Werkboek “De weg naar jezelf” Tips en oefeningen in de zoektocht naar jezelf.
Suam Coaching
Authentiek zijn Waarden en drijfveren Zelfbeeld Behoeften en gevoelens Los laten Acceptatie
1
Inleiding
Dit werkboek nodigt je uit om op onderzoek te gaan waar jij energie uit kan halen en te ontdekken wat waardevol voor je is. Zo wordt het makkelijker om keuzes te maken die bij jou passen. Het helpt je te ervaren dat kwetsbaarheid kracht is en dat je tevreden mag zijn met jezelf. Met de oefeningen van dit werkboek kan jij op pad. Het is een weg die nooit eindigt, maar het onderweg zijn is een doel op zich. Klaar voor de eerste stap ? Dan loop ik een stukje met je mee.
Goede reis gewenst ! Josca Bos
2
Inhoudsopgave
And now that you don’t have to be perfect, you can be good. J.Steinbeck
1 Informatie 2 Authenticiteit 2.1 Waarden, drijfveren Werkblad waarden en drijfveren 2.2 Kwaliteiten Werkblad kwaliteiten 2.3 Kwetsbaarheid Werkblad kwetsbaarheid 2.4 Zelfbeeld Werkblad zelfbeeld
Blz. 4 5 6 8 9 11 13 13 14 15
3 Wat wil ik ? Werkblad willen 3.1 Behoeften en gevoelens Werkblad behoeften en gevoelens
18 18 19 19
4 Wat doe ik ?
22
5 Hoe laat ik los ? Werkblad los laten
23 23
6 Authenticiteit test
25
Links en Literatuurlijst Suam Coaching
28 29
“Het is vaak moeilijk je eigen verhaal onder
ogen te zien, maar lang niet zo moeilijk als er je hele leven voor weg lopen.” Brené Brown
3
1 Informatie
Wat kan je verwachten als je dit werkboek doorgenomen hebt : - Je weet waar je voor staat. Hierdoor durf je grenzen te stellen en te accepteren dat het goed is zoals je bent. Werkwijze : - De opzet van dit boek is gericht op (zelf) coaching – lezen, onderzoeken, denken, bespreken, bezinnen, oefenen, voelen en ervaren, DOEN. - Je kan in je eigen tempo op je eigen manier hier mee aan de slag gaan. Mochten bepaalde oefeningen niet bij jou passen, sla ze dan gewoon over en wellicht vind je daar goede alternatieven voor. Het is wel handig om even voor jezelf na te gaan wat de reden is dat je iets wil overslaan. Is het confronterend of past het gewoon niet bij jou ? - Aan het begin en aan het eind wordt dezelfde test gemaakt, zodat je kan zien aan het begin wat je doelen zijn en welk effect dit op je heeft gehad. Hoe ga je aan de gang ? - Je gaat zelf met het werkboek aan de slag en leest eventueel daarbij “De moed van imperfectie, Brené Brown”. - Voor meer verdieping volg je een coachtraject aan de hand van de onderwerpen uit het werkboek, individueel of in kleine groepjes. - Je gebruikt het werkboek om bij teams groepspatronen helder te krijgen en de onderlinge communicatie te verbeteren. Voor wie ? Voor individuen en voor teams. Let wel, coachen is geen beschermd beroep; iedereen mag zich coach noemen. Om zeker te weten dat je een professionele coach krijgt, kijk dan of hij/zij geaccrediteerd is door de Nederlandse Orde voor Beroeps Coaches, de NOBCO, te herkennen aan dit logo.
Je kunt dit ebook gemakkelijk printen, zowel in kleur als in zwart-wit. Dat leest makkelijker en je kan bij de vragen meteen je antwoorden schrijven. Dit ebook is een uitgave Suam Coaching. Bezoek de website voor meer informatie : www.suamcoaching,nl of mail naar
[email protected] Heb je dit boek doorgestuurd gekregen van iemand ? Ga dan naar www.suamcoaching.nl voor de laatste gratis versie. Daar kun je je tegelijk inschrijven op de 2-maandelijkse nieuwsbrief. ©2014 Josca Bos. Kopiëren of veelvoudigen is alleen toegestaan met toestemming van de schrijfster.
4
2 Authenticiteit It’s me !
Wat is authenticiteit ?
