Werkgroep Historisch Onderzoek werkt aan ambachtenboek

Wijknieuws

Jaargang 20, nr 1, februari/maart 2005

KORTENBOS

Een tweemaandelijkse uitgave van de wijkorganisatie Kortenbos, Westeinde 425

Oplage: 3.400 exemplaren

Werkgroep Historisch Onderzoek werkt aan ambachtenboek

tekst en foto: Hans Ruitenberg

De Werkgroep Historisch Onderzoek, bestaande uit vijf enthousiaste leden, is hard bezig met speurwerk naar (oude) ambachten in Kortenbos. Dit moet volgend jaar resulteren in een boek van 100 pagina’s tekst met foto’s en illustraties over dit onderwerp. Voorzitter van de werkgroep is Gerard Langerak, die al twee boeken over Kortenbos schreef in de jaren tachtig en negentig. Een jaar geleden werd Gerard Langerak gebeld door samenlevingsopbouwwerker Frits van Mourik. Langerak: “Het bestuur had via een advertentie in de stadskrant vernomen dat Haagse wijken, na beoordeling van een commissie, een subsidie konden krijgen voor de publicatie van een kleinschalig stads- of buurtonderzoek over Den Haag. Doelstelling was om de sociale cohesie te vergroten. Ook moesten de wijkbewoners weer trots kunnen zijn op hun woonwijk.” Afgelopen najaar werd een werkgroep samengesteld; daarin zitten Antoinette Breukelaar, Joe de Graaff, Els Stuip, Marco Boot en Gerard Langerak. In het begin werd nog gestoeid over mogelijke onderwerpen en zodoende kwamen de hofjes voorbij, alsmede de religie en zelfs de industriële geschiedenis. Gerard Langerak: “Uiteindelijk hebben we gekozen voor ‘ambachtelijk Kortenbos.’ Eerst kwamen we tot een begripsomschrijving van het woord ambacht; daarna hebben we een lijst

opgesteld van 20 bedrijven en bedrijfjes die hier in de wijk hebben gezeten of er nog steeds hun ambacht uitvoeren.” Vervolgens zijn medio oktober vorig jaar de taken verdeeld. Joe de Graaff, deels van Italiaanse afkomst, verdiept zich onder meer in de schoorsteenvegers en de ijsmakers. In oktober kwam het teleurstellende bericht van de gemeente dat Kortenbos buiten de prijzen was gevallen en geen subsidie zou krijgen voor het onderzoek. Desondanks waren de leden van de werkgroep unaniem van mening dat ze gewoon door moesten gaan. Frits van Mourik opperde het idee om sponsors te zoeken voor het project. Documentatie Langerak zelf heeft de afgelopen dertig jaar veel documentatie over Kortenbos en het Westeinde verzameld in de vorm van boeken en krantenknipsels. Aan het eind van dit jaar zal een eerste inventarisatie worden gehouden en bekeken worden hoeveel verhalen er al binnen zijn. Langerak: “Het is in elk geval de bedoe-

Drie leden van de werkgroep v.l.n.r.: Antoinette Breukelaar, Joe de Graaff en Gerard Langerak

ling dat het een uniek boek wordt met een oplage van ongeveer 500 exemplaren, dat een mooi beeld geeft van de rijke ambachtelijke historie van Kortenbos.”

Adverteren in het wijknieuws? Neem contact op met Wijkwinkel Kortenbos telefoon (070) 365 51 55 e-mail [email protected]

Werk aan de Lijnbaan

Op de Prinsegracht was er eind januari nog weinig te merken van de grootscheepse renovatie die dezer dagen gaat plaatshebben in het kader van het opknapproject De Kern Gezond. Maar op de Lijnbaan is men alvast begonnen met het verleggen van de riolering en met spoorwerkzaamheden ten behoeve van Randstadrail. Bovendien zal ook ‘de openbare ruimte’ van de Lijnbaan zichtbaar veranderen. (foto’s Hans Ruitenberg)

Op pagina 8 vindt u een ingekorte versie van een van verhalen die in het boek zullen staan.

In dit nummer 2 De rubriek Dier en vriend Verliefd, verloofd... Even voorstellen Jeroen Rotteveel Oproep: Uit de keuken van ... 3 Van de voorzitter Vivaldi haalt mensen uit sociaal isolement Haagse Hopje weer open 4 Vleerstraat en Korte Vleerstraat Drukker wijkkrant maakt doorstart Jacobusgebouw 5 De vierde koning Carolusschool op werkweek Even voorstellen Marco Boot Raad de plaat! 6 Plein naar Wil Duchenne genoemd Computertips Allerlei activiteiten in de Jeugdhaven De kerstvakantie, een terugblik 7 Kronkelnieuws Winterweekends Uit de keuken van ... Activiteiten en cursussen Nuttige telefoonnummers 8 Italiaanse schoorsteenvegers in Kortenbos

2 - Wijknieuws KORTENBOS

februari/maart 2005

Een serie over een wijkbewoner en zijn of haar huisdier

Dier en vriend

tekst en foto Hans Ruitenberg en Esther Lammers

Spooky heet het negenjarige speelse teefje van Hans en Arja Spee. Een rasechte Jack Russell. Deze kortbenige jachthondjes zijn zo klein, dat ruiters in Engeland ze tijdens de jacht meenamen op het paard; zag de ruiter dan een vos vlak bij, dan liet hij het hondje ter plaatse los. En dan kwam het in een mum van tijd aangesneld met de buit.

Een heel verdrietige tijd was mei drie jaar geleden, toen haar bazinnetje Spooky aan het borstelen was achter op de plaats. Arja: “Ze hoorde een hond blaffen en ze rende als een speer weg, de straat over. Een auto kon haar niet ontwijken en heeft haar toen aangereden. Wonder boven wonder overleefde ze die klap, maar ze was in een shock weggevlucht.” Hans: “Toen hebben we Kortenbos volgehangen met posters. We vroegen aan iedereen op straat of ze een kleine Jack Russell hadden gezien. We zijn nog overal op zoek naar haar geweest met een andere hond uit de buurt in de hoop haar te vinden. Twee dagen en nachten was ze weg. Vreselijk. Toen opeens op een nacht omstreeks vier uur stond ze aan de achterzijde van ons huis te piepen. Bont en blauw van de kneuzingen. Wil je geloven dat ik heb zitten janken? Ja, het is toch een beetje alsof je kind terugkomt dat je hebt verloren.”

