FOV Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland JAARGANG 18 NUMMER 1 JANUARI 2008
IN DIT NUMMER ONDER MEER:
Nieuwjaarsboodschap
Wie zaait, zal oogsten
Pagina 4
FOV-activiteitenoverzicht juni t/m december 2007
Hoewel 2008, wanneer u dit leest, alweer een eind op streek is, wil ik als gebruikelijk in het eerste nummer van ’de Onderlinge’, mede namens de directie en de medewerkers van de FOV, u en degenen die u dierbaar zijn, veel gezondheid, geluk en
Pagina 5
Deelname FOV aan consultaties Pagina 6
Unigarant: beste reisverzekeraar 2007 Pagina 7
Reorganisatie UVIT:
zakelijk succes toewensen. Vanuit de oorspronkelijk agrarische achtergrond van veel van onze onderlingen spreek ik de hoop uit dat u in 2008 mag oogsten wat u in de afgelopen jaren hebt gezaaid. Wie zaait, zal oogsten en deze zegswijze hopen
nodig. Het is immers belangrijk dat we niet
we ook in Europees verband nader in te vullen.
alleen lokaal, regionaal en landelijk goed
In 2007 is besloten en zijn inmiddels de
opereren, maar ook dat we als gezamenlijke
nodige acties ondernomen om de twee lobby-
ondernemingen gehoor geven aan de Europese
organisaties AISAM en ACME tot één nieuwe
ambitie om voor alle participanten een open
organisatie samen te voegen. De welluidende
speelveld te zijn. Daarvoor is een harmonisatie
aantal kantoren van
betekenissen van deze afkortingen, respectie-
van Europese regels belangrijk en wel zo, dat
17 naar 5
velijk Association Internationale des Sociétés
juist die lokale en regionale belangen en ook de
d’Assurance Mutuelle en Association des
sectorale belangen van onderlingen en coöpera-
Coopératives et Mutuelles Européennes, zijn
tieve verzekeraars goed in de overwegingen
Pagina 9
Tuchtraad Financiële
vervangen door één welluidende afkorting,
worden betrokken. Voeg daar nog items als
Dienstverlening: meer
namelijk AMICE. Hoewel de vriendschappelijke
solvabiliteit, integriteit en toezichtswetgeving aan
zekerheid voor klanten
sfeer in de onderlinge wereld voldoende
toe en het zal duidelijk zijn dat de Europese
betekenis aan deze naam geeft, kan men er in
agenda in de komende periode meer dan goed
het Engels nog de uitleg aan geven van ’Associ-
gevuld is. AMICE zal er in ieder geval zijn
ation of Mutual Insurers and Insurance Coopera-
handen vol aan hebben.
Pagina 9
AFM: advies financiële producten blijft zwak
tives in Europe’. De nieuwe organisatie vertegenwoordigt nu al circa dertig procent van
Pagina 9
Open Boek Toezicht
de totale Europese verzekeringsmarkt en dat percentage is nog steeds stijgend.
DNB OVERVOLLE AGENDA
Pagina 11
Bovemij Verzekeringen:
Het bestuur van AMICE zal in de komende maanden een eerste werkprogramma opstellen.
”Onderlingen zijn er niet
De aangesloten leden kunnen vervolgens op
voor zichzelf, maar voor
een congres in Helsinki in juni 2008 een stand-
de continuïteit van
punt over het voorgenomen beleid innemen.
anderen!”
Op basis daarvan kunnen de gezamenlijke onderlingen en coöperatieve verzekeraars beduidend krachtiger dan voorheen de Europese lobby inzetten. Dit laatste is hard
Toon Bullens, voorzitter van de FOV.
De onderlinge
1
INTENSIVERING VAN INTERNATIONAAL
faciliterend zijn aan de verdere groei van de
BELEID
onderlinge verzekeringsindustrie in Nederland
Hoewel we kunnen vaststellen dat we nog veel
en Europa. We kunnen wat dat betreft
zaken, met name waar het de uitvoering van
vaststellen dat het onderlinge en coöperatieve
regelgeving betreft, in de Nederlandse omgeving
verzekeringsbedrijf niet alleen in Nederland,
kunnen regelen, staat de voorbereiding van
maar bijna overal in Europa zich krachtig aan
nieuwe regels in toenemende mate niet op de
het ontwikkelen is. De onderlingen en coöpera-
nationale, maar op de Europese agenda.
tieve verzekeraars veroveren steeds grotere
Daarop anticiperend is het daarom belangrijk in
marktaandelen, nemen in toenemende mate
Europa goed vertegenwoordigd te zijn en om zo
belangrijke markten in en zijn ook op het
veel als mogelijk met één mond te spreken.
gebied van verbreding van de dienstverlening
AMICE zal ons daartoe in de gelegenheid
echte ’frontrunners’ aan het worden. Dit laatste
stellen. Daarnaast betekent de Europeanisering
is momenteel extra belangrijk. Vanuit zowel
dat we in het nieuwe jaar ook binnen de FOV
operationeel als beleidsmatig oogpunt moeten
het beleid ten aanzien van internationale
we goed in de gaten hebben dat het er niet
samenwerking zullen moeten intensiveren. De
alleen meer om gaat goede producten tegen
afgelopen tijd hebben we wat dat betreft eerste
een goede prijs te leveren, maar dat die
gesprekken gevoerd over de manier waarop we
producten bovendien meer en meer wat dienst-
ons als FOV ten behoeve van onze leden beter
verlening betreft op maat van de individuele
op de internationale agenda kunnen prepareren.
