Portret • Portrait
Welkom Welcome
De regio Hannover: leefbaar, centraal en internationaal
Hannover Region – chic, central, cosmopolitan
Een economisch krachtige metropool in het midden van Europa, een ideaal bereikbare locatie
An economic powerhouse in the centre of Europe, a perfectly
dankzij uitmuntende mobiliteitsconcepten, een levendige diversiteit van vrijetijdsmogelijkheden:
networked location thanks to superb mobility concepts, a
in de regio Hannover gaat dat allemaal samen met betaalbare woonruimte van hoge kwaliteit en
fascinating variety of recreational amenities – in Hannover
een ligging te midden van de natuur die uniek is voor Duitsland.
Region all these things go hand in hand with excellent but affordable housing and beautiful natural scenery that is closer
De geboortestad van het universele genie Gottfried Wilhelm Leibniz presenteert zich als inter-
to the city than anywhere else in Germany.
nationaal georiënteerde locatie voor innovatie, gebaseerd op een intensieve uitwisseling tussen wetenschap en bedrijfsleven. Het resultaat is een economische dynamiek die tot uitdrukking komt in toekomstgerichte branches als de medische industrie of de internationale positie van Hannover als locatie voor beurzen en congressen. Tot de onmiskenbare tekenen van levenskwaliteit behoren cultuur- en sportevenementen op het hoogste niveau, het magnifieke museumlandschap en de fantastische winkelmogelijkheden in een van de grootste voetgangersgebieden van Duitsland en in de schilderachtige binnenstad. Publieksmagneten als de beroemde Herrenhäuser Gärten en de unieke Erlebnis-Zoo Hannover,
Maschsee met uitzicht op het Neues Rathaus View of the New Town Hall from Maschsee Lake
legendarische grote evenementen als het Maschseefest of het grootste schuttersfeest ter wereld fascineren bewoners evenzeer als toeristen. Daarbij profiteren bezoekers van de stad van snelle
The home town of world-famous philosopher and mathema-
verbindingen: alle attracties zijn binnen een mum van tijd te beleven. En niet in de laatste plaats
tician Gottfried Wilhelm Leibniz is a cosmopolitan centre of
nodigt de groenste stad van Duitsland u uit voor veelzijdig natuurgenot, of dat nu sportief of
innovation which has evolved from its traditionally close links
heel ingetogen is. Joggers, skaters, fietsers en wandelaars hebben paradijselijke mogelijkheden
between science and business. This has led to a dynamic
rondom de Maschsee, in het enorme stadsbos de Eilenriede en in vele parken en beschermde
economy with thriving growth sectors, such as the life sciences,
landschapsgebieden.
and established the city’s international reputation as a leading venue for trade fairs and conferences.
Interregionaal is Hannover perfect bereikbaar via de snelwegen A2 en A7, het ICE-netwerk van Deutsche Bahn en Hannover Airport. Daarnaast zorgt het stads- en streekvervoer voor naadloze
The quality of life is evident at every turn: top-ranking
aansluitingen. Zo zijn ook de idyllische steden en gemeenten in de regio en recreatiegebieden
cultural and sports events, an impressive number of first-rate
als het Steinhuder Meer of de Deister-heuvelrug snel en comfortabel te bereiken.
museums, fantastic shopping in one of Germany’s largest pedestrian precincts as well as the picturesque old town.
Wij nodigen u van harte uit voor een wonderschoon verblijf in de regio Hannover!
Premium tourist attractions include the famous Herrenhausen Gardens and Hannover’s unique adventure zoo, whilst legendary events such as the Maschsee Lake Festival and the world’s largest Marksmen’s Fair never fail to attract huge numbers of tourists and locals. Visitors to Hannover particularly appreciate that everything is close at hand, so that all the different attractions can be reached in no time at all. Visitors from further afield can reach Hannover easily via the A2 and A7 motorways, the ICE rail network or Hannover Airport. We cordially invite you to come and spend a marvellous time in Hannover Region!
2
Inhoud Contents
Economie en onderwijs
Business and education
Made in Hannover
Made in Hannover
4
Eersteklas gastheer
Centre of science
8
Snel en direct op alle wegen
First-class host
10
Snel en direct bereikbaar
Fast, direct services everywhere
12
Toerisme en evenementen
Tourism and events
Culinaria en dansvloer
Culinary and dancefloor sensations
14
Feesten en festivals
Festivals and festivities
16
Kunst en cultuur
Culture and the arts
Fascinerend museumlandschap
Fascinating world of museums
18
Doek op!
Curtain up!
20
Sport en vrije tijd
Leisure and sport
Avontuur voor het hele gezin
Adventure for the whole family
22
Hannover, de sportstad
Hannover, city of sports
24
Shopping par excellence
Shopping par excellence
26
Herrenhäuser Gärten
Royal Gardens of Herrenhausen
28
Tuinen en recreatie
Gardens and recreation
Hannover: natuurlijk leefbaar
Hannover – the natural choice
30
Vakantieregio Hannover
Holidays in the Hannover region
32
Bezoekersservice
Visitor service
Informatie voor bezoekers
Visitor information
34
Colofon Uitgever/Published by: Hannover Marketing und Tourismus GmbH, Vahrenwalder Str. 7, 30165 Hannover · E-Mail:
[email protected] · Verantwoordelijk in de zin van het persrecht/Responsible for the purposes within the meaning of the German Press Act: Hans Christian Nolte · Redactie/Editor: Roland Heine · Tekst/Text: Jan Hetebrügge · Vormgeving/Layout: holodeck Planungsgruppe · Druk/Printing: BWH GmbH · Oplage/Circulation: 5.000 exemplaren/copies · Foto‘s/Photos: Isabell Adolf (1), Christian Wyrwa (2,5,17,19,23,26,27,28,32,35,36), TVN CONTENT GmbH & Co. KG (4), VW Nutzfahrzeuge (4), Swiss Life Deutschland Holding GmbH (4), Heise Medien Gruppe GmbH & Co. KG (4), VHV Allgemeine Versicherung AG (5), Michael Thomas (5,13), hannoverimpuls GmbH (6), INI (6), Medizinische Hochschule Hannover (6), Medical Park Hannover (7), Fotolia Bildpix.de (7,33,36), Stiftung Tierärztliche Hochschule Hannover (8), Laser Zentrum Hannover e.V. (8), Produktionstechnisches Zentrum Hannover, Fotograaf/Photographer: Sliwonik (8), Isabell Adolf (9), Fachhochschule Hannover (9), Deutsche Messe (10), Peppermint Event (10,11), Hannover Congress Centrum (11), EAC-GmbH (11), üstra Hannoversche Verkehrsbetriebe