Werkprogramma 2013 VIA VIA Vooruitblik op 2013 In december 1972 ging het ‘Experiment Vrijwilligerscentrale’ in Arnhem en Tilburg van start. Een initiatief van de toenmalige (Arnhemse) CRM-minister Marga Klompé. Dit experiment werd in Arnhem wetenschappelijk begeleid door een kersverse socioloog, die 40 jaar later in een andere rol - als voorzitter de Raad van Toezicht – weer terug is bij VIA. VIA bestaat dus 40 jaar en vrijwilligerscentrales vind je niet alleen in alle Nederlandse gemeenten, maar ook in gemeenten in tientallen andere landen in de wereld. Daaruit mag je afleiden dat het maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk toegenomen is. Alle reden om aan dat belang ruim aandacht te besteden bij ons 40 jarig jubileum, dat we in de periode tussen 29 november 2012 en zomer 2013 vieren. In de afgelopen 40 jaar heeft VIA de vele facetten van vrijwilligerswerk zichtbaar gemaakt, en ontdekt hoeveel verschillende partijen belang hebben bij, of van belang zijn voor vrijwilligerswerk. VIA heeft vele mensen geïnspireerd tot vrijwilligerswerk, de – soms tegenstrijdige - belangen in het vrijwilligersveld met elkaar verbonden en haar kennis op het gebied van vrijwilligerswerk met velen gedeeld. Met hun vrijwillige inzet brengen mensen tot uitdrukking wat hun zorgen baart, waarvoor zij zich verantwoordelijk voelen, wat zij belangrijk vinden. Ze laten zien dat zij met & voor elkaar heel wat kunnen regelen. Vrijwilligerswerk is ook een populaire manier om maatschappelijk mee te doen. Het resultaat van al die vrijwillige inzet – tegenwoordig ook wel burgerkracht genoemd – zien we terug in de civil society: het terrein buiten de privé sfeer, waar de rol van overheid en markt zeer beperkt is. Op die civil society doet de overheid nu een sterk appèl. Voor dat appel is veel te zeggen. Maar er zitten ook bedenkelijke kanten aan, wanneer de wens om te bezuinigen belangrijker wordt, dan een zorgvuldige heroverweging van de verantwoordelijkheidsverdeling tussen overheid en burger. Samen met Amerikanen en Noren behoren Nederlanders internationaal tot de koplopers waar het om deelname aan vrijwilligerswerk gaat. Om die deelname op het huidige peil te houden of eventueel te verhogen, is meer nodig dan alleen een appèl. VIA voelt zich geroepen om haar steentje bij te dragen aan meer vrijwilligers bij organisaties, meer mensen die in de wijk omzien naar elkaar, meer deelname van mensen met een beperking in het vrijwilligerswerk. Maar om op al die terreinen het verschil te maken, is VIA te klein. Daarom zoeken we samenwerking met Rijnstad. Met deze ‘Krachtige Coalitie’ verwachten we over meer netwerken, middelen en kennis te beschikken om het brede Arnhemse vrijwilligersveld adequaat te ondersteunen. 2013 wordt het jaar van de ‘update’ van de 40 jarige ondersteuningsstructuur van het vrijwilligerswerk. Een ‘update’ die feitelijk al in gang is gezet met onze verhuizing naar In de Weerd. Op deze inspirerende locatie zijn we beter bereikbaar, hebben we uitstekende ontmoetingsmogelijkheden en slagen we er nog beter in om verbindingen te leggen met partijen die belang hebben bij of van belang zijn voor vrijwilligerswerk. Voor de ondersteuning van het vrijwilligersveld wordt 2013 een interessant jaar!
Arnhem, 30 september ’12 Cees van den Bos, directeur/bestuurder
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
1
Visie VIA vindt vrijwillige inzet van burgers belangrijk omdat het: - onbetaalbare zorg, diensten en activiteiten oplevert - een vanzelfsprekende manier is om je maatschappelijke betrokkenheid te uiten - mogelijkheden biedt om maatschappelijk mee te doen - wederkerigheid, sociale netwerken en onderling vertrouwen voortbrengt Vrijwillige inzet is het cement van de samenleving en levert burgers ook persoonlijk veel op, het geeft betekenis aan hun leven.
Missie VIA verrijkt Arnhemmers met vrijwilligerswerk
Dit werkprogramma is gebaseerd op het Meerjarenbeleidsplan 2012-2015 van VIA. De verhuizing voorjaar 2012 naar In de Weerd - een nieuw pand de Weerdjesstraat – heeft onze activiteiten in een breder kader geplaatst. Vanuit deze nieuwe locatie “inspireren wij Arnhemmers tot actief meedoen”, samen met APCG, RIBW, SIZA, het Lunchcafé en de Rijnstad-specials Arnhemse Uitdaging, Volare en Buurtbemiddeling.