Spooky Maar we leven in Kortenbos en in die wijk zijn geen bossen met vossen, dus moet Spooky het doen met een verdwaalde huismuis. Ook in haar wollen teddybeer mag ze graag elke dag een paar minuten bijten. “Het is en blijft een jachthond,” verklaart Arja. De uiterst waakse Spooky rent ook graag achter haar tennisballetje aan. Ze kan zelfs dribbelen met een voetbal. En op water is het hondje gek. Ze zou het liefst elke dag, ja zelfs in hartje winter, een

duik in de Noordzee nemen. “Ze is gek op rennen en spelen met andere honden in de Paleistuin, maar ja, jammer genoeg is die nu al weer maanden afgesloten,” zegt Arja. Gelukkig is er nog het prachtige bos Clingendael dat de kleine Spooky wekelijks bezoekt. Arja: “Dan zit ze al op ons

Verliefd, verloofd...

te wachten. Ze voelt gewoon aan dat we daar naar toegaan.”

Oproep: Uit de keuken van... Voor een nieuwe rubriek in dit blad is de redactie op zoek naar makkelijk te maken buitenlandse gerechten. Maakt u zelf al een lekker Surinaams, Marokkaans, Turks of ander gerecht, schrijf dat dan op en stuur het naar: Wijknieuws Kortenbos, ter attentie van de redactie, Westeinde 425, 2512 KD Den Haag. E-mailen kan natuurlijk ook, naar: [email protected]

Even voorstellen

Het was eind december tijdens een gezellig samenzijn - in een etablissement even buiten de wijk - met de vrijwilligers van Kortenbos, toen redacteur van de wijkkrant, Hans Ruitenberg, plots twee gouden ringen tevoorschijn haalde. Bedoeling was een van deze ringen om te doen bij zijn vriendin, ook redacteur van de wijkkrant. Deze actie herhaalde zich weinige seconden later toen zij een andere (tweede, nagenoeg dezelfde) - ring om deed bij Ruitenberg. Kortom: Verlovingsromantiek bij de wijkkrant! “Als zelfs een verstokte

vrijgezel als Ruitenberg zich verlooft, hoe moet het dan verder met de wereld,” mompelde een man met veel misbaar mismoedig. Maar gelukkig bleek verder een ieder de beslissing van beiden wel te kunnen waarderen, getuige de vele handdrukken en klapzoenen. De trouwdatum is nog onbekend, zo vertelde het verloofde paar. Net zomin als een mogelijk nieuw adres waar de twee tortelduiven permanent zullen verblijven. Wij blijven u uiteraard op de hoogte houden. En…. Hans en Esther, maak er wat moois van!

(advertentie)

Jeroen Rotteveel is de naam. Drieëndertig jaar en geboren en getogen in Den Haag. Hoewel ik nu in de wijk Bezuidenhout woon, vormde dit geen obstakel om plaats te nemen in de redactie van deze wijkkrant. De wijk Kortenbos zie ik als een levendig deel van het centrum waar van alles gebeurt. Dus naar mijn idee genoeg nieuwtjes en weetjes om over te schrijven. Het schrijven op zich heeft me altijd al aangesproken. Hoewel die ene bestseller er wel nooit zal komen en ik nooit een top-journalist zal worden, hoop ik bij Kortenbos mijn schrijfvaardigheid wat op te krikken. Mijn voorkeur gaat uit naar het maken van interviews. Op pad met de digitale camera, vragen verzinnen en daarna een stukje in elkaar flansen. En ja, zo kom je nog eens ergens.

Colofon Redactie Marco Boot, Antoinette Breukelaar, Bella Ceulemans, Joe de Graaff, Mar van Keulen, Esther Lammers, Jeroen Rotteveel, Hans Ruitenberg, Jan Vermeulen Medewerkend aan dit nummer Frits van Mourik, Mary Rotteveel, Arie Spaans Redactieadres Wijkorganisatie Kortenbos Westeinde 425, 2512 KD Den Haag telefoon (070) 365 51 55 e-mail [email protected] internet http://www.kortenbos.org Advertentie-acquisitie Wijkwinkel Kortenbos telefoon (070) 365 51 55 Vormgeving Mirjam Snijdewint, Boskoop Drukwerk De Groot Rotatiedruk, Den Haag

Chinees/Surinaams afhaal en Hollandse snackbar Westeinde 44, Den Haag Thuisbezorgservice voor Chinees, Surinaams en Hollands: telefoon 070-3806262, ma t/m vr 11-22 u, za en zo 14-22 u

Kopij inleveren bij de Wijkwinkel ter attentie van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor om kopij in te korten, te wijzigen of niet te plaatsen.

Chinees/Surinaams en Indisch restaurant Piet Heinstraat 29, Den Haag Thuisbezorgservice voor Chinees, Indisch en Surinaams: telefoon 070-3450325, ma t/m vr 11-22 u, za en zo 14-22 u Chinees/Indisch/Surinaams eethuis/Hollandse snackbar/lunchroom/afhaalcentrum Koningin Julianalaan 56, Voorburg Thuisbezorgservice: telefoon 070-3693196, ma t/m za 11-22 u, zo 14-22 u

Werkgebied van de Wijkorganisatie Kortenbos

Welkom bij de redactie: Jeroen Rotteveel

Heeft u vragen of klachten over bezorging van de wijkkrant, neem dan direct contact op met de Wijkwinkel, telefoon 365 51 55. Openingstijden maandag en donderdag van 9.30 tot 15.30 uur.

