Jaarverslag 2011 Vebego International
Wij geloven in morgen
we zijn al begonnen
1
inhoudsopgave
4 Gemanaged en geconsolideerd 6 Directieverslag Pittig jaar 10 Een stevige groei, achterblijvend resultaat?
Vebego in perspectief 12 Hago Next verdient snelle navolging
Directeur MVO Nederland over de keuze voor Hago Next 14
Personeel, hebben of houden
16
De sterkste schakel
18
Immer in der Nähe
Hoog personeelsverloop? Niet bij Westerveld schoonhouders Eccos profiteert van toenemende internethandel
Vebego Services gaat regionaal 20
Het einde van vierkante mensen in ronde gaten
22
Zorg kan anders én beter
Tènce! Uitzendbureau wijzigt naam en strategie
Kostenverlaging en waarborging kwaliteit 23
Kapper nodig? Schoonmaker nodig? Verpleegkundige?
Assist België ontzorgt van A tot Z 24 Mensen blijven altijd nodig
Vebego scant de gevolgen van robotisering 26 Medeios houdt Vebego gezond Nieuwe Vebego-dochter 28
Vebego klaar voor Wet werken naar vermogen
De impact van de Wet werken naar vermogen op Vebego’s joint ventures 30 Hoe duurzaam is Vebego’s HRM
32 Bericht van de Raad van Commissarissen 33
2
Jaarrekening van Vebego International 2011
voorwoord
Geloven
in morgen
Vebego gelooft in morgen. Dat is het thema van dit jaarverslag. Een optimistisch geluid in een tijdsgewricht dat voor velen onzekerheid met zich meebrengt. En toch doen we het; geloven in morgen. Misschien komt ons optimisme voort uit onze cultuur van kansen zien en aanpakken. En het geloof in de kracht van onze mensen en onze relaties. Zo hebben we ook het afgelopen jaar weer de nodige slagen gemaakt. Geïnvesteerd: niet alleen financieel, maar ook mentaal en in aandacht. Om onze mensen, relaties en bedrijven weer sterker te maken. We voelen ons fit om pessimisme te lijf te gaan! Dat zien we nu al bij de Vebego-dochters in die sectoren waar het spel op het scherp van de snede gespeeld wordt. Maar ook Assist, Care, Hago Next (en de andere bedrijven over wie we in dit jaarverslag uitgebreid berichten) tonen aan dat we in staat zijn diverse branches positief te beïnvloeden. Niet door voor te schrijven hoe het anders moet, maar juist door goed te luisteren naar wat er leeft. Door ICT en nieuwe manieren van communiceren te omarmen. Duurzaamheid serieus te nemen. En door verantwoordelijkheid niet uit de weg te gaan. Op basis van langdurige relaties verbinden we belangen van onze medewerkers met die van klanten en partners. En zetten we telkens bescheiden, maar vastberaden stapjes. Bouwend aan nieuwe, soms eigenwijze, producten, diensten en zekerheden. En zo nemen we actief het voortouw om een toekomstbestendiger speelveld te creëren en markten in beweging te zetten. We willen, en kúnnen, opdrachtgevers en medewerkers daardoor een langere termijnperspectief bieden. Soms moet je pessimisme negeren. Zonder naïef te zijn, maar wel door het glas méér dan ‘half vol’ te zien. Iedere crisis schept namelijk kansen! Namens alle collega’s en relaties nodig ik u van harte uit om met ons een ronde te maken langs de vele speelvelden waarop Vebego actief is. En om met ons te verbinden en te vernieuwen. Laten we schouder aan schouder het pessimisme bedwingen. 2011 bracht weer de nodige inspirerende verhalen over wat vernieuwing en verbinding brengen. Niet academisch, maar toegepast. Zoals we gisteren deden voor vandaag en morgen doen voor overmorgen. Doet u mee?
Ronald Goedmakers Voorzitter Raad van Bestuur Vebego International April 2012
3
Definitie
Gemanaged en geconsolideerd Bij Vebego hanteren we de begrippen ‘gemanaged’ en ‘geconsolideerd’. De geconsolideerde omzet van 788 miljoen euro bevat de omzet van alle bedrijven waarin Vebego overwegende zeggenschap heeft. In de gemanagede omzet worden de inkomsten van de joint ventures volledig meegeteld. In 2011 hebben we het dan over een totaal van 168 bedrijven met een gezamenlijke omzet van 1.136 miljoen euro. De aansluiting tussen de gemanagede en geconsolideerde cijfers van de Vebego-groep is als volgt: (in duizenden euro)
2011
Geconsolideerd 2010
Netto omzet
788.019
721.035
Kostprijs van de omzet
618.713
560.265
Bruto-omzetresultaat
169.306
160.770
Verkoopkosten en algemene beheerkosten
155.392
145.503
13.914
15.267
-240
-268
13.674
14.999
Operationeel Resultaat (= EBIT) Bijdrage aan Foundation
Netto-omzetresultaat
Aantallen medewerkers
4
Geconsolideerd
2011
2010
Medewerkers per 31 december
30.143
30.931
In FTE
17.299
18.702
2011
Joint Ventures 2010
Gemanaged
2011
2010
347.534
277.920
1.135.553
998.955
271.052
213.015
889.765
773.280
76.482
64.905
245.788
225.675
61.500
53.315
216.892
198.818
14.982
11.590
28.896
26.857
0
0
-240
-268
14.982
11.590
28.656
26.589
Joint Ventures
Gemanaged
2011
2010
2011
2010
19.651
15.774
49.794
46.705
8.699
7.245
25.998
25.947
Jaarverslag 2011
5
Directieverslag
Pittig jaar 2011 gaat de boeken in als een pittig jaar. Een langzaam aantrekkende economie zorgde aan het begin van het jaar voor een herstel van de bedrijfsresultaten, voornamelijk bij Personeelsdiensten. Helaas hield dit herstel geen stand. Economische tegenwind brokkelde het herstel af en de gevreesde ‘double dip’ kwam toch. Met als gevolg dat de prijsdruk bij opdrachtgevers weer toenam. Alle activiteiten van Vebego ondervonden hiervan hinder. Onze nieuwe activiteiten ontwikkelen zich goed en bieden goede vooruitzichten.
Omzetontwikkeling
Als we het over de omzet hebben, hanteren we bij Vebego de begrippen gemanaged en geconsolideerd. De geconsolideerde omzet van 788 miljoen euro bevat de omzet van alle bedrijven waarin Vebego overwegende zeggenschap heeft. Deze geconsolideerde omzet steeg met 9,3%. Overall een mooie stijging, welke vooral te danken is aan de autonome groei bij Sherpa, Zember en Vebego Services AG. Met 16,7 miljoen euro droeg ook de oprichting van Vebego Airport Services flink bij aan de omzet. Met de acquisitie van het Belgische Ad Domus Dienstencheques en andere overgenomen dienstenchequebedrijven wisten we ook de omzet te verhogen. In onze gemanagede omzet worden de inkomsten van de joint ventures volledig meegeteld (zie pagina 4 en 5 voor meer achtergrondinformatie). In 2011 groeide de gemanagede omzet met 13,7% tot 1.136 miljoen euro. Deze groei komt met name door nieuwe joint ventures binnen Gezondheidszorg Nederland, Gezondheidszorg België en een nieuwe samenwerking met een sociale werkvoorziening.
Resultaatontwikkeling
Het geconsolideerde operationeel resultaat nam met 8,9% af en kwam uit op 13,9 miljoen euro. Onze omzet is al met al dus minder winstgevend geworden. Dit weerspiegelt de druk die we bij onze opdrachtgevers voelen. Dit zien we vooral bij Personeelsdiensten en Facility Services activiteiten.
6
Daarnaast vragen onze Belgische dienstenchequebedrijven de nodige aandacht. Positief op het resultaat werkte Vebego Airport Services. Het gemanagede operationeel resultaat steeg met 7,6% naar 28,9 miljoen euro als gevolg van nieuwe joint ventures en een verbeterde performance van de bestaande.
Balans
Onze solvabiliteit is uitgekomen op 24%. Dit is een goede positie om in de huidige markt relatief onafhankelijk van financiële instellingen te kunnen opereren.
Gezondheidszorg Nederland: volop kansen
Om de kwaliteit en beschikbaarheid van zorg ook voor komende generaties veilig te stellen, staat de zorgsector voor enorme uitdagingen: verwachte personeelsschaarste, de betaalbaarheid van de zorg, de strijd om de kritische consument. Zorgorganisaties zoeken oplossingen voor deze complexe vraagstukken. Er komt meer en meer ruimte voor ondernemerschap. Onze oplossingen die focussen op gestroomlijnde bedrijfsvoering en hospitality sluiten hier perfect op aan. Dit zien we ook terug in onze resultaten. In Nederland groeide de omzet van de activiteiten in de zorgsector met bijna 20%. Ook het gemanagede operationeel resultaat steeg en wel met 2,0 miljoen euro.
Assist De groei is voornamelijk toe te rekenen aan de activiteiten van Assist in joint ventures. Samen met thuiszorgorganisatie Orbis, bouwde Assist het afgelopen jaar een nieuwe organisatie en implementeerde met succes een slim automatiseringssysteem. Hierdoor is de rentabiliteit van de thuiszorgorganisatie duidelijk verbeterd. Het is voor Vebego de eerste joint venture op het gebied van AWBZthuiszorg. Daarnaast startte Assist in 2011 een joint venture met Stichting Thuiszorg Midden-Gelderland. Ook sloot Assist een strategische alliantie met V&Vorganisatie Zorgbalans, waar Assist de komende 5 jaar
verantwoordelijk is voor de facilitaire inrichting. Naast Vitaal Flex, startte Assist nog een nieuw flexpooling bedrijf: Vierstroom Variant, een joint venture met V&V-organisatie Vierstroom.
kostenreductie. Het huidige aanbodmodel heeft de grenzen van maximale efficiency en productiviteit bereikt. Met nieuwe initiatieven zoals Hago Next proberen we de markt te veranderen en een duurzamer perspectief te geven.
Hago Zorg
Door de ‘double dip’ en het afnemend aantal schoon te maken vierkante meters door leegstand en Het Nieuwe Werken (HNW), heeft de schoonmaakbranche voor het vierde achtereenvolgende jaar met krimp te maken. Ook onze schoonmaakbedrijven ervaren hiervan de gevolgen. Ondanks een omzetstijging van 31,4 miljoen euro, daalde het gemanagede operationeel resultaat met 2,5% (-0,3 miljoen euro).
In een markt van toenemende vraag en afnemende middelen, wist Hago Zorg zich in 2011 te onderscheiden. Hago Zorg groeide autonoom, via de traditionele klant-leverancier overeenkomsten. Maar ook via joint ventures, die inmiddels 34% van de omzet uitmaken. Met de twee gastvrijheidsprogramma’s Glansrijk Gastvrij en VIP, geeft Hago Zorg antwoord op de almaar toenemende vraag van zorgorganisaties om mee te denken hoe invulling te geven aan gastvrijheid.
EMC Artsen en Verpleegkundigen Op 1 april vorig jaar startte EMC met Managers in de Zorg. Met deze nieuwe dienstverlening richt EMC zich specifiek op de bemiddeling van mensen met leidinggevende capaciteiten.
Gezondheidszorg België
Met een toename van onze zorg-in-huis-activiteiten via dienstencheques, hebben we onze positie in de Belgische zorgsector het afgelopen jaar flink versterkt. We groeiden onder meer door acquisities van dienstenchequebedrijven. Onze gemanagede omzet groeide van 34,7 naar 47,5 miljoen euro. Een stijging van maar liefst 12,8 miljoen euro. Het gemanagede operationeel resultaat bleef stabiel. We staan voor de uitdaging om onze marktpositie voldoende winstgevend te maken.
Facility Services Nederland
In de Facility Services-markten is en blijft de concurrentie hevig. Met aanhoudende prijs- en werkdruk als gevolg. Onze bedrijven handhaven zich in deze moeilijke markt over het algemeen goed. Wel is het duidelijk dat we naar een beter antwoord moeten zoeken op de vraag van klanten naar verdere
Code Verantwoordelijk Marktgedrag Schoonmaakbranche In reactie op de historische schoonmaakacties in 2010, presenteerde de schoonmaakbranche in juni 2011 de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. En met succes. Dit vinden wij een goede ontwikkeling waar wij volledig achter staan. Ook in makelaarsland drong de code door. Vanaf het moment dat de Vereniging van Makelaarskantoren in Schoonmaakdienstverlening (VMS) is gevraagd om namens de makelaars toe te treden tot de commissie, groeide het ledenbestand met elf nieuwe makelaars.
Hago Next Al voor de presentatie van de Code, gaf dochterbedrijf Hago gehoor aan de aanhoudende stakingen van 2010. Het op 14 januari 2011 gelanceerde ‘fair cleaning’-concept kende een droomstart. Al voor het officiële startschot had Hago Next drie klanten. Gedurende het jaar liep de teller op tot twaalf klanten met een totale jaaromzet die alle verwachtingen oversteeg. Behalve de positieve groei, kon Hago Next in 2011 ook rekenen op veel positieve aandacht in de media. Dit zorgde intern voor een enorme ‘energy boost’.
Jaarverslag 2011
7
Sociale werkvoorzieningen Onze samenwerking met de sociale werkvoorzieningen (SW) groeide ook in 2011 fors. Ondanks dat onze partners in de sociale werkvoorzieningen het afgelopen jaar werden geconfronteerd met forse kortingen op de subsidies, steeg de omzet van Vebego Publiek-Private Allianties met bijna 30% (+14,9 miljoen euro). Bij de bestaande SWsamenwerkingsverbanden groeide de omzet met 7,5 miljoen euro. De overige 7,4 miljoen euro is voor rekening van de nieuwe joint venture Hacron. De aangekondigde Wet werken naar vermogen (WWNV – invoering per 1/1/2013) zal verregaande consequenties hebben voor het publieke domein. Een aantal van onze partners in de SW zal hierdoor de komende jaren ingrijpende veranderingen ondergaan. We zijn ons aan het oriënteren op de rol die Vebego kan spelen binnen het publieke domein en de kansen die vooral de Wet werken naar vermogen daarbij biedt.
Yask In 2011 zijn Prisma en Home at the Office officieel gefuseerd en verder gegaan onder de naam Yask. Ook zijn in 2011 door Yask twee nieuwe diensten in de markt gezet: Yask Welcome Services (receptiediensten) en Yask Technical Services (eenvoudige technische diensten & handyman activiteiten).
Vebego Airport Services Per 1 januari 2011 heeft Vebego een aantal uitvoerende diensten van Schiphol op de luchthaven overgenomen. Dit betreft informatiebalies, karrenregulatie, gevonden voorwerpen en beveiliging. Yask Airport Information, Schiphol Dienstverlening, Hago Trolley Logistics en Hago Airport Security zijn als entiteiten juridisch onder de vlag van Vebego Airport Services ondergebracht. In het eerste jaar hebben deze bedrijven hun budget gerealiseerd en alle afgesproken doelen gerealiseerd. Een absoluut hoogtepunt.
Facility Services International
Ook in de ons omringende landen, staan de prijzen in toenemende mate onder druk. Toch realiseerden de buitenlandse Facility Services bedrijven van Vebego in 2011 een gemanagede omzetstijging van 6,8%, omgerekend 18,8 miljoen euro. Het gemanagede operationeel resultaat laat een stijging zien van 1,9 miljoen euro.
België: Care Ook in 2011 heeft Care veel energie gestoken in het verder uitbouwen van haar bekendheid als mensenbedrijf. Dit heeft geleid tot de derde en tot nu toe hoogste notering in de verkiezing tot Beste Werkgever van België. Care wist bovendien voor de derde keer op rij de Rode Kruis Solidariteits Award in de wacht te slepen; een prijs voor maatschappelijke solidariteit. En als klap op de vuurpijl behoorde Care in 2011 tot de top 3 van Women@Work, een award voor bedrijven die actief vrouwen steunen om de top van het bedrijf te bereiken. Teleurstellend was dat ondanks alle MVO-inspanningen van de laatste jaren en de waardering hiervoor in de vorm van talloze nominaties en awards, de waardering door de
8
branche in de vorm van de Golden Service Award voor MVO, uitbleef. Dat maatschappelijk betrokken ondernemen en winst maken heel goed samen gaan, laat Care zien in een mooi resultaat en een omzetgroei van ruim 6%. De uitdaging voor 2012 is om ook de markt te overtuigen dat het werken met Care niet gaat over de laagste prijs voor schoonmaak maar over de laagste totaalkosten voor de opdrachtgever. En het gevoel bij te dragen aan een betere omgeving.
Frankrijk: K2 Propreté Dat parels in de schoonmaakmarkt nog steeds bestaan, bewijst K2. Door selectieve marktbenadering en goed relatiebeheer laat dit bedrijf jaarlijks een mooie groei van de omzet zien. Een sterk punt was het besluit niet meer mee te doen bij een aanbesteding van een bestaande klant om reden van het selectiecriterium laagste prijs. De klap op de vuurpijl was het scoren van het contract Pôle emploi in december met een omzetwaarde van bijna 3 miljoen euro. Ook 2012 is weer mooi gestart.
Frankrijk: Carrard Tegenvaller in 2011 bij Facility Services International is Carrard. Wij slagen er onvoldoende in om dit bedrijf op de rit te krijgen. Geboekte vooruitgang in de regio’s NoordOost, West en Zuid wordt volledig teniet gedaan door het inzakken van het resultaat in Île de France. Daarnaast spelen complexe regelgeving, grote geografische spreiding en cultuurverschillen ons parten.
Duitsland: Servico Van alle schoonmaakmarkten waarin Vebego opereert, is de Duitse markt zonder twijfel de grootste vechtmarkt. Servico heeft als middelgrote speler last van al dit geweld. In 2011 maakten een aantal grote klanten op basis van de laagste prijs de overstap naar de concurrent. Het management en de medewerkers hebben in deze lastige periode vechtlust getoond. Zij zijn erin geslaagd om, ondanks de tegenslag in de omzet, te voldoen aan de resultaatverwachtingen.