Concrete aanknopingspunten voor het werkprogramma vonden we in onderstaande (gemeentelijke) beleidsnota’s: Ondersteuning Vrijwillige Inzet en Mantelzorg 2011-2014 Integratie door participatie, 2011-2015 Makelaarschap Maatschappelijk Stages Welzijn Nieuwe Stijl Van Zorg naar Participatie Jaarplan 2012-2013 In de Weerd
Leeswijzer Net als de drie voorgaande jaren is het werkprogramma gebaseerd op vijf kernfuncties – “vertalen van maatschappelijke ontwikkelingen, verbinden & makelen, versterken, verbreiden en verankeren” - die volgens het Ministerie van VWS in elke gemeente uitgevoerd moeten worden om het vrijwilligerswerk adequaat te ondersteunen. Deze functies zijn overgenomen door de gemeente Arnhem.
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
2
1. Vertalen van maatschappelijke ontwikkelingen Doel: een visie ontwikkelen op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen die van belang zijn voor vrijwillige inzet, daar op interactieve manier beleid op formuleren en vervolgens uitvoering aan geven. Deze functie ziet nieuwe ontwikkelingen als kansen om actief burgerschap te bevorderen, bijvoorbeeld bij specifieke groepen als jongeren, ouderen en nieuwe Nederlanders of rond bepaalde thema’s zoals informele zorg en leefbare wijken
1.1 Innovatie In de gemeentelijke visie moet de kracht van de Arnhemse civil society veel meer aangesproken worden. Zaken die burgers met en voor elkaar zouden kunnen regelden, zijn de verantwoordelijkheid van de overheid geworden. Dat is kostbaar en maakt burgers bovendien te afhankelijk van die overheid. Met de operatie ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ wil de gemeente stimuleren dat meer burgers: - zich inzetten voor anderen (dienstverlening) - zo lang mogelijk mee blijven doen aan het maatschappelijke verkeer (participatie) - zaken met & voor elkaar regelen (wederkerigheid) - hun stem laten horen bij de vaststelling van beleid (actief burgerschapl). Waar zich kansen voordoen om binnen deze vier aandachtsgebieden bestaand vrijwilligerswerk te versterken, nieuwe vormen van vrijwillige inzet tot ontwikkeling te brengen of nieuwe groepen deel te laten nemen aan vrijwilligerswerk, wil VIA deze kansen benutten. Dat kan door initiatieven van anderen te ondersteunen of te faciliteren, of door zelf initiatieven te nemen. Onze huisvesting In de Weerd biedt vanwege de gezamenlijke huisvesting met een aantal samenwerkingspartners, bijzondere mogelijkheden om innovatieve activiteiten sneller tot ontwikkeling te brengen. Daarnaast zijn we in onze contacten met vrijwilligers(organisaties) alert op signalen die om innovatie van bestaande dienstverlening vragen. De overdracht van AWBZ-taken van Rijk naar gemeente op het gebied van dagbesteding en participatie en het realiseren van ketensamenwerking met AWBZ-organisaties op basis van de ‘participatieladder’, zal een bron van innovatie zijn. SIZA en RIBW hebben VIA al concreet gevraagd om mee te werken aan een Arnhemse uitwerking van het landelijk ontwikkelde informatieproject: ‘Je kunt meer!” Dit project brengt aan de hand van de participatieladder in kaart, wat er in Arnhem tussen dagbesteding en een betaalde baan op het gebied van participatie mogelijk is voor AWBZ-cliënten. Prognose 2013: aan het eind van 2013 staat In de Weerd bekend als dé plek waar burgers en organisaties met vragen over vrijwilligerswerk terecht kunnen. De op dit adres gevestigde organisaties hebben hun dienstverlening t.a.v. vrijwilligerswerk en maatschappelijke participatie op elkaar afgestemd tot een samenhangend aanbod. VIA reageert met nieuwe diensten alert op de ondersteuningsbehoefte van burgers en organisaties. 1.2 Bijzonder Werkt Aansluiten op het hierboven genoemde project ‘Je kunt meer’ wil VIA zich in 2013 nadrukkelijk richten op het creëren van meer vrijwilligersplekken voor mensen met een beperking, zoals een lichamelijke of psychische handicap, een verslavingsachtergrond, langdurig werkloosheid, detentie of onvoldoende kennis van de Nederlandse taal en cultuur. Vrijwilligerswerk biedt deze mensen de mogelijkheid om maatschappelijk een rol van betekenis te spelen en sociale netwerken op te bouwen. De reserve die vrijwilligersorganisaties soms hebben bij de inschakeling van deze groep wil VIA als volgt kleiner maken: 1. VIA gaat extra aandacht besteden aan het bemiddelingsproces; 