februari/maart 2005

Wijknieuws KORTENBOS - 3

Vivaldi haalt mensen uit sociaal isolement Iedereen is wel eens eenzaam, maar voor vier procent van de Haagse bevolking (zo’n 18.000 mensen) is eenzaamheid een probleem van alle dag, jaar in, jaar uit. Het project Vivaldi van de Vincentiusvereniging ondersteunt mensen van 20 tot 55 jaar in hun strijd tegen de eenzaamheid. Vivaldi brengt deze mensen in contact met vrijwilligers. Zij ontmoeten elkaar wekelijks bij een van hen thuis of gaan er samen op uit. We spraken over het gloednieuwe project met projectleider Maria Huijts. Het klinkt je als muziek in de oren: Vivaldi! En in gedachten hoor je ook de prachtige violen van de Vier Jaargetijden en ruik je de lente. “Ja, we vonden dat een mooie en vrolijke naam voor dit project,” beaamt Maria Huijts. Zij geeft sinds een half jaar leiding aan het project. Hiertoe heeft ze eerst een rondgang gemaakt in welzijnsland. Bovendien heeft ze zich verdiept in een onderzoek over eenzaamheid van de Universiteit van Utrecht. “Zo kwam ik erachter dat er met name voor lichamelijk en geestelijk gezonde mensen

van grofweg 20 tot 55 jaar weinig of niets gedaan wordt op het vlak van eenzaamheid. Het is heel schrijnend als je eenzaam bent op bijvoorbeeld je 25-ste.” De doelstelling is heel simpel: mensen uit deze leeftijdscategorie uit hun sociaal isolement halen om hen weer deel te laten nemen aan de samenleving. In eerste instantie richt ze zich op de wijken Kortenbos, Rivierenbuurt en Zeeheldenkwartier, maar Huijts sluit andere wijken van Den Haag niet uit. De doelgroep staat natuurlijk niet zomaar op

tekst en foto Hans Ruitenberg en Esther Lammers

Een nieuw jaar

Internet. Eenzamen blijken zich namelijk nogal eens te schamen voor hun situatie. Huijts: “Via onder meer maatschappelijk werk, huisartsen, Parnassia en CWI krijgen we zicht op waar de sociaal geïsoleerden zich bevinden.”

We zijn als wijkorganisatie weer vol goede moed begonnen aan een nieuw jaar. Veel plannen en verse energie! We hebben vorig jaar goed afgesloten met een geslaagde bijeenkomst, met mooi nieuws. Het actief zijn als vrijwilliger bij Kortenbos kan zelfs leiden tot een mooie relatie. Als voorzitter mocht ik een verloving aankondigen tussen twee van onze vrijwilligers. Dat was voor mij de eerste keer, maar ik heb het met veel plezier gedaan.

Vrijwilligers De vrijwilligers zullen maximaal een jaar lang een man of vrouw begeleiden. Dat kan bestaan uit gewoon samen een kopje koffie drinken, maar het kan ook een wandeling zijn, een fietstocht, een theaterbezoekje, een cursus in de wijk. Huijts benadrukt dat het de bedoeling is dat de vrijwilliger de ander weer een beetje op het spoor zet. De vrijwilliger geeft dus enkel en alleen een eerste aanzet. “Maar die twee kunnen natuurlijk ook vriendschap sluiten voor het leven. Daar heb ik niets over te zeggen,” relativeert de projectleidster. Van de vrijwilligers wordt gevraagd dat ze gemotiveerd zijn en dat ze iets willen betekenen voor de ander. Ze krijgen een korte cursus van vier dagdelen, waarin concreet wordt ingegaan op de taak. Om de zes weken wordt er met alle vrijwilligers geëvalueerd. Tot nog toe hebben zich al 8 personen aangemeld als vrijwilliger. Huijts vat het samen: “We kunnen door omstandigheden allemaal eenzaam worden. Er rust een taboe op en dat vind ik erg jammer. Schaam je er niet voor en trek aan de bel. Een wereld kan voor je open gaan.” Zowel cliënten als vrijwilligers kunnen zich melden bij Maria Huijts van de Vincentiusvereniging, telefoon (070) 360 69 54, maandag, donderdag en vrijdag. Mailen kan ook naar het e-mailadres: [email protected]

Vivaldi-projectleider Maria Huijts

De werkgroep die zich bezig houdt met het historisch onderzoek is ook vol vuur aan de slag gegaan. Zij zullen hierover ook in de wijkkrant verslag doen. Het is toch mooi als een stuk van de geschiedenis zo voor iedereen ontsloten wordt. Als u hier een bijdrage aan wilt leveren, surf dan zo nu en dan naar onze website, www.kortenbos.org. Hier worden zo nu en dan vragen gesteld waar u misschien (een deel van) het antwoord op heeft. Op het gebied van integratie in de wijk gaat het moeizaam. We vinden het moeilijk om goede contacten en ideeën te vinden waar we iets mee kunnen doen. Toch is dit een onderwerp waar we meer mee willen doen. Kortenbos is tenslotte een wijk waar veel culturen naast elkaar samenwonen. Als er dus mensen zijn met voorstellen, komen we daarmee graag in contact.

Haagse Hopje sinds 2 februari weer open tekst Hans Ruitenberg, foto Mirjam Snijdewint

Zoals wij in de decembereditie van deze krant meldden, zou het Haagse Hopje in december weer opengaan. Dit is ook gebeurd, al was het slechts voor enkele dagen. Een en ander had te maken met zowel personele als persoonlijke problemen. Deze problemen zijn nu uit de wereld, laat Kees te Gussinklo van de Stichting Haagse Hopjes Transvaal weten. De beheerders die op het Hopje zaten, zijn weg. Maar zij zijn nu vervangen door twee andere en ervaren hopjesbeheerders; een van hen werkt zelfs al bijna tien jaar bij het Hopjesproject. Het Hopje draait, volgens Te Gussinklo in Kortenbos juist erg goed. “Er is grote belangstelling en veel kinderen vinden het heerlijk om er te spelen. De kinderen kunnen bovendien spelen met nieuw verworven speelgoed;

Op het gebied van Leefbaarheid gaan we het komend jaar weer aan de slag om de activiteiten die we vorig jaar met de gemeente hebben opgestart verder uit te bouwen. Het enthousiasme bij de bewoners, maar ook bij Stadsbeheer geeft ons goede hoop dat we komend jaar ook weer kunnen werken aan een verbetering van de leefbaarheid. In dit kader zullen er ook later in 2005 weer enquêtes met de krant verspreid gaan worden. We hopen dat u dan weer mee zult doen aan de invulling er van. Als u uw mening wilt geven over uw straat kan dat overigens altijd via de doorlopende enquête op de website op de pagina’s van de werkgroep Leefbaarheid.