klant moeten zijn. Werd in het verleden vooral
Daarbij gaat het om de interne bestuurlijke
over de juridische en economische vormgeving
organisatie en de aanpak in uitvoerende zin,
van onze producten gesproken, tegenwoordig
maar bijvoorbeeld ook de relatie met het
gaat het er in toenemende mate om of die
Verbond van Verzekeraars. Ik hecht eraan op
producten aan terechte verlangens van de
deze plaats vast te stellen dat de samenwerking
klanten beantwoorden. Kunnen zij een schade
tussen de FOV en het Verbond zoals we die
zowel via het internet als via de telefoon
momenteel kennen, buitengewoon goed is
melden, vierentwintig uur per dag, zeven dagen
georganiseerd. De verdeling tussen enerzijds de
in de week? Zijn die producten specifiek
algemene zaken voor het Verbond en anderzijds
afgestemd op individuele behoeftepatronen en
de voor onderlingen specifieke zaken voor de
hebben ze bijvoorbeeld ook een goede relatie
FOV is echter op het internationale platform nog
naar nationale regelingen, zoals in de sociale
wat minder herkenbaar. Het is daarom een
verzekering? Het is mooi dat de geëmancipeerde
goede zaak dat we hebben besloten om de
consument nu al steeds vaker de weg vindt
afstemming met het Verbond op dat punt te
naar onderlingen en coöperatieve verzekeraars,
gaan ijken. We zullen ons ervan vergewissen
maar we moeten onze ogen ervoor openhouden
dat zaken die alle verzekeraars betreffen via het
dat we daar in de komende jaren ook nog in
Verbond op de agenda van het Comité
moeten groeien. En dat kan! Waar de
Européen des Assurances (CEA) komen en dat
zogenoemde commerciële verzekeraars in dit
die zaken die specifiek de onderlingen en de
verband van ’emotiemanagement’ spreken,
coöperatieve verzekeraars betreffen via de FOV
hoeven onderlingen alleen maar te doen
in elk geval op de agenda van met name
waarvoor zij in het leven zijn geroepen, om zo
AMICE komen te staan.
een als het ware vanzelfsprekende verbinding met hun klanten te leggen.
DIENSTVERLENING OP MAAT
Dit alles, zo wil ik benadrukken, moet natuurlijk 2
De onderlinge januari 2008
In het verlengde hiervan kan ik vaststellen, dat
ook de FOV zelf erin blijft slagen aan de
operatie. Wat dat betreft weet de FOV haar
verlangens en de behoeften van haar leden
leden te ondersteunen in de spagaat tussen
tegemoet te komen. De inrichting van het
enerzijds het inhaken op nieuwe regelgeving en
Preventieplein op de website en de modellen
anderzijds het tijdens de verbouwing laten
die daar worden aangeboden ten aanzien van
doorgaan van de verkoop. Op deze wijze heeft
integriteit en compliance zijn enkele voorbeelden
ook onze federatie in 2007 weer het nodige
daarvan die in 2007 zijn gerealiseerd. Het is
gezaaid, in het vertrouwen dat de oogst in
buitengewoon plezierig dat we ook via een heel
2008 geslaagd zal zijn.
andere kant, namelijk in de samenwerking met De Nederlandsche Bank, kunnen constateren
Toon Bullens,
dat de FOV er bij voortduring in slaagt haar
voorzitter van de FOV
leden te helpen bij het verbeteren van hun
In Memoriam: adjunct-directeur Bovemij Theo Kersten Theo was sinds 1977 werkzaam bij Bovemij Verzekeringen en heeft daar een indrukwekkende loopbaan gehad. In 2002 werd hij benoemd tot adjunct-directeur Commercie. In 2004 werd Theo ernstig ziek. Na een operatie en een herstelperiode van enige maanden pakte hij zijn taken weer op. Afgelopen zomer werd hij opnieuw ziek, herstel bleek niet meer mogelijk. Theo heeft met toewijding en liefde voor het verzekeringsvak bijgedragen aan de groei van Bovemij. Hij was een gedreven en markante persoonlijkheid, die altijd klaarstond om anderen te helpen. Directie en medewerkers van Bovemij Verzekeringen zijn bedroefd over het overlijden van Theo en zullen hem missen.
De onderlinge januari 2008
3
F E D E R AT I E
FOV-activiteitenoverzicht juni t/m december 2007 Deelname aan consultaties QIS3 / Solvency II Self assessment integere bedrijfsvoering Leges 2008 Handhavingsbeleid AFM en DNB Studiedagen Studiedag aansprakelijkheid (Den Dolder) Preventiedag (Wageningen) Taxatiedagen (9 dagen in Zwolle en Vianen) Overige bijeenkomsten Platform grote onderlingen (Zeist) Directiebijeenkomst noordelijke onderlingen (Scheepvaartmuseum Groningen) Najaarsbijeenkomsten over marketing van een merk (Odoorn, Akersloot, Zeist en Markelo) Werklunches regio noord over coöperatieve identiteit
Representatieve activiteiten De Nederlandsche Bank – beleidsmatige kaders 2-hoofdige leiding – panelbijeenkomst toezichtskosten 2007 – toezichtsbeleid 2008
Autoriteit Financiële Markten – panelbijeenkomst toezichtskosten 2007 Verbond van Verzekeraars – regulier overleg – adviescommissie Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit – overleg afdeling transport Stichting Salvage – bestuursvergaderingen – commissievergaderingen
Internationaal diverse bijeenkomsten van Aisam, ACME, AMICE en ICMIF: – Algemene ledenvergadering te Brugge – Monitoring Solvency II – Informatieverstrekking over coöperatief verzekeren in Nederland en Nederlands zorgstelsel
4
De onderlinge januari 2008
Vergaderingen FOV-bestuur Afdeling brandverzekering en districten Afdeling schepenverzekering Technische Commissie Schadepreventie Commissie Aansprakelijkheid Commissie Arbeidsongeschiktheid
Overige activiteiten Gezamenlijke pensioenactie Gezamenlijke WIA-verzekering RJ271 Werkgroep regelgeving compliance Ontwikkelen nieuwe website FOV Ontwikkelen preventieplein via website Verlenen van medewerking aan workshop DNB over 2-hoofdige dagelijkse leiding
Ledenbezoek Centraal Risicofonds Univé Noord-oost Donatus EFO paardenverzekering Onderlinge Benschop/IJsselstein Zevenwouden Verzekeringen EFM Schepenverzekeringen SOM/SOBH Univé Schade (te Assen) OWM Achterhoek Univé Zwolle Unigarant
Bezoeken door regionale districtsbestuurders:
Vinkeveen Westzaan Univé Hollands Noorden OBM IJsselstroom Efm onderlinge schepenverzekering
Overige bezoeken Nationale Coöperatieve Raad Verbond van Verzekeraars Stichting Salvage Nederlandse Reassurantie Vereniging Nationale Coöperatieve Raad
Deelname FOV aan consultaties
Premies bestuurders aansprakelijkheidsverzekeringen niet verhoogd in 2008
De FOV heeft in de afgelopen maand aan
FOV en Centraal Beheer Achmea hebben afgesproken dat de premies voor de
drie consultaties van DNB en AFM deel-
bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering voor de FOV-leden ook in 2008 niet worden
genomen. Hieronder volgt een beknopt
verhoogd. De premies voor 2008 zijn:
verslag over de onderwerpen en de inbreng die de FOV heeft gepleegd: LEGES 2008
Met ingang van 2008 gaat DNB leges heffen voor bijzondere toezichthandelingen. De systematiek en de beoogde bedragen zijn ter consultatie voorgelegd. De heffingen hebben onder andere betrekking op de afgifte van vergunningen en het verrichten van bestuurderstoetsingen. Op zich is de FOV geen voorstander van bijzondere
Premie-inkomen
Verzekerd bedrag € 0,5 mio
€ 1,25 mio
€ 2,25 mio
0 tot 0,45 mio
€ 715
€ 1.075
€ 1.435
0,45 mio tot 1,25 mio
€ 880
€ 1.200
€ 1.790
1,25 mio tot 2,25 mio
€ 1.003
€ 1.530
€ 2.025
2,25 mio tot 12 mio
€ 1.145
€ 1.630
€ 2.270
12 mio en hoger
Individuele beoordeling
Voor informatie en/of een offerte kan contact worden opgenomen met de heer M. Klumper van Centraal Beheer Achmea (Tel. 055-5798359, e-mail:
[email protected]) of met mevr. mr. H.M. van Voorst ter Hoeve van de FOV (Tel. 030-6567160, e-mail:
[email protected]).
