedereen de gelegenheid te geven zich in de ploeg te werken. Ook moest iedereen op een “spellijn” komen. Na deze twee jaren van hard trainen en veel spelervaring (provinciaal kampioen, kampioen Beker van Limburg, erekampioen Beker van België) was het tijd om eindelijk aan het Landelijk avontuur te beginnen. Toch was het geen gemakkelijke opdracht. Landelijk “gaan” is opnieuw van nul beginnen. Tegenstanders leren kennen, andere sporthallen, andere refs. Ook voor mij was dit een hele verandering. Spelen tegen ploegen met coachen die al meer ervaring op dit niveau hadden. Het was een grote uitdaging. Toch konden we na het eerste seizoen spreken van een geslaagde opdracht. We eindigde in een goede middenrangschikking. De doelstelling was bereikt. In de komende rustperiode werden we in de verschillende provincies uitgenodigd om tornooien te spelen. De resultaten waren hier verbluffend goed. Meestal wonnen we de tornooien of werden we op het randje tweede. Voor mij was dit op basketgebied een verrijking van kennis ten op zichten van basketbal in al haar facetten. Voor mij was ook de tijd aangebroken om de fakkel door te geven aan een nieuwe trainer met nieuwe ideeën. Tevens was mijn tweede kleinkind geboren, dus was mijn tijd bij mijn familie best welkom. Weer een seizoentje van korte rust, maar eens ref altijd ref, dat bleef ik doen.
11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk VI Is er nog basket na al deze ervaring? Zoals in al die voorgaande jaren werden de reglementen van de basketbal aangepast. Ook voor de komende seizoenen had men enkele nieuwe regels opgesteld naar de clubs, spelers en coachen toe. Voor de speelsters werd het aantal speelsters uitgebreid tot 12 personen. Wat de spelreglementen betreft ga ik niet in detail. Voor de coachen was er vanaf heden een grote verandering doorgevoerd. Zo moest iedere trainer-coach een aangepaste licentie (diploma) bezitten. Voor de clubs was dit natuurlijk een zware dobber – we schrijven hier de kleinere groeperingen- . De jacht was open op gediplomeerde trainers. Door deze regel was de “aanvraag” groter dan het “aanbod”. Hierdoor kon men als coach betere voorwaarden bedingen bij de clubs. Maar voor wie voordien “goede” trainers/coachen in de club had zonder licentie kwam dit toch hard aan. Dit was ook het moment waarop de verschillende clubs op zoek gingen naar ervaren trainers/coachen die met een redelijk voorstel konden komen. Dat was ook bij mij het geval. Mijn huidige club (2006-2007) was op zoek naar een jeugdtrainer en tevens een trainer die de tweede provinciale dames terug op het goede spoor kon brengen. Dus de balans was vlug gemaakt. Vermits de liefde voor basket niet was vervlogen, was mijn contract vlug gemaakt.
En zo schrijven we hier seizoen 2007-2008……..
