Nieuwsbrief
nr.8
Sociaal Domein Maart 2014 Woord vooraf Dit jaar is het jaar van de vele voorbereidingen. We tellen af naar 1 januari 2015, de datum waarop het Rijk en de provincie veel taken gaan overhevelen naar gemeenten. Aftellen is niet voldoende; er moet een hoop werk verzet worden door de gemeente Ede en veel partijen in het sociaal domein. De focus ligt nu op uitvoeringsplannen om alles goed in te richten voor de decentralisaties die ons te wachten staan op het gebied van jeugdzorg, Awbz en participatie. In deze nieuwsbrief leest u, professional, meer over resultaten, dilemma’s en de mensen die het doen: decentraliseren.
Wethouder Gerrie Ligtelijn-Bruins
Complimenten en unaniem groen licht!
De basis voor de komende periode is goed. In alle hectiek die ons te wachten staat, mogen we weten dat er op donderdagavond 6 februari een belangrijke mijlpaal is geslagen: de gemeenteraad van Ede gaf unaniem groen licht om verder te gaan met de uitwerking van de decentralisaties! Lees verder op pagina 2 ➔
De hamvraag: bijten het recht op privacy en de Verwijsindex elkaar?
Ede begon als één van de eerste gemeenten in Nederland met de Verwijsindex, een landelijk informatiesysteem, bedoeld om te voorkomen dat hulpverleners binnen verschillende organisaties langs elkaar heen werken. Wat heeft dat tot nu toe opgeleverd voor hulpverleners en cliënten? En hoe zit het met de privacy? Een gesprek met Judith Streppel, regionaal procescoördinator Verwijsindex. Lees verder op pagina 3 ➔
COLOFON
Dit is een uitgave van de gemeente Ede Maart 2014
AANMELDEN/AFMELDEN NIEUWSBRIEF
[email protected] Wij houden u op de hoogte via de nieuwsbrief. Mist u informatie of wilt u meer weten over een onderwerp? Laat het dan weten!
1
De stelling: ‘Hè, hè, eindelijk passend onderwijs’
“Ja die is leuk! Ik weet niet of iedereen zo juichend is. Veel collega’s in het land zijn afwachtend bij het vooruitzicht. Zelf denk ik dat het meevalt met de aantallen kinderen met extra zorg- en onderwijsbehoefte die we erbij krijgen op school. Lees verder op pagina 4 ➔
Maatwerk aan de keukentafel. Wat levert dat op?
“Keukentafelen, thuis met een cliënt bespreken wat er nodig is”. Dat is hèt werkwoord van 2014. Integraal uitvragen in jargon. Het ontbreekt echter aan één gezamenlijke taal tussen de gemeente en de zorgorganisaties. Dat moet snel anders. Lees verder op pagina 5 ➔
3D-café: 9 april 2014 In ons 3D-café hoort u ‘the talk of the town’ over alle decentralisaties van Ede. Ontmoetingen en gasten zijn verrassend, inspirerend en spraakmakend. Vergroot uw netwerk, spreek bestuurders en deel uw verhaal vanaf de zeepkist.. Lees verder op pagina 6 ➔
VRAGEN?
[email protected]
Wethouder Gerrie Ligtelijn-Bruins Complimenten en unaniem groen licht! De basis voor de komende periode is goed. In alle hectiek die ons te wachten staat, mogen we weten dat er op donderdagavond 6 februari een belangrijke mijlpaal is geslagen: de gemeenteraad van Ede gaf unaniem groen licht om verder te gaan met de uitwerking van de decentralisaties! Ik zie het raadsbesluit als basis, erkenning èn opsteker voor alle betrokkenen bij de decentralisaties. Want het ging gepaard met complimenten voor het vele werk dat is verzet. Ook waren er succeswensen voor dat wat nog moet gebeuren. Ja tijdsdruk, maar ook duidelijkheid Het besluit door de raad betekent dat we verder kunnen en dat is natuurlijk geweldig nieuws. Uitstel zou de nodige vertraging betekenen, terwijl de tijdsdruk nu al hoog is. Voor 1 januari moet het immers geregeld zijn. Het raadsbesluit is een opgave voor alle betrokkenen bij de decentrali-
saties. Maar het is tegelijkertijd een belofte aan onze inwoners, cliënten, mantelzorgers en vrijwilligers. Aan iedereen die zich afvraagt wat het komende jaar brengt en zich daar misschien al zorgen over maakt. Hoe eerder bekend is wat de decentralisaties daadwerkelijk voor veranderingen meebrengen, hoe beter. Zo weten we waar we aan toe zijn. De afgelopen periode is hard gewerkt en veel werk verzet. Het tempo is hoog, het gevoel van urgentie groot. Er is veel overleg gevoerd, in vaak goede sfeer, met het oog op de gemeenschappelijke opgave. Een goede basis voor de komende periode!
