Nr. 1 Jaargang 39
Werelddelen
Maart 2012
Thema: Werken te midden van geweld in Centraal-Amerika > Je geld of je leven! > Vrede: resultaat van gerechtigheid > ‘Liefde overwint geweld’
inhoud
Zo daalt Hij af in de verlorenheid van mensen
WERELD 4 6
Ravijn met twee verbindingen Wonen in gewelddadig Guatemala
DELEN 8 10
PartnerPlan: vanaf € 5 per maand! Een huis voor mevrouw Kulsum
VER WEG 13 16
‘Vrede is het resultaat van gerechtigheid’ Juan Carlos Lopez Matul uit Guatemala
DICHTBIJ
Onze website is vernieuwd! Welkom op www.woordendaad.nl
2
17 18
Joop Stolk uit Lutjegast India: tijden veranderen
DOOR DS. D.W. TUINIER, AAGTEKERKE
DOOR RINA MOLENAAR
woord
VOORAF
Jezus zoekt het verlorene Het is een bekend beeld dat de Heere Jezus gebruikt in Lukas 15. Een oosterse herder telt zijn kudde met honderd schapen. Eén schaap mist hij. Het is afgedwaald, weggezworven van herder en kudde. Arm dier. Zonder herder blijft het ronddwalen. Totdat het te pletter valt in een ravijn of een roofdier het verscheurt. Het is verloren. Zó is het ook met de mens. Wij willen niets meer met God te maken hebben. We lopen voor Hem weg. We zoeken het zelf wel uit. Dat is zonde. Jesaja 53 zegt: Wij dwaalden allen als schapen, wij keerden ons een iegelijk naar zijn weg; (…) Wij zijn dwalende schapen. Gelukkig dat God mensen zoekt. Hij ziet ons als verloren schapen. Hij laat de kudde achter en gaat dat ene, afgedwaalde, verloren schaap zoeken, met een bewogen, kloppend hart, vol liefde. Wat een goede Herder! Zijn zoektocht is niet zonder gevaren. De Herder gaat dezelfde weg als het eigenwijze, domme schaap. Zo daalt Hij af in de verlorenheid van mensen. Dat kost Hem Zijn leven aan het kruis. En dat voor verloren schapen, die vastgelopen, vuil en uitgeput, ten dode opgeschreven zijn. God is altijd en steeds weer de Eerste. Door Zijn Woord en Geest trekt Hij die schapen. Hij zoekt en… vindt. Waarom? Om die verloren schapen terug te brengen in Zijn schaapskooi. Dat is in de hemel. Vol liefde en ontferming draagt die trouwe Herder het schaap in Zijn armen en op Zijn schouder. Daar hoort het schaap de liefdesklop van het hart van de Herder. En zo gaat Hij de weg terug, stap voor stap. De Heere Jezus zoekt als de grote Herder mensen die verloren liggen in zonden en schuld. Hij wil ook u en jou op Zijn ‘schouder’ leggen. Daar is het goed. David zingt ervan in Psalm 23: De HEERE is mijn Herder, mij zal niets ontbreken.
Rina (links) met Jolanda.
Raak! Soms heb je van die ontmoetingen die ‘raak’ zijn. Ze houden je nog lang bezig en blijven je bij. Het zijn de momenten dat de ander je hart bereikt. Door zijn verhaal. Door haar blik in de ogen of een handgebaar. Je hart wordt geraakt. Een paar weken terug was het bij mij raak. M’n collega Jolanda Bout kwam terug van haar reis uit Guatemala. Ooit bezocht ik het land en daardoor weet ik dat onze partner te midden van geweld kwetsbaren probeert te bereiken. Soms met gevaar voor eigen leven. Jolanda raakte me toen ze haar verhalen en indrukken uit Guatemala met me deelde. Vol vuur vertelde ze over het werk van onze collega’s van de partnerorganisatie AMG Guatemala. Ze sprak over ontmoetingen met mensen die op de meest gevaarlijke plekken van het land werken. Hoe die mensen de liefde en passie die zij zelf hebben, uitdelen aan anderen die dat bitterhard nodig hebben. De ander, die onhoorbaar schreeuwt om liefde. Omdat hij het leven tussen geweld moe is en niet weet hoe het verder moet. Het raakt me te horen hoe deze mensen in een wereld van hard en wreed geweld liefde brengen op plaatsen waar geen ruimte voor liefde lijkt te zijn. Lees in dit nummer over Tita bij wie ontmoetingen tussen haar en anderen vaak raak zijn. En laat u door de verhalen raken, om vervolgens weer anderen te kunnen raken.
[email protected]
Meer verhalen lezen? Ga naar www.woordendaad.nl, zoekwoord Shorty.
3
wereld
DOOR JOLANDA BOUT (MEDEWERKER ONDERWIJSPROGRAMMA) EN RINA MOLENAAR
Ravijn
4
Werelddelen • maart 2012
Tussen sprookje en werkelijkheid
met twee verbindingen Stelt u het zich maar voor: een steil ravijn van ongeveer anderhalve kilometer lang. In het midden van het ravijn waar de twee kanten elkaar ontmoeten, loopt een stroompje dat uitmondt in een grote rivier. En die rivier komt uiteindelijk weer uit in de prachtige Atlantische Oceaan waar de zon in ondergaat. Het sprookje lijkt compleet.
Het ravijn dat aan de ene kant verbinding heeft met het sprookjesachtige staat aan de andere kant in verbinding met alles wat daar ver vandaan ligt. In het ravijn ontstond een krottenwijk: La Limonada. Er wonen nu meer dan 60.000 mensen, van wie het merendeel het platteland ontvlucht is tijdens de burgeroorlog. La Limonada is een Rode Zone: deze naam geldt voor de meest arme en gevaarlijke wijken van Guatemala City.
Tita Extreme armoede, gebrek aan onderwijs en werkgelegenheid, geestelijke duisternis en erbarmelijke leefomstandigheden, hiermee is de wijk grofweg getypeerd. Er is weinig of geen toekomstperspectief. Je aansluiten bij een bende is voor veel
jongeren het enige alternatief. Dat geeft een gevoel van solidariteit. Je hoort ergens bij, leeft ergens voor en je kunt in je onderhoud voorzien. Tita Evertsz Hahmann (53) zet zich, met de hulp van God, al 18 jaar in voor deze gemeenschap. Ze werkt met en voor de mensen hier. Overal is ze bekend en geliefd. Ze heeft twee schooltjes opgericht waar informeel onderwijs wordt gegeven. Daarnaast is er voor jongeren een vakopleiding, om ze een kans op een normaal leven te bieden.
mens iets moois schuilt. Soms zit het heel diep verstopt maar het is er.’ De scholen stralen warmte en liefde uit. De kinderen weten zich te midden van ellende en geweld veilig op school. In deze wijk zie je een vicieuze cirkel. Ouders groeiden zelf op te midden van geweld en hun aangeleerde overlevingsstrategie dragen ze over op de kinderen. De kansloosheid wordt versterkt door de slechte naam die La Limonada heeft. Als je daar een adres hebt, zul je niet snel een echte baan aangeboden krijgen.
Liefde kan wending geven
Tita gelooft dat de vicieuze cirkel alleen maar doorbroken kan worden door (Gods) liefde. En door meer goede rolmodellen in de wijk, die laten zien dat er een alternatief is voor leven in bendes.