We moeten het even een paar maanden doen zonder onze onvolprezen voorzitster van de werkgroep Leefbaarheid Jenny ten Brink, maar het zal vast wel allemaal gaan lukken. Wij wensen haar veel succes en sterkte.

ook is er een gloednieuwe opslagcontainer,” laat hij opgetogen weten. Vrijwilligers uit de wijk Kortenbos zijn nog steeds zeer van harte welkom. Hebt u belangstelling, dan kunt u contact opnemen met Kees te Gussinklo, telefoon (070) 389 81 08, of bellen naar de spelcontainer (070) 345 49 16.

Peter Vlas voorzitter Wijkorganisatie Kortenbos

(advertenties)

Zoekt u een huisarts in het centrum van de stad?

Openingstijden U kunt bij ons onder meer terecht voor

Kortenbos Huisartsen neemt nieuwe patiënten aan. Informatie in de praktijkpanden Assendelftstraat 12 en 13. Telefoon 070-3300012

- persoonlijke service - vaccinaties en reismedicatie - incontinentiemateriaal en diabetes-teststrips - gratis bezorging - huidverzorgingsproducten van Vichy

maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.30 uur Assendelftstraat 5 2512 VS Den Haag Telefoon 070-3881546 Fax 070-3889869

4 - Wijknieuws KORTENBOS

februari/maart 2005

Op verzoek van de bewoners werd de naam van de Vliersteeg in 1881 veranderd in Vleerstraat. Mogelijk zijn het vlierbomen geweest waaraan de straat haar naam te danken heeft. Een andere betekenis van vlier is drassig stuk grond. Evengoed is het denkbaar dat de zijsteeg van het Hoge Westeinde aangeduid werd naar zijn bodemgesteldheid. Het is nu bijna niet voor te stellen dat de Vleerstraat samen met de Assendelftstraat eens de westelijke rand van Den Haag vormde. Evenmin is te geloven dat de Vleerstraat honderd jaar geleden een drukke winkelstraat in onze stad was, waar dan ook nog eens een tram door reed! Bijna alles uit die tijd is verdwenen en vervangen door nieuwbouwhuizen. Een uitzondering vormt een vroeger koetshuis op nummer 4, dat ooit eigendom is geweest van

Vleerstraat en Korte Vleerstraat Koning Willem II. Het kwam in 1988 in de publiciteit omdat het toen met sloop werd bedreigd. Het staat er gelukkig nog, dankzij een snelle actie van enkele buurtbewoners. En is inmiddels op de Monumentenlijst geplaatst.

1

De Korte Vleerstraat werd begin 17de eeuw wegens haar bijzondere vorm ook wel Kromme Elleboog genoemd en verbond de vroegere Zuilingstraat met de oostzijde van de Vleerstraat. Later ontstond ook aan de westzijde van de Vleerstraat een straatje dat als naam Nieuwe Kromme Elleboog kreeg en lange tijd als het Slop van Willem Klein bekend stond. Beide gedeelten heten al een eeuw Korte Vleerstraat.

2 Sinds enige tijd prijken er nieuwbouwflatwoningen in de Korte Vleerstraat alsmede een aantal woonheden voor studenten.

Jacobusgebouw

Drukker wijkkrant maakt doorstart

3 foto foto foto foto

1 2 3 4

4 Begin van de bouwactiviteiten in de Vleerstraat, op achtergrond Breedstraat en De Geest Vleerstraat voor de sloop, op achtergrond De Geest 1983; Bouwen in de Vleerstraat 1991; Nieuwbouw hoek Korte Vleerstraat en Vleerstraat, links het koetshuis

tekst en foto Jeroen Rotteveel

Al enige jaren werden de oplagen van onze wijkkrant verzorgd door krantendrukkerij P. van der Linden. De drukkerij was lange tijd in Kortenbos gevestigd. Vanwege hevige concurrentie in de grafische sector was deze kleine drukker eind vorig jaar genoodzaakt zijn deuren te sluiten. De bedrijfsleider, Arian van Duijne is, na overleg met De Groot Drukkerij, een nieuwe onderneming begonnen aan de Zichtenburglaan (Kerketuinen), onder de naam De Groot Rotatiedruk. Met dezelfde condities, zoals die golden bij P. van der Linden, rolde daar onlangs de wijkkrant, zoals u die nu in handen heeft, voor het eerst van de pers.

Een mooi winters zonnetje valt op de hoogbouw van het Jacobusgebouw. Nog enkele maanden en dan is het gebouw voltooid. De verhuizing van de Monsterseweg naar de Lijnbaan zal plaatshebben in de zomermaanden van dit jaar. De eerste psychiatrische patiënten zullen kort daarop in het Jacobusgebouw terecht kunnen.

Vader op zoon Arian van Duijne kwam in 1994 in dienst bij P. van der Linden, alwaar zijn vader toen al twintig jaar aan het roer stond. Zowel het drukkersvak als de inkt zit hem dus in het bloed. Zijn doorstart bij De Groot Drukkerij ziet Van Duijne overigens met vertrouwen tegemoet. Een groot deel van zijn bestaande relaties is met hem meeverhuisd, zodat hij nu onder meer een achttal wijkkranten onder zijn hoede heeft. Hoewel het drukken van

Oud papier

Arian van Duijne

wijkkranten de hoofdmoot vormt, worden er bijvoorbeeld ook weekbladen, folders,

(advertenties)

VOOR DE BETERE MERKEN HET BESTE ADRES....

Fixet Den Haag Zuid-Hollandse IJzerhandel Torenstraat 112 2513 BV ‘S-GRAVENHAGE Tel. (070) 346 89 76

Echte doe-het-zelvers kiezen natuurlijk voor ijzersterke machines. Fixet heeft al deze topmerken in huis zoals Metabo, Bosch en Makita. Kom vrijblijvend langs en laat u informeren over de nieuwste machines. U bent van harte welkom!

posters en complete huisstijlen gedrukt. Het feit dat hij nu onderdeel uitmaakt van een grote organisatie brengt volgens hem alleen maar voordelen met zich mee. Met name capaciteitsvergroting, het kunnen aanbieden van de gehele grafische productenrange en het makkelijker kunnen meegroeien in de ontwikkeling van druktechnieken en digitalisering van het arbeidsproces, ervaart hij als zeer positief. ‘Met een grote organisatie achter je, hoef ik nu maar zelden ‘nee’ te verkopen en kan je ineens ook scherper concurreren’, aldus de drukker. Wijkorganisatie Kortenbos wenst zijn nieuwe onderneming veel succes toe en hoopt nog lang van zijn diensten gebruik te kunnen maken.

