¡HOLA!
38 juli 2013
Via Brugensis-Scaldea Via Brabantica Via Limburgica
Topogidsen aan halve prijs! Het Compostelagenootschap plant dit jaar nog een tweede editie van de Brabanticaen de Limburgicagids. De gids voor Via Brugensis/Via Scaldea wordt gesplitst. De Scaldeagids verschijnt normaal dit jaar, de Brugensisgids in 2014. Voor de Via Monastica verscheen verleden jaar al een tweede editie van de topogids. Halve prijs voor de eerste editie? Dat wil zeggen € 5 i.p.v. € 10! Let wel, deze gidsen zijn nog altijd bruikbaar!
1
Kopen kan via www.compostelagenootschap.be >diensten>winkel. Of op zaterdag, op het secretariaat, Varkensstraat 6 in Mechelen. Van 10 tot 16 u.
¡HOLA!
38 juli 2013
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
2
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Ludo Van Lint
secretariaat: Varkensstraat 6, 2800 Mechelen
[email protected] •
[email protected]
Op 25 juli vieren we het feest van Jakob de Meerdere, een feestdag die Jakob deelt met een hele reeks collega’s. Onder hen nog een reisheilige, Christoforus van Lycië. De oudste afbeeldingen zijn afbeeldingen van Jacobus als apostel, blootvoets en met een boek of een schriftrol. Dikwijls ook met het zwaard waarmee hij onthoofd werd. Vanaf de dertiende eeuw is hij bijna altijd als pelgrim afgebeeld met (een) jakobsschelp(en) op jas, tas of hoed, met een pelgrimsstaf en met schoenen aan zijn voeten. Tenslotte is er nog de afbeelding van Jacobus als ridder, als morendoder. Veel Jacobussen, van alle types, vind je in het Museo das Peregrinacións e de Santiago in Santiago de Compostela (foto).
¡HOLA! Kalender Donderdag 25 juli Antwerpen. Feest van Sint-Jacob. Zaterdag 14 september Berchem (Kluisbergen). Wandeling Via Scaldea.
3
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Zaterdag 21 september Gent. Muzikale lezing Sigiswald Kuijken. Vrijdag 15 november Kaulille. Filmvertoning The Way.
Inhoud ’t Genootschap Activiteiten Werkgroepen en projecten Regionieuws Gent Limburg Zenne-Dender Zuidwest
4 5 6 8 9
Vlaanderen, Europa, el mundo Langs de pelgrimswegen 10 (Nieuwe) pelgrimsgidsen 14 Media, erfgoed, tentoonstellingen 16 Zoekertjes 21
¡Hola! verschijnt de eerste dag van elke maand, behalve in augustus. Redactie: Ludo Van Lint,
[email protected]. Werkten mee aan dit nummer: Jos Belmans, Ria Bruggen, Johan De Ridder, Jaak Baret. Vormgeving: Marc Peeters, De Wrikker. Verantwoordelijke Uitgever: Freddy Du Seuil, Morganietstraat 9, 9000 Gent. Lezersbrieven en zoekertjes zijn altijd welkom!
38 juli 2013
Ludo Van Lint
¡HOLA! ’t Genootschap activiteiten Antwerpen, donderdag 25 juli Feest van Sint-Jacob
Cecile Hoskens
De Onze-Lieve-Vrouwkathedraal met vooraan Rubens op de Groenplaats. Een kathedraal verwijst naar ecclesia cathedralis, de kerk van de zetel, de zetel van de bisschop.
Je moet wel even zoeken maar in de Antwerpse kathedraal vind je wel degelijk een hele reeks Jacobussen. Neem je verrekijker mee en ontdek de vijftiende-eeuwse sluitsteen met Jacobus en twee glasramen met de patroon. Maar je kan ook biechten bij Jacobus of plaats nemen onder zijn beeld in het koorgestoelte. Vergeet ook buiten niet de Jacobus aan het zuidelijk portaal.