De zoektocht naar wie je bent heeft te maken met authenticiteit. Authentiek zijn betekent echt, betrouwbaar en trouw zijn aan je eigen persoonlijkheid. Je bent je bewust van wat je wil, wat je waarden zijn, je maakt bewuste keuzes en handelt daarnaar. Even niets doen kan ook een optie zijn, als dat beter past in de situatie voor jezelf of voor de ander. Omdat je bewuste keuzes maakt, accepteer je de gevolgen van je gedrag. Houdingskenmerken zijn:
Je weet wat je belangrijk vindt
Je staat open voor nieuwe ervaringen
Je bent je bewust van je belangrijkste drijfveren en handelt daarnaar.
Je komt ‘echt’ over in je gedrag en houding
Je bent open en eerlijk naar jezelf en anderen
Het maakt je gelukkiger en assertiever en het versterkt relaties.
• wat je drijft, je energie en voldoening geeft
• weten van- en inzetten van je kwaliteiten
• de ruimte die je neemt en krijgt om te doen wat je wilt en kunt
willen
mogen
kunnen
moeten • hoe je omgaat met wat moet van jezelf en van je omgeving
Het werkboek eindigt met een authenticiteitstest. Je kan er ook voor kiezen om de test zowel aan het begin, dus nu, als ook aan het eind in te vullen.
5
2.1 Waarden en drijfveren
Waarden maken helder wat belangrijk voor je is en wat je graag wilt krijgen of behouden. Als je weet wat echt belangrijk voor je is, zal je daar ook je gedrag op aanpassen. Ieder mens heeft eigen waarden en zal daar van uit zijn eigen manier op reageren. Als het voor jou onduidelijk is wat jouw werkelijke waarden zijn, loop je de kans iets te doen waar je eigenlijk niet helemaal achter staat of om anderen tevreden te stellen. Maak nu je eerste stap en ga voor jezelf na wat jij belangrijk vindt in het leven en kruis dit aan in onderstaande lijst. Waarden die er voor jou toe doen, herken je snel. Je hoeft niet lang na te denken, kruis aan wat je wat het eerste bij je opkomt. Kies vervolgens de 10 belangrijkste en nummer ze in volgorde van belangrijkheid. Als je een waarde mist, mag je die toevoegen. Aanbidding Aandacht Aanpassing Aantrekking Actie Afronding Agressiviteit Altruïsme Ambitie Amusement Assertiviteit Authenticiteit Avontuur .Balans Bekwaamheid Bereikbaarheid Betrokkenheid Bewustzijn Collegialiteit Comfort Compassie Competitie Concentratie Continuïteit Dankbaarheid Dapperheid Deskundigheid Dienstbaarheid Discipline Duidelijkheid Duurzaamheid Eerlijkheid Efficiëntie Erkenning Flexibiliteit Geduld Gehoorzaamheid Geluk Gelijkwaardigheid Gemak Genegenheid
Gezondheid Goedkeuring Groei Handigheid Harmonie Horen bij iets Humor Integriteit Kalmte Klantgerichtheid Kwaliteit Levendigheid Liefde/warmte Loyaliteit Naastenliefde Nauwkeurigheid Onafhankelijkheid Ontzag Openheid Oprechtheid Originaliteit Overvloed Ontwikkeling Plezier Prestatie Professionaliteit Rechtvaardigheid Respect Resultaat Rijkdom Roem Schoonheid Solidariteit Slimheid Stabiliteit Succes Toegankelijkheid Toewijding Tolerantie Uitdaging Uniformiteit
6
Veerkracht Verantwoordelijkheid Verbetering Verbinding Vernieuwing Vertrouwen Volgzaamheid Vriendelijkheid Vrolijkheid Vrijheid Waardering Welzijn Winnen Zekerheid Zelfbeheersing
Zorgvuldig Zinvolheid Zorgzaamheid
7
Werkblad waarden en drijfveren : Mijn belangrijkste waarden zijn : 1 2 3 4 5
Is hier een rode lijn in te vinden ? Waar hebben jouw waarden het meeste mee te maken ? (bijv. met contacten, autonomie, ontdekken enz.) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Deze waarden belangrijk zijn voor jou en komt dat voldoende aanbod in je relatie / contacten met anderen / je werk / je vrije tijd ? Wat was waardevol vandaag / deze week / afgelopen maand / dit jaar ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Hoe kunnen anderen zien dat jij dit belangrijk vindt ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bedenk minsten één voorbeeld waar in jij vandaag hebt gehandeld naar een waarde. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Waardoor voel je je gewaardeerd ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………... Als je helemaal vrij was in je keuze, wat zou je dan het liefste doen ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Wat ga je nu doen ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8
2.2 Kwaliteiten
Als je weet waar je goed in bent, kan je dit ook beter inzetten. Hierdoor beleef je meer plezier aan wat je doet, je krijgt meer succes-ervaringen en het vergroot je zelfvertrouwen.