heffingen. Het pleit hierover werd echter al eerder verloren en de heffingen zijn dus
complexiteit van een instelling. Tijdens een
AFM-bijdragemodel of het FIRM-model
een feit. Dit zo zijnde, heeft de FOV
bespreking van het assessment heeft de
zoals DNB dit hanteert. Alle onder toezicht
aangedrongen op een eenvoudige en
FOV benadrukt dat nut en noodzaak voor
staande instellingen moeten deze
transparante systematiek. Daarbij is
de – hele – sector duidelijk moeten zijn
periodiek invullen. Bij normoverschrijdend
gewaarschuwd voor het gevaar van markt-
om draagvlak te verkrijgen. Een individuele
gedrag dat daaruit blijkt volgt niet vanzelf-
verstoring. Deze waarschuwing is ter harte
terugkoppeling zal ook duidelijk moeten
sprekend een sanctie; in veel gevallen zal
genomen; voor kleinere partijen zijn de
maken wat het een instelling oplevert als het
een ’goed gesprek’ voldoende zijn om tot
heffingen beperkt gebleven. Niettemin
onderwerp Integriteit goed wordt beheerst
normconform gedrag te komen. Hierbij
liggen deze nog aanzienlijk boven de
(een kort toezichtgesprek bijvoorbeeld of
maakt het wel uit of er sprake is van
heffingen die de AFM voor soortgelijke
lagere accountantskosten etc). DNB zal hier
schending van rule based-normen of van
activiteiten in rekening brengt. De FOV
aandacht aan schenken. Het assessment
principle based-normen. In het eerste
heeft hier op gewezen en verzocht de
zal nog een aantal aanpassingen onder-
geval zal een formele sanctie eerder aan
DNB-tarieven in lijn te brengen met de
gaan en er zal een veldtest worden uitge-
de orde zijn. Voor het overige zal het
tarieven die de AFM hanteert.
voerd. De uitkomsten hiervan zullen met
optreden afhankelijk zijn van de inhoud en
de sector worden besproken. Invoering
de strekking van een geschonden norm,
SELF ASSESSMENT INTEGERE
van het assessment vindt aansluitend
waarbij proportionaliteit en de concrete
BEDRIJFSVOERING
plaats, naar verwachting per medio 2008.
omstandigheden van een geval nadruk-
In 2008 staat het onderwerp Integriteit
kelijk worden meegewogen. De FOV heeft
onveranderd hoog op de agenda van DNB.
HANDHAVINGSBELEID AFM EN DNB
geoordeeld dat er geen aanleiding bestaat
Deze heeft hiervoor een instrument
In een gezamenlijk document hebben de
om op deze uitgangspunten af te dingen
ontwikkeld dat onder toezicht staande
AFM en DNB aangegeven welke uitgangs-
of daaraan toe te voegen. Het handhavings-
maatschappijen via e-line zullen moeten
punten in de toekomst zullen worden
beleid zoals dit wordt voorgestaan, getuigt
invullen. Het instrument bestaat uit een
gehanteerd bij toepassing van handhaving-
van een zorgvuldige evenwichtigheid.
self-assessment, dat aansluit op de
instrumenten. Voor beide toezichthouders
Deze zal natuurlijk wel moeten worden
principle-based benadering van de Wft. Bij
geldt een risicogebaseerde aanpak. Dit wil
bewaakt maar daarvoor is de praktijk
de beoordeling van aangeleverde data zal
zeggen dat de toezichtcapaciteit vooral
voldoende alert en weerbaar als dat nodig
DNB rekening houden met de omvang en
wordt ingezet op risico’s die blijken uit het
is.
De onderlinge januari 2008
5
O N D E R L I N G E N
Unigarant: beste reisverzekeraar 2007
is consumenten in geval van schade weer
de collectieve markt met een totaalpakket
snel in staat te stellen hun gevoel van
op het gebied van zorg en sociale
Unigarant is op de Vakantiebeurs in
zorgeloosheid terug te krijgen. Kenmerkend
zekerheid. Achmea onderscheidt zich door
Utrecht gekozen als beste reisverzekeraar
voor Unigarant is de continue aandacht
de aandacht voor preventie en kan Agis de
van 2007. Duizenden reisadviseurs en
voor de optimalisatie van diensten,
gewenste schaalgrootte bieden.
managers van reisbureaus hebben
producten en processen.
producten, zoals de Omboekgarantie-
Fusie Eureko/Achmea en Agis
Univé Noord-Oost bestrijkt regio met makelaardij- en hypotheekformule
verzekering, en het leveren van een uit-
De fusie tussen Eureko en Agis Zorg-
Het streven van Univé Noord-Oost om
gebreide verkoopondersteuning helpt
verzekeringen is een feit. De ledenraden
voor klanten in het hele werkgebied een
Unigarant haar reisrelaties waar mogelijk.
van de Vereniging Achmea en de
complete financiële dienstenboulevard te
Zo organiseert Unigarant al jarenlang
Vereniging Agis hebben eind december
bieden, is voor een groot deel tot stand
tweemaal per jaar verkoop- en product-
groen licht gegeven voor de fusie. Ook de
gebracht. Verspreid over Oost-Groningen
trainingen over reisverzekeringen. Naast
externe toezichthouders NMa en DNB
en Oost-Drenthe heeft de onderlinge met
deze trainingen is Unigarant eind 2006
hebben hun goedkeuring verleend.
hoofdkantoor in Stadskanaal vijf vestigingen
gestart met een speciale e-learningtraining.