Tita houdt van de mensen in La Limonada: ‘Er is hier ellende, armoede, criminaliteit en mensen lijden eronder. Maar in mijn werk ervaar ik dat er in elk
Uw gift is hartelijk welkom op bank 38.54.87.088 van Woord en Daad, o.v.v. onderwijs Midden-Amerika. Online doneren kan ook. Ga naar www.woordendaad.nl/ doneren.
5
DOOR RINA MOLENAAR
wereld
Werken aan
veiligheid, vrede en Wonen in gewelddadig Guatemala ‘Guatemala is een van de gewelddadigste* landen ooit. De kans dat een crimineel gepakt, laat staan gestraft wordt voor zijn misdaden, is vrijwel nihil. Het land is op weg een zogenaamde 'failed state' te worden, een mislukte staat, waar de overheid weinig meer te zeggen heeft.’ 6
Bij het verwerken van de vaak ongunstige nieuwsberichten – de NOS kwam recent nog met een video over de situatie in Guatemala – ontstaat vanzelf de vraag: ‘Hoe kan dit land uit deze situatie komen en heeft het zin in dit land te werken? Brian Dennett (45/directeur van onze partner AMG Guatemala) en Ruth Rodriguez (36/manager onderwijs- en adoptieprogramma AMG) zijn overtuigd: ‘Ja! Het heeft zin.’ Ruth: ‘Guatemala is een mooi land met warme en vriendelijke mensen. Maar tegelijk een land van pijn, armoede, gevaar en corruptie.’ Ook Brian noemt onafhankelijk van Ruth deze twee kanten van het verhaal. Beiden hebben een duidelijke visie op hun werk in dit gewelddadige land.
Niet verder denken dan vandaag Als je terugkijkt naar de afgelopen jaren is duidelijk dat gewelddadigheden tussen bendegroepen meer en meer toenemen. Oorzaak? Jongeren hebben geen toekomstperspectief, oordeelt Ruth. ‘Ze zien om hen heen hoe je ‘makkelijk’ geld kunt verdienen met corruptie. En ook met drugshandel kun je als arme rijk worden. Brian vult aan: ‘Veel jongeren hebben totaal geen zicht op hun toekomst. Ze denken niet verder dan vandaag. Zien zichzelf met hun 18e jaar niet meer in leven. Ze hebben een korte overlevingsmentaliteit. Letterlijk overleven. Wat kan betekenen een ander vermoorden om je eigen leven voorlopig zeker te stellen.’
Werelddelen • maart 2012
Shorty, verhaal van hoop! Shorty (30) geeft leiding aan twee opvangcentra voor ex-bendeleden en drugsverslaafden. Ondanks zijn verleden! ‘Mijn moeder verliet me al op jonge leeftijd. Een oudere vrouw nam mij in huis. Maar ik hoorde er niet bij. Ze mishandelde me psychisch en lichamelijk. Toen ik tien jaar was besloot ik op straat te gaan leven.’ Op zijn 13e was Shorty het straatleven beu: hij vertrok naar de VS. In San Diego hield de douane hem tegen en zijn verhaal deed hem in een kindertehuis belanden. Daar werd hij op zijn 14e jaar teruggestuurd naar Guatemala wegens slecht gedrag. Terug in Guatemala ontdekte hij tot zijn grote schrik dat zijn oude straatmakkers er niet meer waren. Opgepakt of
vermoord. Hij ging opnieuw terug naar de VS en sloot zich bij een bende aan. Shorty: ‘Op een dag spraken evangelisten me aan. De woorden: ‘Het maakt niet uit waar je vandaan komt, wie je bent of wat je gedaan hebt, God wil er voor jou zijn’, bleven haken. Ik dacht: mooi voor een ander, niet voor mij. Ik kwam in de drugshandel terecht, gebruikte zelf ook en gleed steeds verder af. Tot een zelfgekozen dood de enige uitweg leek. Elke keer zei een stem tegen me: Dood jezelf, dood jezelf! Ik besloot uit het raam te springen. Toen ik bijna zo ver was, zei een andere stem: Jezus is er, wat je ook gedaan hebt! Dit greep me aan en op dat moment veranderde mijn leven…’
Meer lezen over Shorty? Ga naar www.woordendaad.nl, zoekwoord Shorty. U vindt daar ook verhalen van Angel, Dominga en Tita.
verantwoordelijkheid In Guatemala zijn veel gebroken gezinnen zonder liefde en trouw. Dit jaagt jongeren de straat op, waar ze vriendschap en geborgenheid bij bendes proberen te vinden.
Rol van overheid Bij het overzien van alle problemen is de rol van een falende overheid duidelijk. Corruptie, geweld, gebroken familieleven en werkloosheid staan niet op zichzelf. Er zijn structurele misstanden. Brian weet zich geroepen als directeur voor AMG Guatemala. Brian: ‘Doordat de overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt, kunnen we moeilijk samenwerken en krachten niet bundelen. Corruptie ondermijnt alle vertrouwen. Daarom bidden we veel voor onze overheid. Zodat rechtvaardigheid weer gaat zegevieren.
Intussen proberen we samen met andere organisaties praktisch invloed uit te oefenen. Bijvoorbeeld door met bepaalde regeringsinstanties relaties aan te gaan en vanuit ons werk te zoeken naar mogelijkheden. Denk aan kinderbescherming en gezinsopbouw.’
Aandacht voor veiligheid AMG wil veiligheid, vrede en verantwoordelijkheid uitstralen. Ruth: ‘De kinderen komen soms gestrest op school omdat ze weer te maken hadden met direct geweld. Elk kind leeft in angst. De cijfers zijn schrikbarend: 75 procent van de kinderen in ons programma zijn getuige geweest van een moord op straat! Dat doet wat met kinderen en vraagt extra aandacht. In scholen zijn ze relatief veilig, al weet je het nooit. Leerkrachten kregen tot nu toe
geen specifieke trainingen maar er zijn wel plannen. Schoolpersoneel leeft ook te midden van geweld. Ze brengen kinderen altijd tot de deur naar buiten en kijken nauwlettend of familieleden klaarstaan om ze mee te nemen. Alleen over straat gaan is gevaarlijk. Verder zijn er strikte regels en worden kinderen bewustgemaakt van gevaren. Werken aan gedragsveranderingen heeft effect. Gelukkig zijn er ook veel jongeren die bewuste keuzes maken, de goede kant op.’
* De regio El Salvador, Honduras en Guatemala, de ‘Noordelijke Driehoek’ in Centraal-Amerika, kent het hoogste aantal moorden in de wereld: 44 per 100.000 mensen, 11 keer het wereldwijde gemiddelde van vier per 100.000. (bron: Wereldbank)
7
DELEN
Partner = VANAF € 5 PER MAAND BENT U PARTNER PartnerPlan… Een partner is een deelgenoot. In goede en slechte dagen… Als deelgenoot van PartnerPlan ondersteunt u verschillende projecten in Azië, Afrika en LatijnsAmerika om de dagelijkse levensomstandigheden van mensen te verbeteren. Dankzij uw maandelijkse giften!
Gezondheidszorg Guatemala Cubulco is een stadje op vijf uur haarspeldbochten rijden vanaf Guatemala
8
City of 20 minuten vliegen. En in Cubulco staat de christelijke kliniek Señorita Elena als enige gezondheidspost in de wijde omgeving. Met de bijgebouwen en woon- en logeerverblijven vormt het hospitaal een dorpje apart. De ruim 15.000 consulten per jaar spreken voor zich. De van oorsprong indiaanse Maya-bevolking rekent op Señorita Elena voor eerste hulp, medicijnen of zelfs operaties. Voor moeders met jonge kinderen is er een
consultatiebureau. Ondervoeding is nog niet uitgebannen. Ook arme gezinnen in het bergachtige achterland in deze regio krijgen aandacht. Van tijd tot tijd trekken mobiele teams eropuit om de moeders te leren huis en erf schoner te houden, kinderen vaker te wassen, voedsel af te dekken voor insecten en ander vuil. En er is praktische hulp voor aanleg en onderhoud van een moestuin.