AG (12,13), Hassan Maramzadeh (12), Deutsche Bahn (12), Martin Kirchner (14,17,22,27), sol-gastro GmbH (14), Hannover Marketing & Tourismus GmbH (15), Sebastian Grote (16), Landeshauptstadt Hannover (17,19,29), Kunstverein Hannover (18), Daniel Richter – Foto/Photo Jasmin Mickein (18), Flughafen Hannover-Langenhagen GmbH (19), Staatsoper Hannover – Foto/Photo Marek Kruszewski (20), Commedia Futura – Traumatorium, Foto/Photo Ralf Mohr (20), Jörg Landsberg (20), Katrin Ribbe (21), Compagnie par Terre/Anne Nguyen – Fotografía/Photo Philippe Gramard (21), Erlebnis-Zoo Hannover (22), Wisentgehege Springe (23,36), Hannover 96 – Fotograaf/Photographer: zur Nieden (24), Hannoverscher Rennverein e.V. (24), Hochseilgarten Springe (24), eichels event GmbH – Fotograaf/Photographer: zur Nieden (25), Sportograf (25), H.B. Möller KG & Michaela Möller (26), ECE Projektmanagement G.m.b.H. & Co. KG (26), Nik Barlo jun. (28), Astrid Vogl (28), Christoph Maier (29), Lars Gerhardts (29,34), Landeshauptstadt Hannover – Fachbereich Umwelt und Stadtgrün (30), Karl Johaentges (30), Astrid Drotschmann (31), Aurélie Bur (32), Hans Heinrich Schmid (32), Ralf Orlowski (33), Stefan Holbein (36), Sprengel Museum Hannover (36)
3
Made in Hannover
Focus op innovatie De economische regio Hannover kenmerkt zich door een solide, toekomstgericht klimaat en een breed spectrum van bedrijfstakken, als vestigingsplaats voor industrieën, centrum voor dienstverlening en knooppunt van handel. Als beurs- en congreslocatie geniet Hannover internationale faam. De sterk ontwikkelde interdisciplinaire uitwisseling tussen bedrijfsleven en gerenommeerde onderzoeks- en ontwikkelingsinstituten staat borg voor innovatie en nieuwe ondernemingen. Daarnaast is de regio qua koopkracht, omzet en centrale ligging een van
Tv-showstudio 3 van TVN · TVN’s “Studio 3” television show
de meest succesvolle detailhandelslocaties van Duitsland. Overige in het oog springende kenmerken van de economische metropool Hannover zijn de centrale geografische ligging, de optimale verkeersinfrastructuur en de effectieve stimulering van het bedrijfsleven. Een keur van opleidingsinstellingen, een hoge vrijetijdskwaliteit en talrijke recreatiegebieden vervolmaken het locatieprofiel. Volkswagen Nutzfahrzeuge Volkswagen Commercial Vehicles
Heise-mediagroep Heise Media Group
Grote namen aan de Leine Merken van naam dragen de economische regio Hannover over de hele aardbol uit: ondernemingen als Bahlsen, BREE, KIND Hörgeräte, Komatsu-Hanomag, MTU Maintenance, Rossmann, Sennheiser Electronic, Solvay Deutschland en TUI zijn hier gevestigd. Bijzonder sterk vertegenwoordigd is de automobielindustrie, met leiders in technologie als Volkswagen Nutzfahrzeuge, Continental, Johnson Controls en WABCO. Grote verzekeraars als Concordia, VGH en VHV alsmede het Talanx-concern met merken als Hannover Rück en HDI-Gerling hebben hier hun hoofdkantoor, evenals de financiële dienstverlener Swiss Life. Nord/LB zet met de unieke architectuur van zijn hoofdkantoor zijn stempel op het stadsbeeld en behoort met de Sparkasse Hannover tot de toonaangevende kredietinstellingen van Noord-Duitsland. Op mediagebied zijn Swiss Life Duitsland · Swiss Life Germany
onder andere uitgeverij Madsack, Schlütersche Verlagsgesellschaft en tv-producent TVN spelers van nationaal belang. Ook de Heise-mediagroep bestuurt vanuit de Nedersaksische deelstaathoofdstad haar talrijke activiteiten. Vanuit Hannover zenden behalve ARD en ZDF ook verschillende commerciële radio- en televisiezenders uit, zoals Radio FFN, Antenne Niedersachsen, RADIO 21 en de shoppingzender CHANNEL 21.
Voor een sterke locatie · Adding up to a strong economic location
4
Made in Hannover
Focussing on innovation As an economic region, Hannover is firmly rooted in a wellestablished but forward-looking environment with a broad range of business sectors. The city is a premium industrial location, service centre and trade hub and also enjoys an international reputation as a trade fair and conference venue. The efficient and interdisciplinary transfer of knowledge between business enterprises and renowned research and development institutes is a reliable factor for encouraging innovation and business start-ups. In terms of spending power, turnover and central situation, the region is one of the most successful retail trade locations in Germany. Other salient features of the economic metropolis of Hannover are its central geographical location, optimum transport infrastructure and effective economic development schemes. Highly diverse educational institutions, excellent leisure amenities and numerous greenbelt recreation areas all add up to an impressive regional profile. Stad van snelle verbindingen · A city where everything is within easy reach
Global players on the banks of the River Leine Well-known brands ensure that the economic region of Hannover is represented all over the globe: companies such as Bahlsen, BREE, KIND Hearing Aids, Komatsu-Hanomag, MTU Maintenance, Rossmann, Sennheiser electronic, Solvay Deutschland and TUI all have their headquarters here. The automobile industry – including technology pioneers such as Volkswagen Commercial Vehicles, Continental, Johnson Controls or WABCO – plays a particularly important role. Major insurance companies, for example, Concordia, VGH and VHV, as well as the Talanx Group with its Hannover Re and HDI-Gerling brands, have their head offices here in Hannover, as does financial services provider Swiss Life. The iconic architecture of the head office of Nord/ LB features prominently on the city skyline. Nord/LB and Sparkasse Hannover are two of the Hoofdkantoor van VHV · VHV headquarters
leading banks in North Germany. The media sector is represented by major players such as the publishing companies Madsack and Schlütersche Verlagsgesellschaft and television producer TVN. And the numerous multimedia operations of the Heise Group are also controlled from the state capital. In addition to the two major German TV channels ARD and ZDF, various private radio and television companies also broadcast from Hannover, for instance radio ffn, Antenne Niedersachsen, RADIO 21 and CHANNEL 21, a teleshopping channel.
