Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s Beroepscompetentieprofiel
Mei 2013
Inhoudsopgave
Inleiding ................................................................................................................................................. 3 Colofon .................................................................................................................................................. 4 Brondocumenten .................................................................................................................................. 4 1
Algemene informatie over het beroep ......................................................................................... 5 1.1 Mogelijke functiebenamingen .................................................................................................... 5 1.2 Beschrijving van het beroep ...................................................................................................... 5 1.3 Loopbaanperspectief ................................................................................................................. 7 1.4 Trends en innovaties ................................................................................................................. 7
2
Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep ..................................................... 9
3
Beschrijving van de kerntaken .................................................................................................. 10 3.1 Kerntaak 1 Aan monteurs leidinggeven .................................................................................. 10 3.2 Kerntaak 2 Coachen en beoordelen monteurs ....................................................................... 12 3.3 Kerntaak 3 Contact onderhouden met derden ........................................................................ 13
Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen.
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
2
Inleiding Inleiding Dit beroepscompetentieprofiel is in de periode februari – mei 2013 opgesteld door Innovam, in opdracht van OOMT. Om tot de inhoud van dit profiel te komen zijn gesprekken gevoerd met personen in de functie en de leidinggevenden van deze personen. De herkenbaarheid is gewaarborgd door de beroepscompetentieprofielen te bespreken met vertegenwoordigers van de branche. Een beroepscompetentieprofiel (bcp) beschrijft de kerntaken en werkprocessen in een bepaald beroep. Hierbij wordt uitgegaan van een vakvolwassen werknemer die al drie tot vijf jaar in het beroep werkzaam is. Drie begrippen staan centraal in het beroepscompetentieprofiel: context en kerntaken, opgesplitst in een aantal werkprocessen. De inhoud van een beroepscompetentieprofiel moet herkenbaar zijn voor het bedrijfsleven. Daarom worden deze profielen opgesteld in opdracht van of in samenwerking met het georganiseerde bedrijfsleven. Om het document een formele status te geven, is vaststelling door het georganiseerde bedrijfsleven noodzakelijk.
Wat is de functie van een beroepscompetentieprofiel? Een beroepscompetentieprofiel kan verschillende functies vervullen. Binnen een branche kan het gebruikt worden voor verdere professionalisering van werknemers, voor de ontwikkeling van competentie-instrumenten en als voorlichtingsmateriaal. Daarnaast kan een beroepscompetentieprofiel dienen als input voor opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het bedrijfsleven is immers ‘afnemer’ van mbo-gediplomeerden, en is daarom in hoge mate richtinggevend voor de eisen die gesteld moeten worden aan deze gediplomeerden. Conform deze ketengedachte is het bedrijfsleven verantwoordelijk voor het ontwikkelen en onderhouden van beroepscompetentieprofielen. Kenniscentra ontwikkelen en onderhouden op basis van deze beroepscompetentieprofielen de opleidingseisen in de vorm van kwalificatiedossiers. Dit gebeurt in samenwerking met vertegenwoordigers van sociale partners en onderwijs. Het onderwijs ontwikkelt op basis van de kwalificatiedossiers concrete opleidingen en examens.
Indeling van het beroepscompetentieprofiel De informatie over het beroep is verdeeld over drie hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk bevat de context van het beroep: algemene informatie, loopbaanontwikkelingen en trends en innovaties. Het tweede hoofdstuk geeft een overzicht van de hoofdtaken en werkzaamheden van de beroepsbeoefenaar (kerntaken en werkprocessen). Een uitwerking van deze werkzaamheden komt in hoofdstuk 3 aan bod. Bij het benoemen van de competenties wordt gebruik gemaakt van het Competentiemodel kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven powered by SHL, ten einde de vertaling van dit BCP naar een kwalificatiedossier te vereenvoudigen.
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
3
Colofon Ontwikkeld door
Innovam
In opdracht van
OOMT
Verantwoording
Vastgesteld door: OOMT Bestuur Op: 13 mei 2013 Te: Houten
Brondocumenten
Personeelsbehoefte Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 2012-2013
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
4
1
Algemene informatie over het beroep
In dit hoofdstuk wordt het beroep nader omschreven.
