Carnaval? geeft antwoord op pagina 3
05 Dinsdag Februari2008
Werkt bevrijdend. Oude mannenvoetbal
Globalisering
Poëzie
Verslaggevers gaan op zoek naar de zon- en schaduwkanten van de globalisering, met de Chinese expansie als rode draad. Elke week Looking for Mr. Li, in samenwerking met de VPRO en de Wereldomroep. Vandaag het verhaal van weduwe Mary Watts.
Hij is 88 en heeft het pianospel alweer enige tijd geleden achter zich moeten laten, zij is grafisch exact de helft van zijn leeftijd (33) en herstellende van een akelige keelontsteking. Zowel Drs. P als Wietske Loebis heeft een nieuwe bundel uit.
Looking for Mr. Li
Innerlijke rust op het veld
Jong en oud
08
16
22
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................................................................................................................................................................
Marcia Nieuwenhuis Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Al sinds 1848 wordt Nederland bestierd door blanke mannen. Stuk voor stuk hebben ze een christelijke achtergrond. Netjes getrouwd, een braaf uiterlijk en ze zijn allemaal ergens in de veertig of ouder. Waar de verkiezingsstrijd in de Verenigde Staten gaat tussen een vrouw, een zwarte man en een 70plusser, zijn het op ons politieke podium Balkenende, Bos, Rouvoet, Wilders, Rutte en Marijnissen. Dat gaat veranderen. Negen van de tien deelnemers aan het onderzoek van De Pers en EénVandaag vindt het geen enkel probleem als
Een homo mag ook. Maar een jood, een moslim of een ex-harddrugsgebruiker gaat voorlopig nog te ver. Dat blijkt uit onderzoek van De Pers en het EénVandaag Opiniepanel onder 21.000 Nederlanders. FOTO’S: SPAARNESTAD EN HOLLANDSE HOOGTE
de Nederlandse premier een vrouw is. Slechts 3 procent is faliekant tegen deze première. Ook tegen een homo als premier bestaat weinig bezwaar: slechts 13 procent wil geen homo. De tolerantie tegen anders-gelovigen is een stuk kleiner. Slechts de helft van de ondervraagden vindt het acceptabel als de premier van Neder-
land joods is. Minder dan eenderde ziet een moslim zitten. Vrouwen zijn toleranter dan mannen. Jongeren accepteren weer meer dan ouderen: van de tieners vinden vier van de vijf een premier van Surinaamse afkomst normaal, onder de 65-plussers is dat maar een kwart. Van de vier grote etnische groepen
zou een premier met een Surinaamse achtergrond de meeste kans maken. Een Antilliaan (door 43 procent geaccepteerd), een Turk (33 procent) of een Marokkaan (31 procent) zien de deelnemers voorlopig liever niet op het bordes naast de koningin. Op de vraag of we een voormalige gebruiker van harddrugs aan het roer
zouden willen hebben, zegt slechts 26 procent dit acceptabel te vinden. In afnemende volgorde is er verder vooral onder jongeren draagvlak voor een Jood, een Surinamer, Antiliaan, Turk, Marokkaan of moslim. Misschien zelfs voor iemand die ooit harddrugs gebruikte. Maar waar we collectief van gruwen (72 procent), is een premier van boven de zeventig. De 71-jarige Amerikaanse Republikein John McCain zou in Nederland vanwege zijn leeftijd geen enkele kans maken. Opmerkelijk. Ons staatshoofd is al decennialang een vrouw. En sinds kort nog 70-plus ook. Lees meer op pagina 6 en 7
2
Dagblad De Pers
Nieuws
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................
Avontuur Enorm potentieel met veel risico
CHINASCANT ALLETASSEN
ABN Amro zet vol in op beleggen in Afrika
Olympische Spelen
De Chinese autoriteiten zijn in de aanloop naar de Olympische Spelen begonnen om bij wijze van proef in drie metrostations in Peking tassen te scannen. De maatregel geldt voor twee grote stations in de stad en een station in het olympisch dorp. Het gaat om een onderzoek met röntgenstraling dat terroristen moet afschrikken, zei metrowoordvoerder Zhang. Het is het plan alle negentig metrostations in Peking van scanapparatuur te voorzien. De Amerikaanse recherchedienst FBI noemde vorige week de geplande veiligheidsmaatregelen voor de Olympische Spelen indrukwekkend. De FBI helpt de organisatoren van de Spelen met expertise op het gebied van antiterreurmaatregelen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Holocaust blijft bestaan
Britten kunnen weer opgelucht ademhalen. Het Britse ministerie van Onderwijs heeft gisteren laten weten dat de Holocaust niet zal verdwijnen uit de geschiedenisboekjes op middelbare scholen. Het ministerie reageerde daarmee op een anonieme kettingmail die beweerde dat de Holocaust geschrapt werd om de moslimgemeenschap niet nodeloos te kwetsen.
Vogelaar ondertekent eerste prachtwijk-contract
Minister voor Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar is een nieuwe tour gestart langs de veertig probleemwijken in Nederland. De eerste wijk die ze dit jaar bezocht, was de Rivierenwijk in Deventer, waar zij het eerste akkoord wijkenaanpak ondertekende. De ondertekening is de eerste stap in de uitvoering van het Actieplan Krachtwijken waarmee de minister de ‘aandachtswijken’ wil verbeteren. Binnen tien jaar moeten de buurten zijn omgevormd tot veertig ‘krachtwijken’. De corporaties hebben hiervoor 2,5 miljard euro uitgetrokken. Vogelaar is er trots op dat het eerste akkoord is getekend, zegt haar woordvoerder.
Voor 10,30 euro kan iedereen vanaf nu een stukje ‘Afrika’ kopen. Kansrijk, maar ook gevaarlijk. Edward Deiters Sharida Mohamedjoesoef AMSTERDAM
...
De slogan ‘Afrika, the final frontier’, zou zo uit het logboek kunnen komen van captain James T. Kirk, de beroemde aanvoerder in de sf-serie Startrek die met zijn sterrenschip het heelal verkende. Dat gaat ABN Amro, de bedenker van de catchy slogan, waarschijnlijk net iets te ver. De grootbank vindt Afrika al avontuurlijk genoeg en ziet volop beleggingspotentieel in het Afrikaanse continent. En dus lanceerde de bank de laatste twee jaar verschillende beleggingsproducten die allemaal gouden Afrikaanse bergen beloven: het African Commodities Certificaat, het Egypte Certificaat, het Nigeria Certificaat, het Marokko Certificaat en het Zuid-Afrika Certificaat. Gisteren kwam daar het Afrika Certificaat bij, een product dat vooral beleggers zal aanspreken die een gespreide belegging in Afrika willen. De onderliggende waarde van het Certificaat is gebaseerd op de Africa Access Index van Standard & Poor, die be-
staat uit de grootste Afrikaanse bedrijven zoals het Egyptische megaconglomeraat Orascom en de ZuidAfrikaanse olie- en gasgigant Sasol. Jean-Paul van Oudheusden, de grote man achter de nieuwe producten van ABN Amro, erkent dat er grote risico’s kleven aan beleggingen in het Afrikaanse continent: ‘Instituties als centrale banken zijn bijvoorbeeld nog niet volledig ontwikkeld en niet alle politieke stelsels zijn transparant en democratisch.’ De voormalige minister van Ontwikkelingssamenwerking, Jan Pronk, is nog veel stelliger en spuwt als een ware onheilsprofeet een apocalyptische boodschap uit van aids, corruptie, mensenrechtenschendingen en slecht bestuur. Desondanks hamert Van Oudheusden op de grote troef van het continent, namelijk de enorme rijkdom aan natuurlijke bronnen en de hoge economische groeicijfers van een aantal landen. Bijkomend voordeel is volgens Van Oudheusden dat de correlatie met westerse financiële markten gering is. ‘Daarmee kan een belegging in Afrika de spreiding in een portefeuille ten goede komen, ondanks het verhoogde risico.’ Lees meer op pagina 10
Fotokunst ‘Eerst moet de moslimgemeenschap naar kunst leren kijken’
Ook Gouda krabbelt terug Het is onzeker of de foto’s van Sooreh Hera over islam en homoseksualiteit zullen worden geëxposeerd. Het MuseumgoudA, dat zich had aangeboden, schuift de tentoonstelling op de lange baan. Kustaw Bessems AMSTERDAM
...
Directeur Ranti Tjan van MuseumgoudA en kunstenares Sooreh Hera spraken vrijdag uren met elkaar. Hera concludeert daaruit dat zij niet meer op een expositie hoeft te rekenen. Tjan meldde zich in november zelf bij Hera. Het Haags Gemeentemuseum had toen bekendgemaakt dat het foto’s van Hera zou weren, nadat het die eerder juist had uitgekozen voor een expositie. Op de foto’s staan homo’s die maskers dragen van de pro-
feet Mohammed en zijn neef, hetgeen voor nogal wat moslims gevoelig ligt. Het Haagse museum wilde geen moslims provoceren. Tjan verweet zijn Haagse collega destijds dat die zich schuldig maakte aan censuur. Tjan zei dat zijn museum een vrijhaven was, ook voor kunst die als kwetsend wordt ervaren. ‘Als Hera op de uitnodiging ingaat, hangen we de foto’s hier echt op’, sprak hij in het AD. Hij was – net als eerder het museum in Den Haag – zeer lovend over Hera’s artistieke kwaliteiten. Nu komt Tjan op zijn toezegging terug, aldus Hera. ‘Hij zegt dat hij eerst aan de stemming in Gouda moet werken. Er zijn Marokkanen in het museum geweest die al naar de foto’s op zoek waren. Hij wil wel, maar het kan niet, zegt hij. Hij wil eerst de moslims in zijn gemeente
naar kunst leren kijken. Maar hoe lang duurt dat?’ Tjan wil niet op het gesprek met Hera ingaan. Hij zegt dat hij nog de intentie heeft om Hera’s werken te tonen. ‘Maar we zijn nog niet uitgesproken over vragen als: wat is een tentoonstelling eigenlijk? Wat is de context? Wat is de ontwikkeling van de kunstenares?’ De schrijver Joost Zwagerman, die toevallig een deel van het gesprek tussen Hera en Tjan bijwoonde, bevestigt Hera’s lezing: ‘Tjan deed Hera de suggestie om haar werk via een galerie die hij kende aan te bieden op de KunstRAI. Die beurs is pas in mei. Daarna zou er misschien een follow up zijn in het museum. Dat is heel iets anders dan wat hij aanvankelijk had beloofd: opkomen voor de vrije expressie door simpelweg de foto’s te
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
tonen die door het Haags Gemeentemuseum waren geweerd.’ Moslims protesteren aanhoudend bij het MuseumgoudA sinds Tjan zijn voornemen bekendmaakte om de foto’s op te hangen. De directeur werd enige tijd beveiligd wegens dreigementen. Hij zegt dat de reacties geen rol spelen bij zijn beslissing, maar erkent dat een eventuele expositie lang op zich kan laten wachten. Hera wordt door moslims bedreigd om haar werk. Volgens kringen rond het gemeentebestuur van haar woonplaats is een veilige woning voor haar geregeld. De afgelopen maanden heeft zij van logeeradres naar logeeradres gezworven tot cabaretier Hans Teeuwen onderdak regelde. Teeuwen besprak de nieuwe situatie in Gouda gisteren met Hera, zegt hij. Hij blijft haar steunen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Provincie Gelderland, Brabant, Zeeland en Limburg (bus) Tijdens de carnavalsperiode kunnen de bussen van Arriva en Veolia een gewijzigde dienstregeling rijden. Amsterdam (bus/tram) Spoorvervanging Marnixstraat/Leidseplein GVB-lijnen 7, 10, 351, 352, 353, 354, 356, 358 en diverse Connexxion-lijnen. Halten Leidseplein, Elandsgracht en Raamplein vervallen.
Vandaag
Morgen
Grijs en regenachtig weer is waar we vandaag mee te maken krijgen. De temperatuur is aan de hoge kant door aanvoer van zeer zachte lucht uit het zuiden. Het wordt 10-12 graden. De wind speelt nog wel een belangrijke rol. In de loop van de dag zal de zuidelijke wind aantrekken tot matig tot vrij krachtig boven land en hard tot stormachtig aan zee.
Morgen zal het ook niet helemaal droog blijven. Het regengebied dat vandaag voor veel neerslag zorgt, trekt pas in de ochtend naar Duitsland weg. Daarachter vallen een aantal buien, waarbij onweer niet uitgesloten is. In de loop van de middag neemt ook de buiigheid af. De wind draait naar het westen en neemt in kracht af. Het wordt 8-11 graden.
Assen (bus) Wegwerkzaamheden Arriva-lijnen 50 en 51. Halten Thorbeckelaan/Oldenhofstraat, Thorbeckelaan/ De Timp, Groningerstraat/Smetanalaan, M.L. Kingweg vervallen. Harderwijk (bus) Rioolwerkzaamheden Veolia-lijnen 1 en 2 (stadsdienst). Halten Lammertkamp, Walstein, Anne Franklaan en Kiekemuren zijn vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Dagblad De Pers
Nieuws
3
Klokkenluider Patrick van der Eem
De duistere kant van Jorans maat Patrick van der Eem liet Joran van der Sloot onthullen dat hij Natalee Holloway heeft laten verdwijnen. Maar hoe koosjer is hij zelf? Mark Koster AMSTERDAM
... Freeconomy
Op wereldreis zonder geld Energiek stapt de Engelsman Mark Boyle door het Britse landschap. Hij is net begonnen aan zijn 14.000 kilometer lange tocht door Europa en het Midden-Oosten. Meer dan twee jaar zal hij onderweg zijn. Zonder geld, want zijn portemonnee heeft hij thuis laten liggen. Expres, want Boyle gelooft in freeconomy, een beweging die streeft naar een geldloze maatschappij. Tijdens zijn lange tocht rekent hij op de vrijgevigheid en gastvrijheid van de mensen die hij tegenkomt. 1 GETTY IMAGES
Zaak-Holloway Huiszoekingen in Arnhem
Joran wordt opnieuw verdacht van moord Joran van der Sloot heeft Natalee Holloway vermoord. Dat is althans de formele verdenking nu van het Openbaar Ministerie op Aruba, dat de 20-jarige daarvoor wil vervolgen.
deze week of Van der Sloot alsnog mag worden aangehouden. De politie in Nederland deed gisteren op verzoek van het OM op Aruba huiszoekingen op twee adressen in Arnhem. Het zou gaan om de wo-
Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Het OM wilde Van der Sloot vorige week al aanhouden, maar een rechter stak daar een stokje voor. De zaak tegen Van der Sloot werd medio december formeel gesloten wegens gebrek aan bewijs. De Nederlander zat al twee keer eerder vast voor betrokkenheid bij de verdwijning van de 18-jarige Amerikaanse scholiere eind mei 2005. Een rechter stelt daarom zeer zware eisen aan een nieuwe aanhouding. Een hogere rechter bepaalt later
Steunbewijs is nodig omdat het lichaam nooit gevonden is ningen van Van der Sloot en zijn oma. Zeven miljoen mensen zagen zondagavond hoe Van der Sloot vertelde hoe Holloway om het leven is gekomen op het strand tijdens een vrijpartij en dat een vriend van hem haar li-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Biechtauto Peter R. de Vries te koop
chaam heeft gedumpt op zee. Volgens hoofdofficier van justitie op Aruba, Hans Mos, kunnen de beelden van de misdaadverslaggever als bewijs worden gebruikt in de rechtbank en dat er verder onderzoek is gedaan. Deskundigen zijn het erover eens dat het OM alleen met de bekentenissen die Van der Sloot deed tegen De Vries’ infiltrant Patrick van der Eem onvoldoende heeft voor een veroordeling. Steunbewijs is nodig, helemaal omdat het lichaam van het meisje nooit gevonden is. Volgens rechtpsycholoog Peter van Koppen moet het OM eerst al het beeldmateriaal bekijken dat is opgenomen met de verborgen camera’s. ‘Het is van belang om uit te zoeken of Van der Sloot is gevoerd met informatie door Van der Eem’, stelt Van Koppen, die veel verhoren van verdachten heeft bijgewoond. ‘Maar of Van der Sloot nu heeft zitten liegen of niet, kun je niet aan iemand zien. Wel viel me op dat hij alleen consideratie heeft met zichzelf en niet met anderen.’ De advocaat van Van der Sloot zei gisteren in Nova dat zijn cliënt bereid is een verklaring af te leggen. 1
Om half acht gisterochtend heeft hij nog spullen bij elkaar gepakt uit het witte vakantiehuis op het bungalowdorp River Park in Lathum. Buurvrouw Vera Kotsour van nummer 290 zag hem zijn huis binnenglippen, terwijl ze de strijk deed. ‘Het huis is nu verlaten.’ De Wit-Russische woont sinds zondagavond naast de beroemdste en sommige menen zelfs de beruchtste klokkenluider op aarde: Patrick van der Eem, ondernemer te Almelo. Van der Eem gaat sinds gisteren de geschiedenis in als de man die Joran van der Sloot liet bekennen dat hij Natalee Holloway heeft laten verdwijnen op het strand in Aruba. De 35-jarige franchise-houder in een keten van hydraulische slangen bleek de ultieme val te zijn voor de Arnhemse student, die net als Van der Eem was opgegroeid op Aruba. Van der Eem, die met het litteken rond zijn mond een duistere invloed op Van der Sloot wist te krijgen, schermde met een omstreden verleden, een verleden waar hij niet eens zo veel over hoefde te liegen. ‘Patrick is inderdaad in aanraking geweest met de politie’, zei zijn vader Leo van der Eem gisteravond vanuit Marbella, waar hij sinds 7 jaar woont. Ook Peter R. de Vries zinspeelde op criminele antecedenten in een uitzending van RTL Boulevard. ‘Maar dat zijn jeugdzondes geweest. Ik weet niet eens
meer waarvoor hij toen is opgepakt’, zegt zijn vader. Zijn jongste zoon was altijd de wildebras van het gezin. ‘Nu hij wat ouder is, komt hij tot rust.’ De eerste week van januari, al tijdens de geheime missie met Peter R.de Vries, bracht hij nog met zijn vriendin en kinderen door bij zijn ouders in Andalusië. ‘Of ik hem heb geadviseerd? Nee. Wat ik ervan vind? Tja’, verzucht de 62-jarige oud-uitbater van negen McDonald’s zaken in Oost-Nederland. ‘Dat hij Joran aanpakt, vind ik goed, maar dat hij nu zo in de publiciteit komt, is iets waar ik nog even over moet nadenken.’ De eerste feiten over zijn verleden komen al snel naar boven. Renée Gielen, vriendin van de familie Van der Sloot, meldde gistermiddag aan journalisten dat Van der Eem heel recent nog een bittere boodschap had ingesproken bij de Van der Sloot familie.
Van der Eem wist een duistere invloed op Joran te krijgen ‘Tegen Anita van der Sloot zei hij: ‘Dat krijg je als je met mijn eiland fuckt,’ verklaart Geelen tegenover deze krant. Anita Van der Sloot bevestigt de telefonade later tegenover persbureau ANP. Die maakte op basis van het telefoongesprek het bericht dat de Van der Sloots zelfs worden ‘bedreigd’. Buurtbewoner Marijke Veth: ‘Best spannend allemaal. En die Peter vind ik een echte spetter.’ 1 Zie filmpje www.depers.nl
Van der Eem, zelf in aanraking met politie geweest. ROB HUIBERS/HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Van Dale geeft antwoord
Carnaval Tegenwoordig duurt carnaval een dag of vier, maar vroeger was het een feest van een dag, gehouden aan de vooravond van Aswoensdag. Aswoensdag is de eerste dag van de veertigdagentijd: de vasten vóór Pasen. Deze paasvasten, zoals de veertigdagentijd ook heet, is een periode van inkeer, waarin de rooms-katholiek boete doet voor zijn zonden door te vasten. In navolging van Christus, die zijn lijden voorbereidde door veertig dagen lang vastend in de woestijn door te brengen, prepareert de gelovige zich zo op gepaste wijze voor Pasen, waarop de ‘opstanding des vleses’ oftewel de verrijzenis van Christus wordt gevierd. Wie de vastentijd volgens het boekje wil beginnen, gaat op Aswoensdag ter kerke om een ‘askruisje’
(vandaar Aswoensdag) op het voorhoofd te halen. Dat kruisje symboliseert de vergankelijkheid, waar de mens zich tijdens de vasten op bezint. Voordat de vasten aanbreekt, is het feest: het vastenavondfeest, dat sinds de zeventiende eeuw ook bekend staat als carnaval. Carnaval houdt etymologisch verband met het vasten – het afzien van het eten van vlees – dat direct op dit feest volgt. Carnaval gaat namelijk
terug op het Italiaanse carnevale dat op zijn beurt gestoeld is op Latijnse elementen: het woord caro (vlees), waarvan de tweede naamval (carnis) ook in woorden als carnivoor en reïncarnatie herkenbaar is, en levare, wat ‘wegnemen’ betekent. Met carnaval viert de gelovige dus eigenlijk dat hij tot Pasen geen vlees meer zal eten. www.depers.nl/vandale
Groot etymologisch woordenboek
Dagblad de Pers
4
De Vier
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET BAL
Q&A 020-3445XXX
Dansen populair ‘In Oostenrijk is het altijd geaccepteerd gebleven om van walsen te houden ’
‘Dita von Teese hield netjes haar jurk aan’ Nederlandse chique voor het eerst na Beatrix’ debuut in 1962 weer op het Weense Opernball. ‘Dankzij Dancing with the stars zitten deze bals weer in de lift!’ Vierenzestig jonge debutanten maakten dit weekend hun entree in ’s lands hogere sociale kringen op de 41e versie van het jaarlijkse Debutantenbal in Grand Hotel Huis ter Duin te Noordwijk aan Zee. Naast het juk van de uitdunnende adel in Nederland – bij slechts gemiddeld vier tot vijf debutanten stroomt het zuivere blauwe bloed nog door de aderen – ging het debutantenbal de laatste jaren gebukt onder afnemende populariteit van het society-evenement. Maar niet langer! Het effect van de oeverloze sterren-die-dansenprogramma’s heeft ook zijn weg gevonden naar Nederlands’ gegoede kringen. ‘Dankzij Dancing with the Stars neemt de populariteit voor deze bals weer toe!’, juicht vicevoorzitter van de Osterreich Kultur
DE ONZIN
&Wirtschaft stichting, organisator van het bal, de heer Van der Spek. ‘Voor 2009 zitten we qua debutanten al volgeboekt en de aanmeldingen voor 2010 stromen in rap tempo binnen.’ Het Amsterdamse Studentencorps is tot de vreugde van Van der Spek en de zijnen zelfs bezig een eigen versie van het debutantenbal op poten te zetten. ‘Men heeft het stijldansen helemaal opnieuw ontdekt! De jonge Nederlandse adel zet zich er ook weer voor in.’ Wellicht nog heugelijker is het feit dat voor het eerst sinds lange tijd twee Nederlandse koppeltjes hun danskunsten enkele dagen terug mochten vertonen op het uiterst exclusieve Weense Opernball, waarvoor steenrijke 75-jarige medeorganisator vastgoedgigant Richard Lugner dit jaar burleskdanseres-stripster Dita von Teese had uitgenodigd. Danskoning en rechtenstudent Laurant Larive (21) – die als een van de weinigen het talent bezit linksom te kunnen walsen – was een van de
‘Die 5.000 euro waren onkosten!’ Pauw en Witteman-eindredacteur Herman Meijer weerlegt de kritiek dat de talkshow 5.000 euro heeft betaald voor een interview met de familie Van der Sloot.
Dita von Teese (inzet) mocht ook naar het bal. CAROLE MODDERMAN
bevoorrechten: ‘Het was hoogst uitzonderlijk dat Nederland vertegenwoordigd was. De laatste keer was toen koningin Beatrix er debuteerde in 1962. Ik heb ontzettend genoten. In Oostenrijk is het altijd geaccepteerd gebleven om van walsen te houden.’ Larive spotte Dita in de loge. ‘Ze heeft de hele avond netjes haar jurk aangehouden.’ Dat Lugner dames als Von Teese, Pamela Andersson en Paris Hilton als date heeft – media-aandacht en dus sponsoren verzekerd –, vindt Larive niet helemaal gepast. ‘Vorig jaar met Paris scheen het nog erger te zijn. Zo’n type past er echt niet bij. Ze kon Oostenrijk niet eens aanwijzen op de kaart. Ik moet wel zeggen dat Dita er keurig uitzag.’ Toch waren de meeste gasten van het
REUTERS
Opernball meer verguld met de aanwezigheid van een andere dame. ‘Teri Hatcher van Desperate Housewives was er ook en stal echt de show. Die heeft toch die gratie, daar houden we meer van. Misschien zou Lugner het toch meer bij dat soort types moeten houden.’ Wellicht is Van der Spek genoodzaakt in de toekomst ook dames als Von Teese uit te nodigen. ‘Als ze dan maar niet vloeken en tieren zoals mevrouw Hilton. Als mevrouw Von Teese komt, hangen er in Huis ter Duin in ieder geval genoeg gordijnen om haar mee te bedekken.’ 1
Biografe Joran van der Sloot aangeslagen ‘Wat is nog waar in dit dossier van hele en halve leugens?’