2
Terug naar de inhoudsopgave
De hamvraag: bijten het recht op privacy en de Verwijsindex elkaar? Ede begon als één van de eerste gemeenten in Nederland met de Verwijsindex, een landelijk informatiesysteem, bedoeld om te voorkomen dat hulpverleners binnen verschillende organisaties langs elkaar heen werken. Wat heeft dat tot nu toe opgeleverd voor hulpverleners en cliënten? En hoe zit het met de privacy? Een gesprek met Judith Streppel, regionaal procescoördinator Verwijsindex. “De Verwijsindex wordt goed gebruikt. Professionals weten elkaar beter en sneller te vinden. Matches en verhuizingen zijn beter in beeld, lokaal, boven-regionaal en landelijk. Zorg verhuist met de mensen mee en kinderen raken minder snel uit beeld. Ook gaan professionals en burgers sneller rond de tafel met de vraag ‘Wat kunnen wij voor elkaar betekenen?’” Resultaat “Er wordt keihard gewerkt. Ik merk veranderingen bij alle betrokkenen. Grote opbrengst is nu al dat veel transparanter wordt welke hulpverleners en zorgprofessionals er betrokken zijn bij een ouder, kind of gezin. Daardoor zegt een intern begeleider met een tobbende leerling eerder tegen zichzelf: ‘Ik geef een signaal af om vervolgens af te stemmen met andere partijen of de procescoördinator denkt vanaf de zijlijn mee.’ Op dat moment hoeft zij niet langer politieagent te spelen tussen vader en moeder. Een maatschappelijk werker zal concluderen dat hij geen budgetcoach meer hoeft te zijn, omdat de zorgcoördinator dat regelt. Partijen weten elkaar beter te vinden. Ieder kan zijn eigen taken en verantwoordelijkheden uitvoeren.” Weten mensen die werkzaam zijn in het sociaal domein voldoende van de Verwijsindex af? “Ja. Het is wenselijk om de Verwijsindex steeds in het vizier te houden. Dat heeft alles te maken met alle veranderingen die we doormaken. Feitelijk staat álles bij de drie decentralisaties bovenaan de prioriteitenlijst. We moeten door de bomen het
Judith Streppel: “Als regionaal procescoördinator word ik geregeld ingevlogen om als deskundige buitenstaander een proces vlot te trekken. Vanaf preventief aan de voordeur tot in straftrajecten. Die helicopterview is zinvol en vanaf de werkvloer soms ook nodig.”
bos blijven zien en de Verwijsindex helpt daarbij. Juist doordat die zoveel verbindingen legt en domeinen overstijgt.” De hamvraag. Heb je nog recht op privacy als je kampt met psychiatrische ziekte, verslaving en opvoedingsonvermogen? “Ja, privacy moet altijd geborgd zijn, het is een groot goed. De Verwijsindex is verankerd in de Wet Jeugdzorg. Alleen geautoriseerde professionals kunnen een signaal afgeven. Binnen de wetgeving spreekt men over informatie en toestemmingsuitwisseling. Er is toestemming van ouders nodig, vooraf of na afloop. Ik hoor van signaleerders dat ze het prettig vinden om bij aanvang te vertellen over hun werkwijze en aansluiting op de verwijsindex. Echter wanneer het belang of de veiligheid van het kind, een ouder of een professional in het geding is, geeft de wetgeving aan dat privacy anders gehanteerd moet worden. De context van het probleem, de zorg van signaleerder en de reactie van de opvoeder, zijn hierbij van groot belang. Wees transparant over de werkwijze van je organisatie. Openheid en respectvol benaderen is hierbij van belang.”