4
25 juli vieren we weer het feest van de heilige Jacobus. Dit keer in Antwerpen. Vanzelfsprekend is de Jakobskerk de aangewezen locatie, maar restauratiewerkzaamheden maken dat onmogelijk. Daarom trekken we naar de kathedraal. Vooraf ontvangen we de pelgrims in het St.-Julianusgasthuis aan de Hoogsraat (kunstgalerij De Zwarte Panter, maar ook onze refugio). Regio Antwerpen zorgt natuurlijk ook voor een maaltijd en een namiddagprogramma met vier keuzeactiviteiten: een sinjorenwandeling, een wandeling lans de Scheldekaaien, een geleid bezoek aan het Plantin-Moretusmuseum en een geleid bezoek aan de kathedraal. In de kathedraal loopt dan nog altijd de tentoonstelling an Quinten Metsijs tot Peter Paul Rubens. Meesterwerken uit het Koninklijk Museum terug in de kathedraal. De dag sluiten we af met een jakobsconcert op de beiaard van de kathedraal. Het inschrijvingsformulier kan je hier aanklikken. In het jongste nummer van De Pelgrim (nr. 113) vind je een artikel van Martin Kellens en Cecile Hoskens over Sint-Jakob in de kathedraal.
38 juli 2013
5
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Ludo Van Lint
¡HOLA!
Enthousiaste vrijwilligers met ervaring op het Infopunt, infodagen en beurzen: goud waard!
WERKGROEPEN en PROJECTEN Infopunt op zaterdag: hulp voor al je tochtplannen Het secretariaat van het Vlaams Compostelagenootschap staat op zaterdag open als infopunt voor alle bezoekers. Enthousiaste vrijwilligers helpen je met alle vragen over je tochtplannen. Het informatieteam bestaat uit een dertigtal vrijwilligers met diverse en uitgebreide stap- en/of fietservaring op tal van pelgrimswegen. Je kunt er ook onze bibliotheek raadplegen. En onze pelgrimswinkel biedt gidsen, naslagwerken en allerlei pelgrimsgadgets aan over het thema pelgrimeren. Openingsuren: alle zaterdagen van 10 tot 16 uur, behalve in de kerstvakantie, op paaszaterdag, op feestdagen en in juli en augustus. Hieronder vind je de openingsdata, met de namen van de teamleden. Een lijst met informatie over hun ervaring vind je op de website van het Genootschap. Je kan ze ook hier aanklikken: Medewerkers Infopunt: tochtervaring September
7 september Willy Beyers, Kristiaan De Vlamynck, Dirk Vercruysse 14 september Jos Belmans, Daniël Dierickx, Lena De Buck 21 september Paul De Vlam, Jo Van de Vannet, Luc Holsters, Jos Van Montfort 28 september Gilbert Organe, Hugo Ponjaert, Robert Truyen
In juli en augustus is het Infopunt gesloten.
38 juli 2013
¡HOLA!
38 juli 2013
6
Uit het boek ‘Op de Jakobsweg - Pelgrimeren op oneindig’ : “Een pelgrimsroute betreed je als pelgrim niet zonder een bepaald geloof in je binnenste mee te dragen. Dat kan heel concreet christelijk zijn, misschien zelfs letterlijk aansluitend bij de Jakobslegende, maar evengoed kan het gebeuren dat iemand op weg gaat die zijn confessionele geloofszekerheden geheel of grotendeels achter zich heeft gelaten en zoekende is, intussen door geheel andere spirituele horizonten aangetrokken. Zo lijkt mij ook dat atheïsten en nihilisten zoekende zijn. Anders zouden ze niet tot hun respectieve conclusies, atheïsme of nihilisme, zijn gekomen. Ergens leeft in de mens steeds een ‘geesteszorg’, van welke aard ook. De mens is per definitie een denkend en dus een zoekend wezen.”
Regionieuws REGIO GENT Rob Stevens
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Sigiswald Kuijken en Marleen Thiers.
Gent, zaterdag 21 september Pelgrimeren op oneindig Muzikale lezing door Marleen Thiers en Sigiswald Kuijken Na de geslaagde doorleefdag in de abdij Roosenberg organiseert Regio Gent in het najaar een muzikale lezing met Marleen Thiers en Sigiswald Kuijken rond hun boek Op de Jakobsweg - Pelgrimeren op oneindig (nog altijd verkrijgbaar in de boekhandel!). Vanuit hun persoonlijke beleving vertellen en getuigen ze over wie hen en misschien ook ons kunnen inspireren. Marleen Thiers is altvioliste
7
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
¡HOLA! bij La Petite Bande en het Kuijken Strijkkwartet. Sigiswald Kuijken is oprichter-dirigent van het orkest. Samen bewandelen ze sinds 1995 regelmatig de Camino. Twee getuigenissen, twee zoekende mensen. Enerzijds Marleen die dankzij haar geloof en meditatie komt tot het overwinnen van haar ingeboren doodsangst. Anderzijds Sigiswald die als ongelovige pelgrimeert en evolueert naar het geloof. Beiden ervaren ze dat de mens door mystiek in contact kan komen met zijn persoonlijke, binnenste God. Tijdens de lezing passeren vele figuren die hun zoektocht markeerden. Zowel uit Oost als uit West. Om de namiddag te kruiden, lassen Marleen en Sigiswald muzikale intermezzo’s in. Topkwaliteit gegarandeerd! Afspraak om 14.30 u. in de Muzenzaal van het St.-Barbaracollege, Savaanstraat 33 in Gent. Parking op de speelplaats. Halte tram 1 op 300 m. Deelname: € 10, drankje inbegrepen. Inschrijven vóór 20 september, liefst via
[email protected] of via Johan De Ridder, Woeringenstraat 71, 9000 Gent; 09 324 65 49.