2. ‘plaatsende’ organisaties blijven hun cliënten tijdens het bemiddelingsproces en op de werkvloer begeleiden; 3. VIA onderzoekt met de plaatsende organisaties in een stuurgroep, hoe knelpunten die zich voordoen bij de uitvoering van dit project, opgelost kunnen worden; 4. VIA onderzoekt of de ‘ontvangende’ organisaties daarnaast nog andere randvoorwaarden nodig hebben, om de inschakeling van vrijwilligers met beperkingen voor beiden tot een succes te maken. Bij de uitvoering van dit project werkt VIA samen met AWBZ-organisaties als SIZA, Leo Kannerhuis, RIBW, Driestroom, Pro Persona en Pluryn . Prognose 2013: 25 mensen met een beperking bemiddeld naar een passende vrijwilligersplek; beter zicht gekregen op de factoren die de deelname aan vrijwilligerswerk van mensen met beperking, tot een succes maken; randvoorwaarden voor deelname verbeterd. 1.3 Advies bij ontwikkeling van visie & beleid m.b.t. vrijwillige inzet
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
3
De gemeente, maatschappelijke organisaties, scholen, bedrijven en andere instanties hebben allen hun – soms uiteenlopende - verwachtingen van vrijwilligerswerk. VIA adviseert hen hoe zij die verwachtingen kunnen realiseren. Bij die verwachtingen kan het gaan om een grotere rol van vrijwilligers op de werkvloer; om maatschappelijk participatie van clienten, anderstaligen of leerlingen; om grotere betrokkenheid van burgers bij de vorming en uitvoering van beleid of om versterking van wederkerigheid en sociale cohesie tussen wijkbewoners. De grotere rol die de overheid aan de civil society toeschrijft, dwingt organisaties om hun visie en beleid op de inzet van vrijwilligers tegen het licht te houden. Prognose 2013: 20 (on)gevraagde adviezen aan gemeenten, maatschappelijke instellingen en andere instanties bij de ontwikkeling van visie & beleid m.b.t. vrijwillige inzet. Vier presentaties verzorgd over dit thema.
1.3 Welzijn Nieuwe Stijl Mensen kunnen in de toekomst minder snel een beroep doen op de overheid en zullen veel zaken met & voor elkaar moeten regelen. Door deze kanteling van beleid verschuiven veel verantwoordelijkheden op het terrein van zorg & welzijn van de overheid naar de burgers. Van professionele organisaties vraagt dat een andere manier van werken, ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ genaamd. Deze rolverandering wordt o.a. in de pilot ‘Op de Bult’, in de Geitenkamp in praktijk gebracht. Welzijn Nieuwe Stijl vraagt om sociale professionals die de eigen kracht en verantwoordelijkheid van burgers weten aan te spreken en hen faciliteren om zaken in hun woonomgeving samen met medebewoners aan te pakken. Om deze professionals ‘Nieuwe Stijl’ te inspireren en van elkaar te leren, zal VIA samen met Rijnstad in 2013 doorgaan met de organisatie van kennisdelingsbijeenkomsten. VIA ondersteunt daarnaast de ‘Adviesbrigade’, geïnitieerd door de Arnhemse Uitdaging. De Adviesbrigade bestaat uit een vijftiental (seniore) bestuurders en ondernemers die hun kennis en netwerken vrijwillig inzetten om maatschappelijke organisaties te helpen bij het oplossen van organisatieproblemen. Prognose 2013: minimaal 2 kennisdelingsbijeenkomsten georganiseerd; samenwerkingsverbanden en pilots die deze kanteling in praktijk willen brengen, ondersteund of geïnitieerd; maatschappelijke organisaties in contact gebracht met de Adviesbrigade, inhoudelijke bijdrage geleverd aan de stuurgroep van de Adviesbrigade.
2. Verbinden en makelen Doel: verwachtingen en belangen van verschillende maatschappelijke spelers m.b.t. vrijwillige inzet met elkaar te verbinden. Vooral het makelen van vraag en aanbod op terreinen die de gemeente van speciaal belang acht. Deze functie brengt partijen actief en bewust met elkaar in verbinding om tot zaken te komen. Verbinden kan op verschillende niveaus: tussen personen, personen en organisaties en tussen organisaties onderling.
2.1 Digitale vacaturebank VIA heeft een digitale vacaturebank met een gevarieerd, helder en actueel aanbod van ongeveer 300 verschillende vrijwilligersvacatures. Wie geen computer heeft kan de digitale vacaturebank in het Zipcafé van In de Weerd en in de filialen van de Arnhemse Bibliotheek gratis bekijken. Wie liever door mappen bladert, kan dagelijks een tiental vacaturemappen inzien in het Lunchcafé van In de Weerd. Prognose 2013: 1000 digitale bemiddelingen.