De biografie van Van der Sloot.
De biografe van Joran van der Sloot zit aangeslagen op de Dag-redactie, maar weigert aan de telefoon te reageren. ‘Ik weet waarvoor je belt, maar ik zeg niks.’ Zvezdana Vukojevic schreef samen met Joran van der Sloot het boek De zaak Natalee Holloway, maar is volgens haar hoofdredacteur Bob Witman niet geweldig gehumeurd, na het zoveelste onzinverhaal van de hoofdpersoon uit het boek. ‘Ze werkt wel, maar is behoorlijk van slag.’ Ze is een van de weinige journalisten die Van der Sloot nog heeft gesproken
in de laatste dagen. Van der Sloot wist haar zaterdag, een dag voor de uitzending, wijs te maken dat Daury, de bootman die het veronderstelde dode lichaam van Natalee Holloway in zee zou hebben gedumpt, niets met de zaak te maken had. Van der Sloot wilde zo bewijzen dat zijn hele bekentenis, waarin hij ook verklaarde dat Natalee in zijn bijzijn is gestorven, ook een leugen was. ‘Joran heeft Zvezdana het nummer gegeven, maar bij navraag blijkt dat deze jongen er niets mee te maken had’, zegt Wit-
man. Toch publiceerde Dag het artikel, in tegenstelling tot moederkrant de Volkskrant, die de door Joran aangeleverde bron niet vertrouwde. ‘Wij vonden het onze journalistieke plicht dit nieuws te brengen. Bij de Volkskrant zaten ze er minder op en durven het niet aan. Wat is er nog waar in dit dossier van hele en halve leugens? Of dit de bootjongen is weten we niet. Van der Sloot zegt dat hij slechts een Daury kent. Tja.’ Peter R. de Vries liet Vukojevic’ boek zondag symbolisch in de golven verdwijnen. 1
Ai, u heeft 5000 euro betaald. Volgens uw eigen normen mag dat niet. ‘Nou, dat is ook niet zo. Dat is geen cashbedrag geweest. Wij hebben vliegtickets betaald en een overnachting. Dat is bij ons afgeboekt. Ik moet dat ook niet verantwoorden bij de boekhouders.’ Ten tijde van de uitzending was de familie al voor familiebezoek in Nederland. Dus… ‘Nee, ze zijn op onze kosten gekomen. Toen hebben ze eerst een dag geacclimatiseerd, daarna hebben we de uitzending gehad en zijn ze in een nabijgelegen hotel gaan slapen en pas de volgende dag weer teruggevlogen. Dat doen we bij wel meer gasten. Als iemand uit Europa moet komen, betalen we zijn vliegticket.’ Als u er nog 20.000 tegenaan had gesmeten, had u een uitzending à la Peter R. de Vries kunnen maken, zeggen we pesterig. ‘Ook in dit geval vind ik niet dat er iets laakbaars is gebeurd bij Peter R. de Vries. Als je daar een redacteur op moet zetten, dan ben je met gemak 5.000 euro in de maand kwijt. Die undercoverjournalist heeft ook inspanningen verricht. Als het zuiver gespeeld wordt, is er niet zoveel aan de hand.’ De Vries doet er niet schijnheilig over. ‘Wij ook niet. We hebben gewoon niet betaald.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
De ambachtschool
V HANS
WIEGEL
orige week schreef ik over het dalende niveau van het onderwijs. In het deskundigenrapport, dat eind januari is uitgekomen staat wat leerlingen op elk niveau dienen te weten en leren van taal en rekenen. Zo moeten de leerlingen van het vmbo de poëzie van de Dichter des Vaderlands, Driek van Wissen, kunnen begrijpen. De poëet zou daar een pracht poëem aan kunnen wijden! Ze moeten ook een gesprek kunnen voeren en een briefje kunnen schrijven, waarin de
werkwoorden goed gespeld zijn. Dat is mooi, maar de realiteit is – zeggen de rapporteurs – dat een groot deel van de leerlingen in het vmbo nog niet eens de eigen leerboeken kan lezen. Het is dus heel goed dat minister Plasterk nu het advies heeft gekregen dat de klassieke vakken als lezen, schrijven, taal en rekenen in het onderwijs veel meer aandacht moeten krijgen. Daar hebben ook de jongeren die graag met hun handen willen werken en een vak willen leren, meer aan dan aan al-
lerlei ‘algemene vorming’. Juist een vak leren is voor velen een prachtkans. En we hebben vaklieden nodig, er is een enorme vraag naar. Loodgieters, elektriciens, schilders, timmermannen, stukadoors, stratenmakers, noem maar op. Gelukkig zijn er vmbo-scholen (en het is een zwaar vak die te leiden en daar les te geven) die dat begrijpen. Vijftien scholen zijn een experiment begonnen met een ‘vmbo-vakcollege’, dat over een paar jaar drieduizend jonge vaklieden moet afleveren. Meteen zijn er weer zuurpruimen die afgeven op de oude ambachtschool. Maar, schreef G.C. de Groot, oud-ambachtsschoolleerling, waren die lts en
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................
die oude ulo er nog maar, dan waren er heel wat minder problemen in het huidige onderwijs. Later is De Groot burgemeester geworden. En nog steeds kijkt hij met de grootst mogelijke waardering terug op die periode van zijn lts. Hulde voor het nieuwe experiment. Jongeren die een mooi vak willen leren krijgen weer een kans. Goed voor henzelf, goed voor het bedrijfsleven. Goed voor ons land. Politiek: steun dit plan! 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Yolanthe in de bak (1)
Yolanthe in de bak (2)
Yolanthe in de bak (3)
Yolanthe Cabau van Kasbergen is gearresteerd nadat ze met een busje van BNN tegen een flitspaal aanreed...
... De crash maakte deel uit van een nieuw tv-programma, waarin een mannelijk en een vrouwelijk team het tegen elkaar opnemen tijdens een rally door Nederland. Tijdens die tocht moeten de teams...
... opdrachten uitvoeren. De taak van gisteren luidde: rijd een deuk in de auto. Die opdracht werd ‘met heel veel enthousiasme’ uitgevoerd.
Dagblad De Pers
Binnenland
5
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Voorzitter
L
aat mij deze week een bescheiden poging wagen de aandacht te richten op de voorzitter van de Tweede kamer, mevrouw Gerdi Verbeet. Ik heb iets met haar. Je kan het liefde noemen, voorliefde. Misschien ben ik affectief verwaarloosd. Indertijd niet goed opgelet, maar je gaat er rekening mee houden. Mevrouw Verbeet hanteert een taalgebruik dat in de Kamer ouderwets is geworden. Verhuld, beschaafd. Ze zegt niet: De Kamerleden grijpen elk wissewasje aan om een onzinnig spoeddebat aan te vragen, zodat de agenda overloopt met hype-debatjes die alleen de promotie van de aanvrager dienen. Ze zegt: Het hedendaagse Kamerlid maakt zelfbewust gebruik van zijn rechten. Daarom heeft zij het de laatste tijd ook zo moeilijk. Een welgekozen woord, een beetje ironie of dubbelzinnigheid, het waren wapenen in de tijd dat de spreekwoordelijke kloof ons in de Kamer nog tegen de meeste mensen beschermde. Globalisering is eng, het islamofascisme, de meeste mensen zijn het werkelijke gevaar. In een toespraak tot de parlementaire pers presenteerde Verbeet
een handvol cijfers over het afgelopen vergaderjaar. Het aantal spoeddebatten was gestegen van 29 naar 43, het aantal vragen van 1.772 naar 2.671. Hierna riep zij de hulp van de journalisten in. Misschien konden zij er rekening mee houden dat niet elk onderwerp ook daadwerkelijk een onderwerpje is. Ze zei: samen zijn we verantwoordelijk voor het functioneren van de parlementaire democratie. Dat laatste is een armoedig argument, dat niet klopt, en alleen bedacht kan worden in een wereld waarin mensen het na gedane arbeid vertikken om naar huis gaan. De journalisten zijn er voordien, en blijven nadien hangen. Langzaam wordt het Binnenhof van hen. Geef ze een emmer en een kwast. Ze beginnen zo te sauzen. Verbeet verweert zich met een majestueuze verveling tegen de zeurpieten in de Kamer. Na de invoering van het algemeen kiesrecht schreef de beroemde historicus Huizinga dat het geen kwaad zou kunnen als een klein beetje aristocratie zich bij wijze van spreken met de volksvertegenwoordiger zou mengen. Zo zou Verbeet het ook graag zien. Maar de kloof is er nog steeds, springlevend is de kloof, alleen staan nu de smaakvollen aan
Ik heb iets met Gerdi. Je kan het liefde noemen, voorliefde
Nieuwe therapie
Over demente ouderen, ballen en dolfijnen Mama of oma is dement? Ga eens met haar naar het Dolfinarium. Daar wordt een therapie voor dementerende ouderen georganiseerd. Met dolfijnen. De bejaarden
Databank Onderzoek naar hartfalen sporters
Voetballen is er niet meer bij vanwege hartritmestoornis Sportartsen en hartchirurgen gaan onderzoeken waardoor sporters soms in actie overlijden aan hartfalen. In een databank gaan ze gegevens over deze sterfgevallen bijhouden. Ana Karadarevic AMSTERDAM
Thieme dient zestig moties in
Verbod op vissenkom? Novum DEN HAAG
...
De Partij voor de Dieren heeft in de Tweede Kamer ophef veroorzaakt door tijdens een overleg over dierenwelzijn zo’n zestig voorstellen in te dienen. De beide fractieleden Marianne Thieme en Esther Ouwehand gebruikten al hun spreektijd voor het voorlezen van de moties. Fractievoorzitter Thieme zei niet te veel tijd te willen besteden aan een inhoudelijk debat met minister van
Landbouw Gerda Verburg (CDA), omdat ‘die met haar teleurstellende nota dierenwelzijn heeft laten zien niet open te staan voor een dergelijke gedachtenwisseling’. Deze houding kwam de fractie op kritiek te staan van de overige partijen, vooral toen de partij pleitte voor een verbod op ronde vissenkommen. Krista van Velzen (SP) vroeg waarom de Partij voor de Dieren geen moeite doet om de andere partijen te overtuigen. ‘Dat is waar het om gaat bij een debat in de Kamer.’ 1
worden ‘gestimuleerd om met behulp van ballen contact te maken met de dieren’. Er was meteen een doorbraak: de ogen van de patiënten fonkelden! 1 RUBEN SCHIPPER
...
Hij was bezig met de warming-up voor een voetbalwedstrijd toen de wereld zwart werd voor zijn ogen. ‘Het volgende dat ik me herinner, is dat ik wakker werd op het veld.’ Het hart van Daniël Renes was er enkele minuten mee gestopt. Renes is niet de enige sporter wiens hart het in actie begeeft. Jaarlijks overlijden tussen de 150 en tweehonderd sporters door een plotselinge hartstilstand. Omdat onbekend is waardoor dat komt en of het vaker voorkomt onder sporters dan onder niet-sporters, starten de Vereniging van Sportgeneeskunde (VSG) en de cardiologenvereniging NVVC een databank. Hierin gaan zij alle sterfgevallen die
via sportartsen bekend worden registreren. ‘We vermoeden dat de fysieke inspanning te hoog is voor wat het hart aankan’, zegt beleidsmedewerker Corine Ottevanger van de VSG. ‘Als ze niet zouden sporten, kwamen sporters er misschien nooit achter dat ze hartproblemen hebben’. Renes’ hart stopte ermee omdat het 300 keer per minuut sloeg – tijdens het sporten is ongeveer de helft daarvan normaal – waardoor er niet genoeg bloed doorheen stroomde. De arts vond de oorzaak pas na de tweede keer dat het gebeurde. De toen 22-jaar jonge voetballer van FC Delta Sports ‘95 uit Houten bleek een hartritmestoornis te hebben. Vermoedelijk geërfd van zijn vader, die in 2000 overleed aan hartfalen. Renes: ‘Ik heb geluk gehad. Mijn hart ging uit zichzelf weer werken.’ Zijn hartproblemen hebben het leven van de inmiddels 25-jarige Renes flink veranderd. Hij zit in de ziektewet. En hij mag nooit meer voetballen. Renes heeft het geprobeerd,
Zit je goed? T I J D E L I J K 15 % KO R T I N G
meerdere keren, maar iedere keer haperde zijn hart. Dan kwam de inwendige defibrillator, die operatief onder zijn sleutelbeen is bevestigd, op gang. Sinds eind 2005 heeft het apparaat hem 22 keer een schok van 700 volt bezorgd. ‘Ik word liever aangereden door een bus dan dat ik zo’n schok krijg. Maar zonder de defibrillator zat ik hier niet meer.’ Er is een kans dat Renes helemaal van zijn hartprobleem af komt. Hij verwacht veel van een operatietechniek waarbij chirurgen de hartritmestoornis opwekken. Via de lies wordt dan een katheter ingebracht, terwijl de patiënt volledig bij bewustzijn is. Vervolgens wordt geprobeerd het bindweefsel dat de geleiding van het hart verstoort weg te branden. Afgelopen december onderging Renes die operatie in Leiden - zonder resultaat. Hij hoopt snel weer onder het mes te kunnen voor een tweede poging. ‘Ik laat het er niet bij zitten. Mijn doel is om op een dag wakker te worden en me geen zorgen te maken over mijn hart.’ 1
EKTORP fauteuils, 2-, 3-zitsbanken en chaises longues zijn gemaakt om tegen een stootje te kunnen. Je kan kiezen uit maar liefst 13 verschillende hoezen die makkelijk zijn te wisselen en te wassen.
© Inter IKEA Systems B.V. 2008
Prijsvoorbeeld met 15% korting: EKTORP fauteuil, leaby rood, 299.-, tijdelijk 254.EKTORP 2-zitsbank, leaby rood, 399.-, tijdelijk 339.EKTORP 3-zitsbank, leaby rood, 499.-, tijdelijk 424.Kijk voor alle EKTORP mogelijkheden op IKEA.nl *van 5 t/m 16 februari in alle IKEA vestigingen
O P E K T O R P FA U T E U I L S , 2 - , 3 - Z I T S B A N K E N E N C H A I S E S L O N G U E S !
ma t/m vr 10-21 uur. za 9-20 uur. IKEA.nl
6
Binnenland
Onderzoek: premier mag niet streng gelovig zijn
Première?
" "" !#" $!"
Premiers zijn vaak onopvallende mannetjes, geen flamboyante types aan een orthodoxe vorm. ‘Bij moslim denken mensen aan een extreme vorm van de islam. Bij joods denken ze misschien aan een orthodoxe jood. Het percentage dat een niet-gelovige accepteert, is zeer hoog. Ik denk dat er
)(#%
!!$
$
% $
! # # )!%"#!$%%&$
$
$%# #$%
een bepaalde religie-moeheid uitspreekt.’ Volgens Amerika-deskundige Ruth Oldenziel speelt anti-semitisme mee. ‘In de VS wordt veel opener gesproken over iemands Joodse achtergrond. In Nederland niet.’ Een atheïst zou het in de VS juist niet goed doen. Oldenziel: ‘De meeste Amerikanen vinden dat religie geen rol mag spelen in de politiek. Maar een niet-gelovige president is nog ondenkbaar.’ Dat 75 procent van de deelnemers aan het onderzoek een zwarte minister-president acceptabel vindt en slechts de helft een Surinamer, wijdt Andeweg aan politieke correctheid. ‘Met betrekking tot religie en etniciteit hebben Nederlanders dat niet. Wanneer het op ras aankomt wel.’ Han van der Horst, auteur van Onze premiers (1901-2002) loopt
hardop de Nederlandse minister-presidenten langs. ‘Ja, allemaal blanke, oudere mannen. Netjes getrouwd en bijna stuk voor stuk van christelijke huize.’ Volgens de historicus komt dat door het Nederlandse partijenstelsel. ‘Iemand wordt pas premier als hij voor alle partijen acceptabel is. Dat zijn vaak nette, onopvallende man-
netjes, geen flamboyante types.’ Professor Andeweg geeft het partijensysteem de schuld van het lage aantal vrouwen aan de top. ‘Vrouwen zijn minder actief in de ouderwetse partijpolitiek dan mannen. Dat maakt de kans groter dat er een man komt bovendrijven als er een lijsttrekker of kandidaat-premier wordt gezocht.’ 1
christelijke of islamitische premier. Ook iemand van boven de zeventig duldt zij niet. Vraag is natuurlijk waarom ze er enerzijds van staat te kijken dat 31 procent van de Nederlanders geen Jood accepteert, terwijl ze zelf niet klaar is voor een moslim. ‘De Nederlandse samenleving is zo in
verwarring, dat Nederland daar nu niet aan toe is.’ Vrouw, alleenstaand, niet-gelovig, homo of lesbisch, zwarte huidskleur, jonger dan 35 jaar en prostitueebezoek vindt Verdonk net als alleen een mbo-opleiding wél door de beugel kunnen. Hoewel Nederland anno 2008 bijna unaniem een vrouw accepteert, is dit sinds de invoering van ons huidige parlementaire stelsel in 1848 niet één keer voorgekomen. Vraag is waarom de blanke christelijke man regeert. ‘Als vrouw kom je in een oldboys network terecht, waarin de mannen elkaar vaak allemaal al langer kennen’, betoogt Verdonk. ‘Daar moet je je op de één of andere manier invechten. Maar mannen drukken je constant met je neus op de feiten dat je vrouw bent.’ Verdonk verloor bij de VVD de strijd om het lijsttrekkerschap van Mark Rutte. Ook al haalde zij bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2006 ruim 60.000 stemmen meer dan de
werkelijke voorman – een unicum in de parlementaire geschiedenis – hij bleef de leider. ‘Er zijn mensen die tegen me zeggen: de enige reden waarom dit gebeurt, is dat je vrouw bent, mannen kunnen niet tegen sterkte vrouwen.’ Dat Hillary Clinton, die ook Verdonks voorkeur geniet, het in Amerika goed doet, verbaast haar allerminst. ‘Hillary kán het natuurlijk. Het wordt tijd dat de vrouwen in Nederland hun rug rechten, de mouwen opstropen en zeggen: ik ga er tegenaan.’ Rita – ‘ik ben er klaar voor’ – Verdonk denkt dat zij al volgend jaar aan de beurt is. ‘Als iemand mij vijf jaar geleden had gezegd: over vijf jaar heb je je eigen politieke beweging, dan had ik gevraagd: joh waar gaat dit over? Heb je een gaatje in je hoofd of zo? Maar het leven bestaat ook uit het aan durven gaan van uitdagingen en het nemen van gecalculeerde risico’s. Ik verwacht dat dit kabinet in 2009 valt op onderlinge irritaties.’ 1
‘IK BEN ER KLAAR VOOR’
N
INGE VAN MILL / HH
zichtbaar tevreden. ‘Al had dat natuurlijk eigenlijk 100 procent moeten zijn.’ Ze bekijkt de lijst. ‘Homo dat gaat ook goed, mooi.’ Alleen dat 31 procent geen Jood accepteert, vind ik vrij veel. Daar schrik ik van.’ Toch heeft Verdonk zelf ook ‘problemen met’ een Turkse, Marokkaanse, streng
!!$$&
RITA VERDONK
ederland is klaar voor een vrouw als premier. Rita Verdonk glundert al bij het idee. ‘Ik ben er klaar voor.’ Het is verbluffend hoeveel vertrouwen de 52-jarige leider van Trots op Nederland uitstraalt met haar eenmansfractie in opbouw. ’s Ochtends neemt ze bij afwezigheid van haar secretaresse en gebrek aan andere medewerkers nog zelf de telefoon aan. Uit onderzoek van De Pers en het EénVandaag Opiniepanel blijkt dat 93 klaar is voor een vrouw. Dat stemt de leider van de jongste Kamerfractie
%!'
!" !!# #! $
*%%#$
D
weg, gespecialiseerd in kiezersonderzoek, is dat de meest opvallende uitkomst. ‘Er zit niet zoveel verschil in wat de ondervraagden vinden van een streng christelijke premier of van een moslim.’ Andeweg denkt dat mensen bij religie meteen denken
$%
De tijd is nu wel rijp voor een vrouw aan het roer at Nederland klaar is voor een vrouw als premier is niet zo gek. Overal om ons heen doen vrouwen mee op de hoogste politieke posities. Duitsland wordt bestuurd door Angela Merkel, in Frankrijk maakte Ségolène Royal een serieuze kans op het presidentschap, Groot-Brittannië had Margaret Thatcher. Opvallender is dat uit het onderzoek van Dagblad De Pers en het EénVandaag Opiniepanel blijkt dat gelovigen een stuk minder populair zijn. Van de 21.000 Nederlanders die aan het onderzoek meededen, accepteert maar zo’n 30 procent een premier met een streng christelijke achtergrond. Voor professor Rudy Ande-
'#!&(
!$
%##&$#&%
!&# #
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Groot verschil per leeftijd
Wat vindt de kiezer?
JONGEREN VINDEN EEN JOODSE OF ALLOCHTONE PREMIER BEST
GROENLINKS TOLERANTST, WILDERSAANHANG HET MINST
De jongeren die met het onderzoek meededen zijn een stuk toleranter dan volwassenen. Van de deelnemers tussen de 12 en 19 jaar oud accepteert 80 procent een Joodse premier. Het percentage gaat al wat naar beneden bij de 20 tot 24-jarigen (68 procent) en zakt tot een dieptepunt bij de 65 plussers. Van hen zou 46 procent een Joodse minister-president accepteren. Eenzelfde beeld komt naar voren wanneer het gaat
Van alle deelnemers aan het onderzoek is bekend wat hun politiek voorkeur is. Hieruit blijkt dat de GroenLinks-aanhang het tolerantst is, op de voet gevolgd door die van D66. Geert Wilders’ Partij voor de Vrijheid scoort het laagst. Ook de kiezers van het CDA, de VVD, de SGP en Trots op Nederland scoren onder gemiddeld. De kiezers van de PVV, de partij die stelde dat de Antillen op marktplaats.nl te koop aangeboden moest worden, hebben
om een moslim-premier. Van de jongste groep vindt 63 procent dit acceptabel. Dit percentage zakt langzaam naar mate de leeftijd van de ondervraagden stijgt. Van de 65-plussers ziet zo’n 14 procent een premier met een moslimachtergrond acceptabel. Volgens professor Rudy Andeweg denken oudere Nederlanders nog meer in termen van een blank Nederland dan jongeren die in een multiculturele samenleving zijn opgegroeid.
HH
de grootste moeite met een Antilliaanse premier. Maar een op de zes PVV-stemmers vindt dat oké. Het minst verdraagzaam staan de PVV’ers tegenover een moslim. Nog geen 3 procent wil een islamiet. Van de kiezers die op Trots op Nederland gaan stemmen als er nu verkiezingen zouden zijn, duldt 10 procent een moslim. Van de GroenLinksers accepteert tweederde een moslim in het Torentje, onder D66’ers is dat de helft.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Jonge honden
Puppie
De eerste vrouw
Na-oorlogs Nederland heeft een paar jaar een premier gehad die jonger was dan 45. Lubbers was in 1982 42 jaar oud. Balkenende, Marijnen (1963) en Van Agt (1977) waren 46 toen ze aantraden.
Toen Milo Djukanovic in 1991 aantrad als premier van Montenegro was hij 29 jaar oud en daarmee de jongste minister-president in Europa..
De eerste vrouwelijke premier ter wereld was Sirimavo Bandaranaike. Ze werd op 20 juli 1960 premier van Sri Lanka (toen nog Ceylon).
Binnenland
Verdonk: ‘Een Turk of Marokkaan als premier, daar heb ik problemen mee’ ROB OUDKERK
‘IEDEREEN MAAKT FOUTEN’
B
ijna de helft van de Amsterdammers die aan ons onderzoek meedeed duldt géén premier die prostituees heeft bezocht. Toch weerhoudt dat oud-wethouder Rob Oudkerk er niet van het burgemeesterschap van de hoofdstad te ambiëren. Eigenlijk is PvdA’er Rob Oudkerk de identificatie met zijn seksuele escapades in het verleden meer dan zat. Zijn eigen fractie dwong hem begin 2004 – alweer vier jaar geleden – af te treden. Niet vanwege zijn functioneren, maar omdat hij de omstreden, maar legale tippelzone aan de Theemsweg bezocht. ‘Je zou toch hopen dat er echt maar één criterium is waarop mensen een toekomstige premier beoordelen, namelijk de capaciteiten’, betoogt Oudkerk (52). ‘Wat je in je privéleven doet, gedaan hebt of nog van plan bent te gaan doen, zou geen enkele rol moeten spelen.’ Hij grapt. ‘Seksu-
KATHLEEN FERRIER
‘WAAROM GEEN VROUW?’