Op maandagen wordt oud papier opgehaald. Denkt u eraan het oud papier alleen gebundeld buiten te zetten, zodat het niet kan wegwaaien, en natuurlijk pas buitenzetten op de ophaaldag.

februari/maart 2005

Wijknieuws KORTENBOS - 5

De vierde koning

Raad de Plaat! tekst Antoinette Breukelaar, foto kinderboekenstad

Een aantal wijkbewoners heeft de locatie op de foto in de decembereditie herkend.

Op 6 januari werd er, mede door sponsoring van Wijkorganisatie Kortenbos, een tocht door de wijk gehouden onder de naam ‘De vierde koning’. Zo’n 80 kinderen en 50 volwassenen namen deel aan dit evenement. Een verslag.

De legende Naar aanleiding van het verhaal van de vierde koning organiseerde Kinderboekenstad.nl een zwerftocht rond het Westeinde. Onderweg moesten kinderen in de leeftijd van 5 tot 11 jaar opdrachten uitvoeren. Het begon in de sfeervolle omgeving van de Avilakerk. Ze maakten er lampjes van blikjes door er gaatjes in te maken en te versieren met slingertjes. Om 16.00 uur gingen de eersten op stap. Er waren ook kinderen van de Sikh-gemeenschap. Er werd een bezoek gebracht aan de tempel. Bij de Sikhs is iedereen gelijk en de sfeer is er open en gastvrij. Cadeautjes Vier kinderen van de Vrije School speelden de figuren die de vierde koning onderweg tegenkwam. Zo stond er in Theater In de Steeg een galeislaaf, in de Assendelftstraat een weduwe die geld kreeg om voor haar en haar kinderen een huisje te kopen, bij Nouvelles Images een vrouw die een kind verzorgde en in de Spanjaardshof een man die vrijgekocht moest worden. De kinderen die meeliepen waren zelf de vierde koning en gaven presentjes weg. Ze moesten voor het uitvoeren van opdrachten bij diverse adressen naar binnen. Het contrast van licht (binnen) en

Het verhaal van de drie wijzen uit het Oosten is bekend. Niet zo bekend is een oude legende die vertelt dat er nog een vierde koning op weg ging om de pasgeboren Jezus kostbare geschenken te geven. Onderweg kwam hij echter zoveel leed en arme mensen tegen dat hij alles weggaf en met lege handen pas na 33 jaar in Bethlehem aankwam. Wel had hij precies gedaan wat Jezus wilde: hij had zijn naasten liefgehad.

het verhaal speelden. Een docent begeleidde hen met gitaarmuziek. Aan het einde kreeg iedereen chocolademelk en krentenbrood en een bezoek aan het Kerststallenmuseum besloot de tocht. De hartelijke bijdragen van de organisaties en winkels op en rond het Westeinde en van de deelnemende kinderen maakten van de tocht een hartverwarmend geheel.

Concentratie bij het maken van een lampje

donker (buiten) droeg ook bij aan de sfeer van deze geslaagde middag. Chocolademelk en krentenbrood Tot slot wachtten de drie koningen de bezoekers op in de tuin van de Broeders van Maastricht. Zingend vertrok de stoet naar de kapel waar kinderen een stukje uit

Even voorstellen Ik heet Marco Boot en ben 33 jaar oud. Ik ben momenteel zoekende naar een reguliere baan bij de overheid of in de particuliere sector. Via de vacaturebank van het HOF (Haagse Ondersteunings Functie voor vrijwilligers) ben ik terechtgekomen

bij de redactie van de Wijkorganisatie Kortenbos. Er was een vacature voor redactiewerk bij Wijknieuws Kortenbos en ik besloot hierop te reageren. Ik ben namelijk altijd geïnteresseerd geweest in zowel de landelijke als de lokale journalistiek. Kortom ik dacht: dit is iets voor mij! Ik ben erg geïnteresseerd in politiek, geschiedenis en samenleving. Ik hoop via het redactiewerk en mijn deelname aan de werkgroep Historisch Onderzoek een bijdrage te kunnen leveren aan de stad Den Haag in het algemeen en de wijk Kortenbos in het bijzonder.

Welkom bij de redactie: Marco Boot

In de tweede week van dit nieuwe jaar zijn de groepen 7 en 8 van de Carolusschool op werkweek geweest. Ook dit jaar gingen de leerlingen naar Vledder in Drenthe. Hier hebben ze een week lang kennis gemaakt met onderwerpen uit de prehistorie en de natuur. Om de twee jaar gaan de kinderen van de groepen 7 en 8 van de Carolusschool op werkweek. Een leuke en leerzame week voor zowel de leerlingen als de leerkrachten. Twee bussen brachten de kinderen naar Vledder. Gedurende de week hebben de leerlingen onder meer een prehistorische maaltijd gemaakt, brons gegoten, vuurstenen bewerkt en manden gevlochten. Daarnaast zijn ze de natuur ingetrokken. Zo hebben ze bijvoorbeeld sporen van dieren gezocht en uilenballen uitgeplozen. Ook zijn de Hunebedden opgezocht en grondig bestudeerd. Verder waren er allerlei spannende avondspelen.

(advertenties)

westeinde 148, 2512 hh den haag telefoon 070-356 12 76, fax 070-356 12 77

Naast de eerste hulp van het Westeinde Ziekenhuis SPECIALISTISCHE ARTIKELEN OP VOORRAAD LEVERBAAR O.A. DIABETES ZELFCONTROLE-ARTIKELEN RECHTSTREEKSE DECLARATIES BIJ DE MEESTE ZORGVERZEKERAARS

Hierbij is een eind gekomen aan de puzzel Raad de Plaat. In 2004 hebben vijf prijswinnaars heerlijk gedineerd bij De Legende.

Carolusschool op werkweek

Mijn hobby’s zijn: fietsen, wandelen, lezen, muziek en films. Ik ben voorheen politiek actief geweest voor een jongerenorganisatie in Den Haag. Ik hoop dat u mij nog beter leert kennen door mijn toekomstige redactiewerk. Ik zal hieraan binnenkort vol enthousiasme beginnen.

apotheek westeinde

Het is de oude waterpomp in het Hofje van Nieuwkoop. Uit de goede oplossingen is een winnaar getrokken. De heer Pieter Boddaert is de gelukkige winnaar van een heerlijk diner voor twee in restaurant De Legende op de Touissantkade 8. Eet smakelijk.