Groot-Brittannië: Indigo Services UK Omdat onze uitgangspositie op de Engelse markt te beperkt bleek als basis voor verdere ontwikkeling van onze volledige dienstenportfolio, hebben we in 2011 Indigo Services UK verkocht. De overeenkomst omvat de volledige schoonmaakactiviteiten van Vebego in de UK. Het volledige management en de ruim 1.100 medewerkers van Indigo Services zijn overgegaan naar de nieuwe eigenaar.
Personeelsdiensten
Tence, Zember en Sherpa ondergingen in 2011 alle drie de Vebego rebranding. Hands To Work en Tènce! Uitzendbureau veranderden ook hun naam in respectievelijk Sherpa en Tence Inzetbureau. Door forse groei bij Zember en Sherpa steeg de gemanagede omzet van Personeelsdiensten in 2011 met 36,1 miljoen euro. Ook Tence en Management 2000 lieten groei zien: respectievelijk 3,4 en 2,1 miljoen euro. Helaas leed Hago food & industry als gevolg van organisatieproblemen een
onverwacht verlies. Ook de vooruitzichten voor Personeelsdiensten als geheel zijn minder positief. Het economische herstel in 2011 was broos en brokkelde zelfs af tot een nieuwe recessie.
Tence Om haar toegevoegde waarde naar opdrachtgevers te verbeteren, heeft Tence haar propositie aangescherpt. Tence kiest ervoor om als Inzetbureau verder te gaan. In die strategie staan leveringsbetrouwbaarheid, meedenken met de klant over zijn personeelsinzet en -beleid en het waarmaken van ambities van de flexmedewerkers centraal.
Sherpa Sherpa liet in 2011 een spectaculaire groei zien met mooie nieuwe klanten als A-ware Services, Geodis en Hispa. De grote uitdaging is om met onze klanten die getroffen worden door de economie, op een goede duurzaam rendabele manier mee te veren.
Products & Systems
Onder de algehele economische malaise laten de marktcijfers van Products & Systems, afhankelijk van de productcategorieën, dalingen en stagnatie zien, met een duidelijke teruggang in het vierde kwartaal. De druk op de orderportefeuille bij de interne schoonmaakbedrijven hielp daarbij niet. In 2011 liet Products & Systems qua omzet een kleine groei zien (0,3 miljoen euro). Het operationeel resultaat 2011 ligt in lijn met dat van 2010.
haar klanten: 24 uur per dag online, met realtime toegang tot het volledige assortiment via het Alpheios Easy Ordering System (EOS). In 2011 is Alpheios overgegaan naar het nieuwe logo. Het bedrijf sluit daardoor aan op de corporate identiteit van Vebego. Een ongekend stevige opgave aangezien Alpheios was doordrenkt met haar logo: op de duizenden producten, dozen, inlegvellen, safety data sheets, etiketten, noem maar op.
Belgische activiteiten versterkt met nieuw bedrijf: Medeios In België is een sprong voorwaarts gemaakt met een mooie groei voor Adrem. Hierdoor kan de totale infrastructuur in België aangewend worden voor een bredere omzet. En Products & Systems staat in België aan de vooravond van een opstart in de wereld van de medische supplies en hulpartikelen, via ons nieuwe bedrijf Medeios.
was getekend: Namens de Raad van Bestuur, - ir. R.G. Goedmakers, voorzitter
Alpheios Ondanks de economische crisis heeft Alpheios in 2011 weer hard gewerkt aan de toekomst. Zo verkreeg Alpheios voor de Alpha D³-Fogging®-desinfectiemethode van het Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) als eerste en enige organisatie in Nederland een toelating voor virusbestrijding in de gezondheidszorg. Dit haalde zelfs het RTL Nieuws. Mede uit een groot congres rondom infectiepreventie kwamen ideeën voort die in 2012 zullen resulteren in een concrete nieuwe dienst voor Alpheios: de infectiepreventiemonitor. Ook introduceerde Alpheios in 2011 online bestellen voor
- S.M.C.E. Feijen
Voerendaal, 20 april 2012
Jaarverslag 2011
9
Een stevige groei, achterblijvend resultaat?
Vebego
in perspectief Alsof het zo moest zijn, kwamen in 2011 diverse heikele thema’s samen. Onduidelijkheid over de rechtsgeldigheid van de afgesloten CAO in Duitsland voor uitzendkrachten, een dochter in Frankrijk die financieel worstelt, het afscheid van ons bedrijf in Engeland en de laatste loodjes van een reorganisatie in Nederland bij Hago. Tel daar enkele verzadigde markten en aanhoudende macro-economische strubbeling bij op en de vraag aan Steph Feijen, Raad van Bestuur Vebego, is: waar komt het geloof in morgen vandaan? “Zoals ook uit de cijfers spreekt, zijn we over de gehele linie gegroeid. Met het uitbreiden of introduceren van nieuwe diensten in de zorg, transport en schoonmaak zijn we dichtbij onze doelstellingen gekomen. Helaas hebben incidentele lasten het resultaat onder druk gezet. Tegelijkertijd hebben we voor die zaken een aanpak geformuleerd en daarmee de uitgangspositie voor 2012 verbeterd. We kijken voortaan stringenter naar onze bedrijven en sturen kordater op performance. Dit versterkt uiteindelijk mogelijkheden voor ondernemerschap en continue innovatie.”
10
All about velocity? “Sneller, of noem het wendbaarder, willen opereren heeft meerdere implicaties. We moeten processen nóg slimmer zien in te richten, overhead nóg verder terugdringen, nóg meer investeren in opleidingen. En daarbij een beter zicht creëren op wat onze mensen en relaties beweegt. Sterker strategisch, met evenveel oog voor de mens als voor resultaatontwikkeling.” “Als je per marktsegment kijkt, zijn er volop redenen om positief gestemd te zijn. Neem de schoonmaak. Ondanks de stakingen, een verzadigde markt en het feit dat de kantorenmarkt in zwaar weer zit, zijn onze uitgangsposities goed. In Nederland hebben we met Hago Next een baanbrekend alternatief gelanceerd. In België
hebben we met Care een al even toonaangevende branchevernieuwer. In markten waar de balans tussen de belangen van alle betrokkenen zoek is, is het aan ons om zelf de markt te maken.”
Blijven vernieuwen “In Personeelsdiensten zien we ook een kentering. Het uitzendwezen maakt langzaam plaats voor andere vormen van flexibele arbeidsmodellen. In diverse niches winnen online matchingconcepten en social media aan kracht. Met Tence Inzetbureau en onze online ervaring, kunnen we ook hier terreinwinst boeken. En dat kan heel snel gaan. In de zorg in Nederland is de omzet nu 260 miljoen. Daarvan is 70 miljoen schoonmaak. Het verschil bestaat uit diensten die we zes jaar geleden niet eens aanboden. Het groeipotentieel van diezelfde diensten in België en Zwitserland is dan ook aanzienlijk.”
Praktisch idealistisch “Het onderliggende ideaal blijft om de spelregels op positieve wijze te veranderen. Voor opdrachtgevers en werknemers. Waar we streven naar menselijker, persoonlijker en beter uitgerust, volgen de bedrijfsresultaten bijna als vanzelf. Hago Next laat het zien. Hetzelfde geldt voor het werken vanuit flexpools. In joint ventures met Sociale Werkvoorzieningen boeken we er succes mee. Fortrons glazenwassers met PDA’s bewijzen het. Niet door jaren te vergaderen over morgen, maar door het vandaag te doen. De antwoorden op snel veranderende tijden komen niet uit bureaucratische, hiërarchische organisaties, maar uit stapsgewijze, soms kleinschalige, vernieuwingen binnen de bedrijven. En als ik ergens in geloof, dan is het dat we daar ijzersterk in zijn.”
“Concepten beproeven en het toetsen van ideeën, blijft één van de grote krachten van Vebego. We stimuleren een cultuur van innovatie en zijn nieuwsgierig. We willen échte gesprekken, elkaar écht leren kennen, en we zijn bereid om daarin te investeren. We hoeven niet als een beursgenoteerd bedrijf de stekker na drie maanden uit een concept te trekken als het niet direct rendeert. Sterker nog: Prisma (Yask) en Assist hadden de begindagen waarschijnlijk niet overleefd als we op die manier handelden. Met andere woorden: we geven nieuwe, goed doordachte ontwikkelingen voldoende kans.”
Jaarverslag 2011
11
Directeur MVO Nederland over de keuze voor Hago Next
Hago Next verdient snelle navolging “Begin 2011 zijn we verhuisd naar een nieuw kantoor in Utrecht. Dit betekende dat we allerlei diensten opnieuw moesten contracteren, waaronder schoonmaak. Als MVO Nederland stimuleren we bedrijven maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Het zou vreemd zijn om vervolgens zelf met partijen in zee te gaan die er een andere gedachte op nahouden. Daarom hebben we ons bij de inkoop afgevraagd wie MVO Nederland op een maatschappelijk verantwoorde manier kan bedienen. Voor de schoonmaak bleek Hago de ideale partner”, licht directeur Willem Lageweg de keuze voor Hago Next toe. “Wat ons echt aansprak uit de offerte – die overigens nauwelijks duurder was dan die van de concurrent – is dat Hago Next grotendeels dagschoonmaak behelst. De schoonmaker komt niet pas binnen als wij weggaan, maar is hier al om drie uur. Daardoor zien we hem ook als collega. MVO Nederland is een mensenbedrijf. Wij vinden het contact met de schoonmaker iets wezenlijks. Ik weet bijvoorbeeld dat Hafid overdag schoonmaakt om ’s avonds informatica te kunnen studeren. Persoonlijke ontwikkeling is een van de pijlers van de MVO-gedachte die we uitdragen. Dat wij mede mogelijk maken dat hij zich in de avonduren verder ontwikkelt, geeft een goed gevoel.”
Belevingsschoonmaak “Een ander pluspunt van Hago Next is dat de schoonmaak uitgaat van de beleving bij de klant. In plaats van het afwerken van een standaard werkprogramma in zoveel minuten, bepaalt Hago Next – in overleg met ons secretariaat – wat er die dag schoongemaakt moet worden. In een ‘standaardsituatie’ werden de oudpapierbakken iedere dag geleegd. Nu gebeurt dat om de paar dagen. Prima, want ze zitten ook niet iedere dag vol. Deze aanpak bespaart geld en ik ervaar als klant meer flexibiliteit en een betere service. Noem het maatwerk.”
Timemanagement is een aandachtspunt Niets dan lof tot zover. “Ik zie wel een klein risico in het timemanagement. Deze sociale formule zou iets minder efficiënt kunnen werken omdat je tijd ‘verpraat’. Bij ons is hier geen sprake van, maar ik kan me voorstellen dat dit
12
wel een aandachtspunt is. Ook vraagt dit concept om communicatief vaardige schoonmakers. Schoonmakers die goed Nederlands spreken en openstaan voor contact met de medewerkers in huis. Hago moet hier nauwkeurig op selecteren, anders gaat er een stukje verloren van deze unieke formule.”
Hoe eerder, hoe beter! Als Lageweg het voor het zeggen heeft, rolt Hago het concept direct landelijk uit. “Hoe eerder, hoe beter! MVO Nederland vindt dat ieder bedrijf maatschappelijk verantwoord moet ondernemen. Omdat we bedrijven niet kunnen verplichten, hebben we des te meer sympathie voor bedrijven die het goede voorbeeld geven. Hago Next is een inspiratiebron voor andere schoonmaakbedrijven. Vanuit mijn functie geef ik veel presentaties in het land. Hierin haal ik regelmatig Hago Next aan als voorbeeld van hoe het ook kan. ‘Fair cleaning’ in het belang van schoonmakers én in het belang van de klant. Dus ja, hoe sneller dit concept navolging vindt, hoe beter.”
Wat is Hago Next? In januari 2011 lanceert schoonmaakbedrijf Hago het antwoord op de perikelen in de schoonmaakbranche. Hago Next is de nieuwe norm in schoonmaak. Een compleet andere aanpak, onder de noemer ‘fair cleaning’. Met zichtbare, gastvrije schoonmakers, volledige transparantie en innovatie als basis voor efficiente dienstverlening. Het Fair cleaning-concept van Hago Next staat voor duurzaam in de hele breedte: goed voor mensen, milieuvriendelijk en gericht op resultaat. Met als doel 100% blijheid voor onze klanten, onze medewerkers en de kantoorgebruikers.
13
Hoog personeelsverloop? Niet bij Westerveld schoonhouders
Personeel, hebben of houden Ondanks dat Vebego-bedrijven maximaal investeren in het binden en boeien van medewerkers, blijft het personeelsverloop bij de schoonmaakdochters vaak hoger dan gewenst. Uitzondering is Westerveld, met verhoudingsgewijs de meeste langdurige dienstverbanden. Wat is het geheim van Westerveld Schoonhouders? Nog meer dan van schoon, houdt het bedrijf vooral van een uitgebalanceerd personeelsbeleid. “Vooral in het middenkader vind je collega’s die al tientallen jaren bij ons in dienst zijn. Voornamelijk rayonleiders”, weet William Zoon, districtsmanager bij Westerveld. “Bijna allemaal begonnen als schoonmaker, hebben ze eigenhandig carrière gemaakt. Dat heeft Westerveld – onder aanvoering van eveneens self made directeur Jan Kleine – ook altijd gestimuleerd. Zo’n gezamenlijke achtergrond schept een band.”
Investor in People Een band die versterkt wordt door het gevoerde personeelsbeleid. Zoon: “Westerveld is gecertificeerd ‘Investor in People’; een keurmerk voor strategisch personeelsbeleid. Wij kijken voortdurend hoe we onze mensen kunnen ontwikkelen om nog sneller, efficiënter en effectiever onze doelstellingen te halen. We voeren met alle medewerkers, óók de schoonmakers, functioneringsgesprekken. We bieden training en opleiding. En we stimuleren ontwikkeling door naar onze medewerkers te luisteren en iedereen mee te laten beslissen.”
Familieband “Ook de afkomst van de medewerkers speelt een belangrijke rol in het lage verloop. Familiebanden bij Turkse en Marokkaanse medewerkers zijn sterk. In ons bedrijf werken veel broers, zussen, neven en nichten van de rayonleiders. Vaak al tientallen jaren. We hebben mede daardoor weinig problemen met de bezetting. Zelfs niet in
14
vakantietijden. Westerveld hoeft zelden een advertentie te zetten voor de werving van vakantiekrachten. Collega’s regelen onderling de vervanging. Dat is echt bijzonder.”
Oude stempel Westerveld is blij met het lage verloop; de klanten profiteren mee. “Onze rayonleiders zijn nog van de oude stempel: afspraak is afspraak. Dankzij hun jarenlange ervaring maken ze minder fouten, wat veel kosten scheelt. Klanten hebben geen omkijken naar hun schoonmaak. En als er dan toch een klacht is, dan is die vaak al opgelost voordat wij er weet van hebben. Oudere werknemers zijn misschien wel duurder dan jongere, ze verdienen zichzelf dubbel en dwars terug.” “Tegenover die jarenlange ervaring en gedegen werkhouding, staat natuurlijk het feit dat ons personeelsbestand steeds meer grijze haren krijgt. Vooral de schoonmakers hebben begrijpelijkerwijs wat meer pijntjes en ongemakken. We onderzoeken in die gevallen serieus mogelijkheden om ze meer te ontlasten. Bijvoorbeeld door ze op panden in te zetten waar we in teams schoonmaken. En voor de rayonleiders proberen we het leven gemakkelijker te maken met innovatieve ICT-toepassingen, zodat zij niet genoodzaakt zijn terug te keren naar kantoor voor administratie. Dat heeft echt een impact op het werk, want als we ergens niet van houden, dan is het wel uren in de file staan.”
Jaarverslag 2011
15
Eccos profiteert van toenemende internethandel
De sterkste
schakel De oorspronkelijke core business van Eccos is het leveren van personeel voor winkels en warenhuizen in heel Duitsland. Vakkenvullers, beveiligingsmedewerkers, schoonmakers, noem maar op. Onder meer bij Karstadt is Eccos sterk vertegenwoordigd. In 2011 balanceert deze gerenommeerde warenhuisketen op de rand van de afgrond. Staat het water daarmee ook aan de lippen van Eccos? “Haha, nee”, lacht Thomas Alves, managing director van Eccos. “Wij zijn faillissementservaren. We weten met dergelijke situaties om te gaan.” Direct één van Eccos’ speerpunten: ondernemingen en ketens rendabeler maken. “Eccos zet slanke dienstenstructuren op. Het is zaak om ‘lean and mean’ te zijn: met zo weinig mogelijk kosten optimaal resultaat boeken.” De ondernemingen die in Duitsland bekend staan als ‘de Grote Vier’ (Metro, Otto, Karstadt en C&A) zijn allemaal opdrachtgevers van Eccos. “Dit zijn vanwege hun omvang niet de meest lenige bedrijven. Wij flexibiliseren ze. Een voorbeeld? Metro experimenteert met ‘de winkel van de toekomst’. Een klant komt de winkel binnen, zoekt in een computer naar een gewenst artikel en betaalt bij een kassa zonder caissière. Medewerkers van Eccos kunnen de winkel bevoorraden, hulp bieden bij klantvragen en de waren naar de auto (of zelfs naar huis) brengen. De consument bekijkt dit nu nog met argusogen, maar in de toekomst gaan we dit heel normaal vinden.”
Internet Automatisering en internet beïnvloeden de markt verregaand. “Nieuwe markten bieden ons juist de kans om onze diensten uit te breiden.” Toch blijven de ijzeren wetten van de handel opgeld doen, gelooft Alves. “De klant wil het beste product voor de beste prijs. En wat maakt een online product goed? Dat is enerzijds kwaliteit, maar ook garantie, vertrouwen in de aanbieder en vooral snelle levering. 16
Bestel je vandaag een boek bij Amazon, dan heb je het morgen vóór twaalf uur in huis.” Ook hier ligt een kans voor Eccos. “In de toekomst zal Amazons levertijd te lang zijn.”