Aandacht, actief, creativiteit, ijver, volhardend
De lijst met kwaliteiten : Aandacht Aangenaamheid Actief Assertiviteit Avontuurlijkheid Barmhartigheid Begrip Behulpzaamheid Bescheidenheid Betrouwbaarheid Consciëntieus Creativiteit Dankbaarheid Dienstbaarheid Discipline Doelgerichtheid Doorzettingsvermogen Echtheid Eenheid Eerlijkheid Eerzaamheid Energiek Enthousiasme Extraversie Flexibiliteit Fouten maken Geduld Gelatenheid
Geloof Geloofwaardigheid Gematigdheid Gevatheid Grondigheid Grootsheid Hoffelijkheid Hoop Hypocrisie Idealisme IJver Integriteit Juiste eerzucht Liefde Loyaliteit Maat Matigheid Mededogen Meelevendheid Mildheid Moed Morele grandeur Morele verontwaardiging Naastenliefde Nederigheid Ontspannen Onthechting Ontvankelijkheid Onverschilligheid Oordeelsvermogen Openheid Oprecht 9
Oprechtheid Orde Ordelijkheid Rechtschapenheid Rechtvaardigheid Reinheid Rekening houden met anderen Respect Samenwerking Schaamtegevoel Stabiliteit Standvastigheid Sterkte Tact Toewijding Traagheid Uitmuntendheid Vastberaden Vasthoudendheid Verantwoordelijkheid
Verdraagzaamheid Vergevingsgezindheid Verstandigheid Vertrouwen Volhardend Voorzichtigheid Vredelievendheid Vreugde Vriendelijkheid Vrijgevigheid/royaliteit Waarachtigheid Wijsheid Zachtmoedigheid Zelfbeheersing Zelfdiscipline Zelfmanagement (Zelf)vertrouwen Zorgzaamheid Trouw
10
Werkblad kwaliteiten :
Ga nu voor jezelf na welke kwaliteiten je herkent bij jezelf en kruis deze aan in onderstaande lijst. Kies vervolgens de 10 belangrijkste kwaliteiten en nummer ze in volgorde van belangrijkheid. Als je een kwaliteit mist, mag je die toevoegen. Wat zeggen anderen over jou, of nog beter, vraag het maar eens. Mijn belangrijkste kwaliteiten vind ik : Mijn belangrijkste kwaliteiten vinden anderen : 1 2 3 4 5
De volgende oefening is bedoeld om een nog beter beeld te krijgen welke kwaliteiten je hebt en hoe je deze inzet. Maak een lijst van activiteiten waar jij tevreden over ben. Dat kan gaan om alledaagse dingen in je werk of privé. Vul vervolgens in de tweede kolom in welke kwaliteiten je hier hebt ingezet. Kijk eens na minimaal drie beschrijvingen of bepaalde kwaliteiten sterk naar voren komen. Activiteit Voorbeeld : Verslag bespreking uitgewerkt
Kwaliteiten Zelfmanagement Ordelijk Zelfdiscipline Grondigheid Betrouwbaarheid
Activiteit :
Activiteit :
Activiteit :
11
Je kunt nu deze kwaliteiten bewust gaan inzetten . Ga eerst voor jezelf waarover je vandaag/deze week heel erg tevreden over was van wat je deed . ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Welke waarden en overtuigingen speelden hierbij een rol ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Hoe wil je daarmee verder en waarom ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Welke kwaliteiten van jezelf zet je hierbij in ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Welk gedrag wil je laten zien / heb je laten zien ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Welke belemmeringen kun je hierbij tegen komen ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Wat kan jou hierbij helpen ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Wat ga je doen ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Wanneer ? ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12
2.3 Kwetsbaarheid
Brown verstaat onder kwetsbaarheid je zekerheden trotseren, risico’s nemen en je emotioneel bloot geven. Dat kan een gevoel geven van opluchting, maar ook van angst, spanning, bevrijding, eng, moedig enz. Verbondenheid en vertrouwen is hierbij erg belangrijk. Je stelt je kwetsbaar op als je iets doet waar je in gelooft, als je toegeeft dat je bang bent, als je verliefd wordt, als je nee zegt, als je om hulp vraagt, als je jouw idee presenteert of………….
Werkblad kwetsbaarheid : Wanneer voel jij je kwetsbaar ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. En wat voel je als je je kwetsbaar opstelt ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Laat je angst los wat anderen van je vinden. We hebben allemaal onze sterke en zwakke kanten. Je mag dus imperfect zijn. Sta jezelf toe kwetsbaar te zijn.