Werelddelen • maart 2012
Help mee aan armoedebestrijding wereldwijd... via PartnerPlan! Bel ons 0183-611800 of ga naar www.woordendaad.nl/ partnerplan. Wilt u op de vereniging of via de kerk PartnerPlanfolders uitdelen? Geef het door en u ontvangt ze thuis!
deelgenoot! IN ARMOEDEBESTRIJDING!
Woord en Daad en haar partnerorganisaties bestrijden armoede in ontwikkelingslanden vanuit Bijbelse opdracht. Met structurele hulp dragen wij zorg voor kansarme mensen. Geef u op via www.woordendaad.nl/partnerplan of via de plakbon en maak uzelf deelgenoot in armoedebestrijding.
9
DOOR KEES VREEKEN
DELEN Woningbouw Bangladesh succesvol afgerond
Een huis voor mevrouw ‘Toen ik voor de eerste keer mijn nieuwe huis binnenging, voelde ik echt bovenaardse blijdschap.’ Aan het woord is mevrouw Kulsum Begum uit Dokkhin Gobindorkhill, regio Chittagong, in Bangladesh.Haar leven nam een wending door een kleine lening. Ze heeft nu een eigen volwaardig huis, ‘Happy Home’, dankzij een microkrediet van Christian Service Society (CSS), partnerorganisatie van Woord en Daad. Zij is niet de enige. In 2007 startte CSS met het project Housing Credit Fund, in samenwerking met Woord en Daad en de (Nederlandse) Wereldfoundation. Ruim 1500 gezinnen in landelijke gebieden bouwden zo een huis. Daardoor verbeterde de kwaliteit van hun huisvesting sterk.
Meerderheid vrouw Met de microkredieten helpt CSS de families niet alleen aan een goede en stevige woning, maar ook bij het aflossen van hun hypotheek. Daarnaast leren de huiseigenaars hun huis te onderhouden en veilig drinkwater en schoon sanitair te gebruiken. Een grote meerderheid van de deelnemers bestaat uit vrouwen (82 procent) met één of meer kinderen. Ze zijn in staat de maandelijkse (hypotheek)lasten te betalen; meest omdat ze ook al deelnamen aan het microkredietprogramma van CSS. Op allerlei manieren voorzien ze dankzij een startkapitaaltje in hun levensonderhoud, bijvoorbeeld door een straathandel.
Gemotiveerd Het huizenbouwproject is onafhankelijk geëvalueerd. Opmerkelijke uitkomst: 97
10
procent van de deelnemers vertelt dat buren en omwonenden door het project gemotiveerd zijn een soortgelijk huis te bouwen. ‘Het is prachtig’, reageren de huiseigenaren (83 procent). Of: ‘Veel beter dan het vorige’ (61 procent). Of: ‘Wat is het schoon en hygiënisch’ (43 procent). Het evaluatierapport is erg positief. Toch kunnen bepaalde zaken zeker beter. Zo adviseren de rapporteurs iets flexibeler om te gaan met de selectiecriteria, om in de toekomst ook andere doelgroepen te betrekken bij de huizenbouw.
Bijvoorbeeld mensen die nog niet deelnemen aan het microkredietprogramma. Omdat een verruiming ook risico’s met zich meebrengt, is het een kwestie van voor- en nadelen nauwkeurig afwegen. Een ander advies is meer samenwerking met de overheid te zoeken. Overigens neemt organisatie GHEL: Green Housing & Energy Limited (www.ghel.org) dit project over. Wat betreft voorlichting over hypotheekbeheer, hygiëne, water en sanitatie geldt: vooral doorgaan op de ingeslagen weg.
Werelddelen • maart 2012
IMPRESSIE
Je geld of je leven!
DOOR BRIGITTE CERFONTAINE
Kulsum Woord en Daad en Wereldfoundation treffen voorbereidingen om een vervolgtraject op te starten, waardoor nog meer woningen kunnen verrijzen. Die in Bangladesh tijdelijk voor bovenaardse blijdschap zorgen.
Waarom succesvol? - - - -
Grootschaligheid Financiële duurzaamheid Voorbeeldfunctie in gemeenschap Grote deelname vrouwen
De dreiging mijn zoon van elf te vermoorden als ik niet snel met 30.000 quetzal over de brug kom, is voor mij de limit. Ik Ga Terug Naar Nederland! Tijdens bijna 20 jaar wonen in Honduras en Guatemala maakte ik drie keer een gewapende overval mee, met automatische geweren en een mes op mijn keel, en ben ik ooit voor twee uur gekidnapt. Dit soort overvallen gaan over je eigen veiligheid. Maar nu is de grens bereikt van wat ik als moeder aankan. Ik woonde in Santa Lucia Milpas Atlas, een rustig dorpje 35 kilometer buiten Guatemala City. Afpersers hadden een mobiele telefoon en een brief in mijn tuin gegooid. In de brief stond in detail beschreven wie ik was, wat ik deed, dat ik veel op reis was, mijn autokenteken, en vooral, de naam van mijn zoon Joris met de eis dat ik ze (omgerekend) 3000 euro moest overhandigen. Anders zouden ze hem vermoorden. Meteen heb ik aangifte gedaan. Later belden de afpersers naar de mobiel en was er contact met hen. Een plan om via een speciale politie-eenheid de geldoverdracht te regelen en ze zo te kunnen arresteren, mislukte. Maar ja, de politie… Zodoende zal ik nooit te weten komen wie hier achter zat. In elk geval zou ik nooit meer rustig de deur achter me dicht trekken om op dienstreis te gaan met Joris thuis bij de oppas. Álle lagen van de bevolking worden bedreigd en afgeperst. Niet alleen de rijken, ook de gewone burgers en kleine bedrijfjes. Het afpersingsniveau wordt gewoon aangepast aan het inkomensniveau. Met alle emotionele gevolgen van dien. Mensen leven in een permanente stresssituatie: ze weten nooit wanneer het geweld toeslaat. Ook economisch heeft dit een enorme impact. Naar schatting gaat er meer dan 15 procent van bedrijfskosten op aan beveiliging. Veel bedrijven stoppen ermee omdat ze de dagelijkse afpersing niet meer kunnen betalen. Zodoende blijft er ook minder geld over voor scholing en is de cirkel rond: geweld gaat ten koste van ontwikkeling. In Nederland lik ik mijn wonden. Ondanks achterlating van een heel leven, inclusief vrienden, huisdieren en een eigen huis is de mogelijkheid naar een veiliger oord te vertrekken een luxe die lokale mensen niet hebben.
Brigitte Cerfontaine (43) is regionaal directeur voor Centraal-Amerika voor Solidaridad. Binnenkort neemt iemand deze functie over.
11
Attentie! In de hal is geen geldautomaat! Vergeet dus niet vooraf ruimschoots te pinnen!
DELEN
Naar Markt Houten!
DELEN
Goed excuus om te shoppen? De tweejaarlijkse landelijke Woord en Daadmarkt in Houten. Behalve voedingsmiddelen ook handgemaakte dus unieke artikelen, koopjes, activiteiten, gesprekken, gezellige dag, en… het allermooiste: alles voor het goede doel Woord en Daad. Dus miskopen uitgesloten!
Kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen, iedereen van harte welkom! Woord en Daad-comités uit het hele land zien ernaar uit dat u hen ‘total loss’ koopt. Tweedehands boeken alleen al: een reisje waard. Onze hoedenkramen maken hoofdbedekking betaalbaar. Kaarten, voor elke gelegenheid zijn er honderden.
Wat? Woord en Daad-markt D.V. zaterdag 21 april 10-16 uur Tomtom? 3992 AE Houten, Meidoornkade 24, Euretco ExpoCenter Geen tomtom? A27 afslag Houten, volg ANWB-borden Euretco ExpoCenter Details? www.euretcoexpocenter.nl; ook per openbaar vervoer bereikbaar Actueel? www.woordendaad.nl, agenda homepage
Kom met een lege maag en volle beurs. Vertrek met een gevulde maag en lege knip. Doen!
Voor en na Houten: bezoek Woord en Daad-winkels of W&D-webshops! Woord en Daad-winkels voor originele geschenken of tweedehands spullen: www.woordendaad.nl/winkels Webwinkels: www.fotokaartenlianneweststrate.nl www.fotokaartjebestellen.nl www.creasilverzwaan.nl: brocante, allerlei cadeautjes www.wwkidz.nl: jeugdboeken over kinderen in Zuidelijke landen
Spaaracties
Geef al uw postzegels, spaarbonnen en ‘oud geld’ af bij de W&D-infostand in Houten. Op www.woordendaad.nl/vrijwilligers comitéadressen voor afgifte, ook voor prijsoverzicht toegangskaartjes via Air Miles of bel 0183-611800. Let op! 1. Gouda’s Glorie spaaractie is gestopt. 2. Rocks’ zegels verlopen binnenkort dus lever ze nu in. 3. Shell verstrekt per 1 april geen spaarzegels meer. Losse Shellzegels, (half)volle kaarten? Lever alles in op Markt Houten of stuur meteen in wat u nog hebt.
12
Spaarpunten/Air Miles
Postzegels en ansichten
Alle gangbare spaarzegels, koopzegels, bonnen en punten welkom! We wisselen ze in voor contanten of artikelen, zoals te koop in Houten.
Wij sparen alle postzegels! Oud, nieuw, verzamelingen. Ook ansichten met dorpsgezichten/klederdrachten van voor 1960 welkom! Contactpersonen: J. van Geest, Zuiderkruis 50, 3902 XB Veenendaal.
[email protected] , tel. 0318-516253. Jan van Geest doet eerste selectie en frankeert kantoorenveloppen. J.P. van Heemst, Azaleastraat 11, 3245 CB Sommelsdijk,
[email protected], tel. 0187-483981 of b.g.g. 06-10135169. Jan van Heemst verzorgt eindverkoop.
Woord en Daad verzamelt Air Miles via groepssparen. Bestel toegangskaartjes met 25% korting. Bijv. Dolfinarium, Madurodam en Noorderdierenpark. Levertijd twee weken. Contactpersoon: Mw. T. (Teunie) Versluis-den Otter, J.W. van Puttestraat 61, 4233 EK Ameide,
[email protected], tel. 0183-602055.
ver weg
Werelddelen • maart 2012
DOOR kees vreeken
De strijd tegen geweld
‘Vrede: resultaat van gerechtigheid’ Vechten tegen armoede in een omgeving, geregeerd door geweld. St-Pierre Destine (50, Haïti), Missy Christie (41, Colombia) en Rómulo Gallegos (46, Nicaragua), vertegenwoordigers van onze partnerorganisaties, spreken uit ervaring. Ze reageren op enkele stellingen.
• Drugs- en wapenhandel zijn de belangrijkste oorzaken van het bestaan van straatbendes en de bijbehorende geweldsspiraal. St-Pierre Destine: In Haïti is armoede de belangrijkste oorzaak van het geweld en het bestaan van straatbendes. Vandaar dat er veel ontvoering is met afpersing. Missy Christie: Geweld komt op verschillende manieren voor. Hoe we het ook bekijken, we zoeken al snel incompleet, simplistisch en oppervlakkig naar oorzaken. In Colombia luiden de heersende wetten 'survival of the fittest', moraliteit die ieder zelf invult,
13
straffeloosheid, corruptie en ‘ieder voor zich’. Het geweld in Colombia begint niet met de drugshandel, maar lijkt daardoor wel onoplosbaar. De pijnlijke symptomen van geweld vragen altijd onze aandacht, maar het is vooral belangrijk de wortel van het probleem onder ogen te zien. Rómulo Gallegos: Wat is oorzaak en wat gevolg? Drugs- en wapenhandel zijn in ieder geval bedreigend voor de veiligheid. Het is erg moeilijk hiertegen te vechten. Lokale overheden kunnen geen werk bieden aan degenen die betrokken zijn bij criminaliteit. Voor hen is drugs- en wapenhandel de makkelijkste en snelste weg om geld te verdienen. Intussen zijn burgers hun leven niet zeker. Drugsdealers en wapenhandelaars gebruiken hun vele geld vaak om staatsambtenaren om te
14
kopen. Ze ondermijnen daarmee de wet en maken de Nicaraguaanse bevolking extra kwetsbaar.
• Om het geweldsprobleem te bestrijden, moet de regering investeren in goed onderwijs en meer banen, in het bijzonder voor de armen. St-Pierre Destine: Ja! Goed onderwijs en het scheppen van banen zal effectief bijdragen aan terugdringing van de geweldscijfers in Haïti. Haïtianen zijn harde werkers. Als de overheid goed onderwijs realiseert en banen creëert, zal dat in Port-au-Prince geweld en slumvorming tegengaan. Mensen gaan wonen waar ze werken. In het verleden gebeurde dit ook; nieuwe gemeenschappen werden
gevormd, nadat mensen zich ergens vestigden vanwege hun baan. Missy Christie: De eerste reactie is ja. De overheid, of beter, de overheden (nationaal, regionaal en lokaal) moeten proberen goed onderwijs en hoogwaardige werkgelegenheid te bevorderen en te vergemakkelijken, vooral onder de armsten. Het zijn twee terreinen waarop de Colombiaanse regering herhaaldelijk faalt. Vrede is het resultaat van gerechtigheid. De strijd tegen geweld en voor rechtvaardigheid moet een gezamenlijke inspanning zijn van overheid en samenleving als geheel, waarbij de staat het voortouw neemt. Rómulo Gallegos: Eens. Het geweldsprobleem is niet alleen de
Werelddelen • maart 2012
V.l.n.r. St-Pierre Destine, Missy Christie en Rómulo Gallegos.
‘M et geld zijn momenten van ontsnapping en geluk te koop in een verder troosteloos bestaan.’
Leven te midden van geweld Haïti
verantwoordelijkheid van de regering, ook van de samenleving, bedrijven en particuliere organisaties. Iedereen zou betrokken moeten zijn bij beleid om onderwijs te verbeteren en banen te creëren. Door werkloosheid gaan zowel geschoolde als ongeschoolde mensen op zoek naar illegale alternatieven om aan geld te komen. Dit gaat vaak gepaard met frustraties die kunnen leiden tot allerlei vormen van gewelddadigheid.