1.1 Mogelijke functiebenamingen
Chef werkplaats Werkplaatsmanager
1.2 Beschrijving van het beroep Werkomgeving
De werkplaats-chef werkt nauw samen met receptie en werkplaats. Daarnaast heeft hij veelvuldig contact met de administratie en de klant. De werkplaats-chef staat continue persoonlijk of telefonisch in contact met deze partijen. De klanten zijn zakelijke klanten, echter de contactpersonen komen uit verschillende lagen van de organisatie, van fleetmanager tot chauffeur. Daarnaast werkt de werkplaats-chef veelvuldig samen met de planner en het magazijn.
Typerende beroepshouding
Een werkplaats-chef wordt gekenmerkt door zijn flexibiliteit en klantgerichtheid. Hij weet wat de behoefte van de klant is en past zijn dienstverlening daarop aan. Het is een persoon die het proces kan overzien en is de spil van de organisatie. Contact met klanten staat centraal binnen deze rol, daarom is het van belang dat de werkplaats-chef commercieel en communicatief vaardig is. Dit laatste is ook nodig bij het leidinggeven aan de werkplaats. Het is een persoon die kan motiveren, aansturen en coachen. Het is van groot belang dat hij beschikt over empatisch vermogen en mensgericht handelt. De werkplaats-chef is de laatste jaren veranderd van meewerkend voorman naar leidinggevende. Hij is daardoor minder technisch werkzaam en meer naar een coördinerende rol gegaan. Doordat de werkplaats-chef verantwoordelijk is voor het efficiënt laten verlopen van de werkzaamheden in de werkplaats is het van belang dat hij planmatig, analytisch en cijfermatig onderlegd is. De werkplaats-chef is een vraagbaak voor zijn klanten en collega’s. Technische kennis en inzicht zijn hiervoor een must. Hij moet ook bijblijven op technisch vlak. Daarbij moet hij beslissingen durven nemen en lijnen kunnen uitzetten. Hij moet hoofd van bijzaken kunnen scheiden.
Rol en Verantwoordelijkheden
De werkplaats-chef is verantwoordelijk voor de gehele werkplaats. De werkplaats-chef is leidinggevende van de monteurs in de werkplaats. Hij is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding,
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
5
de begeleiding en de beoordelingscyclus. De werkplaats-chef bewaakt de planning en verdeelt vaak het werk. Daarbij draagt hij zorg dat de werkzaamheden efficiënt gedaan worden, waardoor de marge op opdrachten goed blijft. Daarnaast staat de werkplaats-chef voortdurend in contact met klanten. Commerciële signalen moet hij oppikken en doorgeven binnen de organisatie. De controle van de werkorders en facturen ligt bij de werkplaats-chef. Hiermee bewaakt de werkplaats-chef de efficiency en zorgt hij dat de klant krijgt waar hij om gevraagd heeft. Complexiteit
De wensen van de klant corresponderen niet altijd met de mogelijkheden van het bedrijf. Een bedrijfsauto mag niet te lang stil staan, dit kost de ondernemer geld. Wanneer er een mankement is aan de bedrijfsauto wil de klant dit zo snel mogelijk verholpen hebben. Dit moet door de werkplaats-chef ingepast worden in de planning. Klanten zijn veel kostenbewuster geworden. Hierdoor moet de werkplaats-chef, deels met de receptie, de vraag goed boven tafel krijgen en ook daadwerkelijk uitvoeren wat er gevraagd wordt. Omdat de klanten minder snel voor meerwerk betalen, moet de werkplaats-chef goed in de gaten houden dat er efficiënt gewerkt wordt en dat er gedaan wordt wat is afgesproken. Daardoor is hij continue in overleg met klant en werkplaats. Deze hectiek maakt het lastig om de processen te bewaken. De rol van de werkplaats-chef is veranderd, van meewerkend voorman naar een meer leidinggevende rol. Daardoor wordt er meer van zijn managementkwaliteiten gevraagd. Het personeel vraagt om andere begeleiding dan jaren geleden. In plaats van werk opleggen moet hij veel meer coachen en begeleiden. Daarbij gaat de techniek erg snel, dit vergt veel van de werkplaats-chef om bij te blijven, zodat hij zijn personeel hierin kan ondersteunen en begrijpt waar de klant het over heeft.