3
Meer weten? Lees meer over de Verwijsindex op www.multisignaal.nl en www.verwijsindex.tv of www.verwijsindexgelderland.nl Of mail je vragen naar:
[email protected]
Terug naar de inhoudsopgave
Stand van zaken passend onderwijs Ede
De stelling: ‘Hè, hè, eindelijk passend onderwijs’ “Ja die is leuk! Ik weet niet of iedereen zo juichend is. Veel collega’s in het land zijn afwachtend bij het vooruitzicht. Zelf denk ik dat het meevalt met de aantallen kinderen met extra zorg- en onderwijsbehoefte die we erbij krijgen op school. Eerst gingen we uit van één tot twee kinderen per groep, nu lijkt dat per school te gaan. Tenminste dat zegt de kwartiermaker van ons samenwerkingsverband. Dat stelt me gerust. Maar ik houd wel een slag om de arm. Met alle open eindjes die er zijn, moet ik nog zien wat de effecten van passend onderwijs gaan zijn in de school. Ons samenwerkingsverband heeft een taakstelling gekregen, dus extra financiële middelen voor de nodige ondersteuning zijn er waarschijnlijk niet.” Bert Hardeman, directeur CNS-basisschool Het Startpunt Ede “Wat een stelling. Het klinkt of we al jaren op passend onderwijs zitten te wachten. Dat is niet zo. We werken altijd al met een diversiteit aan leerlingen met ook grote verschillen in onderwijsbehoefte. Passend onderwijs is een stelselwijziging
waarbij we met minder geld, zaken anders moeten gaan organiseren. Dat brengt goede dingen met zich mee, maar ook lastige. Fijn is de intensievere samenwerking met het speciaal onderwijs. Daarmee vergroten we de kwaliteit van het regulier onderwijs, zodat meer leerlingen met extra onderwijsbehoefte er op hun plek zijn. De samenwerking met de gemeente zien we als een succesfactor bij de invoering van passend onderwijs. De transitie jeugdzorg kan dit proces verder versterken. In de klassen gaan geen enorme veranderingen plaatsvinden. Passend onderwijs is een geleidelijk proces waarop we al jaren voorsorteren, bijvoorbeeld in de scholing van docenten in het omgaan met verschillen in de klas. We gaan niet méér doen, maar anders.” Maartje Krüse - van Helmond, directeur Samenwerkingsverband VO Gelderse Vallei
4
Waarover gaat het? De relatie van gemeente en scholen verandert. Kinderen met een handicap of gedragsproblemen hebben recht op een passende onderwijsplek. Dat kan in het speciaal onderwijs. Of met extra begeleiding op een gewone school. Dit jaar komt er een nieuw stelsel voor passend onderwijs. Dit verplicht samenwerkingsverbanden van scholen een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Het is niet zo dat de gemeente Ede nu opeens verantwoordelijk is voor passend onderwijs. Maar ze heeft er wel belang bij. Passend onderwijs heeft raakvlakken met gemeentelijk beleid rond thuiszitters, leerplicht, wajongers, enzovoorts. Wat zijn de feiten in Ede? Ede telt vier samenwerkingsverbanden van scholen voor voortgezet, primair en speciaal onderwijs. Met alle vier is er overleg. Dat heet Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO). Elk samenwerkingsverband moet leerlingen passend onderwijs kunnen bieden en heeft daarvoor een ondersteuningsplan opgesteld. Samenwerkingsverbanden blijven autonoom in hun toewijzingsbeleid. Scholen afzonderlijk geven in hun schoolondersteuningsprofiel aan wat zij leerlingen met extra onderwijsbehoefte wel en niet kunnen bieden. Gemeente en samenwerkingsverbanden overleggen over onderwijs en over leerlingzorg. Zij hebben nog niet goed afgebakend waar de zorg van de ene partij ophoudt en die van de ander begint. Daarover gaat vervolgoverleg in 2014.
Terug naar de inhoudsopgave
VOOR IN UW AGENDA: 3D-café: 9 april 2014 Verrassend, inspirerend, spraakmakend. Dat is het 3D-café. Natuurlijk bent u erbij op 9 april! Van 16.00 tot 18.00 uur in Buitenzorg Ede.
Maatwerk aan de keukentafel. Wat levert dat op? “Keukentafelen, thuis met een cliënt bespreken wat er nodig is”. Dat is hèt werkwoord van 2014. Integraal uitvragen in jargon. Het ontbreekt echter aan één gezamenlijke taal tussen de gemeente en de zorgorganisaties. Dat moet snel anders. Aldus Lilian Koops, Wmo-consulent en Annette Tymann, afdelingsmanager van de gemeente Ede. Annette: “De focus in het gesprek ligt op het resultaat dat bereikt moet worden. Dus niet vanuit het (bestaande) aanbod denken, maar samen creatieve oplossingen zoeken. Je moet dus eerst een goed overzicht hebben van het netwerk en de vragen die er spelen. Dat betekent (soms) op je handen zitten.”