Mediacentrum in het Mendini-gebouw Media centre in the Mendini Building
5
Made in Hannover
Structuren voor succesverhalen De voortdurende samenwerking tussen bedrijven en wetenschappelijke centra ter plaatse is de motor van de brancheontwikkeling in Hannover. Het resultaat zijn regionale kenniscentra van topkwaliteit, die door de economische ontwikkelingsmaatschappij Hannoverimpuls gericht verder worden ontwikkeld. Daarbij ligt de nadruk op zes toekomstgerichte branches: automobielen, energie, informatie- en communicatietechnologie, medische en farmaceutische industrie, creatieve industrie en productietechniek. Op veel gebieden zijn er extra synergieën en overlappingen, ook over de branchegrenzen. Steeds meer startende ondernemingen maken gebruik van deze voordelen en versterken het profiel van Hannover als vestigingsplaats. De ontwikkeling en verbetering van de wetenschappelijke, economische en culturele infrastructuur wordt in hoge
Starterswedstrijd StartUp-Impuls · Support for start-ups
mate gesteund door de metropoolregio Hannover Braunschweig Göttingen Wolfsburg.
Medische industrie als motor voor groei De medische en farmaceutische industrie, gekenmerkt door een dynamische groei, neemt met
Met zijn brede aanbod van laboratorium- en kantoorruimte en
reeds meer dan 60.000 medewerkers op deze locatie een bijzondere positie in. De basis wordt
de eersteklas infrastructuur van het Medical Park Hannover
gevormd door instellingen van internationale faam als de Medizinische Hochschule Hannover
beschikt deze locatie over optimale condities voor de vestiging
(MHH), de Tierärztliche Hochschule (TiHo) en het International Neuroscience Institute (INI). Het
van bestaande ondernemingen en innovatieve oprichters in
Klinikum Region Hannover, dat met twaalf ziekenhuizen tot de grootste gemeentelijke klinische
de life science-branche. Hier zijn bijvoorbeeld het Fraunhofer-
ondernemingen van Duitsland behoort, geniet eveneens een excellente reputatie. Een hoogte-
Institut voor toxicologie en experimentele medische we-
punt voor de branche is de Biotechnica: de belang-rijkste life sciences-beurs van Europa wordt
tenschap alsmede het farmaceutische onderzoeksverbond IPF
iedere twee jaar gehouden op het beursterrein in Hannover. Deze uitmuntende condities worden
PharmaCeuticals gevestigd. De nieuwste grote investeringen
onderstreept door de organisatie van het be-langrijkste congres voor de Duitse medische stand:
zijn het Europese onderzoekscentrum voor diervaccinaties van
Hannover trad op als gastheer van de 116e Deutscher Ärztetag 2013.
Boehringer Ingelheim en het Niedersächsisches Zentrum für Biomedizintechnik/Implantatforschung (NZ-BMT).
Radiologie · Radiology
6
International Neuroscience Institute (INI)
Made in Hannover
Structured for success When it comes to economic development, Hannover banks on continuous cooperation between local business enterprises and scientific centres. This has led to many regional centres of excellence which enjoy strategic support from the regional business development company hannoverimpuls. The focus is on the six sectors which have been identified as having particularly sustainable growth potential, namely automotive, energy solutions, information and communications technology, life sciences, the creative economy and production engineering. Many areas profit from additional cross-sectoral synergies and interfaces. More and more startups are exploiting these benefits and have helped to enhance Hannover’s profile as a business location. The metropolitan region Hannover Braunschweig Göttingen Wolfsburg plays a central
Onderzoekslab · Research laboratory
role in promoting the development and consolidation of the scientific, economic and cultural networks.
Life sciences as a growth driver As a dynamic growth sector which has already created more than 60,000 jobs in Hannover
With its wide range of laboratory and office premises combined
Region, the field of life sciences holds a very special position which is also attributable to
with first-class infrastructure at Hannover Medical Park, the city
internationally renowned institutions such as Hannover Medical School (MHH), the University of
has ideal conditions to offer both established companies and
Veterinary Medicine Hannover (TiHo) and the International Neuroscience Institute (INI). Klinikum
innovative start-ups in the life sciences sector which are planning
Region Hannover is responsible for the management of twelve hospitals, making it one of the
to set up business in this region. For instance, it is already
largest municipally owned hospital groups in Germany. One of the highlights in this sector is the
home to the Fraunhofer Institute of Toxicology and Experimental
BIOTECHNICA, the leading European life sciences fair which is held in Hannover every two years.
Medicine and IPF PharmaCeuticals, a drug research company.
In recognition of these excellent conditions, May 2013 saw Hannover host the 116th German
The most recent major investments include Boehringer
Medical Assembly, the most important conference for the German medical profession.
Ingelheim’s European Research Institute for Animal Vaccines and NZ-BMT, Niedersachsen Centre for Biomedical Engineering and Implant Research.
Medical Park Hannover
7
Centrum van wetenschappen
Excellentie in onderzoek en onderwijs Het hoger onderwijs in Hannover biedt een uiterst compleet aanbod van studies en staat bekend om zijn uitmuntende wetenschappelijke kwaliteit. Daarvoor staan vier universitaire instituten, een instelling voor hoger beroepsonderwijs en verschillende particuliere academies. Dankzij de praktijk- en toekomstgerichte inrichting van hun studie starten talrijke afgestu-deerden uit Hannover hier ook hun beroepsmatige toekomst. In totaal telt de deelstaathoofdstad circa 40.000 studenten; meer dan 6.000 hiervan komen uit het buitenland. Met circa 22.000 studenten en zo'n 160 studies en deelstudies aan tien faculteiten is de Gottfried Wilhelm Leibniz Universität Hannover het grootste universitaire instituut van Niedersachsen. Een nieuwe mijlpaal is het samengaan met de universiteiten van Clausthal en Braunschweig in de Niedersächsische Technische Hochschule (NTH). Meer dan 7.000 studenten zijn ingeschreven aan de vijf faculteiten van de Fachhochschule Hannover (FHH). Als enige conservatorium van Niedersachsen neemt de Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover (HMTMH) een bijzondere positie in.