38 juli 2013
¡HOLA!
38 juli 2013
REGIO LIMBURG Kaulille. Vrijdag 15 november. Filmvertoning: The Way. De hoofdrolspeler is een arts die verneemt dat zijn zoon omgekomen is tussen St.-Jean-Pied-de-Port en Roncevalles. De vader besluit om zelf naar Santiago te stappen mét de as van zijn zoon. Zo zullen vader en zoon eigenlijk samen op tocht zijn ... Aanvang om 19.30 u. in het gemeenschapscentrum De Kroon. Een organisatie van het Compostelagenootschap in samenwerking met seniorenvereniging Anders Jong Bocholt. Meer info in een volgende ¡Hola!.
REGIO ZENNE-DENDER Jij bent de man/vrouw die we zoeken! De regio omvat onder meer Brussel, Asse en omgeving, Halle en omstreken, het Pajottenland en een aantal Oost-Vlaamse gemeenten en steden langs de Dender (Aalst, Ninove, Geraardsbergen). Het is de streek van de laatste etappes van het Jacobskerkenpad. Ook de Via Brabantica doorkruist de regio. We willen in deze regio ontmoetingsmomenten creëren voor leden en pelgrims. Er zijn heel wat mogelijkheden, zowel in de steden als in de landelijke gemeenten. In het najaar willen we een eerste activiteit organiseren. 8
Corry Catteeuw
¡HOLA! En dus hebben we een goed regioteam nodig dat enthousiast initiatieven neemt om pelgrims samen te brengen, pelgrimservaringen uit te wisselen en de mooie pelgrimssfeer bewust te beleven. Wie wil meewerken in ons team? Neem contact op met Luc De Bolle, 0473 95 25 85,
[email protected] of
[email protected]
REGIO ZUIDWEST Kluisbergen, zaterdag14 september Via Scaldea-wandeling
9
In Melden, Oudenaarde, staat een van de zeldzame Vlaamse Jacobuskapellen. Gebouwd in ca. 1830 op de plek waar in de zestiende eeuw een oudere kapel verwoest werd. Binnen wordt Jacobus geëerd met een schilderij gevat in een marmeren schouw. De kapel ligt vandaag niet langs de Via Scaldea, maar dat zal wel zo zijn in een volgend uitgave van de Scaldeagids, later dit jaar.
Inwandeling van een nieuw stuk Via Scaldea in de Vlaamse Ardennen, langs de Sint-Jakobskapel in Melden. Afstand:18 km. Vrije start tussen 13 en 14 uur aan ’t Pleintje, Bloemenlaan 3 in Berchem-Kluisbergen. Drank is onderweg te koop. Bij aankomst kan je eventueel spaghetti eten. Deelname aan de wandeling is gratis, voor de spaghetti betaal je een vergoeding. Info: Frans Maertens, 056 35 57 88,
[email protected]. Inschrijven via
[email protected]. Vermeld het aantal deelnemers en het aantal gewenste eetbonnetjes.
38 juli 2013
¡HOLA! Vlaanderen, Europa, el mundo LANGS DE PELGRIMSWEGEN Via Limburgica, Zutendaal Tussen Genk en Wiemesmeer is er een kleine routewijziging aan het infobord voor mountainbikers. De tekst ziet er nu zo uit: De Grotstraat gaat over in Beverstseweg. Die volg je 450 m. Dan is het opletten: enkele meters na een kruislieveheer en de Bosscherveldstraat (links), neem je een veldweg naar links. Je volgt weer het wolfspootje. Het langeafstandspad steekt na 400 m de N77 over en loopt verder over het onverharde pad. De route volgt grotendeels de hoogspanningsleiding. Een goede kilometer verder wil het wolfspootje dat je (aan een bord met info voor mountainbikers), links afslaat. Niét doen! Je blijft rechtdoor lopen. Als de weg naar rechts bocht loop je verder rechtdoor, op een pad. Zo sta je driehonderd meter na het infobord bij de omheining van het ‘Monostort voor vliegassen’. Je loopt in dezelfde richting verder, naast de omheining. Op weg naar dat Infobord heb je bovendien te maken met tijdelijke werkzaamheden. De doorang is wat moeilijk. Niet te veel van aantrekken. Als je dat infobord gevonden hebt is er geen probleem.