Wettelijke beroepsvereisten Branche vereisten Nederlands en (moderne) vreemde talen
Rekenen/ wiskunde
Geen Geen Een goede beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift is erg belangrijk voor de functie als werkplaats-chef. De beheersing van Engels en/of Duits in woord en geschrift is een pré in verband met buitenlandse chauffeurs aan de balie en technische documentatie in het Engels of Duits. Goede rekenvaardigheden is een must voor de functie werkplaats-chef. In zijn functie is de werkplaats-chef veel bezig met tijd, plannen, geld en marges.
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
6
1.3 Loopbaanperspectief De werkplaats-chef kan doorgroeien op basis van ervaring naar de functie van: - Aftersalesmanager - Aftersalesadviseur - Fleetmanager - Technisch specialist schade
1.4 Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Trends en innovaties geven aan in hoeverre het beroep nog kan veranderen onder invloed van vernieuwingen. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector).
Arbeidsmarkt
Het arbeidsmarktperspectief hangt sterk samen met conjuncturele en technologische trends. Met name technologische en fiscale ontwikkelingen zorgen voor een continu proces van innovatief denken en handelen. Voor actuele gegevens over de arbeidsmarkt en trends en ontwikkelingen in de mobiliteitsbranche verwijzen we u naar: http://innovam.nl/onderzoek. Gegevens over BPV plaatsen zijn te vinden op: www.kansopstage.nl en www.stagemarkt.nl. De bedrijvenregisters waarin alle beschikbare BPV-plaatsen zijn opgenomen zijn te vinden via www.innovam.nl.
Wetgeving en regelgeving
Euro 6 wordt ingevoerd. Wat betekent dat bedrijfsauto’s aan strengere milieueisen moeten voldoen. Indirect is dit van toepassing op de werkplaats-chef aangezien dit veranderingen in de techniek met zich meebrengt. De werkplaats-chef zal hiervan op de hoogte moeten zijn. Alle merken moeten in de toekomst technische informatie over onderhoud vrijgeven. Daardoor is het mogelijk om andere merken in onderhoud te nemen. Dit betekent dat de werkplaats-chef zich in andere merken moet verdiepen.
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
7
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening
Klanten worden veeleisender en letten meer op prijs. Dit maakt dat service het verschil moet maken. De werkplaatschef heeft hier een belangrijke rol in. Hij moet het commerciële belang van de organisatie bewaken. Sturen op efficiency is van groot belang. De vloot van internationale vervoerders is uitgevlagd. Daardoor krijgen bedrijven meer te maken met bedrijven die regionaal vervoeren of internationale chauffeurs die voor een spoedreparatie binnenkomen. Bij die laatste groep moet de werkplaats-chef alert zijn dat er garantie is over de betaling. De werkplaats-chef heeft een leidinggevende rol en werkt zelf minder in de werkplaats. Daardoor is delegeren en procesbewaking steeds belangrijker geworden. Daarbij zijn er meer eisen met betrekking tot garantie en milieu wat de administratieve last groter maakt. Door vooruitgang in automatisering wordt bij deze administratieve werkzaamheden ondersteuning geboden, wat computervaardigheid van de werkplaats-chef vraagt.