Microniveau Eccos wil klanten ondersteunen om business-toconsumer-handel via internet sneller maken. “Ieder artikel, of het nou minuscuul klein is of maar net in de vrachtwagen past, bezorgen wij sneller bij de eindklant. Met een extreem fijnmazig georganiseerd netwerk, maken we internethandel winstgevender. Snel schakelend. Zoals we offline al jaren doen. Waarmee de propositie om opdrachtgevers rendabeler te maken, ook in het digitale tijdperk onze grootste USP blijft. ”
Jaarverslag 2011
17
Vebego Services gaat regionaal
Immer in der Nähe Als je als buitenlands bedrijf succesvol wil zijn in Zwitserland, moet je je niet een beetje, maar sterk aanpassen aan het land, constateerde Ton Goedmakers jr., directeur Vebego Services. “De Zwitserse markt bestaat uit 26 kantons die verregaand autonoom zijn. Zaken worden niet landelijk, maar op regionaal niveau gedaan. Het liefst met bekenden.” Precies de reden waarom Vebego Services met maar liefst 20 vestigingen in Zwitserland vertegenwoordigd is. Tot het aantreden van Goedmakers in 2010, werd Vebego Services meer landelijk aangestuurd. “Maar ook in Zwitserland woedt er een prijzenslag en wordt de concurrentie harder. Om de continuïteit te waarborgen, hebben we onze strategie aangescherpt. Zwitserse opdrachtgevers zoeken steeds nadrukkelijker een schoonmaakbedrijf ‘om de hoek’. Gerund door mensen uit de regio. Dat bieden we nu. Met twintig lokale vestingen kunnen we snel en flexibel schakelen op vragen van de klant. We zijn altijd in de buurt. Het is ook de nieuwe pay-off: Immer in der Nähe.”
Bekenden uit de regio Om met ‘bekenden’ zaken te doen, is flink geschoven met het personeel. Zo ook binnen de salesafdeling. “Salesmedewerkers zijn gekoppeld aan de verschillende vestigingen, bij voorkeur in de regio waar ze woonachtig zijn, maar liever nog waar ze geboren en getogen zijn. Dezelfde vlieger gaat op voor de vestigingsdirecteuren, objectleiders en schoonmakers. Vrijwel alle medewerkers komen nu uit de buurt van de opdrachtgever. Het persoonlijkere contact dat daardoor ontstaat, is echt een kracht. Opdrachtgevers hebben onbewust een goed gevoel bij Vebego Services.” Het grote aantal vestigingen vraagt ook een andere aansturing. “We hebben verantwoordelijkheden zo diep 18
mogelijk in de organisatie gelegd. De medewerkers zijn niet alleen samen verantwoordelijk voor de kwaliteit van dienstverlening, maar ook voor het resultaat van de vestiging. We proberen onze schoonmaakmedewerkers ervan te doordringen dat ze een wezenlijke bijdrage leveren aan de economie. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor die 200.000 frisse starts bij opdrachtgevers die wij dagelijks verzorgen. Van objectleiders vraagt de nieuwe organisatiestructuur op hun beurt ook een meer ondernemende rol. Ze moeten nu zelf meedenken hoe we meer omzet kunnen scoren.”
Macht uit handen geven “Het succes zit in het vinden van de juiste balans tussen Zwitsers blijven en nieuwe werkwijzen initiëren. De nieuwe organisatiestructuur vraagt meer ondernemerschap van alle medewerkers, iets wat in een Zwitsers bedrijf niet vanzelfsprekend is. Met een speciaal opleidingsprogramma geven we leidinggevenden inzicht in de voordelen van de nieuwe aanpak. We leren te coachen in plaats van te controleren. Dat geldt ook voor mezelf. Ik moet natuurlijk het goede voorbeeld geven.”
Klein, maar groot Kunnen de kleinere vestigingen de grotere opdrachten wel behappen? “Beter zelfs. We zijn nog steeds een grote, professionele schoonmaakorganisatie. De nummer 2 in Zwitserland. We hebben heel wat knowhow in huis, zijn op de hoogte van de laatste technieken en volgen relevante opleidingen. Bovendien zitten juist grote opdrachtgevers vaak verspreid over het land. Met de regionale structuur kunnen we ze zo perfect van dienst zijn. Dat is ook terug te zien in de resultaten. Sinds ‘Immer in der Nähe’ gaat het ook met de omzet ‘Immer ein bisschen besser’.”
Jaarverslag 2011
19
Tènce! Uitzendbureau wijzigt naam en strategie
vierkante mensen in ronde gaten
Het einde van
Met Vebego’s rebranding onderging niet alleen de huisstijl van Tènce! Uitzendbureau een metamorfose; ook veranderde het bedrijf zijn naam in Tence Inzetbureau. Willem Butz, directeur Tence: “We móeten ons onderscheiden. De naam inzetbureau doet meer recht aan onze dienstverlening, namelijk het leveren van betrouwbare arbeidsflexibiliteit. Oftewel, het zorgen voor de juiste mensen met de juiste kwaliteiten op het juiste moment op de juiste plaats.” Is dat niet precies wat een uitzendbureau doet? “Nee, in de praktijk helaas niet. Als een opdrachtgever bij een doorsnee uitzendbureau om tien krachten vraagt, mag hij vaak al blij zijn als hij er zeven krijgt. De extra inzet voor de perfecte match vinden de meeste bureaus niet de moeite waard. Als inzetbureau doen wij eigenlijk wat we als uitzendbureau al lang hadden moeten doen: als je tien mensen vraagt, krijg je er ook tien. Wij zijn het verlengstuk van de bedrijfsvoering van onze opdrachtgevers en onderdeel van hun keten. De klant besteedt een deel van zijn flexibiliteit uit aan ons. Daar hoort verantwoordelijkheid bij. Als je een auto koopt ga je toch ook niet akkoord als er maar drie wielen aan zitten?”
Maar als je de mensen niet hebt, heb je ze niet toch? “Dat is de houding van veel uitzendbureaus. Als inzetbureau distantiëren we ons van die mentaliteit. Wij zijn er namelijk van overtuigd altíjd te kunnen voldoen aan de vraag van de klant. Dit vergt een proactieve inzet van onze vestigingsmedewerkers. Niet u vraagt, wij draaien, maar meer wij vragen en blijven vragen. Als inzetbureau proberen we de vraag achter de vraag te achterhalen. Waar is een opdrachtgever nu echt mee geholpen? “
20
ingeregeld? Gaat hij op korte termijn investeren in nieuwe machines? Al dit soort parameters zijn van invloed op zijn flexbehoefte. Door antwoorden te vinden op die vragen, kunnen we, samen met de opdrachtgever, proactief invulling geven aan de flexibele schil. Zíjn flexibele schil, om precies te zijn.”
Geen oude wijn in nieuwe zakken? “Concurrenten vechten om het hardst wie mag ‘leveren’. Of de match nu klopt of niet, het is vaak het bureau dat het laagste uurtarief biedt dat met de opdracht aan de haal gaat. Tence bedankt voor die eer. Wij willen aan onze klanten inzichtelijk maken dat goedkoop echt duurkoop is. Door te kiezen voor de goedkoopste uitzendkracht, kies je als opdrachtgever vaak ook voor hoog verloop, hoge inwerkkosten, productieverlies en overplanning. Uit recent onderzoek blijkt dat opdrachtgevers in reactie op mismatches meer nieuwe krachten inplannen dan nodig. Soms tot wel twee fulltimers te veel. Een opdrachtgever maakt aanvullend zo’n 1.000 tot 3.000 euro extra kosten om een nieuwe medewerker weer productief te krijgen. Wij kunnen de klant goed onderbouwd laten zien dat hij, als hij zijn flexibiliteit structureel inricht, per definitie goedkoper uit is.”
Hoe gaat dat in de praktijk?
Ook beter voor de uitzendkracht ehh… inzetkracht.
“Medewerkers achterhalen hoe het proces bij een klant is ingericht. Hoe ziet de markt eruit waarin hij opereert? Wat doen zijn concurrenten? Hoe zijn arbeidsprocessen
“Precies. Als je je flexibiliteit structureel inricht, scheppen we meer rust in het aanbod en de planning én bieden we onze flexcollega’s meer stabiliteit. Onze
verantwoordelijkheid houdt niet op bij het leveren van de juiste mensen aan een opdrachtgever. We hebben net zo een verantwoordelijkheid naar onze flexcollega’s. Die willen ook zekerheid: zo lang mogelijk met plezier werken tegen een zo goed mogelijk salaris. Hoe beter wij de vraag van de klant doorzien, hoe beter wij in staat zijn de meest geschikte flexcollega’s te matchen met de functie. Structureel, ook gericht op loopbaanontwikkeling. We vragen kandidaten: waar wil je staan over drie jaar? Wat vind je echt leuk om te doen? Wat zoek je precies? Wat zijn je ambities? Een voorspelbaar inkomen, carrière, ontwikkeling? Om daar vervolgens een prima passende oplossing voor te vinden. Het stigma dat de uitzendbranche koning is in het slaan van vierkante mensen in ronde gaten, behoort wat ons betreft tot het verleden.”
In welke zin is die interne extra inzet rendabel? “Iedereen die bij ons werkt, of hij nu ingezet wordt of bij ons op een vestiging werkt, heeft een contract met Tence. En iedereen die een contract met Tence heeft, is een collega. Wij maken geen onderscheid. De inzetkracht is onze ambassadeur. Hoe
beter wij de flexcollega matchen op de vacature, hoe beter hij presteert, hoe meer plezier hij heeft, hoe lovender hij over Tence spreekt. Hij is een wandelende advertentie voor Tence. Niet alleen bij de opdrachtgever, maar ook naar zijn achterban. Als wij een nieuwe collega zoeken, zal de flexcollega als het even kan zijn netwerk aanspreken. In onze optiek doe je dat eerder als collega, dan als uitzendkracht.“
Slimme strategie in de huidige economische setting? “Ondanks dat bedrijven de afgelopen periode minder flexibiliteit inlenen, hebben we de laatste maanden veel nieuwe opdrachten gescoord. Onze boodschap vindt in deze tijden van economische recessie gelukkig nog genoeg gehoor. Als inzetbureau weten we het juiste type klant te bereiken en – dat is hét verschil – aan ons te binden. Voor flexcollega’s hebben we dezelfde voordelen. Als we deze nieuwe weg niet ingeslagen waren, dan was het een heel ander verhaal geweest.”
Sherpa richt werkprocessen efficiënter in
Slimmer bergen werk verzetten Vebego’s Hands To Work, van oorsprong international recruiter, besluit begin 2012 verder te gaan onder de naam Sherpa. “Een Sherpa is een drager en gids voor bergbeklimmers in het Himalayagebergte. Een betrouwbare, harde werker die altijd goed getimed met creatieve oplossingen komt”, verklaart directeur Marcel Roelofsen. “Die analogie sprak ons direct aan. De overeenkomst met ons bedrijf en de Oosterse gidsen is te vinden in de flexibiliteit en het – op basis van ervaring – vooruitkijken.” “Sherpa richt zich voornamelijk op bedrijven in de productie-, logistiek-, agri- en foodsector. Branches die voortdurend in beweging zijn. De meerwaarde van ons personeelsbedrijf zit in het integraal benaderen van werkprocessen en de multiinzetbaarheid van de medewerkers. Door beter naar werkprocessen te kijken kunnen we mensen effectiever inzetten.”
Trackrecord Roelofsen heeft op belangrijke posities bewust mensen aangenomen die een trackrecord hebben in de branches waarin Sherpa actief is. “Zij spreken de taal van de klant en zijn thuis in de onderliggende bedrijfsprocessen. Dit levert beide partijen uiteindelijk meer op dan puur en alleen ‘handjes’ leveren voor de laagste prijs. Door te adviseren over procesoptimalisatie,
creëren we een enorme kostenbesparing. Neem die klant waar we containers lossen als praktisch voorbeeld: we richten het proces nu zodanig in, dat er minder verschillende medewerkers nodig zijn. Door de juiste combinaties te maken, zijn we in staat om met minder mensen méér werk te verzetten.”
Meer flexibiliteit en kwaliteit tegen lagere kosten Met kleine aanpassingen enorme verbeteringen bewerkstelligen, is één van de motto’s van Sherpa. De klant vraagt meer flexibiliteit en kwaliteit tegen lagere kosten, en aan die vraag geeft het bedrijf graag gehoor. Adriaan Vis, directeur van ketenregisseur A-ware is een tevreden klant van Sherpa. “Het bedrijf heeft kennis van zaken wat betreft het productieproces. Met name ook van het type mens dat werkzaam is in de foodsector. Daarbovenop heeft Sherpa altijd verfrissende ideeën over het omgaan met flexibele medewerkers. Ze richten zich op langdurige relaties met het personeel en multidisciplinaire inzetbaarheid binnen de juiste prijs-kwaliteitverhouding. Dat maakt ze voor mij uniek. Samen met Sherpa staan we sterk voor het benutten van arbeidspotentieel op het hoogste niveau.”
Jaarverslag 2011
21
Kostenverlaging en waarborging kwaliteit
Zorg kan anders én beter “Als de kosten van de gezondheidszorg zo blijven stijgen als ze nu doen, dan is Nederland in 2060 failliet”, stelt Jos Merx, directeur Assist. “Willen we kosten verlagen en de kwaliteit van de zorg waarborgen, dan moeten we de ‘oude wereld’ ter discussie durven te stellen. Het kán anders. Dat is hoe Assist kijkt naar de markt. En wat we dagelijks in de praktijk brengen.” “Op zoek naar een verpleegkundige oriënteert een zorgorganisatie zich vaak nog op een nieuwe medewerker of schakelt een uitzendkracht in. Maar als je kosten wilt terugdringen, is ons advies om eerst te toetsen of de vacature met de huidige personele bezetting in te vullen is. Door het werk anders te organiseren bijvoorbeeld. Assist Zorgondersteuning faciliteert dat. Hierbij neemt één persoon, de Assist-medewerker, alle huishoudelijke en ondersteunende taken op een verpleegafdeling over. Van schoonmaak op de patiëntenkamer tot het rondbrengen van maaltijden. Op deze manier is de zorgorganisatie goedkoper uit. De verpleging doet waarvoor ze is opgeleid en houdt meer tijd over voor de patiënt. De kwaliteit blijft op deze manier gewaarborgd.” Many chiefs, no indians Ook door het management in de zorg onder de loep te nemen, is volgens Merx te besparen op kosten. “Door de enorme bureaucratie, kent de zorg veel managers. We zeggen weleens gekscherend: many chiefs, no indians.” Automatisering en een goed georganiseerde backoffice dragen bij aan verlaging van de managementkosten. Zo heeft thuiszorgorganisatie Orbis Thuis met de implementatie van Assists organisatiemodel de overheadkosten weten te halveren. “Simpelweg door het vakmanschap van de medewerkers weer centraal te stellen. We leggen verantwoordelijkheden laag in de organisatie en maken het werk makkelijker met een geoliede backoffice en slimme ICT-toepassingen.”
22
Binden door los te laten Naast innovatieve concepten om te besparen op kosten, heeft Assist ook gereedschap in huis om de voorspelde arbeidskrapte deels te tackelen. “Samen met zorgorganisatie Vitalis ontwikkelden we Vitaal Flex; een joint venture met een online planningssysteem waarbinnen medewerkers zelf aangeven wanneer ze beschikbaar zijn. Vitaal Flex brengt vervolgens automatisch vraag en aanbod bij elkaar. Met het systeem creëren we meer rust en minder werkdruk. En door de geboden vrijheid is de tevredenheid onder de flexwerkers omhoog geschoten.” Mede dankzij deze arbeidspropositie heeft Vitalis een enorme groep nieuwe zorgmedewerkers weten te vinden. “Jonge moeders willen graag af en toe een dienstje in de thuiszorg draaien, maar niet voor een vast aantal uur per week. Bij Vitaal Flex zijn ze van harte welkom.” De andere open uitnodiging is aan het adres van bestuurders die anders durven te kijken naar de zorg en de organisatie ervan. Merx: “Het in gesprek gaan met derden, stuit in de zorg nogal eens op weerstand. Aan ons de uitdaging de bestuurders over de streep te trekken. Want het moet anders en het kán anders. De kwaliteit van de zorg, de bezettingsgraad, cliëntgerichte en gastvrije aanpak; het vereist andere, nieuwe manieren van denken om de zorg toekomstbestendig te maken.”
Assist België ontzorgt van A tot Z
Kapper
nodig? Schoonmaker nodig?
Verpleegkundige? Het succes van Assist Nederland was voor Vebego aanleiding om enkele jaren geleden de grenzen te verleggen. Zou een soortgelijk bedrijf ook in België aanslaan? “Jazeker”, antwoordt Steven De Schepper, gedelegeerd bestuurder bij Assist België, volmondig. “We zijn trots op wat we in twee jaar tijd hebben bereikt. Met een omzet van een kleine vijftig miljoen euro, hebben we een overtuigende positie verworven in de Belgische zorgmarkt.”
Lijstduwer Waar tussen de bedrijven door verder gestaag aan gewerkt wordt, is de nieuwe ‘lijstduwer’ Assist Social Integration. “Door het starten van joint ventures met sociaal economische bedrijven, willen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt opleiden tot poetshulp, keukenhulp of tuinman en ze helpen een baan te vinden.” Als dat net zo voortvarend gaat als bij de andere twee lijsttrekkers, belooft dat veel goeds voor de toekomst.