Hierdoor ontstaat de grootste combinatie
van Mijn Makelaar en een even groot aantal
Dit praktische opleidingsprogramma is
van zorgverzekeraars in Nederland met in
kantoren van Mijn Hypotheek geopend.
gericht op verdieping van kennis over en
totaal 4,7 miljoen verzekerden.
Als extra service is Mijn Verzekering in het
de verkoop van verzekeringen.
Agis is per 1 januari 2008 een zelfstandige
leven geroepen. ”Hiermee hebben wij in
Unigarant is specialist in schadeverzeke-
divisie binnen Achmea, het Nederlandse
ons volledige werkgebied uitstekende
ringen voor mobiliteit, recreatie en wonen.
bedrijf van Eureko. Zowel het merk als de
dekking en zijn Mijn Makelaar en Mijn
De schadeverzekeraar is marktleider in
organisatie Agis blijft bestaan. De fusie heeft
Hypotheek altijd dichtbij’’, zegt manager
doorlopende annulerings-, fiets- en brom-
geen gevolgen voor de werkgelegenheid.
makelaardij van Univé Noord-Oost Harry
fietsverzekeringen. Daarnaast biedt zij
De leden van de huidige raad van bestuur
Meertens.
onder meer auto- en watersportverzeke-
van Agis – Rob Adolfsen (voorzitter) en
Hoewel Mijn Makelaar Noord-Oost een
ringen aan. Unigarant verkoopt haar verze-
Diana Monissen – vormen de statutaire
volle dochter is van Univé Noord-Oost,
keringen via het intermediair, zoals
directie van de nieuwe divisie binnen
werkt de franchiseorganisatie Mijn Makelaar
assurantietussenpersonen, rijwielhande-
Achmea. Op bestuurlijk niveau wisselen
volledig onafhankelijk als NVM-makelaar.
laren, reisbureaus en diverse inkoopcombi-
Eureko en Agis commissarissen uit. Daar-
Cliënten kunnen bij de Mijn Makelaar
naties. Unigarant is in 1972 opgericht en
naast krijgt Agis zes vertegenwoordigers in
kantoren ook terecht voor onafhankelijk
is 100% dochter van de ANWB. Haar doel
de ledenraad van de Vereniging Achmea.
hypotheekadvies, verstrekt door de erkende
Door hun coöperatieve achtergrond
hypotheekadviseurs van Mijn Hypotheek.
passen Achmea en Agis qua cultuur en
Mijn Verzekeringen biedt cliënten, als
filosofie goed bij elkaar. Op het gebied van
onafhankelijk assurantieadviseur, objectief
zorginkoop is Agis sterk in de ketenzorg
advies aangaande de diensten van alle
voor bijvoorbeeld chronisch zieken. Agis
gerenommeerde verzekeraars.
gestemd op Unigarant. Door het ontwikkelen van innovatieve
loopt voorop in het transparant maken van de kwaliteit van zorg en maakte als eerste de resultaten van Nederlandse ziekenhuizen openbaar. Agis is bovendien sterk in de doelgroepgerichte communicatie Directeur Jan Hennekam en Salesmanager Jitske Roos
(2e
van links) ontvangen de ’veer’
voor beste reisverzekeraar 2007.
6
De onderlinge januari 2008
voor de individuele markt, bijvoorbeeld die van allochtone Nederlanders. Achmea is op haar beurt sterk vertegenwoordigd in
Reorganisatie UVIT: aantal kantoren van 17 naar 5
voor. In één geval is TVM, als verzekeraar,
Verzekeraarscombinatie UVIT (Univé-VGZ-
van TVM moeten vervoerders scherp in de
IZA-Trias) zet een volgende stap in het fusie-
gaten houden met wie ze op het internet
traject. Door het aantal hoofdvestigingen
zaken doen. Zogenaamde ’charteraars’
op termijn terug te brengen van 17 naar 5
kunnen bijvoorbeeld tot een criminele
wordt nog meer efficiency bereikt. De IZA-
bende behoren en zich, met valse
kantoren in Nieuwegein, Delft, Groningen,
papieren, toegang tot de lading
Heerhugowaard, ’s-Hertogenbosch,
verschaffen.
Oldenzaal, Sittard en Velp worden
Met de feestdagen in december zijn zulke
gesloten. Daarnaast gaan de VGZ-kantoren
bendes zeer actief. ’Voor alles wat onder
in Nijmegen, ’s-Hertogenbosch en Tilburg
de kerstboom ligt, hebben ze belang-
op termijn dicht. Ook de Univé-kantoren
stelling’, aldus de TVM-woordvoerder. Hij
in Zwolle en Heerlen sluiten. Het voor-
sluit niet uit dat ze in meer dan de helft
genomen huisvestingsbeleid voorziet erin
van de gevallen gebruik maken van inside-
in het geding. Volgens een woordvoerder
dat de kantoorlocaties in Assen, Alkmaar, Eindhoven en Gorinchem blijven gehand-
informatie, van werknemers van het transCEO Edwin Velzel.
haafd. Voor de nieuwe hoofdvestiging van
portbedrijf zelf. Helers voor de waar zijn er ook allang. ’Je praat niet over boeven met
UVIT wordt een locatie gezocht in Arnhem.
dit moment zo’n 4.500 medewerkers.
een maskertje, maar over ogenschijnlijk
Daarnaast blijven de verzekeringswinkels
Hierdoor wordt de herschikking een forse
keurige dames en heren, die de lading die
van de verschillende merken – verspreid
klus. Velzel hoopt dat dit soepel verloopt,
nog gestolen moet worden allang hebben
door heel Nederland – aanwezig.
maar erkent dat er veel gevraagd wordt
doorverkocht.’
van de medewerkers: ”Medewerkers
Providers op internet, van bijvoorbeeld
De denkrichting over de toekomstige
máken Univé-VGZ-IZA-Trias, daar zijn we
vrachtenmarkten waarop vervoerders
huisvesting voor het concern is begin
dus zuinig op. Maar tegelijkertijd dwingt de
lading aan ’charters’ aanbieden, treft
januari bekendgemaakt aan de mede-
markt ons om de organisatie zo efficiënt
volgens TVM geen blaam. ’Die hebben er
werkers van het concern. Doelstelling is
mogelijk in te richten. Dat betekent onder
waarschijnlijk alles aan gedaan om hun
om zo snel mogelijk naar de nieuwe
andere dat vergelijkbare backofficewerk-
site te beveiligen.’ Bedrijven doen er wel
situatie over te gaan, maar volgens CEO
zaamheden worden samengevoegd.”