10
38 juli 2013
¡HOLA! Camino Francés: wie wil mee met het Genkse lyceum? Een groep leerkrachten en laatstejaarsleerlingen van het O.-L.-Vrouwlyceum in Genk gaan tijdens de herfstvakantie op pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Ze stappen de laatste 120 km van de Camino Francés. Start: zeven kilometer voor Sarria. In de bus zijn nog tien plaatsen vrij. Wie wil mee? Datum: 23 oktober tot 2 november. Prijs: € 360 voor de busreis heen en terug en twee overnachtingen in Bilbao met tweemaal ontbijt en tweemaal een warme maaltijd. Contacteer
[email protected] Er zijn in Limburg al enkele scholen die een Compostela-initiatief ontwikkelden. Maar ook elders in het land. Zo stappen studenten van Thomas More (fusie van vele Lessius- en andere hogescholen) in september de vijf laatste dagetappes van de Camino Sanabrès, van Orense naar Santiago. De Sanabrès is een variante op de Vía de la Plata en loopt van Zamora via Orense naar Santiago. www.thomasmore.be/ontmoeting. Iemand moet eens een brochure schrijven over al die schoolinitiatieven, een brochure met ervaringen en tips, een brochure die andere scholen kan inspireren ...
11
38 juli 2013
¡HOLA! Santiago: restauratie van de kathedraal Rond het feest van Jacobus beginnen in Santiago de Compostela restauratiewerken aan de torens en de voorgevel van de kathedraal. Dat gaat anderhalf jaar duren.
Virgen peregrina
Maria als pelgrim, in Sahagún
12
Niet alleen Jacobus de Meerdere draagt al eeuwen lang de attributen van de pelgrim. Een hele reeks andere heiligen zijn getooid met st.jakobsschelpen (Rochus, Joost, Sebaldus, aartsengel Rafaël enz.). Minder bekend is dat ook Maria soms een pelgrimshoed krijgt, een staf en schelpen op haar mantel. Mooie beelden van een Virgen Peregrina vind je in Pontevedra en in Sahagún. De Virgen Sahagún moet je de volgende maanden niet gaan zoeken in het plaatselijke museum. Zij is in handen van restaurateurs. Sahagún is ook het eindpunt van de Camino de Madrid. Dat verklaart waarom de Virgen de Sahagún recent ook patones werd van de Madrileense Compostelaroute. De tweede zondag van augustus viert Pontevedra de Día de la Virgen Peregrina, met processie. De Virgen is er patrones van de provincie maar ook van de Camino Portugués. Op Youtube vind je leuke filmpjes van die processie.
38 juli 2013
¡HOLA!
13
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Refugio’s en albergues • Op de Via Limburgica blijft refugio Ter Engelen in Maaseik minstens dit seizoen gesloten. Brandveiligheid gaat voor alles en daarvoor moeten nu eenmaal werken uitgevoerd worden. • Op de Via Brabantica kan je voortaan als pelgrim (dus met credencial) in Halle terecht bij Ignaas Lindemans., Bergensesteenweg 69. Niet tijdens de weekends en op feestdagen. Een week vooraf aanmelden. www.lindemans.net • Crisis? Albergues en refugio’s gesloten in Spanje? Daar is niets van te merken. Er sluit er af en toe een, maar elke maand blijkt dat er weer nieuwe hun deuren openen. • Op de Camino Francés openden de augustijnen een nieuwe albergue in Vega de Valcarce (tussen Villafranca en O Cebreiro). Enkel ’s zomers geopend, dit jaar tot 27 augustus. Donativo. Calle Juan Pablo II; 0649 13 32 72, pablosanagustinvalladolid@gmail. com, www.fraternidadagustiniana.blogspot.com.es. • Vía de la Plata. In El Cubo del Vino ( tussen Salamanca en Zamora) kan je opnieuw terecht in de gemeentelijke albergue. Zestien bedden. Een overnachting kost € 5. • Op de Camino Portugués kan je in A Portela (Barro) logeren in een albergue de peregrinos. A Portela ligt halfweg tussen Pontevedra en Caldas de Reis. www.facebook.com/albergueperegrinosportela.barro • In Miranda de Ebro, op de Vía de Bayona, opende het lokale Compostelagenootschap i.s.m. de plaatselijke hoteliers, opnieuw een albergue. Dat was nodig na de vele tijdelijke sluitingen van de jeugdherberg. Dertig kamers. Een overnachting kost € 5. De Vía de Bayona loopt van Bayonne (F) naar Burgos.