K
athleen Ferrier is zwart, Surinaams én vrouw. Drie categorieën uit ons onderzoek die het niet slecht doen. De CDA-politica vraagt zich af waarom Nederland niet klaar zou zijn voor een vrouwelijke premier. ‘India heeft een vrouwelijke president gehad. Indonesië, het grootste moslimland ter wereld, ook. In Zuid-Amerika, bekend om de machocultuur, staan in Argentinië en Chili vrouwen aan het hoofd. Waarom hier niet?’ Ferrier (50) vindt de uitkomst van het onderzoek aansluiten bij de Nederlandse maatschappij. ‘Je ziet aan deze cijfers hoe het gaat met de acceptatie van groepen in Nederland. Vrouwen doen het goed. Surinamers
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Acceptatie verschilt
MBO-NIVEAU OF LAGER Eén op de drie deelnemers aan het onderzoek vindt een premier met een opleiding van MBO-niveau of lager acceptabel. Ondervraagden die SP of PVV stemmen hebben hier minder moeite mee, respectievelijk 42 en 45 procent van hen vindt het prima. Hoe lager opgeleid, hoe beter mensen dit accepteren. En hoe hoger opgeleid, des te meer mensen moeite hebben met het idee van een lageropgeleide minister-president.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
HH
ele geaardheid heb ik nooit bij de functie-eisen voor premier zien staan.’ Het lijstje met welke kenmerken mensen al dan niet accepteren, stelt de joodse Oudkerk diep teleur. ‘Er zijn nog honderd andere eigenschappen, neem: ‘drinkt iedere avond tien bier’ of ‘was alcoholist’. Als huisarts ken ik enkele patiënten die zeer hoog in aanzien staan en in het weekend pillen nemen en echt te veel drinken, maar verder prima functioneren. Heb je als politicus een drankprobleem, dan is dat iets wat de Tweede Kamer niet aangaat, mits het je functioneren
ook niet slecht. Maar we zijn er nog lang niet.’ Het verbaast haar dat een zwarte premier zoveel acceptabeler wordt gevonden (75 procent) dan een Surinaamse (50 procent) of Antilliaanse (43 procent). ‘Als we in Nederland een zwarte minister-president zouden hebben, is dat toch al snel een Antilliaan of een Surinamer. Misschien zijn mensen onder de indruk van Barack Obama en heeft dat de antwoorden beïnvloed.’ Ferrier zit in de Tweede Kamer voor het CDA en woont sinds 1973 in Nederland. Haar vader, Johan Ferrier, was van 1955 tot 1958 premier van Suriname. Zelf weet ze niet of ze het premierschap aan zou kunnen: ‘Het is een zware en verantwoordelijke baan. Ik heb dat zowel bij mijn vader als bij de huidige premier van Nederland van dichtbij kunnen zien. Je moet van veel markten thuis zijn.’
HH
In Suriname zou eenzelfde soort onderzoek heel andere resultaten opleveren, denkt de politica. ‘Dat is echt een multireligieuze samenleving. De verschillen tussen moslim, christen, en hindoe zouden klein zijn. Wat dat betreft kan Nederland nog wat leren van Suriname.’ 1
%# &!!#
$% &'''%! !
Simply Closer # #&!!#'#
Marcia Nieuwenhuis Sanne Rooseboom
KLAAS FOPMA/HH
AHMED MARCOUCH
‘MENSEN MOETEN WENNEN’
A
hmed Marcouch zit in zijn woonkamer in het Amsterdamse Slotervaart, drinkt een kopje Lipton tea Maroc en buigt zich over de uitslagen van het onderzoek van Dagblad De Pers en EénVandaag. Nog geen derde van de deelnemers vindt een moslim als premier acceptabel. Marcouch (38) verbaast het niet. ‘Tja, het schiet niet op. Maar ik kan het wel begrijpen. We denken in Nederland op het moment sterk langs de lijnen van religie en etniciteit.’ De stadsdeelvoorzitter van Slotervaart komt in zijn werk aan de lopende band mensen tegen die het bijzonder vinden dat hun voorzitter Marokkaans en moslim is. ‘Mensen wennen aan het idee, ze moeten over een drempel heen.’ Van de ondervraagden zou 31 procent een premier van Marokkaanse achtergrond accepteren, Marcouch vindt dat niet eens zo’n slechte uitkomst. ‘Als Nederlanders voorbeelden zien van capabele politici, met een moslimachtergrond, zoals Ahmed Aboutaleb en Nebahat Albayrak, worden ze gerustgesteld.’ Hij
LG KU990 Viewty. 0,-
noemt de twee staatssecretarissen een paar keer als voorbeeld. ‘Het was moediger geweest als een van hen minister was geworden, maar dat zal de volgende stap zijn.’ Marcouch durft geen jaartal te noemen voor de eerste Nederlandse premier met een Marokkaanse achtergrond. ‘Politieke partijen moeten het lef hebben de juiste mensen met de juiste kwaliteiten naar voren te schuiven. Los van etniciteit, religie, sekse.’ Zelf zou hij best open staan voor de uitnodiging, als iemand het zou vragen. Al weet hij niet of hij het zou kunnen. Het is nu eerst tijd voor een vrouw aan de macht, denkt de stadsdeelvoorzitter. ‘Guusje ter Horst zie ik wel zitten.’ Ruim de helft is klaar voor een Joodse minister-president, zo’n 25 procent meer dan het aantal dat een moslim zou accepteren. ‘Als je bedenkt dat moslims vele generaties minder deel uit maken van Nederland, doen we het zo slecht nog niet,’ peinst Marcouch. Daar tegenover staat dat het vertrouwen van Nederland dus eeuwen op zich kan laten wachten. ‘We hebben we nog een lange weg te gaan.’ Zelf zou hij iedereen als minister-president accepteren die de juiste capaciteiten bezit. ‘Al zou ik veel moeite hebben met iemand die harddrugs heeft gebruikt of naar de hoeren gaat.’ Dat Rita Verdonk een moslim niet acceptabel vindt, had hij wel verwacht. ‘Ik vind Rita Verdonk ook niet acceptabel. Verdonk kan veel, maar binden hebben wij nog niet gezien.’ 1
Samsung E950. 19,95
( ! "#% %# % Van)
#( Van)
Voor
Voor
"#
Lees verder.. ..over het onderzoek op www.eenvandaag.nl en op www.depers.nl
niet in de weg staat. Als iemand verder zijn werk goed doet, Turks of mohammedaans is of wat dan ook, zou het eigenlijk allemaal honderd procent acceptabel moeten zijn.’ Dat nog geen twintig procent van de ondervraagden iemand van boven de zeventig jaar accepteert, vindt hij ‘echt belachelijk’. Pure leeftijdsdiscriminatie. ‘Iemand van 72 kan buitengewoon wijs en geschikt zijn, en iemand van 52 niet. Plus, wie zegt mij dat er eerlijke antwoorden worden gegeven?’ Het is voor Oudkerk een houvast dat er in binnen- en buitenland genoeg ministers en staatssecretarissen rondlopen die ook ‘wat op hun kerfstok hebben’. ‘Clinton is het mooiste voorbeeld, een buitengewoon goede president. Hij had een impeachmentprocedure aan zijn broek, maar niet om zijn functioneren. Nu is hij populairder dan zijn vrouw.’ Hoewel bijna de helft van de Amsterdammers het niet ziet zitten als hun premier naar de hoeren ging, houdt Oudkerk zich aanbevolen als burgervader. ‘Ik denk dat je niet wordt gekozen op je mooie gezicht of achtergrond, maar op de plannen die je met de stad hebt. Iedereen maakt fouten, ik ook. Maar als je niet in staat bent om fouten te vergeven – of het nou om mij gaat of niet – dan ben je geen goed mens.’ 1
7
"#
8
Buitenland
Looking for Mister Li China maakt van het suffige Zambia een bruisend land
Mary hoopt op hulp van de Chinezen
Verslaggevers gaan op zoek naar de zon- en schaduwkanten van de globalisering, met de Chinese expansie als rode draad. Looking for Mr Li, in samenwerking met de VPRO en de Wereldomroep. Jacqueline Maris NDOLA
...
Mary Watts kan niet wachten tot het stadion klaar is dat de Chinezen in hoofdstad Ndola van de Zambiaanse Copperbelt Province bouwen. Maar dat duurt nog wel even. Het terrein van 25 hectare ligt er met gras van een meter hoog woest bij. In 2010, als de volgende Worldcup wordt gespeeld, moet het stadion met veertigduizend zitplaatsen gereed zijn. Het suffige plaatsje Ndola zal dan bruisen van leven: de Chinezen wil-
len een vijfsterrenhotel bouwen, er komen moderne winkelcentra en veel nieuwe huizen. Mary rekent erop dat ze dankzij de economische ontwikkelingen dan eindelijk goed geld kan gaan verdienen. Mary Watts is weduwe. Om te overleven handelt ze in jonge hondjes en schelpen, kweekt ze planten en legt ze tuinen aan bij de rijken van Ndola. En ze heeft een prachtig gasthuis met beelden in de tuin en een zwembad. Al kan niemand in huis zwemmen. Dat was anders toen haar man John nog leefde. De zeventien jaar oudere Brit zwom elke dag. Zijn leven lang werkte hij overal ter wereld in de pijpleidingen. Zo kwam hij in 1984 in Zambia terecht waar de mooie, jonge Mary op het hoofdkantoor van het staatsbedrijf Tazama als secretaresse werkte. Hij viel als een blok voor haar. John leefde twee levens. In Engeland wachtte een vrouw van zijn eigen leeftijd met wie hij drie kinderen had. Ook met Mary ‘trouwde’ hij en kreeg hij een zoon en een dochter. Hij kocht een mooi huis voor zijn tweede gezin. Mary wist van Johns Engelse echtgenote, maar legde zich erbij neer omdat ze de vrouw zielig vond. John hield immers meer van zijn Afrikaanse leven; daar is ze nog steeds van overtuigd. Anders zou hij wel vaker naar Engeland zijn gegaan dan het jaarlijkse bezoek in augustus. Mary was gelukkig met hem. De
Chinese artsen bieden medische zorg in Zambia. HOLLANDSE HOOGTE
kinderen bezochten peperdure internationale scholen en ze had een goed leven. Dat hij er niet altijd was, maakte haar niet zoveel uit. Ze had het druk genoeg met haar plantenkwekerij. En toen stortte het zorgvuldig opgebouwde kaartenhuis in. Ze was in het zestig kilometer verderop liggende Kitwe om planten te verkopen. Toen ze de volgende dag thuiskwam,
was hij al dood. Hij was naar het ziekenhuis gegaan omdat hij het benauwd had. De dokters zeiden dat er niks aan de hand was en toen raakte hij volgens Mary in paniek. Hij raakte altijd in paniek, zegt Mary. Het volgende moment kreeg hij een hartaanval. Johns Engelse kinderen wisten van Mary’s bestaan. Zijn dochter had zelfs
gezegd dat hij van zijn eerste vrouw moest scheiden omdat hij meer van Mary hield. Maar dat wilde Mary niet omdat de wettige echtgenote aan een ongeneeslijke ziekte lijdt. De vrouw moet de schok van haar leven hebben gekregen toen ze van Mary en de kinderen hoorde. Na Johns dood vroeg Mary aan zijn oudste zoon om de opleiding van haar kinderen te betalen. Het antwoord was dat ze daar niet op hoefde te rekenen. Gelukkig had John op Mary’s aanraden bij de Zambiaanse notaris een testament laten maken. Een wettig document. Tot haar grote schrik kreeg ze eind vorig jaar post uit Engeland. Daar was nog een testament opgedoken; een Brits testament. Zelfs na zijn dood hield John zijn twee levens gescheiden. Nu willen de Engelse kinderen het originele Zambiaanse testament hebben. Sinds die vraag per e-mail kwam, slaapt Mary slecht. Ze is doodsbang dat ze op hun vaders bezittingen uit zijn. Dus heeft ze haar hoop gezet op de komst van de Chinezen. Als Ndola straks door de internationale voetbalwedstrijden en andere evenementen een kosmopolitische uitstraling krijgt, gaat haar gasthuis vanzelf in de vaart der volkeren mee. En kan ze genoeg verdienen om met hulp van de Chinezen de Engelsen te verslaan. 1 Voor meer Mr Li kijk op www.depers. nl of www.lookingformisterli.nl
Italië
Abu Dhabi
Berlusconi lonkt naar nieuwe verkiezingen
Gastarbeider-vrijgezel mag niet hokken in familiewoning Redactie buitenland
Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Als het aan Silvio Berlusconi ligt, gaan de Italianen zo snel mogelijk weer naar de stembus. In een gesprek met senaatsvoorzitter Franco Marini zei voormalig premier Berlusconi dat hij een wijziging van de Italiaanse kieswet niet zal steunen. In plaats daarvan wil hij dat er zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven. Berlusconi’s partij Forza Italia leidt momenteel in de peilingen. Als de peilingen kloppen, is het goed mogelijk dat Berlusconi voor de derde keer premier wordt.
Toen premier Romano Prodi op 24 januari door de senaat aan de kant werd geschoven, gingen er stemmen op om de Italiaanse kieswet te veranderen. In het huidige politieke systeem krijgen kleine politieke partijen relatief veel macht, wat de stabiliteit van coalities niet ten goede komt. President Giorgio Napolitano en een groot aantal ervaren senatoren willen dit systeem op de schop gooien, zodat toekomstige regeringen het langer volhouden dan de gemiddelde anderhalf jaar. Marini werd door president Napolitano gevraagd steun te zoeken voor deze wetswijziging onder de verschillende politieke partijen. Na een ge-
AMSTERDAM
Silvio ruikt winst. REUTERS
...
sprek met de rechtse Berlusconi werd gisteren duidelijk dat deze niet zit te wachten op een verandering van de kieswet. Forza Italia hoopt op snelle verkiezingen zodat de partij kan profiteren van de huidige populariteit. Hoewel de 71-jarige mediatycoon Berlusconi tijdens zijn vorige periodes als premier regelmatig achtervolgd werd door beschuldigingen van fraude en belastingontduiking, is zijn populariteit het afgelopen jaar weer toegenomen. Volgens de peilingen loopt hij zes tot zestien procent voor op zijn linkse rivalen. 1
Ben je alleenstaand en zoek je een woning? Dan moet je niet in Abu Dhabi zijn. In het emiraat zijn zevenacht- of tienkamervilla’s en gigantische appartementen eerder regel dan uitzondering. Geschikt voor de in Abu Dhabi over het algemeen grote gezinnen, maar voor een vrijgezel overdreven groot en niet te betalen. En zo’n woning delen met mede-vrijgezellen is binnenkort illegaal. Als het aan de regering van Abu Dhabi ligt, mogen vrijgezellen alleen nog in daartoe aangewezen vrijgezellenwoningen verblijven, in een vrijgezellenbuurt. In verband met het
nijpende woningtekort moeten ‘familiewoningen’ voorbehouden blijven aan gezinnen, vindt de regering. De maatregel treft vrijwel alleen de honderdduizenden mannelijke gastarbeiders uit voornamelijk Azië, die uit geldgebrek zonder hun gezin naar het emiraat zijn gekomen. Onder de inheemse Arabische bevolking zijn vrijwel geen alleenstaanden: kinderen wonen bij hun ouders in, vaak ook nadat ze zelf zijn getrouwd. Als de wet van de regering wordt aangenomen, moeten overtreders ervan fikse boetes betalen. Zo’n 3.500 euro voor wie zijn villa aan meer dan twee vrijgezellen verhuurt, en 350 euro voor overtredende flateigenaren. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Onderzoek in de ruimte
Tragedie in Ludwigshafen
IRAN LANCEERT RUIMTERAKET NEGEN DODEN DOOR BRAND IN BAAN ROND DE AARDE TIJDENS CARNAVALSVIERING Iran heeft gisteren een ruimtevaartcentrum geopend en een onderzoeksraket gelanceerd. Dat heeft de Iraanse televisie gemeld. Gezegd
werd dat de raket de ruimte in is geschoten. Deskundigen plaatsten eerder vraagtekens bij een dergelijke claim.
Een brand in een drie verdiepingen tellend woonpand in het Duitse Ludwigshafen heeft zondag aan zeker negen mensen het leven gekost. On-
der de slachtoffers bevinden zich vijf kinderen. Gisteren lagen nog 24 gewonden in het ziekenhuis. Twee van hen verkeren in levensgevaar. In het
“84% van de automobilisten vindt de huidige wachttijden op nieuwe auto’s veel te lang.”
appartementencomplex in het centrum van de stad woonden 52 mensen, maar volgens de politie was in een van de woningen een carnavalsfeest met veel gasten gaande. De brand brak zondag aan het eind van de middag uit. Ooggetuigen zagen metershoge vlammen uit het dak slaan. Volgens de Duitse politie speelden zich er dramatische taferelen af. Het vuur verspreidde zich zo snel dat mensen kinderen naar beneden gooiden, waar de brandweer hen probeerde op te vangen. Daarna sprongen de volwassenen zelf. De oorzaak van de brand is nog onbekend.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Het weer Bron: directauto.nl, oktober 2007
Ndola: 25°C/18°C, lichtbewolkt New York: 11°C/10°C, regen
Buitenland
9
Voorverkiezingen Campagnes
Alle remmen los op spannende Super Tuesday Mars van Grunsven NEW YORK
...
In een reclamespot van een halve minuut richtte Barack Obama zich afgelopen zondag tijdens de Super Bowluitzending op American football-fans in 22 staten. ‘We kunnen het milieu redden, terwijl we ook banen en nieuwe kansen scheppen’, beloofde hij onder meer. De bedoeling van het spotje was volgens strategen duidelijk: Obama wil zijn achterstand op Hillary Clinton onder vrouwelijke kiezers compenseren door de veelal mannelijke footballkijkers naar zijn kamp te lokken. Maar er was meer te halen voor Obama. Ook jonge vrouwen zouden
het spotje zien tijdens een van de vele Super Bowl-feestjes in het land. Obama en Clinton hebben de afgelopen week samen voor negentien miljoen dollar uitgegeven aan tvspotjes. Daarin onthouden de twee zich van onderlinge aanvallen, maar richten zich op specifieke groepen kiezers – in het bijzonder de grote latinogemeenschappen in staten als Arizona, California, Colorado, New Mexico, Arizona en New York. Het verbaast Fernando Guerra, hoogleraar politicologie aan Loyola Marymount University in Los Angeles, niet. ‘Hoe nipter een verkiezing, des te belangrijker wordt de latinostem.’ En nipt is het. In de laatste peilingen heeft Clinton een minimale voorsprong. De campagnes van beide kandidaten hebben al aangegeven dat ze verwachten dat de strijd in ieder geval doorgaat tot 4 maart, als Texas en Ohio stemmen, en misschien zelfs tot 22 april (Pennsylvania). Aan Republikeinse zijde lijken de
2008
Bij de Republikeinen moet het raar lopen als John McCain na vandaag de nominatie niet op zak heeft. Aan Democratische zijde knokken Hillary Clinton en Barack Obama waarschijnlijk ook na Super Tuesday nog even door.
verkiezingen
Afghanistan
‘Maak je geen zorgen schat.. je hebt mij.’ COPYRIGHT 2007. DAN WASSERMAN. THE BOSTON GLOBE. DISTRIBUTED BY TRIBUNE MEDIA SERVICES.
kaarten na John McCains overwinning in Florida daarentegen geschud. De Republikeinen doen het dan ook wat rustiger aan met de tv-spotjes, mede doordat ze deze verkiezingen zowaar over minder financiën beschikken dan de Democraten. De kandidaten compenseren dit door in zoveel mogelijk tv-programma’s op te komen draven en ongelimiteerd interviews af te geven. Zo valt het als Amerikaan niet mee om niet te weten dat het vandaag Super Tuesday is, zelfs als hij geen tv-kijker is – overigens een rari-
teit in een land waar men gemiddeld vier uur per dag voor de buis doorbrengt. De campagnes worden natuurlijk ook op de grond gevoerd. Obama trekt in het gezelschap van Oprah Winfrey en de halve Kennedy-familie van staat tot staat, waar hij in korte tijd zoveel mogelijk massa’s probeert toe te spreken. Clinton doet hetzelfde in de staten in New England maar dan in gezelschap van de rest van de Kennedy-familie, terwijl oud-president Bill Clinton namens haar het zuiden en de westkust voor
zijn rekening neemt. Waartoe al deze inspanningen ook zullen leiden, deze Super Tuesday belooft het bewijs te worden dat zeven jaar Bush in ieder geval de Amerikaanse democratie nieuw leven heeft ingeblazen: er worden recordopkomsten verwacht. Volgens de laatste peiling van de Wall Street Journal en NBC News schreeuwt Amerika dan ook om verandering: slechts 19 procent van de ondervraagden vindt dat het land de juiste koers vaart. 1
Tsjaad
Opnieuw burgerslachtoffers Groen licht voor buitenlands ingrijpen Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Afghaanse en buitenlandse militairen hebben gisteren bij een inval in het huis van een talibanverdachte in de West-Afghaanse provincie Farah negen mensen doodgeschoten, onder wie twee vrouwen en twee kinderen. In de provincie Helmand kwam bij een soortgelijke operatie een opstandeling om het leven en raakte zijn 8-jarige dochtertje gewond. De inval in Farah, in het district Bak-
wa, werd uitgevoerd na aanwijzingen dat opstandelingen in het huis aan het vergaderen waren. De hoofdverdachte, mullah Manan, ontkwam. Slachtoffers onder de burgerbevolking zijn een heikel punt in de oorlogvoering in Afghanistan. De Afghaanse president Hamid Karzai heeft de buitenlandse troepen herhaaldelijk gemaand hun operaties beter met het Afghaanse leger en de politie te coördineren. In 2007 kwamen meer dan 1.977 burgers om het leven in Afghanistan. 1
Novum/AP AMSTERDAM
...
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft gisteren de rebellenaanval op Tsjaad veroordeeld en in een verklaring Frankrijk en andere landen toestemming verleend de regering van het Afrikaanse land te helpen de aanvallers af te slaan. Eerder stuurde de Tsjadische ambassadeur Mahamat Adoum een brief aan de Veiligheidsraad waarin Tsjaad alle landen om hulp vroeg tegen de rebellen, die de ‘wettige regering met geweld omver proberen te werpen’. In haar verklaring roept de Veiligheidsraad landen op om de Tsjadische regering te helpen de rebellen te verslaan. De meest voor de hand liggende kan-
didaat om in Tsjaad in te grijpen is Frankrijk, dat permanent rond de 1.500 militairen in de voormalige kolonie gelegerd heeft. De Franse VN-ambassadeur Jean-Maurice Ripert zei nog niet te kunnen zeggen of Frankrijk aan het verzoek van de Veiligheidsraad gehoor geeft. Hij zei dat het belangrijk is dat als dat besluit wordt genomen, het ingrijpen door de VN is gelegitimeerd. Gisteren was de Tsjadische hoofdstad Ndjamena voor de derde dag op rij het toneel van zware gevechten tussen het leger loyaal aan president Idriss Déby en een drietal rebellenorganisaties. Duizenden inwoners zijn de stad inmiddels ontvlucht. Er zijn nog geen cijfers beschikbaar, maar de strijd heeft veel slachtoffers gekost. 1
Een Franse tank in Tsjaad. AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
Londen
Verkiezingen Servië
HANDLANGERS PRO-WESTERSE KOERS DUURT VEROORDEELD VOORT BELOOFT BORIS TADIC Een Britse rechtbank heeft gisteren vijf mannen van Afrikaanse afkomst tot celstraffen van zeven tot zeventien jaar veroordeeld voor het verlenen van hulp aan de daders van een mislukte aanslag op het Londense openbaar vervoer in juli 2005. De mislukte aanslag volgde twee weken nadat een serie aanslagen in Londen 52 levens had geëist. De mannen voorzagen de voortvluchtige terroristen van ondermeer schuilplaatsen en paspoorten.