13
2.4 Zelfbeeld
Wees een licht, geen oordeel. Wees een rolmodel, geen criticus.(S.Covey) Je zelfbeeld is gebaseerd op de manier waarop jij denkt over jezelf. Ieder mens heeft een bepaald beeld over zichzelf, dit is mede ontstaan is door contacten uit de omgeving. Hoe anderen jou zien kan invloed hebben op jouw eigen beeld over jezelf. Ook de rollen die vervult hebben invloed. In de rol van werknemer wordt ander gedrag van je verwacht dan in de rol die je thuis in neemt. In de ene rol kun je je ook prettiger voelen dan in de ander. Je zelfbeeld kan in de loop van de tijd ook veranderen, bijv. wanneer je nieuwe ervaringen opdoet en daarbij nieuwe reacties krijgt of wanneer je meer over jezelf weet en andere eisen aan jezelf stelt. Mensen kunnen zich gaan gedragen naar de verwachtingen die anderen van hem hebben. Wie moet je dan nu van al deze mensen tevreden stellen ?
Je kan je minderwaardig gaan voelen wanneer je: - jezelf vooral vergelijkt met mensen waarvan jij vindt dat ze het beter hebben of doen dan jij; - inzoomt op je mindere kanten en jouw positieve eigenschappen als vanzelfsprekend (of helemaal niet) ziet en - mislukkingen vooral aan jezelf toe schrijft en je verdiensten aan toeval. Als beschermingsreactie kun je om dit gevoel te voorkomen, perfectionisme ontwikkelen of juist tot weinig meer komen. Voor perfectionisten is je best doen nooit genoeg, want het kan altijd beter. Alles moet perfect zijn en dat gaat je nooit lukken. Waar je mee bezig bent, is zorgen is dat anderen je gaan waarderen en dat terwijl jij jezelf geen waardering geeft. Je gaat ervan uit dat als je de dingen perfect doet, je afkeuring kan voorkomen. Stop jezelf te veroordelen. Vergroten van je zelfcompassie: Zelfcompassie is - accepteren zoals jezelf bent, met al je goede of minder goede kanten - net zo aardig zijn voor jezelf te zijn, dan hoe je dat bent, voor anderen die je na staan - het (h)erkennen van je gevoelens, dit met neutraal te bekijken. Hierdoor blijf je beter in balans, kan je beter omgaan met kritiek, hoef je niet steeds te bewijzen dat je goed bent, gedraag je je niet als slachtoffer en zie je jezelf gelijkwaardig aan de ander.
14
Werkblad zelfbeeld : Als je merkt dat je neerbuigend over jezelf denkt, probeer de toon van je conversatie te veranderen. Doe alsof je het hebt tegen een goede vriendin, die zou je ook niet afsnauwen om haar zogenaamde fouten. Stel, je bent op een verjaardag, je struikelt en gooit daardoor je koffie over iemand heen. Wat zeg je dan tegen jezelf ? (al dan niet hardop) Wat zou je tegen je vriendin zeggen als het haar overkwam ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Kijk tijdens een wandeling bewust naar wat je tegen komt, let hierbij op dat je alleen waarneemt en er bewust van bent om niet te gaan oordelen. Lastig, hè ? (dus ook geen woorden als mooi, druk, fijn enz.) Kun je nu ook oordeelloos naar jezelf kijken ? Hoe heb je dit ervaren ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Neem een situatie in gedachten waarbij jij betrokken bent, die je wilt onderzoeken. Oordeel niet, kijk er alleen naar en ga na welke emoties hier een rol spelen. Je gevoelens zijn oké, ze mogen er zijn. Je hoeft het niet op te lossen, je bekijkt het alleen maar. Welke signalen geeft je lichaam, voel je ergens spanning ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. In voorgaande hoofdstukken ben je bewust bezig geweest met je waarden en kwaliteiten. Hoe heeft dat jouw zelfbeeld beïnvloedt ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Kan jij jezelf waarderen zoals je bent ? Of is dit gekoppeld aan jouw prestaties of wat anderen over je zeggen ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Wat heb jij vandaag voor aardigs gedaan voor jezelf ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15
Je bent nu bezig geweest met je sterke kanten en positief over jezelf te gaan denken. Hou nu vast wat waardevol voor je was in de voorgaande teksten. Naast kwaliteiten hebben we ook minder sterke kanten. Mag dat er op dit moment zijn voor jou ? Mocht dit spanning opleveren, ga dan voor jezelf na waar die spanning vandaan komt. Lees het hoofdstuk over zelfbeeld nog eens door. Neem de tijd die je nodig hebt en ga na wat hier jouw gedachten zijn. Kloppen die gedachten ook ? Loop het volgende schema eens door en ervaar hoe je gedachten je gevoel en gedrag beïnvloeden. Gedachte – ik dacht ………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Gevoelens – het gevoel wat ik hierbij had was….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Gedrag- hierdoor was mijn reactie…………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Gevolg-het gevolg hiervan was……………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Ga nu de gedachte die spanning op riep, jou belemmerde, om te zetten in een gedachte die jou helpt. Voorbeeld : - oh, nu gaat het moeilijk worden ik ga kijken wat ik ervan kan opsteken - ik kan het niet als het moeilijk is, probeer ik het later nog eens - dit vind ik lastig dit is een uitdaging Gedachte –gedachte die mij helpt is…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Gevoel- als ik deze gedachte een paar keer hardop zeg, is mijn gevoel…… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Gedrag- mijn reactie hierop is………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Gevolg –het gevolg hiervan zal zijn ………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Hou de positieve gedachte vast, herhaal het meerdere keren per dag en neem de tijd om te voelen wat dit met je doet. Hou dit vast als je naar de volgende stap gaat.