“Assist België concentreert zich op twee zaken; we noemen het lijsttrekkers. De eerste is om de zorg te helpen oplossingen te vinden voor de personeelsschaarste. Net als in Nederland, is er ook in België een tekort aan verplegend en ander medisch personeel. Een tekort dat door de vergrijzing alleen maar toeneemt. Met onze divisie Health Care People helpen we de zorg vooruit, zoals onze pay-off luidt. Dat doen we met de inzet van personeel via onze uitzendorganisatie Reflex Interim. En met Link2Care, dat verpleegkundigen in het buitenland rekruteert.” Unieke service “De andere lijsttrekker van Assist is Home Services, waarmee we zorgbehoevenden thuis ondersteunen. Dit is een unieke service in België. Met slechts één belletje naar Assist willen we in de toekomst de zorgbehoevende de hulp leveren die hij nodig heeft. Een arts nodig? Een schoonmaakhulp? Eén telefoontje en wij regelen het van A tot Z. Van poetshulp tot kapper, inclusief alle bijkomende administratie.” Erkend dienstenchequebedrijf Omdat Assist een erkend dienstenchequebedrijf is, kunnen ook ‘gezonde’ particulieren gebruikmaken van enkele diensten van Assist. De cheques zijn in 2004 door de federale overheid in het leven geroepen om enerzijds het zwartwerken tegen te gaan en anderzijds in te spelen op de grote behoefte aan huishoudelijke hulp. Particulieren kopen – tegen een gereduceerd tarief – een dienstencheque voor hulp in de huishouding, assistentie bij het boodschappen doen of bij het bereiden van maaltijden. Een enorm succes: “Inmiddels hebben we al 1.800 mensen aan het werk via de dienstencheques.”
Jaarverslag 2011
23
Vebego scant de gevolgen van robotisering
Mensen blijven altijd nodig Mechanische hondjes als praatpaal voor eenzame ouderen? Een wasstraat voor bejaarden? In Japan denken ze er serieus over na. Is robotisering, werk dat in toenemende mate door slimme machines wordt uitgevoerd, ook de toekomst voor de arbeidsintensieve branches waarin Vebego actief is? Business analist Marly Verhaeg werkt mee aan een onderzoek dat Vebego uitvoert om de stand van zaken in kaart te brengen. “Robotisering is voor ons een belangrijk onderwerp. We moeten weten wat er over enkele jaren speelt in de branches waarin we actief zijn, zodat we op tijd onze dienstverlening weer een tandje aanscherpen.”
24
Doel van het onderzoek is te achterhalen wat de gevolgen van robotisering zijn voor de activiteiten van Vebego. Wat betekent robotisering voor werknemers en voor de inhoud van hun functie? Wat zijn de gevolgen voor de werkgelegenheid? Is er sprake van vervanging van gewone stervelingen of upgrading? Het belangrijkste: hoe spelen we optimaal op de technologische ontwikkelingen in? “In deze eerste fase hebben we onderzocht wat tot nu toe de gevolgen van robotisering zijn. Op basis daarvan kijken we of we onze strategie voor een aantal branches moeten aanpassen.”
verschuiving is in principe een positieve ontwikkeling. Door robotisering zijn veel zware taken een stuk makkelijker uit te voeren, vooral in de productiesector, waarin we met Personeelsdiensten actief zijn.” “Ook in de zorg verwachten we dat robottechnologie het fysiek zware werk lichter maakt. Bijvoorbeeld met behulp van exoskeletons. Dit is een soort uitwendig ondersteunend skelet dat je aantrekt. Ze zijn bedoeld om bewegingen makkelijker en lichter te maken. Dit kan helpen om verplegend en verzorgend personeel langer te behouden voor de zorg”.
Focus verleggen
Afronding onderzoek
Twee van die branches waar het robotiseringsproces in volle gang is, zijn productie en logistiek. Met heftrucks die inmiddels volautomatisch aangestuurd worden, in plaats van door chauffeurs. Verhaeg: “In deze branches is goed zichtbaar dat de werkgelegenheid niet vermindert, maar bepaalde functies een andere inhoud krijgen. De medewerker blijft nodig, mits hij over meer technische kennis beschikt en multifunctioneel inzetbaar is. Dit zou betekenen dat we de huidige medewerkers moeten opleiden, bijscholen of functies anders gaan indelen. Die
In de zomer van 2012 maakt Vebego het rapport op. “Mede op basis van de eerste onderzoeksresultaten bepalen we onze dienstverlening tot 2017. Moeten we ons straks meer gaan focussen op het technisch opleiden van mensen? Nemen we meer hogeropgeleiden in dienst? In termen van werkgelegenheid zal robotisering waarschijnlijk niet zoveel negatieve gevolgen met zich meebrengen. Inhoudelijk zullen functies veranderen. Maar net zo goed als na de Industriële Revolutie van honderd jaar geleden, blijven mensenhanden gewoon nodig.”
http://www.youtube.com/watch?v=Yz618qJlIBA
25
Nieuwe Vebego-dochter
Medeios houdt Vebego gezond Hoe stellen we onze toekomst veilig? Welke groeimarkten zijn er nog? Het zijn vragen die Roger van Wersch, algemeen directeur Alpheios International, de afgelopen jaren flink bezighielden. “De traditionele Products & Systems-markt waarin Alpheios opereert, is een volwassen markt. Een sector waarin we de komende jaren weinig groei voorzien. Die groei moet dus ergens anders vandaan komen. Uit marktsegmenten bijvoorbeeld waarin we met Vebego al jaren gespecialiseerd zijn, zoals de zorg.” “De zorg is een interessante markt. Niet alleen wordt de groep ouderen steeds groter; mensen leven ook langer. De vraag naar zorg neemt de komende jaren dan ook flink toe. En bijgevolg de vraag naar medische artikelen. Op die vraag springen we in met de oprichting van Medeios. De naam is een combinatie van Medical en Alpheios. Het bedrijf gaat zich volledig toeleggen op de levering van medische (hulp)artikelen.” Brug naar zorgbedrijven Dat de vraag groeit, is niet de enige reden voor de oprichting van de nieuwe tak. “In onze zoektocht naar groeimogelijkheden hebben we altijd als nevendoel gehad om een brug te slaan naar onze zorgbedrijven. Denk aan thuiszorgactiviteiten die Assist op dit moment volop ontplooit. Ook voor deze bedrijven is het interessant een in medische artikelen gespecialiseerde zuster te hebben.” Belgische markt Vooralsnog richt Medeios zich op de Belgische markt. “Alpheios is in België marktleider in de levering van schoonmaakproducten en -systemen in de zorg. We hebben zeer veel ingangen bij rust-, verpleeg- en verzorgingshuizen. Bovendien is de zorg in België kleinschaliger georganiseerd dan in Nederland. Onze contactpersonen voor de inkoop van schoonmaakproducten
26
en -materialen, zijn vaak ook de contactpersonen voor de inkoop van medische artikelen. Ik denk dat we door deze overlap hier snel vaste voet aan de grond krijgen. Bij succes bekijken we een overstap naar Nederland.” Betaalbare zorg “Op dit moment levert Medeios hoofdzakelijk rolstoelen en rollators. Met de overname van een aantal agentschappen, willen we het aanbod uitbreiden met desinfectiemiddelen, stoma’s, wondverbanden, enzovoort. Eigenlijk het complete pakket.” Zit de markt daar wel verlegen om? “Producenten van medische artikelen zijn altijd op zoek naar aanbieders die hun product op grote schaal in de markt kunnen wegzetten. Wij hebben die producenten veel te bieden: saleskracht, een gestroomlijnde infrastructuur, brede klantentoegang en een feilloze service. Zowel de producenten, als Medeios, als de klanten hebben daar baat bij. Door ons servicemodel en de bijkomende schaalgrootte kunnen we de zorg betaalbaarder maken. Over groeimarkten gesproken…”
Jaarverslag 2011
27
De impact van de Wet werken naar vermogen op Vebego’s joint ventures
Vebego klaar voor Wet werken naar vermogen
Naar alle verwachting treedt per 1 januari 2013 de Wet werken naar vermogen (WWNV) in werking. De wet vervangt de Wet werk en bijstand (WWB) en heeft gevolgen voor de Wet sociale werkvoorziening (WSW) en de Wet Wajong. Met de nieuwe wet wil het kabinet zoveel mogelijk mensen aan een gewone baan helpen. Dat is nodig, want volgens Staatssecretaris Paul de Krom zijn er de komende jaren een miljoen arbeidskrachten minder beschikbaar dan nu. Niel Cortenraad, directeur Vebego Publiek-Private Allianties, en Ed de Leeuw, algemeen directeur IBN, over de impact van de nieuwe wet op Vebego’s joint ventures. “Eigenlijk lopen we met onze joint ventures voor op de huidige ontwikkelingen. Personeelstekort speelt al langere tijd een rol in de sectoren waarin Vebego werkzaam is. Daarom zijn we enkele jaren geleden op zoek gegaan naar nieuwe bronnen van arbeid. We kwamen uit bij een grote geschikte groep: laagopgeleiden in de WSW, Wajong of bijstand. Een enorm arbeidspotentieel waarvan een groot deel om een reguliere baan verlegen zit”, leidt Cortenraad in. Op zoek naar een partner om dit personeel aan te trekken, kwam Vebego in contact met IBN. Dit SW-bedrijf in Noordoost-Brabant is eigendom van twaalf Brabantse
28
gemeenten. Samen vormden zij IBN Facilitair, de eerste grote publiek-private samenwerking op dit vlak in Nederland. Hierna volgden nog acht vergelijkbare joint ventures. De opzet van de joint ventures is op hoofdlijnen hetzelfde als het Rijk met de nieuwe wet voorstaat. De Leeuw: “IBN Facilitair onderzoekt in welke baan en sector de potentiele medewerker het beste past en voor hoeveel procent hij kan werken. Wat volgt is een arbeidscontract en salaris, aangevuld met subsidie van de gemeente voor het deel dat
de werknemer niet kan werken. Na een vakopleiding en begeleiding op maat wordt de medewerker geplaatst op een project van IBN Facilitair bij één van de opdrachtgevers. Wat anders is in de nieuwe situatie, is dat de arbeidsproductiviteit per persoon wordt bepaald door een onafhankelijke derde en er geen sprake meer is van subsidie, maar loondispensatie. Loondispensatie houdt in dat de werkgever dat deel van de loonkosten betaalt dat overeenkomt met wat de betreffende medewerker in staat is te verdienen. Gemeenten vullen het improductieve deel aan tot maximaal wettelijk minimum loon.” Als je kunt werken, moet je werken Cortenraad en De Leeuw staan achter het idee van de wet. “Ook wij vinden dat als mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt willen én kunnen werken, ze ook – naar vermogen – moeten werken. En dat kan het best tussen gewone werknemers in gewone banen. De WWNV formaliseert die insteek met een participatieplicht. Als je kunt werken, moet je werken. Doe je dat niet, dan word je gekort op je uitkering. Mensen zijn in principe zelf verantwoordelijk voor hun inkomen. Voor degenen die zelf geen loon kunnen verdienen bij een reguliere werkgever, blijven overigens de WSW en Wajong bestaan.” Dat de nieuwe wet de bestaande wet- en regelgeving vervangt ziet Cortenraad als een voordeel. “Door al die regelgeving zagen wij door de bomen soms het bos niet meer. Het werd bijna onmogelijk om met al die verschillende doelgroepen aan de slag te gaan. Door de wetswijziging ontstaat weer helderheid. Iedereen die
ondanks zijn beperking loonvormende arbeid gaat verrichten, valt straks onder de WWNV. Dat werkt in de praktijk een stuk gemakkelijker. Dat de wet door slechts één instantie – de gemeenten – wordt uitgevoerd is een prettige bijkomende verandering.” Financiële consequenties “Wel zijn er nog wat praktische haken en ogen. Een zorg die wij hebben is het ontbreken van budget voor begeleiding. In de nieuwe plannen heeft het Rijk hiervoor geen geld opgenomen.” De Leeuw deelt die zorg: “Wil je een indicatie krijgen voor de WWNV, dan betekent dat dat je niet in staat bent zelfstandig een plek op de arbeidsmarkt te verwerven. Maar in het budget dat het Rijk de gemeenten ter beschikking stelt, zijn geen gelden opgenomen voor begeleiding, werkplekaanpassingen en reiskosten. Kostenposten die wel nodig zijn om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt met succes naar een reguliere arbeidsplaats te leiden.” Vebego is er klaar voor “Hoe de wet ook uitpakt; het verandert in ieder geval niets aan onze doelstelling om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te blijven ondersteunen bij het vinden van passende arbeid bij een reguliere werkgever”, stelt De Leeuw. “Dat er tekort aan personeel gaat ontstaan, is onafwendbaar. Met de vakinhoudelijke expertise van Vebego en onze goed gemotiveerde krachten, hebben we alvast twee sterke troeven in handen. Samen zijn we er klaar voor!”
Jaarverslag 2011
29
duurzaam is Vebego’s HRM
Hoe
Bij duurzaam gaat het om de drie P’s; People, Planet Profit. Meestal gaat het over Planet. Bij Vebego ook, maar nog vaker over People. Kijk maar eens in ons duurzaamheidsverslag. Maar wat zien we er nu van in ons personeelsbeleid en in de dagelijkse gang van zaken op de werkvloer? Zijn we in de praktijk echt in staat tot het verbinden van elkaars belangen? Een gesprek vanuit de perspectieven met Annette van Waning (CSR Manager Vebego International), Trudy Schriemer (Voorzitter van de ondernemingsraad van Hago Nederland) en Henk Pinckers (Directeur HR corporate Vebego)International. Het woord is aan Annette: “In alles wat we doen gaan we voor duurzaamheid. Plezier, trots, vakmanschap, zorg, aandacht in voor- en tegenspoed, vertrouwen, empowerment, diversiteit, opleidingen, betrokkenheid, respect, langetermijnrelaties. Duurzaamheid is voor een familiebedrijf in basis een vanzelfsprekendheid.” Vindt ook Henk: “We zijn er onbewust bekwaam in. En waar we er nog niet helemaal zijn, moeten we dat zien te worden. Dat is de essentie. Duurzaamheid kan per definitie niet op zichzelf staan, duurzaamheid moet integraal in je bedrijfsvoering zijn opgenomen.” Goed geregeld, dus waar hebben we het over. Trudy? “Ik kan me er natuurlijk volledig in vinden, maar op de werkvloer zijn nog niet alle medewerkers zich ervan bewust dat Vebego hen ziet als dé spil waar het om draait. Met Hago Next zijn we misschien wel koploper in duurzaamheid, zelfs volgens MVO Nederland. Tegelijkertijd is er een grote groep die nog niet volgens die filosofie werkt. Of die niet weten dat de strategie van Vebego zo sterk op hen geënt is. Daar hebben we nog wat te winnen.” “Ja”, ziet ook de HR-directeur, “als we roepen dat het in de genen zit, dan is dat wat kort door de bocht. Dan refereren we vooral aan die collega’s die al vele jaren bij ons zijn. In de activiteiten waar we relatief hoog personeelsverloop hebben, of snel gegroeid zijn, is het soms lastiger om iedereen te doordringen van onze cultuur. Ondanks MVO-coördinatoren bij alle bedrijven, en de vele ambassadeurs die op de bouwreizen van de Vebego Foundation zijn geweest. En zelfs een Raad van Bestuur die duurzaamheid voortdurend op de kaart zet. Het is een illusie dat je het op een namiddag wel even regelt allemaal.”
30
“Wat niet betekent dat we niets doen. Verre van. We onderscheiden ons met aandacht voor de medewerkers en het grootst denkbare respect voor vakmanschap. Care staat in de top drie beste werkgevers van België nota bene. We bieden kansen, bieden alternatieven in loopbaantrajecten en verbinden mensen. Dat faciliteren is onze rol, mensen bijeenbrengen: daar moet het opgepakt worden.” Trudy stelt op haar beurt dat daar dan wel tijd voor moet zijn, tussen de hectiek van alledag door. “Waar vind je de tijd en ruimte? Hoe kan Vebego dat beter faciliteren? Hoe verander je juist op de werkvloer de praktische kortetermijnblik, gericht op het uitvoeren van actiepunten, naar een lange(re)termijnfocus?” Annette: “Door om je heen te kijken wat mij betreft. Ga in gesprek met je opdrachtgever. Of doe een licht op bij een van de zusterbedrijven. Het leer-werktraject Martini Gilde dat Hago in een joint venture met het Martini Ziekenhuis en het ROC Groningen heeft gestart, is een prachtige manier om duurzaamheid te concretiseren. Door jongeren die dreigen uit te vallen tijdig onder de vleugels te nemen, verrijken onze medewerkers juist die eigen werkvloer. Niet omdat wij dat opleggen vanuit Vebego. Gewoon omdat je in je dagelijkse doen en laten duurzaamheid in het achterhoofd houdt en er een lokale behoefte is.” Voor Henk lijkt de praktische HR-duurzaamheidssleutel te zitten in het karakter van een familiebedrijf. Nieuwe medewerkers onthaal je zoals verloren familieleden op een familiefeest, die neem je aan de hand en leid je rond. Collega’s moet je soms, met alle respect uiteraard, durven aanspreken, zoals je een broer of zus ook zou attenderen op een mogelijk onverstandige keuze. Ook moet je medewerkers zo supporten dat ze beter worden dan jij. Net zo goed als je je voetballende zoon gunt dat hij, in tegenstelling tot jezelf, op een dag wél in het nationale elftal speelt. Trudy brengt het wat abstracte familievoorbeeld weer terug naar de praktijk: “Als HR-functionaris dien je dan wel kritisch, in sommige gevallen kritischer dan nu, richting een directie te zijn. Waar een boekhouder de cijfers bewaakt, ben je als HR-manager het menselijk geweten binnen onze Vebego-bedrijven. Ook moet je meebewaken dat objectleiders en rayonmanagers hun collega’s net zo supporten. Bijvoorbeeld door ze uit te rusten met opleidingen en materialen, en ze de boodschap mee te
geven dat iederéén meetelt. Als HR-medewerker waarborg je de identiteit van Vebego, dat zou wellicht intern nog explicieter gecommuniceerd mogen worden?”
