WET DBA. 4 februari Bunnik

WET DBA 4 februari 2016 - Bunnik

Jasper van der Voet Pellicaan Advocaten N.V. Rivium Promenade 190, 2909 LM Capelle aan den IJssel Postbus 23161, 3001 KD Rotterdam T: 088 627 22 87 F: 088 627 22 80 I: www.pellicaan.nl E-mail: [email protected]

1

Casper Vollebregt Mazars Paardekooper Hoffman N.V. Rivium Promenade 200, 2909 LM Capelle aan den IJssel Postbus 23123, 3001 KC Rotterdam T: 088 277 15 00 F: I: www.mazars.nl E-mail: [email protected]

WET DBA Programma Deel 1 – Wat zijn de gevolgen van de invoering van de Wet DBA?  Introductie  Flexibele arbeid: recente wijzigingen  Huidige praktijk (werken met de VAR-verklaring)  Inhoud Wet DBA – fiscale en juridische aspecten  Deel 2 – Toepassing modelovereenkomst voor tussenkomst

 Bemiddeling en tussenkomst van zzp’ers  Afsluiting

2

5-2-2016

WET DBA Introductie  Doel Wet DBA  Parallel met recente wet- en regelgeving: 1. Wet werk en zekerheid 2. Wet aanpak schijnconstructies 3. Wet DBA

 Beperken mogelijkheden voor flexibele arbeidsrelaties  Tegengaan oneerlijke concurrentie  Meer verantwoordelijkheid naar de opdrachtgever  Bescherming van de arbeidskracht

3

5-2-2016

WET DBA 1. WWZ – wijzigingen flex  Cao’s in lijn met de WWZ  Belangrijkste wijzigingen flexrecht 1 januari 2015: 1. proeftijd 2. concurrentiebeding 3. aanzegverplichting

 Wijzigingen flexrecht 1 juli 2015: 1. ketenregeling

4

5-2-2016

WET DBA Flexrecht: ketenregeling (1 juli 2015)

3 x 3 x 3 regeling wordt 2 (jaar) x 3 (aantal) x 6 (tussenperiode) Tot 1 juli 2015

Vanaf 1 juli 2015

24 maanden

5

5-2-2016

WET DBA Flexrecht: ketenregeling  Afwijking bij cao  Geclausuleerd •

uitzendovereenkomsten of:

•

bepaalde functies indien intrinsieke aard van de bedrijfsvoering / het productieproces deze afwijking vereist

4x6x6

 Meer uitzend- en payrollkrachten

6

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - algemeen Wet aanpak schijnconstructies: achtergrond en doelstelling  1 juli 2015  1 januari 2016 (1 juli 2016)  Handhaving WML  Civielrechtelijke ketenaansprakelijkheid loon  Publicatie inspectiegegevens

7

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Handhaving WML  Achtergrond  Transparante loonstrook  specificeren onkostenvergoedingen indien onderdeel van het loon  Girale uitbetaling netto-equivalent WML  geldt niet voor de vakantiebijslag  Achtergrond  Verbod verrekeningen en inhoudingen tot WML  verrekening 7:632 BW  inhouding 7:631 BW  Loonbeslag  Huisvesting + zorgverzekeringen  Automatische incasso  AMvB - 1 juni 2015, voor 1 januari 2016, voor 1 juli 2016  In werking per 1 januari 2016 8

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Publicatie inspectiegegevens  ‘Naming and shaming’  Inspectieresultaten zullen openbaar worden gemaakt (WML, WAV, Arbowet, Atw, WAADI)  Uitgangspunt – verplicht openbaar (ongeacht wel of geen overtreding) • Geen persoons- of bedrijfsgevoelige gegevens • Wordt nader uitgewerkt middels AMvB

9

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Civiele ketenaansprakelijkheid (loonbetaling) Artikel 7:616a BW: Indien arbeid wordt verricht in dienst van de werkgever ter uitvoering van een overeenkomst van opdracht of van aanneming van werk zijn de werkgever en diens opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk voor de voldoening van het aan de werknemer verschuldigde loon.