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
8
2
Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt. Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s Kerntaak Werkproces Kerntaak 1 Aansturen van de werkplaats 1.1 Plant en bereidt werk voor 1.2 Verdeelt het werk 1.3 Controleert en stuurt bij 1.4 Rondt werkzaamheden af Kerntaak 2 Coachen en beoordelen van monteurs 2.1 Stelt persoonlijk ontwikkelingsplan op met monteurs 2.2 Coacht en begeleidt monteurs 2.3 Beoordeelt monteurs Kerntaak 3 Contact onderhouden met derden 3.1 Onderhoudt contact met afdelingen binnen het bedrijf 3.2 Onderhoudt contact met leveranciers 3.3 Onderhoudt contact met klanten
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
9
3
Beschrijving van de kerntaken
In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Daarnaast worden in de rechterkolom de werkprocessen benoemd en resultaten die een werkproces moet opleveren
3.1 Kerntaak 1 Aan monteurs leidinggeven Kerntaak 1 Leidinggeven aan personeel De werkplaats-chef bekijkt welke werkzaamheden zijn overgebleven van de vorige dag. Hij inventariseert welke werkzaamheden voor die dag gepland staan. Op basis daarvan maakt hij in overleg met de receptie/planner een planning. Hij geeft de volgorde van werkzaamheden aan. Hierbij schat hij in hoeveel tijd per klus besteed mag worden en bekijkt hij welke monteur de juiste expertise heeft om de werkzaamheden binnen de gestelde tijd kan uitvoeren. De werkplaats-chef houdt met zijn planning rekening met onvoorziene werkzaamheden zoals spoedreparaties. Hij overlegt met het magazijn over de aanwezige materialen en bepaalt op basis daarvan of deze besteld al dan niet gehaald moeten worden. De werkorders worden vervolgens opgesteld en de planning op het planbord aangegeven.
Werkprocessen bij kerntaak 1 1.1 Plant en bereidt werk voor
Vakkennis en vakvaardigheden Kan overzicht houden Kan planmatig werken Kan overleggen Beschrijving werkproces: De werkplaats-chef verdeelt het werk of laat zijn voorman dit doen. Wanneer nodig wordt verdere uitleg gegeven over de werkzaamheden. Eventuele vragen van monteurs worden beantwoord.
1.2 Verdeelt het werk
Vakkennis en vakvaardigheden Kan uitleg geven Kan goed mondeling communiceren Beschrijving werkproces: Gedurende de dag controleert de werkplaats-chef of de werkzaamheden verlopen zoals gepland. Hij doet dit door een ronde door de werkplaats te maken en door werkorders te controleren. Daarbij beantwoord hij veelvuldig vragen van monteurs en geeft wanneer nodig advies. Wanneer blijkt dat een opdracht meer tijd kost dan ingepland bekijkt de werkplaats-chef of dit geoorloofd is. Tijdens reparatie en onderhoud aan de bedrijfswagen kunnen onvoorziene gebreken naar voren komen. De werkplaats-chef communiceert dit met de klant en past daarna wanneer nodig de planning aan. Halverwege de dag bekijkt de werkplaats-chef welke werkzaamheden gedaan moeten worden en stelt op basis daarvan prioriteiten. Wanneer nodig kan hij besluiten tot
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
1.3 Controleert en stuurt bij
10
overwerken van (enkele) monteurs. Klanten kunnen gedurende de dag verzoeken tot reparatie of onderhoud doen. In overleg met de receptie/planner bepaalt de werkplaats-chef of dit gedurende die dag kan. Vakkennis en vakvaardigheden Kan processen overzien Kan probleemoplossend handelen Kan prioriteiten stellen Beschrijving werkproces: De werkplaats-chef controleert elke werkorder. Hij bekijkt of werkzaamheden die zijn afgesproken met de klant daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Daarbij gaat hij na of dit binnen de gestelde tijd is gedaan. Wanneer dit niet het geval is bekijkt hij of dit geoorloofd is en treedt hij in overleg met de klant. Wanneer de werkorder in orde is geeft hij opdracht tot het opstellen van een factuur. Wanneer nodig heeft hij het werk aan de volgende ploeg over gedragen. Vakkennis en vakvaardigheden Kan zijn eigen werkzaamheden controleren Kan goed mondeling communiceren Heeft kennis van bedrijfsprocedures
1.4 Rondt werkzaamheden af
Competenties die nodig zijn om kerntaak 1 goed uit te voeren:
Aansturen Begeleiden Samenwerken en overleggen Plannen en organiseren
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
11
3.2 Kerntaak 2 Coachen en beoordelen monteurs Kerntaak 2 Coachen en beoordelen monteurs Beschrijving werkproces: De werkplaats-chef stelt met zijn monteurs een persoonlijk ontwikkelingsplan op. Hierin staat beschreven wat de monteur de komende tijd wil ontwikkelen en eventueel in welke richting hij wil doorgroeien. De werkplaats-chef stelt vragen om tot de behoefte van de monteur te komen. Daarbij draagt hij zelf punten aan en adviseert wanneer nodig. Vakkennis en vakvaardigheden Kan vragen stellen. Kan luisteren
Werkprocessen bij kerntaak 2 2.1 Stelt persoonlijk ontwikkelingsplan op met monteurs
Beschrijving werkproces: De werkplaats-chef monitort gedurende het jaar de voortgang van zijn monteurs. Middels gesprekken bespreekt hij de ontwikkeling van de monteur. Hij coacht en begeleidt, waarmee hij samen met de monteur probeert de gestelde doelen te behalen.