38 juli 2013
¡HOLA! PELGRIMSGIDSEN Een hele reeks nieuwe GR-gidsen * Van de topogids Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle: Namur – Vézelay (GR 654) verscheen een nieuwe editie. Zoals je weet kan je van Namen tot Rocori ook onze gids van de Via Monastica gebruiken en bestaat er voor de route tussen Rocroi en Vézelay ook een kortere route, gerealiseerd door RP51. De twee laatste uitgaven zijn te koop in onze (web)winkel. Deze GR-gids kost ca. € 15. * Ook van de gids Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle: Genève-Le Puy verscheen recent een nieuwe editie. Prijs: ca. € 15. * Helemaal nieuw is de gids Sentier vers Saint-Jacques-de-Compostelle: Arles-Toulouse. Een belangrijke gids voor de Via Tolosana/Chemin d’Arles, van Arles tot Toulouse. Zelfde prijs. * In de GR-gids Tour des Monts d’Aubrac vind je een stukje terug van de Via Podiensis. Wellicht een nuttige gids voor wie enkele extra dagen wil verblijven in een van de mooiste streken langs de Franse Compostelaroutes. Zelfde prijs. * Tenslotte verscheen er ook een nieuwe editie van Tour et traversée du Morvan (voorheen twee gidsen). De Morvan is de bosrijke, wat eenzame streek in centraal Bourgogne. Nuttig voor wie zijn eigen weg wil zoeken van Vézelay naar Le Puy of bv.eerst naar Cluny wil lopen. Zelfde prijs. www.ffrandonnee.fr www.groteroutepaden.be 14
38 juli 2013
¡HOLA! Conrad Stein: elke maand nieuwe pelgrimsgidsen • Bij Conrad Stein Verlag verschijnt in augustus een nieuwe editie van de fietsgids JakobswegTrier-Vézelay. Een tocht door Luxemburg, Lotheringen en de Champagne. Metz, Nancy en Auxerre liggen langs de route. Prijs: ca. € 15. • In september verschijnt bij dezelfde uitgever de wandelgids Frankreich: Jakobsweg Elsass - Franche Comté – Burgund. De route loopt door de Elzas, Franche-Comté en Bourgogne, van Thann (omgeving Mulhouse) richting Dijon en verder naar Vézelay. Prijs: ca. € 15. www.conrad-stein-verlag.de
Van Parijs naar Vézelay Uitgeverij Lepère gaf, samen met Pèlerins de Saint-Jacques de Compostelle een topogids uit voor de route van Parijs naar Vézelay: Paris-Sens-Vézelay. La voie de Sens. Twaalf etappes, met logieslijsten en kaarten. Prijs: ca. € 18,50. www.chemin-compostelle.fr
Camino del Norte (Costa y Primitivo) Tenslotte verscheen er bij Editorial Buen Camino een nieuwe editie van de Spaanstalige gids voor de Camino del Norte en de Camino Primitivo. Prijs: ca. € 22. www.editorialbuencamino.com
15
38 juli 2013
¡HOLA! Voie historique de Vézelay
16
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
De veel geprezen losbladige gids l’Itinéraire du Pèlerin de Saint-Jacques. Voie historique de Vézelay / Routebeschrijving voor de pelgrim van Sint-Jacob. Historische weg van Vézelay wordt niet meer uitgegeven en is dus niet meer verkrijgbaar. Of, beter, binnenkort niet meer verkrijgbaar. Onze (web)winkel heeft nog enkele exemplaren in voorraad. www.compostelagenootschap.be
MEDIA, ERFGOED, TENTOONSTELLINGEN St.-Jakobskerk in Antwerpen Tijdens de restauratiewerken is de Antwerpse Sint-Jakobskerk beperkt, maar wel dagelijks, geopend. Dat wil zeggen, op zaterdag van 10 tot 12 en van 14 tot 16 u., op zondag van 8 tot 12 u., op andere dagen van 10 tot 12 u. De pastoor kan je ook bereiken via
[email protected], 03 232 10 32. Voor logies in de Antwerpse pelgrimsherberg (St.-Julianusgasthuis) moet je aankloppen bij de dienst voor toerisme op de Grote Markt. Op 22 mei overleed Henri De Jong, onder meer gewezen onderpastoor in de St.-Jakobsparochie en ‘moderator St.-Jakob-de-Meerdere’. Jaak Baret, voormalig bestuurslid: Ook toen hij geen officiële functie meer had in de kerk was hij de persoon die dag en nacht ter beschikking stond van de pelgrims. Hij verzorgde misvieringen en pelgrimszegens op alle uren van de dag. Hij ‘leefde’ voor de pelgrims.Wij verliezen in hem een zeer toegewijd man.
