Thijs van Vuure
What is it like to be a bat? Thomas Nagel, ca. 1972
What is it like to be a Knot?
S.J. Shettleworth. 1998. Cognition, evolution, and behavior. Oxford University Press, New York.
COGNITIE = Mechanismen die dieren in staat stellen om informatie te verzamelen, te verwerken, op te slaan en er op te reageren Waarnemen Leren Beslissen Herinneren
S.J. Shettleworth. 1998. Cognition, evolution, and behavior. Oxford University Press, New York.
COGNITIE = Mechanismen die dieren in staat stellen om informatie te verzamelen, te verwerken, op te slaan en er op te reageren Waarnemen Leren Beslissen Herinneren
A.G. Dyer , C. Neumeyer & L. Chittka. 2005. J. Exp. Biol. 208: 4709-4714.
De wijze waarop een bij een mens ziet (en in staat is tussen mensen te differentieren)
T.J. Von. Uexkull . 1934 (translated reprint 1992). A stroll through the worlds…. Semiotica 89: 319-391.
(geboren 1884 in Keblas, Estonia en gestorven 1944 on Capri, Italy)
A stroll through the worlds of animals and men: A picture book of invisible worlds
Umwelt = zelf-wereld
T.J. Von. Uexkull . 1934 (translated reprint 1992). A stroll through the worlds…. Semiotica 89: 319-391.
Jakob von Uexküll
Sluipwesp
Meisje Uil
Mier
Bosbouwer
Vos Bastkever
T.J. Von. Uexkull . 1934 (translated reprint 1992). A stroll through the worlds…. Semiotica 89: 319-391.
Oak tree worlds
J.L. Gould & C.G. Gould. 1994. The animal mind. Scientific American Library, New York.
Hoe is het om een kanoet te zijn?
Foto: Jan van de Kam
T. Piersma, J. van Gils, P. de Goeij & J. van der Meer. 1995. J. Anima. Ecol. 64: 493-504.
Verhouding tussen vindkans van prooi door kanoet ten opzichte van scholekster
T. Piersma, R. van Aelst, K. Kurk, H. Berkhoudt & L. Maas. 1998. Proc. R. Soc. Lond. 265: 1377-1383.
Sensorische putjes Herbst lichaamspjes
steentjes, nat zand, 5 cm diep
nonnetjes, droog zand, 3 cm diep
T. Piersma, R. van Aelst, K. Kurk, H. Berkhoudt & L. Maas. 1998. Proc. R. Soc. Lond. 265: 1377-1383.
nonnetjes, nat zand, 5 cm diep
T. Piersma, R. van Aelst, K. Kurk, H. Berkhoudt & L. Maas. 1998. Proc. R. Soc. Lond. 265: 1377-1383.
kanoeten maken een 3D drukveld
ongestoord bolvormig drukveld
verstoord drukveld
verschillen in tegendruk
Waarnemen Unieke tastzin om harde objecten in natte zand-of modderbodems te vinden
Leren en beslissen Welke criteria gebruiken kanoeten bij het kiezen van de hun foerageergebieden?
Richel Vlieland
Griend
Harlingen
Texel
Foto: Bernard Spaans
Richel Vlieland
Griend
Harlingen
Texel
Richel Vlieland
Grienderwaard Ballastplaat
Richelwad
Griend
Westwad
Harlingen
Texel
W W W
Westwad S
t r el h aa aa l c i p w t r R as de l l n ie Ba Gr
0 van Gils, Spaans, Dekinga & Piersma. 2006 Ecology in druk.
Ballastplaat
Grienderwaard
Richelwad
relatief ruimtegebruik (%) 100
80
60
40
20
20
0 alwetend? reiskosten?
NEE NEE van Gils, Spaans, Dekinga & Piersma. 2006 Ecology in druk.
Ballastplaat
Grienderwaard
Richelwad
Westwad
relatief ruimtegebruik (%)
100
80
60
40
W W W
Westwad S
t r el h aa aa l c i p w t r R as de l l n ie Ba Gr
Ballastplaat
Grienderwaard
Richelwad
relatief ruimtegebruik (%) 20
0
alwetend? reiskosten?
NEE NEE
NEE JA
van Gils, Spaans, Dekinga & Piersma. 2006 Ecology in druk.
100
80
60
40
W W W
Westwad S
t r el h aa aa l c i p w t r R as de l l n ie Ba Gr
Ballastplaat
Grienderwaard
Richelwad
relatief ruimtegebruik (%) 20
0
alwetend? reiskosten?
NEE NEE
NEE JA
JA NEE
van Gils, Spaans, Dekinga & Piersma. 2006 Ecology in druk.
100
80
60
40
W W W
Westwad S
t r el h aa aa l c i p w t r R as de l l n ie Ba Gr
Ballastplaat
Grienderwaard
Richelwad
relatief ruimtegebruik (%) 20
0
alwetend? reiskosten?
NEE NEE
NEE JA
JA NEE
JA JA
van Gils, Spaans, Dekinga & Piersma. 2006 Ecology in druk.
100
80
60
40
80 60 40
JA
reiskosten? JA
Ballastplaat
S
Grienderwaard
W
W W
Richelwad
0 t r el h aa aa l c i p w t r R as de l l n ie Ba Gr
Leren en beslissen Kanoeten gedragen zich alsof ze de reiskosten belangrijk vinden en alles weten over de voedselrijdom van hun omgeving
van Gils, Spaans, Dekinga & Piersma. 2006 Ecology in druk.
alwetend?
20
Westwad
relatief ruimtegebruik (%)
100
Peter, een tamme kanoet die 20 jaar huisdier was bij het echtpaar Brasser
Herinneren Peter reageerde op het afspelen van het blaffen van zijn vriend-de-hond, 10 jaar nadat de hond gestorven was!
hoeveel km vliegen kanoeten nonstop? 3000 km
3000 km
5000 km
4000 km
2000 km
9000 km
4500 km 40005000 km 6000 km
?
15003000 km
8500 km
2000 km
J. van de Kam
Photo: Robert E. Gill
10 September 2006, 06:00 UTC
10 September 2006, 06:00 UTC
10 September 2006, 12:00 UTC
10 September 2006, 18:00 UTC
11 September 2006, 00:00 UTC
11 September 2006, 06:00 UTC
11 September 2006, 12:00 UTC
11 September 2006, 18:00 UTC
12 September 2006, 00:00 UTC
12 September 2006, 06:00 UTC
12 September 2006, 12:00 UTC
12 September 2006, 18:00 UTC
13 September 2006, 00:00 UTC
13 September 2006, 06:00 UTC
13 September 2006, 12:00 UTC
13 September 2006, 18:00 UTC
14 September 2006, 00:00 UTC
14 September 2006, 06:00 UTC
14 September 2006, 12:00 UTC
−40
−20
0
20
40
60
80
BARG_H4
E7
?????
????? ?????
Er over lezen?!