Boris Tadic heeft gisteren zijn herverkiezing als president van Servië gevierd met de belofte zijn pro-westerse koers te vervolgen, ondanks de boosheid van nationalisten over de naderende onafhankelijkheidsverklaring van de provincie Kosovo. Tadic won de tweede ronde van de presidentsverkiezingen met 50,5 procent van de stemmen, tegen 47,7 procent voor zijn tegenstrever, de ultranationalist Tomislav Nikolic. ‘Dit is Servië dat recht
op de Europese Unie af gaat’, zei Tadic in een overwinningstoespraak. ‘Dit is een overwinning voor heel Servië en zijn democratie.’ Volgens minister van Buitenlandse Zaken Vuk Jeremic van Tadic’ Democratische Partij hebben de Servische burgers overduidelijk voor een toekomst in de EU gekozen. ‘Nu is er geen weg meer terug.’ De verslagen Nikolic feliciteerde Tadic en zei hard oppositie te zullen blijven voeren.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Slaapoverval (1)
Slaapoverval (2)
Een inbreker in Kuala Lumpur was uitgeput toen hij binnen was. Hij is in slaap gevallen in een kinderbedje. De politie trof hem daar aan.
De inbreker gebruikt drugs en de slaap overviel hem. De 9-jarige zoon van de familie ontdekte ‘Goudlokje’. Zo noemt de politie hem.
10
Dagblad De Pers
Economie
Luchtvaart
Zelfs Ryanair moet ook eens landen Redactie economie AMSTERDAM
...
De prestaties van budgetluchtvaartmaatschappij Ryanair, in Nederland actief vanaf de luchthavens van Eindhoven en Maastricht, zijn buitengewoon: jaar in, jaar uit groeit de Ierse prijsvechter met cijfers die de concurrentie angst inboezemen. Maar zelfs Ryanair moet nu voor het eerst waarschuwen dat aan de vlucht naar boven een einde is gekomen en dat de jumbo terugkeert uit de stratosfeer. Gisteren zei topman Michael O’Leary over het volgende fiscaal jaar, dat bij Ryanair vanwege een gebroken boekjaar ingaat per april, dat het risico bestaat dat de winst met de helft daalt. Boosdoener zijn de gestegen brandstofprijzen waar Ryanair zich nauwelijks voor heeft ingedekt. Dat betekent dat het vliegbedrijf kerosine moet inkopen tegen het huidige, hoge tarief. Bovendien, zo sprak O’Leary omineus, bestaat de kans dat de blijvend hoge brandstofprijzen gepaard gaan met een afnemende vraag van consumenten en een zwakke pond. Gevolg daarvan zijn nog lagere vliegtarieven; leuk voor de luchtreiziger, maar niet leuk voor Ryanair dat daardoor moeilijk de huidige winstgevendheid kan volhouden. Volgens de Ierse topman heeft de gehele Europese luchtvaartsector last van een typische ‘cyclische neergang’ die al naar gelang de ernst van de omstandigheden kan uitgroeien tot een ‘perfect storm’. Ook in die condities blijft Ryanair aanvallen: O’Leary zegt agressief te blijven uitbreiden met nieuwe routes en vliegtuigen. 1
Michael O’Leary. REUTERS
Beleggen Instappen of niet?
Avontuurlijk in Afrika Beleggen in Afrika is niet voor bangeriken. Want er zijn oorlogen, aids en corruptie. Toch stijgen de koersen al jaren meer dan in het Westen. Edward Deiters Sharida Mohamedjoesoef AMSTERDAM
...
‘Dit is het pure spul’, houdt Jean-Paul van Oudheusden een zaal met zo’n honderd beleggers voor. Als manager van ABN Amro Markets brengt Van Oudheusden avontuurlijke beleggingsproducten aan de man. En 2008 wordt volgens hem het beleggingsjaar voor Afrika. Helemaal ongelijk heeft Van Oudheusden vermoedelijk niet. De Afrikaanse economie groeit sinds 2001 met 5 procent op jaarbasis, tegen 4,2 procent voor de wereld, aldus het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Voor dit jaar verwacht het IMF zelfs een groei van 6,5 procent. ‘Met deze certificaten kunt u rechtstreeks beleggen op de belangrijkste Afrikaanse aandelenbeurzen’, zegt hij. ‘Natuurlijk zijn er ook andere banken die via via de mogelijkheid bieden te beleggen in Afrika, maar wij zijn de eerste bank die rechtstreeks toegang biedt tot lokale beurzen als Casablanca, Caïro of Johannesburg. Puurder dan dit kan niet.’ De beleggers in de zaal zijn voornamelijk oudere, zo niet bejaarde klanten van ABN Amro. Verder zitten er veel in krijtstreep gestoken bankiers onderuitgezakt in de zetels van het Amstelveense Congrescentrum. Het Afrika-evangelie dat ABN Amro vandaag verspreidt, is kennelijk ook zeer interessant voor de concurrent. ‘Wij zijn van Fortis Private Banking en kwamen eens kijken wat dit voor een producten zijn’, zeggen twee vrolijke bankiers. Een ander stelt zich voor als bankier van Banque Artesia. Een van de sprekers die het podium beklimt is de voormalige minister van Ontwikkelingssamenwerking, Jan Pronk. Hij bezoekt het Afrikaanse continent weliswaar al 35 jaar, maar kan het naar eigen zeggen nog steeds niet doorgronden. Dat geldt ook voor zijn kennis over beleggen: ‘Ik heb in mijn hele leven nog geen cent belegd’, biecht hij op. Niet gehinderd door dit gebrek aan kennis, ontpopt de PvdA’er zich als een ware onheilsprofeet die zijn toehoorders op een apocalyptische preek trakteert over de donkere beleggingskant van Afrika. Zeg maar, de Bijbelse plagen à la Pronk.
Afrika is een groeimarkt bij uitstek zoals blijkt uit de bloeiende telecomindustrie. HOLLANDSE HOOGTE
En die liegen er niet om, ondanks de hoge verwachtingen die worden gewekt na een vluchtig lezen van het gelikte Afrika-informatiepakket van ABN Amro. ‘Er is aids. Er is corruptie. Alle armoede-indicatoren staan op rood. In veel Afrikaanse landen is het slecht gesteld met de mensenrechten. Er is sprake van slecht bestuur en een gebrekkige democratisering’, telt Pronk op zijn vingers af.
In 2006 steeg de beurs van Malawi het allerhardst: winst 129 procent En moeder Natuur werkt ook al niet mee, klaagt hij, doelend op de oprukkende woestijn. Met zijn typerende basstem houdt Pronk zijn publiek voor dat wat hem betreft de positieve rapporten over Kenia inmiddels ook de prullenbak in kunnen, na de recente geweldsuitbarstingen daar. ‘En laten we vooral niet de inmiddels legendarische inflatie vergeten van enkele duizenden procenten in het Zimbabwe van Robert Mugabe.’ Toch eindigt Pronk met een positieve noot. Hij orakelt over de veer-
krachtige zelfbewuste Afrikaan, over een verduurzaming van de groei en een aanzienlijke verbetering van de schuldenpositie. ‘Ik ben per saldo best optimistisch over Afrika, maar het hangt wel af van het land, de sector en de tijdsdimensie.’ Om de inmiddels nog net niet van angst sidderende beleggers weer een beetje op hun gemak te stellen heeft ABN Amro uit Nigeria Dr. Adedoyin Salami ingevlogen. Hij is onderzoeker/oprichter van het gerenommeerde Londense onderzoeksinstituut African Business Research Limited. In the Queen’s English vertelt de Afrikaan dat hij zelf 40 procent van zijn ‘personal net worth’ in Afrika belegd heeft. En daar heeft hij geen moment spijt van gehad, zo verzekert hij zijn publiek. ‘Sinds 1995 staat er altijd een Afrikaanse aandelenmarkt in de toptien van best presterende markten ter wereld. In 2006 was de beurs van Malawi zelfs de hoogste stijger ter wereld, met een winst van 129 procent. De Afrikaanse aandelenmarkten rendeerden de afgelopen 12 jaar sowieso beter dan die van de G7-landen. Als we Zuid-Afrika niet meerekenen, komt het gemiddelde jaarlijkse rendement uit op 17 procent. Vorig jaar was dat zelfs 56 procent.’ Na deze cijferbrij wordt het beleg-
gersgehoor overdonderd met een veelheid aan grafieken en staatjes. ‘In het jaar 2000 bedroegen de directe investeringen in Afrika nog geen drie miljard dollar’, aldus Salami. ‘Dat was vorig jaar al rond de 27 miljard.’ ‘De wereld gaat de ene kant op, en Afrika de andere’, zegt hij terwijl zijn hand een steile opwaartse beweging maakt. Salami wijst op de miljarden dollars die de Chinezen en Indiërs momenteel in het Afrikaanse continent steken. ‘Tel daar onder meer de stijgende grondstofprijzen en bloeiende telecomindustrie bij op en je hebt een groeimarkt bij uitstek.’ De Nigeriaanse beleggingsexpert lacht. ‘Wie van u nu denkt: ik heb tien jaar zitten slapen en nog nooit een cent belegd in Afrika. Geeft niet! Het kan nog steeds. Maar wacht niet te lang. Zoals wij in Afrika zeggen: Het maakt niet uit of je een leeuw of een gazelle bent. Als de zon opkomt, moet je rennen.’ ‘Zijn de controlemechanismen op beleggen wel betrouwbaar in Afrika?’, wil een voorzichtige belegger uit de zaal weten. Salami rekent genadeloos met hem af. ‘In veel Afrikaanse landen is Europese of Amerikaanse financiële wetgeving ingevoerd. Maar dat zegt ook niet alles. Kijk maar naar Wall Street en het Enron-debacle.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
IJsjes verkopen in Rusland
UNILEVER NEEMT RUSSISCHE IJSFABRIKANT INMARKO OVER Unilever, producent van onder meer de Magnum-ijsjes, neemt het Russische ijsbedrijf Inmarko over. Dat maakte het voedings- en wasmidde-
lenconcern gisteren bekend in een persbericht. Beide bedrijven houden de lippen stijf op elkaar over de overnameprijs. Inmarko behaalde afgelo-
pen jaar een omzet van 115 miljoen. In Rusland is het bedrijf marktleider met een marktaandeel van circa 11 procent. Het in 1993 opgerichte Inmarko heeft onder meer fabrieken in Novosibirsk, Omsk en Tula. Er werken op dit moment meer dan 4.500 werknemers. De transactie zal naar verwachting nog dit kwartaal worden afgerond.
Benoemingen
HEEL ERG VEEL VROUWELIJKE COMMISSARISSEN BIJ FORTIS Fortis Bank Nederland (Holding) en Fortis Bank (Nederland) hebben per januari 2008 nieuwe leden benoemd in de raad van commissarissen. Op
“38% wil graag de nieuwe auto thuisbezorgd hebben na online aankoop.”
aanbeveling van de ondernemingsraad zijn het Inge Brakman, Ada van der Veer-Vergeer en Helene VletterVan Dort. Brakman is voorzitter van het College van het Commissariaat voor de Media, Van der Veer-Vergeer onafhankelijk bestuursadviseur en Vletter-Van Dort hoogleraar banken effectenrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarnaast is Joop Feilzer benoemd en Camille Fohl voorgedragen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Nelson Mandela Bron: directauto.nl, oktober 2007
‘Money won’t create success, the freedom to make it will. ‘
Economie
11
Internetsparen Extra 4,0% t CJKUPUBBMTQBBSTBMEPCPWFOé t WSJKPQOFNFOFOTUPSUFO Rentetarieven d.d. 24 januari 2008. Vraag naar de voorwaarden.
www.dsbbank.nl 0900 0575 (lokaal tarief) ook onze scherpe TIP! Bekijk hypotheektarieven
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
De strijd om Alitalia, dat inmiddels een schuld heeft van meer dan een miljard, ligt nog open. REUTERS
Bod op Alitalia Air France-KLM is nog niet klaar
Air One hoopt op Berlusconi Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Air One staat klaar om een bod uit te brengen op Alitalia. Zo probeert het een voet tussen de deur te krijgen bij de Italiaanse luchtvaartmaatschappij die nu exclusieve overnamegesprekken voert met de Frans-Nederlandse combinatie Air France-KLM. Het bestuur van Alitalia en de Italiaanse regering hebben zich eerder uitgesproken voor een overname van Alitalia door Air France-KLM.
Nu de regering Prodi is gevallen, zet Air One alles op alles om weer terug in de race te komen. Een woordvoerder van Air One geeft aan dat Air One ‘samen met enkele Italiaanse investeerders’ een bindend voorstel wil presenteren voor zijn noodlijdende concurrent, die inmiddels een schuld heeft van 1,2 miljard euro. Om nog een kans te maken doet bestuursvoorzitter Carlo Toto een dwingend beroep op de vaderlandsliefde van de belangrijkste Italiaanse politici. Hij richt zich vooral op het
behoud van de Noord-Italiaanse luchthaven Malpensa, die in de plannen van Air France een ondergeschikte rol zou gaan spelen. De president van de regio Lombardije en de burgemeester van Milaan, beide goede bekenden van presidentskandidaat Silvio Berlusconi, zijn bang dat ze na het verlies van Malpensa ook de wereldtentoonstelling van 2015 aan zich voorbij zien gaan. Het is nu aan Berlusconi om dit te voorkomen. Hij staat hoog in de peilingen voor de komende verkiezingen. 1
Overname
Google fel tegen vorming Microhoo
Hypotheek
5 jr NHG
SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,25 ING Bank Hypotheek met Renteopties 4,5 ABN AMRO Budget hypotheek 4,55 Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hypotheek 4,85 Postbank VoordeelPlus Hypotheek 4,2 Rabobank VoordeelHypotheek 4,4 DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel 4,2 Van Kampen Groep Aflossingsvrije Top Hypotheek 4,4 De Hypotheekshop FLEXXTRA 2 4,4 Postbank Voordeel Hypotheek 4,4 MoneYou Compleet+ hypotheek 4,45 Avéro Achmea VoordeelRente Aflossingsvrije Hypotheek 4,55 Fortis ASR Basisrente hypotheek 4,65 Woonfonds Voordeel Lijn Aflossingsvrije hypotheek
5 jr 125% EW
10 jr NHG
10 jr 125% EW
4,65 4,9 5,05 5,35 nvt nvt 4,55 4,6 4,7 4,8 4,8 4,85 4,85 4,85 4,55
4,7 5 4,75 4,85 4,7 nvt nvt 4,7 4,75 4,6 4,9 4,7 4,85 4,95 4,85
5,1 5,4 5,25 5,35 nvt nvt 4,75 5,1 5,05 5 5,3 5,1 5,15 5,15 4,85
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%.
DOORLOPEND KREDIET Aanbieder
PERSOONLIJKE LENING
< €5.000 < € 10.000 < € 15.000
Delta Lloyd nvt Frisia Financ. ** 10,6 De Hypotheker nvt Directa 7,9 DSB Bank nvt Ohra 7,05 Freo nvt FBTO 7,3 KredietDirect.nl** 8,3 Avéro Achmea ** 7,9 ABN Amro** 8,6 Fortis Bank 10,3 SNS Bank 10 Rabobank 10,8 Postbank 12,2
6,5 6,6 6,9 6,9 6,9 7,05 7,2 7,3 7,7 7,9 8,6 9,5 10 10,5 10,9
6,5 6,4 6,9 6,9 6,9 6,75 7,2 7,3 7,3 7,9 8,1 8,7 9,1 9,6 9,9
Aanbieder
< € 5.000 < € 10.000 < € 15.000
Kruidvat 5,9 Becam ** 10,6 KredietDirect.nl** 6,7 Directa 7,9 DSB Bank nvt OHRA 7,6 Eurofintus ** nvt DEFAM nvt Crediam 10 DHB bank 8,9 Fortis Bank 10,2 SNS Bank 9,7 Postbank 11,2 Rabobank 11
5,9 6,6 6,7 6,9 6,9 7,6 8,7 8,8 8,9 8,9 9,4 9,7 10,5 10,7
5,9 6,4 7,3 6,5 6,9 7,2 8,7 8,8 8,5 8,9 8,8 9 9,6 9,8
Getoond worden de 15 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor 10.000 euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven.
Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Een overname van Yahoo door softwaregigant Microsoft is slecht voor het internet. Dat schrijft Google op zijn bedrijfsweblog. Het internetbedrijf vreest dat Microsoft en Yahoo – Microhoo – samen te veel macht krijgen. Google wijst op de monopolistische trekjes van Microsoft, dat zijn oppermachtige positie op het gebied van besturingssystemen (Windows) gebruikte om Internet Explorer in de markt te zetten. Het bedrijf versloeg zo op – volgens velen – oneerlijke manier webbrowser Netcape, die niet kon profiteren van een koppeling met een do-
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN
REUTERS
minant besturingssysteem. Google denkt dat Microsoft dit trucje nu gaat herhalen, en ook andere internetdiensten door de strot van Windows-gebruikers gaat duwen. Microsoft vindt juist dat de Microhoo een betere concurrent is van Google. ‘Google domineert de markt voor zoekmachines’.
Microsoft deed vorige week een vijandig bod van ruim 44 miljard dollar op Yahoo. Analisten twijfelen of de overname door kan gaan. Yahoo zelf zou samenwerking met Google zoeken om uit handen te blijven van Microsoft. Volgens anonieme bronnen overweegt Google een tegenbod. 1
Bank
Rekening
€ 10.000
The Economy Bank N.V. Akbank Akbank Amsterdam Trade Bank Credit Europe Bank SNS Bank Yapi Kredi Bank Garantibank International DHB Bank Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank
TEB Ster Spaarrekening AK Internet Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening Credit Europe Top-Interest rekening Jaarsparen YKB Euro-Plus Spaarrekening Gouden Internet Rekening DHB VoorSpoedrekening Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen
4,6 4,55 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,1 4 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4
Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. Peildatum:04-02-2008 Bron: MoneyView Research
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Tanken zonder de auto te verlaten
Steunpunt Acquisitiefraude pleit voor gerichte aanpak
DE TANKROBOT KOMT ERAAN: EEN ‘WERELDPRIMEUR’
‘BEDRIJVEN OPGELICHT DOOR INTERNATIONALE MAFFIA’
Niet meer de auto uit om te tanken te midden van kou, wind en benzinedampen: dat is wat de Tankpitstop belooft. Het is een idee van twee Nederlandse uitvinders die claimen een wereldprimeur te hebben. Een robotarm opent zelf de tankdop, schroeft de dop eraf, pakt het vulpistool en tankt. Vervolgens gaat ook betalen vanzelf, want de robot herkent de auto. Minister van Economische Zaken Maria Van der Hoeven
Oplichting door vooral spooknota’s leidt tot een schadepost voor het bedrijfsleven van minimaal 400 miljoen euro, heeft het Steunpunt Acquisitiefraude becijferd. ‘Echt verontrustend is dat we bewijs hebben dat er internationaal opererende maffianetwerken zijn’, zegt Fleur van Eck, directeur van het Steunpunt. Vanwege de ernst van het probleem roept Van Eck op tot een Europese aanpak. ‘Er zijn hierover al vragen gesteld in het Euro-
heeft de robot gisteren officieel in gebruik genomen en noemde de technologie een ‘wereldprimeur op Nederlandse bodem’. Voor de ontwikkeling zijn N. van Staveren bv en Rotec Engineering verantwoordelijk. De twee bedrijven verwachten in de tweede helft van dit jaar pompstations te voorzien van de Tankpitstop. Hoe de robot moet tanken als de tankdop opengaat met een sleutel is nog de vraag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................
pees Parlement. Er moet wetgeving komen om misleidende handelspraktijken tegen te gaan.’ Volgens de directeur zijn consumenten in dit opzicht juridisch veel beter beschermd dan ondernemers. Voor de Nederlandse politiek is acquisitiefraude geen nieuw fenomeen. Er is al een kabinetsprogramma ‘veiligheid begint bij voorkomen’, waarin ook aandacht is voor oplichting van bedrijven.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Meer Amerikanen ontslagen
Schiphol sleept de staat voor de rechter
Veiligheid bouwvakkers beter
Het aantal ontslagen bij Amerikaanse bedrijven steeg in januari met 69 procent naar 74.986. In december waren dat er nog 44.416.
Luchthaven Schiphol en reisorganisatie ANVR spannen samen een kort geding aan tegen de staat om de invoering van de vliegbelasting te voorkomen. Het kort geding dient op 5 maart.
De veiligheid van bouwvakkers moet omhoog, vindt minister Donner . Hij laat onderzoeken of de regels voor aanbestedingen scherper kunnen.
12
Economie
ASMI Genoeg van Del Prado-dynastie
Chuck mag buiten spelen ‘Hi, I’m Chucky. Wanna play?’ Chuck del Prado (46) had zich waarschijnlijk een heel ander spelletje voorgesteld toen hij vorig jaar door zijn vader Arthur del Prado (76) tot diens opvolger werd getorpedeerd als bestuursvoorzitter van ASMI. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Papa del Prado heeft aan de wieg gestaan van de Nederlandse chipindustrie. Hij richtte ASMI op in 1968, het jaar dat bijvoorbeeld ook wereldspeler Intel begon met het produceren van computerchips. In 1984 was hij samen met Philips verantwoordelijk voor de oprichting van ASML. Dit bedrijf, tegenwoordig de grootste fabrikant van chipsmachines ter wereld, gaf zijn kleine broertje ASMI de kans om internationaal door te breken. Del Prado heeft zijn zoon Chuck voorbestemd hem over een kleine maand op te volgen. Goed, formeel is
’Wanna play?’
Chuck natuurlijk voorgedragen door de raad van commissarissen van ASMI. Maar dat senior sinds de start van het bedrijf bestuursvoorzitter is en nog steeds 22 procent van de aandelen bezit, heeft zijn zoon wellicht een zetje in de goede richting gegeven. Helaas voor Chucky was niet iedereen onder de indruk van zijn kandidatuur. Zijn curriculum vitae spreekt nauwelijks tot de verbeelding. Hij kwam in 2001 binnen na een korte carrière bij IBM. Bij het Bilthovense ASMI schopte hij het tot general manager van de Noord-Amerikaanse divisie. Del Prado junior maakte naam met de aankoop van transistorproducent NuTool, voor zo’n zestig miljoen euro. Dat was geen succes. NuTool verloor bijna een miljoen euro per maand en is inmiddels verkocht voor elf miljoen euro. Zelfs Del Prado senior kon van dit avontuur niet veel meer maken dan: ‘NuTool was een investering die we beter niet
hadden kunnen doen.’ De aandeelhouders van ASMI hebben eigenlijk al een tijdje genoeg van de Del Prado-dynastie, maar konden door enkele slimme beschermingsconstructies van het bestuur nauwelijks macht uitoefenen. Onder leiding van het Amerikaanse hedgefonds Fursa hebben ze zelf een nog slimmere manier bedacht om Chuck del Prado toch van de bestuurszetel weg te houden. Fursa wil met zijn medestanders ASMI volledig overnemen om dan zelf een nieuw bestuur te installeren. Het hedgefonds lijkt genoeg medestanders te hebben: na bekendmaking van Fursa’s plannen steeg de koers van ASMI gisteren met bijna 10 procent, hetgeen grootaandeelhouder Arthur del Prado een slordige 120 miljoen euro oplevert. Als Fursa zijn zin door weet te drukken, wijst het Chuck de zijdeur en gaat het ASMI vakkundig in stukjes hakken: ‘Hi Chucky. Wanna play?’ 1
der de vleugels van KPN.
een compleet pakket van telecomen IT-diensten kan aanbieden. Sinds de overname is afgerond, zijn er twee maanden verstreken en dat is te kort om de schaal- en besparingsvoordelen al terug te zien in de KPN-cijfers. Getronics stond echter bekend om de tegenvallers en het voortdurend neerwaarts bijstellen van de marges. Als Scheepbouwer die kwaal heeft verholpen, kent de nieuwe combinatie in ieder geval een vliegende start. 1
Beurs Beurs vandaag Spannende kwartaalcijfers telecombedrijf
Goeimoggel KPN De overname van Getronics betekent dat KPN’s traditioneel saaie en voorspelbare kwartaalcijfers een stuk interessanter worden. AMSTERDAM
...
De kwartaalcijfers van KPN zijn weer spannend. Jarenlang was het een voorspelbare bedoening als het telecombedrijf resultaten naar buiten bracht. De omzet uit het vaste net laat voortdurend een kleine daling zien doordat veel klanten hun vaste telefoonabonnement opzeggen, maar hogere inkomsten in het mobiele segment compenseren dat. Per saldo bewoog de concernomzet nauwelijks en het was vooral aan kostenbesparingen te danken dat het operationeel resultaat en de
winst gestaag groeiden. Die voorspelbaarheid is in het huidige beursklimaat eerder een kracht dan een zwakte. Beleggers waarderen bedrijven waarbij ze weten waar ze aan toe zijn – zeker als die bedrijven een flinke cashflow hebben die bijna rechtstreeks wordt doorgeschoven naar de aandeelhouders. Dat laatste geldt zeker voor KPN. In 2007 gebruikte de onderneming 2 miljard euro voor de inkoop van eigen aandelen of het uitkeren van dividend en dit jaar zal in dat opzicht niet veel anders zijn.