10

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Civiele ketenaansprakelijkheid (loonbetaling) Wanneer geldt de ketenaansprakelijkheid niet?

 Bij koopovereenkomsten, bijvoorbeeld voor de levering van kantoorartikelen  (Bij transportovereenkomsten)

 Als zzp’ers het uiteindelijke werk doen  Als een particulier een bedrijf inhuurt om werk te doen

11

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Civiele ketenaansprakelijkheid (loonbetaling)  Van toepassing op 7:616a BW

hoofdopdrachtgever

hoofdaannemer

onderaannemer

uitzendbureau

uitzendkracht

 Zorginstelling leent uitzendkrachten in, besteedt facilitaire dienstverlening uit, etc.  7:692 BW

12

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Civiele ketenaansprakelijkheid (loonbetaling) •

Ook altijd hoofdopdrachtgever aanschrijven – – –

13

corrigerende werking na een jaar nog niet voldaan na zes maanden indien • 3 opeenvolgende maanden • minder dan 50% van het loon of 70% in WML

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Civiele ketenaansprakelijkheid (loonbetaling)  Informatie verkrijgen: 7:616e BW  Trap-op-systeem  Eerst de werkgever en/of directe opdrachtgever  7:616a BW  Niet voldaan (7:616b BW) 1. Geen bekende woon- of verblijfplaats 2. Niet geregistreerd in Handelsregister KvK 3. Faillissement en geen verhaal: UWV 4. Vonnis kan niet worden geëxecuteerd 5. Opdrachtgever is niet aansprakelijk

14

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Civiele ketenaansprakelijkheid (loonbetaling) • • •

•

15

Niet-verwijtbaarheid Niet limitatief: inspanningsverplichting Maatregelen vooraf: – certificaat of keurmerk – contractuele voorwaarden • uitvoeringsbepalingen • toestaan controles  audits • procedure bij misstanden • kettingbeding – registratie in handelsregister KvK – informatie verstrekken omtrent de inlenersbeloning Maatregelen achteraf: – adequaat optreden bij onderbetaling

5-2-2016

WET DBA 2. WAS - Civiele ketenaansprakelijkheid (loonbetaling) • • • •

16

Moeilijkheden: niet altijd zicht op toepasselijke arbeidsvoorwaarden Inlenersbeloning uitzendkrachten: 30 maart 2015 Toepasselijke cao onderaannemer / uitzendbureau Buitenland constructies / WAGA (7:616c BW)

5-2-2016

WET DBA Stelling I  Bij het inhuren van een zzp’er loop ik geen risico op grond van de WAS en WWZ.

17

5-2-2016

WET DBA 3. Wet DBA - Introductie Wat is een zzp’er?  Zelfstandige zonder personeel

 Freelancer  IB-ondernemer  DGA (zelfstandige werkzaam via eigen vennootschap)

 Contractor  Etc.

18

5-2-2016

WET DBA Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)  Verklaring arbeidsrelatie biedt vrijwaring van inhoudingsplicht (Wet IB 2001 en Wet Lb 1964)  Beoordeling arbeidsrelatie door Belastingdienst vooraf op aanvraag van de zzp’er  Vier soorten VAR  VAR-wuo (winst uit onderneming)  VAR-dga (voor werkzaamheden via een eigen BV)  VAR-row (resultaat uit overige werkzaamheden)

 VAR-loon (oordeel dienstbetrekking)

19

5-2-2016

WET DBA Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)  Alleen de VAR-wuo (IB-winst) of VAR-dga (B.V.) bieden vrijwaring van inhoudingsplicht  Correcte VAR biedt rechtszekerheid, oftewel 100% vrijwaring mits geen sprake is van ‘kwader trouw’  Praktijk: weinig controle achteraf op correcte aanvraag en afgifte VAR  VAR geeft een fiscaal oordeel over de arbeidsrelatie tussen zzp’er en opdrachtgever  Arbeidsrechtelijk geldt een zelfstandige toets

20

5-2-2016

WET DBA Werknemer  Artikel 7:610 BW: de arbeidsovereenkomst • Arbeid • Loon • Gezagsverhouding  Artikel 7:400 BW: de overeenkomst van opdracht • Arbeid • Loon • Gezagsverhouding ex artikel 7:402 BW

21

WET DBA Stelling II  Ik mag een zzp’er geen aanwijzingen en instructies geven.