Laser Zentrum Hannover · Hannover Laser Centre
Vanuit Hannover de wereld in
Toonaangevend in geneeskunde
Op de gebieden productietechnologie en lasertechniek staan Hannovers onderzoekscentra
De Medizinische Hochschule Hannover (MHH), die pioniers-
aan de top. In het Produktionstechnisches Zentrum Hannover (PZH) in Garbsen wordt de
werk heeft verricht op het gebied van transplantatiegenees-
claim ‚wetenschap en industrie onder één dak‘ in de praktijk waargemaakt. Meer dan 800
kunde, geniet wereldfaam. Met ruim 2.800 studenten is dit
wetenschappers en technici werken hier samen met partners uit de industrie. Een belangrijke
de grootste medische opleidingsinstelling van Duitsland. De
stimulans voor de vestiging van bedrijven op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, en
MHH onderhoudt in het bijzonder in de biotechnologie nauwe
voor onderwijs dicht bij de industrie, is het Laser Zentrum Hannover. Deze onafhankelijke
banden met de bedrijven op het aangrenzende Medical Park.
instelling biedt onderzoek, ontwikkeling en advies op de gebieden fotonische technologie en
Hier is ook het imposante gebouw van de speciale INI-kliniek
lasertechnologie, en behoort tot de toonaangevende instituten van Europa. Het Laser Zen-trum
(International Neuroscience Institute) te vinden. Eveneens
bevordert technologieoverdracht en neemt deel aan nationale en Europese onderzoeks- en
internationaal toonaangevend is de Tierärztliche Hochschule
ontwikkelingsprogramma‘s.
Hannover (TiHo), waar ruim 2.400 studenten zijn ingeschreven en waarvan de historie teruggaat tot het jaar 1778.
Tierärztliche Hochschule Hannover University of Veterinary Medicine Hannover
8
Produktionstechnisches Zentrum Hannover · Hannover Centre for Production Technology
Centre of science
Leibniz Universität Hannover · Leibniz University Hannover
Cluster of excellence for research and teaching
Leadership in medicine
The tertiary education institutes in Hannover – which include four universities, one university of
Hannover Medical School has carried out pioneering work in
applied sciences and arts, as well as various high-ranking private academies – offer degree
the field of transplantation and has a worldwide reputation
courses in virtually every conceivable subject and are well-known for their excellent academic
for excellence. With more than 2,800 students, it is also the
quality. Thanks to the forward-looking and practical focus of many courses, numerous graduates
largest medical training centre in Germany. Especially in the
from Hannover’s universities also begin their career right here. The state capital has around
biotechnology sector, it cooperates closely with companies in
40,000 students, including 6,000 from abroad.
the nearby Medical Park. This is also where the striking building
With approx. 22,000 students and around 160 full- and part-time courses provided by ten
of the International Neuroscience Institute (INI) is located.
faculties, Gottfried Wilhelm Leibniz University in Hannover is the largest tertiary education institute
Hannover University of Veterinary Medicine, which has more
in Lower Saxony. The recent merger with the universities of Clausthal and Braunschweig to form
than 2,400 students and dates back to the year 1778, is also a
Niedersachsen Institutes of Technology (NTH) is a further milestone in Hannover’s development as
leading international institute.
a university location. More than 7,000 students have matriculated at the five faculties of Hannover University of Applied Sciences and Arts (FHH), whilst Hannover University of Music, Drama and Media (HMTMH) enjoys a special position as the only academy of music in Lower Saxony.
From Hannover out into the world Hannover is home to leading research centres in the fields of production and laser technology. Hannover Centre for Production Technology (PZH) in Garbsen puts into practice the vision of bringing business and industry together under one roof: more than 800 scientists and engineers cooperate with partners from industry here. Hannover Laser Centre provides a powerful incentive for firms to set up research and development facilities in this region and also promotes training closely linked to industrial practice. This independent establishment provides R&D and consultancy services in photonics and laser technology and is one of the leading European institutes in these fields. Hannover Laser Centre promotes technology transfer and participates in national and European R&D programmes. Campus van de Fachhochschule Hannover Campus of Hannover University of Applied Sciences and Arts
9
Eersteklas gastheer
De Messe: innovatie voor de wereld Als beursstad van internationaal belang kijkt Hannover terug op een traditie van meer dan zestig jaar. Tegenwoordig behoort het beursterrein tot de modernste in zijn soort en bekoort het door zijn karakteristieke architectuur, de multifunctionele uitrusting van de 29 hallen en paviljoens en door perfecte verbindingen. Het hele jaar door benutten bezoekers uit de hele wereld de uitmuntende tentoonstellingscapaciteiten. Hier worden technologische evenementen als de CeBIT, de Hannover Messe en de EMO Hannover tot centra voor innovatie. Andere
Congresevenement · Congress event
toonaangevende beurzen, zoals de Domotex, Ligna, Biotechnica, CeMAT en IAA Nutzfahrzeuge, onderstrepen regelmatig het belang van deze locatie als belangrijke stimulans voor de
Congreslocatie met vele gezichten
wetenschap. Ook voor vergaderingen en congressen is de
Of het nu gaat om de EXPO 2000 of het FIFA-WK voetbal 2006, om beurzen, sport- en muziek-
Messe een toonaangevend adres. Hart van het complex is het
evenementen of volksfeesten, de kwaliteiten van Hannover als gastheer zijn legendarisch. Maar
futuristisch ogende Convention Center, dat werd bekroond met
niet alleen bezoekers van grote evenementen profiteren van de hartelijkheid, de moderne infra-
de Location Award en dat de meest uiteenlopende ruimtecon-
structuur en de uitgebreide diensten die de deelstaathoofdstad te bieden heeft. Veelzijdige en
figuraties mogelijk maakt.
buitengewone locaties verlenen de stad het predicaat van uitmuntende congreslocatie. Congresbezoekers hebben een vrijwel grenzeloze keus: van het herbouwde kasteel Herrenhausen tot de eilandvesting, van de Erlebnis-Zoo tot de Arena zijn er unieke ruimtes voor evenementen van elke omvang. Wie hier bijeenkomt, geniet van een stad met korte routes, excellente vrijetijdsmogelijkheden, talrijke toeristische hoogtepunten en het comfort van zo‘n 400 hotelbedrijven. Door dit alles kunnen gasten genieten van een uiterst divers omlijstend programma. Na de vergadering naar het Maschseefest, het GOP-variététheater of een sportevenement? In Hannover kunt u uw congresverblijf op avon-tuurlijke wijze afronden – heel ongecompliceerd. En niet in de laatste plaats is HannoverKongress beschikbaar als effectieve partner voor de veelomvattende en individuele organisatie van alle soorten evenementen.