• De overheid, die de veiligheid zou moeten waarborgen, staat machteloos omdat overheidsgezag nooit breed erkend is geweest. Het is een mentaliteitsprobleem van het ‘volk’. St-Pierre Destine: Omdat de Haïtiaanse overheid in heden en verleden nooit heeft aangetoond echt te werken voor het welzijn van de bevolking, vertrouwt de bevolking de overheid niet. Geweld is dus niet zozeer een mentaliteitsprobleem, het is een gevolg van het afwezige vertrouwen. Missy Christie: In de realiteit van ons land bestaat ‘wij’ als een sociale groep,
maar niet als een gemeenschap. De maatschappij wordt gezien als agressor en daardoor zien Colombianen de overheid als schurk, want zij is de maatschappij in georganiseerde vorm. Bendes, guerrilla's en andere groepen bieden zekerheid en identiteit; wapens geven macht, gezamenlijk plichtsverzuim verschaft geld en met geld zijn momenten van ontsnapping en geluk te koop in een verder troosteloos bestaan. Vanuit deze context gezien is geweld niet zozeer een optie, maar altijd aanwezig. In huis, in het gezin, op school, in de overheid. Rómulo Gallegos: Veiligheid door de staat verloor geloofwaardigheid door corruptie van sommige regeringsautoriteiten. De bevolking verloor daardoor ook het vertrouwen in haar regering. Het volk heeft deels echter óók bijgedragen aan het voortbestaan van deze corruptie. Als we getuige zijn van een situatie waarin een burger of ambtenaar omkoopbaar en oneerlijk handelt en we doen niets, zijn we deel van dat systeem van onveiligheid. Het is tijd om alle corruptie te stoppen en ons niet stil te houden als we iets illegaals zien gebeuren.
Het aantal overvallen en berovingen in Haïti is hoog. In kringen van de intensieve drugshandel komen geregeld gevallen voor van zware criminaliteit. Uitbarstingen van openbaar geweld komen van tijd tot tijd voor. Individuele moordaanslagen en ontvoeringen zijn aan de orde van de dag.
Colombia Zware criminaliteit en terrorisme zijn sterk verweven met Colombia. De terroristische organisaties FARC en ELN, evenals drugskartels, en de zogenaamde nieuwe illegaal gewapende groeperingen zijn betrokken bij drugshandel en -productie, ontvoeringen, afpersing, smokkel en andere ernstige delicten.
Nicaragua Nicaragua staat bekend als een relatief veilig land. Toch is het er, mede vanwege de grote armoede, met name in de grote steden, vooral Managua, Granada en León onveilig, alsook in de toeristische trekpleisters aan het strand (San Juan del Sur). Bron: www.minbuza.nl, www.worldbank.org.
15
DOOR rina molenaar
ver weg
Wereld van
‘Alleen liefde
Naam: Juan Carlos Lopez Matul (30) Woonplaats: Amparo, in Verbenawijk in Guatemala City, Guatemala Gezin: woont bij moeder (vader overleden), broer, vier zussen en… 15 neefjes en nichtjes
‘God heeft alle Onderwijs en jij? Ik studeer onderwijskunde aan de San Carlos Universiteit in Guatemala-Stad. Hierdoor kan ik promotie maken. Ik ben gediplomeerd basisschoolleerkracht maar wil als directeur van een dagopvangcentrum verder op gebied van educatie. Onderwijzen is niet alleen informatie overdragen: het gaat om vorming van mensen voor het leven. Als er open communicatie is tussen leerkracht en leerling kunnen er veel innerlijke veranderingen optreden in de psyche van een kind.
Je motivatie? Dankbaar ben ik voor de goede docenten die mijn leven beïnvloed hebben. Graag wil ik nu zelf in het licht van het Evangelie kinderen ontzag en liefde voor onze Schepper bijbrengen en ze onze goede en slechte gewoontes als een spiegel
16
voorhouden. Het mooie aan kinderen is dat ze zelfs volwassenen die een muur rondom zich hebben opgetrokken, kunnen bereiken.
Welke verschillen zie je tussen scholen onderling? Er zijn privé- en overheidsscholen. Voor privéscholen betalen de ouders schoolgeld en boeken, klassen zijn vaak kleiner dan op overheidsscholen. Leerkrachten op overheidsscholen maken zich niet zo druk en geven vaak les zoals het hun uitkomt.
Hoe werk je te midden van het geweld in Guatemala? Door vertrouwen te hebben in God. Te allen tijde wijs handelen en dan helpt Psalm 119 vers 105 me: ‘Uw Woord is een lamp voor mijn voet en een licht voor mijn pad.’ God heeft alle dingen onder controle.
Hoe ziet de ideale school in Guatemala eruit? Ideale scholen, zijn die er? In China dromen ze daar ook van. Dat blijft dus altijd een droom. Maar volgens mij is het een gemeenschap waar al het personeel werkt met liefde en ontzag voor God. Dan kunnen we het verschil maken te midden van geweld.
Wat wil je tegen Joop Stolk* zeggen? In de cursus leerde u ons gepast te reageren op ervaringen met kinderen. Graag zou ik ook de intelligente betrokkenheid hebben die u liet zien. U bent een intellectueel. Tegelijk was de liefde van God in uw hart merkbaar en jaloersmakend. Dat blijft een herinnering voor mij en voor mijn collega’s bij AMG Guatemala. *Juan Carlos kreeg in Guatemala les van deze Nederlandse orthopedagoog.
Werelddelen • maart 2012
DICHTBIJ
verschil
DICHTBIJ
overwint geweld’
Naam: dr. Joop Stolk (67) Woonplaats: Lutjegast (Groningen) Gezin: Getrouwd met Marjoke van der Velde (65). Vader van Pieter en Hilde, Maarten en Geerjanneke. Opa van Maurits (7), David (5), Samuel (3) en Anna (10 maanden)
dingen onder controle’ Onderwijs en u? Ik was 18 en gaf voor het eerst les als stagiair. Vijfenveertig jaar later nam ik als hoofddocent afscheid van de Vrije Universiteit (VU). Naast wetenschappelijk onderzoek gaf ik al die jaren onderwijs aan studenten orthopedagogiek. In het werken met jonge mensen, voor kwetsbare kinderen, vond ik mijn roeping.
Waarom onderwijsvrijwilliger bij Woord en Daad? Na je pensioen moet je nog zo veel mogelijk gebruik blijven maken van je werkervaring, vind ik. Via de VU had ik al in Zuid-Afrika lesgegeven over de opvoeding van kinderen met ernstige handicaps. Die cursussen zijn in samenwerking met Woord en Daad bewerkt voor leerkrachten in Sierra Leone (over getraumatiseerde kinderen), Ethiopië (over misbruik van
kinderen) en in Guatemala (over geweld in het leven van kinderen).
Welke verschillen zag u tussen landen? Tijdens cursussen vallen alle verschillen weg. De overeenkomst is het enthousiasme van de cursusdeelnemers. Ze zijn leergierig en blij met alle nieuwe inzichten in hun werk. Mooi om mee te maken hoe ze aan het einde van de dag hun dankbaarheid uiten in een lofzang voor God. Dat is in alle landen waar we werken hetzelfde.
Hoe ervaarde u het geweld in Guatemala? Beklemmend. Honger is erg om te zien maar het geweld in dit land is me wekenlang bijgebleven. Geweld is een tijdbom onder de ontwikkeling van kinderen. Prachtig om te ervaren hoe jullie partner AMG Guatemala de
kinderen weer hoop geeft.