2.2 Persoonlijke advies Mensen die persoonlijk advies willen bij het vinden van vrijwilligerswerk, kunnen van maandag tot en met donderdag een afspraak maken voor een individueel adviesgesprek in In de Weerd. Prognose 2013: 200 burgers bemiddeld naar een passende vrijwilligersplek. 2.3 Vrijwilligersbanenbeurs In september bieden wij Arnhemse organisaties de gelegenheid om in In de Weerd belangstellende Arnhemmers te informeren over hun vrijwilligersfuncties. VIA biedt de lokatie, bedenkt een aantrekkelijk format, verzorgt werving en publiciteit. Met name in september
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
4
oriënteren veel mensen zich op bezigheden voor het nieuwe seizoen. Daar speelt deze beurs op in. Prognose 2013: 45 organisaties presenteren hun vrijwilligersfuncties; 200 Arnhemmers bezoeken deze beurs 2.4 Website onderhoud Internet maakt onze dienstverlening voor veel meer mensen bereikbaar. Onze vacaturebank heeft een prominente plaats op de home-page. Daarnaast geven we antwoorden op de meest gestelde, besteden aandacht aan actuele ontwikkelingen en activiteiten, bieden linken naar relevante websites, stellen veelgevraagde documenten beschikbaar. In 2013 gaan we maandelijks een vrijwilligersorganisatie in de schijnwerper zetten met een kort filmpje Prognose 2013: een duidelijke en actuele website waar potentiële vrijwilligers en vrijwilligerscoördinatoren algemene informatie vinden over vrijwilligerswerk, antwoorden vinden op de meest voorkomende vragen, of een specifieke vraag kunnen achterlaten die binnen 48 uur beantwoord wordt. 2.5 Stedelijk makelaarschap maatschappelijk stages Met ingang van het schooljaar 2011-2012 zijn maatschappelijke stages een vast onderdeel geworden van het onderwijsprogramma van middelbare scholen. VIA ondersteunt scholen bij het invullen van dit onderdeel, door klassikale voorlichting over (het vinden van) vrijwilligerswerk te verzorgen, stagecoördinatoren te faciliteren, vrijwilligersorganisaties te stimuleren om vacatures beschikbaar te stellen en de site www.mas-xpress.nl met vacatures te vullen Prognose 2013: 40 maal groepsvoorlichting gegeven aan leerlingen, docenten en ouders; stagecoördinatoren gefaciliteerd; website gevuld en geactualiseerd; aantal stagemogelijkheden uitgebreid 2.6 NL Doet Doel van dit landelijke evenement is dat op 15 en16 maart 2013 zoveel mogelijk vrijwilligers aan de slag gaan. VIA organiseert samen met de Arnhemse Uitdaging de lokale editie. Dat houdt in: klussen verzamelen bij maatschappelijke organisaties, de workshop “hoe maak je een NL-Doet klus aantrekkelijk?” organiseren en teams werven bij bedrijven, gemeentelijke diensten en serviceclubs om deze klussen uit te voeren. NL Doet wordt landelijk gepromoot en gefaciliteerd door het Oranje Fonds. Prognose 2013: 25 teams met in totaal 250 vrijwilligers hebben een klus uitgevoerd bij een Arnhemse maatschappelijke organisatie. 2.7 Taalmaatjes+ Het inburgeringsbeleid is nagenoeg afgerond. Toch zijn er nog steeds veel allochtonen die hun Nederlandse spreekvaardigheid willen verbeteren en daar hulp bij nodig hebben. Er zijn nog steeds voldoende vrijwilligers die deze hulp willen bieden. VIA brengt vraag en aanbod op dit terrein samen. VIA voegt aan dit project nog een extra dimensie toe: VIA wil vrijwilligerswerk meer bekend en bemind maken bij allochtonen. Allochtone Arnhemmers hebben de stad veel te bieden en vrijwillige inzet kan hen persoonlijk ook veel opleveren. VIA gebruikt het contact met de om allochtone deelnemers aan Taalmaatjes, om hen te interesseren voor vrijwilligerswerk. Na afloop van het eenjarige traject met een Taalmaatje, kunnen zij dan in het vrijwilligerswerk hun spreekvaardigheid op peil houden en blijven deelnemen aan de Arnhemse samenleving. Prima ambassadeurs voor vrijwilligerswerk onder allochtonen. VIA werkt in dit project samen met Vluchtelingenwerk, dat een taalproject heeft voor een selecte groep asielzoekers. Deskundigheidsbevordering van vrijwilligers doen we samen, soms nemen we mensen op de wachtlijst van elkaar over. Prognose 2013: realisatie van 40 taalkoppels; 15 deelnemers bemiddeld naar vrijwilligerswerk; toegang gekregen tot netwerken waarbinnen we met allochtone vrouwen over deelname aan vrijwilligerswerk kunnen praten.
3. Versterken Doel: een effectieve ondersteuningsstructuur voor het vrijwilligerswerk opbouwen en onderhouden. Bijvoorbeeld de verschillende netwerken in de gemeente, die vanuit een specifieke expertise vrijwilligerswerk ondersteunen en onderhouden, op een centraal punt samenbrengen.
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
5
Bij deze functie gaat het om informatie over wet & regelgeving die relevant is voor vrijwilligerswerk, organisatie- & beleidsadvies, deskundigheidsbevordering, ondersteunen & faciliteren van vrijwilligersinitiatieven.