Expositiehal · Exhibition hall
Informatie over beurzen en tentoonstellingen Information on trade fair and exhibition offers Deutsche Messe | Messegelände | 30521 Hannover Tel. +49 511 89-0 | www.messe.de Informatie over congres- en vergadermogelijkheden Information on venues for conferences and conventions HannoverKongress | Vahrenwalder Str. 7 | 30165 Hannover Tel. +49 511 12345-444 | www.hannoverkongress.de Expowal · Expo Whale
10
First-class host
Hannover Congress Centrum
Scanbull-paviljoen · Scanbull Pavilion
Trade fairs and exhibitions – innovations for the whole world
A highly versatile congress location with many faces
Hannover has been a leading international trade fair venue for more than 60 years. The exhibition
Whether EXPO 2000 or the 2006 FIFA World Cup™, trade
centre is one of the most modern of its kind, with striking architecture and 29 halls and pavilions
fairs, sports and music events or even funfairs – Hannover’s
with multifunctional facilities and equipment as well as perfect transport connections. Visitors
hospitality is legendary. But it is not only visitors to the major
from all over the world come here year in, year out to make the most of its excellent exhibition
events who benefit from the friendliness, modern infrastructure
capacities. This is where technology events such as the CeBIT, HANNOVER MESSE or EMO
and comprehensive services available in the state capital.
Hannover serve as effective innovation hubs. Other flagship fairs, such as DOMOTEX, LIGNA,
A wide selection of diverse and extraordinary locations has
BIOTECHNICA, CeMAT and the IAA Commercial Vehicle Show, are regular reminders of the city’s
confirmed the city’s role as an outstanding congress venue.
role as a major impetus provider for the economy. The exhibition centre is also a popular location
Companies planning a conference are faced with an almost
for conferences and conventions, first and foremost the futuristic Convention Center, winner of
endless choice: from the rebuilt Herrenhausen Palace to an
the “Location Award”, whose extremely flexible design makes it suitable for events of all kinds.
island fortress, from an adventure zoo to an arena – there are unique premises for events on any scale. And once they arrive, visitors are delighted to find everything close together: excellent leisure amenities, numerous tourist highlights and the comfort of around 300 hotels. Accordingly, event organisers can put together a highly varied support programme to suit all target groups: after a business meeting, delegates can enjoy some fun at Maschsee Lake Festival, GOP variety theatre or a sports event. Anyone attending a conference in Hannover will find countless eventful ways to round off the day – and all arranged and organised for them without any fuss. That is just one of the services offered by HannoverKongress, an efficient partner ready to organise events of all kinds from start to finish and to suit any individual requirements.
Gedekte tafel in Schloss Marienburg, Pattensen · Festive dining at Marienburg Castle
11
Snel en direct op alle wegen
ICE
Met de GVH door de regio Hannover GVH services throughout the region
Hauptbahnhof Hannover · Central Railway Station
Boombranche logistiek
Perfect aangesloten
Volgens een Fraunhofer-studie uit 2009 is de regio Hannover
De centrale ligging in het Europese verkeersnetwerk is een van de talrijke troeven waarmee de
een van de meest dynamische vestigingsplaatsen voor logis-
economische regio Hannover zijn opwachting maakt. De snelwegen A2 en A7 behoren tot de
tiek in Duitsland, van uitzonderlijk nationaal en internationaal
belangrijkste wegverbindingen van Midden-Europa. Ook via het ICE-netwerk van Deutsche Bahn
belang. Daarbij doen de experts gewag van positieve condities
hebt u direct aansluiting op alle Duitse agglomeraties. Vanaf Hannover Airport worden meer dan
voor investeringen, een goede infrastructuur en kostensituatie
honderd bestemmingen direct aangevlogen. En het Mittellandkanal, de langste kunstmatige
alsmede een gunstige geografische ligging. Tegenwoordig
waterweg van Duitsland, verbindt Hannover met de grootste zee- en binnenhavens van het
biedt de branche in de regio Hannover werk aan circa 40.000
continent.
mensen. Als expanderende, multidisciplinaire branche speelt de logistiek ook in de toekomst een centrale rol in de bevor-
Milieuvriendelijk door de regio
dering van het regionale bedrijfsleven. Regelmatig worden
In het vervoersgebied Großraum Verkehr Hannover (GVH) zijn jaarlijks circa 190 miljoen passa-
onderzoeken naar bedrijfsruimtes uitgevoerd om marktconfor-
giers op weg met het openbaar vervoer. En dat op uiterst comfortabele wijze: in 2010 bezette
me aanbiedingen voor de vestiging en uitbreiding van bedrijven
Hannover bij een landelijk serviceonderzoek onder de vijftien grote steden de eerste plaats in
te ondersteunen. Daarnaast staan, vooral met het oog op
de categorie stads- en streekvervoer. Met zijn bus-, tram- en metronetwerk is de Üstra de
het potentieel van de uitbreiding van de EU naar het oosten,
belangrijkste dienstverlener op mobiliteitsvlak in het GVH-gebied. Als eerste Duitse vervoerson-
nieuwe infrastructurele maatregelen voor de deur.
derneming voldeed het aan de eisen van de EMAS-verordening voor milieumanagement. Sinds medio 2011 maken hybridebussen die aan de hoogste EU-milieunorm voldoen, het wagenpark compleet.
12
Fast, direct services everywhere
Perfectly networked Its central location in the heart of the European transport network is just one of numerous trump
Environment friendly regional transport
cards that the region of Hannover has in its hand. The A2 and A7 motorways are amongst the
GVH, the transport association which serves the Greater
most important road connections in Central Europe and the ICE rail network also provides direct
Hannover Area, carries around 190 million passengers on its
links to all German conurbation areas. There are direct flights from Hannover Airport to more
local public transport services every year. These services offer
than 100 destinations, and the Mittelland Canal, the longest man-made waterway in Germany,
maximum comfort and convenience: in 2010, Hannover was
connects Hannover with the major seaports and inland ports on the Continent.
awarded first place in the Local Public Transport category in a nationwide survey conducted amongst the 15 largest cities
Booming logistics industry
in Germany. üstra, which is responsible for the bus and light
According to a survey conducted by the Fraunhofer Institute in 2009, Hannover Region is one
rail network, is the main mobility services provider within the
of the most dynamic logistics locations in Germany and plays a leading national and international
GVH and was the first German transport company to satisfy
role. The experts praised the region’s positive investment climate, good infrastructure, low costs
the standards of the EC Eco Audit Environmental Management
and its convenient geographical location. The logistics business meanwhile accounts for approx.