Hoe ziet de ideale school in Guatemala eruit? Als een oase in een woestijn van geweld. In de school worden kinderen opgevoed in de hoop dat ze beter in staat zullen zijn in de woestenij van agressie te overleven. Dé ideale school geeft kinderen het besef mee dat er ook in hun wereld van geweld een Verlosser is: Jezus Christus!
Wat wilt u tegen Juan Carlos zeggen? Jij viel me als eerste op bij de cursus. Het elan waarmee je werkte, de vriendelijkheid voor anderen. Jouw talenten liggen in de combinatie van betrokkenheid en gevoeligheid. Hiermee kun je veel voor kinderen betekenen. Alleen liefde overwint geweld.
17
DOOR joke martens
DICHTBIJ
India: tijden veranderen, gelukkig wel
Dagverblijf naar Diverse comités werven jarenlang met plezier voor een bepaald programma. Soms krijgen ze dan de mededeling dat de invulling daarvan is gewijzigd. Aha! Jammer? Nee, gelukkig! Stilstand is achteruitgang. Voorbeeld van zo’n veranderd project? ‘Warme maaltijden India’ voor kinderen van de Lambadis, een stam afkomstig uit de Gypsy-gemeenschap, gesetteld nabij het stadje Chilakaluripet in Andhra Pradesh. Het is 1997. AMG India start een dagopvangcentrum voor 500 van deze kleine jongens en meisjes. Voortaan krijgen ze elke dag gezond eten, maar ook kledingsets en medische zorg. Ze leren versjes, horen (Bijbel)verhalen en de ouders worden gemotiveerd hun kroost naar school te doen. Diverse kinderen komen daadwerkelijk terecht op de school van AMG. Al is er voor hen allemaal niet genoeg plaats. India kent leerplicht maar als er geen mogelijkheid is, houdt het op…
Verandering Het is begin 2011. Het dagverblijf staat er nog steeds maar het mooie is dat het doel is verbreed. Van de huidige 250 kinderen
18
Werelddelen • maart 2012
vormt brug school (3-8 jaar) volgen er nu 160 informeel onderwijs tot en met klas 2 (in Nederland groep 4) van de basisschool. De tijden zijn van 8 tot 4 uur. De kinderen krijgen een ontbijt, lunch en melk. Na twee jaar kleuterles leren ze lezen en schrijven. In de hoop dat ze daarna alsnog kunnen instromen in het reguliere onderwijs. Drie keer per jaar ontvangen deze leerlingen een nieuwe kledingset; op hun gezondheid wordt gelet. De overige 90 kinderen komen nog te onregelmatig om in het onderwijs ingedeeld te kunnen worden. Dat heeft de aandacht. Inmiddels opende de regering een extra school in de omgeving, zodat er scholingsmogelijkheden zijn voor alle kinderen.
Ouders En de (meestal ongeletterde) ouders? Elke laatste vrijdag van de maand komen dagverblijfmedewerkers bij hen thuis. En elke tweede zaterdag van de maand kunnen ouders elkaar ontmoeten op het dagcentrum. Deze sessies dienen om ze ervan te overtuigen dat scholing ook voor Lambadis noodzakelijk is. Dit leven is wel je lot, zoals het hindoeïsme leert, maar er
‘Iemand bracht het statiegeld zelfs contant!’ Joanne Blok-den Butter (47) uit Randwijk is secretaris van comité W&D Midden-Betuwe. Haar comité verzamelde –net als diverse andere comités– statiegeldbonnen voor warme maaltijden India. Tot begin vorig jaar. ‘Het was een aansprekend project. Heel concreet: je wist dat je met elke ingeleverde statiegeldfles van 25 eurocent daadwerkelijk zorgde voor een kindermaaltijd. In de nieuwe opzet krijgen kinderen maaltijden én onderwijs. Dat spreekt het publiek zeker ook aan: daarmee investeer je nog meer in hun toekomst. Inmiddels zijn mensen zo gewend aan het flessen inleveren voor Woord en Daad, dat ze daar wel mee doorgaan, ook voor een ander project. Wij schrijven elke maand in de winkel op de poster hoeveel statiegeld er is binnengekomen. Daardoor zien de gevers ook dat veel kleintjes één grote maken, zeker op jaarbasis. In één van onze winkels was de statiegeldbus door omstandigheden een tijdje weg. Er waren toen nogal wat mensen die vroegen wanneer hij terugkwam. Er was zelfs iemand die het geld contant bij een comitélid kwam brengen!’
is meer, er is een God! Dat kinderen vader helpen met ratten en muizen vangen op het land bij boeren, die per gevangen knaagdier iets betalen, best. Dat ze met hun ouders in afval en vuilnis meezoeken naar verkoopbare spullen, oké. Maar laat
ze ook naar school gaan. Zorg dat ze er netjes uitzien: gewassen, haren gekamd, nagels geknipt… Het dagverblijf fungeert als brug naar een echte school. Want… tijden veranderen. Gelukkig wel!
Van maaltijden naar scholing = transformatie, verandering. Meer kennis = meer hygiene = minder ziekten. Minder kinderarbeid = minder kinderleed. Meer aandacht krijgen = meer kind mogen zijn.>> 21 19
s d i k d l e r e W
DOOR JANNEKE WITZIER, MEDEWERKER COMMUNICATIE EN FONDSENWERVING
Ha jongens en meiden,
liefde
geweld
Guatemala is een prachtig land in Midden-Amerika. Helaas is het er ook gevaarlijk. In steden, maar ook daarbuiten, zijn ‘gangs’, bendes actief. Deze groepen jongeren overvallen en vermoorden mensen. De reden? Geld, of ruzie om drugs. Verbena is een grote arme wijk in Guatemala City, de hoofdstad. Middenin deze onveilige wijk staat een basisschool die steun krijgt van Woord en Daad. Kinderen leren hier dat er meer is dan geweld en narigheid. Ze krijgen er Bijbelles en andere vakken, maar ook veel liefde en aandacht van hun jufs. Daarnaast leren ze goed om te gaan met elkaar. Belangrijk, als je daarvan thuis weinig voorbeelden ziet! Deze keer een plaatjes-sudoku. De plaatjes hebben te maken met onderwijs en de kansen die daarbij horen, of een leven vol geweld. Let op: ieder plaatje mag maar één keer voorkomen in een rij, kolom of vak (1 vak = 6 hokjes, dik omlijnd). Als je het te lastig vindt om de plaatjes te tekenen, mag je ook de woorden in de juiste vakjes schrijven. Klaar?
werk
drugs
maaltijd
drugs
geweld
school
geweld
liefde
liefde
maaltijd
geweld
liefde
Mail de (gescande) oplossing voor 15 april naar
[email protected] of stuur naar Wereldkids, Postbus 560, 4200 AN Gorinchem. Vermeld altijd naam, adres en leeftijd. Kleurplaat graag per post. Succes!
kleurplaat: GEERTJE VAN DEN BROEK-DEN OUDEN
20
Postcode
Adres Woonplaats
maaltijd
geweld
Prijswinnaars kleurplaat/puzzel december www.woordendaad.nl/kids
Naam
werk
school
werk
maaltijd
liefde
maaltijd
Leeftijd
Werelddelen • maart 2012
dichtbij
DOOR joke martens
TIP TOPS
Kinderworkshop scrapbook succes!
Aha, staat dat ook op de website?