goed aan hun eigen personeel in de gaten
Edwin Velzel zal het nog zeker vijf jaar
te houden. Medewerkers beschikken over
TVM: ladingdiefstal via internet
inlogcodes om beveiligde websites op te
zich volledig heeft geëffectueerd: ”Als eerste gaan we alle hoofdkantoorfuncties
Het aantal gevallen waarin ladingdieven
soms verkeerd gebruik wordt gemaakt.’
verhuizen. Dat zijn directies en staf- en
gebruik maakten van internet, heeft zich
Sinds in het zuiden van het land een
concerndiensten. Zij gaan waarschijnlijk
uitgebreid tot vier. Dat zegt transportverze-
speciaal rechercheteam actief is om trans-
nog voor de zomervakantie naar een
keraar TVM. De verzekeraar vreest dat
portcriminaliteit op te lossen, zie je een
tijdelijk onderkomen in Arnhem. Daarna
ladingdiefstal waarbij dieven zich met
verschuiving van die voertuig- en lading-
zullen we voortvarend, maar steeds uiterst
vervalste documenten als ’charter’ melden
diefstal, zegt TVM. Zo lijkt Zwolle zich tot
zorgvuldig kijken wie op welke plek gaat
bij transportbedrijven, ’epidemische
een hotspot te ontwikkelen.
werken. Op ditzelfde moment zijn we
vormen’ kan gaan aannemen. Vervoerders
bezig om de interne structuur van de
moeten veel beter opletten met wie ze via
organisatie aan te passen.”
internet zaken menen te doen. Binnen
duren alvorens de gewenste herverdeling
gaan. Je mag niet uitsluiten dat daarvan
POLITIE VANGT DIEVEN MET LOKVRACHTWAGENS
tien dagen deden zich de afgelopen tijd
De verkeerspolitie heeft met de inzet van
Zonder de medewerkers van de Univé-
vier diefstallen van kostbare lading –
lokvrachtauto’s diverse diefstallen van
onderlingen mee te tellen, heeft UVIT op
laptops, camera's, iPods, MP3-spelers –
vrachtwagenladingen voorkomen. De De onderlinge januari 2008
7
speciale trucks, die niet van gewone
De Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit,
wagens zijn te onderscheiden, zijn eind
een samenwerkingsverband van politie,
Onderlinge Verzekeringen Cothen verhuisd
vorig jaar tien keer ingezet op diefstal-
justitie, bedrijfsleven en verzekeraars, is blij
In 2004 heeft onderlinge Cothen
gevoelige parkeerplaatsen langs de
met de inzet van lokwagens. ”Het toont
beslissing genomen om het nieuwe
snelweg. In vier gevallen doken criminelen
aan dat de politie er alles aan doet deze
kantoor te realiseren op een bijzondere
op en kon de politie, die de wagens in de
criminaliteit een halt toe te roepen”, zegt
locatie met zicht op weilanden en fruit-
gaten hield, de ladingroof verijdelen.
directeur Guus Wesselink.
bomen. Eind vorig jaar werd het nieuwe
Het team transportcriminaliteit van het
kantoor – dat voorzien is van voldoende
Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) zal
parkeerruimte – in gebruik genomen.
de lokwagens samen met de regionale
In het pand zijn diverse werkplekken,
politiekorpsen dit jaar veelvuldig inzetten.
voldoende pauze- en archief ruimte en
”We brengen de succesvolle aanpak nu
een grote vergader- en presentatieruimte.
naar buiten omdat we denken dat er een
Hier kunnen de medewerkers van de
afschrikwekkend effect van zal uitgaan’’,
Onderlinge met relaties in gesprek over
zegt Frans Zuiderhoek van het KLPD.
diverse verzekeringszaken. Het nieuwe
”Dieven die zich veilig waanden, zullen
kantoor biedt extra mogelijkheden om de
zich voortaan afvragen of ze niet met een
service richting de relaties uit te breiden.
geprepareerde vrachtauto van de politie
De opening laat nog op zich wachten tot
hebben te maken.” De politie beschikt
komend voorjaar als de fruitbomen in bloei staan.
over diverse types en merken lokauto’s die ook van buitenlandse kentekens zijn te voorzien. De trucks zijn geladen met flatscreens, laptops en mp3-spelers die
Vernieuwde entree van Zevenwouden
door het bedrijfsleven beschikbaar zijn
Verzekeringen.
gesteld. Ladingdiefstal kost het bedrijfsvan Verzekeraars 350 miljoen euro per
Zevenwouden ondergaat metamorfose
jaar. Vorig jaar werd 211 keer aangifte
Op 14 december hield Zevenwouden
gedaan van deze vorm van criminaliteit.
Verzekeringen te Heerenveen haar Open
leven volgens schattingen van het Verbond
Huis om met haar personeel, partners, Bij de diefstal checkt meestal één van de
relaties en overige betrokkenen te vieren
dieven de vrachtwagens op een parkeer-
dat een periode van twee jaar renovatie
plaats door een kijkgat in het dekzeil van
werd afgesloten. Verschillende bekende
de truck te snijden. Bevalt de lading, dan
Nederlanders als Foppe de Haan en Henk
laden ze de buit over in een (gestolen)
Kroes maakten hun opwachting tijdens het
busje of vrachtwagen. ”Op een parkeer-
Open Huis waaraan zo’n 400 gasten
plaats langs de A58 doken twee avonden
deelnamen.
achter elkaar ladingdieven op en hebben we zes man aangehouden,” vertelt Zuiderhoek. In één geval wisten de criminelen te ontsnappen door rennend de snelweg over te steken. Een van hen is bij een andere actie met de lokauto alsnog aangehouden.’’
8
De onderlinge januari 2008
A C T U A L I T E I T E N
Tuchtraad Financiële Dienstverlening: meer zekerheid voor klanten
de Tuchtraad zullen ervoor zorg dragen
rekening van partijen die wel over een
dat net zoals bij de Raad van Toezicht
vergunning beschikken, maar die hebben
Verzekeringen de goede naam en faam
nagelaten om aanvullende informatie aan
Per 1 januari 2008 heeft het Verbond van
van de verzekeringsbranche in het belang
de AFM over te dragen. Een ander deel
Verzekeraars de Tuchtraad Financiële
van de consument en de branche wordt
betreft tussenpersonen die in financiële
Dienstverlening ingesteld. Deze onafhan-
bewaakt.
producten bemiddelen zonder zich ooit bij
kelijke tuchtraad, verbonden aan het
de AFM als financiële dienstverlener te hebben geregistreerd.