Regulation. Since mid-2011, its fleet has included hybrid buses
40,000 jobs in Hannover Region and, as an expanding cross-sectoral industry, continues to play
which satisfy the most stringent EU environmental standard.
a central role in regional economic development. The availability of commercial and industrial sites is regularly monitored to promote site marketing for companies planning to set up business here or expand their existing facilities. New infrastructure projects are also in the pipeline to exploit the potential resulting from the enlargement of the EU towards the East.
Hannover Airport
‘Silberpfeil’, metrostation Kröpcke “Silver arrow” train, Kröpcke underground station
13
Culinaria en dansvloer
Restaurant Besitos · “Besitos” Restaurant
Strandlounge met uitzicht op de binnenstad · Beach lounge with view of the Old Town
H‘ugo‘s
Grenzeloze gastvrijheid Fijnproevers kunnen in Hannover een culinaire wereldreis ma-
Voor gezond, vers voedsel in de keuken thuis zorgen een rijke
ken. Specialiteiten uit alle landen, charmante cafés en bistro's,
selectie van meer dan zestig week- en boerenmarkten en
rustieke kroegen en eethuizen, stijlvolle bars en restaurants:
talrijke boerderijwinkels in de regio. Steeds vaker zitten hier
het gastronomische spectrum garandeert lekkernijen voor
ook biologische producten in het assortiment. De grootste di-
ieders smaak en ieders portemonnee. Van A voor Afghaans tot
versiteit onder één dak is te vinden in de Markthalle Hannover.
Z voor Zweeds noden creatieve chefs u aan tafel. Veeleisende
Dit trefpunt wordt ook graag opgezocht voor een cappuccino
genieters kunnen zich verheugen over een haute cuisine die
tussendoor, voor de lunchpauze of een gezellige vrije avond.
van gastronomieproevers altijd weer de hoogste waardering krijgt.
Dansen door de nacht Authentieke kroegen, elegante cocktailbars, discotheken voor
De regio serveert
alle muziekstijlen: de partyzone Hannover heeft een sterke
Het toegenomen bewustzijn voor regionale producten komt in
aantrekkingskracht, en dat niet alleen in het weekend. Elke
veel restaurants onmiskenbaar tot uitdrukking. De traditione-
avond zorgen fantasierijke spelers voor opmerkelijke muzikale
le Neder-Saksische keuken lokt daarbij vooral liefhebbers
programma's, live of vanaf de DJ-tafel. Van kleine clubs tot
van stevige lekkernijen als boerenkool met Bregenwurst,
ruim opgezette danstempels is er voor elk wat wils. Regelmatig
Calenberger Pfannenschlag (worst van kop- en buikvlees met
worden clubsessies in uiteenlopende stijlen georganiseerd, die
havergrutten) of Steinhuder Aal aan tafel. Maar ook het gevoe-
verrassen met buitengewone performances. De dancefloor-
lige gehemelte raakt in vervoering, bijvoorbeeld bij asperges
scene is qua dichtheid en diversiteit amper te overtreffen.
uit de vermaarde teeltgebieden in Burgdorf en Nienburg. Een zoete herinnering aan het koninkrijk Hannover is de beroemde Welfenspeise (toetje van melk en eiwit).
14
Culinary and dancefloor sensations
Hospitality with a heart Gourmets can make a culinary trip around the world without ever leaving Hannover. Specialities from all over the globe, cheerful cafés and bistros, authentic pubs and inns, smart bars and restaurants – the amazing choice guarantees something to suit every taste and every budget. International chefs invite you to sample creative cuisine ranging from distinctive Afghan flavours to delicious Vietnamese specialities. Discerning connoisseurs will be delighted to find haute cuisine that regularly earns top marks from restaurant guides.
Regional dishes – served with a flourish
Dance the night away
The renaissance of regional products is evident in many restaurants and traditional dishes from
Traditional pubs, elegant cocktail bars, clubs playing every
Lower Saxony appeal in particular to fans of substantial plain fare, such as curly kale with a
kind of music – Hannover’s party district exerts a magnetic
special type of pork sausage, Calenberger Pfannenschlag (minced meat with groats) or fried or
pull – and not only at the weekend. Every evening, creative
smoked eels from Lake Steinhude. But there are also specialities which are guaranteed to please
actors put on a range of fantastic music events, either live or
more delicate palates, such as local asparagus from the famous growing regions of Burgdorf and
with a DJ at the desk. From small select clubs to huge dance
Nienburg, or Welfenspeise (blancmange with a wine sauce similar to zabaglione) for dessert.
halls, the city has something for everyone. There are regular
More than 60 weekly and farmers’ markets as well as countless farm shops throughout the region
club sessions featuring highly diverse music styles and amazing
ensure a healthy supply of fresh fruit and vegetables and the share of organic produce is steadily
performances. The density and diversity of the dancefloor
rising. The greatest variety under one roof is to be found at Hannover’s covered market, which is
scene is in a class of its own.
also a popular meeting place for a quick cappuccino during the lunch break or after work.
english
Clubsessie · Club session
15
Feesten en festivals
Traditioneel en altijd weer nieuw Het hele jaar trekken Hannovers grote evenementen honderdduizenden bezoekers van ver en nabij. Traditierijke volksfeesten maken met talrijke hoogtepunten furore. En muziek-events van unieke concerten tot meerdaagse festivals lokken de fans in drommen.
Maschseefest · Maschsee Lake Festival
Fantastische party-agenda
Hoogtepunten in de regio
Ontspannen flaneren in de schaduw van oude bomen, glinsterend water, verleidelijke culinaria
Vuurwerk boven het water, begeleid door klassieke muziek en
en meeslepende concerten verwennen de zinnen: het is Maschseefest! Zuidelijke levensstijl,
verlichte boten: het Festliches Wochenende am Steinhuder
fantasierijke aanbiedingen voor het hele gezin en de heerlijke oevers dicht bij de binnenstad
Meer wordt aan en op Niedersachsens grootste meer gevierd
creëren het succesrecept voor dit evenement, dat tot de grootste volksfeesten van Noord-Duits-
met livemuziek, kunstnijverheid en vele attracties voor jong en
land behoort. Een grote traditie met steeds weer nieuwe verrassingen is het schuttersfeest van
oud. Een bijzonder spannende gebeurtenis zijn de grasmaaier-
Hannover, dat bijna 500 jaar geleden voor het eerst werd gevierd. Tien dagen lang draait alles
races in Thönse, waar waaghalzen op opgevoerde grasmaaiers
om flitsende kermisattracties en feestplezier voor groot en klein. Hoogtepunt is de schutterspa-
het tegen elkaar opnemen. In Lehrte fascineren technische
rade op zondag door de binnenstad.