38 juli 2013
17
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
PAM
¡HOLA!
Zeldzaam romaans ivoorsnijwerk. Aan de ene kant Christus, aan deze kant een vrouw. Samen vertrappen ze een draak, het kwaad.
38 juli 2013
Kromstaf van Ename: topstuk op de Via Scaldea Een van de topattracties langs de Via Scaldea is ongetwijfeld Ename, een dorp met een archeologische abdijsite, een preromaanse kerk en een Provinciaal Archeologisch Museum. Het hele dorp ademt geschiedenis uit. Dat was enkele decennia geleden anders, tot men, begin van de jaren tachtig, begon aan grootschalige opgravingen van de benedictijnenabdij, gebouwd op een plek waar voordien een burcht de grens van het Duitse keizerrijk moest bewaken. Bij de opgravingen werd toen een bovenstuk van een twaalfde eeuwse ivoren kromstaf gevonden. Een zeldzaam voorbeeld van romaanse beeldhouwkunst in Vlaanderen. Topkwaliteit en vrij goed bewaard. Je kan het bewonderen in het Provinciaal Archeologisch Museum. De vrouw op de staf is ‘de bruid’ van Christus. (Zie Jesajah 63,3 en Openbaring21,2). Op de andere kant staat Christus zelf. Maria, dacht men ooit. Of de kerk, als zinnebeeld voor het hemelse Jeruzalem? Neen, schrijft Elisabeth De Hartog, in Relicta (nr. 9, 2012), Naar mijn idee, moet de vertrapster in de context van het klooster geïnterpreteerd worden. Het monastieke doel was immers de eenwording met Christus. Onlangs kreeg deze kromstaf de status van topstuk. Het topstukkendecreet regelt de bescherming van zeldzame, onvervangbare cultuurgoederen. De Via Scaldea loopt van Vlissingen via Gent, Oudenaarde en Doornik naar Sebourg (Valenciennes). De route staat deels beschreven in de topogids Via Brugensis-Via Scaldea. Nog dit jaar moet voor de Via Scaldea een afzonderlijke topogids verschijnen. Daarin zal je een rou
¡HOLA!
38 juli 2013
18
Musée de Cluny Musée de Cluny
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
tebeschrijving vinden tot aan de GR 654/RP51 (Château-Porcien). Of misschien tot Reims. Er is ook aansluiting richting St.-Quentin. Dus, dat wordt een gids én voor wie naar Vézelay wil, én voor wie naar Parijs wil. www.pam-ov.be/ename www.onroerenderfgoed.be
Het Remaclusretabel, besteld door de abt van Stavelot, is verdwenen. Er resten alleen twee engelen, twee prachtige emaillen medaillons.
Vlaanderen en de Champagne: renaissance voor de renaissance In het Parijse Musée de Cluny loopt nog tot half juli een tentoonstelling getiteld Une renaissance. L’Art entre Flandre et Champagne. 1150-1250. Een tentoonstelling over de kunst die in de twaalfde, dertiende eeuw ontstond uit de commerciële, artistieke en religieuze relaties tussen enkele toen erg dynamische regio’s: Vlaanderen, Picardië, Artois, de Maasstreek en de Champagne. Geen echt romaanse kunst meer en nog niet echt gotische kunst. De kunstenaars zochten veel inspiratie in de antieke oudheid, renaissance dus vóór de renaissance. Voor een groot deel gaat het om religieuze kunst. Veel edelsmeedwerk, email, brons ... De opdrachtgevers waren machtige abdijen – Stavelot bv. – maar onder meer ook de graven van Vlaanderen en de Champagne.