(KiFiD), behandelt klachten van klanten
AFM: advies financiële producten blijft zwak
over het gedrag van verzekeraars. De
De kwaliteit van aanbieders en bemidde-
De agenda van de AFM voor 2008 ziet er
Tuchtraad Financiële Dienstverlening,
laars in hypotheken en verzekerings-
als volgt uit:
samengesteld uit onder meer prominente
producten blijft ondermaats. Dat schreef
juristen, zorgt voor een solide fundament
de Autoriteit Financiële Markten onlangs in
van de zelfregulering door toetsing aan
zijn begroting voor 2008. De toezicht-
belangrijke bindende gedragscodes en
houder pleit voor een cultuuromslag
regelingen van het Verbond van
waarbij er meer klantgericht moet worden
Verzekeraars.
gewerkt. Sinds 1 januari 2006 moeten alle
Klachteninstituut Financiële dienstverlening
tussenpersonen die financiële producten
Verbetering kwaliteit van advies van aanbieders financiële producten Erop toezien dat partijen verantwoordelijkheden nemen rond benadeelde
klanten van beleggingsverzekeringen Verscherpt toezicht op gedrukte reclame over kredieten Verslaggeving bedrijven vooral toetsen
De tuchtraad biedt de consument een
aanbieden over een vergunning
extra loket in aanvulling op de bestaande
beschikken. Volgens AFM zijn ’de trans-
op pensioenen en financiële
bemiddeling en geschillenbeslechting van
parantie van informatieverstrekking en
instrumenten
het Kifid. In kortlopende procedures, die
kwaliteit van advies door aanbieders en
een bindende uitspraak kunnen opleveren,
bemiddelaars in hypotheken en verzeke-
wordt beoordeeld of een verzekeraar zich
ringen verbeterd, maar ligt deze nog ver
Open Boek Toezicht DNB
in een concreet geval redelijk heeft
onder het gewenste niveau’. Volgens de
DNB attendeert erop dat er een geactuali-
opgesteld. Bij de Tuchtraad gaat het om
toezichthouder werken de aanbieders te
seerde versie beschikbaar is van het
een principiële toetsing van het gedrag
productgericht, terwijl ze meer het belang
’Overzicht DNB beleid en regelgeving
van de verzekeraar aan bijvoorbeeld in de
van de klant in acht moeten nemen. De
prudentieel toezicht’. Dit overzicht is
branche geldende gedragsregels. Het gaat
AFM gaat zich dit jaar inspannen om een
opgesteld met inachtneming van de
hier om zelfregulering, die bindend is voor
benodigde cultuuromslag kracht bij te
planning van het ministerie van Financiën
de leden van het Verbond van Verzekeraars.
zetten.
van 30 november 2007. Het overzicht
Voorbeelden hiervan zijn de gedragscodes
Begin 2006 vroegen 11.000 financiële
heeft een nieuwe opzet en zal voortaan
op het vlak van persoonlijk onderzoek,
dienstverleners een vergunning aan. Eind
worden verspreid via Open Boek. Het
letselschade en privacy van klanten.
vorig jaar rondde AFM het toewijzings-
overzicht met de bijbehorende toelichting
proces definitief af. Naar nu blijkt, verleende
kan worden gedownload via de website
Daarnaast vervangt de Tuchtraad ook de
de toezichthouder 9.400 vergunningen. In
van DNB.
Raad van Toezicht Verzekeringen. Bij de
1.200 gevallen trokken de aanvragers zich
Met deze eerste editie van Open Boek
Raad van Toezicht Verzekeringen kwamen
alsnog terug en in 400 gevallen is de
Toezicht start DNB een nieuwe dienst-
klachten van consumenten met een tucht-
aanvraag afgewezen. Daarboven heeft
verlening voor allen die met het toezicht
rechtelijk aspect aan de orde. Over talloze
AFM nog eens 1.000 vergunningen
van DNB te maken hebben. Open Boek
geschillen zijn hier gezaghebbende
verleend aan aanbieders die de afgelopen
Toezicht zal steeds meer DNB’s papieren
uitspraken gedaan die hebben geleid tot
twee jaar nieuw op de markt kwamen. De
informatievoorziening over – de toe-
meer helderheid voor consumenten en de
AFM heeft het afgelopen jaar tientallen
passing van – de toezichtwet- en regel-
branche in de vorm van jurisprudentie.
malen een dwangsom opgelegd aan
geving gaan vervangen.
Prominente en onafhankelijke juristen bij
tussenpersonen. Een deel hiervan is voor
De bedoeling is dat Open Boek Toezicht
Bron: Het Financieele Dagblad, 3 januari 2008
De onderlinge januari 2008
9
op basis van de ervaring in de praktijk en de wisselwerking met onder toezicht
Indexcijfers voor gebouwen-, inboedel- en glasverzekering
staande ondernemingen geleidelijk in
Vanaf 1 februari 2008 gelden de volgende indexcijfers:
informatiewaarde toeneemt. DNB zal Open Boek Toezicht ook gaan inzetten als een van de belangrijkste communicatiemiddelen voor het onder toezicht staande veld. Intern faciliteert Open Boek Toezicht het delen en verspreiden van relevante kennis en informatie, waarmee het bijdraagt aan het bevorderen van eenheid van beleid en uitvoering.
Schouten dekt aansprakelijkheid Kifid en Mifid Schouten Insurance International komt met een aanvullende beroepsaansprakelijkheidsdekking voor zowel de klachtenregeling Kifid als de Europese richtlijn
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
februari 2007 maart april mei juni juli augustus september oktober november december januari 2008 februari
gebouwen
inboedels
indexcijfers
1990 = 100
1993 = 100
glasverzekering
147 147 147 147 147 147 147 152 152 152 151 151 151
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
116,3 120,5 125,2 130,8 137,3 142,1 141,6 140,9 141,0
juli juli juli juli juli juli juli juli
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
2,0% 3,7% 6,8% 4,4% 2,8% 0% 0% 1,5%
Het indexcijfer gebouwen is gekoppeld aan de CBS-reeks Nieuwbouwwoningen outputindex; 2000 = 100. Voor de consistentie wordt dit getal vermenigvuldigd met de factor 1,185484.