Winst? Meer problemen, is meer oplossingen is duurder toch? Annette: “Integendeel. Uit de eerste, tussentijds evaluatie blijkt dat in 20 tot 25% van de gevallen geen individuele (meestal dure) voorziening volgt, maar een beroep op collectieve voorzieningen. Terwijl ze net zo goed geholpen worden.”
Waarom aan de keukentafel? Lilian: “Integrale uitvraag voor werk en inkomen gaan we straks gewoon op kantoor doen. Op het gebied van zorg, lukt het niet om problemen op te lossen met behulp van eigen kring en kracht via de telefoon. Je moet nabij zijn, de familiefoto’s aan de wand zien. Pas dan kun je doorvragen: “Waarom kan uw dochter niet één keer per week de grote was doen?”
Lilian: “De opbrengst is groot. Goed voorbeeld is de weduwnaar die huishoudelijke hulp vraagt, maar dat eigenlijk niet nodig blijkt te hebben. De onderliggende vraag was namelijk eenzaamheid. Hij wordt wel in contact gebracht met het wijkcentrum en gaat zijn netwerk uitbreiden. Hij gaf aan daar zeer gelukkig mee te zijn.”
Annette: “Aan de keukentafel wordt één plus één drie. Daar analyseer je en bespreek je samen wat het gewenste resultaat is. Deze manier van werken is voor bestaande klanten even wennen. Wie gewend was aan bellen-bestellen krijgt nu een consulent op de koffie. Oplossingen pakken anders uit. Dat geeft wel weerstand ja.” Lilian: “Een keukentafelgesprek nieuwe stijl vraagt veel van je gespreksvaardigheden. Absoluut. Voorheen wist ik bij een huisbezoek na tien minuten wat ik kwam brengen. Nu luister ik vooral. In meer dan 50% van de gesprekken komt er meer problematiek naar boven dan de eerste hulpvraag. Dat is winst.”
Een rooskleurige toekomst dankzij de keukentafel? Annette: “Nou, we hebben snel afspraken nodig tussen organisaties. Mijn ideaal is dat ieder op dezelfde wijze verslag doet van een keukentafelgesprek en mensen niet –tig keer hetzelfde moeten vertellen. Hierbij helpt casuïstiekoverleg tussen consulenten en medewerkers van de (zorg) instellingen. Zo leerzaam! Wij willen alles delen. Screeningsformulieren en ons verslagformat. Iedere organisatie mag het gebruiken. Graag zelfs want als een andere organisatie al een gesprek heeft gevoerd en dat via ons verslagformat aanlevert, kunnen wij direct de individuele voorziening leveren. Geen dubbel werk, dus alles wat we in het secundaire proces minder uitgeven, behouden we voor het primaire proces: onze klanten.”
5
In ons 3D-café hoort u ‘the talk of the town’ over alle decentralisaties van Ede. Ontmoetingen en gasten zijn verrassend, inspirerend en spraakmakend. Vergroot uw netwerk, spreek bestuurders en deel uw verhaal vanaf de zeepkist. Terugblik Het vorige 3D-café was een groot succes. Na een korte inleiding van Marije Eleveld vertelden drie ondernemers over ‘ondernemen in de zorg’. We rekenen erop dat het volgende 3D-café dat succes evenaart. Met u erbij gaat dat zeker lukken!
Zelf op de zeepkist? Natuurlijk! Neem dan contact op via
[email protected]. Voor wie? Iedereen die betrokken is bij de herstructurering van het sociaal domein in Ede is welkom in het 3D-café. Waarom? Het 3D-café draait om: • elkaar ontmoeten in een informele en inspirerende setting • praten en discussiëren over de nodige hobbels die we nog moeten nemen • Samen ontdekken waar onze kansen liggen Waar? Buitenzorg Amsterdamseweg 19 6712 GG Ede
Ideeën
Mist u informatie, heeft u ideeën of wilt u meer weten over een onderwerp? Laat het dan weten! Mail naar
[email protected] Terug naar de inhoudsopgave