16
Naast kwaliteiten heb je ook valkuilen en uitdagingen. Dit heeft allemaal met elkaar te maken. Stel je voor dat jouw kernkwaliteit geduld is. Als je te veel geduld hebt, dus daarin door schiet, is de kans groot dat je te afwachtend wordt, je valkuil. Wat je dus te leren hebt, is niet te afwachtend te zijn, maar daadkracht ontwikkelen. Wat je lastig zult vinden, dus wat je stoort in anderen, je allergie zal zijn mensen die weinig geduld hebben. Kernkwaliteit Bescheiden Accuraat
Valkuil Onzichtbaar Pietluttig
Uitdaging Profilerend Creativiteit
Allergie Arrogant Slordigheid
Kijk ook eens op : http://www.atlasloopbaan.nl/kernkwaliteitenspel.html Leuk om eens na te gaan als je je ergert aan iemands gedrag. Hij zit dan in jouw allergie, welke kwaliteit van jou staat daar tegenover ? Zie je ook jouw valkuil en uitdaging ?
17
3 Wat wil ik ?
In het eerste hoofdstuk zijn we begonnen met authenticiteit. Je bent nu een stap verder , want je weet nu : - wat je werkelijk belangrijk vindt, wat je waarden zijn - je weet wat je kan, welke kwaliteiten je kan inzetten - je dat je niet perfect hoeft te zijn en hoe je je zelfcompassie kan vergroten - je kent je valkuilen en weet wat je uitdagingen zijn
Werkblad willen :
Wat heeft dit werkboek je tot nu toe opgeleverd ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. . Wat is veranderd in je denken, doen en voelen ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Maak eens een lijst van wat en wie jou inspireert. Brengt dat je tot nieuwe inzichten en ideeën ? Dus geïnspireerd door…(de zee vanwege de voortdurende beweging) (Vader vanwege leuke ideeën zoals…)
Wat wil je hiermee doen ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 18
3.1 Behoeften en gevoelens Leef vanuit je verbeelding en niet vanuit je historie.(S.Covey)
Maak je eigen keuzes die past bij jouw waarden en behoeften. Veel keuzes worden intuïtief gemaakt. De keuze die je maakt, hoeft niet perfect te zijn en zekerheid bij het maken keuzes is er niet. Het hangt af van jouw persoonlijkheid. Als dat volstaat en vooral, als het goed voelt, is het ook goed.
Werkblad behoeften en gevoelens :
Op http://www.abcya.com/word_clouds.htm kun je op een eenvoudige manier jouw behoeften in kaart brengen. Zo heb je meteen een mooi kaartje om ergens op te hangen of om te geven met een boodschap. Dit kan je natuurlijk ook op papier doen. Neem er de tijd voor om er achter te komen wat jouw behoeften zijn.
Als je duidelijk hebt wat je behoeften zijn, neem je even tijd om dat te laten bezinken en om vervolgens naar de volgende oefening te gaan. Om na te gaan wat je nu echt wilt, neem je twee vellen papier en potloden of ander tekenmateriaal. Teken op het eerste vel een situatie waar je op dit moment niet helemaal tevreden over bent. Werk snel en denk er niet teveel over na.