Beperkte schade In januari is duidelijk geworden dat een flinke voorspelbaarheid en een stevige kasstroom een goede bodem onder de koers kunnen leggen. Ter-
wijl de AEX in een maand met 14,4% daalde, hield KPN de schade beperkt tot een verlies van 2,6%. Inmiddels is duidelijk of de voorspelbaarheid van het bedrijf intact is. Analisten hadden voor het vierde kwartaal een omzet verwacht van 3,52 miljard euro en een operationeel resultaat van 1,21 miljard euro. Veel interessanter dan de precieze cijfers, die in de regel hooguit een paar procent afwijken van de analistenschattingen bij KPN, is eventueel nieuws over de integratie van Getronics. Vorig jaar legde KPN 766 miljoen euro op tafel voor het automatiseringsbedrijf, dat ondanks voortdurende reorganisaties en afsplitsingen maar niet uit de rode cijfers wist te komen. Het wordt spannend om te zien of Getronics tot bloei komt on-
Mooie verwachtingen Voorlopig zijn er volop redenen iets moois te verwachten. Ad Scheepbouwer heeft vlak na zijn aantreden tijdens de turn-around van KPN bewezen dat hij er bedreven in is de marges op te voeren door de bedrijfskosten flink terug te brengen. Daar komt bij dat Getronics nu toegang krijgt tot het klantennetwerk van KPN, dat nu net als branchegenoten zoals BT
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................ ......................................
Durfkapitaal durft weer 111
Het leek er in de eerste weken van 2008 even op dat alle hedge- en private equity-fondsen van de aardbodem verdwenen waren. Dat is slechts schijn, want gisteren steeg ASM International (ASMI) ruim 14% door het gerucht dat Fursa Alternative Strategies een bod op het chipbedrijf voorbereidt. ASMI zelf wil zich woensdag pas uitlaten over de financiële plannen van Fursa. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: RECESSIE?! (2) 111
In Amerika is die er waarschijnlijk al, in Europa begint iedereen hoe langer hoe nerveuzer te worden: de recessie. Als die recessie daadwerkelijk komt, is het dan een kwestie van weken, maanden of jaren voordat beleggers zich weer op wat Amerikaanse groei mogen verheugen? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Anders
Doping
Kort
JOOP BRESSER (OBLIGATIESPECIALIST)
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS
MARCEL TAK (FINANCIEEL ADVISEUR)
111
111
111
‘De problemen die de recessie mogelijk veroorzaken, zijn vrijwel uitsluitend van monetaire en financiële aard. Oftewel, volstrekt anders dan in voorgaande perioden. Het herstel van het vertrouwen in het bankwezen kan wel eens langer duren dan in het verleden. De problemen zijn ook veel groter dan in het verleden.’ 1
‘Vanmiddag zijn er zoveel cijfers dat we waarschijnlijk al de recessie semiofficieel kunnen uitroepen. De problemen zijn zo groot dat ’t lang duurt. Het is een cyclus waar we door moeten. In de vorige recessie is de patiënt - de Amerikaanse consument - niet uitgeziekt. Hij wordt steeds aangejaagd met doping: renteverlaging.’ 1
‘Als er een recessie in de VS komt, is deze naar alle waarschijnlijkheid van korte duur. De Amerikaanse economie is flexibel en gevoelig voor monetaire stimulansen. De lage rente drijft de consument, speerpunt van de economie, weer naar de winkels.’ 1
Dagblad De Pers
Cultuur
Jazz Michiel Borstlap kiest voor techniek
melt tien minuten met de muis en dan kraakt het inderdaad zo.’
Computerjazz voor de nabije toekomst Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
‘Mooi apparaatje’, zegt pianist Michiel Borstlap als de journalist zijn spullen voor het interview klaarzet. Notitieboekje, pen en een Sony TCM359V ‘cassette-corder’ uit 1996 voor de opname. Inderdaad: opnemen op een bandje. ‘Old school, heerlijk!’ Je gelooft het meteen als je bij Borstlap op de koffie bent. Zijn appartement aan de Amstel heeft door de negentiende-eeuwse lambrisering en de
open haard ook iets ouderwets. Cassette-opnamen lijken in deze sfeer iets uit een verre toekomst. Niet dat Borstlap niet met twee benen in het nu staat. Op zijn nieuwe plaat Eldorado (Pias) worden hippe grooves gevuld met fusionpartijen en een stoot geluid uit een doosje. Samples, filters, sferische vervormingen en dergelijke zijn de kersen op de taart. ‘Ik wilde al heel lang een plaat maken met technologie op de voorgrond. Gewoon: iets wat je nog nooit hebt gehoord’, zegt Borstlap. ‘Met ge-
Is dit de jazz van de toekomst? ‘Ja. Het gaat zo hard met muziektechnologie. Volgende generaties zien gecomputeriseerde techniek echt als volwaardig instrument.’
Michiel Borstlap, nu ook zanger.
luidsman Reinder van Zalk kon dat. Met hem ben ik lekker gaan jammen: hij met zijn computer, ik op de piano. Die jongen is zo goed met technologie. Dan zeg ik: ik wil hier het gekraak van een papieren zakje. Reinder rom-
Wordt het ook een live-toevoeging? Ik kan mij voorstellen dat er grenzen zijn aan het improviseren met techniek. ‘Dat ligt inderdaad lastiger. De computer reageert niet zo snel op jou als een klassieke instrumentalist, software ratelt altijd een voorgeprogrammeerd deuntje af. Maar het komt eraan: er kan steeds meer live gemanipuleerd worden. Niet dat dat verplicht wordt: soms heb je gewoon liever een zwetende bassist naast je staan dan iets uit een kastje.’ Een andere nieuwe techniek die je op Eldorado gebruikt is het zingen. We
13
kennen je niet als zanger. Heeft je samenwerking met Gino Vanelli daar iets mee van doen? ‘Haha. Tja. Ik ben bang dat ik met een cliché moet antwoorden: het komt op je pad en dan zeg je er ja tegen, of nee. Het komt zoals het komt.’ In een interview zei je eens dat een vocalist emoties kan aanraken waar een piano niet bijkan. Was zingen een bevrijding in dat opzicht? ‘Het is vooral anders. Op de piano heb je maar weinig ruimte om een toon te laten zwellen. Een stem kan van fluisteren naar brullen, en daarmee trek je een register aan mogelijkheden open. Op een piano zit veel minder tussen hard en zacht. Maar we moeten het vooral niet overdrijven. De zanglijn bij Pretty Baby was eigenlijk een guideline voor een andere zanger, maar daar is op het laatst vanaf gezien. Dat is in alle eenvoud het verhaal achter ‘Michiel zingt!’
Film Daniele Luchetti grijpt de naoorlogse Italiaanse tijdgeest beet
Het fascisme had niet zo’n slechte naam De nimmer aflatende concurrentiestrijd tussen twee broers weerspiegelt in Daniele Luchetti’s nieuwe film de politieke richtingenstrijd in het Italië van de jaren vijftig.
munist? Dan hij het tegenovergestelde.’ Hoe kwam het dat na de verschrikkingen van WOII Accio jaren later nog zo makkelijk op het fascisme overstapte? ‘Mensen waren wars van het aloude conformisme, hoopten dat de vooroorlogse truttigheid zou verdwijnen. In Italië waren we moe van het katholicisme, dachten dat we het makkelijk zouden weg krijgen. Niet dus. Het fascisme had niet zo’n slechte naam. Mensen waren nog steeds dankbaar voor de sterke sociale politiek van Mussolini, denk aan de kinderbijslag en sociale woningbouw.’
Dirk Koppes AMSTERDAM
...
Je bent dertien, broodmager, zeldzaam eigenwijs en de meisjes keuren je geen blik waardig. Je moeder wel, maar alleen om je uit te schelden. Nee, Accio is niet met een gouden lepel in de mond geboren. Zijn oudere broer heeft de looks en de lekkere vriendinnen, Accio moet gefrustreerd toekijken hoe zijn broer de fraaie Francesca thuis ontvangt. Dus wat doe je als je oudere broer lid wordt van de communistische partij? Juist, je sluit je aan bij de fascistische beweging. De broers raken jaren in onmin en sluiten pas vrede als Accio zijn fascistische veren afschudt. Kan hij daardoor eindelijk Francesca inpikken? Met Mio fratello è figlio unico volgt regisseur Luchetti het vertrouwde patroon van de televisieserie La meglio gioventu (dezelfde scenaristen schreven Luchetti’s film): het gebruik van een familiegeschiedenis met de ingrediënten hoop, geloof, politiek en liefde om iets te zeggen over het naoorlogse Italië. Desondanks doet de film niet schematisch aan: de kijker wil dat de twee broers nog lang en gelukkig leven. Hoe heb je twee acteurs voor dezelfde rol gevonden?
Als zijn broer lid wordt van de communistische partij, sluit Accio zich aan bij de fascisten.
‘In het oorspronkelijke boek is de volwassen Accio een gespierd type met weinig hersens. Een zo weinig sympathieke man kan niet de sympathie van de kijker winnen. Ik wilde geen karikatuur van wat je je bij een fascist voorstelt. Toen we een volwassen fijnbesnaarde intelligente acteur binnen hadden, ging het eigenlijk
verrassend snel. Bij de eerste auditie voor Accio junior kwam Vittorio binnenlopen en we wisten meteen dat we goed zaten. Later raakten de twee acteurs goed bevriend. De volwassen Accio ging de jongere versie zelfs nadoen.’ Waarom wilde je de beeldvorming
rond fascisten tegengaan? ‘Ik geloof er niet in dat politieke keuzen zo doordacht zijn. In werkelijkheid gaat het net zo toevallig en oppervlakkig als de keuze voor een voetbalclub. Als je vrienden voor Fiorentina zijn, ben jij dat ook. Accio wordt buitengesloten door zijn familie, dus gaat hij rebelleren. Zijn broer com-
De film loopt door tot in de jaren zestig als de oudere broer zich tot linkse terrorist ontwikkelt. Je hebt eerder films over revolutionairen gemaakt. Wat vind je aantrekkelijk aan revoluties? ‘Ik heb me lang tot het idealisme van de jaren zestig aangetrokken gevoeld. Die naïviteit, de tederheid die mensen in die tijd uitstraalden. Mijn hele generatie heeft erin geloofd en heeft behoorlijke teleurstellingen moeten incasseren. Ik heb geen politieke film willen maken. Ik hield gewoon van die personages, zag hoe ze op gebeurtenissen reageerden. In bijvoorbeeld de films van Pasolini wordt de werkelijkheid misvormd om de ideologie van de maker uit te dragen. Mij ging het om de menselijke relaties, om de nooit eindigende broederliefde. Mio fratello è figlio unico draait nu in de bioscoop
Toekomstmuziek ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Wie: Yoav Wat: liedjeszingende gitaarvirtuoos Uit: Londen
Gisèle Mambre AMSTERDAM
...
Waarom jezelf omringen met drummer, bassist en toetsenist als je het allemaal in je eentje af kan? De in Israël geboren en in Kaapstad getogen Yoav heeft niet meer nodig gehad dan een diepe, soulvolle stem plus een gitaar. Daarmee brouwde hij op zijn debuut Charmed and Strange (Verve, Universal) een goed gelukte cocktail van Beck, Portishead, Justin
Timberlake en Radiohead. Claim to fame: Yoav heeft als een minstreel de wereld met zijn zelfgepende liedjes doorkruist voor hij in New York een diepe liefde voor hiphop en clubmuziek vatte. De ontdekking dat je meer op een gitaar kon dan alleen maar tokkelen heeft hem geïnspireerd zijn gitaarspel te perfectioneren en zijn gitaar als een drumcomputer of synthesizer te gebruiken. De veelzijdige en originele Yoavsound was geboren. Een sound die vooral van Beautiful Lie en Where is my mind, een ingetogen versie van de Pixies klassieker, parels maakt.
Claim to fail: Alle muzikale originaliteit ten spijt, Yoav doet er goed aan meer aandacht aan zijn teksten te besteden. Ze neigen soms naar te simpel. Hij maakt veelvuldig gebruik van ongeïnspireerde, nietszeggende uitdrukkingen waardoor sommige liedjes het niveau van de pennenvruchten van een smachtende, getroubleerde puber niet ontstijgen. Het lijkt erop dat hij zich bewust van eenvoudige algemeenheden bedient om van volledige aandacht voor zijn gitaarspel verzekerd te zijn. Yoav is vanavond te zien in Paradiso. Charmed & Strange is nu uit.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
La Soledad wint Goya Awards
Dure kunst (1)
Dure kunst (2)
De grote winnaar van de Goya Awards, de Spaanse tegenhanger van de Oscars, is de film La Soledad. Naast beeldjes voor beste film en aankomend talent kreeg Jaime Rosales de prijs voor beste regisseur.
Londense veilinghuizen gaan voor een recordbedrag aan kunst verkopen.
Komende week komt er in de veilinghuizen Sotheby’s en Christie’s werk van o.a. Picasso, Bacon, Warhol en Cézanne onder de hamer. De werken hebben samen een waarde van meer dan 500 miljoen pond.
Dagblad De Pers
14
Puzzel
1
ZWEEDS RAADSEL: gebroken haver peulvrucht
houtsoort voorzetsel
2
3
4
5
6
muziekwoede muurholte
rookgerei
7
CRYPTOGRAM 1
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
cilinder
4
5
5
3
afgelegen
soort stof
draaien
landtong
6 8 muzieknoot
9
gerief zelfkant
grootmoeder
1
10 vorstentitel
koorhemd
nevel
6 11
tropisch gewas Chinese vermicelli loofboom feestvarken
HORIZONTAAL: 1. Was er vraag naar deze vloeistof? (8); 4. Vrolijk aangespoord (8); 6. Beschilderd gordijn (4); 8. Ritmisch lied van de stratenmaker (7); 9. Dit dier is bij armoede vlug weg (4); 10. Niet minder dan een vogel (8); 11. Stammen moet men gevuld draaien (8). VERTICAAL: 1. Stukje speelgoed voor de omgang (6); 2. Vrouw om een wals mee te maken (6); 3. Aanduiding van het nagerecht? (7); 5. Beste vloerbedekking aan de mast (7); 6. De pers was actief ondanks het vertier (6); 7. Mogelijk van gewicht in Zwitserland (6).
korte damesmode
4 bouwloods
golfterm
2
7
7
BRAINSNACK
SUMBRERO®
®
4
6
14
3
11
8
14
6
12
15
Als je weet dat eierschaal 11 en 12 een volledig ei vormen, welke andere schalen horen dan bij elkaar?
SUDOKU 1 6
SUDOKU 6
9
8
3
4
2 9 2
2
5
9
3
1 4
SUDOKU
4 9
7 2
1
3
3
1
8
6
4
2
7
5
1 3 4 7 8 6 5 2 9
2 7 5 1 4 9 3 8 6
9 8 6 2 5 3 4 1 7
5 1 7 8 6 2 9 3 4
6 4 8 3 9 1 2 7 5
3 9 2 5 7 4 1 6 8
3 6 4 1 9 7 8 5 2
5 2 9 8 6 3 1 4 7
1 8 7 4 5 2 9 3 6
2 3 1 7 8 9 5 6 4
7 5 8 6 4 1 3 2 9
4 9 6 2 3 5 7 8 1
9 1 3 5 2 6 4 7 8
8 7 2 3 1 4 6 9 5
6 4 5 9 7 8 2 1 3
6 7 5 9 1 8 4 3 2
4 8 1 3 2 7 5 6 9
3 9 2 6 4 5 8 7 1
2 4 8 1 7 9 3 5 6
1 5 9 4 3 6 2 8 7
7 3 6 8 5 2 1 9 4
8 1 7 5 6 4 9 2 3
5 6 3 2 9 1 7 4 8
9 2 4 7 8 3 6 1 5
Kakuro® van gisteren
4 7
8
28
7
4
3
16
13
24
3 1
4
4 2 9 6 3 8 7 5 1
6 9
8
3
7
8 5 3 9 1 7 6 4 2
KAKURO®
1
8
6
9
5
8
7
7
Optische illusie Het knippereffect is een gevolg van de interactie tussen bepaalde lichtgevoelige cellen in je brein: laterale inhibitie.
7 6 1 4 2 5 8 9 3
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 1 2 1 2 driehoekjes de som van cijfers 3 1 4 5 van 1 tot en met 9, die hori4 8 2 7 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge3 1 9 7 vuld. De Sumbrero® links is 5 9 1 2 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 6 9 7 moeten worden ingevuld. De 0 6 5 5 doet helemaal niet mee. Per 9 1 1 som mag elk cijfer maar één 7 8 2 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
14
11 25
25
Zweeds -o-z-p-flogopedie -rad-none islam-ked -p-toe-lurn-fakir -oom-gene ongekleed -gas-etre PEPTALK
Kakuro® & Sumbrero®
11
3
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Mislopen; 4. atlantis; 6. spijt; 8. snotaap; 9. echt; 10. dekstier; 11. banvloek. VERTICAAL: 1. Maatje; 2. laatst; 3. pothoed; 5. smakken; 6. spatel; 7. talrijk.
4
13
2 17
2 3
4
7
9 2
9
8 7
1
3 2
4
5
4
6
2
5
1
1
8
3
8
6
1
7
8
5
2
5
7
4
3
2
6
6
7 3
3
17
7
5 8
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................
LETTERMATCH - 2
Voorbeeld:
+
=
LEZERS
[email protected]
COLUMN Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de vier letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.
Oplossing vorige opgave: A1/B2 A2/B4 A3/B3 A4/B1
De carnavalist Carmen van Huik-van Weelden
...
De tijd van carnaval is weer aangebroken. Speelgoedzaken springen hier handig op in. Na het rustige januari kunnen de meeste winkels wel weer wat extra omzet gebruiken. Een diversiteit aan bonte kleuren en combinaties gilt je vanuit de etalage tegemoet. Rode, gele, en lila outfits hangen netjes op een rij. Kleurencombinaties waar menig couturier van zou gaan gillen. Het ergste is dat niet alleen speelgoedzaken een groot aanbod hebben, maar zelfs bekende warenhuizen zien wel extra brood in het fenomeen carnaval. Gelukkig maar. Het zou toch vervelend zijn je als volwassen man in een supermanpak maatje 164 te moeten persen.
Dus de extra large pruiken, clowns- en discobroeken, zorropakken en supergirltenues lonken naar het publiek. Carnaval moet een feest zijn van en voor iedereen! Groot en klein, hoezee. Doordeweeks een nette kantoorklerk, een fanatiek advocaat of een timide archiefmedewerker; met carnaval kunnen ze verantwoord losgaan. Verkleed met drank in de hand en al hossend op de vele carnavalskrakers. Het mag nu. Alles onder het mom van het grote feest dat carnaval heet. Ze zijn toch verkleed, herkennen doen ze elkaar niet. Nu begrijp ik ook waarom alle carnavalhits zo tenenkrommend simplistisch zijn: met drank op moet je het ook nog mee kunnen zingen. Als het maar rijmt en niet dicht. Je woont niet in Hecht, maar in Krul-
lendonk, niet in Son en Breugel, maar in Krutjesgat. Het gaat ver, heel ver. En dit alles onder het toeziend oog van prins carnaval met, als het meezit, een prinses, hofdames, adjudanten en een heuse nar in zijn kielzog! Al jaren actief in de plaatselijke carnavalsvereniging en nu dan eindelijk officieel gekozen. Uitgedost als een harlekijn kijkt de prins serieus in de cameralens wanneer hij gefotografeerd wordt voor het plaatselijke zeikerdje. Het zal verdorie je vader zijn! Laat het carnaval een kinderfeest zijn voor echte kinderen. En geen onverwerkt zielenzeer voor volwassenen: vroeger van je moeder nooit een Tweetypak gemogen, nu in volle glorie in de optocht. Ik denk dat ik de komende dagen op reis ga. Naar de zon. Strand en zee. Samen met mijn toeter op mijn waterscooter. 1
Dagblad De Pers
Perspectief
15
VANDAAG: BOEKEN/DVD´S
Zsa Zsa en Orson
Rommelig tuintje
Knullig en mooi
We zien Marlene Dietrich, Zsa Zsa Gabor, drugsverslaafden en nog meer fatale blondines. Het is de zwart-wit wereld van Orson Welles, samengebracht in een wat pompeus ‘Orson Welles collection’ genoemde verzamelbox. Toch: genieten geblazen met The Third Man en Touch of Evil. 16
Alles wat u altijd al wilde weten over religie, wetenschap, filosofie en economie in een handzaam boekwerk. Tja, dat zou mooi zijn. Maar niet alle auteurs van dit ‘Wie? Wat? Waar?’ slagen erin hun tuintje netjes aangeharkt aan te bieden. Gelukkig is er altijd nog Jeremy Stangroom. 17
De schrijfster Xenia Kasper vindt het nodig achterop haar tweede roman te vermelden dat ze de manager van Linda de Mol en Gordon is. Dat heeft ze helemaal niet nodig. Oké, sommige seksscènes zijn wat knullig, maar daarna wordt het boek alleen maar beter. 18
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................................................................................................... CLEMENS RIKKEN
De debutante en de doctorandus De meester van het lichte vers heeft eindelijk zijn ware opvolger gevonden. ‘Zij is niet sentimenteel of wee’. uP16
16
Perspectief
Poëzie 88 cavia’s
De debutante en de doctorandus De een ging dood (Kees Stip), een ander koos voor hoger honing (Jean Pierre Rawie). Zo leek de alsmaar kleiner wordende clan van meesters van het light verse, het korte en puntige, vormvaste vers, met uitsterven bedreigd. Maar opeens kan aan het rijtje van veelal oudere heren als Driek van Wissen, Ivo de Wijs en Drs P een nieuwe naam worden toegevoegd. Ze is vrouw, jong en ze heet Wietske Loebis. Vorige week debuteerde ze met de bundel Cavia’s begin september. Carel Helder AMSTERDAM
...
Hij is 88 en heeft het pianospel alweer enige tijd geleden achter zich moeten laten, zij is 33 en herstellende van een akelige keelontsteking. Maar ondanks hun lichamelijke ongemakken komt zowel Drs. P als Wietske Loebis in ongebroken humeur de bar van het Amsterdamse Pulitzer Hotel binnenwaaien, met de laatste storm van januari. De doctorandus, smaakvol en correct gekleed als altijd, wordt door elk lid van het overvloedige personeel hartelijk doch met passende égards begroet, maar ook de belangstelling voor Wietske is de laatste dagen sterk toegenomen. Zojuist vond dan ook de gezamenlijke vernissage van hun beider nieuwe bundels plaats. Drs. P (pseudoniem van Heinz Polzer, geboren in het Zwitserse Thun) voegde een elegant vormgegeven en zeer leesbaar curiosum van acht onzijnen over het getal 88 aan zijn omvangrijke oeuvre toe. Van Wietske verscheen het poëziedebuut, Cavia’s begin september. Niet dat haar talent niet eerder was gesignaleerd, want vier in de bundel opgenomen liedjes wonnen prijzen. Twee liedjes wonnen tekstschrijfwedstrijden van het Amsterdams Kleinkunst Festival, één eenzelfde wedstrijd van dagblad Het Parool en het vierde de competitie Een Nieuw Lied van de Belgische zender Radio 1. En zo is er wel meer bijzonder aan Wietske Loebis. Dat ze behalve liedjes light verse voortbrengt bijvoorbeeld, geestige vormvaste poëzie dus. Op een niveau dat haar ontdekker Ivo
CLEMENS RIKKEN
de Wijs op de flaptekst doet opmerken: ‘Limericks en haiku’s zijn er genoeg, maar overtuigend light verse is schaars. De verzen van Wietske zijn zowel badinerend als rijk aan zelfspot, zowel technisch knap als knap vermakelijk.’ De Wijs voorspelt verder dat hoge verkopen van deze bundel zullen aantonen dat hij een uitzonderlijk fijne neus voor jong talent bezit. Aldus bevindt de dichteres zich al bij haar debuut in gerenommeerd gezelschap, want ook de heer Polzer, die haar tijdens de presentatie met een gelegenheidsgedichtje verraste, werpt zich op als een toegewijd pleitbezorger van haar werk.