Nieuwjaarsevent W&D-jongeren
Afrika wordt weer een beetje gezonder. Hoezo? Eind oktober organiseerde comité W&D Hasselt een kinderworkshop scrapbook. Het idee is met allerlei scrapbookmaterialen een creatief aandenken te maken met een foto die de kids van thuis meenemen. Zo'n anderhalf uur is de groep enthousiast aan het fröbelen. Met 22 deelnemers is deze leuke en gezellige knutselochtend in de herfstvakantie beslist een succes! Opbrengst € 85,-. En dit is voor het jaarproject ‘Afrika, op je gezondheid!’
Wie www.woordendaad.nl als startpagina heeft en de dag begint met ‘gratis doneren’ van 10 eurocent (aanrader!) is al helemaal vertrouwd met onze vernieuwde website. In het begin is het altijd wat extra speuren. Lastig? Beetje wel maar juist daardoor doe je ontdekkingen. Suggesties of handige tips? Hartelijk welkom! Samen verbeteren we zo de gebruikersvriendelijkheid van de site. Mail uw opmerkingen en wensen naar onze webmaster (zie foto) Lianne Bal: l.bal@ woordendaad.nl. Dank!
Op 6-1 zijn ze er: bouw- en vakjongeren, aids- en ‘Young Ambassadors’. Te gast op ons eerste Nieuwjaarsevent in Gouda’s Driestar. Een middag en avond gevuld met gezelligheid, ophalen van reisherinneringen, én serieus discussiëren over onze rol in de wereld. De stellingen vereisen stevig denkwerk. Mevrouw Alie Vink-Heijkoop uit Oud-Alblas vertelt live (foto) waarom ze al zo lang en graag vrijwilliger is. Jongerencomitéleden raden aan ook een ‘joco’ te starten… Dat is thuiskomen vol verhalen!
Meer acties op www.woordendaad.nl/kidsinactie, www.woordendaadjongeren.nl/gedane-acties of www.woordendaad.nl/vrijwilligers.
Uw gift voor ons jaarthema ‘Afrika, op je gezondheid!’ Is hartelijk welkom op bank 38.54.87.088 van Woord en Daad. Omschrijving: jaarthema gezondheid. Kijk ook op www.afrikaopjegezondheid.nl.
Inkomsten 2011 Bangladesh Bangladesh BENIN BENIN Burkina Faso Burkina Faso Burkina Faso Colombia Colombia Ethiopië Ethiopië Haïti Haïti India Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen
GEZONDHEIDSZORG BANGLADESH VAKSCHOOL BANGLADESH VAKSCHOOL DEDRAS ONDERWIJS PROGRAMMA OPERATIONELE STEUN ACFIME MANAGEMENT NATUURLIJKE HULPBR. PROGRAMMA VOEDSELZEKERHEID CENTRUM VOOR VAKONDERWIJS SCHOLEN BOGOTA VAKSCHOOL / ARBEIDSBEMIDDELING NOODHULP DROOGTE AFRIKA MOEDER- EN KINDZORG CUL DE SAC NOODHULP AARDBEVING P&A HAÏTI LEPRAPAT REV.CENTR. BETHESDA CLUSTER GEZONDHEID BURKINA CLUSTER GEZONDHEID BANGLADESH CLUSTER ONDERWIJS TSJAAD GEZONDHEIDSZORG GUATEMALA INKOMSTEN TMF RED EEN KIND HULPVERLENINGSFONDS FONDS RABOFOUNDATION PARTNERPLAN BUNDELS VAN LIEFDE KINDERHULP
663.758,20 47.324,86 72.869,97 132.600,00 132.754,00 242.056,09 26.886,40 161.180,76 125.837,65 200641,65 2.519.778,42 136.248,33 432.945,23 48.930,06 78.743,06 54.749,95 175.637,57 57369,26 1.800.589,00 2.426.596,74 200.245,00 407.462,00 215.724,96 53.312,87
Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Nicaragua Sierra Leone Sierra Leone Sierra Leone Sierra Leone Sri Lanka Tsjaad Tsjaad Zambia Zambia Zuid-Afrika
DOORLEERFONDS KINDERADOPTIE KINDERADOPTIEINKOMSTEN INKOMSTEN MFS INKOMSTEN PRISMA ALG. INK. BUSINESS-PLATFORM LEDENBIJDR. BUSINESS-PLATFORM SBOS VAKJONGEREN CALVIJN COLLEGE JAARTHEMA LANDBOUW 2010-2011 JAARTHEMA GEZONDHEID AFRIKA STUDIEBEURZEN NICARAGUA OPERATIONELE KOSTEN ONDERWIJS VERSTERKING BEROEPSONDERWIJS LANDBOUWPROGRAMMA MAKOMP NOODHULP SIERRA LEONE NOODHULP NA OVERSTROMINGEN FORMATION PROFESSIONELLE UET BOUW KLASLOKALEN, TOILETTEN, HIV/AIDS ACTIVITEITEN ONDERWIJSPROGRAMMA BESTRIJDING HIV/AIDS OVERIGE INKOMSTEN TOTAAL
140.993,76 9.816.603,85 6.734.176,00 1.168.171,00 115.000,00 426.709,00 217.606,00 20.083,00 197.786,79 73.143,09 57.148,84 49.039,72 74.826,19 48.936,81 22.991,65 29.122,53 100.000,00 84.332,73 52.213,89 59.548,71 189.795,60 1.897.340,84 31.989.812,03
Woord en Daad hecht eraan om op transparante wijze haar giften te verantwoorden. Dit overzicht geeft inzicht op hoofdlijnen. Wilt u het totaaloverzicht zien? Ga naar www. woordendaad.nl/verantwoording. Hebt u geen internet? Schroom niet en bel ons. We sturen het u graag toe. Omdat de vaststelling van de jaarrekening nog niet afgerond is, betreft dit een voorlopig jaaroverzicht. De definitieve versie kan afwijken van deze opgave.
21
delen
DOOR aldwin geluk
Eerlijk leven
‘Eerlijke producten? Een christelijke plicht’ Werelddelen volgt in 2012 het leven van het gezin Megchelsen uit Sliedrecht. Vader Henk (59), moeder Audrey (57) en hun drie zoons (21, 17, 14) en twee dochters (23 en 19) vormen een gewoon gezin dat probeert in zijn leefwijze bij te dragen aan een eerlijker en rechtvaardiger wereld. Welke keuzes maken zij als het gaat om hun consumeergedrag, en wat zijn daarvan de gevolgen?
‘Eerlijke producten kopen? Het is een Bijbelse opdracht zorg te dragen voor de armen, en de arbeider recht te doen’, zegt Audrey Megchelsen. ‘Als ik eerlijke producten koop, weet ik zeker dat de arbeiders een eerlijk loon krijgen, en niet worden uitgebuit.’ Op de bank bij haar thuis in Sliedrecht vertelt Audrey Megchelsen over haar poging als moeder van vijf kinderen ook in haar leefgedrag bij te dragen aan een eerlijker wereld. ‘Koffie, thee, suiker, hagelslag, chocopasta, wijn, bier; dat kopen
we als gezin zoveel mogelijk fair trade van het keurmerk Max Havelaar’, vertelt ze. ‘Ja, dat is duurder, dus je merkt het in je portemonnee’, geeft ze toe. ‘Maar de meeste kerkgangers vinden het niet raar om een bepaald bedrag aan de zending te geven. Waarom zou je dan ook niet geld apart zetten om eerlijke producten te kopen?’ Voor sommige mensen, met name in de reformatorische gezindte, is dat niet vanzelfsprekend, zegt mevrouw Megchelsen, zelf christelijk gereformeerd.