3.1 Ondersteuning bij werving vrijwilligers en uitvoering vrijwilligersbeleid Met onze vacaturebank en andere middelen (zie 4.1 en 4.2) ondersteunen wij organisaties bij de werving van vrijwilligers. Als vacatures langs deze wegen na drie maanden niet vervuld zijn, zoekt VIA met de organisatie naar mogelijke oorzaken en ondersteunt hen bij het vinden van oplossingen. Het is ons streven om jaarlijks met zoveel mogelijk van onze ruim 200 relaties een gesprek te voeren. Wij willen goed weten wat er bij hen op de werkvloer speelt en aan wat voor ondersteuning zij behoefte hebben. Uit deze contacten vloeien vaak adviesvragen voort die we zelf beantwoorden of verwijzen naar een deskundiger instantie binnen ons netwerk. Omdat het relatiebestand van VIA in belangrijke samenvalt met dat van de Arnhemse Uitdaging en Volare, zal VIA in deze gesprekken ook de vraag naar en het aanbod van de diensten van Arnhemse Uitdaging en Volare meenemen. Prognose 2013:100 organisaties bezocht; 100 telefonische gesprekken gevoerd; 25 standaard en 5 maatwerk adviezen verstrekt, 20 doorverwijzingen 3.2 Vraagbaak Om de meest gestelde vragen van burgers, vrijwilligersorganisaties en beleidsmakers te beantwoorden, geeft VIA op haar website – naast vrijwilligersvacatures - toegang tot informatie over bijvoorbeeld wet- en regelgeving, vergoedingen, verzekeringen en vrijwilligersbeleid; investeert in de volledigheid en actualiteit van deze informatie; zorgt voor links naar relevante lokale en landelijke websites. Bij vragen die andere organisaties veel beter kunnen beantwoorden, linken we voor antwoorden door naar de website van die organisatie. Op die manier proberen we via onze website - direct of indirect - de meest gestelde vragen over vrijwilligerswerk adequaat te beantwoorden. Vragen die via het contactformulier van de website worden verstuurd beantwoorden we binnen 48 uur (kantoortijden). Vragen kunnen dagelijks ook via de telefoon of In de Weerd gesteld worden Prognose 2013: een toegankelijke website die jaarlijks minstens 10.000 bezoekers antwoord geeft op de meest gestelde vragen over vrijwilligerswerk. Daarnaast beantwoording van 1200 telefonisch, per e-mail of in In de Weerd gestelde vragen. 3.3 Deskundigheidsbevordering VIA bevordert de deskundigheid van het bestuurlijke en coördinerende kader van vrijwilligersorganisaties, door het zelf aanbieden van of verwijzen naar relevante workshops van derden. In accountgesprekken en netwerkbijeenkomsten, peilen we de behoeften van onze relaties. Op het gebied van deskundigheidsbevordering werkt VIA nauw samen met organisaties als RijnIJssel, Volare (Rijnstad), Spectrum Gelderland en MOVISIE. VIA en Rijnstad gaan in In de Weerd de aanzet geven tot een soort vrijwilligersacademie, die alles wat er in en rond Arnhem wordt aangeboden op het gebied van deskundigheidsbevordering van vrijwilligers, bestuursleden en vrijwilligerscoördinatoren, overzichtelijk presenteert. Bij de opzet van nieuwe cursussen gaan we nadrukkelijk onderzoeken of deskundige vrijwilligers bereid zijn om cursussen te verzorgen. Daarbij zullen we de lijntjes die de Arnhemse Uitdaging naar het bedrijfsleven heeft, zeker benutten. Prognose 2013: 8 eigen workshops georganiseerd met 10/30 deelnemers; format van een Arnhemse vrijwilligersacademie samen met Volare uitgewerkt; op de website van In de Weerd staat een cursusoverzicht voor Arnhemse vrijwilligers(organisaties) 3.4 Jaarlijkse werkconferentie VIA organiseert jaarlijks een werkconferentie – een combinatie van debat, workshops en kennisdeling - over thema’s die relevant zijn voor vrijwilligersorganisaties. Die thema’s worden geïnventariseerd bij sleutelfiguren in het vrijwilligersveld en tijdens accountgesprekken. Prognose 2013: een werkconferentie georganiseerd met minimaal 80 deelnemers 3.5 Ontwikkeling en versterking informele zorg VIA vervult een coördinerende en faciliterende rol bij het versterken en uitbreiden van informele zorg. VIA levert zowel een bijdrage aan de ontwikkeling van beleid (zie 1.3) als aan de opzet en ondersteuning van nieuwe initiatieven gericht op informele zorg en zorgzame buurten. In het Platform Buurtprojecten wisselen initiatieven op dit terrein kennis en
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
6