O Wietske, waarom moet je Wietske heten? Euterpe is een meer geschikte naam: Jij bent een lichtend voorbeeld voor poëten Laat ons vooral je schoonheid niet vergeten Ziehier twee goede gronden voor je faam Drs P: ‘Ik wist al dat Wietske heel aardig uit de voeten kon met het Nederlands en dat ze zich loyaal houdt aan alle regels van metrum en rijm die de vormvaste poëzie verlangt. Maar los daarvan heeft ze een zeer plezierige, wat sceptische en afstandelijke kijk op de wereld en het leven. Zij is niet sentimenteel en niet wee. Daarom is haar werk zo goed verteerbaar.’ Toen, tijdens de presentatie, was ze verlegen, maar nu, achter haar koffie verkeerd, is ze alleen nog blij en vereerd met alle loftuitingen en neemt ze met zwier het spritsje van de Drs. in ontvangst (‘Ik bied je grootmoedig mijn koekje aan’). Ook durft
Wietske nu wel te bekennen dat ze niet precies weet wie Euterpe is. De wenkbrauwen van de Drs. gaan omhoog tot boven zijn bril: ‘O, wist je dat niet? Euterpe is een Griekse muze die bemoeienis heeft met de poëzie. Dacht je dat het een gemeente was?’ Nadat er oprecht geïnformeerd is naar elkaars wel en wee (‘Hoe gaat het met uw vrouw?’ Drs. P: ‘Goed, dank je. Ze leest weliswaar met een vergrootglas en loopt met een stok, maar andersom was het vervelender geweest’), vertelt Wietske dat haar eerste contact met het genre van het lichte vers via het Kabaret Ivo de Wijs plaatsvond, op haar vijftiende, en dat ze via Ivo Drs. P ontdekte – de heren werkten nauw samen in onder meer Het Rijmschap, een tweemansgenootschap dat geestig en onberispelijk rijmwerk propageerde. Haar eerste kennismaking met het werk van Drs. P bestond uit het verzamelalbum Compilé sur cd, met evergreens als De zusters Karamazov, Quartier Putain, Veerpont, Knolraap en lof, schorseneren en prei. Wietske: ‘Toen ik die opzette, wist ik: zo moet het. Zo hoor je te schrijven. Sindsdien ben ik vormvast geworden.’ Blijft over de vraag waar de andere (jonge) vrouwen zijn in dit literaire landschap dat voornamelijk wordt bevolkt door mannen in de jaren des onderscheids. Maar Wietske weet het niet. Wel dat Drs. P er laatst iets over heeft opgemerkt. ‘Weet u dat nog?’ ‘Nee, dat zal zeker diepzinnig zijn geweest en ik weet dat ik een argument heb gebruikt, alleen ben ik het vergeten. Maar misschien kan het ermee te maken hebben... vrouwen voelen zich mijns inziens sneller geroepen iets belangrijks, iets diepgaands en iets ontroerends te creëren. Light verse vinden ze te luchthartig. Het doet me werkelijk veel plezier dat jij daar geen last van hebt.’ Bij het afscheid: ‘Ben je op de fiets?’ Bezorgd: ‘Houd je rekening met de luchtverplaatsing?’ 1
Cavia’s begin september, Wietske Loebis, Nijgh en Van Ditmar, € 14,90, ISBN 978 90 388 9021 088, Drs. P, Nijgh en Van Ditmar, € 4,95
Orson Welles in Touch of Evil.
Dvd Touch of Evil
Orson Welles ster in laatste film-noir Dirk Koppes AMSTERDAM
...
Eindelijk is een van de beroemdste openingsshots uit de filmgeschiedenis op dvd te zien. Een anonieme persoon plaatst een autobom in de laadbak van een Amerikaanse slee. Dan volgen we de auto, die door een grensstadje rijdt, de grens passeert en uiteindelijk explodeert. Drie minuten en twintig seconden zonder cuts. Dan pas verschijnen de opening credits in beeld. En dat is nog maar een van de
“Als u direct weet welke nieuwe auto u wilt, zorgen wij dat u hem ook direct krijgt.” directgeleverd.
vele virtuoze camerabewegingen in Touch of Evil (1958), de laatste film die Orson Welles in opdracht van een Hollywood-studio maakte. De Amerikaanse studiobazen haatten Orson, die nooit binnen het budget kon blijven, een notoire lastpost was en nooit grote publiekssuccessen kende. Zijn debuutfilm Citizen Kane mag dan door alles en iedereen zijn uitgekozen als beste film aller tijden, hij verdiende bij de première niet eens zijn productiekosten terug. Dat Welles in 1958 toch nog een film
Perspectief
17
Non-fictie En weer ontspoort het wie-wat-waar concept
De grootste betweters in een boekje bij elkaar Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Hé, wat doet Arthur C. Clarke daar? Clarke schreef een berg inmiddels onleesbare sciencefiction; wat moet hij in een boekje over de groten in de wereld der wetenschap? Vlak naast Stephen Hawking! Een kadertje geeft gelukkig uitleg: Clarke ‘kwam op het idee voor satellietcommunicatie’. Fout. Dat was Clarke niet. Dat was al eerder bedacht. Wat Clarke bedacht (in 1945) was de geostationaire satelliet: een satelliet die zo hoog hing dat hij met de aarde meedraaide, en zo altijd boven hetzelfde punt op aarde bleef hangen. Een aardige vondst, maar geen geniale ingeving. En die moet je toch eigenlijk wel hebben gehad, wil je in aanmerking komen voor Wie, wat waar? Wetenschap. De biografietjes zijn kort, dus is er in het deeltje wetenschap (daarnaast zijn er deeltjes filosofie, economie en religie) ruimte genoeg voor de eredivisie – en Arthur C. Clarke. Jammer dat de medische wetenschap er bekaaid van afkomt, en com-
mocht maken, had hij vooral aan hoofdrolspeler Charlton Heston te danken. Aanvankelijk zou Welles alleen acteren in Touch of Evil, maar Heston eiste dat Welles de regie op zich zou nemen. Aanvankelijk stribbelde hij nog tegen, uiteindelijk greep hij deze buitenkans om zijn superieure cinefiele talenten te laten blijken. Met als gevolg dat elk beeld, elke scène van het doek spat. Touch of Evil groeide uit tot een waardige afsluiting van het film-noirgenre. Een hoogtepunt, waarin Welles als de bekrompen politiecommissaris Hank Quinlan grote indruk maakt. Inclusief een fatmansuit, waardoor hij als een zwetende olifant oogt, die erg gemeen uit de ooghoeken loert. Hij heeft het aan de stok met de integere Mexicaanse narcoticarechercheur Ramon Vargas (Heston). Bijrollen van Marlene Dietrich en Zsa Zsa Gabor, een lesbische gang, drugsverslaafden, een fatale blondine: aan de vereiste ingrediënten voor een B-film ontbreekt het niet. Dankzij het meesterlijke talent van Welles stijgt deze productie ver boven de grauwe massa uit.
Universal brengt deze onbekende topper uit in een box die de ietwat pompeuze naam The Orson Welles Collection draagt. Citizen Kane ontbreekt, dus je krijgt een beperkte blik op zijn talenten. Desondanks is het genieten geblazen met The Third Man en The Trial. Twee films, die ook getekend werden door Welles’ chronische geldgebrek. Omdat niemand in de VS hem inhuurde, week hij uit naar Europa en speelde voor cash geld in The Third Man. Zijn verfilming van Kafka kostte hem jaren fondsenwerving. De opnamen werden uiteindelijk voor een prikkie gemaakt in het Parijse Orsay-treinstation (nu het gelijknamige museum) en in Joegoslavië. Op de Kafka-dvd staat een uitgebreide documentaire over de totstandkoming van de film, misschien interessanter dan dit grillige product zelf. Alle medewerkers praten nog steeds met respect en angst over de compromisloze aanpak van Welles. Als afsluiting kan de kijker nog genieten van een minifilmpje bij The Third Man over Anton Karas, de citerspeler die we in zijn familierestaurant treffen. Al met al een allegaartje, dat de cinefiel niet mag overslaan.
plete vakgebieden (geschiedkunde, sociologie, technologie, et cetera) volledig ontbreken. Daarentegen komen de economen in hun eigen deeltje goed voor het voetlicht (er is zelfs ruimte voor Paul Krugman, die al jaren uitsluitend George Bush achternazit in The New York Times). En onder de filosofen zitten zowaar enige Fransen (maar niet Claude LeviStrauss, en Jung en Gramsci hadden er zeker uit gemogen), maar het wiewat-waarconcept ontspoort pas echt bij het onderwerp religie. Veel christenen en moslims, een paar joden en de rest van de religies zoekt het maar uit. Het is de vertrouwde, geestloze manier waarop de religieuze wildernis vanuit het Westen wordt aangeharkt. Gelukkig schiet auteur Jeremy Stangroom (hij nam ook de filosofie voor zijn rekening) op verfrissende wijze uit zijn slof. Wanneer Stangroom (hij komt van de bepaald onchristelijke London School of Economics) de versplintering van het moderne christendom beschrijft, verzucht hij ten slotte: ‘Wie bepaalt nu dat 2,1 miljard mensen die tot deze
uiteenlopende gezindten behoren christenen zijn?’ Misschien, zo mijmert hij, vormt het christendom niet een bepaald geloof, maar meer een soort familie met als enige overeenkomst dat ze ‘de boodschap’ van Jezus verkondigen. Natuurlijk, Jeremy, maar dan vallen de mormonen en calvinisten eigenlijk uit de boot. Bij hen speelt Jezus een ondergeschikte rol. En wat was die boodschap van Jezus dan wel? Liefde en de wang toekeren? Dat vinden vele niet-christenen ook prachtig. Dat God hem zou hebben gestuurd? Hebben moslims geen enkele moeite mee. Kortom, ‘het’ christendom bestaat niet. Net zoals ‘het’ hindoeïsme en jodendom niet bestaan. De mens wil niet in andermans hokje wonen. De mens is een opstandige praatjesmaker, een haarklover, een betweter. En de grootste betweters, die komen na hun dood in een mooi boekje. 1 Wie, Wat, Waar? Religie, Wetenschap, filosofie en economie, uitgeverij Mo’media
Waarom ontbreekt Claude Levi-Strauss in het rijtje filosofen? HOLLANDSE HOOGTE
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................................................
RAMSJ DEZE WEEK 111
Dwaze denkers
Aan de randjes van de wetenschap wemelt het van de malle ideeën, wazige denkers en wonderdoeners. Van Rudolf Steiner tot Uri Geller, van Jomanda tot Rasti Rostelli. Wat beweren ze? Wat ging er mis tijdens hun opvoeding? Deze dikke encyclopedie geeft u de antwoorden,
goed onderbouwd en met passend gevoel voor ironie. Een uniek naslagwerk voor een spotprijsje. Marcel Hulspas & Jan Willem Nienhuys, Tussen waarheid en waanzin. Een encyclopedie van de pseudowetenschappen, 9,50 euro. 111
Bijbeltaal
Het idioom van de Bijbel, en dan vooral dat van de Statenvertaling, is diep doorgedrongen in onze Nederlandse
taal. Denk maar aan woorden als ‘eersteling’ en ‘farizeeër’, en uitdrukkingen als ‘Abraham zien’, ‘lazarus zijn’ en ‘de inwendige mens’ versterken. Dit lexicon, verschenen naar aanleiding van de Nieuwe Bijbelvertaling, bevat ze allemaal, geeft de verzen en varianten, en laat iedere Nederlander zien dat hij de Bijbel kent – ook al wist hij van niks. Karina van DalenOskam en Marijke Mooijaart. Nieuw Bijbels Lexicon, 7,50 euro.
111
Schepen en stormen
De Britse schilder William Turner (1775-1851) wordt vooral in eigen land vereerd, maar behoort zeker tot de top van de Europese schilderkunst. Turners eerste werken getuigen van een diepe bewondering voor de Hollandse meesters; later ontwikkelde hij een unieke romantische stijl waarin kleur, mist en sfeer de hoofd-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................
rol spelen. Deze prachtig geïllustreerde biografie geeft een overzicht van zijn carrière en zijn zeer omvangrijke oeuvre. Andrew Wilson, Turner in zijn tijd, 17,50 euro. Boeken gesignaleerd bij boekhandel Steven Sterk, Servetstraat, Utrecht: 030-2340580. Deze en andere titels zijn ook verkrijgbaar bij Selexyz-boekhandels.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Grunberg naar Irak (1)
Grunberg naar Irak (2)
Hengelo zoekt dichter
Arnon Grunberg gaat in mei als ‘embedded journalist’ naar Irak. Dit heeft hij 2 februari op zijn weblog laten weten.
In Irak zal hij met een eenheid van het Amerikaanse leger optrekken. Het is niet de eerste keer dat Grunberg zich op gevaarlijk terrein begeeft: eerder was hij al in Uruzgan bij het Nederlandse leger.
Hengelo is op zoek naar een stadsdichter. Wie het mooiste gedicht schrijft over Overijssel mag de titel vanaf 16 mei dragen.
Perspectief
18
Chicklit De manager van Linda en Gordon
Botox verdrijft treurnis snel Marlise Hamaker AMSTERDAM
...
Ze is de manager van Linda de Mol en Gordon en heeft een nieuw boek geschreven: 32 ºC: 1 baby, 1 moord & 1 perfecte man. De namen van de bekende Nederlanders staan prominent op de achterflap, naast een glossy foto van de 47-jarige schrijfster/manager/persagent Xenia Kasper zelf. De van oorsprong Duitse Kasper doet ook een belofte. Meer seks, veel spanning en een vervolg op haar succesvolle debuut 38 ½ : 1 man en 2 minnaars. Met de seks zit het wel goed, in kwantiteit tenminste. Binnen tien pagina’s loopt hoofdpersoon Susa haar oude liefde Max tegen het lijf en belandt met hem in bed. Helaas bevat die eerste seksscène iets te veel clichés, met omschrijvingen als ‘zijn pulserende mannelijkheid’. Even later heeft ze het over ‘de storm van onze hartstocht’. Alsof je een ouderwets doktersromannetje leest, van chicklit voor de 35+ vrouw verwacht je toch meer. Gelukkig maakt Kasper dat in de loop
van het boek helemaal goed. De seks wordt interessanter, met bijvoorbeeld de introductie van behangplaksel als massageolie, en zelfs grappig. Zoals wanneer Susa zich in een latexpakje wurmt om haar minnaar te verrassen – iets waar de schrijfster zelf ervaring mee heeft, zo vertelde ze in een interview. Voor het overige mag je hopen dat de vergelijking tussen schrijfster en
hoofdpersoon daar ongeveer stopt, want het leven van Susa bevat net als het eerste boek nogal wat drama. De carrièrevrouw is naar het Franse Montpellier verhuisd en heeft een nieuwe galerie geopend. Vier mannen dingen naar haar liefde en haar lichaam, ze wordt verdacht van moord en raakt zwanger, terwijl ze boven de veertig is met twee puberkinderen. En dat is nog maar het begin. Wat volgt is een lekker verhaal vol leuke reisjes en andersoortige jetsetzaken, inclusief de nodige ellende natuurlijk. Al is de pijn gauw vergeten tussen de dure kleren en mooie mensen. Als de man van een van Susa’s vriendinnen overlijdt, heeft ze heel snel een nieuwe. Ach ja, wie botox spuit en designeroutfits draagt, hoeft niet lang te treuren. Een fijn vervolg dus, dat de achterflap-reclame van Gordon en Linda de Mol eigenlijk niet nodig heeft. Kasper is goed genoeg om zichzelf te verkopen. 1 Xenia Kasper: 32 ºC: 1 baby, 1 moord & 1 perfecte man, uitg. Truth and Dare
Literatuur Het pijnlijke contact tussen twee ex-Joegoslaven
Trekken aan een Buick Rivera Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Jonathan Safran Foer, Michael Cunningham, Jay McInerney, Don DeLillo en Fréderic Beigbeder: allemaal schreven ze veel gelezen en ook in Nederland goed verkochte romans over Amerika na 9/11. Maar romans over Joegoslavië nadat het uiteen viel,
zijn in Nederland veel minder populair. Met de vertaling van een van de eerdere romans van de in Zagreb wonende Miljenko Jergovic: Buick Rivera (2002), probeert uitgeverij Cossee daar verandering in te brengen. Buick Rivera gaat op het eerste gezicht niet eens zozeer over etnische verhoudingen, (Jergovic is niet gek), maar over Hasan, die twintig jaar geleden vanuit Bosnië naar Toledo, Oregon kwam. Hij poetst zijn auto op, verveelt zich graag en is getrouwd met de Duitse actrice Angela. Eens in de zoveel tijd gilt zij: ‘...hoe moet ik dat vinden als die verdomde auto tweeëntwintig liter op de honderd kilometer verbruikt, en Hasan, ik werk achttien uur per dag terwijl jij dat ding vertroetelt en filosofeert over kunst en niets doet...’ Kortom: Hasan houdt meer van zijn auto dan van haar, sterker nog, waar hij haar naam altijd afkort tot Géli, spreekt hij die van zijn auto altijd volledig en vol eerbied uit: Buick Rivera. Wanneer Hasan met deze grote liefde de greppel in rijdt, wordt hij ‘gered’ door Vuko Šalipur, een Serviër
met een hekel aan moslims en een oorlogsverleden waar hij liever niet mee te koop loopt. Vuko wil ‘broeder Hasan’ (want landgenoot) helpen en de auto van hem aftroggelen. Wat volgt is een schijnbaar grappig getouwtrek om de auto maar vooral een erg mooie beschrijving van hoe verschillend ‘landgenoten’ Hasan en Vuko zijn en welke vooroordelen een normaal contact tussen de twee mannen in de weg zitten. Jergovic weet niet alleen met humor de pijnlijkste onderwerpen aan te snijden, hij schrijft ze ook strak op. Zo ontkent Vuko zijn eigen misdaden door te redeneren dat Serviërs niemand haten, waardoor twintig in brand gestoken dorpen geen genocide genoemd kunnen worden. Wie weet leidt Buick Rivera ertoe dat ook Jergovic’ recentere werk, zoals Ruta Tannenbaum, vertaald wordt. En laten we hopen dat we net als met het ontdekken van Haruki Murakami ‘gewoon’ rijkelijk laat waren. 1 Miljenko Jergović: Buick Rivera, uitg. Cossee
De Zwarte Doos Max Niematz
‘Genot, pijn en Hoe haalt de schrijver het boek uit zijn hersens? Wordt de Zwarte Doos geopend met drank, discipline of engelengeduld? De Pers vraagt spraakmakende auteurs naar hun succesformule en kraakt de code.
betekenis uithalen.’
Vandaag: Max Niematz (1942), van wie onlangs de plattelandsroman Kromzicht verscheen.
U stelt uw omgeving netjes op de hoogte: dat ze u niet mogen storen? ‘Ik geef dat tegenwoordig wel aan, ja. Want op mijn leeftijd schijnt het tot enige bezorgdheid te leiden. In Italië bijvoorbeeld, waar ik ook een werkplek heb, klopten vrienden ooit bij me aan om er zeker van te zijn dat ik niet al dagen vies rook.’
Wat heeft u nodig om te kunnen schrijven? ‘Stilte. Als ik aan het werk ga, wil ik door niemand gestoord worden. Ook niet gebeld. Ik probeer mezelf zo diep mogelijk in het universum van het verhaal te begeven. Alleen zo kan ik er iets van
Hoe begint een verhaal of roman bij u? ‘Meestal gaat het om een moment of voorval dat me treft; dat in mijn hoofd blijft rondspoken omdat de betekenis ervan vooralsnog mysterieus dan wel onduidelijk is. Vanaf de dag dat ik
Hans van Willigenburg ROTTERDAM
...
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
RECENSIE | THRILLER
BLOED KLEEFT AAN ZIJN VERBRANDE HANDEN Dirk Koppes
...
Moordpartijen op middelbare scholen leveren wereldwijd voorpaginanieuws op. Onschuldige slachtoffers die door een gestoord individu worden neergelegd, bezorgen bezorgde ouders slapeloze nachten. Als in Een kwestie van bloed (uitg. Luitingh) een ex-militair drie tieners in een leerlingenhok neermaait, is heel
Schotland in rep en roer. Enter inspecteur John Rebus, die als voormalige commando de nodige expertise moet inbrengen over de psyche van een legerverlater. Met als gevolg dat hij zijn eigen demonen uit zijn verleden achter zich aankrijgt. Voeg daaraan het feit toe dat Rebus wordt verdacht van moord en brandstichting, en het is duidelijk dat de melancholieke loner een zware tijd tegemoet gaat.
Auteur Ian Rankin laat de lezer in ieder deel van zijn Schotse thrillerreeks met een ander aspect van Rebus’ karakter kennismaken. Deze keer staat diens onvermogen om contact te leggen met zijn familie centraal. Zijn dochter spreekt hij al jaren alleen telefonisch. Die verlatenheid – de muren in zijn vrijgezellenflat komen op hem af – drijft hem de pub in. Al drinkende met zijn vaste partner Siobhan komt hij tot nieuwe inzichten. Immer ironisch in woord en gebaar weet de rechercheur gewoontegetrouw zijn superieuren tot wanhoop te drijven. Ze vermoeden namelijk dat hij zijn handen heeft vuil gemaakt aan
een moordpartij. Daarbij heeft hij diezelfde ledematen verbrand, waardoor hij het hele boek lang voor zijn nicotine- en alcoholverslaving afhankelijk is van de hulp van anderen. Van Siobhan. Door slordigheid van zijn kant brengt hij haar leven in gevaar. Zelden heeft Rebus zo diep moeten gaan om de criminelen achter de tralies te krijgen. Zijn dieptepunt betekent een hoogtepunt in het oeuvre van Rankin. In dit boek worden echte gebeurtenissen, zoals de bom van Lockerbie en een helikopterongeluk in het Schotse Jura, kundig gemengd met een soepel meeslepend verhaal. De werkelijkheid tart elke fantasie,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................
maar Rankin komt in Een kwestie van bloed dichtbij.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Antwerpen verbiedt expo (1)
Antwerpen verbiedt expo (2)
Prijsweigeraar
Het provinciebestuur van Antwerpen heeft de geplande expo Fenomenale Feminatheek van de schrijver Louis Paul Boon geschrapt.
De Feminatheek omvat 22.400 foto’s van vrouwen ,die Boon spaarde. Het artistieke niveau is volgens het bestuur te laag, maar het controversiële karakter van sommige foto’s lijkt ook een rol te spelen.
De Belgische auteur Stefan Brijs weigert de Provinciale Prijs voor Letterkunde, uit protest voor het schrappen van de expo van Boon.
Perspectief
Koffietafelboek
Poëzie ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
De trein als canvas
Gedicht van de week
Graffitikunstenaars kwamen er al snel achter dat een tag, een kunstige handtekening, niet genoeg was om goed herkenbaar te zijn. De volgende stap in de ontwikkeling van straatkunst was dan ook dat er populaire iconen als Cap’n Crunch en The Silver Surfer naast de tag verschenen. Mugs & Mascots geeft een overzichtelijk en compleet beeld van de grondleggers van deze ontwikkeling, waarbij de treinstellen van de New Yorkse subway als canvas dienden. 1 Mascots & Mugs. The characters and cartoons of subway graffiti. David Villorente en Todd James, Testify Books New York.
Cirkels wie klapt er tegenwoordig nog voor olifanten of Chinezen? ik trek de sok uit je mond hoop dat ik nu je stem kan horen niets scheef gaat lopen iets wil dit bordje vette snacks wat om te volgen de lompe boer een domme gans lief nog wat grover. Maurice Buehler, Door het oog van de os, Uitgeverij Contact, 2007/2008
Chrétien Breukers
...
Door het oog van de os Maurice Buehler presenteerde deze week zijn tweede dichtbundel Door het oog van de os. In deze bundel zet Buehler de ons vertrouwde dingen consequent nét even anders neer. Of beter: hij laat ze ons net even door andere ogen zien. Op zo’n manier dat je iedere keer even in verwarring raakt: ‘fluiten in het ene oor van / de oger door het oog van de os.’ Waarbij ‘oger’ een monster is en niet de bekende kledingzaak in Amsterdam. Of: ‘Dit zijn de daken die de lieve wind nooit oplicht’. Door het oog van de os is een ijzersterke bundel waarmee Buehler de belofte die Grasaap te water (2004) inhield, weet in te lossen. Kopen die bundel!
de ontbering’ zo’n moment beleef, is het bijna zeker dat het me blijft achtervolgen, of dat ik mezelf ermee achtervolg, en dat ik er iets mee ga doen.’ U kunt er zich dan niet meer van losmaken? ‘Als het zich in mijn hoofd genesteld heeft, ga ik ermee door, hoe dan ook. Ik blijf op kauwen tot er een bevredigende tekst voor me ligt.’ Wat was het moment waarmee ‘Kromzicht’ begon? ‘Dat weet ik nog precies. Het was de blik van een stier, op een erfje in de buurt van Parijs. Er lag een soort menselijke intelligentie in die blik. Dat menselijke in de ogen van een dier heeft iets boosaardigs, dat verontrust, vragen oproept. De reactie in mijn geval is dan: onderzoeken, die bevreemding aanschouwelijk maken, kortom: schrijven!’