Annette vindt van niet, of toch wel? Ja: “Wat we al jaren onbewust doen zoals Henk zegt, hebben we de afgelopen jaren juist heel duidelijk op de kaart gezet. En aangevuld. Kaderscheppend, faciliterend, inspirerend. We hebben duurzaamheid opgenomen als module in de opleidingen, van strategisch tot operationeel niveau. We verzetten bergen met de Vebego Foundation. Duurzaamheid is een thema in de strategie voor de Raad van Bestuur. In ons Corporate Governance-beleid is het duurzaamheidsbeleid zelfs opgenomen als ijkpunt voor de Raad van Commisarissen.
En alle HR managers en -medewerkers zijn op de hoogte van de thema’s waarin duurzaamheid expliciet naar voren komt. Het bewustzijn is er, als het op communicatie aankomt, mogen zij zich nu explicieter gaan laten gelden.”
http://static.vebego.com/pages/Duurzaamheidsverslag_2010_NL/
Het begint, eindigt en begint weer bij onze medewerkers
Bij ons is duurzaamheid een rond verhaal Zoals zo vaak bij Vebego begint ook dit verhaal bij de relatie met onze mensen. Mensen die in een passende, respectvolle en motiverende werkomgeving het best tot hun recht komen. Vanuit die basis zetten zij zich volledig in voor onze klanten. Met oog voor duurzame energie, inkoop en maatschappelijke betrokkenheid. Met de winst die we zo boeken, zorgen we voor de continuïteit van onze organisatie en blijven we investeren. Bovendien geeft het ons de mogelijkheid om een steentje bij te dragen aan tal van projecten in binnen- en buitenland. Zo is duurzaamheid een rond verhaal.
Goed voor elkaar, is goed voor het resultaat Onze collega’s zijn degenen die het doen. Bij Vebego geven we ze daarom 100% vertrouwen, zodat ze de vrijheid voelen om nieuwe dingen te ondernemen. Fouten durven te maken en ervan te leren. Aangemoedigd om zich professioneel én persoonlijk verder te ontwikkelen. Bijvoorbeeld door een opleiding te volgen of door werkgerelateerd vrijwilligerswerk te doen. Want mensen die lekker in hun vel zitten en het gevoel hebben zinvol bezig te zijn, presteren beter. Dat straalt af op onze klanten. En dat levert uiteindelijk winst op voor iedereen. Voor onze medewerkers en klanten. Voor de wereld om ons heen. En dus ook voor Vebego.
Family Statement als toets Vebego’s Family Statement is de toetssteen. Een maatstaf die zich, zo gewenst, ook in cijfers laat uitdrukken. Denk aan personeelstevredenheid, ziekteverzuimcijfers en de gemiddelde duur van arbeidscontracten. Of loyaliteit en tevredenheid van opdrachtgevers, steeds sterkere partnerships en gedeelde Vebego-overstijgende maatschappelijke activiteiten met onze relaties.
Duurzame dienstverlening als kans Het kost weinig overtuigingskracht om zowel leveranciers als klanten te motiveren duurzaam met ons samen te werken. Maar we gaan liefst verder. In de vorm van hechte
samenwerkingsverbanden. Dan wordt duurzaamheid pas écht interessant! Net zoals wij, zien steeds meer klanten duurzaamheid niet als ‘iets dat tegenwoordig nu eenmaal moet’, maar als een nieuwe marktkans. Dit leidt tot intensieve en unieke samenwerkingsvormen met opdrachtgevers, onder meer in de vorm van joint ventures.
Maatschappelijke betrokkenheid en daadkracht Maatschappelijke betrokkenheid zit bij Vebego al sinds 1943 in het bloed. En in 2005 is de Vebego Foundation opgericht. Sindsdien ondersteunen we projecten gericht op zorg, onderwijs en sociale economie in Nederland, België, Sri Lanka, ZuidAfrika en Ghana. Ondersteuning bestaat uit een financiële bijdrage in combinatie met de inzet van onze medewerkers door middel van bijvoorbeeld de bouwreizen. De Vebego Foundation is zo geworden tot een sprekend voorbeeld van ons duurzaamheidsbeleid.
De juiste mens op de juiste plek Onze uitdaging en nadruk ligt zoals gezegd op mensen. Hoe kunnen we onze visie delen met medewerkers en ze er nog meer bij betrekken? Om bij het begin te beginnen, doen we dat door Human Resources en duurzaamheid samen te laten optrekken. We streven naar ‘de juiste mens op de juiste plek’. We zijn er voor medewerkers gedurende de gehele levensloop en spannen ons in door op alle domeinen (wonen, werken, leven, leren) verbindend, respectvol, inspirerend en faciliterend te zijn. Duurzaamheid draait uiteindelijk om echte mensen, echte verhalen, uit de echte praktijk. Als iedereen – medewerkers, klanten en vrienden van alle Vebego-bedrijven – straks de duurzame voorbeelden herkent en kan doorvertellen, zijn we geslaagd. Na zeventig jaar vol verborgen pareltjes, is het de hoogste tijd voor de tegenvraag: duurzaamheid, waar wil je
dat ik begin?
Jaarverslag 2011
31
Bericht van de Raad van Commissarissen Het is ons een genoegen u het door de directie opgestelde verslag, alsmede de door haar opgestelde en door onze raad goedgekeurde jaarrekening 2011 aan te bieden. De jaarrekening is door Deloitte Accountants B.V. gecontroleerd en van een goedkeurende controleverklaring van de onafhankelijke accountant voorzien. Deze verklaring treft u aan op pagina 73. Wij kunnen ons verenigen met het in de jaarrekening opgenomen voorstel om het resultaat over 2011 toe te voegen aan de overige reserves. Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening 2011 vast te stellen. De Raad van Commissarissen kijkt terug op het afgelopen boekjaar als een jaar dat in het teken stond van verslechterde economische omstandigheden. Desondanks heeft Vebego zich goed staande weten te houden. Ook nu staat de langetermijnvisie voorop. Vebego heeft weerbaarheid getoond en heeft laten zien zich niet te laten leiden door enkel externe factoren. Vanuit eigen kracht zijn weloverwogen strategische beslissingen genomen waar Vebego op de lange termijn haar voordeel mee zal doen. Deze ontwikkelingen zijn aan bod gekomen in de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Hierbij waren telkens alle commissarissen en bestuurders aanwezig. Sinds het boekjaar 2011 bestaat de Raad van Commissarissen uit vier leden. Wij hebben deze uitbreiding als een toegevoegde waarde ervaren. Terugkerende zaken die in de vergaderingen aan de orde komen zijn onder andere de voortgang van de strategie Close to You, investeringsprojecten en de operationele en financiële stand van zaken. Bij één vergadering was tevens de externe accountant aanwezig. Specifieke onderwerpen die de aandacht van de Raad van Commissarissen hadden in 2011 zijn de invloed van economische ontwikkelingen op de strategie, interne organisatiewijzigingen, corporate governance en ICT. Naast de vier reguliere vergaderingen heeft de Raad van Commissarissen in 2011 een bedrijfsbezoek gebracht aan de activiteit Personeelsdiensten. Ook al is het vizier ver vooruit gericht, toch denken we al in 2012 te kunnen profiteren van de in 2011 genomen maatregelen. Ondanks de economische crisis zien we dit jaar dan ook met vertrouwen tegemoet. Tenslotte een speciaal woord van waardering voor de directie en medewerkers van Vebego voor al hun inspanningen gedurende het afgelopen jaar. Zij mogen trots zijn op zichzelf en het bedrijf. Wij wensen hen dan ook veel succes toe voor 2012 en zullen de uitdagingen die de economische situatie ons geeft, samen met hen aangaan.
was getekend: De Raad van Commissarissen, - Drs. G.J. Beijer, voorzitter
- T.A. Goedmakers
- A. Vos, vicevoorzitter
- Drs. A.N.A.M. Smits
Voerendaal, 20 april 2012
32
Jaarrekening Vebego
International 2011 Inhoudsopgave
Grondslagen van de financiële verslaggeving 34 Groepsbalans per 31 december 2011 (voor winstbestemming) 40 Groepswinst- en verliesrekening over 2011 42 Overzicht van het totaalresultaat 2011 43 Groepskasstroomoverzicht 2011 44 Toelichting op de groepsbalans 46 Toelichting op de groepswinst- en verliesrekening alsmede overige toelichtingen 54 Vennootschappelijke balans per 31 december 2011 (voor winstbestemming) 58 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2011 60 Toelichting op de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening 61 Toelichting op de onderscheiden posten van de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winsten verliesrekening alsmede overige toelichtingen 62 Lijst van kapitaalbelangen 68 Overige gegevens 72 Statutaire bepalingen omtrent de winstbestemming 72 Winstbestemming 72 Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2010 72 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 73
Jaarverslag 2011
33
Grondslagen van de financiële Activiteiten Vebego International N.V. is het hoofd van een groep van ondernemingen die actief is op het gebied van Facility Services, Gezondheidszorg, Personeelsdiensten en Products & Systems.
I Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening 1 Algemeen Deze geconsolideerde jaarrekening is, in afwijking van de grondslagen voor het opmaken van de jaarrekening volgens de Nederlands-Antilliaanse wetgeving, opgemaakt met inachtneming van de wettelijke bepalingen zoals vermeld in het Nederlands Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9. De financiële gegevens van Vebego International N.V. zijn opgenomen in de groepsbalans en de groepswinst- en verliesrekening. Dientengevolge is voor de vennootschappelijke winst- en verliesrekening van Vebego International N.V. gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot een vereenvoudigde opstelling conform artikel 402, Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De onderhavige jaarrekening is de geconsolideerde jaarrekening, bedoeld voor deponering ten behoeve van de Nederlandse 100%-bedrijven die gebruik maken van de vrijstelling van artikel 403, Titel 9, Boek 2, Burgerlijk Wetboek. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de actuele waarde niet lager is dan de getoonde boekwaarde. De activa en passiva zijn opgenomen tegen nominale waarde, tenzij anders is aangegeven. De in de toelichting vermelde bedragen zijn in duizenden euro. 2 Grondslagen van consolidatie De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van Vebego International N.V. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens opgenomen van de vennootschap en haar groepsmaatschappijen. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt: - vennootschappen, ondernemingen of rechtspersonen waarin het belang van de vennootschap 100% is; - vennootschappen, ondernemingen of rechtspersonen waarin het belang van de vennootschap kleiner is dan 100% maar waar de vennootschap met doorslaggevende invloed het beleid uitoefent of het bestuur vormt, dan wel benoemt; en - vennootschappen, ondernemingen of rechtspersonen waarin de vennootschap geen kapitaalbelang heeft maar waar de vennootschap met doorslaggevende invloed het beleid uitoefent of het bestuur vormt, dan wel benoemt. Indien een vennootschap in de loop van het verslagjaar wordt verworven of afgestoten, worden de financiële gegevens van de betreffende vennootschap, afhankelijk van het moment van beschikkingsmacht inzake het tijdstip, in de groepsjaarrekening opgenomen of verwijderd. Bij acquisitie berekende goodwill wordt direct van het eigen vermogen afgetrokken. In 2011 betreft dit de acquisitie van 10% in Reflex Interim N.V. op 7-1-2011, 49% van STMG Hulp bij het Huishouden B.V. op 19-1-2011, 49% van Orbis Thuiszorg Westelijke Mijnstreek B.V. op 11-2-2011, 100% van Ad Domus Dienstencheques BVBA op 8-7-2011, 9,1% van Mederi N.V. op 25-7-2011, 50% van Hacron VOF op 7-9-2011, 8% van K2 Santé SAS op 7-9-2011, 50% van De Mangelaar BVBA op 27-9-2011 en 100% van Home Welness BVBA op 14-10-2011.
34
verslaggeving Bij die deelnemingen waarover Vebego controle heeft en er een verplichting bestaat om in de toekomst de resterende aandelen te kopen, is deze verplichting in de geconsolideerde jaarrekening op basis van beste schatting verwerkt. Als gevolg hiervan is geen aandeel derden in zowel de groepswinst- en verliesrekening, als de groepsbalans opgenomen. De lijst van kapitaalbelangen die van betekenis zijn voor het wettelijk vereist inzicht, is op pagina 68 en 69 van dit verslag vermeld. 3 Vreemde valuta • Financiële transacties Alle koersverschillen voortvloeiend uit financiële transacties in vreemde valuta worden verwerkt in de resultatenrekening. Nog niet afgewikkelde transacties, uitmondend in vorderingen en schulden per balansdatum, zijn omgerekend in euro tegen de wisselkoers per balansdatum, waarbij hieruit voortvloeiende koersverschillen eveneens in de resultaten zijn verwerkt. • Waardering buitenlandse deelnemingen Een aantal buitenlandse groepsmaatschappijen kwalificeren als bedrijfsuitoefening in het buitenland met een andere functionele valuta dan die van de vennootschap. Balansposten van buitenlandse dochterondernemingen zijn in euro omgerekend tegen de wisselkoersen, geldend aan het einde van de verslagperiode. Optredende omrekeningsverschillen worden ten laste dan wel ten gunste van het groepsvermogen gebracht. De winst- en verliesrekeningen van buitenlandse dochterondernemingen zijn in euro omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoers die voor de verslagperiode is berekend. De verschillen tussen deze gemiddelde koers en de ultimo koers worden eveneens ten laste of ten gunste van het groepsvermogen gebracht. • Wisselkoersen De koersen per 31 december 2011, alsmede de gemiddelde wisselkoersen voor het verslagjaar 2011, zijn als volgt: koers per
koers per
31-12-2010
31-12-2011
gemiddeld
Engelse pond
1,16180 euro
1,19720 euro
1,17950 euro
Zwitserse frank
0,79974 euro
0,82264 euro
0,81119 euro
4 Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Vebego International N.V. en haar groepsmaatschappijen hebben geen financiële derivaten.
Jaarverslag 2011
35
II Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat en het kasstroomoverzicht Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen historische kosten onder aftrek van de ontvangen investeringssubsidies en met daarop in mindering gebracht de cumulatieve afschrijvingen. De winstmarge op binnen de groep geleverde machines wordt niet geactiveerd. Afgeschreven wordt vanaf het moment dat het actief voor gebruik beschikbaar is volgens het lineaire systeem gebaseerd op de geschatte economische levensduur met inachtneming van restwaarde. Indien sprake is van duurzame waardevermindering worden de materiële vaste activa op lagere realiseerbare waarde gewaardeerd. Materiële vaste activa in bestelling wordt niet in de balans opgenomen. Groot onderhoud met betrekking tot de materiële vaste activa wordt in de kosten verwerkt op het moment dat dit onderhoud wordt uitgevoerd.
De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn: % van de aanschafwaarde Bedrijfsgebouwen en bedrijfsterreinen • Terreinen
• Gebouwen
• Verbouwingen
0 3 tot 6 2/3 10 tot 20
Machines en installaties
10 tot 33 1/3
Andere vaste bedrijfsmiddelen
10 tot 33 1/3
Financiële vaste activa De onder de financiële vaste activa opgenomen deelnemingen in verbonden maatschappijen zijn gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde, voor zover de groep invloed van betekenis heeft op het beleid. De netto vermogenswaarde is berekend volgens de bij Vebego gehanteerde grondslagen. Bij acquisitie berekende goodwill wordt direct van het eigen vermogen afgetrokken. Wanneer de groep gezamenlijke zeggenschap heeft met betrekking tot het beleid van de deelnemingen, worden deze deelnemingen gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde. Voor zover de groep geen invloed van betekenis heeft op het beleid, worden de deelnemingen gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere bedrijfswaarde. Deelnemingen met een negatieve netto vermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer een groepsmaatschappij geheel of ten dele instaat voor de schulden van de desbetreffende deelneming, wordt een voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het resterende aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de groepsmaatschappij ten behoeve van deze deelnemingen. Onder de financiële vaste activa zijn latente belastingvorderingen verantwoord voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens de in de jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen en fiscale voorschriften. Deze latente belastingvorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en hebben overwegend een langlopend karakter. Actieve belastinglatenties voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie worden niet opgenomen, aangezien realisatie niet waarschijnlijk wordt geacht. De onder de financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.
36
Vlottende activa Voorraden De voorraden handelsgoederen worden gewaardeerd tegen de first-in, first-out verkrijgingsprijs of lagere directe opbrengstwaarde. Deze lagere directe opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. Waar nodig, is bij de waardering rekening gehouden met mogelijke incourantheid. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Door het bestaan van een grote massa cliënten is de groep niet onderhevig aan concentratie van kredietrisico. Vorderingen wegens uitgevoerde diensten die nog niet aan opdrachtgevers in rekening zijn gebracht, zijn opgenomen onder het hoofd “Overige vorderingen en overlopende activa”. Waardering geschiedt tegen gecontracteerde prijzen. Alle vorderingen hebben een looptijd van korter dan 1 jaar.
Passiva Aandeel Vebego International N.V. en Vebego International B.V. in het groepsvermogen Het groepsvermogen bestaat, naast het aandeel derden, uit het samengevoegde vermogen van Vebego International N.V. en Vebego International B.V.