2.2 Coacht en begeleidt monteurs
Vakkennis en vakvaardigheden Kan vragen stellen Kan luisteren Kan coachen Beschrijving werkproces: Aan het einde van het jaar bekijkt de werkplaats-chef de prestaties van zijn monteurs. Hij bepaalt of de gestelde doelen daadwerkelijk zijn behaald. Hij bespreekt de uitkomsten gedurende een beoordelingsgesprek.
2.3 Beoordeelt monteurs
Vakkennis en vakvaardigheden Kan objectief beoordelen Kan kritisch kijken naar handelen Kan toelichten
Competenties die nodig zijn om kerntaak 2 goed uit te voeren:
Aansturen Begeleiden Analyseren Aandacht en begrip tonen
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
12
3.3 Kerntaak 3 Contact onderhouden met derden Kerntaak 3 Contact onderhouden met derden Beschrijving werkproces: De werkplaats-chef is een spil in de organisatie. Hij heeft gedurende zijn werkzaamheden contact met verkoop, administratie, magazijn en receptie. Hij overlegt over facturen, leveringen, planningen en te bestellen producten. Dit overleg gebeurt telefonisch, per e-mail en persoonlijk. Vakkennis en vakvaardigheden Kan goed communiceren Kan overleggen Kan daadkrachtig handelen Kan prioriteiten stellen Beschrijving werkproces: De werkplaats-chef staat continu in contact met diverse leveranciers. Van carrosseriebouwers tot groothandels. Hij draagt zorg dat de juiste onderdelen en diensten worden gekocht en ook tijdig geleverd worden.
Werkprocessen bij kerntaak 3 3.1 Onderhoudt contact met afdelingen binnen het bedrijf
3.2 Onderhoudt contact met leveranciers
Vakkennis en vakvaardigheden Kan goed communiceren Kan overleggen, Kan afspraken maken Beschrijving werkproces: De werkplaatsmanager staat gedurende dag diverse klanten te woord. Dit kunnen chauffeurs zijn, eigenaren van bedrijven, wagenparkbeheerders of leasemaatschappijen. Veelal betreft het adviseren omtrent de noodzaak of keuze van reparatie, gebruik of onderhoud van trucks of het oplossen van problemen of klachten. De werkplaatsmanager luistert naar de klantvraag of klantopmerking. Hij vraagt zonodig door en komt met een bevredigend(e) advies of oplossing. Hij overtuigt de klant op basis van zijn argumentatie en deskundigheid. Zonodig maakt hij afspraken bij klanten voor (preventief) onderhoud aan trucks.
3.3 Onderhoudt contact met klanten
Vakkennis en vakvaardigheden Kan goed communiceren Kan overleggen, Kan afspraken maken
Competenties die nodig zijn om kerntaak 3 goed uit te voeren:
Samenwerken en overleggen Relaties bouwen en netwerken
BCP Werkplaats-chef Bedrijfsauto’s 2013
13