meesterwerken aan de hemel de toeschouwers tijdens de
Zo'n 250.000 bezoekers zijn aanwezig als tijdens het Fête de la Musique meer dan 1.500
vliegdagen voor grote modelvliegtuigen. Tot de bekendste
musici de binnenstad in één groot openluchtpodium veranderen. Jazzfans maken een bedevaart
culturele evenementen van de regio behoren het internationale
naar Enercity Swinging Hannover, dat met hemelvaart voor het Neues Rathaus gehouden wordt.
muziekfestival MuSe in Seelze en Mimuse in Langenhagen,
Muzikale ontdekkingen worden geboden door het Masala Festival, de A-cappella-Woche en het
Noord-Duitslands grootste kleinkunstfestival.
openluchtfestival BootBooHook. Voor rock- en popfans zijn de TUI Arena, de EXPO-Plaza en de HDI-Arena het toneel van de grootste concerten.
16
Festivals and festivities
Traditions meet new trends All year round, there are mega-events in Hannover that delight huge numbers of visitors from near and far. Traditional funfairs with numerous highlights guarantee a fantastic atmosphere. Musical events ranging from an exceptional concert experience to a weekend festival attract crowds of fans.
Phenomenal party calendar Take a leisurely stroll in the shade of ancient trees, admire the sparkling water, succumb to culinary temptations and enjoy inspirational concerts – you can do all that and more at the annual Maschsee Lake Festival! Mediterranean lifestyle, fun and games for all the family and the
Fête de la Musique
magnificent lakeside promenades in the immediate vicinity of the city are the key to the success of this event, which is one of the largest festivals in the north of Germany. A long-standing tradition that never fails to come up with new surprises is Hannover’s Marksmen’s Festival, which dates back almost 500 years. For ten whole days, everything revolves around carousels and celebrations for the young and young-at-heart. The marksmen’s parade through the city centre on the Sunday marks the highlight of this event. Some 100,000 visitors converge on Hannover when more than 1,500 musicians transform the city into a huge open-air stage during the “Fête de la Musique”. Jazz fans congregate for the “enercity swinging hannover”, which is held in front of the New Town Hall on Ascension Day every year. The “MASALA World Beat Festival” and the “A cappella week” provide plenty of opportunity for discovering new musical talent, while major rock and pop concerts are staged in the TUI
Feestweekend aan het Steinhuder Meer Festive weekend at Lake Steinhude
Arena, EXPO Plaza and HDI Arena.
Highlights in the Region A fireworks display over the water, accompanied by classical music and illuminated boats: the “Lake Steinhude Weekend Festival” is celebrated on and around the largest lake in Lower Saxony and features live music, arts and crafts and a wide range of attractions for visitors of all ages. Two of the bestknown cultural events in the region are the international music festival “MuSe” in Seelze and “Mimuse” in Langenhagen, which is the most important festival of cabaret and small-scale performance in the north of Germany. The concerts in the “Summer of Culture” series feature international music stars and promising newcomers in unusual settings – in monasteries and churches, gardens, palaces and barns – and every year, they are joined by even more new and surprising venues. Schuttersfeest Hannover · Hannover Marksmen’s Fair
17
Fascinerend museumlandschap
Exposities zonder grenzen Opzienbarende projecten, kostbare collecties en, in de waarste zin des woords, richtinggevende exposities onderstrepen de reputatie van de regio Hannover als kunstmetropool. Hier wordt de beeldende kunst in al haar verschijningsvormen beoefend en bevorderd. Archeologie, natuurlijke historie en volkenkunde zijn andere accenten in het veelzijdige museumlandschap. Ook de geschiedenis van de techniek en het leven van alledag worden uiterst aanschouwelijk verteld.
Kunst en geschiedenis als belevenis Voor kunstliefhebbers wordt in Hannover de weg zelf een doel: de beeldenmijl aan de Brühl-
Kunstverein Hannover · Hannover Art Society
straße, de weelderige Nanas van Niki de Saint Phalle aan de Leineufer en de ‚Busstops‘ bij de haltes zorgen voor ontmoetingen met kunst onderweg. Het Sprengel Museum Hannover is een toonaangevend adres voor de kunst van de 20e en 21e eeuw. Tot de nationaal bekende musea
Op de rails en in de lucht
voor hedendaagse kunst behoren ook de Kestnergesellschaft, de Kunstverein Hannover en de
Kennis, gekoppeld aan een hoge avontuurlijke waarde
stichting Ahlers Pro Arte/Kestner Pro Arte. Als familiemuseum biedt het Landesmuseum Han-
onderscheidt ook de musea in de regio Hannover: in de
nover een fantastisch spectrum. Het bestaat uit zes collecties: de Landesgalerie, archeologie,
Klosterstollen-tunnel van de openbare mijn Barsinghausen
natuurlijke historie en vivarium, volkenkunde en een penningkabinet. Museum August Kestner
kunnen bezoekers met helm en overjas in het spoor van
spant een boog van de Oudheid tot het heden. Het ‚Wilhelm Busch − Deutsches Museum für
het zwarte goud treden. Hoe het de veenkolonisten eeuwen
Karikatur und Zeichenkunst‘ is een satirische grap voor het hele gezin, terwijl het Historisches
geleden verging, kunt u zelf beleven in het veenmuseum
Museum liefhebbers van land- en stadsgeschiedenis aanspreekt. In World of Kitchen (WoK),
van Schloss Landestrost in Neustadt am Rübenberge. In het
Europa‘s eerste keukenmuseum, wordt de menselijke voeding op sensuele en leerzame wijze
luchtvaartmuseum in Laatzen kunnen liefhebbers van tech-
geënsceneerd. Als dependance van het Historisches Museum presenteert het in 2013 geopende
niekgeschiedenis in gedachten het luchtruim kiezen, en ook de
Museum Schloss Herrenhausen – een instelling van de deelstaathoofdstad Hannover in opdracht
Welt der Luftfahrt op de luchthaven Hannover Airport neemt
van de deelstaat Nedersaksen – wisselende tentoonstellingen in de herbouwde zomerresidentie
een hoge vlucht. In het trammuseum Sehnde-Wehmingen valt
van de Welfen. En het Museum für Energiegeschichte(n) presenteert curiosi-teiten en klassiekers
historische spoorwegtechniek te bewonderen.
die onder spanning staan. Tijdens de ‚Lange Nacht der Museen‘ kunt u het diverse spectrum van de Hannoverse tentoonstellingshuizen in één avond leren kennen.
kestnergesellschaft
18
Fascinating world of museums
Exhibitions unlimited Spectacular projects, precious collections and pioneering exhibits all confirm Hannover Region’s reputation as a centre of art which cultivates and promotes the fine arts in all their many facets. There are also excellent museums devoted to archaeology, natural history and ethnology, including vivid portrayals of technical history and everyday life in centuries gone by.