19
Teken op het tweede vel jezelf hoe het is als je jouw meest gewenste situatie hebt bereikt. Doe dit uitgebreid en teken alle beelden die in je opkomen in je tekening. Hoe ziet dat er uit ? Waar ben je en met wie ? Waarschijnlijk moet je er eerst over nadenken, maar als je eenmaal beelden krijgt over jouw ideale situatie, begin je te werken aan je eigen oplossing.
20
Ga in alle rust na wat je nu voelt. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Je hebt nu de voor jou ideale situatie hebt getekend; zie je ook wat belangrijk voor je is, wat echt bij je past ? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Blijf bij dat gevoel en ga voor jezelf wat haalbaar is. Misschien is je droomwens niet realistisch en welke stap kun je wel doen. Als je wens op cijfer 10 van een meetlat staat, waar sta jij nu ? Wat heb je gedaan om zover te komen ? (je staat waarschijnlijk niet op de 0)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Wat zal een eerste volgende stap zijn en hoe blijf je daarbij trouw aan jezelf ? Hoe ga je nu verder ? Mijn eerste stap is,…………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Omdat ………………………………………………………………………………………………………………………………….. Daarna……………………………………………………………………………………………………………………………………. En dan……………………………………………………………………………………………………………………………………..
21
4 Wat doe ik ?
Het vraagt veel om bewust keuzes te blijven maken en dicht bij jezelf te blijven. Daarvoor is het nodig om dagelijks even ruimte en stilte voor jezelf te nemen. Dat kan door meditatie, wandelen, tekenen, een puzzel maken enz. Juist die stilte momenten zijn van belang om duidelijk te krijgen of wat je nu doet ook echt iets is wat je ook wilt. Dat betekent zeker niet alleen jouw zin doen. Het kan ook betekenen een ander een plezier doen, als dit jouw keus is. Hierbij hoort ook het accepteren van dat wat je niet kan veranderen. Heb de moed om te onderzoeken wat je wil, luister naar je intuïtie, erken dat niemand, dus jij ook niet- perfect is, toon compassie met jezelf en anderen, aanvaard dat het is zoals het is.
erkennen
intuïtie
compassie verbondenheid authenticiteit
moed
aanvaarden
Uit de rust die je krijgt om hier in stilte mee bezig te zijn, ontstaat nieuwe veerkracht. Je weet dat je goed genoeg bent, je vergelijkt je niet meer met anderen. Je hebt zelf de touwtjes in handen, omdat je je eigen keuzes maakt. Als dat kringetje rond is, wordt je authenticiteit zichtbaar en groeit je verbondenheid met anderen. Intuïtie verbeteren : Neem een moment voor jezelf, ontspan je helemaal en denk dan terug aan de dingen die je deze dag hebt mee gemaakt. Ga voor jezelf na of er momenten waren dat je intuïtief iets aan voelde Door dit regelmatig te doen, wordt je je steeds meer bewust van je lichamelijke, emotionele of mentale signalen .
22
5 Hoe laat ik los ?
Nieuwe wegen inslaan betekent ook het los laten van oude patronen en overtuigingen. Terug kijken zonder spijt en leven in het hier-en nu. Dat wat geweest is, is voorbij. Daar kan je niets meer aan veranderen. Bekijk dat op afstand, laat los en ga verder.
Werkblad los laten : Om een begin te maken met los laten….ga je jongleren. De meeste mensen zijn bij jongleren gericht op vangen van een bal, maar hoe meer je je hierbij richt op het vangen en vast houden van een bal, hoe moeilijker het wordt. (vergelijk het maar met het vast houden van een overtuigingen of patroon) Als je de bal op een juiste manier en op het juiste moment los laat, gaat het vangen vanzelf. Los laten dus ! Een andere manier om het fijne van los laten te ervaren, is het volgende : Kijk in je huis naar een zwaar voorwerp, bijv. een eettafelstoel. Til dit zo lang mogelijk zo hoog als je kunt. Hou vast….Jij bepaalt zelf de grens wanneer je los laat. Voel je hoe fijn het kan zijn om los te laten ? Hoe zou dat zijn om een gewoonte of een overtuiging los te laten ? Wat levert jou dat op ? Schrijf op een vel papier wat je wilt los laten, scheur het in kleine snippers, verbrand het waarbij je bewust afscheid neemt van de tekst. De snippers kan je ook in een ballon doen en dan weg laten gaan hoog de lucht in. Je bent nu bij je laatste stap. Het is tijd om als je alles hebt doorgenomen, nu eens te kijken in jouw spiegel :
Wat zie je?
Wie zie je ?
Wat zie je als je jezelf in de ogen kijkt?