Wordt u in zekere zin geleefd door verhalen? ‘Absoluut. Het zijn net kleren, je hebt steeds nieuwe nodig.’ Is er een euforisch moment tijdens het schrijven? Dat u denkt: ‘hier doe ik het voor’?
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
RECENSIE | DVD
DE JAPANSE HORRORGLORIE BEGINT NIET IN ZIEKENHUIS Dirk Koppes
...
In een poging om definitief Japanse wereldheerschappij op het gebied van horrorfilms te vestigen, besloot superproducer Takashige Ichise zes regisseurs carte blanche te geven om de griezelfilm van hun dromen te maken. De eerste nachtmerrie komt van Masayuki Ochiai, die met Infection heeft gekozen voor een zieken-
www.uitgeverijcontact.nl (zie ook het gedicht van de week hierboven)
Amsterdam: tweede stadsdeeldichter
Uw ‘toevallige’ methodiek lijkt meer op die van dichters. ‘Ik ben ook begonnen als dichter. Maar ik heb bewust altijd de stap naar proza willen maken.’ Hoezo? ‘Poëzie is de moeder van alle literaire genres. Toch heeft het wat navelstaarderigs. Je daalt steeds dieper in jezelf af, kunt er ook lang niet alles in kwijt. Agressie, jaloezie, humor... Dat zijn emoties die vaak heel bepalend zijn, maar in gedichten moeilijk hun plek vinden. In proza veel beter.’
huisdrama. Een groep overwerkte artsen en verpleegsters probeert een ziekenhuis van totale chaos te redden. Als een met groen slijm overdekte patiënt wordt binnengereden loopt de zaak compleet uit de hand. Ochiai houdt de spanning erin, al blijven zijn personages archetypen. Infection moet het van stilering, en suspense hebben. De Japanse victorie begint niet met deze perverse ER-versie.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Auteurs te hulp Iedereen die ervan droomt eigen werk te publiceren, kan vanaf 9 februari terecht in de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Daar zitten bekende auteurs tijdens spreekuren om met teksten te helpen.
19
RONALD HOEBEN
‘Nee. Het gaat me om het avontuur. Vergelijk het met bergen beklimmen en alles wat daarbij hoort: het genot, maar ook de pijn en de ontbering.’ 1
Groningen, Gent en Antwerpen hebben een perfect functionerend systeem voor het aanstellen van een stadsdichter. In Amsterdam wil dat maar niet lukken. Twee jaar geleden benoemde het Stadsdeel-Centrum Adriaan Jaeggi tot stadsdeeldichter. Jaeggi riep zichzelf vervolgens tot stadsdichter uit, wat formeel niet klopt. Alleen het college van burgemeester en wethouders kan een dergelijke benoeming doen. Op gedichtendag werd Jaeggi’s opvolger aangesteld, Robert Anker. Het college heeft de kans om Anker wel de dichter van heel de stad te maken, laten lopen.
Misschien kan een werkbezoek aan Groningen, Antwerpen of Gent de Amsterdamse ambtenaren bijlichten in deze materie? www.centrum.amsterdam.nl
Van hee wint Herman de Coninckprijs De Herman de Coninckprijs voor poezie gaat dit jaar naar Miriam Van hee. Zowel de vakjury als het publiek koos voor de Gentse dichteres. Volgens de vakjury schreef Van hee met Buitenland de beste dichtbundel. ‘Zomereinde aan de Leie’, een gedicht uit die bundel leverde haar de publieksprijs voor het beste gedicht op. Geert Jan Beeckman won de prijs voor het beste poëziedebuut met zijn bundel Diep in het seizoen. www.boek.be
Nominaties VSB Poëzieprijs Vijf dichters, Christine D’haen, Jacques Hamelink, Leonard Nolans, Anne Vegter en Jan Baeke, zijn genomineerd voor de vijftiende VSB Poëzieprijs. De bekendmaking van de genomineerden was vorige week tijdens het zogenaamde gedichtenbal’ in het Amsterdamse Paradiso. Gerrit Komrij was erbij en schreef erover op zijn weblog: ‘Alle VSB-kandidaten moesten iets voorlezen, en ineens kroop de tijd als een bewusteloze slak. Elke seconde poëzie duurde een eeuwigheid. Als bij de VSB je geld in net zulke goeie handen is als de poëzie, breng het er dan niet naartoe.’ De winnaar wordt op 11 april bekendgemaakt, in De Rode Hoed. 1 www.vsbpoezieprijs.nl
Dagblad De Pers
20
Media
Online Hella Haasse’s museum primeur op internet
Zappen van haar eigen schooltijd naar Oeroeg Johanna ter Steege in de originele versie van ‘Spoorloos’ uit 1988.
Film The Vanishing: thriller met happy end
Redelijke remake van briljant origineel Mediaredactie AMSTERDAM
...
Het Gouden Ei is een dun boekje van krap honderd bladzijden. Een gewild dunnetje van Tim Krabbé voor op de verplichte leeslijst Nederlands op de middelbare school. Het boek diende in 1988 als blauwdruk voor de film Spoorloos van George Sluizer. In Spoorloos draait het om Saskia en Rex, een verliefd koppel. De twee gaan op vakantie maar krijgen op de heenreis ruzie en besluiten terug te gaan naar Amsterdam. Nadat de ruzie is uitgepraat, gaat de reis verder. Dan gebeurt het: Saskia verdwijnt spoorloos. Het vervolg van de film is huiveringwekkend spannend. De film won met gemak een Gouden
Kalf en was ook in het buitenland een succes. George Sluizer mocht in 1993 in Hollywood een remake komen regisseren met een jonge Sandra Bullock en Keifer Sutherland. Het resultaat The Vanishing haalt het echter niet bij het origineel. De Amerikanen leukten het verhaal op met een happy end. Schrijver Tim Krabbé was daar flink pissig over: ‘Ze kopen mijn verhaal en gooien het vervolgens weg. Het zijn lafaards’, brieste hij in Het Parool. Ook de regisseur gaf later toe niet blij te zijn met de remake. Toch zullen we het daarmee moeten doen vanavond. Maar het advies luidt: naar de videotheek en huur het origineel! 1 RTL8, 20.30
Het Hella Haasse museum is er. Fysiek bezoek is onmogelijk. Het museum is alleen online te vinden. Grafisch ontwerpster en initiatiefneemster van de site, Sara Kolster, ziet internet als het perfecte medium voor het project. Judith Hornman AMSTERDAM
...
‘Ik heb geen stress hoor, het is bijna af’, vertrouwt Sara Kolster (29) ons zondag toe. ‘Maar ik moet nog wel even wat puntjes op de i zetten.’ Die i’s zijn er genoeg, want er is ongelofelijk veel materiaal van de schrijfster beschikbaar. Foto’s, brieven, filmpjes: Haasse heeft veel van haar werk en leven bewaard. Kolster kwam daar niet toevallig mee in aanraking. In 2003 maakte televisieregisseuse Machteld van Gelder een documentaire over het werk en leven van Haasse met de titel Het Vierde Leven. Er was veel materiaal over dat Kolster graag op een interactieve manier wilde presenteren. Daarmee was het idee voor een virtueel museum geboren. Haasse zelf was direct enthousiast over het project, toen Kolster haar er in februari voor benaderde. ‘Schrijven heeft zo’n grote rol gespeeld in Hella’s leven. Daarnaast komt haar leven ook weer terug in haar boeken’, vertelt Kolster. ‘Die twee elementen
zijn heel erg met elkaar verweven. Met het virtuele museum is het eigenlijk niet anders. Met een geschreven biografie kun je natuurlijk ook allerlei dwarsverbanden leggen, maar je kunt niet zo goed heen en weer zappen tussen werk en leven als op een website. Want geschreven werk blijft natuurlijk wel lineair.’ Haasse bleek zich sterk te herkennen in deze vermenging van leven en werk. Internet als communicatie- en presentatiemiddel vond ze daarom ook bijzonder geschikt voor dit project.
Foto’s, brieven, films: Haasse heeft veel van haar werk en leven bewaard De bezoeker kan op verschillende manier door het museum klikken. Met zo’n 250 foto’s, meer dan 100 geschreven stukken en 50 filmpjes en interviews is er veel om te bekijken. ‘Ik ben regelmatig bij Hella op bezoek geweest, met haar vaste redacteur Patricia de Groot. Het is ongelofelijk hoeveel materiaal er bij kwam in de loop van de tijd’, zegt Kolster. Maar veel moeite om het materiaal in te delen zodat het voor de bezoeker makkelijk navigeren is, had ze niet.
‘De makkelijkste manier is om de opzet in basis chronologisch te maken. Door middel van allerlei verbanden kom je dan weer op andere paden terecht. Bij een onderdeel als Nederlands-Indië kun je bijvoorbeeld beginnen te lezen over haar schooltijd, om vervolgens door te klikken naar Oeroeg.’ Kolster is tevreden, en ook blij dat Haasse enthousiast is over het resultaat. ‘Internet is laagdrempelig. Je kunt alles ook beter laten zien dan in een fysiek museum. Maar het belangrijkste blijft dat je als bezoeker alle kanten op kunt. Wat ik zo goed vind aan haar boeken is dat ze overal brokjes van pakt. Ze mixt een beetje van haar eigen leven, een stuk gedegen historisch onderzoek en een mooi verhaal. ‘Ik durf meer dan een historicus’, zei ze eens, omdat je als schrijver verder graaft dan een biograaf, maar daarom niet minder ver van de waarheid zit. Daar ben ik het helemaal mee eens. Zelf interpreteren, zo werkt een site ook. Daarom past het museum zo goed bij de manier waarop Haasse schrijft.’ 1 www.hellahaassemseum.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 16:55 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Sesamstraat D66 EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Intensive Care
20.00 20:00 20:30 21:05 21:45
NOS Journaal Blik op de weg Opgelicht?! Opsporing verzocht
22.00 22:30 23:00 23:55
Nederland 2
Zedenpolitie Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
17.00 NOS Journaal Soeterbeeck MAX & Loretta That’s the question Man bijt hond De huwelijksreis Rail away
20.00 20:25 20:50 21:20
Netwerk Per ongeluk Het elfde uur
22.00 22:00 22:15 22:50 23:30 00:30
Nederland 3
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag ‘t Zal je maar gebeuren Kinderen van Stalin In Europa
17:05 17:10 17:20 17:30 17:48 18:00 18:25 18:45
ONM NOS Journaal De wereld draait door 40 dagen zonder seks Moes Nu we er toch zijn
22.00 22:00 22:35 22:55 23:00 23:25
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Oggy en de kakkerlakken Mr. Bean, the animated series Kika & Bob SudoKidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal
20.00 19:00 19:21 19:30 20:25 21:00 21:25
RTL 4 17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
Goede tijden, slechte tijden Bouwval gezocht Mijn tent is top
22.00 22:25 22:50 23:00 23:05
4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Kanjers van goud
17:30 18:30 19:00 19:30
Beauty & de nerd The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30 21:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal CSI: Miami Parels & zwijnen
22.00 22:30 23:30 00:00 00:30
Shock doc: Lijkenruimers De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens
Over mijn lijk NOS Sportjournaal NOS Journaal De nieuwste show 3 op reis The King of Queens, 18.30 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 18:55 19:50
Corky Romano Mayday mayday Cops Married with children RTL Poker: World Poker Tour
Corky Romano, 20.30 uur
Everybody loves Raymond Oprah Winfrey show Dr. Phil Jouw vrouw, mijn vrouw The nanny The vanishing
22.00 22:30 23:20 00:10
17:35 18:30 19:00 19:20
As the world turns Oprah Winfrey show 4 in het land
20:00 20:30 21:30
17:20 17:45 18:40 19:35
17.00 Will & Grace Gilmore girls Charmed McLeod’s daughters
20.00 Trauma centrum House Murder investigation
22.00 22:30 22:45 22:50 23:15 23:45
Veronica
17.00 Monk Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie
20.00
20.00 20:00 20:30
22.00 22:10 23:10 23:40 00:10
17:00 17:30 18:20 19:10
Net 5
17.00
17.00 The A-Team Law & order De Pfaffs
20.00 20:30
SBS 6
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Oranje journaal Dronken en gevaarlijk
20:30 21:35
Hotel Babylon Dirt
22.00 22:35 23:30 00:25
17:05 17:30 18:00 18:30 19:00 19:25 19:55
20.00 20:30
Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Criminal intent Will & Grace
Police Academy
22.00 22:30 00:15
Dirt, 21.35 uur
Totally spies Kim Possible Seinfeld 3rd Rock from the sun Friends Spin city Joey
Police Academy 2: Their first assignment Late night poker ace 2 & masters
Dagblad De Pers
Media
21
Televisie
Beau teamcaptain bij Linda de Mol Mediaredactie AMSTERDAM
...
Beau van Erven Dorens en Jeroen van Koningsbrugge krijgen een vaste rol in Ik Hou van Holland, de nieuwe spelshow van Linda de Mol. De heren nemen het vanaf 8 maart wekelijks tegen elkaar op, steeds met een ander viertal BN’ers in hun team. Linda de Mol beschrijft het programma als ‘een soort positieve inburgeringscursus maar dan met een hoog ‘oh ja’gehalte’. ‘ De twee teams moeten wekelijks vra-
HH
gen beantwoorden over Nederlandse films, televisie, muziek, actualiteiten en sport. Het publiek, dat is ingedeeld in twee vakken, moedigt de BN’ers aan. Het publiek van het winnende team krijgt als beloning een ‘oer-Hollandse prijs’, zoals een fiets of een sjoelbak. Linda de Mol lijkt de ouderwetse publieksshow hervonden te hebben. Vorige week werd al bekend dat de presentatrice in mei weer eenmalig te zien is in Traumhochzeit bij de Duitse zender ZDF, hetgeen zorgde voor jubelende reacties. 1
Tijdschrift
Sascha op cover Tina Mediaredactie AMSTERDAM
...
‘Ik durf meer dan een historicus’, zei Hella Haasse eens. MICHAEL JACOBS/WFA
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:30
Het weer Thuis Kinderen van Dewindt Eén wereld: Wie van de drie?
22.00 22:05 22:50 23:11 23:12 23:15 23:40
De laatste show Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Third rock from the sun De rode loper
17:10 17:35 17:50 18:05 18:15 18:25 18:35 18:55 19:10 19:25 19:35
Aladdin in het Disney festival Miss BG De ongelofelijke avonturen van Kika & Bob Op schok Karrewiet Spring Gebuisd En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet The Sleepover Club
20.00 20:00 20:00 20:40 21:10 21:40
CANVAS Terzake Extras Visions of the future In Europa
22.00 22:15 22:20
Lux The truth about food
Digitenne. Digitaal tv kijken voor maar ` 6,95 per maand Dit is jouw moment om Digitenne van KPN GRATIS te testen! Digitenne van KPN is het goedkope alternatief voor kabeltelevisie. Wat is Digitenne? • Overal draadloos TV kijken • 23 meest populaire TV zenders en 19 radiozenders • Gratis erotiekzender • Digitale kwaliteit • Eenvoudig aan te sluiten • Optie: Live Tele2 Eredivisievoetbal • Vaste lage prijs: ` 6,95 per maand
Actie Maak gratis kans op een LCD TV Meld je nu aan als gratis testkijker voor Digitenne, en maak kans op een fantastische LCD TV van Samsung.
Meld je aan! Ga naar TestDigitenne.nl of SMS gratis ‘TEST’ naar 7585. Telefonisch bestellen kan ook tijdens kantooruren: 030-2725798
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... .....................................
Canvas
17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
Sascha Visser heeft de eer om als eerste man de cover te sieren van Tina. Dat heeft het meidenblad gisteren bekendgemaakt. De soapie ging op de foto voor de Valentijnseditie van het weekblad, die vanaf vrijdag in de winkel ligt. Ook nam hij voor één keer het hoofdredacteurschap op zich. Het is voor het eerst in het 41-jarig bestaan van het blad dat een man op de cover staat. ‘Speciaal voor Tina poseert Sascha natuurlijk ook voor een echte zwijmelposter’, zo is te lezen in een verklaring. ‘Als klap op de vuurpijl kunnen Tina-meiden een door Sascha gedragen T-shirt winnen, nog ongewassen.’
Naast zijn rol in ONM is de 19-jarige Visser bekend van de series Oppassen en Kees & Co. Vorig jaar won hij de zangcompetitie ‘So you wannabe a popstar’. Vanaf dit jaar is hij bij TMF werkzaam als veejay.1
Gezocht: Testkijkers
+ UITGELICHT+
Het gesprek
40 dagen zonder seks Zeven jongeren proberen het 40 dagen zonder... Ned3, 20.25
17.00
Visions of the future Documentaire-serie over toekomstige wetenschappelijke ontwikkelingen. CANVAS, 21.10
20.00 20.30 21.30
Mijn tent is top Nieuwe reeks over stellen die een restaurant beginnen. RTL4, 21.30
17.30 18.00 19.00
20.00 Een politiek gesprek FC Het Gesprek Het Gesprek Van De Dag
20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
Gogh´s Zondag Een duurzaam gesprek Een politiek gesprek
22.00
20.00 22.00 22.00 23.00
Comedy Central
Pitchtalk Het Gesprek Van De Dag
22:05 22:30 22:55 23:20 23:45 00:10 00:30 01:00 01:30
That 70’s Show Family guy 8 Simple rules The Fresh Prince of Bel Air South Park Frasier Sarah Silverman That 70’s Show 8 Simple rules Family guy Frasier Sarah Silverman The Fresh Prince of Bel Air That 70’s Show
Zedenpolitie Ingetogen docusoap over het werk van de zedenpolitie van Amsterdam. Ned1, 22.30 Pitchtalk, 22.00 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
BBC 1
BBC 2
17.00
17.00 17:00 17:25 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
Prank patrol Thumb wrestling federation Best of friends Blue Peter Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00
The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City
22.00 22:00 23:00 23:25 23:35 00:05 00:35
ARD
Mistresses Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Lenny Henry.tv Film 2008 The weight of water
17:30 18:15 19:00 19:30
17.00 Ready steady cook The weakest link Eggheads Ben Fogle’s extreme dreams: Sahara
20.00 20:00 21:00 21:30
17:00 17:15 18:00 19:50 19:55
Around the world in 80 gardens An island parish Masterchef Horizon Coast Mock the week Newsnight Weerbericht Paradise or bust
Ben Fogle´s extreme dreams, 19.30 uur
20:00 20:15 21:05 21:50
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Tagesschau Um Himmels Willen In aller Freundschaft Plusminus
20.00 20:15 21:00 21:45
22.00 21:50 22:15 22:43 22:45 00:00 00:20 02:15 02:20
Discovery Channel
17.00
17.00 Tagesschau um fünf Brisant ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00
22.00 22:00 22:50 23:00 23:30 00:15 00:20
ZDF
Plusminus Tagesthemen Das Wetter im Ersten Menschen bei Maischberger Nachtmagazin Wie bringt man seine Frau um... Tagesschau DoppelPack
heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Rhein-Main heute Weerbericht Die Rosenheim-Cops Tibet - Reise durch ein verbotenes Land Frontal 21 heute-journal
22.00 22:12 22:15 22:45 00:00 00:15 00:20
Weerbericht 37° Johannes B. Kerner heute nacht Neu im Kino Im Zweifel für die Angeklagten
17:05 18:00 18:30 19:00
Engineering the World Rally: Great Britain - Last change saloon How it’s made How do they do it?: Ice breaker/ Money/Bowling alleys Mythbusters: Franklin’s kite
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Garbage pit technician Extreme engineering: Battle machines
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55
Oil strike! Giant of the skies: Building the Airbus A380 Biker build-off: Cory Ness vs Eric Gorges I shouldn’t be alive: Into the heart of the darkness Oil, sweat and rigs: The road to recovery
22
Dagblad De Pers
Sport
Simon Kuper op dinsdag Voetbal voor mannen rond de 40. Elke wedstrijd kan je laatste zijn. Maar Ruud Gullit en Frank Rijkaard hebben gelijk. ‘Meer wil ik niet, het is prima zo.’ PARIJS
...
Het was een winterse ochtend, acht jaar geleden, en een paar oude mannen waren aan het voetballen op een veld net buiten Amsterdam. Hun eigen jonge kinderen waren bijna de enige toeschouwers. In de kantine, naast het veld, zaten een paar stokoude mannetjes te kaarten; zij trokken zich niets aan van het voetbal. Dit was het derde van OSDO tegen het vijfde van AFC. Maar bij AFC speelde een bekende verdediger, opvallend door zijn lange dreadlocks. Een van de oudere toeschouwers merkte op: ‘Dat zou de broer van Ruud Gullit kunnen zijn.’ ‘Het is Ruud Gullit’, zei een andere toeschouwer.’ ‘Neem je me nou in de maling?’, vroeg de oude man. Toen keek hij nog eens goed en riep toen uit: ‘Hij heeft voor Oranje gespeeld!’ Gullit, de vroegere Europees voetballer van het jaar en nog maar 37 jaar oud, speelde amateurvoetbal met zijn vrienden. Hij was niet eens goed. Bij de rust stond AFC achter met 5-0. Toen kreeg het team de geest en haalde op tot 5-3. Uiteindelijk kreeg Gullit één minuut voor tijd een voorzet; hij stond alleen voor een leeg doel. Dit was zijn grote moment. Hij probeerde te springen maar kwam niet eens van de grond. Hij wrong zich in bochten maar de bal zeilde zo over zijn hoofd heen. Toen blies de vrouwelijke scheidsrechter het slotsignaal; Gullit bedankte haar en riep toen uit: ‘De tweede helft was beter.’ Nu ik zelf 38 ben en ook oudemannenvoetbal speel, kan ik eindelijk zijn plezier begrijpen. Dit is een nieuw en beter stadium in mijn leven. Ik realiseerde me dat ik niet meer met jonge mannen moest spelen nadat mijn team hier in Parijs, ‘Ireland’ geheten, me 14e had gezet van de veertien spelers die meededen aan een revanchewedstrijd tegen een team geheten ’Argentina’ (bestaande uit Argentijnse expats). Ik mocht 20 minuten voor het eind het veld op, maar was toch al uitgeput voor de wedstrijd voorbij was. Ik probeerde voornamelijk Argentijnen te schoppen, maar was steeds te laat. Gedurende mijn korte optreden scoorden de Argentijnen tweemaal en ze wonnen. Ik ben in mijn leven heus wel
VOETBAL
Innerlijke rust op het voetbalveld
is geen toekomst. Elke wedstrijd kan je laatste zijn. Ik heb een beginstadium van reuma en iemand viel laatst dood neer op het veld tijdens een plaatselijke veteranenwedstrijd. Je kunt alleen nog maar van het moment genieten. Als er iemand scoort (en 21-18 is een typisch resultaat voor ons) rent hij vaak juichend een rondje terwijl de anderen ‘superbe’ roepen. Het is net alsof we weer acht zijn maar dan met een hogere eigendunk, want
Rijkaard zei: ‘We hebben een leuk team, we rennen, we voetballen’
Het tweede elftal van AFC in actie in 2005, met Gullit, Menzo, Roy, Van Basten en Van ‘t Schip. GUUS DUBBELMAN / HH
erger vernederd en in kortere tijd, maar niet vaak. Het leven is opgebouwd uit een serie verwachtingen die op een teleurstelling uitlopen, en mijn lichaam was er het eerst mee opgehouden.