22

5-2-2016

WET DBA Groen/Schoevers Rechtsvraag: Is een tussen partijen gesloten overeenkomst tot het verrichten van werk tegen betaling een arbeidsovereenkomst?

 Partijbedoeling (HR Diosynth / Groot)  Feitelijk uitvoering geven aan de arbeidsovereenkomst op een wijze die met die partijbedoeling overeenkomt (HR Groen / Schoevers)  De rechter dient daarbij alle omstandigheden inzichtelijk af te wegen, zowel die welke voor als die welke tegen het aannemen van een arbeidsovereenkomst pleiten (HR Notarissen)  Uiteindelijk komt het dan aan op een ‘holistische’ weging van de gezamenlijke omstandigheden om vast te stellen of die in hun geheel opleveren dat de relatie als arbeidsovereenkomst moet worden gekwalificeerd 23

WET DBA Gezagsverhouding Factoren die aantonen dat een gezagsverhouding aanwezig is:  Instructiebevoegdheid  Vrijheid van degene die de arbeid verricht ten aanzien van de werkindeling  Karakter van beloning  Eventuele doorbetaling over vakantie, ziekte- en verlofdagen  Mate waarin naast de overeengekomen werkzaamheden andere werkzaamheden worden verricht  Incidentele karakter van de arbeid  Eventuele inhouding van sociale premies en loonbelasting door de (mogelijke) werkgever

24

WET DBA Inhoud wetsvoorstel  Wetsvoorstel: VAR wordt op termijn vervangen  Modelovereenkomst goedgekeurd door de Belastingdienst – individueel of per sector  Overeenkomst geeft nader inhoud aan de opdracht van de zzp’er  Beoogde ingangsdatum 1 mei 2016

25

5-2-2016

WET DBA Stelling III  Met een goedgekeurde modelovereenkomst loop ik geen risico op naheffingen.

26

5-2-2016

WET DBA Inhoud wetsvoorstel  Doel: tegengaan schijnzelfstandigheid  Modelovereenkomst biedt geen volledige vrijwarende werking meer, slechts onder voorwaarden geen inhoudingsplicht voor de loonheffingen  Overeenkomst geeft nader inhoud aan de feiten en omstandigheden waaronder wordt gewerkt – alleen dan vrijwaring inhoudingsplicht

 Opdrachtgever is medeverantwoordelijk  Dus: toetsen of aan de voorwaarden van de (model)overeenkomst is voldaan

27

5-2-2016

WET DBA Risico’s bij inhuur zzp’er  Naheffing loonheffingen (inclusief premies werknemersverzekeringen)  Opbouw reserveringen, pensioen  Verplichting betaling transitievergoeding of loondoorbetaling bij ziekte  Aansprakelijkstelling uit hoofde van WAS of WKa (bij inlenen of onderaannemen)

28

5-2-2016

WET DBA Voorbeeld afspraken in overeenkomst met zzp’er  Gebruik gereedschappen, hulpmiddelen en materialen  Instemming over het laten uit voeren van werkzaamheden door iemand anders  Werktijden  Doorbetaling bij ziekte, vakantie, etc.  Reserveringen  Vakantiedagen  Afspraken omtrent het resultaat  Garantiebepalingen  Schade  Etc.  Belastingdienst geeft uiteindelijk oordeel over de inhoud van de overeenkomst 29

5-2-2016

WET DBA Overwegingen modelovereenkomst  Geen sprake van een privaatrechtelijke dienstbetrekking  Uitsluiting fictieve dienstbetrekking op basis van gelijkgesteldenregeling  Geen oordeel over ondernemerschap  Verbod verhaal premies werknemersverzekeringen / werkgeverheffing Zvw  Vijf jaar geldig  Uiteindelijk: toetsen voorwaarden (fictief) dienstverband, waaronder ondernemerschap

30

5-2-2016

WET DBA Stelling IV  Na invoering van de Wet DBA kan ik geen zzp’ers meer inhuren op een normale arbeidsplek, bijvoorbeeld bij vervanging van een werknemer.