Wat wil je zeggen tegen je spiegelbeeld ?
Wat zou je willen zien?
Wat denk je dat andere mensen zien als ze naar je kijken?
Welke emotie zie je als je in jouw ogen kijkt? 23
En…..mag je zijn zoals je bent ? Hang dan de vlaggen maar uit !
Ik hou van mij, want ik ben te vertrouwen Ik hou van mij, van mij kan ik op aan Ik hou van mij, op mij kan ik tenminste bouwen Ik hou van mij, op mij kan ik tenminste bouwen Ik hou van mij en ik laat mij nooit meer gaan Ik hou van jou is niet de sleutel tot een ander Maar ik hou van mij al klinkt het bot en slecht Want wie van zichzelf houdt die geeft pas echt iets kostbaars Als die ik hou van jou tegen een ander zegt Harry Jekkers : een gedeelte van zijn lied Ik hou van mij
24
6 Authenticiteit-test
Met het invullen van onderstaande test kun je nagaan in welke mate jij jezelf bent op de volgende vlakken: Jezelf zijn, jezelf zijn in relatie met jezelf, jezelf zijn in relaties met anderen. Ik hou vast aan mijn eigen mening, ongeacht wat anderen daar van vinden. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik ben vrijwel altijd trots op mezelf. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik ben altijd eerlijk tegen mensen, ook als ze zich daardoor gekwetst voelen. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 In mijn werk ben ik alleen vriendelijk tegen mensen als ik dat ook echt zo voel. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik ga ervoor om te bereiken wat ik wil. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik vertel wat ik voel. Bijna nooit 5 4 3
2
Bijna altijd 1
Fouten maken vind ik niet erg, daar leer ik van. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik volg mijn gevoel. Bijna nooit 5 4 3
2
Bijna altijd 1
Als ik iets niet weet of kan, vraag ik advies. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik vind het niet zo belangrijk dat anderen mij aardig vinden. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik vind het leuk om nieuwe dingen op te pakken. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik vind het belangrijk om te doen wat bij mij past. 25
Bijna nooit 5 4
3
2
Bijna altijd 1
Ik ben tevreden over mijn leven zoals het nu is. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Als ik ergens tegen op zie, bespreek ik dat met anderen. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik weet waar mijn grenzen liggen en zorg ervoor daar niet over heen te gaan. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik neem voldoende tijd voor mijn hobby’s en andere leuke activiteiten. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Ik vind dat ik er goed uit zie. Bijna nooit 5 4 3 2
Bijna altijd 1
Ik kan me ook ontspannen als ik in een groep ben. Bijna nooit Bijna altijd 5 4 3 2 1 Uitslag test authenticiteit 60 punten of meer: Jij bent in je gedrag heel authentiek. Je doet wat je hart je ingeeft en geeft je leven vorm zoals jij dat wilt. Je laat je daarbij niet onzeker maken door wat anderen vinden of door datgene wat 'hoort'. Realiseer je dat het echter verstandig kan zijn om soms rekening te houden met de mening van anderen. Jij bent eerlijk tegen jezelf en houdt geen verhalen achter om jezelf te sparen. Je neemt jezelf en het leven simpelweg zoals het is. Je houding getuigt van kracht en zelfvertrouwen: jij weet dat je negatieve gedachten, emoties en situaties best aankunt. Jij bent bijna altijd jezelf bij anderen. Je bent eerlijk en mensen weten waar ze bij jou aan toe zijn. Kijk wel uit dat je niet doorslaat: voor de onderlinge relatie kan soms een beetje toneelspel geen kwaad. Heb jij bijvoorbeeld een slecht humeur, dan is het niet eerlijk dat je vrienden daar onder moeten lijden. 30-60 punten: Jij bent in je gedrag redelijk authentiek. Meestal doe je wel wat je hart je ingeeft. Soms ga je tegen jezelf in, je voelt je dan te veel onder druk gezet om je aan te passen. Kijk uit dat je daarin niet doorslaat; rekening houden met anderen is een ding, een deurmat zijn iets anders. Jij bent redelijk eerlijk tegen jezelf. Liever heb je oog voor de leuke en prettige kanten van het leven en van jezelf, dan voor de werkelijke kanten ervan. Met je positieve blik houd je jezelf gelukkig en tevreden. Maar druk je negatieve zaken te veel weg, dan kan het zich tegen je gaan keren. Jij bent redelijk jezelf bij anderen. Waarschijnlijk zal het voor jou veel uitmaken wie die ander is. Is het iemand bij wie je je veilig en vertrouwd voelt, dan zul je een stuk eerlijker en spontaner durven te zijn dan bij mensen die je niet goed kent. Op zich niet erg, zolang je jezelf hier maar goed bij voelt. 26
30 punten of minder: Jij bent in je gedrag niet erg authentiek. Je vindt het moeilijk om te doen wat je zelf wilt en voelt en doet nogal eens dingen tegen zin. Ga eens na waarom je zo vaak afdwaalt van je eigen wensen en doelen. Zet het idee dat andere mensen of dingen belangrijker zijn dan jij en je gevoelens van je af. Jij bent niet zo eerlijk tegen jezelf. Je maakt dingen positiever dan ze zijn en drukt negatieve gedachten weg. Je ontneemt jezelf daarmee de kans om te leren van je tekortkomingen. Als je negatieve gevoelens en gedachten teveel onderdrukt, dan blijven ze je bovendien achtervolgen, net zo lang tot je er iets mee doet. Jij bent niet erg jezelf bij anderen. Je houdt je ware gevoelens en meningen voor je. De kans is groot dat je lijdt aan een gebrek aan zelfvertrouwen. Je bent bang dat, als je eerlijk zegt wat je denk en voelt, mensen je zullen afwijzen. Het beste dat je voor jezelf en anderen kunt doen is werken aan je zelfvertrouwen.