¡HOLA!
38 juli 2013
19
LEZERSBRIEVEN Rita Prunelle
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Hugo van Oignies en Nicolas de Verdun zijn topartiesten uit deze periode. De schat van Hugo van Oignies vind je in het Provinciaal Museum in Namen. Langs de Via Monastica! Belangrijke werken van Nicolas de Verdun zijn bv. de reliekkast van O.-L.-Vrouw in de kathedraal van Doornik en de reliekkast van de Drie Koningen in de Keulse Dom. www.musee-moyenage.fr www.province.namur.be
Mocht het door de regen wat glad zijn, dan zorgen stokken er ook nog voor dat je makkelijker overeind blijft. Maar in eerste instantie gaat het om de ontlasting van knieën, enkels, heup, rug ....
Goede raad van een senior Hallo Hola! Ik ben zopas terug thuis en liep van Saint-Jean-Pied-de-Port tot Burgos. Als senior (geboortejaar 1935!) wil ik hier enkele opmerkingen maken, speciaal voor senioren. De etappe van Saint-Jean tot Roncesvalles is één van de zwaarste zo niet de zwaarste van de Camino Francés. Zelfs jonge sportieve pelgrims onderschatten dit traject en komen in Roncesvalles aan met knie- of andere problemen. Zo heb ik bv. een nog vrij jonge Brugse dame ontmoet voor wie, ondanks twee jaar voorbereiding, de camino hier voorgoed ophield. Mijn raad: langzaam stappen en telescopische wandelstokken gebruiken. Die stokken staan overigens niet op de lijst van het genootschap! Sommigen kunnen beter de etappe overslaan. Begin er niet aan als deze etappe je eerste wandeldag is! Neem echt zo weinig mogelijk bagage mee en enkel lichtgewicht uit
20
Tja, dit soort stokken zijn geen aanrader. Ze horen eerder thuis bij de hoofdstukken ‘folklore’ en ‘souvenirhandel’. Ludo Van Lint
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Ludo Van Lint
¡HOLA!
38 juli 2013
rusting. Overal kan je wassen, een minimum aan kleding is voldoende. Door de vele promotie voor de Camino in de hele wereld is het in aprilmei al hoogseizoen. Veel refugios zijn ‘s middags al volzet. Het tempo van een senior is niet het tempo van de jongeren. Ik kwam dus altijd als laatste aan. Mijns inziens is de Camino geen loopwedstrijd. Ik wil onderweg zoveel mogelijk rustig bekijken en bezoeken. Ik neem tijd om te genieten. Om toch een bed te vinden kun je proberen te reserveren, iets wat normaal alleen lukt in privéalbergues. Of je kan een héél korte etappe lopen zodat je ’s middags al aankomt. Misschien is stappen in het laagseizoen een oplossing. Loop niet onder tijdsdruk. Kies voor een eindpunt zonder einddatum, of wandel x dagen, zonder vastgelegd eindpunt. Liever traag vorderen en genieten dan moeten opgeven door kwetsuren. Buen camino! Erik Debusschere,
[email protected] N.v.d.r. Hoed af voor jouw prestatie. Ik hoop dat ik dat ook nog kan als ik 78 ben! De goede raad die je geeft is goede raad voor iedereen, oud en jong! Hoe zwaar de etappe over de Pyreneeën is, hangt af van je leeftijd, van je conditie, van veel of weinig last van artrose en veel meer. Het is sowieso een zwaardere etappe, maar mensen met veel bergwandelervaring zullen daar weer wat anders tegenaan kijken. Het is een bergetappe (1267 m stijgen, 468 m dalen), maar toch met vrij veel asfalt. Jouw opmerking over het gebruik van wandelstokken is erg belangrijk!.
Ludo Van Lint
¡HOLA! Telescopische wandelstokken ontlasten immers je knieën, enkels, heup en rug. Je moet ze wel vooraf een beetje leren gebruiken. Helaas ontdekken velen het nut van twee (altijd twee!) wandelstokken als hun knieën al versleten zijn. Begin ermee als je nog jong bent, maar wel volwassen (niet voor kinderen, de gewrichten moeten volgroeid zijn). Laat je goed informeren door een vakman in een goede buitensportzaak. Kies voor de lichtste, wat duurdere, stokken. Driedelig, met vering, verstelbare polslus en een hadvat dat geschikt is voor jouw handen. Ludo Van Lint
ZOEKERTJES Stapmaat gezocht
Maar we gunnen natuurlijk de lokale middenstand de kleine bijverdienste die ze soms halen uit de verkoop van zelf gemaakte wandelstokken ...