ervaring uit, ontwikkelen nieuwe inzichten en proberen ketensamenwerking tussen formele en informele zorg tot stand te brengen. VIA organiseert en faciliteert de bijeenkomsten van dit platform, waaraan Informele Netwerk Ondersteuning (MEE Gelderse Poort), Meldpunt Vrijwillige Thuishulp, Buur voor Buur (Wijkplatform Arnhem West), Straat in Beweging (Rijnstad), SWOA (met een aantal projecten in o.a. Klarendal, Presikhaaf, Rijkerswoerd), SIZA, Driestroom en Volkshuisvesting. deelnemen. SWOA, Rode Kruis, Humanitas en VIA hebben het voornemen om netwerkbijeenkomsten rond het thema informele zorg te organiseren. De samenwerking die VIA met Rijnstad beoogt is er mede op gericht om initiatieven voor buurtzorg of sociale netwerken in de wijk te stimuleren en te faciliteren Prognose 2013: drie bijeenkomsten van het Buurtplatform georganiseerd en voorbereid; twee netwerkbijeenkomsten rond het thema informele zorg georganiseerd, ondersteuningsaanbod voor burgerinitiatieven in de wijk. 3.6 Netwerkondersteuning en kennisdeling Binnen de meeste organisaties die met vrijwilligers werken is een coördinator verantwoordelijk voor het vrijwilligersbeleid. VIA biedt deze vrijwilligerscoördinatoren tenminste twee maal per jaar de gelegenheid om met elkaar actuele ontwikkelingen en knelpunten in hun werk te bespreken, ervaringen uit te wisselen en de inhoud van workshops en jaarlijkse conferentie aan te geven. Omdat een aantal coördinatoren behoefte heeft om dieper in te gaan op bepaalde thema’s, gaat VIA intervisiebijeenkomsten aanbieden. Met de afdeling Verenigingsondersteuning van het Sportbedrijf wordt een netwerkbijeenkomst voor vrijwilligerscoördinatoren van sportverenigingen georganiseerd. We leveren een bijdrage aan netwerkoverleg voor stagecoördinatoren van Arnhemse middelbare scholen. Voor professionals die uitvoering geven aan ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ en met elkaar gemeen hebben dat zij mensen die problemen hebben, aanspreken op hun eigen kracht, organiseert VIA samen met Rijnstad 2x per jaar kennisdelingsbijeenkomsten. Prognose 2013: twee netwerkbijeenkomsten voor 30 coördinatoren; twee intervisiebijeenkomsten voor 15 coördinatoren; bijgedragen aan twee netwerkbijeenkomsten voor stagecoördinatoren; een netwerkoverleg voor 40 vrijwilligerscoördinatoren in de sport georganiseerd; twee kennisdelingsbijeenkomsten voor 20 Social Workers georganiseerd 3.7 Versterking van de ondersteuning van het Arnhemse vrijwilligerveld Zoals in 1.3 vermeld, doet de overheid een groter appèl op de vrijwillige inzet van burgers. Tegelijkertijd trekt de overheid zich op tal van terreinen terug en beperkt haar rol tot het bieden van ondersteunende faciliteiten. Onder andere door VIA te subsidiëren. Dit grotere appel op de vrijwillige inzet van Arnhemse burgers stelt nieuwe én extra eisen aan de ondersteuning van het Arnhemse vrijwilligersveld. Naast de behoefte aan meer vrijwilligers bij organisaties, wordt er ook meer zorgzaamheid van wijkbewoners verwacht voor elkaar en voor hun leefomgeving, en zoeken steeds meer mensen in het vrijwilligerswerk naar mogelijkheden om maatschappelijk mee te blijven doen. VIA, de belangrijkste ondersteuner van het vrijwilligersveld, is te klein om in haar eentje al die extra vragen te beantwoorden. Samen met Rijnstad – waarmee we sinds 2012 samenwonen in In de Weerd - willen we door krachtenbundeling de toekomstige vraag aan ondersteuning beantwoorden. We willen deze ‘krachtige coalitie’ – waarin de expertise van VIA, Volare, Arnhemse Uitdaging en de wortels van Rijnstad in de Arnhemse wijken is samengebracht begin 2013 vanuit In de Weerd operationeel hebben. Prognose 2013: één stedelijke frontoffice dat de vragen van het Arnhemse vrijwilligersveld) adequaat oppakt, korte lijntjes heeft naar bewonersinitiatieven in de wijk en gemakkelijk toegankelijk is voor AWBZ-cliënten die via vrijwilligerswerk maatschappelijk mee willen doen. 3.8 Belangenbehartiging Vrijwillige inzet wordt soms gefrustreerd door wet- en regelgeving, bureaucratie, lastendruk, bepalingen van uitkerende instanties of de belastingdienst. Ook op de ‘werkvloer’ kunnen zich onduidelijkheden voordoen in de relatie tussen vrijwilligers en beroepskrachten, op het gebied van inspraak en medezeggenschap, rechten en plichten. VIA is in dit soort zaken vraagbaak voor burgers en organisaties, zorgt voor een actuele informatievoorziening die aangesloten is op landelijke kenniscentra, signaleert knelpunten en agendeert deze zonodig op de politieke agenda, adviseert of bemiddelt bij conflicten en verwijst wanneer specifieke deskundigheid of hulp nodig is.