Mifid (Markets in Financial Instruments Directive). De aanvullende Kifid-dekking, uitsluitend bestemd voor verzekerden van
er voor vergunningplichtige financiële
Het ministerie van Financiën heeft
Schouten, is er voor het voeren van
dienstverleners in beginsel vanaf 1 januari
derhalve besloten om vooralsnog alleen
verweer bij klachten en geschillen,
2006 ook doorlopende deskundigheids-
de PE-activiteiten ’PE-toets’ en ’PE-
inclusief kosten, en voor de financiële
eisen. Eén van de taken van het CDFD is
programma’s’ toe te staan. Echter, het
gevolgen van de uitspraak van de
om de minister van Financiën te adviseren
ministerie hecht er aan zoveel mogelijk
Ombudsman of een uitspraak van de
over de inhoud en de vorm van
PE-vormen toe te laten en heeft het CDFD
Geschillencommissie. De Mifid-dekking
Permanente Educatie.
daarom verzocht de PE-vormen ’Docent-
geldt voor een separaat verzekerd bedrag
schappen en lidmaatschap examen-
van maximaal € 500.000 per aanspraak
In het advies aan het ministerie van
commissie’ en ’Publicatie van artikelen’
met een maximum van € 750.000 per
Financiën (juni 2007) heeft het CDFD zes
nader te onderzoeken op controleer-
verzekeringsjaar.
vormen van deskundigheidstoetsing
baarheid door AFM. Wat betreft de
Bron: Assurantie Magazine, 11 januari 2008
onderscheiden. Op basis van een uitge-
afbakening van de PE-periode neemt het
breide marktconsultatie adviseerde het
ministerie nog geen standpunt in m.b.t.
Ministerie stelt vormen Permanente Educatie vast
CDFD om ‘Intercollegiaal overleg’ en
het pleidooi van het CDFD en van tal van
‘Portfolio-analyse’ als PE-vormen
marktpartijen de PE-toetstermen jaarlijks
Op basis van het advies van het College
vooralsnog niet in te voeren. Met
Deskundigheid Financiële Dienstverlening
betrekking tot PE-vormen ’Docent-
(CDFD) heeft het ministerie van Financiën
schappen en lidmaatschap examen-
de vormgeving van Permanente Educatie
commissie’ en ’Publicatie van artikelen’
vastgesteld. Vooralsnog worden twee
wierp met name de AFM bezwaren op in
vormen van Permanente Educatie toe-
het kader van de controleerbaarheid van
gelaten, namelijk het afleggen van een PE-
deze twee PE-vormen.
toets en het volgen van een PE-onderwijsprogramma. Naast diploma-eisen gelden 10
De onderlinge januari 2008
vast te stellen.
Bovemij Verzekeringen in Nijmegen
BOVAG De BOVAG, opgericht in 1930 als Bond van Garagehouders, is een vereniging van ondernemers die zich
”Onderlingen zijn er niet voor zichzelf, maar voor de continuïteit van anderen!”
allemaal met mobiliteit bezighouden. De vereniging
Drs. J.P. Hoekstra is voorzitter van de hoofddirectie van Bovemij en tevens bestuurslid
kent elf afdelingen, voor
van de FOV. Hans Hoekstra, Fries van geboorte, heeft het onderlinge gedachtegoed
personenautodealers, merk-
van huis uit meegekregen. Hij kan daar met veel passie over vertellen en stelt
onafhankelijke autobedrijven,
onomwonden vast, dat zijn jaren bij Bovemij zeer gelukkige jaren zijn geweest. We
tweewielerbedrijven, tank-
vroegen hem hoe het momenteel met deze onderlinge voor de mobiele wereld gaat.
stations, autowasbedrijven, rijscholen, autoverhuur-
”Het gaat uitstekend met Bovemij,” zegt Hans
beheer draagt en invult, hetgeen tot aanvaard-
bedrijven, truckdealers,
Hoekstra. ”En dat komt doordat in dit bedrijf
bare technische resultaten leidt. Bovemij heeft
mobiele recreatie, aanhang-
niets gebeurt qua beleid, producten, marketing
al sinds jaar en dag een ‘combined ratio’ van
wagenbedrijven en motoren-
en overige activiteiten, zonder dat we dat goed
onder de honderd en dat kan alleen maar door
revisiebedrijven. De BOVAG
met het hoofdbestuur van de BOVAG en met
de inzet en betrokkenheid van onze leden. De
richtte in 1963 een verzeke-
de besturen van de afdelingen hebben
leden zijn heel actief in het risicobeheer en
ringsmaatschappij op,
afgestemd. We stoppen daar veel tijd in. Het
voelen zich verantwoordelijk voor het schade-
Bovemij Verzekeringen.
laat natuurlijk onverlet dat we als verzekeraar
resultaat. Op ons personeelsbestand van
Aanvankelijk was deze
primair onze eigen verantwoordelijkheid
honderdnegentig fte’s zijn twintig medewerkers
maatschappij in Den Haag
hebben, maar alles wat we doen, wordt door
actief bezig met schadelastbeheer, die samen
gevestigd, maar zij heeft nu
de BOVAG gedragen. Daardoor zijn we een
met de leden en de BOVAG-organisatie
haar kantoor in Nijmegen.
bloeiende onderneming. In 2007 hebben we
preventieprogramma’s opstellen en de resul-
Alle aandelen in Bovemij zijn
een premie-inkomen van 200 miljoen euro
taten daarvan ook aan hen terugkoppelen.
in bezit van de BOVAG.
gerealiseerd. Daarnaast is ook de rentabiliteit
Preventie is continu aan de orde. Dat is ook de
Bovemij verzekert BOVAG-
van de onderneming goed. De laatste jaren
kracht van onderlingen. Dankzij de directe band
bedrijven, werknemers van
bedraagt die zo’n dertig procent netto over het
met de leden weten onderlingen het kunnen
BOVAG-bedrijven en klanten
eigen vermogen. En we streven naar een
en kennen op het gebied van schadelast-
van BOVAG-bedrijven. Het
solvabiliteit die twee tot drie keer de vereiste
beheersing te mobiliseren. Traditionele
gaat daarbij uitsluitend om
solvabiliteit is. Daar voelen we ons prettig bij.”