12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk VII Wat zijn de conclusies na 45 jaar ervaring? Er zijn vele conclusies na 45 jaar basket ervaring, vandaar dat ik het een beetje chronologisch wil weergeven. Ik wil er ook op drukken dat dit conclusies zijn die ik ondervonden heb doorheen mijn 45 jaren basket. Dit is geen vingerwijziging naar andere trainers, bonden of aanverwanten. Dit is enkel een eigen ervaring. Hopelijk zijn er collega’s die wat van deze ervaring kunnen profiteren. De start van een basketcarrière nu is toch heel wat anders dan toen. Vandaar dat ik steeds aanraad “bezint eer gij begint”. Je moet al over een goede dosis basketkennis beschikken. Dit kan men best opdoen door samen als trainer te fungeren bij een collega die al wat jaren ervaring heeft. Daar dit doorgaans niet altijd mogelijk is (te hoge kost voor de club, geen voldoende trainers), daarom is het aangewezen om te kunnen coachen de cursus van initiator basketbal bij de BLOSO te volgen. Meestal zal een club de kosten dragen als je belooft om enkele jaren voor hen te trainen. Ben je dan uiteindelijk gestart en heb je een jeugdploeg om te trainen. Tracht dan de rode draad te volgen die er besproken wordt door de jeugdcoördinator. Is er geen jeugdverantwoordelijke in de club, tracht dan eens te overleggen met je mede trainers wat zij willen dat je aanleert en laat dan ook tevens weten aan de trainers van de lagere categorieën wat jouw wensen zijn. Op trainingsvlak zelf wordt het natuurlijk delicaat. Iedere trainer heeft zowat zijn eigen methode, maar nogmaals hou rekening met het vorige. Op de eerste plaats moet je ploeg evalueren. Laat ze eerst enkele basis oefeningen uitvoeren, zoals lay-up, vrijworpen, line drills met de verschillende facetten van de Fundamentals, passen geven en dribbels. Zo krijg je al vlug een idee van de kennis van je ploeg, en weet je ook waar aan gewerkt moet worden. Tracht steeds wat variatie in je trainingen te leggen. Dit mag zeker niet té veel “verschillende” oefeningen te zijn, maar varianten. Jeugdspelers of speelsters mogen niet belast worden met te veel verschillende drills voor téveel verschillende doeleinden. Blijf steeds hameren op de Fundamentals. Deze zijn van uitzonderlijke waarde. Leer ook één tot drie spelsystemen aan. Niet meer, want een jeugdspeler of jeugdspeelster kan niet meer aan. Beter één goed systeem, dan vijf systemen die kant nog wal raken. Werk steeds op snelheid. Dit is in het moderne basketbal de hoogste prioriteit. Maar vergeet niet ook aan de verdediging te werken. Meestal wordt hier de “Man to Man” aanbevolen. Maar een goede kennis van enkele “Zone” verdedigingstactieken zijn nodig. Ook het mentale speelt steeds een grotere rol. Hier komt dan het pedagogische inzicht boven. Geef steeds positieve kritieken. Moet je één speler of speelster terechtwijzen, tracht dit op te lossen door de hele ploeg de foutieve beweging terug uit te laten voeren, waarbij je het nog eens extra voor doet. Probeer steeds een zekere discipline in je ploeg te hanteren. Maar let wel op, je hebt heren en je hebt dames… zie hoofdstuk IV. Deze discipline is een belangrijk onderdeel van de pedagogische aanpak van de spelers of speelsters. Mij werd er steeds een té zachte aanpak verweten. Ik besteedde zeer veel tijd aan het menselijke en sociale gedrag van een ploeg. Achteraf bekeken, vond ik dit nog zo slecht niet. 13
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ik was een van de weinige trainers die zijn ploeg kon samenhouden, spelen met meer dan 14 à 15 spelers of speelsters in de ploeg zonder veel commentaar. En ja, winnen was er zeker bij. Ik heb trainers aan het werk gezien die zeer streng waren en de ploeg liep mooi in het lijntje. Spijtig als het seizoen “half” was, was de ploeg ook “half”. Aan jullie om de conclusies te trekken. Hoe raar het ook mag klinken deze manier van werken heeft mij zowel bij de jeugd als bij de senioren steeds positieve reacties opgebracht. Toch is het werken met volwassenen anders. Bij de heren is (zoals voorheen besproken) een training veel heviger. Mannen zijn nu eenmaal met één ding bezig en dat is “basketbal”. Vandaar de raad: zorg er voor dat je respect krijgt van je spelers. Laat de heren zien wie de leiding geeft op het terrein. Problemen ga je niet uit de weg, maar pak je kordaat aan. Voor dames ligt het gevoeliger. Zorg er voor dat je niet boven de groep staat, maar wel er middenin. Als je iets technisch uitlegt, doe het dan correct en met kordate richtlijnen. Vergeet nooit dat dames een lang geheugen hebben. Er is maar één gouden regel:
“Verdien je respect van jeugd en volwassenen”
14
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk VIII Kan je de gedane ervaring omzetten? Er is maar één antwoord op “ja”. Als je na al die jaren actief bent bezig geweest en je bent basketminded bezig geweest, kun je al deze ervaring doorgeven. Een feit is wel dat je de moderne trainers niet moet onderschatten. Ook deze personen hebben hun opleiding gekregen aangepast aan de moderne basket van tegenwoordig. Als je dat aanvaardt en je legt dan je ervaring samen, dan ben je al een heel eind op weg. Om deze twee zaken te combineren, zijn er verschillende manieren. Ik had het geluk dat mijn dochter (zelf ex-speelsters) zich geïnteresseerd voelde om in het basketwereldje te stappen als trainster. Op dat vlak hebben wij de handen in elkaar gestoken en zelfs af- en – toe in het haar. Toch was het een leerrijke ervaring. Ik voelde goed aan dat de ervaring een goede ondersteuning was voor de huidige techniek van de basketbal. Vooral op wedstrijden was het een voordeel dat je de ervaring kon doorgeven, zoals de snelle reactie op bepaalde situaties. Wanneer zet je iemand op de bank? Wanneer neem je een time-out? Hoe handel je in bij een inworp? Dit zijn allemaal situaties waar de ervaring een grote rol speelt. En zo zijn er uiteraard nog vele andere voorbeelden. Als je al jaren verschillende spelsystemen hebt gespeeld, getraind en uitgelegd, kun je uitmaken welk systeem in welke fase moet gespeeld worden. Je hebt ook geleerd dat bepaalde trainingsoefeningen voor bepaalde spelsystemen goed of juist niet goed zijn. Wat zeker voornaam is, is dat je spelsystemen kunt verbeteren. Dit is nu de ervaring en deze kun je doorgeven. Hoe? Wel er bestaan verschillende methoden. Door het geven van clinics, door het schrijven in diverse boeken die uitgegeven worden door o.a. de BBCA (Belgische Basketball Coaches Associatie). Je ervaring doorgeven kan ook via het benaderen van clubs om daar spreekbeurten te geven. Dit is wel nog in het begin stadium. En hier zou nog wat aan gewerkt kunnen worden. Uiteraard is het belangrijk om het contact met basketbal niet te verliezen. Als je echt ervaring wilt gaan delen, kun je misschien trachten om jeugdcoördinator te worden (in het hedendaagse basketbal heet dat “Sportief Directeur”) in een club. Zo kun je zelf bepalen wat je als eigen inbreng kunt bundelen aan de nieuwe opvattingen van jonge trainers of trainsters. In ieder geval, laat de opgedane ervaring niet liggen, deel ze zoveel mogelijk met de jongere trainers of trainsters. Maar doe dat op een verantwoorde wijze. Geen opdringerigheid. Denk eraan: jonge trainers of trainsters hebben eigen ideeën, leer ze appreciëren en te implanteren.
15
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hoofdstuk IX Wat nu? Ja, het einde is natuurlijk altijd in zicht en niet altijd even prettig. Hoewel ik dit op een andere manier heb aangepakt. Het is gelijk alle sporttalenten, je moet kunnen afbouwen. Met hardlopen stop je ook niet van vandaag op morgen. Je moet langzaam het zelf trainen/coachen kunnen afbouwen. De fakkel geef je door aan een jongere ambitieuze coach. Echter kun je nog genoeg werk leveren achter de schermen. Je ervaring zet je om in positieve raadgevingen naar speelsters, spelers, coachen en clubs.
En er is nog die hardnekkige “scheidsrechter”, die maar niet wil opgeven.
Als laatste wil ik toch een woordjes richten tot de nieuwe generatie basketbegeleiders. Tracht steeds een goede medewerking te bekomen tussen de verschillende partijen. Wat je ook bent, coach, trainer of bestuurslid. Aanvaard elkaar, want je kunt “altijd” bijleren.
Luc STUVERS
Nota: Bij het publiceren van deze memoires (jaar 2007) was ik coach bij een damesclub waar ik op provinciaal niveau een ploeg “met ambitie” hoger op trachtte te brengen. Het was een harde dobber, echter was de tijd die ik kreeg (twee seizoenen) te kort om deze ploeg op basketbal gebied naar hogere regionen te brengen. Ik (samen met de ploeg) hadden nog één seizoen nodig om ons doel te bereiken. De club werd als bestuur hervormd en er was geen plaats meer voor de ambitie van de deze ploeg in de club. Dat was voor mij het sein om het roer om te gooien. Een terug keer naar de heren was een feit….. (2008-200….).
16