Alles van de werkweek is terug te vinden op de website van de school: www.scolucas.nl/carolus.

6 - Wijknieuws KORTENBOS

februari/maart 2005

Voorjaarsvakantie De voorjaarsvakantie van maandag 28 februari tot en met donderdag 3 maart is een tijd waarin je je echt niet hoeft te vervelen. Immers, voor kinderen van 4 tot 12 jaar is Centrum de Jeugdhaven gewoon open. We weten nog niet wat wij gaan doen, maar knutselen, film kijken, bingo of een uitje horen zeker tot de mogelijkheden. Wat het precies wordt, lees je op de poster die wij bij jullie op school gaan ophangen. Natuurlijk kun je ook gewoon even langskomen en het aan de meesters en juffrouwen vragen.

Een terugblik Even een terugblik op de kerstvakantie. Het was weer gezellig druk tijdens de kerstvakantie. Zowel in december als in januari heeft een 20-30 tal kinderen van 4-12 jaar, op Centrum de Jeugdhaven een leuke tijd gehad. Naast het knutselen aan een kalender, bingo en film kijken, waren er ook activiteiten waarvoor je je moet inspannen, zoals bowlen in het Zuiderpark en schaatsen bij het Stadhuis aan het Spui. Natuurlijk waren er ook weer de nieuwjaarsdisco en oliebollenparty.

Een leuke tijd dus!

Computertips Het gebruik van deze tips is volledig op eigen risico

Opslagcapaciteit menselijk brein? Het antwoord op de vraag uit het vorige Wijknieuws over de opslagcapaciteit van een normaal volwassen menselijk brein is: 12,5 terabytes (= 125 met 11 nullen), ofwel zo’n 125 computers met harde schijven van 100 gigabytes. Bron: internet Gratis alternatief Een gratis alternatief voor de Windows Mediaspeler is de Winamp speler van Nullsoft. U vindt die op de Engelse site: www.winamp.com/ Klik op DOWNLOAD en kies voor Get Free. Lettertypen (1) Uw computer is natuurlijk uitgerust met enige tientallen lettertypen. Maar misschien mist u juist dat ene, bijzondere True Type font. Kijkt u dan eens op de onderstaande Engelse site, waar u voor eigen gebruik gratis fonts kunt downloaden. www.fontparadise.com Gratis foto’s Meer dan 8 miljoen prachtige foto’s zijn gratis te bekijken en gratis te gebruiken (wel even registreren!). Kijk op: http://daily.webshots.com en klik rechtsboven in de pagina op SIGN UP. Veel drivers In veel gevallen van haperende hardware volstaat het om de juiste driver daarvoor te downloaden. Maar hoe komt men daaraan als b.v. de installatiesoftware weg is? De volgende site kan dan uitkomst bieden: www.driversearch.com Tik in de witte zoekbalk waar u naar zoekt, b.v. het model van een printer. Optische illusies Raadsels, illusies, gezichtsbedrog… Kijk op www.sandlotscience.com

Een nieuw jaar vol activiteiten Zo, is iedereen een beetje bijgekomen van die drukke feestmaand december? Trouwens allemaal nog de beste wensen zo laat in het jaar! Natuurlijk zitten wij van De Jeugdhaven niet stil. Er is alweer genoeg te doen op De Jeugdhaven. Als het allemaal goed

gaat, komen wij bij jou op school langs of hangen wij posters op in de school. Kom eens langs als je meer wilt weten over de activiteiten en vraag het aan Ageeth, Shirlan, Pon, Jos of een andere meester of juf.

Plein naar Wil genoemd Wie kent Wil Duchenne nou niet? Zij is alweer 20 jaar vrijwilligster bij Centrum de Jeugdhaven. Op 21 december vorig jaar kreeg zij van wethouder Klijnsma doorvoor de stadsspeld uitgereikt. Genoegen redenen om het plein achter Centrum de Jeugdhaven om te dopen in het Wil Duchenneplein. Wil onthulde het straatbord zelf. Wil Duchenne heeft dus nu een eigen plein, en dat is niet meer dan verdiend na 20 jaar vrijwilligerswerk! En nee, met pensioen gaan daar doet Wil niet aan.

De Jeugdhaven Prinsegracht 67a telefoon 445 10 94

februari/maart 2005

Wijk- en dienstencentrum De Kronkel Westeinde 425 Telefoon 346 93 20

Wijknieuws KORTENBOS - 7

Cursus- en activiteitenoverzicht in WDC De Kronkel - seizoen 2004-2005

Dienstverlening

DAGELIJKS open ontmoeting (maandag tot en met vrijdag) Buffet open 08.30-16.00 u

Huisarts dr. S.M. Bong spreeekuur maandag, woensdag en vrijdag, van 07.45-08.45 uur

MAANDAG sjoelen

19.00-21.00 u

kosten p/m € 2,75

WOENSDAG Spaans conversatie Spaans beginners 2 * Tekenen/schilderen Smulpaap (2e en 4e week)

09.00-10.30 10.45-12.15 13.30-15.30 17.30-21.00

€ 15,€ 15,€ 15,€ 4,30 p/w

Pedicure Mevrouw Lalta, spreekuur iedere dinsdag van 9.00 tot 16.30 uur Voor afspraken telefoon 360 73 29 Psycholoog Spreekuur op vrijdag, Voor afspraken of informatie telefoon 346 97 19 of 384 11 88. Sociaal raadslieden Voor afspraken voor het spreekuur van de sociaal raadslieden in De Kronkel, telefoon 353 76 55. Alle informatie over de dienstverleners en over het maken van afspraken kunt u krijgen aan de balie van de Kronkel of door te bellen, telefoonnummer 346 93 20. Wijkwinkel De wijkwinkel is geopend op maandag en donderdag van 9.00-14.00 uur. Voor meer informatie Mary Rotteveel, telefoon (070) 365 51 55.