Aandeel derden in het groepsvermogen Het aandeel derden in het groepsvermogen vertegenwoordigt het minderheidsbelang van derden in geconsolideerde groepsmaatschappijen. Voorzieningen • Voor pensioenen - Pensioenvoorziening in eigen beheer Aan voormalige directieleden van enkele groepsmaatschappijen zijn pensioenrechten toegekend. Het weduwepensioen is geheel herverzekerd, terwijl het ouderdomspensioen in eigen beheer wordt opgebouwd. De voorziening is berekend op basis van de actuariële methode en de hierbij gehanteerde rente sluit aan op de rentevoet op de kapitaalmarkt. - Pensioenregelingen Vebego International N.V. en haar groepsmaatschappijen hebben diverse pensioenregelingen. De regelingen worden gefinancierd door afdrachten aan pensioenuitvoerders, te weten verzekeringsmaatschappijen en bedrijfstakpensioenfondsen. De buitenlandse pensioenregelingen zijn vergelijkbaar met de wijze waarop het Nederlandse pensioenstelsel is ingericht en functioneert. De pensioenverplichtingen uit zowel de Nederlandse als de buitenlandse regelingen worden gewaardeerd volgens de “verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering”. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening verantwoord. Aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst wordt beoordeeld of, en zo ja, welke verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie op balansdatum bestaan. Deze additionele verplichtingen, waaronder eventuele verplichtingen uit herstelplannen van de pensioenuitvoerder, leiden tot lasten voor Vebego International N.V. en haar groepsmaatschappijen en worden in de balans opgenomen in een voorziening. Een aantal groepsmaatschappijen is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds voor de schoonmaak- en glazenwassersbedrijven. Onze groepsmaatschappijen hebben in een geval van een tekort geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan door hogere toekomstige premies. Het fonds heeft per balansdatum een dekkingsgraad van 96,9%. Als onderdeel van het herstelplan heeft het pensioenfonds aangekondigd de pensioenaanspraken niet te verhogen tot het moment dat de dekkingsgraad weer minimaal 105% is. Op grond hiervan worden de komende jaren, naast de reguliere premies, geen additionele premies berekend.
Jaarverslag 2011
37
• Voor belastingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Deze verschillen zijn het gevolg van een fiscaal andere waardering van vaste activa, voorraden, debiteuren en voorzieningen. De voorziening heeft een langlopend karakter. • Overige voorzieningen Overige voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen waarvan de omvang onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten. Deze voorzieningen zijn berekend tegen nominale waarde. Hieronder zijn opgenomen: - een voorziening voor reorganisaties. Deze heeft betrekking op verplichtingen ten aanzien van aangekondigde reorganisaties en afvloeiingen; - voorzieningen voor claims; - voorzieningen voor jubileumuitkeringen; - voorzieningen voor deelnemingen met een negatieve netto vermogenswaarde waarvoor groepsmaatschappijen geheel of ten dele instaan voor de schulden van de desbetreffende deelneming.
38
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat • Netto Omzet Onder netto omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor geleverde goederen en diensten, exclusief omzetbelasting en onder aftrek van kortingen e.d. Opbrengsten van diensten worden opgenomen in de periode waarin de diensten zijn geleverd. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend. Opbrengsten voortvloeiend uit de verkoop van goederen worden verantwoord op het moment dat alle belangrijke rechten op economische voordelen alsmede alle belangrijke risico’s zijn overgegaan op de koper. De kostprijs van deze goederen wordt aan dezelfde periode toegerekend. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. De nog niet gerealiseerde winst op binnen de groep geleverde machines wordt geëlimineerd uit het groepsresultaat. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. • Kostprijs Omzet De kostprijs van de omzet omvat de kostprijs van de in het jaar verrichte diensten en verkochte goederen. De kostprijs van de verrichte diensten bestaat uit de directe loonkosten en de overige kosten die aan de verrichte diensten worden toegerekend. Onder het resultaat deelnemingen zijn verkoopresultaten met betrekking tot deelnemingen, welke tijdens het boekjaar zijn verkocht, opgenomen. Daarnaast worden voor het aandeel van Vebego, de resultaten opgenomen van niet geconsolideerde deelnemingen.
Belastingbepalingsgrondslagen De belastingen over de winst worden berekend over de commerciële resultaten, volgens de nominale tariefstellingen zoals die gelden in de verschillende landen. Hierbij wordt rekening gehouden met de van toepassing zijnde fiscale faciliteiten. Met latente belastingvorderingen en belastingverplichtingen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens de in de jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen en fiscale voorschriften is rekening gehouden.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. Geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en deposito’s. Kasstromen in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Winstbelasting, betaalde en ontvangen interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
Jaarverslag 2011
39
Groepsbalans per 31 december 2011 (voor winstbestemming) (in duizenden euro)
ACTIVA
1 Vaste activa
31.12.11
31.12.10
Bedrijfsgebouwen en
bedrijfsterreinen
11.125
Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen
9.391
11.763
32.279
Deelnemingen in verbonden partijen
15.791
9.666
Latente belastingvorderingen
2.783
2.734
Overige vorderingen en leningen u/g
4.349
4.202
22.923
2 Financiële vaste activa
3 Vlottende activa
12.214
9.330
11.672
33.216
16.602
Voorraden
Handelsvoorraden
4.603
4.603
4.747
4.747
Vorderingen
Handelsdebiteuren
107.074
108.156
Overige verbonden maatschappijen
7.205
5.341
Overige vorderingen en overlopende
activa
11.185
125.464
52.286
237.555
Liquide middelen
40
9.347
122.844
43.910
221.319
PASSIVA
4 Groepsvermogen
31.12.11
Aandeel Vebego International N.V.
in het groepsvermogen
38.503
Aandeel Vebego International B.V.
in het groepsvermogen
13.922
15.232
4.788
Aandeel derden in het groepsvermogen
5 Voorzieningen
2.705
55.130
36.426
740
768
Voor belastingen
1.890
1.944
3.468
6 Langlopende schulden Overige schulden
4.458
7.088
2.088
2.088
0
Kredietinstellingen
102
Leveranciers- en handelskredieten
19.415
verzekeringen
51.172
Overige schulden en overlopende
passiva
102.560
65
19.290
173.249
51.423 87.915
237.555
158.693
0
6.180
7 Kortlopende schulden
Belastingen en premies sociale
56.446
Voor pensioenen Overige voorzieningen
31.12.10
221.319
Jaarverslag 2011
41
Groepswinst- en verliesrekening over 2011 (in duizenden euro)
2011
8 Netto omzet Kostprijs van de omzet
788.019
618.713
721.035 560.265
Bruto-omzetresultaat 9 Verkoopkosten en algemene beheerkosten
2010
169.306
160.770
155.632
145.771
Netto-omzetresultaat
13.674
14.999
10 Financiële baten en lasten
-591
-1.789
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 11 Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat deelnemingen
13.083
13.210
-2.853
-5.341
7.497
3.333
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
17.727
11.202
Aandeel derden
-1.278
-1.506
Resultaat
42
16.449
9.696
Overzicht van het totaalresultaat 2011 (in duizenden euro)
Groepsnetto-resultaat na belastingen
Berekende goodwill
Omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen
-13.132 950
16.449
mutaties in het eigen vermogen als
-12.182
Saldo einde verslagjaar
Totaal van de rechtstreekse onderdeel van het groepsvermogen
2010
2011
4.267
-10.371 4.698
9.696
-5.673
4.023
Jaarverslag 2011
43
Groepskasstroomoverzicht 2011 (in duizenden euro)
2010
Kasstroom uit operationele activiteiten:
13.674
Aanpassingen voor:
- Afschrijvingen
10.341
- Veranderingen in werkkapitaal:
. afname kortlopende vorderingen
975
-8.278
. afname voorraden
144
206
. toename kortlopende schulden exclusief
2011
Netto-omzet resultaat
kredietinstellingen
8.051
14.999 10.026
15.702
9.170
7.630
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
33.185
32.655
Ontvangen interest
1.781
1.247
Ontvangen dividenden
1.282
346
Betaalde interest
-2.058
-1.421
Betaalde winstbelasting
-3.173
-1.902
-2.168
-1.730
Kasstroom uit operationele activiteiten
31.017
30.925
Kasstroom uit investeringsactiviteiten:
Investeringen in materiële vaste activa
-11.180
-10.086
Desinvesteringen materiële vaste activa
1.499
-136
Investeringen in geconsolideerde ondernemingen
1.762
-3.096
Investeringen in niet-geconsolideerde
ondernemingen
-6.586
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-16.969
-19.904 11.021
-9.050
14.048
Kasstroom uit financieringsactiviteiten:
Verstrekte langlopende vorderingen
-1.171
-600
Ontvangen aflossingen langlopende vorderingen
234
83
Aflossingen van langlopende schulden
0
-45
Betaalde dividenden
-4.600
-6.873
Mutatie kredietinstellingen
37
-1.582
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-5.500
-9.017
Nettokasstroom
8.548
2.004
Koers- en omrekeningsverschillen
630
3.340
Mutatie geldmiddelen
9.178
5.344
Mutatie deconsolidatie deelneming
-802
0
Saldo geldmiddelen begin verslagjaar
43.910
38.566
Saldo geldmiddelen einde verslagjaar
52.286
43.910
44
Het aan belangen van derden toerekenbare bedrag van het saldo geldmiddelen einde verslagjaar bedraagt € 6,2 miljoen (2010: € 5,1 miljoen).
Jaarverslag 2011
45
Toelichting op de groepsbalans (in duizenden euro)
Activa Vaste activa 1 Materiële vaste activa
Bedrijfsgebouwen en bedrijfsterreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Aanschafwaarde begin verslagjaar Autonome investeringen dit verslagjaar
24.806
41.079
49.077
Totaal 2011
114.962
113.238
392
4.705
5.752
10.849
9.936
Nieuw als gevolg van acquisitie
0
69
79
148
614
Desinvesteringen en buitengebruikstellingen
-1.606
-8.432
-3.388
-13.426
-11.797
0
248
278
526
2.971
Koersverschillen Aanschafwaarde einde verslagjaar
23.592
37.669
51.798
Afschrijvingen begin verslagjaar Afschrijvingen dit verslagjaar Nieuw als gevolg van acquisitie Afschrijving inzake desinvesteringen en buitengebruikstellingen Koersverschillen
verslagjaar
113.059
114.962
37.405
81.746
80.390
692
4.502
5.147
10.341
10.026
0
34
60
94
292
-817
-8.141
-2.773
-11.731
-11.312
0
134
196
330
2.350
12.467
28.278
40.035
12.214
9.330
11.672
Boekwaarde einde verslagjaar
31.749
Boekwaarde begin verslagjaar
12.592
Afschrijvingen einde
11.125
9.391
11.763
80.780
33.216
81.746
32.848
32.279
Van de boekwaarde einde verslagjaar van de bedrijfsgebouwen en bedrijfsterreinen heeft 7% (2010: 7%) betrekking op verbouwingen aan onroerende zaken waarvan de meegeconsolideerde deelnemingen als huurder wel de economische, doch niet de juridische eigenaar zijn.
46
Totaal 2010
33.216
2 Financiële vaste activa
• Deelnemingen in verbonden maatschappijen Het verloop in 2011 is als volgt:
2011
Saldo begin verslagjaar
9.666
5.495
Gekochte deelnemingen
1.865
1.438
In het verslagjaar ge(de)consolideerde deelnemingen
466
75
Resultaat deelnemingen
5.164
3.333
Dividenduitkeringen
-1.282
-346
-88
Overige mutaties
Saldo einde verslagjaar
• Latente belastingvorderingen
-329
15.791
9.666
2011
2010
Saldo begin verslagjaar
2.734
2.683
Mutatie tijdelijke verschillen
-512
-502
Nieuw als gevolg van acquisitie
561
Saldo einde verslagjaar
553
2.783
2010
2.734
Een bedrag van circa € 0,5 miljoen heeft een kortlopend karakter.
• Overige vorderingen en leningen u/g
2011
2010
Saldo begin verslagjaar
4.202
3.932
Verstrekte leningen dit verslagjaar
1.171
592
5.373
4.524
Ontvangen aflossingen dit verslagjaar
-234
-83
Overige mutaties
-790
-239
4.349
Saldo einde verslagjaar
4.202
De overige vorderingen en leningen u/g zullen uiterlijk in 2015 worden afgelost. De rentevoet bedraagt 0-5%.
Jaarverslag 2011
47
3 Vlottende activa Voorraden De voorziening incourante voorraden bedraagt € 0,1 miljoen (2010: € 0,1 miljoen). Vorderingen De voorziening voor dubieuze handelsdebiteuren bedraagt € 5,8 miljoen (2010: € 5,0 miljoen). Liquide middelen Positieve en negatieve saldi van deelnemers in de compte-joint overeenkomsten zijn in de groepsbalans gesaldeerd weergegeven. In de liquide middelen zit een bedrag van € 6,5 miljoen (2010: € 2,8 miljoen) dat op G-rekeningen staat. Deze bedragen zijn aldus niet vrij ter beschikking, maar lopen naar verwachting binnen een jaar af. De liquide middelen bevatten een bedrag van CHF 12,6 miljoen.
48
Passiva 4 Groepsvermogen
Het verloop in het verslagjaar 2011 is als volgt:
Aandeel Vebego Intern. N.V.
Aandeel Vebego Intern. B.V.
Aandeel derden
36.426
15.232
4.788
56.446
Totaal
Saldo begin verslagjaar
Uitgekeerd slotdividend 2010
0
-1.500
-625
-2.125
Dividenduitkeringen 2011
0
-2.000
-475
-2.475
Mutatie als gevolg van aankoop/verkoop
aandeel derden
-2.276
Resultaat na belastingen van 2011
Goodwill 2011
Koersverschillen
Saldo einde verslagjaar
0
0
-2.276
2.064
14.385
1.278
17.727
0
-13.132
15
-13.117
13
937
0
950
38.503
13.922
2.705
55.130
Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Vebego International B.V. wordt een slotdividend
van € 3,5 miljoen (dit betekent € 875,- per aandeel) voorgesteld. Dit voorstel is nog niet in de balans verwerkt.
Jaarverslag 2011
49
5 Voorzieningen • Voor pensioenen
2011
2010
Saldo begin verslagjaar
768
738
Dotatie ten laste van de winst- en verliesrekening
50
113
Ten laste van de voorziening besteed
818
851
-78
-83
Saldo einde verslagjaar
740
768
Een bedrag van circa € 0,1 miljoen heeft een kortlopend karakter.
• Voor belastingen
Saldo begin verslagjaar
Mutatie als gevolg van verschil tussen fiscale en
1.944
1.396
commerciële verwerking
-87
370
Koersverschillen e.d.
33
178
Saldo einde verslagjaar
1.890
1.944
• Overige voorzieningen
Saldo begin verslagjaar
3.468
4.201
Dotatie ten laste van de winst- en verliesrekening
1.147
426
4.615
4.627
Ten laste van de voorziening besteed
-342
-984
Nieuw als gevolg van acquisitie
326
0
Reclassificatie van negatieve andere deelnemingen
-141
Saldo einde verslagjaar
-175
4.458
3.468
Ultimo 2011 is een voorziening gevormd voor het ‘equal pay principe’ van Management 2000 Personaldienstleistungen Holding GmbH en de betreffende dochtermaatschappijen. Naar verwachting zullen in het komende boekjaar betalingen worden verricht tot een bedrag van € 0,2 miljoen ten laste van de daarvoor gevormde voorzieningen. Van het restant ad € 6,9 miljoen van de voorzieningen heeft € 6,6 miljoen een looptijd van langer dan één jaar, maar loopt naar verwachting binnen vijf jaar af. De overige € 0,3 miljoen heeft een looptijd van langer dan vijf jaar.
50
6 Langlopende schulden
Het verloop in 2011 is als volgt:
2011
Saldo begin verslagjaar
0
79
Nieuw als gevolg van acquisitie
2.088
0
0
-45
0
-34
Aflossingen in het verslagjaar
Reclassificatie naar kortlopende schulden
Saldo einde verslagjaar
2010
2.088
0
1.088
Vervallend na meer dan vijf jaar na balansdatum Resterende looptijd Rentevoet in procenten
n.v.t.
7,0
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
De post overige langlopende schulden bestaat uit negatieve goodwill ad € 2,1 miljoen die is ontstaan in het kader van de Purchase Price Allocation en heeft betrekking op toekomstig te verwachten additionele pensioenlasten met betrekking tot de pensioenverplichtingen van een van de groepsmaatschappijen. Een bedrag van € 0,2 miljoen heeft een looptijd korter dan 1 jaar en heeft betrekking op de in 2012 af te dragen additionele pensioenlasten. De af te dragen pensioenlasten en gelijklopende vrijval van de badwill is gebaseerd op een beste inschatting van de pensioenverzekeraar. De vrijval komt ten gunste van de post pensioenlasten in de winst en verliesrekening van de betreffende boekjaren.
7 Kortlopende schulden
• Kredietinstellingen
Per balansdatum beschikt de groep over een bankfaciliteit van € 55,5 miljoen (ultimo 2010: € 55 miljoen). Hiervan wordt
€ 0 miljoen aangewend ten behoeve van langlopende financieringen.
Ultimo 2011 bedraagt de schuld in rekening-courant bij de bankier € 0,1 miljoen.
• Belastingen en premies sociale verzekeringen
Loonbelasting en bedrijfsvereniging
25.989
26.159
Omzetbelasting en vennootschapsbelasting
25.183
25.264
31.12.11
51.172
Deze post bevat een bedrag van € 1,8 miljoen aan te betalen vennootschapsbelasting.