kapitalistische verzekeraars hebben die band niet. Voor hen zijn verzekerden en verzekering-
schadeverzekeringen. Voor levensverzekeringen is
DE LEDEN SERIEUS NEMEN
nemers partijen, terwijl de BOVAG-leden en
Bovemij een combinatie
”Het is ook mijn stellige overtuiging,” vervolgt
Bovemij één zijn. Dat heeft een enorme toe-
aangegaan met Mn Services,
Hoekstra, ”dat een onderneming en zeker een
gevoegde waarde. Het merendeel van de
de pensioenuitvoerder voor
verzekeraar als Bovemij, alleen maar succesvol
verzekeraars verdient geen geld aan bedrijven-
werknemers in de klein-
kan zijn als zij een goede band met haar verze-
verzekeringen, maar wij wel, terwijl we toch
metaal. Het personeels-
keringnemers en verzekerden heeft. Onze
concurrerend zijn. En daar gaat het om bij
bestand van Bovemij omvat
leden, dat wil zeggen de leden van de BOVAG,
onderlingen.”
momenteel 190 fte’s.
nemen wij serieus, wij praten en overleggen met hen, want uiteindelijk zijn zij de baas. Een
RIJNLANDMODEL
bijkomend voordeel van een goed contact met
Het onderlinge gedachtegoed hoort tot de
de achterban is, dat die achterban het risico-
persoonlijke cultuur van de Fries Hans Hoekstra. De onderlinge januari 2008
11
heidverzekeringen was. ”Maar daarop
dienstverlener moeten opstellen.
terugkijkend, heb ik daar toch altijd wel die
Daarnaast zullen zij zich steeds vaker reali-
typisch onderlinge sfeer gemist,” zo zegt
seren dat ”het Nederland van morgen het
hij. Toen hij in 1997 bij Bovemij kwam,
Friesland van vandaag is,” zoals Hoekstra
was er nog een grote afstand tussen de
de Europeanisering kenschetst. Deze
vereniging BOVAG en de verzekerings-
ontwikkeling zal meer grootschaligheid
maatschappij. Het premie-inkomen
met zich meebrengen, zo voorziet hij,
bedroeg destijds nauwelijks een vijfde van
maar in die grootschaligheid zullen ook
het huidige. ”De Bovemij was redelijk
weer meer kansen voor kleinschalige
passief,” vertelt hij, ”en stelde zich eigenlijk
ontwikkeling komen. Deze toekomst-
als iedere doorsneeverzekeraar op. Maar
scenario’s en de consequenties daarvan
toen hebben we de switch gemaakt door
voor Bovemij zullen vooral de aandacht
onze achterban te omarmen en ook ons
vragen van een nieuwe generatie
Drs. J.P. Hoekstra voorzitter van de
door de achterban te laten omarmen en
bestuurders. Hans Hoekstra is immers
hoofddirectie van Bovemij.
dat is de reden geweest waarom het nu
vorige maand, met Kerstmis, vijfenzestig
met Bovemij zo goed gaat. Ik ben een
jaar geworden. Hij heeft weliswaar aan-
Zijn vader was op het laatst van zijn
sterke aanhanger van het idee dat een
gekondigd pas in de algemene verga-
loopbaan commercieel directeur van AGO,
ondernemer niet voor zichzelf ondernemer
dering in 2009, het jaar waarin hij zeven-
een van de voorgangers van AEGON, toen
is, maar voor zijn klanten, zijn medewerkers,
enzestig wordt, afscheid te zullen nemen,
nog een onderlinge verzekeraar. Voor
zijn omgeving en voor de maatschappij
maar een en ander zal titulair in het najaar
Hoekstra directievoorzitter van Bovemij
waarin hij verkeert. Het maatschappelijk
van 2008 zijn beslag krijgen. Aangezien de
werd, was hij bestuurder van het toen-
verantwoord ondernemen is dan ook bij
Hoekstra’s over het algemeen oud worden
malige UAP, waar hij verantwoordelijk voor
Bovemij geen commerciële ‘gimmick’,
– zijn vader is 94 en nog in goede
levensverzekeringen en arbeidsongeschikt-
maar een attitude die we in het bedrijf
gezondheid – zal hij zich op verzoek van
hebben gebracht en altijd zullen blijven
de BOVAG goed voorbereiden op een
bewaken. Het zal duidelijk zijn dat ik me
actief leven na zijn pensionering. ”Ik wil
als ondernemer meer in het Rijnland-
best voor de BOVAG en voor Bovemij
model thuis voel, met een bevredigend en
blijven werken,” zo zegt hij tot slot, ”zo
zinvol leven voor zo veel mogelijk
mogelijk in een internationale context.
mensen, dan in het Angelsaksische model,
Geen enkele zusterorganisatie van de
waarin veel meer sprake is van individuali-
BOVAG in Europa heeft een verzekerings-
sering, materialisme en onevenwichtige
maatschappij als Bovemij en ze kijken
economische groei. En daarom ook zijn de
daarom met veel belangstelling naar de
tien jaar waarin ik dit bedrijf heb mogen
Nederlandse BOVAG en haar prachtige
leiden, hele gelukkige jaren geweest.”
verzekeringsdochter Bovemij. Onder meer
COLOFON
De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van 1.250 exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie:
A.J.M. Kok mr. Chr. van Toor
Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen Redactiesecretariaat:
Productie en druk:
Loes Malherbe Postbus 92, 3980 CB Bunnik Telefoon 030 - 656 71 60 Telefax 030 - 656 75 04 E-mail
[email protected] Internet www.fov.nl Drukkerij De Eendracht, Schiedam
© Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN 0927-6173
12
De onderlinge januari 2008
de Duitse BOVAG heeft ons al gevraagd EUROPEANISERING
hen te willen helpen bij het opzetten van
De leden van de BOVAG en daarmee ook
zo’n verzekeringsmaatschappij. Daarbij zal
Bovemij staan in de komende decennia
ik dan het gedachtegoed van de onder-
belangrijke ontwikkelingen te wachten. De
lingen zeker blijven uitdragen, want voor
automarkt is immers economisch gezien
de verzekeringswereld is dat een groot
zo goed als volgroeid en zal dus hoofdza-
gedachtegoed. Je bent er niet voor jezelf
kelijk alleen nog een vervangingsmarkt
en niet voor de winst, maar je bent er voor
zijn. Om klanten aan zich te binden, zullen
de continuïteit van de ander. Dat is het
de BOVAG-leden zich meer en meer als
gedachtegoed wat de onderlingen siert!”