nieuws - kronkelnieuws - kronkelnieuws - kronkel Er is een rookruimte in De Kronkel. Naast de ontmoetingsruimte is er een ruimte ingericht die voldoet aan de eisen van een “rokersruimte”. Alle rokende bezoekers kunnen hiervan gebruik maken. Op andere plaatsen in de Kronkel geldt een rookverbod. We zijn blij dat hiermee het rookprobleem in De Kronkel is opgelost. Naast de ballen en soep van Bep maken de vrijwilligers nu ook broodjes gezond. Deze overheerlijke broodjes gaan als warme broodjes over de toonbank. Cursus Hollands koken Bij voldoende belangstelling gaat er in maart een nieuwe kookcursus van start op maandag van 17.00 tot 20.00 uur. Deze cursus is bedoeld voor mensen die de Hollandse keuken willen leren kennen. We gaan koken en eten (incl. maaltijd). De kosten zijn € 45,- per maand. Er zijn acht plaatsen, dus schrijf je snel in, want vol is vol. Inschrijven voor 26 februari bij de Kronkelbalie. • Zaterdag 12 februari: rommelmarkt van 9.30-15.00 uur • Zondag 13 februari: bingo-maaltijd van 14.00 tot 17.30 uur (kaartverkoop vooraf bij de Kronkelbalie € 7,- per kaart) • Vrijdag 25 februari: bingo van 13 tot 15.00 uur (€ 4,- voor 8 rondes) • Zondag 13 maart: bingo-maaltijd van 14.00 tot 17.30 uur (kaartverkoop vooraf bij de Kronkelbalie € 7,- per kaart) • Goede vrijdag 25 maart en 2e Paasdag 28 maart is De Kronkel gesloten

Komisch drama tijdens winterweekend Op zondag 13 maart aanstaande brengt toneelvereniging DVV het komisch drama “Je ziet ’t of je ziet ’t niet” in WDC ’t Klokhuis op de planken. Het programma begint om 14.30 uur. Plaatsbewijzen zijn tot en met donderdag 10 maart verkrijgbaar bij ’t Klokhuis, Celebesstraat 4, telefoon 350 35 11 en WDC De Heldenhoek, Elandstraat 88, telefoon 346 97 19. De plaatsbewijzen kosten € 4,00 (Ooievaarspas: € 2,75). Hierbij is de maaltijd inbegrepen. Vanaf WDC De Heldenhoek is er vervoer mogelijk met de wijkbus (kosten retourtje: € 1,15).

DONDERDAG Klaverjassen/jokeren VRIJDAG Frans conversatie (vol) Frans half-gevorderden (vol) Spaans half-gevorderden Maaltijd 50+ (om de week)

u u u u

Belangrijke telefoonnummers Wijkorganisatie Kortenbos Telefoon 365 51 55 Stichting Boog Adviseurs samenlevingsopbouw Telefoon 312 12 12 Wijk- en dienstencentrum De Kronkel Telefoon 346 93 20 Wijkagent Telefoon 0900-8844

19.30-22.00 u

09.30-11.00 11.00-12.30 13.00-14.30 17.00-19.00

u u u u

ZATERDAG Rommelmarkt 1 x per maand

€ 1,50 p/w € 15,€ 15,€ 15,€ 3,60

Antoinette Breukelaar Gebakken kool met bacon

Bereiding Halveer de kool, verwijder lelijke bladeren. Snij de harde nerven en het harde hart uit de kool. Snij de kool in reepjes. Breng een grote pan, ruim gevuld met water, aan de kook. Blancheer de reepjes kool ± 3 minuten in het kokende water. Laat de kool in een vergiet uitlekken, druk zo nodig nog vocht uit de kool. Snij de bacon in kleine reepjes. Verhit de olie in de koekenpan en bak de bacon goudbruin en knapperig. Schep de krokante bacon uit het vet en hou apart. Bak in het achtergebleven vet de kool beetgaar. Zorg ervoor dat de kool niet bruin kleurt, maar wel knapperig blijft. Schep de bacon door de kool en maak op smaak met versgemalen peper en zout. Serveer direct.

Adverteren in het wijknieuws? Neem contact op met Wijkwinkel Kortenbos telefoon (070) 365 51 55 e-mail [email protected]

Dienst Stadsbeheer Grofvuilophaaldienst Telefoon 366 08 08 Gemeentelijk Centrum voor Klachten Telefoon 353 30 00 Thuiszorg Den Haag Koningin Sophielaan 120 Telefoon 379 59 00

Uit de keuken van...

Ingrediënten ± 700 gram groene kool (of een andere koolsoort), 300 gr bakbacon 1 el plantaardige olie wat zout, versgemalen peper

Handhavingsteam Oude Centrum/Kortenbos Telefoon 302 98 77

€ 2,- p/tafel

* cursus voor beginners die één jaar les hebben gehad. Cursisten met een Ooievaarspas krijgen € 2,50 p/m korting. Informatie: WDC De Kronkel, telefoon (070) 346 93 20.

Personen: 4 Keuken: Braziliaans Benodigd: koekenpan, grote pan Bereidingstijd: ± 25 minuten Diverse: bijgerecht, gemakkelijk te bereiden

Ouderenconsulent Matthias Wenzel De Heldenhoek Telefoon 346 97 19

Afdeling Huursubsidie Postbus 12610 2500 DK Den Haag Telefoon 310 57 00 Dienst SZW Informatielijn WVG (Wet voorzieningen gehandicapten) Telefoon 305 43 21

Cabaret en liedjes op 27 februari Winterweekend organiseert op zondag 27 februari aanstaande een optreden van de Haagse artiest Jan Cordes met een mix van klassieke cabaretliedjes en originele grapjes. De middag wordt afgesloten met een warme maaltijd. Het programma begint om 14.30 uur. Plaatsbewijzen zijn tot en met donderdag 24 februari verkrijgbaar bij “De Heldenhoek”, Elandstraat 88, telefoon 346 97 19. De plaatsbewijzen kosten € 4,00 (Ooievaarspas: € 2,75). Hierbij is de maaltijd inbegrepen.

Deze keer geen ‘Overpeinzingen op het Westeinde’. Marc is ziek.

8 - Wijknieuws KORTENBOS

februari/maart 2005

In het hoge noorden van Italië ligt een prachtig meer, het Lago Maggiore, waar toeristen zowel ’s zomers als ’s winters graag hun vakantie doorbrengen. Het meer loopt door tot in de Zwitserse provincie Ticino, een gebied dat vroeger tot Italië behoorde. Het is omgeven door hoge bergen, uitschieters van de Zwitserse Alpen, en het werd in de afgelopen vijftig jaar ontwikkeld tot een ideaal skigebied. De vriendelijke bewoners van deze streek varen wèl bij die toeristen!