‘Achtenveertig’, zei hij trots. En hij ging nog tekeer als een blinde maniak’ Toen ik mezelf laatst googelde – een goede manier om de stand van zaken bij te houden – vond ik dit commentaar online: ‘Ik voetbalde voor het Ierse ambassadeteam in Parijs met
Simon Kuper. Hij was niet zo’n goede voetballer, onze Simon, en een beetje heel zeker van zichzelf als je begrijpt wat ik bedoel. Bij een bepaalde wedstrijd werd hij op de bank gezet en dat vond hij niet leuk en ik dacht bij mezelf: ‘Lieve help, als je ook maar iets van voetbal weet, dan ga je niet zitten mokken als je niet wordt gekozen voor een zondagsteam dat maar met moeite elke week 11 man bij elkaar kan krijgen.’’ Alleen al het opschrijven van deze woorden doet me pijn. Maar de kritiek is niet eerlijk. Toen deze man me zag, was ik 37. Dat is zo oud dat je er over op kunt scheppen. Ik werd ooit uitgedaagd door een grijsharige man waar ik vroeger mee voetbalde, om te raden hoe oud hij was. ‘Vierenzeven-
tig?’, vroeg ik. ‘Achtenveertig!’, zei hij trots. En hij ging nog tekeer als een blinde maniak. Nou, zo ben ik ook. Ik speel op woensdagavonden met een stel Parijzenaren die of oud of slecht zijn of allebei. Een van ons, Max, ook wel bekend als ‘le president’, huurt het veld voor 40 euro per jaar. We spelen vijf tegen vijf of drie tegen drie als we te weinig man hebben. En het is fantastisch. In jongemannenvoetbal probeert iedereen te voldoen aan een ideaalbeeld dat hij van zichzelf heeft. Dat zorgt voor een angstgevoel. Vroeger piekerde ik dagen na een wedstrijd nog over de fouten die ik had gemaakt. Maar als je oud bent, weet je dat het nooit meer wat zal worden. Er
hoe ouder je wordt, hoe sneller je was toen je nog jong was. Als iemand de bal de straat op schiet, zegt een ander wel eens, ‘Djibril Cissé’, als eerbetoon aan de grillige Franse spits. Dan gaan we staan wachten en kijken naar de meisjes die op het veld ernaast hockeyen, tot een voetganger onze bal teruggooit. Dan klappen we voor hem. We vechten niet om de bal, dat is op onze leeftijd te vermoeiend. Maar als we een doelpunt tegen krijgen pakken we soms de bal en schieten die hoog de lucht in. Het is een gevoel van bevrijding dat jonge mensen niet kunnen begrijpen. Kort nadat ik Gullit bij de amateurs had zien spelen, vroeg ik Frank Rijkaard waarom hij ook in een derde veteranenteam net buiten Amsterdam speelde. Rijkaard, die zo groot was geweest in de jaren ’80 en nu nog maar 37 was, kon toch wel wat beters krijgen? Rijkaard zei: ‘We hebben een leuk team, een vriendenteam en dan jagen we anderhalf uur achter de bal aan, we rennen, we voetballen. Nou dat is toch fantastisch! En dan heb je lekker lopen zweten en ga je naar de kantine en drinkt een biertje en kletst wat over de wedstrijd. Vaak heb je een aardige tegenstander en dan maak je daar wat lol mee. Meer wil ik helemaal niet, het is prima zo.’ Ik heb diezelfde staat van innerlijke rust nu bereikt. 1
Simon Kuper (1969) is sportjournalist. Hij schreef voor The Observer en The Guardian, is auteur van bekroonde boeken over voetbal en werkt nu voor The Financial Times.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Met de billen bloot
H
FLORIS JAN
BOVELANDER
et is alweer een tijdje geleden dat bij het hockey de video zijn intrede deed. Uit Italië werd een specialist overgevlogen om ons en vooral onze bewegingen vast te leggen. Zonder dat je er erg in had, werd elke stap, beweging en of juist elk rustmoment door de camera vastgelegd. Niets ontging onze bondscoach Big Brother Hans Joritsma. Daar waar je voorheen nog weg kwam met een leugentje of een discussie over wel of niet vrijstaande spitsen,
een tackle back na balverlies en wel of niet kort in de mandekking staan, was daar nu ineens die alles onthullende videoband. Nooit vergeet ik de eerste sessie in het Novotel te Amstelveen. Drie uur lang zaten we te zweten in een zuurstofarm kamertje. Het ‘Hé, daar loop ik’, werd snel vervangen door de vrees in beeld te zijn. Dat betekende meestal niet veel goeds. Met de billen bloot. Waarom die bal naar links als op rechts alle ruimte is? Waarom niet even breed gespeeld en weer die diepe bal ge-
zocht? ‘Er stond niemand vrij’ is nu geen optie meer. Hilariteit als onze rechtsachter links boven het beeld in komt sjokken, terwijl rechts onder zijn Australische tegenstander aanlegt voor een vernietigend schot. Het heeft even geduurd voordat wij met videoanalyses om konden gaan en dat gold ook voor de coaches. Geen urenlange sessies meer en ook wel eens een keer iets goeds laten zien, daarbij leerden coaches dat tegenstanders en de ruimtes op het veld er net iets anders uit zien als iemand daar loopt met een zuurstoftekort of opgekropte frustratie van gemiste kansen. Maar het belangrijkste voor videosucces was dat we onderling accepteer-
den dat bij het zoeken naar de oorzaak de veroorzaker niet ook direct als schuldige werd aangewezen. Oorzaak en schuld zijn twee totaal verschillende begrippen. In een team is het essentieel dat iedereen zich voor honderd procent geeft en zich optimaal inzet. Foute keuzes waardoor het resultaat soms dramatisch kan verlopen, horen bij het leerproces en komen voor. Iemand die het zo goed mogelijk probeert maar een foute keuze maakt, daar valt uiteindelijk mee te leven. Schuldig ben je als je met opzet of te vaak de verkeerde keuze hebt gemaakt en als dat op de video vastligt, word je er zo uitgeknikkerd. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ............................................................................... Anthony Fokkerweg 61 Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks
[email protected] uitgever: Cornelis van den Berg 1059 CP Amsterdam bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en
[email protected] hoofdredacteur: Ben Rogmans Een uitgave van tel: 020 - 3460560 heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal
[email protected] adjunct-hoofdredacteuren: Mountain Media BV fax: 020 - 3460596 tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl
[email protected] Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers
Sport
WK-kwalificatie Bondscoach Looyen
Tactiek is ‘onzin’ bij Antilliaans elftal Het bondscoachschap van de Nederlandse Antillen vergt een flexibele houding van Leen Looyen (60). Morgen speelt het team het WKkwalificatieduel tegen Nicaragua,. Remco Janssen AMSTERDAM
...
Hij geeft het zelf maar eerlijk toe. Looyen, toch de bondscoach van de Antillen, heeft zich maar niet verdiept in de wortels van zijn spelers. Want? ‘Da’s mijn werk niet. Je moet in tweede of derde lijn Antilliaanse voorouders hebben, geloof ik. Maar of daar nou zo streng naar gekeken wordt, weet ik ook niet. Dat hebben die mensen van de bond allemaal uitgeplozen.’ De bond, dat is de Nederlands Antilliaanse Voetbal Unie, kortweg de NAVU. Een bond met een droom. Een voetbaldwerg, die zich via Nicaragua en vervolgens Haïti wil plaatsen voor het WK 2010. Om die droom te verwezenlijken, moet je een beetje durven schipperen. In hun zoektocht naar een waardig opvolger voor Pim Verbeek, die de Antillen vergeefs naar het WK 2006 probeerde te loodsen, kwam de NAVU uit bij Looyen. Aanvankelijk werd Han Berger gepolst als bondscoach op projectbasis. Maar zijn club De Graafschap liet hem niet gaan als technisch directeur. Berger noemde vervolgens Looyen als geschikte kandidaat. Zo opportunistisch kan het gaan in de voetballerij. Niettemin is de keus van de voormalig oefenmeester logischer dan op het eerste gezicht lijkt. Zijn staat van dienst als trainer bij vaderlandse profclubs is behoorlijk, als parttime scout en voormalig technisch directeur van NEC beschikt hij over een groot netwerk. Daarbij had de 60-jarige, vorige week werd hij vader, naast zijn eigen bedrijfje nog wel wat ‘tijd over’.
Lijstje namen Wie bondscoach wordt van de Antillen, moet immers een beetje flexibel zijn. Zo ook Looyen. Hij begon met een lijstje namen, aangeleverd door de NAVU. Meer om mee te werken, behalve zijn eigen kennis, had hij niet. ‘Naast m’n zoektocht in Nederland deed ik wat speurwerk in België
Nelisse van FC Utrecht, als aanvoerder boegbeeld van de Antillen. PRO SHOTS
en Duitsland’, zegt Looyen. Hij hield vier selectiedagen op de Antillen zelf en vond daar zowaar twee geschikte spelers, van een ‘behoorlijk niveau’. In z’n hoop een kern van 25 ‘representatieve’ Antillianen op te snorren, kwam de bondstrainer uit bij hele en halve profs, soms ook bij goede topamateurs. Eigenlijk bij alles en iedereen die in de verste verte maar een beetje op een Antilliaan leek. ‘Ook heb ik de regels eens goed uitgeplozen. Daarbij stuitte ik op een groot
nadeel voor wie Antilliaan is. Stel je bent ouder dan 21 en bent uitgekomen voor een elftal als Jong Oranje, dan ben je volgens de nieuwe FIFAregels daarna niet meer speelgerechtigd. Daardoor viel op het laatst nog een paar jongens af.’
Hele profs Bij de hele profs zitten een paar bekende namen, met FC Utrecht-topschutter Robin Nelisse als boegbeeld én aanvoerder. De namen van de
23
tweede en derde aanvoerder, Leon Kantelberg van VVV en Tyrone Loran van NAC Breda, klinkt de meeste mensen al minder bekend in de oren. De twee recente afvallers, Djuric Winklaar van amateurclub Quick 1890 (blessure) en Sendley Bito van Arsenal uit Kiev (familieomstandigheden) zeggen waarschijnlijk niemand iets. Vooral de queeste naar een keeper was een bijzondere. Looyen, scout van beroep, wist dat er genoeg ‘gewone’ Antilliaanse profs te vinden waren. Maar duikel maar eens uit het niets een Antilliaanse doelman op? ‘Die zijn dun gezaaid, hoor.’ Op z’n netvlies had hij echter nog de prestaties staan van Wencho Farrell met het Helders elftal op het Maritiem Toernooi, medio 2006. ‘Volgens mij werd Farrell toen zelfs verkozen tot de beste keeper van het toernooi.’ Looyen moest woekeren met de trainingsuren van z’n ploeg. Eén keer eerder pas kwam een handjevol ‘Hollandse’ spelers bijeen, voor een kennismakingstraining in Zeist. Ook bij het afreizen naar de interland in Nicaragua is het woekeren met de tijd. De spelers die zondag nog in de Nederlandse competitie uitkwamen, sloten zich pas gisteren aan bij hun nieuwe nationale elftal. Met een jetlag en een uitgedunde selectie kon Looyen gisteren moeilijk een volledig trainingsplan uitwerken. Op tactiek trainen durft hij al helemaal niet, met het oog op eventuele pottenkijkers uit Nicaragua. ‘Je moet ze niet wijzer maken dan ze al zijn.’
Atletiek
Bandjes
Giants winnen Super Bowl
Informatie verkrijgen over de tegenstander bleek eveneens een taaie klus. Looyen deed navraag bij een kennis in Costa Rica, het buurland van Nicaragua waar de NAVU zijn trainingskamp opsloeg, en bij Wim Rijsbergen, voormalig bondscoach van Trinidad & Tobago. De NAVU stuurde nog ‘een paar bandjes’ op van de opponent, zijn assistent Etienne Siliee kende de tegenstander, daar moest Looyen het mee doen. Nicaragua ging intussen veertig dagen op trainingskamp, met een voltallige spelersgroep. ‘Dat is in hun voordeel, maar wij hebben betere spelers’, pocht Looyen. Een strijdplan of een vaste opstelling, laat staan de Hollandse school, streeft de bondscoach niet na. Stel nou dat het speelveld in Diriamba een knollentuin blijkt te zijn? Dan kunnen zijn plannen zó weer de prullenbak in. Hij zet de spelers op hun natuurlijke positie, meer kan hij logischerwijs niet doen. Tactiek? Ook dáár gelooft Looyen, in dit heel bijzondere geval, niet in. ‘Da’s allemaal onzin.’ Zo flexibel moet je durven zijn, als bondstrainer van de Nederlandse Antillen. 1
Recordhouder Greene stopt Novum/AP PEKING
...
Maurice Greene heeft gisteren zijn carrière beëindigd. De 33-jarige Amerikaanse atleet heeft te veel last van slepende blessures, waardoor trainen onmogelijk was. ‘Het is triest, maar ik ben ook trots op mijn carrière. Ik heb geweldige dingen meegemaakt, maar door al die blessures is het beter dat ik stop.’ Greene maakte zijn afscheid bekend in Peking, waar hij de faciliteiten voor de komende Olympische Spelen bekeek. De sprinter zei dat andere atleten niet mogen klagen over de slechte luchtkwaliteit in de Chinese hoofdstad. ‘Iedereen zal er mee om moeten gaan. Elke atleet komt maar voor een ding naar Peking en dat is goud. Dan moet je van niets of niemand afhankelijk zijn.’ Greene werd drie keer wereldkampioen op de honderd meter sprint. In 1999 won hij bovendien goud op de dubbele afstand. De Amerikaan pakte in 2000 twee gouden medailles tijdens de Olympische Spelen van Sydney; hij won de 100 meter en met zijn land de 4x100 meter estafette. Op de zestig meter indoor is Greene nog altijd in het bezit van het wereldrecord van 6.39 seconden. 1
American Football
Redactie sport GLENDALE
...
Het had een ‘perfect’ seizoen moeten worden voor Tom Brady en zijn New England Patriots. Het team uit Massachusetts, had de 42e Super Bowl bereikt zonder ook maar één duel te verliezen. In de finale van het American Football-seizoen bleken de New York Giants echter te sterk. Zij wonnen de wedstrijd met 17-14. De Giants kwamen in Arizona na zes minuten dankzij een field goal al op voorsprong. De Patriots kwamen in het tweede kwart langszij én op voorsprong, maar omdat de verdediging van de Giants erg sterk en agressief speelde, hadden verdere aanvallen van de lichtgeblesseerde Brady minder effect dan normaal. Toch was het een verrassing dat de Giants er met de winst vandoor gingen. Een achterstand van 10-14 werd pas in de laatste 30 seconden ongedaan gemaakt door een fantastische touchdown van Plaxico Burress. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ...................................... SPORT 111
Ooijer en Seedorf vallen af, Mendes vervangt
PICS UNITED
David Mendes da Silva (links) is gisteren aan de selectie van het Nederlands elftal toegevoegd. De speler van AZ neemt de plaats in van de geblesseerde André Ooijer. De verdediger van Blackburn Rovers meldde zich gisteren nog wel in Noordwijk, maar na onderzoek door de medische staf bleek Ooijer niet fit genoeg voor het duel tegen Kroatië, dat morgen wordt gespeeld. Hij heeft te veel last van een liesblessure. Ooijer is niet de eerste international die zich bij bondscoach Marco van Basten heeft afgemeld. Eerder
haakten Ruud van Nistelrooy, Orlando Engelaar en Clarence Seedorf af. Mendes da Silva heeft één interland op zijn naam staan. Een jaar geleden maakte hij zijn debuut in de oefenwedstrijd tegen Rusland.
Daar heeft de NBB echter geen geld voor. Ook zijn assistent Cees van Rootselaar wil zijn contract niet verlengen.
111
Titelverdediger Egypte mag donderdag in de halve finale van de Afrika Cup uitkomen tegen Ivoorkust. De Farao’s wonnen gisteren in Ghana’s tweede stad Kumasi met 2-1 van de verrassende kwartfinalist Angola in een weinig aansprekend duel. Hosni AbdRadou en Amr Zaki scoorden voor Egypte, Manucho maakte de tegentreffer. De andere halve finale zal gaan tussen gastland Ghana en de winnaar van het treffen tussen Kame-
Van den Berg niet langer bondscoach basketballers
Het Nederlands basketbalteam moet verder zonder bondscoach Marco van den Berg. De Nederlandse basketbalbond (NBB) wilde Van den Berg een nieuw parttime contract voorleggen, terwijl de coach een voltijdsaanstelling als bondscoach ambieert. Van den Berg combineerde die functie met een baan als clubcoach bij Omniworld.
111
Afrika Cup: titelverdediger Egypte naar halve finale
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................
roen en Tunesië 111
Tuchtcommissie spreekt Martijn Meerdink vrij Martijn Meerdink wordt niet geschorst voor zijn rode kaart in het duel met Roda JC. De tuchtcommissie seponeerde gisteren de straf die de FC Groningen-speler zondag aanvankelijk kreeg van scheidsrechter Ruud Bossen - die zijn fout naderhand ook toegaf. Meerdink werd weggestuurd na een tackle en is komend weekeinde gewoon inzetbaar in de uitwedstrijd tegen Vitesse, dat gisteren bekendmaakte zich per direct te hebben versterkt met de Braziliaanse verdediger Claudemir.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Oeps!
‘Wij zijn er even niet wegens carnaval’
250.000 euro voor goud
In de krant stond gisteren een artikel met de kop: ‘Volksfeest in Accra na winst op Kameroen’. Dat moest natuurlijk Nigeria zijn.
Jawel, het is carnaval onder de rivieren. En dus is het werk bij voetbalclub Roda JC even stilgelegd. ‘Wij zijn er even niet wegens carnaval. Belt u ons na dinsdag even terug’, aldus het antwoordapparaat.
De Duitse voetbalbond looft een flinke premie uit voor het nationale team. Die Mannschaft moet dan wel Europees kampioen worden.
TREKKINGSUITSLAGEN JANUARI 2008 Winnende bankrekeningnummers BankGiro Loterij
Eindcijferprijzen: gewonnen prijzen ingedeeld op eindcijfers van meespelende rekeningnummers. Speelkans: een eindcijferprijs waarmee u een extra speelkans wint voor de trekking van maart 2008. Geldprijzen worden automatisch overgemaakt op uw rekeningnummer. Winnaars van overige prijzen ontvangen schriftelijk bericht.
LOTNUMMERPRIJZEN
lotnummer
lotnummer
€ 500.000,-
€ 50.000,-
2918463 01
144191431 02
€ 10.000,-
€ 5.000,-
843467231 401441 2129161 6304181 472796836
21 07 01 02 02
3286511 118196731 327231491 2971837 352209992
25 01 20 01 01
EINDCIJFERPRIJZEN eindcijfer(s)
prijs (€)
0
4300 8710 8320 4430 6960 3180
30,00 30,00 30,00 30,00 30,00 30,00
1
701 741 1661 271
10,00 8,00 25,00 10,00
2
502 22 8622 142 4762 8472
10,00 7,00 25,00 15,00 20,00 30,00
3
3303 703 5023 9623 7433 4283
25,00 15,00 20,00 30,00 30,00 25,00
204 34 5634 4 6394
15,00 7,00 30,00 speelkans 25,00
805 2725 7835
8,00 10,00 30,00
4 5
eindcijfer(s)
6 7
8 9
prijs (€)
5 9355 565 4775 3185 095
speelkans 10,00 8,00 30,00 30,00 15,00
2106 5126 226 466 5276 3296
30,00 10,00 10,00 10,00 20,00 20,00
07 9707 9907 817 727 1927 767 9297
7,00 30,00 20,00 10,00 10,00 25,00 15,00 10,00
6208 2418 5618 3048 778 098 119
25,00 10,00 25,00 25,00 10,00 8,00 10,00
7219 329 479
25,00 10,00 8,00
0
1
prijs (€)
6688700 5876010 6927230 697811530 3077450 6453260 2589560 121804070 571846270 2869590
02 01 02 01 01 01 01 01 03 01
250 250 250 450 250 250 250 250 450 250
367522101 5717111 4286211 6886411 4657411 1576511 3286511 963826611 1081911 3224221 520475321 4187321 938876031 2057031 843467231 607417331 2669331 144191431 594731 2926731 118196731 127890831 4373831 150693931 367726041 3690241 401441 474022641 688460941 539824941 510370551 2505551 1447751 468584951 113709951 2129161 5561461 935801561 985621761 377933961 329899961
02 05 04 04 01 02 25 03 03 04 05 02 40 01 21 26 04 02 02 18 01 01 04 14 05 03 07 17 03 08 01 03 04 04 13 01 01 28 04 02 09
250 250 250 250 250 450 5.000 250 1.000 250 450 250 250 250 10.000 250 250 50.000 250 450 5.000 250 250 250 450 450 10.000 250 1.000 250 250 250 250 250 250 10.000 450 450 250 450 450
lotnummer
2
3
4
prijs (€)
1723071 9331171 7009671 4841771 5898871 6304181 559245181 4275481 786681 2363781 2533981 8438191 1591291 1796291 327231491 6297691 670684791 3797791 3960891
01 19 11 04 10 02 02 05 04 18 05 02 10 05 20 05 01 08 07
250 250 250 250 450 10.000 250 250 1.000 250 250 250 1.000 250 5.000 450 250 250 250
494202 2809302 4147722 5116932 628242 361974272 7693182 3630292 1451892 352209992
01 01 04 01 01 01 01 02 04 01
250 450 250 250 450 250 250 250 1.000 5.000
549725113 104201223 3893133 699833 3648353 124763553 153063 1397263 2918463 514061863 125851383 314539093 1000593
01 01 01 01 01 03 01 03 01 03 01 01 01
250 250 250 250 250 250 450 450 500.000 250 1.000 450 250
922024804 431025614 1068024 402308034 484205234 129534 476633044
02 04 05 08 01 02 05
250 250 250 450 450 250 1.000
lotnummer
5
6
05 01 01 01 01 02 01
450 250 450 250 250 450 250
922116105 7335405 304359505 116093625 3817825 6766035 402473345 354114565 809980665 1294875 226701085 928240185 857666185 908191685 539042595 472273795
03 01 01 02 01 01 08 01 01 02 05 04 01 01 02 09
450 250 250 250 250 450 250 450 450 250 450 250 250 250 450 250
662537726 435241826 472796836 378306146 7501646 1516756 354576666 7449276 2264286 4965296 1707296 931396
06 01 02 04 04 01 01 01 03 01 01 01
450 450 10.000 450 450 250 450 450 450 250 250 450
0 1
lotnummer
2728000 500672210 2078050 230434150 405843550 881065560 112176380 665780
01 07 03 01 03 01 01 01
313306311 3707311 386700621 309836441 4808461 3998761 656271 1989081 3955881 2020791 3275891
01 01 01 02 01 01 01 01 01 03 01
2 3 4
lotnummer
5945402 4823602 165602 4626332 683197932 4392442 370128672 538732792
01 01 01 05 01 01 02 03
4243623 359562043 326852743 520853083 3482883 525000593 52893 130506893
03 01 01 06 03 01 04 01
383519004 5245304
01 02
Heeft u gewonnen? 00,0 . 5 €2 r u u r Iede va
m 10 n 4 t/ .0 0 to va n 9
ari
febr u
t 21.0
0 uur
Kijk voor de uitslagen op www.bankgiroloterij.nl
5 6
517124904 147154014 540800414 1960614 889585814 134281934 651305144 5567444 628547544 2369744 366537954 3187064 1023484 3821894 2474994
04 09 02 01 07 02 02 02 01 02 05 02 02 02 02
5137525 6424755 152931465 376786965 138603375 1736485
01 01 01 02 01 01
9472006 7560616 675363616 3050326 3205036 356552756 518034666 2836766 9409096 178952796
02 01 02 01 01 02 02 01 03 03
7 8
9
lotnummer 385312407 363627057 2366757 985474467 159117887 2427987 844054097
03 01 01 01 01 01 05
2169308 144165708 5929018 344735028 3967328 459171828 3148538 440158 7478388 3566788
01 01 01 01 01 01 02 02 02 01
487497619 503526819 474252329 4922429 442054629 2507929 326499539 3426049 140475559 1579959 415217369 1381079 2750479 1504389 2795799
15 01 05 01 01 01 01 01 01 01 03 01 04 01 04
lotnummer
7
8
9
prijs (€)
8921407 3762807 1922527 2971837 978138937 4254147 369762347 6906947 3329067 145542467 1002667 469876387 660248387 2912197 548738297 849213797
01 01 06 01 01 02 01 01 01 01 07 01 03 01 01 01
450 250 450 5.000 250 250 250 450 250 250 450 250 250 250 250 250
1830108 116917628 136595928 420064338 336558538 366648748 5257858 2611968 3232278 3823898
01 03 07 01 01 03 01 04 01 03
250 250 450 450 250 450 1.000 450 450 450
7482109 2487809 3663319 3582619 1346029 3042149 296092649 5736259 396446469 104369779 1394199
06 01 01 01 04 01 01 01 01 05 04
450 250 250 450 250 1.000 1.000 250 250 250 450
PRIJZENPAKKET 2008: 3x
€ 1 miljoen
12x
€ 500.000,-
12x
€ 50.000,-
192x
€ 25.000,-
168x
€ 10.000,-
REISCHEQUES T.W.V. € 1.000,- WEEK 1 T/M 4 lotnummer
prijs (€)
908194544 326606254 2288554 7601654 473556464 313616094 120365294
60x
€
5.000,-
120x
€
1.000,-
En iedere maand ruim 200.000 andere (eindcijfer)prijzen!
MILJOENEN WINNEN MET UW REKENINGNUMMER? Zo simpel is het: 1. Uw rekeningnummer is uw lotnummer 2. De trekking is maandelijks 3. Geldprijzen worden automatisch op uw rekening gestort
Bel 0909-0025
(15cpm)
of ga naar www.bankgiroloterij.nl
LO 700/0088/021552. De uitslagen die op deze pagina vermeld worden zijn onder voorbehoud van druk- en typfouten en geslaagde incasso. Aan deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend.
HOOFDPRIJZEN