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
7
Prognose 2013: Vragen en verzoeken van burgers en organisaties om belangenbehartiging beantwoord 3.9 Advisering Vrijwilligersbeleid Stadsregio Arnhem Nijmegen (SRAN)- Noord VIA adviseert ook gemeenten en instellingen buiten Arnhem op het gebied van vrijwilligersbeleid in de ruimste zin: informele hulp en mantelzorgondersteuning; maatschappelijke stages; maatschappelijke participatie van kwetsbare groepen en vrijwillige inzet in de wijk. Prognose 2013: De gemeenten Rheden en Duiven geadviseerd en ondersteund op het genoemde terrein.
4. Verbreiden Doel: in Arnhem is men in staat om vrijwilligerswerk te promoten en waardering voor vrijwillige inzet tot uitdrukking te brengen Bij deze functie gaat het om inspireren, verleiden, waarderen en verbreden.
4.1 Nieuwsbrief Elk kwartaal verspreidt VIA een digitale Nieuwsbrief met informatie over (nieuw) beleid, ontwikkelingen, knelpunten, trends etc. bestemd voor coördinatoren, bestuurders, beleidsmakers van vrijwilligersorganisaties en andere belanghebbenden. Informatie over actuele zaken verspreiden wij tussendoor via korte digitale Nieuwsflitsen. De verhuizing naar In de Weerd en de samenwerking met Rijnstad (zie 3.10) biedt mogelijkheden om de afzonderlijke informatiestromen van VIA, Volare en Arnhemse Uitdagingen – voor zover die op dezelfde doelgroepen zijn gericht - in 2013 beter op elkaar af te stemmen (zie ook 4.5). Prognose 2013: in principe 3 nieuwsbrieven naar 500 e-mailadressen en Nieuwsflitsen bij actualiteiten; de samenwerking met Rijnstad en binnen In de Weerd is zichtbaar in een verbeterde Nieuwsvoorziening voor het Arnhemse Vrijwilligersveld. 4.2 Vrijwilligersvacatures in media VIA maakt actuele vrijwilligersvacatures bekend in een wekelijkse rubriek in de Arnhemse Koerier. De Arnhemse Koerier publiceert regelmatig een vrijwilligerportret waarvoor VIA de kandidaten levert. Prognose 2013: wekelijkse c.q. periodieke aanlevering van vacaturerubrieken. Op jaarbasis tenminste 200 vacatures in de media gepresenteerd 4.3 Informatiebijeenkomsten over vrijwilligerswerk Om meer mensen voor vrijwilligerswerk te interesseren organiseert VIA in 2013 minstens 3x algemene informatiebijeenkomsten. Voor de groep zestigplussers organiseren we daarnaast, samen met SWOA 2 informatiebijeenkomsten (Doorstartcafé). Voor bepaalde groepen zoals allochtone vrouwen, werklozen en mensen met beperkingen willen we informatiebijeenkomsten dicht bij huis organiseren, op voor hen vertrouwde plekken. Door onze samenwerking met Rijnstad, participatiecoaches en AWBZ-organisaties, verwachten we meer ingangen te krijgen op wijkniveau. In het kader van maatschappelijke stages (2.2) informeert VIA leerlingen in het voortgezet onderwijs. Daarnaast verzorgt VIA ook voor andere partijen informatiebijeenkomsten op verzoek Prognose 2013: tijdens 10 voorlichtingsbijeenkomsten tenminste 150 personen voor vrijwilligerswerk 4.4 Waardering van vrijwillige inzet * Burgemeester Drijberprijs voor Vrijwilligerswerk VIA organiseert de jaarlijkse uitreiking van de Burgemeester Drijberprijs voor Vrijwilligerswerk en verwerft daarmee publieke waardering voor een bepaald aspect of een bepaalde sector van het vrijwilligerswerk. Prognose 2013: VIA heeft het bestuur van het Drijberfonds geadviseerd over jaarthema; de wervingscampagne en prijsuitreiking georganiseer; de prijstoekenning inhoudelijk onderbouwd en de communicatie geregeld. * Uitvoering waarderingsbeleid
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
8
De gemeente heeft de Spekcheque, Drijberprijs, Vrijwilligersgala en andere instrumenten waarmee vrijwilligerswerk de afgelopen jaren gewaardeerd is, tegen het licht gehouden. VIA zal een bijdrage blijven leveren aan de uitvoering van dat beleid. Prognose 2013: nieuwe opzet voor het gemeentelijke waarderingsbeleid ontwikkeld 4.5 Algemene communicatie en pr. VIA informeert het publiek over vrijwilligerswerk in het algemeen en over de specifieke diensten waarmee zij het Arnhemse vrijwilligersveld kan ondersteunen. Het samenwerkingsverband dat VIA met Rijnstad aan het ontwikkelen is, zal in 2013 leiden tot meer samenhang in de tot nu toe versnipperde informatievoorziening over vrijwilligerswerk. Onder de paraplu van In de Weerd willen we alle informatie over cursussen, diensten en evenementen die voor het Arnhemse vrijwilligersveld beschikbaar zijn, centraal naar buiten brengen. Op deze manier zetten we onze gezamenlijke middelen effectiever in, worden onze diensten beter zichtbaar en bereiken we samen een breder publiek. Sinds 2012 communiceert VIA op Twitter. In 2013 opent VIA ook een Facebookpagina. In de eerste helft van 2013 besteedt VIA extra aandacht aan haar 40 jarig jubileum, dat officieel op 29 november plaatsvindt. We publiceren een boekje met portretten van vrijwilligers, om potentiële vrijwilligers een beeld te geven van wat mogelijk is in het vrijwilligerswerk. Op onze website zullen we met filmpjes een aantal vrijwilligersorganisaties in de schijnwerper zetten. Verder bieden we vrijwilligersorganisaties een boekje aan over hoe zij hun organisatie aantrekkelijk(er) kunnen maken voor vrijwilligers. Dat boekje is gebaseerd op de resultaten van twee stakeholdersbijeenkomsten die VIA in 2012 organiseerde. Prognose 2013: continue aandacht voor vrijwilligerswerk en de activiteiten waarmee VIA en andere clubs in In de Weerd vrijwilligerswerk ondersteunen. Profilering van In de Weerd als de - digitale en fysieke – plek, waar je moet zijn als je iets over vrijwilligerswerk wilt weten. Twee boekjes gepubliceerd en 10 ‘good practices’ uit het vrijwilligerswerk op onze website gepresenteerd.