• Overige schulden en overlopende passiva
Investeringsverplichtingen
Overige schulden en overlopende passiva
51.423
31.12.11
Lonen en salarissen
31.12.10
31.12.10
67.895
64.598
5.646
150
29.019
102.560
23.167 87.915
eze post bevat een bedrag van CHF 20,9 miljoen. Alle kortlopende schulden hebben een looptijd van minder dan 1 jaar. D De investeringsverplichtingen betreffen verplichtingen aan (voormalige) aandeelhouders van aangekochte deelnemingen. Jaarverslag 2011
51
Niet uit de balans blijkende verplichtingen • Gestelde garanties Door de bankiers zijn bankgaranties ten opzichte van derden gesteld tot een bedrag van circa € 3,1 miljoen (2010: circa € 3,1 miljoen). Vebego International B.V. heeft zich voor € 1,2 miljoen garant gesteld ten behoeve van een kredietfaciliteit van een minderheidsdeelneming. Daarnaast heeft een van de dochtermaatschappijen van Vebego International B.V. zich voor € 0,9 miljoen garant gesteld ten behoeve van een leaseovereenkomst van een minderheidsbelang. • Operational lease Door diverse groepsmaatschappijen zijn overeenkomsten afgesloten voor auto-, computer- en machinelease. De leasekosten opgenomen in de winst- en verliesrekening 2011 bedragen € 10,2 miljoen. Voor 2012 is hiermee een jaarbedrag gemoeid van circa € 7,7 miljoen. De verplichtingen inzake de huidige leasecontracten bedragen € 10,6 miljoen voor de jaren 2013 tot en met 2016. Alle contracten hebben een looptijd welke eindigt vóór 31-12-2016. • Langlopende huurverplichtingen met derden Voor 2012 bedragen deze circa € 7,4 miljoen (2011: circa € 6,7 miljoen). De verplichtingen inzake de huidige langlopende huurverplichtingen met derden bedragen € 18,8 miljoen voor de jaren 2013 tot en met 2016. Voor de jaren na 2016 bedragen deze € 0,8 miljoen. • Aansprakelijkheid Door Vebego International N.V. zijn ten behoeve van het merendeel van de 100%-deelnemingen in Nederland aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven zoals bedoeld in artikel 403, Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9. Uit dien hoofde is Vebego International N.V. hoofdelijk aansprakelijk voor de uit de rechtshandelingen van die groepsmaatschappijen voortvloeiende schulden. Voor een beperkt aantal buitenlandse deelnemingen zijn er bepaalde garanties verstrekt. Vebego International B.V. en haar Nederlandse dochters maken deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Op grond hiervan is Vebego International B.V. hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Acht van de dochtermaatschappijen van Vebego International B.V. zijn firmant van een VOF en uit dien hoofde aansprakelijk voor de schulden van deze vennootschappen onder firma. • Verliescompensatie Er bestaat een voorwaardelijk recht op verliescompensatie op balansdatum tot een bedrag van € 19,7 miljoen (2010: € 23,2 miljoen). Verrekening met toekomstige fiscale winsten kan in een aantal landen onbeperkt plaatsvinden. • Acquisities Met betrekking tot een aantal in het verleden verworven deelnemingen, zijn met de andere aandeelhouders voorwaardelijke verplichtingen aangegaan ten behoeve van eventuele uitbreidingen van onze belangen. Daarnaast bestaat er een verplichting van € 1,4 miljoen voor de acquisitie van een nieuwe deelneming die op balansdatum nog niet is overgedragen aan Vebego International B.V. • Juridisch geschil Er is een juridisch geschil met mede-aandeelhouders in een dochtermaatschappij. De uitkomst van dit geschil is op dit moment onzeker en niet in te schatten. Daarom is er in deze jaarrekening geen voorziening voor dit risico gevormd. • Management 2000 De dochtermaatschappijen van Management 2000 Personaldienstleistungen Holding GmbH in Duitsland zijn aangesloten bij de “Tarifgemeinschaft Christliche Gewerkschaften Zeitarbeit und Personalserviceagenturen (CGZP)”. Eind 2009 heeft de vakbond IG-Metall een proces aangespannen tegen de CGZP. IG-Metall werd door de rechter in het gelijk gesteld. Per 14 december 2010 heeft de Duitse rechtbank voor arbeidszaken (Bundesarbeitsgericht) deze uitspraak bekrachtigd. Het Bundesarbeitsgericht is van mening dat de CGZP niet bevoegd is tot het afsluiten van een CAO.
52
Volgens de persmededeling van 18 maart 2011 van een aantal Duitse sociale verzekeringsinstanties betekent dit, dat alle CAO’s welke door de CGZP zijn afgesloten, niet rechtsgeldig zijn. Volgens deze instanties dienen de uitzendkrachten beloond te worden volgens het ‘equal pay principe’. De sociale verzekeringsinstanties van Duitsland zijn van mening dat de bedrijven die de CGZP-tariefafspraken hebben gehanteerd, verplicht zijn tot het nabetalen van sociale premies op basis van equal pay-tarieven.
Jaarverslag 2011
53
Toelichting op de groepswinst- en verliesrekening alsmede overige toelichtingen (in duizenden euro)
8 Netto omzet
Geografisch
Nederland
442.859
Frankrijk
2011
2010
%
56,2
404.725
56,1
105.008
13,3
101.287
14,0
%
Zwitserland
121.913
15,5
106.052
14,7
Duitsland
49.755
6,3
47.697
6,6
België
57.688
7,3
48.720
6,8
Groot Brittannië
10.304
1,3
12.206
1,7
Rest van Europa
492
0,1
348
0,1
Naar bedrijfstak
Gezondheidszorg Nederland
788.019
100,0
100,0
2011
2010
60.539
62.943
Facility Services Nederland
212.675
205.058
Gezondheidszorg België
12.667
4.402
Facility Services International
266.867
246.916
Personeelsdiensten
207.202
174.878
28.069
26.838
Products & Systems
9 Verkoopkosten en algemene beheerkosten
788.019
721.035
2011
2010
Verkoopkosten
9.438
8.727
146.194
137.044
Algemene beheerkosten
54
721.035
155.632
145.771
10 Financiële baten en lasten
• Financiële lasten
2011
2010
Rentelasten
1.776
1.151
Koersresultaten
320
1.361
363
Overige financiële lasten
• Financiële baten
357
2.459
2.869
Rentebaten
1.868
1.080
Koersresultaten
0
0
Saldo financiële baten en lasten
1.868
1.080
-591
-1.789
11 Vennootschapsbelasting De belastingdruk over het resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening bedraagt 21,8% (2010: 40,4%); het in Nederland geldende nominale tarief bedraagt 25,0%. De afwijking tussen het nominale belastingtarief en het effectieve belastingtarief wordt veroorzaakt door verschillen in de belastingtarieven van de landen waarin de groep opereert, de presentatie van de resultaten van vennootschappen onder firma onder resultaat deelnemingen terwijl de belastingdruk over deze resultaten verantwoord wordt onder belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening, en het niet waarderen van actieve belastinglatenties voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie.
Jaarverslag 2011
55
Overige toelichtingen Totaalbedrag van de afschrijvingen
2011
Begrepen in kostprijs van de omzet
5.213
4.969
Begrepen in verkoopkosten en algemene beheerkosten
5.128
5.057
Totaalbedrag van de loonkosten
10.341
10.026
2011
2010
Lonen en salarissen
473.071
426.106
Sociale lasten
81.207
70.166
Pensioenpremies
18.523
16.719
572.801
512.991
2011
2010
Begrepen in de kostprijs van de omzet
483.554
429.337
Begrepen in verkoopkosten en algemene beheerkosten
89.247
83.654
56
2010
572.801
512.991
Aantal werknemers
Het gemiddelde aantal werknemers berekend op basis van fulltimeequivalenten bedraagt
De verdeling per activiteit is als volgt:
2011
2010
17.299
18.702
2011
2010
- Gezondheidszorg Nederland
1.272
1.354
- Facility Services Nederland
3.737
4.451
- Gezondheidszorg België
477
193
- Facility Services International
6.032
6.492
- Personeelsdiensten
5.569
6.003
- Products & Systems
159
162
- Holdings
53
47
17.299
18.702
Van het gemiddelde aantal werknemers berekend op basis van fulltime-equivalenten waren er 7.815 (2010: 7.994) werkzaam buiten Nederland.
Honoraria accountantsorganisatie
2011
2010
Controle van de jaarrekening
276
285
Andere controle opdrachten
84
49
Fiscale adviesdiensten
0
0
Andere niet-controle diensten
9
0
369
334
Dit betreffen de fees van de accountant, Deloitte Accountants B.V.
Jaarverslag 2011
57
Vennootschappelijke balans per 31 december 2011 (voor winstbestemming) (in duizenden euro)
ACTIVA
31.12.11
31.12.10
12 Vaste activa
Materiële vaste activa
Andere vaste bedrijfsmiddelen
107
66
107
66
13 Financiële vaste activa
Deelnemingen in
groepsmaatschappijen
Vorderingen op
groepsmaatschappijen
58
Vlottende activa
Liquide Middelen
10.559
25.513
11.351
24.590
36.072
35.941
2.906
39.085
1.032
37.039
PASSIVA
14 Eigen vermogen
Gestort en opgevraagd kapitaal
Agioreserve
31.12.11
31.12.10
500
500
45.845
45.845
Wettelijke reserve bij deelnemingen
718
716
Reserve koersverschillen
-1.335
-1.348
Overige reserves
-9.289
-11.676
Onverdeelde winst verslagjaar
2.064
2.389
Kortlopende schulden
38.503
36.426
Kredietinstellingen
242
182
Leveranciers- en handelskredieten
18
18
Belastingen en premies sociale
verzekeringen
88
234
Overige schulden en overlopende
passiva
110
303
582
613
39.085
37.039
Jaarverslag 2011
59
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2011 (in duizenden euro)
2010
Resultaat na belastingen
0
0
Resultaat deelnemingen
2.064
2.389
Netto resultaat na belastingen
60
2011
2.064
2.389
Toelichting op de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening
Algemeen De statutaire zetel van Vebego International N.V. is te Curaçao, Nederlandse Antillen. Het vestigingsadres is Cortenbach 1 te Voerendaal, Nederland. Deze vennootschappelijke jaarrekening is, in afwijking van de grondslagen voor het opmaken van de jaarrekening volgens de Nederlands-Antilliaanse wetgeving, opgemaakt met inachtneming van de wettelijke bepalingen zoals vermeld in het Nederlands Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9. Grondslagen van de financiële verslaggeving Voor de gehanteerde grondslagen voor de waardering van de activa en passiva, alsmede voor de bepaling van het resultaat, wordt verwezen naar de toelichting op de groepsbalans en de groepswinst- en verliesrekening.
Jaarverslag 2011
61
Toelichting op de onderscheiden posten van de vennootschappelijke balans en de vennootschappelijke winst- en verliesrekening alsmede overige toelichtingen (in duizenden euro)
Balans
ACTIVA 12 Vaste activa
Materiële vaste activa
Andere vaste bedrijfs middelen 2011
Het verloop is als volgt:
Aanschafwaarde begin verslagjaar
144
144
Investeringen dit verslagjaar
81
0
Desinvesteringen en buitengebruikstellingen
-73
Aanschafwaarde einde verslagjaar
Afschrijvingen begin verslagjaar
78 24
Afschrijvingen dit verslagjaar
Afschrijving inzake desinvesteringen en
buitengebruikstellingen
Afschrijvingen einde verslagjaar
Boekwaarde begin verslagjaar
Boekwaarde einde verslagjaar
0
152
144 67 11
-57
0
45
78
66
77
62
Totaal 2010
107
66
13 Financiële vaste activa
• Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Dit betreft de deelneming in Vebego Fiba AG te Dietikon, Zwitserland en Vebego RE AG te Zug, Zwitserland. De deelnemingen worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde.
Het verloop is als volgt:
Saldo begin verslagjaar
11.351
10.974
Resultaat deelnemingen
2.064
2.389
2011
2010
Dividenduitkering
-2.869
-2.083
Overige mutaties (koersverschillen e.d.)
13
71
Saldo einde verslagjaar
• Vorderingen op groepsmaatschappijen
Het verloop is als volgt:
24.590
Overige mutaties
923
Saldo einde verslagjaar
2010
Saldo begin verslagjaar
11.351
2011
10.559
25.513
24.325 265 24.590
Dit betreft ultimo 2011 een lening verstrekt aan Vebego International B.V. en een lening verstrekt aan Vebego Services B.V.
Jaarverslag 2011
63
PASSIVA 14 Eigen vermogen
• Gestort en opgevraagd kapitaal
Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit 5.000 gewone aandelen van nominaal € 500,-. Het gestort en opgevraagd kapitaal bestaat uit 1.000 gewone aandelen van nominaal € 500,-.
• Agioreserve
Dit betreft het bedrag dat bij uitgifte van aandelen meer gestort is dan de nominale waarde. De agioreserve is belastingvrij uitkeerbaar in de vorm van bonusaandelen.
Het verloop is als volgt:
Saldo begin verslagjaar
45.845
45.845
0
0
Agiostorting
Saldo einde verslagjaar
2010
45.845
45.845
• Wettelijke reserve bij deelnemingen
Dit betreft het bedrag voor niet uitgekeerde resultaten en rechtstreekse waardevermeerderingen van deelnemingen waarvan uitkering niet zonder beperking kan worden bewerkstelligd.
Het verloop is als volgt:
Saldo begin verslagjaar
716
2
Mutatie
Saldo einde verslagjaar
• Reserve koersverschillen
Het verloop is als volgt:
Saldo begin verslagjaar
Mutatie Saldo einde verslagjaar
2010
703 13
718
716
2011
2010
-1.348
-1.419
13
71
2011
64
2011
-1.335
-1.348
• Overige reserves Het verloop is als volgt:
2011
2010
Saldo begin verslagjaar
-11.676
-12.626
Resultaat na belastingen voorgaand verslagjaar
2.389
963
-2
-13
Mutatie wettelijke reserve bij deelnemingen
Saldo einde verslagjaar
-9.289
-11.676
• Onverdeelde winst verslagjaar Het verloop is als volgt:
2011
2010
Saldo begin verslagjaar
2.389
963
Toegevoegd aan overige reserves
-2.389
-963
Resultaat na belastingen dit verslagjaar
2.064
Saldo einde verslagjaar
2.064
2.389 2.389
Jaarverslag 2011
65
Overige toelichtingen Bezoldiging bestuurders en commissarissen • Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestond in 2011 uit twee leden. De bezoldiging over het verslagjaar 2011 van de leden van de Raad van Bestuur bedroeg € 989.296 (2010: € 1.247.856) inclusief sociale lasten ad € 10.661 en pensioenpremies ad € 159.275. • Raad van Commissarissen De bezoldiging over het verslagjaar 2011 van de leden van de Raad van Commissarissen bedroeg € 132.012 (2010: € 99.349).
Aantal werknemers
2011
2010
2
3
Het gemiddelde aantal werknemers berekend op basis van fulltime equivalenten bedraagt
was getekend:s getekend: Raad van Bestuur: - ir. R.G. Goedmakers, voorzitter
- S.M.C.E. Feijen
66
Raad van Commissarissen:
- Drs. G.J. Beijer, voorzitter
- A. Vos, vicevoorzitter
- T.A. Goedmakers
- Drs. A.N.A.M. Smits
Jaarverslag 2011
67
Lijst van kapitaalbelangen
68
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Ad Domus Dienstencheques BVBA Adrem Cleaning BVBA Alpheios International B.V. Alpheios Belgium N.V. Alpheios B.V. Alpheios France S.A.S. Amhoco AG AMS Personaldienste GmbH & Co. KG Arcon Arbeitnehmerüberlassung und Constructions GmbH & Co. KG Arcon Verwaltungs-GmbH Assist at Home N.V. Assist B.V. Assist Healthcare Facilities N.V. Assist N.V. Assist zorg facilities B.V. Assist zorg in huis B.V. Assist zorgondersteuning B.V. Assist Zorgpersoneel B.V. Avisto BVBA-VSO Balma Clean GmbH Care N.V. Care Services N.V. Carrard Services S.A.S. C-Port B.V. ELSTA Elektro-Stahlbau-Planung GmbH & Co. KG EMATEC GmbH & Co. KG Everywhere Medical Care B.V. Fortron B.V. Glanzer Dienstencheques BVBA Hago Airport Security B.V. Hago Airport Services B.V. Hago Food & Industry B.V. Hago Gebäude-Service GmbH & Co. KG Hago Gebäude-Service Verwaltungs-GmbH Hago Nederland B.V. Hago Trolley Logistics B.V. Hago Zorg B.V. Hands To Work Construct N.V. Hands To Work Doradztwo Personalne Sp. Zoo Hands To Work Franchise B.V. Hands To Work Huisvesting & Vervoer B.V. Hands To Work Magyarország Szolgáltató Kft Hands To Work Packaging & Logistics GmbH Hands To Work Personaldienst GmbH Hands To Work Personeelsdiensten BVBA Home at the Office Housekeepers B.V. K2 Propreté S.A.S. K2 Santé S.A.S. Management 2000 Beteiligungs-AG Management 2000 GmbH & Co. KG Management 2000 Personaldienstleistungen Holding GmbH Management 2000 Verwaltungs-GmbH Management 2000 Zeitarbeit Verwaltungs-GmbH Medeios Belgium N.V. PERTEC Industriemontage-Personaldienste GmbH & Co. KG PROFITEC Personal-Leasing GmbH & Co. KG Pro Personalservice im Anlagenbau GmbH & Co. KG Pro Personalservice Verwaltungs-GmbH
Wichelen (B) Adegem (B) Heerlen Wilrijk (B) Heerlen Goussainville (F) Zug (CH) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Deurne (B) Heerlen Deurne (B) Deurne (B) Heerlen Heerlen Capelle aan den IJssel ‘s-Hertogenbosch Hasselt (B) Luzern (CH) Deurne (B) Deurne (B) Reims (F) Ritthem Keulen (D) Weimar (D) Oosterhout Hoensbroek Zandhoven (B) Schiphol Schiphol Roosendaal Laatzen (D) Laatzen (D) Heerlen Schiphol ‘s-Hertogenbosch Antwerpen (B) Opole (P) Venlo Venlo Budapest (H) Hannover (D) Hannover (D) Antwerpen (B) Capelle aan den IJssel Ivry sur Seine (F) Ivry sur Seine (F) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Keulen (D) Antwerpen (B) Bochum (D) Bochum (D) Keulen (D) Keulen (D)
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 50 100 100 100 100 100 75 100 100 100 100 100 75 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 60,125 66 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Q-port Dedicated Logistic People B.V. Schiphol Dienstverlening B.V. Schoonmaakbedrijf Westerveld B.V. Servicebureau Zuidgeest I B.V. Sherpa Force Holding B.V. (voorheen Hands To Work Holding B.V.) Sherpa Packaging & Logistics B.V. (voorheen Hands To Work Packaging & Logistics B.V.) Sherpa Personeelsdiensten B.V. (voorheen Hands To Work Personeelsdiensten B.V.) Sherpa Uitzendorganisatie B.V. (voorheen Hands To Work Uitzendorganisatie B.V.) STAROTEC Personaldienste GmbH & Co. KG Stama Verwaltungs- GmbH Stevedoring Company Zealand B.V. Stoffels Bleijenberg B.V. Swiss Servicepool AG TEAM-TEMPO-Personalservice GmbH & Co. KG Tence Uitzendbureau B.V. Toron Chemie B.V. Two Connect Holding B.V. Vebego Airport Services B.V. Vebego Facility Services B.V. Vebego Fiba AG Vebego Innovations B.V. Vebego International B.V. Vebego Management Consultancy B.V. Vebego Personeelsdiensten B.V. Vebego Publiek-Private Allianties B.V. Vebego RE AG Vebego Services AG Vebego Services B.V. Vebego Services GmbH Vebego Services N.V. Vebego Services S.A.S. Vebego WSW Activiteiten B.V. Vebego WSW Activiteiten II B.V. Vebego WSW Activiteiten III B.V. Vebego WSW Activiteiten IV B.V. Vebego WSW Activiteiten V B.V. Vebego WSW Activiteiten VI B.V. Vebego WSW Activiteiten VII B.V. Vebego WSW Activiteiten VIII B.V. Vebego WSW Activiteiten IX B.V. VTP Warehousing B.V. Yask B.V. (voorheen Prisma Facility Management B.V.) Yask Airport Information B.V. Zember Flex B.V. (voorheen Tence Payroll B.V.) Zember Payrolling B.V. Zember Services B.V. Zuidgeest Bouw B.V. Zuidgeest Engineering & Project Services B.V.