31

5-2-2016

WET DBA Kritiek Raad van State op wetsvoorstel BGL (beschikking geen loonheffingen)  Wetsvoorstel lost niet alle ‘problemen’ op – aanzuigende werking ondernemersfaciliteiten blijft gelden  Omvang probleem schijnzelfstandigheid is vooralsnog onduidelijk  Het is de vraag of voldoende zekerheid vooraf te realiseren is met webmodule  Opdrachtgevers zijn slechts gevrijwaard als de stelling van de BGL kloppen. Systeem valt of staat met voldoende handhaving (Belastingdienst)  Stellingen BGL kunnen verschillend worden geïnterpreteerd, wat leidt tot stijging aantal aanvragen en minder rechtszekerheid  Beperkte vrijwaring werkt mogelijk nadelig voor ‘echte zzp’ers’  Webmodule (waarschijnlijk) slechts benaderbaar door DigiD  Advies RvS inzake Wet DBA niet openbaar!

32

5-2-2016

WET DBA Stand van zaken

 Wetsvoorstel aangenomen op 2 februari 2016  Interdepartementaal onderzoek (IBO) naar toename zzp’ers (naar o.a. sociaal-economische achtergrond, fiscale en arbeidsrechtelijke motieven, etc.)  Doelstelling: medeverantwoordelijkheid opdrachtgever, minder vrijblijvendheid

33

5-2-2016

WET DBA Transitieplan invoering DBA  Transitieplan voor gefaseerde invoering van Wet DBA (16 november 2015)  Fase 1: voorbereidingsfase (tot 1 mei 2016)  Voorlichting en afstemming modelovereenkomsten

 Per 1 mei 2016 – formele afschaffing VAR  Fase 2: implementatiefase (tot 1 mei 2017)  Aanpassen werkwijze en beheersmaatregelen, geen repressieve handhavingsmaatregelen, tenzij…  Inspanningsverplichting

 Fase 3: nieuwe werkwijze geldt onverkort vanaf 1 mei 2017  Risicogerichte handhaving (bijvoorbeeld per sector) 34

5-2-2016

WET DBA … en verder  Ingangsdatum 1 mei 2016 in plaats van 1 april 2016  De implementatietermijn is verlengd tot 1 mei 2017 (was 1 januari 2017).  De fictieve dienstbetrekking van de commissaris komt te vervallen (middels beleidsbesluit).  Voor intermediairs wordt een modelovereenkomst gepubliceerd voor situaties van bemiddeling.  Handreiking beoordeling modelovereenkomsten met formele status.  Evaluatie nieuwe systeem modelovereenkomst. 35

5-2-2016

WET DBA Invoering DBA – wat moet ik doen?  Evalueer welke arbeidskrachten als zzp’er werkzaam zijn en ga na of een modelovereenkomst aansluit bij de werkzaamheden van de zzp’er

 Indien een zzp’er niet aan de voorwaarden voor een modelovereenkomst voldoet, stel vast of de werkzaamheden van een zzp’er nog wel als zelfstandig kwalificeren  Controleer of de schriftelijke afspraken met zzp’ers hiermee overeenstemmen. Indien nodig, pas de overeenkomsten met de zzp’ers aan  Hou rekening met mogelijk fictieve dienstbetrekking van zzp’ers met een VAR  Denk na over alternatieven indien de zzp’er niet langer als zodanig kan blijven werken

36

5-2-2016

WET DBA Alternatieven voor het werken met een modelovereenkomst  Stel: uw opdrachtnemer kan niet blijven werken op basis van een modelovereenkomst of u krijgt geen goedkeuring van de Belastingdienst op uw overeenkomst Wat zijn mijn alternatieven: 1. In dienst nemen van de zelfstandige (werknemer)

2. Zzp’er als werknemer inhuren via een uitzendbureau, detacheringsbureau, etc. 3. Zzp’ers inhuren door tussenkomst van een bemiddelaar(?)