5. Verankeren Doel: opgedane kennis en ervaring in het vrijwilligerswerk borgen en vast leggen. Bij deze functie gaat het om het evalueren van programma’s, pilots, methodieken, de betekenis van netwerken, het effect van trainingen, en om de aansluiting op regionale en landelijke kenniscentra 5.1 Toekenning kwaliteitsonderscheiding vrijwilligersbeleid MOVISIE, landelijk kenniscentrum voor vrijwillige inzet, heeft een kwaliteitsonderscheiding voor vrijwilligersbeleid ontwikkeld. Sinds 2009 is VIA officieel kwaliteitsadviseur en begeleidt de implementatie en toekenning van deze kwaliteitsonderscheiding bij Arnhemse organisaties uit. Met een kwaliteitsonderscheiding laat een organisatie aan vrijwilligers en financiers zien dat haar vrijwilligersbeleid aan toetsbare criteria voldoet. Daarmee vergroot een organisatie de kans dat vrijwilligers zich duurzaam zullen blijven inzetten. Prognose 2013: vijf Arnhemse organisaties begeleid bij het behalen van de kwaliteitsonderscheiding.
5.2 Aansluiting op regionale en landelijke infrastructuur Op regionaal en landelijk niveau wordt kennis op het terrein van vrijwillige inzet verzameld en ontwikkeld die ook relevant is voor Arnhem, aan de andere kant spelen er zich zaken af in Arnhem die interessant zijn voor het regionale of landelijke niveau. VIA is onderdeel van de landelijke ondersteuningsstructuur voor het vrijwilligerswerk en investeert in de uitwisseling van kennis met regionale en landelijke collega’s en zorgt voor de lokale verspreiding van de verworven kennis. Prognose 2013: Contact onderhouden met regionale en landelijk kennisinstituten op het terrein van vrijwillige inzet en deze verworven kennis beschikbaar gesteld aan Arnhemse organisaties. 5.3 Vrijwilligersbeleid borgen De nieuwe gemeentelijke vrijwilligersnota spreekt ten aanzien van vrijwillige inzet vier verwachtingen uit:
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
9
- burgers verlenen diensten aan stichtingen en verenigingen (dienstverleningsmodel) - burgers doen maatschappelijke mee (participatiemodel) - burgers zorgen meer voor elkaar (netwerkmodel) - burgers zijn betrokken bij de vaststelling en uitvoering van beleid (burgerschapsmodel). Om te bereiken dat deze verwachtingen gerealiseerd worden, zijn bepaalde randvoorwaarden noodzakelijk. VIA wil samen met gemeente en instellingen werken aan de verbetering van de randvoorwaarden, die nodig zijn voor de realisatie van deze vier modellen. Enerzijds door bestaande kennis & ervaring op dit terrein beschikbaar te stellen, anderzijds door een actieve rol te spelen in het ontwikkelen en borgen van kennis en ervaring die in Arnhemse pilots is opgedaan met deze modellen. We denken bij dat laatste onder andere aan het verbinden van het gedachtegoed van de Bronmethodiek aan Arnhemse participatieprojecten en aan projecten die burgers een grotere verantwoordelijkheid voor elkaar willen laten dragen Prognose 2013: door participatie in en advisering van projecten op bovengenoemd terrein, of door de organisatie van netwerkbijeenkomsten voor mensen die op dit terrein werkzaam zijn, is zichtbaar gemaakt welke randvoorwaarden nodig zijn om het participatie- en netwerkmodel in Arnhem duurzaam uit te voeren en aangegeven hoe deze randvoorwaarden geboden kunnen worden.
Werkprogramma 2013 Vrijwillige Inzet Arnhem
10