Ze is als voorzitter en vrijwilliger actief in de Wereldwinkel in Sliedrecht. ‘Reformatorische christenen kennen doorgaans een eenvoudige leefstijl, hoewel er soms aan auto’s, meubels en kleding wel veel geld wordt besteed. Maar fair trade vinden ze dan ‘links’. Wat mij betreft heeft het daar niets mee te maken. Eerlijke handel stimuleren is wat mij betreft niet links of rechts, maar gewoon (fatsoenlijk) recht doen aan je naaste.’ Volgende aflevering: Zo krijg je je man aan de eerlijke koffie.
V.l.n.r. Gerjan (21), Benjamin (17), David (14), (moeder) Audrey, Eline (19), (vader) Henk, Ariënne (23).
Eerlijk leven Woord en Daad krijgt in de landen waar zij werkt steeds meer oog voor de gevolgen van ‘onze’ levensstijl in het Noorden op de levens van mensen in het ‘Zuiden’: de koffieboer in Colombia die eerlijke koffie produceert, kan dat alleen blijven doen als ‘hier’ mensen deze koffie willen kopen. En klimaatverandering die mede door onze CO²uitstoot ontstaat, heeft in Afrika meer droogte tot gevolg. Maakt ons dat zuiniger met energie? De komende tijd vraagt Woord en Daad op verschillende manieren aandacht voor een duurzame levensstijl. Onder meer door in elke aflevering van Werelddelen 2012 een kijkje te nemen bij de familie Megchelsen in Sliedrecht.
22
DOOR corjan rink
Werelddelen • maart 2012
Donateur stelt interessante vraag
Zo zit dat
Wie: Melia Wagtho (35), Ederveen Oprichter en eigenaresse van webwinkel voor handgemaakte meisjeskleding ROOS Lief en Eigenwijs Familie I Creatief I Spontaan I Muziek I Cappuccino
In hoeverre mag en kan ik de gegevens van mijn adoptiekind publiceren; wat is het privacybeleid van Woord en Daad ten aanzien van mensen en kinderen in het Z uiden? Woord en Daad antwoordt
Wie: Annelien Bom, coördinator administratie financiële adoptie De laatste jaren is er wereldwijd steeds meer aandacht voor de privacy van mensen. Zo mag een sponsor foto’s en gegevens van zijn financieel geadopteerde kinderen gebruiken op bijvoorbeeld een eigen website, maar het is dan wel belangrijk dit vooraf met Woord en Daad af te stemmen. Op deze manier is voor ons duidelijk waarneembaar waarvoor informatie wordt gebruikt. De foto’s en gegevens die Woord en Daad zelf plaatst op de website, gebruikt in informatiematerialen, zijn altijd met respect naar onze medemens in het Zuiden gemaakt en geschreven. We proberen ervoor te zorgen dat kinderen en volwassenen met waardigheid worden getoond. Om verkeerd gebruik te voorkomen, plaatsen we bovendien een filter op de foto’s van de kinderen op de site. Persoonlijke informatie waardoor kinderen en volwassenen in een land kunnen worden gelokaliseerd, gebruiken we niet op internet of via andere informatiematerialen. Privacy van de mensen in het Zuiden is voor ons belangrijk. Om een betrouwbare partner te blijven voor sponsor en kind!
COLOFON Werelddelen is een gratis kwartaaluitgave van Woord en Daad voor belangstellenden. Op verzoek kunt u ook alleen ons decembernummer ontvangen. Woord en Daad verbindt mensen over de hele wereld in hun strijd tegen armoede, vanuit Bijbels perspectief. We willen hiermee een bijdrage leveren aan duurzame verandering in Nederland en wereldwijd. Woord en Daad
Postbus 560, 4200 AN Gorinchem Spijksedijk 16e, 4207 GN Gorinchem Tel. 0183-611800 Fax 0183-611808
[email protected] www.woordendaad.nl
Leden raad van bestuur Ir. Jan Lock, voorzitter Drs. Dicky Nieuwenhuis
Manager Communicatie en Fondsen Rina Molenaar
Raad van toezicht
Voorzitter Ds. C. Westerink, Rijnsburg Secretaris J. Achterstraat-Floor, Rhenen Lid auditcommissie P.W. Nobel RA, Zwijndrecht Leden Ing. C. van Burg, Spui (gemeente Terneuzen) Dr. P. Honkoop, Barendrecht Dr. ir. R.A. Jongeneel, Veenendaal Mw. drs. M.C. v/d Lagemaat-Maaskant, Veenendaal Dr. ir. G. Nooteboom, Ede
Bankiers
Rabobank 38.54.87.088 ABN-Amro 50.98.11.566 t.n.v. Woord en Daad, Gorinchem Woord en Daad is een Algemeen Nut Beogende Instelling (anbi)
Giften/ontvangstbevestiging
Giften zijn hartelijk welkom. Graag met projectnummer. Projectnummer jaaractie Afrika: op je gezondheid!: 99.99.807. Om kosten te besparen zenden we normaliter geen ontvangstbevestigingen voor giften. Wilt u toch een ontvangstbevestiging, vermeld dit dan duidelijk op uw overschrijving. Bent u ondernemer en wilt u bijdragen aan het werk van Woord en Daad? Kijk op www.woordendaad.nl/ondernemers. Doelbestedingsratio 2010: 93,6%.
Voor testamentaire beschikkingen
Debatavond financiële adoptie’
luidt ons adres: Stichting Woord en Daad, gevestigd te Gorinchem. Onze stichting is ingeschreven onder nummer 41118168, bij de Kamer van Koophandel te Tiel en staat onder controle van een registeraccountant.
Redactie
Vrijdag 16 maart houdt Woord en Daad D.V. een debatavond met het thema ‘Adopteer een kind! Of liever niet? Debat over de impact van financiële adoptie, hier én daar’. Deze avond organiseren we vanwege het afscheid van Henk de Pater van Woord en Daad. Sprekers zijn Kees van der Staaij (Tweede Kamerlid SGP), Brian Dennett (directeur AMG Guatemala) en Leo Visser (directeur Red een Kind). Welkom! Gomarus College, Hoefslag 11, Gorinchem, aanvang 19:30 (19:00 koffie). Meer info www.woordendaad.nl of 0183-611800. Opgave vooraf verplicht!
Margreeth Boer, Aldwin Geluk, Joke Martens-Bevelander (redactiesecretaris/(eind)redacteur), Rina Molenaar (hoofdredacteur), Corjan Rink, Kees Vreeken.
Grafische verzorging
IDD concept.communicatie.creatie | www.idd.nu
Druk
www.thijsen.com Dit magazine is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier.
Oplage
77.400 exemplaren
Overname artikelen
Overname van artikelen is prima! Graag met bronvermelding. ISSN 1871-9570
23
Tekst: Jolanda Bout,
Achter de foto een wereld
medewerker Onderwijsprogramma
Foto: dr. Joop Stolk, onderwijsvrijwilliger
Dagelijks ‘heilige momenten’ Het bijzondere aan Tita is haar liefdevolle omgang met mensen: open en met respect. ‘Jij bent waardevol.’ Vanaf 1994 werkt Tita Evertsz Hahmann (53) in de gevaarlijkste achterbuurt van Guatemala City. ‘De kinderen die nergens bij horen…, horen bij ons! Wat Kan Ik Nu Voor Hen Doen?’ Tita gaat met God. Haar collega-straatwerkers en zij ervaren dagelijks dat juist hier de hemel de aarde raakt.
Familie Tembo www.woordendaad.nl
www.woordendaad.nl