27
Interessante links :
Een leuke manier om eens te kijken wat coaching is, waar deze werkwijze van dit ebook ook op gebaseerd is. Is te zien op :http://www.youtube.com/watch?v=fKnsPBBRcGU&featureks
Voor het maken van wordclouds :http://www.abcya.com/word_clouds.htm
http://www.ted.com/talks/brenebrown_on_vulnerability.html (met Nederlandse ondertiteling)
www.suamcoaching.nl
www.facebook.com/suamcoaching
Literatuurlijst Brown, Brené, 2013 - De kracht van kwetsbaarheid. Uitgeverij Bruna. Brown, Brené, 2013 - De moed van de imperfectie. Uitgeverij Bruna. Hamburger,O, 2011 – Gelukkig werken.2011. Uitgeverij BoomNelissen. Kerr,P - Coaching met NLP,2005.2005. Uitgeverij Scriptum. Lingsma, M. & Broers, A. 2009 – Help. Ik blijf in balans. Uitgeverij Multi Media Coach.
28
Suam Coaching
Als dit werkboek wat bij je gedaan heeft waar je verder mee wilt of als je vragen hebt, dan is het handig om te weten dat je bij Suam Coaching naast coaching, ook terecht kan voor coaching per mail of skype. Wat kan coaching voor je betekenen ? Het voordeel van een paar coachgesprekken is, dat je blinde vlekken in beeld komen en dat wat je nu hebt geoefend (of aan het oefenen bent) meer verdieping krijgt. Het wordt beter toepasbaar wordt en geeft meer inzicht. Je kan hierbij denken aan : Ondersteuning bij de oefeningen, bij het reflecteren en bij het gaan toe passen. Omgaan met feedback geven en krijgen, grenzen stellen en met weerstand Inzicht krijgen in communicatiepatronen en effectief communiceren Keuzes maken m.b.v. dilemma-methode Enz. Ik wil van dit werkboek een groei-boek van maken en tips en aanvullende oefeningen hierin verwerken. Doe je mee ? Mail dan je ideeën naar
[email protected]
Wie is Josca Bos ? In 2011 ben ik gestart met mijn praktijk Suam Coaching, na een brede basis van ervaringen als coach, trainer, ambulant begeleider en leerkracht. Suam is het Latijnse woord voor “eigen kracht” en mijn uitgangspunt van coaching. Het boeit mij om te zien hoe mensen hun sterke kanten (her)ontdekken en gaan inzetten om weer verder te kunnen. Een belangrijke pijler hierbij is de balans tussen doen, denken, voelen en willen. Die kracht en balans heb ik gezien tijdens een reis door Tibet. De sterke en authentieke uitstraling van de Tibetaanse bevolking inspireerde mij om te onderzoeken welke aspecten een rol kunnen spelen om dit te bereiken en vast te houden. Daarnaast heb ik veel ideeën opgedaan uit de boeken van Brené Brown, de lessen van mijn coach- opleiders, de openheid van mijn coachee ’s, de intervisies met mijn collega’s. Marije, Suzanne en Lieke, bedankt voor het kritisch mee denken. Zie ook : http://nl.linkedin.com/in/joscabos https://www.facebook.com/SuamCoaching
29