WERKGEVERSAANSPRAKELIJKHEID
door
Mariken Peters sectie aansprakelijkheid, verzekeringen en (letsel)schade
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 1 Als de werknemer een arbeidsongeval op de werkplek overkomt, is de werkgever altijd aansprakelijk.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 2 Als het ongeval te wijten is aan een eigen domme fout van de werknemer, is de werkgever niet aansprakelijk.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 3 Als de werkgever een werknemer uitleent, neemt de inlener de zorgplicht voor die werknemer over. Bij een arbeidsongeval moet de werknemer de inlener dus aanspreken.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 4 Als de uitgeleende werknemer een arbeidsongeval overkomt, kan de uitlener de inlener altijd aanspreken voor alle schade, zoals loonschade, re-integratiekosten,
kosten vervangende arbeidskracht en omzetderving. VNO NCW 8 april 2010
STELLING 5 Een ZZP-er moet zichzelf maar goed verzekeren voor schade als gevolg van een arbeidsongeval. De opdrachtgever kan daarvoor niet aansprakelijk worden gesteld.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 6 Als de werknemer ervoor kiest om voor zijn vervoer gebruik te maken van zijn eigen auto en als hem vervolgens een
verkeersongeval overkomt, komt dat voor zijn eigen risico.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 7 Hetgeen de werknemer in zijn pauze
doet, is privé. Gaat er iets mis, dan is dat voor eigen rekening en risico van de werknemer.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 8 Als een werknemer zich tijdens een bedrijfsuitstapje misdraagt en schade veroorzaakt, moet hij de schade vergoeden, niet de werkgever.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 9 Als een werknemer een burn-out krijgt
en als zijn artsen zeggen dat dit aan het werk ligt, moet de werkgever de schade vergoeden.
VNO NCW 8 april 2010
STELLING 10 Alle schade is verzekerbaar, dus ook alle schade die voortvloeit uit eventuele werkgeversaansprakelijkheid.
VNO NCW 8 april 2010
RISICO’S EN KANSEN WERKGEVER 7:658 BW Semi-risicoaansprakelijkHeid voor typische werkrisico’s: - Arbeidsongevallen - Beroepsziekten
7:611 BW Risicoaansprakelijkheid voor “bijzondere gevallen” Met verhoogd risico: - “Werkverkeer” - Bedrijfsuitjes - Uitzending naar buitenland - Gevaarlijke situaties
6:170 BW Risico-aansprakelijkheid voor fouten ondergeschikten. - Arbeidsongevallen - Bedrijfsuitjes en pauzes - etc. etc. etc.
werkgever Regres op contractspartij. Basis: - Het contract (!) - Boerenverstand
Regres op ondergeschikte. Basis: 6:170 lid 3 BW Beperkte mogelijkheden !!!
Regres op aansprakelijke “derde”. Basis: wettelijke aansprakelijkheidsbepalingen
VNO NCW 8 april 2010
Regres op verzekeraar(s) - AVB - WEGAM - etc. etc. (??)
VERGELIJKING 7:658 EN 7:611 7:658 BW 7:611 BW • Beschermingsgedachte • Beschermingsgedachte • Reikwijdte: arbeidsongevallen • Reikwijdte: bijzondere gevallen en beroepsziekten waarin verhoogd risico speelt • Schade doet zich voor op de • Schade hoeft zich niet voor te “werkplek” in kader van het doen op de werkplek in kader werk van het werk • Beschermde partij = • Beschermde partij = ondergeschikte in ruime zin ondergeschikte in enge zin • Basis aansprakelijkheid: (een • Basis aansprakelijkheid: zekere) verwijtbaarheid aan risicotoerekening zonder zijde van werkgever, namelijk verwijt in “risicovolle” gevallen de niet-naleving van de zorgen wel op basis van “goed en preventieplicht van de werkgeverschap” werkgever VNO NCW 8 april 2010
BIJZONDERHEDEN 7:658 • het gaat om een “verwijt” in het kader van de (niet)naleving van de zorg- en preventieplicht • of om situatie dat werkgever naleving niet kan bewijzen (bewijslast en bewijsrisico t.z.v. naleving zorgplicht ligt immers bij werkgever) • zorg- en preventieplicht ex 7:658 BW is ruim, namelijk zorg voor veiligheid werkplek/werkmaterieel, instructie en toezicht ! • bij schending zorgplicht, zijn verweermiddelen (zeer) beperkt: geen causaal verband met ongeval (echter omkering bewijslast) opzet of bewuste roekeloosheid werknemer • indien schending zorgplicht: geen beroep op eigen schuld mogelijk (behoudens opzet/roekeloosheid) • in- en uitlener zijn hoofdelijk aansprakelijk, evt. onderling regres • 7:658 biedt geen absolute waarborg ten behoeve van werknemer • gaat claim werknemer o.b.v. 7:658 mis, dan geen claim ex 7:611 !! VNO NCW 8 april 2010
BIJZONDERHEDEN 7:611 • (niet)naleving zorgplicht werkgever irrelevant • het gaat pure risicoaansprakelijkheid voor “gevaarlijke” activiteiten die door werkgever kennelijk wenselijk geacht worden • werkgever moet: “toezicht” houden op veiligheid activiteiten en risico’s zo mogelijk indammen en in ieder geval een “behoorlijke” verzekering afsluiten of werknemer daartoe in staat stellen en hem over de risico’s en de verzekeringstechnische (on)mogelijkheden inlichten • dat (ongevallen) verzekering conform CAO is afgesloten is niet altijd voldoende • geen beroep op eigen schuld (behoudens opzet/roekeloosheid) • 7:611 geldt niet voor typische 7:658 situaties, dus indien geen schending zorgplicht 7:658, dan ook geen claim o.b.v 7:611 !! VNO NCW 8 april 2010
6:170 BW • Werkgever is (risico) aansprakelijk voor fouten van zijn werknemers, waardoor andere werknemer of een derde schade lijdt: mits sprake is van een onrechtmatig handelen van de -
werknemer mits sprake is van een voldoende “functioneel verband” met tussen de gedragingen van de werknemer en de dienstbetrekking
• NB 1: functioneel verband tussen gedraging en dienstbetrekking wordt heel snel aangenomen (o.a. ook bij bedrijfsuitjes, stoeipartijen tijdens de pauze etc.) • NB 2: hoe ernstig de fout van de werknemer ook is (zelfs bij opzet of bewuste roekeloosheid), de werkgever blijft daarvoor aansprakelijk jegens derden VNO NCW 8 april 2010
REGRES(ON)MOGELIJKHEDEN • Werkgever heeft geen regresmogelijkheid jegens zijn ondergeschikte (formele of materiële werknemer), tenzij opzet of bewuste roekeloosheid • Als werkgever door een fout van een derde schade lijdt, heeft de werkgever in beginsel alleen een vordering ter zake van netto doorbetaalde loon en de re-integratiekosten (niet voor omzet kosten, kosten vervanging etc.) • In inleen-/uitleensituaties komt het erop aan goede afspraken te maken over de onderlinge draagplicht tussen in- en uitlener en de exacte omvang daarvan (wet zegt daar niets over) • Ook bij inlenen ZZP-er moeten goede afspraken worden gemaakt (mits mogelijk) • Zorg voor “behoorlijke” verzekeringen zie Vincent Zwijnenberg VNO NCW 8 april 2010