Op 15 september vertrekken we met de kampeerauto naar Irún. Twee dagen later beginnen we aan de Camino del Norte. Ik wil achttien dagen stappen, de resterende zijn voor volgend jaar. Mijn vrouw volgt met de kampeerauto. Wie wil mee? Ik ben 67. Graag iemand van ongeveer mijn leeftijd, of jonger. Wie voelt zich geroepen? Eddie Vanneste, 0479 79 05 06,
[email protected].
Vier vrouwen, vier fietsen. Of meer. Wij - vier vrouwen - rijden op 5 augustus naar St.-Jean met een bestelwagen. Op 18 augustus al hopen we de terugreis naar België te kunnen maken. Er is plaats voor meer fietsen (niet voor fietsers).
[email protected]. 21
38 juli 2013
¡HOLA! Ik wil een albergue openen Ik wil graag een albergue openen langs de Camino Primitivo. Mijn middelen zijn erg beperkt en mijn ervaring ook. Wie helpt me? Alle tips zijn welkom. Natasja Van der Haegen,
[email protected]
22
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Hospitalero’s gezocht Veel albergues, refugio’s en kloosters zijn permanent op zoek naar hospitalero’s. Oproepen vind je op allerlei Compostelawebsites. Af en toe willen we er hier een of meer vermelden. Een vermelding houdt overigens geen aanbeveling in. Voor meer informatie moet je zelf bellen of mailen en uitzoeken of dit engagement voor jou haalbaar en zinvol is. Op www.webcompostella.com is er altijd vraag naar hospitaliers dans un accueil chrétien: de Communauté Marie Mère de l’Eglise in Mossiac, l’hospitalité Saint-Jacques in Estaing, de broeders en zusters van Jeruzalem in Vézelay, de dominicanen in Escayrac (Lascabanes) enz. Les Amis et Pèlerins de Saint-Jacques de la Voie de Vézelay zijn ook altijd op zoek naar hospitaliers voor hun refuges. Ze hebben elk jaar 43 ploegen nodig. www.vezelay-compostelle.eu
38 juli 2013
¡HOLA! Wat brengt Jacobus ons dit jaar? • Is 't op St.-Jakobsdag fel heet, Dat baart de kou op Kerstmis leed.
• Drie dagen voor Sint Jakob goed, een korenoogst in overvloed.
• St. Jakobi klar und rein, wird das frostig sein.
• Sint Jakob zonneschijn voorspelt een winter koud en fijn.
• Je zwijn geen eikels heeft als Sint-Jakob regen geeft.
• Gegen Margareten und Jakoben, die stärksten Gewitter toben.
• Met Sint-Jakob Krijgen de appels hun eerste sop.
• Si Saint-Jacques est serein, L'hiver sera dur et chagrin.
• Ist es drei Tage vor Jakobi schön, so wird das Korn dauerhaft.
• Is het helder op Sint Jakobsdag, veel vruchten men verwachten mag.
• St.-Jacques ensoleillé, des noix à pleines poignées.
• Wenn die Tage um Jakobi sehr sommerlich sind, wird das Weihnachtsfest sehr winterlich.
• Vroege aren, een slechte Jakob. Zomer geeft geen rijke oogst.
• St.-Jacques pluvieux, octobre venteux.
• Sint-Jakob witte wolkjes lucht, voorspelt de wintersneeuw als vrucht. • Is Sint-Jakob hel en warm, bevriest met Kerstmis rijk en arm. • Met Sint-Jakob of Sint-An, is het koren in de schuur of in ban.
23
• Sint-Jakob koud en rein, koud zal het met Kerstmis zijn.
• St.-Jacques orageux, St-Georges venteux, hiver rigoureux.
• Jakobi warm und hell, macht das Wasser zu Schell (Eis).
• Wenn Jakobi tagt, werden die jungen Störche vom Nest gejagt.
• Stehen heute Schäfchenwolken am Himmel, sagt man: Es blüht der Schnee für den nächsten Winter.
• Ist Jacobus am Ort, ziehen die Störche bald fort.
• Wenn es an Jakobi regnet, ist der Wein nich sehr gesegnet.
• Um Jakobi heiß und trocken, kann der Bauersmann frohlocken.
• Whoever eats oysters on St. James' day will never want money.
38 juli 2013