Venlo Schiphol Hilversum Ridderkerk Venlo
50 75 100 50 100
Venlo
100
Venlo
100
Venlo Keulen (D) Keulen (D) Ritthem Vlissingen Wangen-Brüttisellen (CH) Keulen (D) Breda Heerlen Nijmegen Schiphol Heerlen Dietikon (CH) Heerlen Voerendaal Heerlen Voerendaal Voerendaal Zug (CH) Dietikon (CH) Voerendaal Laatzen (D) Deurne (B) Reims (F) Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Voerendaal Venlo Capelle aan den IJssel Schiphol Breda Nijmegen Nijmegen Rotterdam Ridderkerk
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 75 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 50 100 75 100 100 100 50 50
Jaarverslag 2011
69
Niet-meegeconsolideerde deelnemingen
70
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Al Schoon B.V. Assist Zorgverbetering B.V. Carinova WMO Diensten B.V. Cleaningboy BVBA Cleaning Professionals Holding N.V. Cleaning Professionals N.V. Combidock B.V. Conservator Supply B.V. De Friese Wouden Huishoudelijke Hulp B.V. De Mangelaar BVBA Delta Team Personeelsdiensten B.V. Delta Team Techniek B.V. Eccos GmbH Eccos Nordost GmbH Facilitesse B.V. Floor Housekeeping B.V. Florein Bemiddeling B.V. Florein Holding B.V. Florein Zorg B.V. Glanzer N.V. Hacron VOF Hago Facility Management GmbH Hameland Facilitair VOF Het FacilityPunt CVBA VSO IBN Facilitair VOF Isopropre S.A. JacobSchoon B.V. Licom Schoon VOF Link2Care N.V. MaAssist B.V. Makkie CVBA VSO Martini Ondersteunende Diensten B.V. Mederi at Home CVBA Mederi N.V. Mondriaan Schoon B.V. NG² Hulst B.V. Orbis Huishoudelijke Hulp B.V. Orbis Thuiszorg Westelijke Mijnstreek B.V. Ploegmakers Cultuurtechniek B.V. Proteion Schoon B.V. Reflex Interim N.V. RIF Facility Management B.V. RIF Facility Services B.V. Risse Groen VOF Sens! B.V. Servico A.G. Servico CSC GmbH Servico EDA GmbH Servico FM GmbH Servico HDG GmbH Soporte CVBA STMG Hulp bij het Huishouden B.V. Toolbox55 B.V. UMCG Services B.V.
Den Dolder Hilversum Raalte Marke (B) Erembodegem (B) Erembodegem (B) Ovezande Barendrecht Oosterwolde Wachtebeke (B) ’s-Gravenhage ’s-Gravenhage Dinslaken (D) Kleinmachnow (D) Eindhoven ‘s-Gravenhage Voorburg Voorburg Voorburg Zandhoven (B) Lievelde Dinslaken (D) Lichtenvoorde Gentbrugge (B) Uden Parijs (F) Haarlem Heerlen Antwerpen (B) Rotterdam Kortrijk (B) Groningen Aalst (B) Aalst (B) Heerlen Hulst Sittard Sittard-Geleen Veghel Horn Brussel (B) Sittard Sittard Weert Veldhoven Dinslaken (D) Dinslaken (D) Dinslaken (D) Dinslaken (D) Dinslaken (D) Kortrijk (B) Arnhem Voerendaal Groningen
49,00 60,00 49,00 33,33 33,33 33,33 50,00 50,00 45,00 50,00 50,00 50,00 50,00 32,50 49,00 49,00 43,75 43,75 43,75 33,33 50,00 50,00 49,00 24,00 50,00 10,00 49,00 50,00 50,00 49,00 47,30 49,00 40,00 9,1 49,00 33,33 49,00 49,00 50,00 49,00 20,00 49,00 49,00 50,00 49,00 50,00 50,00 25,00 50,00 33,33 20,00 49,00 4,9 49,00
Naam
Vestigingsplaats Groepsaandeel %
Vedis Reiniging B.V. Vierstroom Hulp Thuis B.V. Vitaal Flex B.V. Vitafront B.V. Vivre Proper B.V. Westrom-Risse Facilitair VOF WML Facilitair VOF WVS Schoonmaak VOF
Terneuzen Zoetermeer Eindhoven Deurne Maastricht Weert Waalwijk Roosendaal
50,00 49,00 49,00 50,00 49,00 33,33 50,00 50,00
Jaarverslag 2011
71
III Overige gegevens Statutaire bepalingen omtrent de winstbestemming De statutaire bepalingen luiden als volgt: De winst, zoals deze blijkt uit de vastgestelde winst- en verliesrekening met toelichting, staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, die deze geheel of gedeeltelijk kan bestemmen tot vorming van of storting in één of meer algemene of bijzondere reservefondsen.
Winstbestemming Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld om het resultaat over 2011 toe te voegen aan de overige reserves. Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt.
Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2010 De jaarrekening 2010 is vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden op 11 mei 2011. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld conform het daartoe gedane voorstel.
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.
72
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Vebego International N.V. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 van Vebego International N.V. te Curaçao, Nederlandse Antillen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de groeps en vennootschappelijke balans per 31 december 2011 en de groeps en vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Vebego International N.V. per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Eindhoven, 20 april 2012 Deloitte Accountants B.V.
was getekend Drs. H. Wieringa RA
Jaarverslag 2011
73
Facility Services Nederland
Nederland
Fortron Specialist in glasbewassing, gevelreiniging en dieptereiniging. Nijverheidsstraat 9 6433 JZ Hoensbroek T +31 (0) 45 5223 800 www.fortron.nl Hago Schoonmaakbedrijf. Opereert in heel Nederland en biedt schoonmaakdiensten, facilitaire diensten en specialistische reinigingsdiensten. Postbus 2459 5202 CL ’s-Hertogenbosch T +31 (0) 88 0990 800 www.hago.nl Hago Airport Services Gespecialiseerd in facility services op vliegvelden. Schiphol Boulevard 199 1118 BG Luchthaven Schiphol T 31 (0) 20 3163 939 www.hago.nl Hago Next Landelijk schoonmaakbedrijf met zichtbare, transparante en gegarandeerd kwalitatieve schoonmaak. Een ‘fair cleaning’ initiatief als reactie op de kwaliteits- en prijsperikelen in de schoonmaakbranche. Postbus 2459 5202 CL ’s-Hertogenbosch T +31 (0) 88 0990 800 www.hagonext.nl
Westerveld Schoonhouders Schoonmaakbedrijf in de Randstad. Postbus 354 1200 AJ Hilversum T +31 (0) 35 6461 111 www.westerveld.nl
SDBV Verzorgt karrenregulatie, beveiliging, bagagedepots, gevonden voorwerpen en kluisjes op Schiphol. Schiphol Boulevard 199 1118 BG Luchthaven Schiphol T 31 (0) 20 3163 939
Stoffels Bleijenberg Schoonmaakbedrijf in de regio Zuidwest-Nederland. Postbus 230 4380 AE Vlissingen T +31 (0) 118 417 500 www.stoffelsbleijenberg.nl
Yask Airport Information Verzorgt de informatievoorziening op Schiphol. Schiphol Boulevard 199 1118 BG Luchthaven Schiphol T 31 (0) 20 3163 939 www.yask.nl
74
Facility Services Nederland Yask Specialist in het managen en uitvoeren van facilitaire services middels maincontracting, interim en project management, welcome services (receptie en hostess) en housekeeping. Postbus 5071 2900 EB Capelle a/d IJssel T +31 (0) 10 2889 377 www.prisma-fm.com & www.homeattheoffice.nl & www.yask.nl
Joint ventures - Hacron - Hameland Facilitair - IBN Facilitair - Licom Schoon - Risse Groen - Vitafront - Westrom-Risse Facilitair - WML Facilitair - WVS Schoonmaak
Facility Services International België
Care Biedt schoonmaak- en facilitaire diensten en specialistische reinigingsdiensten. Luchthavenlei 7B/bus 2 2100 Deurne T +32 (0) 70 233 187 www.care.be
Care Services Biedt schoonmaak- en facilitaire diensten en specialistische reinigingsdiensten in het Franstalige gedeelte. Luchthavenlei 7B/bus 2 2100 Deurne T +32 (0) 70 233 187 www.care.be
Frankrijk
Carrard Services Biedt schoonmaak- en facilitaire diensten en specialistische reinigingsdiensten. BP 381 51063 Reims Cedex T +33 (0) 32 6504 969 www.carrardservices.fr
Zwitserland
Swiss Servicepool Levert housekeeping, onderhouds-, receptie- en hostess services. Kanalstrasse 6 8953 Dietikon T +41 (0) 44 8056 050 www.swissservicepool.ch
Vebego Services Biedt schoonmaak- en facilitaire diensten en specialistische reinigingsdiensten. Kanalstrasse 6 8953 Dietikon T +41 (0) 43 3229 494 www.vebego.ch
Personeelsdiensten Nederland
Hago food & industry Schoonmaakbedrijf. Richt zich op de food- & industrysector vanuit een sterk productiegerichte visie. Postbus 1479 4700 BL Roosendaal T +31 (0) 16 5562 190 www.hagofoodandindustry.nl
Sherpa Specialist in flexibele internationale personeelsoplossingen. Postbus 3307 5902 RH Venlo T +31 (0) 77 8503 333 www.sherpaforce.com
Tence Inzetbureau Specialist in flexibele personeelsoplossingen, zoals uitzenden, poolmanagement en inhouse organisatie. Postbus 1150 4801 BD Breda T +31 (0) 76 5302 060 www.tence.nl
Zember Specialist in centrale uitvoering van personeels- en salarisadministratie van medewerkers die elders te werk zijn gesteld. Postbus 1025 4801 BA Breda T +31 (0) 76 5232 971 www.zember.nl
Duitsland
Management 2000 Specialist in het werven, selecteren en uitzenden van technische vakmensen. Rösrather Straße 19 51107 Köln T +49 (0) 221 989 320 www.management2000.de
Joint ventures - K2 Propreté - K2 Santé - NG2 Hulst - Servico
Joint ventures - C-Port - Delta Team Personeelsdiensten - Delta Team Techniek - Q-Port Dedicated Logistic People - Uitzendbureau Zuidgeest
Zorgsector
Nederland
Assist Dienstverlener in de Nederlandse zorgsector die innovatieve oplossingen biedt voor het bedrijfsmatig en klantgericht inrichten van zorgondersteunende processen. Postbus 2458 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T +31 (0) 73 6401 570 www.assistzorg.nl Assist Zorgondersteuning Levert zorgondersteunende en huishoudelijke diensten binnen zorginstellingen. Postbus 2458 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T +31 (0) 73 6401 570 www.assistzorg.nl
Assist Zorg in Huis Levert hulp bij het huishouden en thuiszorg, ongeacht de woonvorm, bij de cliënt/patiënt thuis. Postbus 2619 6401 DC Heerlen T +31 (0) 45 5738 512 www.assistzorg.nl Assist Zorgfacilities Levert advies, interim management en het beheer van facilitaire bedrijven van zorgorganisaties. Postbus 2619 6401 DC Heerlen T +31 (0) 45 5738 787 www.assistzorg.nl
Zorgsector België
Assist Dienstverlener in de Belgische zorgsector. Partner die meedenkt om ondersteunende processen anders en efficiënter in te richten. Luchthavenlei 7B/bus 2 2100 Deurne T +32 (0) 32 866 889 www.assistzorg.be
Assist Home Services Biedt huidhoudelijke diensten via dienstencheques en thuis- en gezinszorg met partners. Luchthavenlei 7B/bus 2 2100 Deurne T +32 (0) 32 866 880 www.assistathome.be
Assist Zorgpersoneel Het flexibel en effectief inzetten van personeel in zorgfuncties. Postbus 2458 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T +31 (0) 73 6401 570 www.assistzorg.nl
Assist Zorgverbetering Optimaliseert het zorgproces vanuit medisch inhoudelijk perspectief en brengt zorg in relatie tot kwaliteit en financiëring. Hoge Naarderweg 89 1217 AD Hilversum T. + 31 (0)35 6289 403 www.assistzorg.nl
EMC Artsen en Verpleegkundigen Biedt oplossingen op maat voor ieder personeelsvraagstuk in de gezondheidszorg. Postbus 4190 4900 CD Oosterhout T +31 (0) 16 2496 030 www.emc.nl Hago Zorg Biedt schoonmaak- en facilitaire diensten en specialistische reinigingsdiensten in de zorgsector. Postbus 2458 5202 CL ‘s-Hertogenbosch T +31 (0) 88 0990 800 www.hagozorg.nl
Assist Healthcare People Biedt oplossingen op maat voor ieder personeelsvraagstuk in de gezondheidszorg. Luchthavenlei 7B/bus 2 2100 Deurne T +32 (0) 32 866 880 Assist Healthcare Facilities Levert advies, interim management, exploitatie van gebouwen en het beheer van facilitaire bedrijven van zorgorganisaties. Luchthavenlei 7B/bus 2 2100 Deurne T +32 (0) 32 866 880 Assist Social Integration Werkzaam in de sociale economie met joint ventures in onder andere groenvoorziening, schoonmaak en klein onderhoud. Luchthavenlei 7B/bus 2 2100 Deurne T +32 (0) 32 866 880
Joint ventures - Al Schoon - Carinova huishoudelijke hulp - Facilitesse - FacilityPunt - Florein Bemiddeling - Florein Zorg - Floor Housekeeping - De Friese Wouden Huishoudelijke Hulp - Het FacilityPunt - JacobSchoon - MaAssist - Makkie (incl. CHS en Liberty) - Martini Ondersteunende Diensten - Mondriaan Schoon - Orbis Huishoudelijke Hulp - Orbis Thuis - Proteion Schoon - Reflex Interim - RIF Facility Management - RIF Facility Services - SenS! - Soporte - STMG Hulp bij het Huishouden - UMCG Services - Vierstroom Hulp Thuis - Vitaal Flex - Vivre Proper
Products & Systems
Nederland
Alpheios Nederland Professioneel toeleverancier. Specialist in technische schoonmaakproducten en -systemen als ook in de organisatie van schoonmaak. Postbus 2558 6401 DB Heerlen T +31 (0) 45 5738 888 www.alpheios.nl
Vebego
Toron Doen research, development en productie van chemie voor de schoonmaakbranche. Postbus 2558 6401 DB Heerlen T +31 (0) 45 5738 888
België
Alpheios Belgium Professioneel toeleverancier. Specialist in technische schoonmaakproducten en -systemen als ook in de organisatie van schoonmaak. Gaston Fabrélaan 50 2610 Wilrijk T +32 (0) 38 284 848 www.alpheios.be
Nederland
Vebego Foundation Het onderdeel van Vebego dat vandaag werkt aan de wereld van morgen. Postbus 23092 6367 ZH Voerendaal T +31 (0) 45 5628 333 www.vebego.com Vebego Innovations Richt zich op innovatieontwikkeling binnen de Vebego-bedrijven. Postbus 666 2900 AR Capelle a/d Ijssel T +31 (0) 10 2885 588 www.vebego.com Vebego International Postbus 23092 6367 ZH Voerendaal T +31 (0) 45 5628 333 www.vebego.com Vebego Management Consultancy Levert consultants op allerhande gebieden. Postbus 2619 6401 DC Heerlen T +31 (0) 45 5738 727 www.vebego.com
Adrem Cleaning Professioneel toeleverancier van technische schoonmaakproducten en -systemen. Koekoeklaan 45 9991 Adegem T +32 (0) 93 785 968 www.adrem-cleaning.be
Medeios Belgium Medeios Belgium nv Gaston Fabrélaan 50 2610 Wilrijk T +32 (0) 3 820 86 31 www.medeios.be
Jaarverslag 2011
75
Vebego is een internationaal opererend familiebedrijf actief in facility services, personeelsdiensten en de gezondheidszorg. Ruim honderd bedrijven maken onderdeel uit van Vebego: zoals Hago, Tence Inzetbureau, Vebego Services, Alpheios, Carrard, Assist en Care. Daarnaast heeft Vebego een groot aantal samenwerkingsverbanden en joint ventures. Met bijna 50.000 medewerkers is Vebego actief in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Zwitserland. De totale gemanagede omzet is 1.136 miljoen euro.
Vebego International Cortenbach 1 Postbus 23092 NL-6367 ZH Voerendaal T +31 (0) 45 5628 333 E info vebego.com www.vebego.com
76