37

5-2-2016

WET DBA Samenvatting  Wetsvoorstel DBA is definitief  Opdrachtgever wordt medeverantwoordelijk gemaakt om de uitvoering van de overeenkomst te controleren

 De overeenkomst omschrijft op welke wijze de zzp’er werkzaam zal zijn. Indien de niet aan de voorwaarden wordt voldaan, dan geldt niet langer vrijwaring van inhoudingsplicht  Neem daarom tijdig de gemaakte afspraken door en ga na of de zelfstandigen wel als zodanig werkzaam zijn. Indien u twijfelt over bepaalde zzp’ers, dan is de kans ook groter dat deze zzp’ers niet volgens een modelovereenkomst werken  Denk daarom ook op tijd na over de alternatieven

38

5-2-2016

WET DBA Stelling V  Als ik voor de inhuur van zzp’ers gebruik maak van een broker, dan ben ik van alle aansprakelijkheden af.

39

5-2-2016

WET DBA Bemiddeling van zzp’ers  Trend: steeds meer zzp’ers zijn werkzaam door tussenkomst van een broker, uitzendbureau of bemiddelaar  Diensten:  Contract management  Administratieve diensten  Facilitaire diensten  Financiële diensten (factoring)

 Zuivere bemiddeling  Onzuivere bemiddeling  Tussenkomst

40

5-2-2016

WET DBA Zuivere bemiddeling

Intermediair

Zzp’er

41

Opdrachtgever

5-2-2016

WET DBA Onzuivere bemiddeling

Intermediair

Zzp’er

42

Opdrachtgever

5-2-2016

WET DBA Tussenkomst intermediair

Zzp’er

43

Intermediair

Opdrachtgever

5-2-2016

WET DBA Tussenkomst intermediair  Fictieve dienstbetrekking artikel 2a, Uitvoeringsbesluit loonbelasting 1965  Uitzondering bij uitoefening van bedrijf of zelfstandige uitoefening van beroep (artikel 2e, Uitvoeringsbesluit loonbelasting 1965  Gevolg: bij tussenkomst van intermediair geen zekerheid vooraf omtrent ondernemerschap  Dus: geen zekerheid omtrent vrijwaring inhoudingsplicht  Modelovereenkomst bij tussenkomst plaatst fictieve dienstbetrekking onder voorwaarden buiten werking  Ondernemerschap aannemelijk maken 44

5-2-2016

WET DBA Modelovereenkomst tussenkomst  Model VNO-NCW / MKB Nederland  Overwegingen  Overeenkomst van opdracht  Géén arbeidsovereenkomst  Toepassing fictieve dienstbetrekking voorkomen

45

5-2-2016

WET DBA Modelovereenkomst tussenkomst  Open omschrijving van de opdracht (artikel 1)  Verantwoordelijkheid zzp’er omtrent uit te voeren opdracht, afstemming omtrent het resultaat (artikel 2)

 Instemming meerdere opdrachtgevers (artikel 3)  Vrije invulling omtrent vervanging (artikel 4)

 Vergoeding per uur toegestaan (artikel 6)  Hulpmiddelen voor rekening zzp’er (artikel 6)  Schade en vrijwaring vrije in te vullen (artikel 7)  Voorkomen tussenkomstfictie (artikel 9) 46

5-2-2016

WET DBA Modelovereenkomst tussenkomst  9.1: Bewijsvermoeden zelfstandige uitoefening van beroep of bedrijf  Inschrijving KVK  Btw-nummer  Afspraken over aansprakelijkheid, concurrentie- en/of relatiebeding en debiteurenrisico

 9.2: Duur van de opdracht

47

5-2-2016

WET DBA Modelovereenkomst tussenkomst Conclusie  Onzekerheid omtrent toets leiding en toezicht (gezag)  Geen model voor afspraken met derden (opdrachtgever)  Advies: afstemmen individueel model dat aansluit bij specifiek werkproces en beheersmaatregelen  Of: verdergaande afstemming met Belastingdienst (convenant) en nadere invulling toets dienstbetrekking en beheersmaatregelen

 Risico’s? 48

5-2-2016

VRAGENRONDE

49

5-2-2016