Dat is echter niet altijd zo geweest. Vroeger heerste er grote armoede in de bergdorpen rond het meer. Vooral uit de streek ten noorden en noordwesten van het meer trokken veel mannen noodgedwongen de grens over om werk te zoeken in verre landen. In de zeventiende eeuw kwamen zij al naar Nederland; eerst te voet tot aan de Zwitserse stad Basel, en dan verder per schip de Rijn af, tot aan Rotterdam. Eenmaal hier aangekomen, verspreidden zij zich over de grote steden en vestigden zij zich als schoorsteenvegers, wat toen een vrij beroep was. Een mooi plaatsje in de Italiaanse streek waar deze schoorsteenvegers vandaan kwamen is Santa Maria Maggiore en daar is sinds 1983 zelfs een schoorsteenvegermuseum gevestigd. In een ander plaatsje daar vlakbij, Malesco genaamd, staat een standbeeld van een schoorsteenvegertje dat tijdens zijn werk tragisch verongelukte.

Het standbeeld van de verongelukte schoorsteenveger

Italiaanse schoorsteenvegers in Kortenbos

De Andreoli’s van Kortenbos In de achttiende eeuw verschenen de eerste Italiaanse schoorsteenvegers in Den Haag. Het is natuurlijk vrij logisch dat mensen die uit een vreemd land komen, die dezelfde taal spreken, die dezelfde (eet)gewoontes er op na houden en ook nog dikwijls

Het schoorsteenvegersmuseum

familie van elkaar zijn, in dezelfde buurt of zelfs in dezelfde straat gaan wonen. In Den Haag was dat de Voldersgracht, die vroeger de Gevulde Gracht heette en nu de doorgang vormt tussen twee warenhuizen aan de Grote Marktstraat, waar vroeger C&A stond en de HEMA. In de negentiende eeuw woonden in het Achterom drie Italiaanse schoorsteenvegers en in de Zuilingstraat 23a trof men de familie Andreoli aan die hier tot in 1943 een zeer bloeiend schoorsteenvegerbedrijf had. Van alle Haagse schoorsteenvegers waren zij wel het meest vermogend. In 1860 hadden zij negentien panden in bezit voor de verhuur, onder meer in de wijk Kortenbos. Maar ook in het Noordeinde en aan de Brouwersgracht. Naast het schoorsteenvegen, stond de firma Andreoli ook bekend als aannemer en men kocht op openbare veilingen huizen op die dan na verbouwing weer werden verhuurd, dikwijls aan personeelsleden. Dit was

eveneens een belangrijke bron van inkomsten voor de familie. ’n Andere bekende naam was die van Francesco Togni die Wilhelmina Ravelli uit weer een andere Italiaanse schoorsteenvegerfamilie trouwde. Zijn nazaten, de firma Giuseppe Togni, waren gevestigd in het pand Westeinde 357, hoek Kortenbos, tegenover het ziekenhuis St. Joannes de Deo, totdat dit plaats moest maken voor nieuwe bebouwing. Italiaanse monopolie Door hun vakbekwaamheid en concurrerende prijzen, wisten deze Italianen zich al gauw een monopolie te verwerven in het schoorsteenvegen. Integratieproblemen waren er nauwelijks want al gauw zocht men een Hollands meisje om mee te trouwen. Desondanks bleef men onder elkaar Italiaans spreken en ging men geregeld terug naar het geboorteland. Dit had weer tot gevolg dat ook andere dorpsbewoners interesse toonden om hier hun geluk te beproeven. Personeel was dan ook gemakkelijk te vinden; knechten en leerlingen stonden te springen om mee terug naar Nederland te worden genomen. Die leerlingen waren veelal heel jonge knaapjes die slechts kost en inwoning ontvingen, plus aan het eind van het jaar een som geld. Dit geld kwam natuurlijk de families in Italië ten goede. Gemiddeld bleef dit personeel enkele jaren hier om vervolgens terug te keren naar de geboortestreek. Ook kwam het voor dat zij verder reisden, voornamelijk naar de Verenigde Staten en Brazilië om daar zelfstandig het geleerde vak uit te gaan oefenen

Zwarte piet Er bestaan verschillende theorieën over de herkomst van de knecht van Sinterklaas, ofwel Zwarte Piet. Er zijn mensen die menen dat de helpers van de Sint gemodelleerd zijn naar de hulpjes van de schoorsteenvegers. Immers, door het vuile werk dat die hulpjes moesten opknappen, hadden zij altijd zwarte roetgezichten. Ook hadden zij een juten zak bij zich waarin het roet werd verzameld plus een rieten roe waarmee de schoorsteen schoon werd geveegd. De schrijfster Lisa Tetzner heeft een mooi kinderboek geschreven over het leven van deze jonge knapen, genaamd ’Levende bezems’.

Schoorsteenvegers in Kortenbos

Uit verschillende stukken van het Haags Gemeentearchief blijkt dat het financieel goed ging met de Italiaanse schoorsteenvegers. Zij kenden hun vak en vanwege de schappelijke prijzen die zij rekenden wisten zij hun klanten gedurende lange tijd voor zich te behouden. In het archief van het Koninklijk Huis zijn rekeningen uit 1822 te vin-

tekst Joe de Graaff, foto’s archief bronnen Haags Gemeentearchief, Jaarboek CBG, deel 46, 1992, internet

den die een beeld geven van die prijs; het vegen van een schoorsteen kostte toen precies één gulden. Honderd jaar later was die prijs niet veel hoger. Uit een rekening van de Gebroeders Andreoli uit 1932 blijkt dat voor het vegen van een kamerschoorsteen bij de Waalse gemeente in Den Haag f 1,75 moest worden betaald. Kinderarbeid Langzaam maar zeker kwam er echter een eind aan het monopolie van de Italiaanse schoorsteenvegers. In de jaren zeventig van de negentiende eeuw werden zowel in Italië als in Nederland wetten aangenomen die kinderarbeid verboden. Hierdoor verloren de Italiaanse firma’s veel van hun goedkope arbeidskrachten. Met de komst van sneller en goedkoper transport emigreerden veel vakbekwame knechten naar Amerika en Australië. En bij gebrek aan goed personeel, kwamen de zaken nu in Nederlandse handen terecht.