Hands-on experience of art and history For art lovers, the journey becomes its own reward in Hannover: with the sculptures along Brühlstrasse, the opulent Nanas by Niki de Saint Phalle on the bank of the River Leine and the
Vluchtsimulator bij Welt der Luftfahrt Flight simulator, “World of Aviation”
futuristic BUSSTOPs, you encounter art face to face wherever you go. Hannover’s Sprengel Museum is home to one of the major collections of 20th and 21st century art. Other impressive contemporary art galleries which are well known far beyond the borders of this region include the Kestner Society, Kunstverein Hannover and the Ahlers Pro Arte/Kestner Pro Arte foundation. Hannover State Museum is the perfect destination for a family outing. It is divided into five collections – the State Art Gallery, the departments of natural history (with its vivarium), archaeology and ethnology, and the coin cabinet. The exhibits at the August Kestner Museum span all ages from prehistory to the present day. The Wilhelm Busch German Museum of Caricature and Critical Graphic Art offers amusing satire for young and old, while the Museum of History is sure to appeal to anyone interested in the history of Hannover and Lower Saxony. The World of Kitchen – WoK, the first European museum dedicated to kitchens, features an
Museum Schloss Herrenhausen Herrenhausen Palace Museum
informative presentation of human nutrition which simultaneously appeals to the senses. Herrenhausen Palace Museum, the rebuilt summer residence of the Guelph dynasty, is a new attraction that opened in 2013. Provided by the City of Hannover and sponsored by Lower Saxony,
Down the mine or up in the air
this facility is affiliated to Hannover’s History Museum and presents temporary exhibitions.
Presenting facts and figures in an entertaining way is
Another highlight is the Museum of Energy, which presents curiosities and classics – live and
the keynote of the museums in Hannover Region: in the
crackling with energy. During the annual “Museum Night”, when all the museums stay open until
“Klosterstollen”, a preserved coal mine in Barsinghausen,
late, visitors have the opportunity to see many museums in the course of one evening and with
visitors can don helmet and overalls and set out on the trail
just one ticket.
of the “black gold”. The Peat Museum in Landestrost Palace, Neustadt am Rübenberge, conveys a feeling of what life was like for the people of the peat bogs centuries ago. Laatzen Museum of Aviation is the museum of choice for those who are interested in the history of technology, and the new “World of Aviation” at Hannover Airport is also sure to inspire flights of fancy. Finally, the Tramway Museum in Sehnde-Wehmingen offers a fascinating display of historical railway engineering.
Museumnacht · Museum Night
19
Doek op!
Veelzijdig theaterseizoen
Podiumkunst van statuur
Het theaterlandschap van Hannover bekoort met een fantasti-
Het Staatstheater Hannover, met de onderdelen opera en toneel, speelt mee in de nationale top.
sche bandbreedte, van toneel via opera, ballet en musical tot
Uitmuntend bezette gezelschappen en gerenommeerde regisseurs, auteurs en choreografen
variété, cabaret en poppentheater. Of het nu staatstheater of
vestigen telkens opnieuw ook op internationaal vlak de norm. Talrijke particuliere theaters met
een particulier podium is, hoge kunst of lichte kost, hier zijn
spannende ensceneringen van boulevard tot avant-garde zijn in vele delen van de stad geves-
eersteklas culturele belevenissen elk seizoen gegarandeerd.
tigd. Als tourneetheater brengt het Theater am Aegi regelmatig grote producties van musical tot opera en presenteert het sterren uit muziek en comedy. In het Georgspalast betoverden ooit Zarah Leander en Heinz Erhardt hun publiek. Hier zet het GOP-variététheater deze lange entertainmenttraditie voort. Een societygebeurtenis par excellence is het Opernball, dat ieder jaar onder een nieuw motto wordt gehouden. Talenten uit de hele wereld dingen mee naar deelname aan de Internationaler Violin-Wettbewerb Hannover, het hoogst gedoteerde concours in zijn soort. En klassieke concerten staan in de koepelzaal van het HCC, de grootste concertzaal van Duitsland, op het programma. Als dansmetropool treedt Hannover tijdens de vermaarde festivals TANZtheater International en Oster-Tanz-Tage in het vizier van cultuurliefhebbers. Eenmaal per jaar maakt de 'Lange Nacht der Theater' op ruim twintig podia een afwisselende rondreis langs de theaters van de stad mogelijk. En elke twee jaar vindt met Theaterformen in Hannover een van de grootste Duitse theaterfestivals plaats.
Operabal in de Staatsoper Opera ball at the State Opera house
Traumatorium – Commedia Futura
Kiss Me, Kate – Staatsoper · KISS ME, KATE – State Opera
In het kasteel en onder de sterren Op de Hermannshof in Springe-Völksen dient een parklandschap aan de Deister als decor voor podiumkunst. De bezoekers van kasteel Landestrost in Neustadt am Rübenberge kunnen uitvoeringen in een historisch kader beleven. Een rustieke theater- en concertzaal in de groene periferie is de schuur van de Isernhagenhof. En cultureel genoegen onder de sterrenhemel bieden de Deister-Freilichtbühne Barsinghausen en de Freilicht- und Waldbühne Osterwald. Jaarlijks hoogtepunt in de regio zijn de talrijke evenementen in het kader van de culturele zomer.
20
Curtain up!
Junges Schauspiel Hannover – theater Ballhof Eins Young acting talent at the Ballhof Eins Theatre
TANZtheater INTERNATIONAL – Compagnie par Terre / Anne Nguyen
Calling all culture vultures …
Palatial setting or open air
The theatres in and around Hannover offer an impressive choice of entertainment, ranging from
The landscaped gardens of Hermannshof in Springe-Völksen
drama to opera, ballet and musical, variety theatre, cabaret and puppet theatre. Whether you opt
provide a magnificent setting for the performing arts, while
for the state theatre or a private ensemble, prefer highbrow events or light entertainment, you can
Landestrost Palace in Neustadt am Rübenberge adds a
be sure of top-class cultural productions every single season.
touch of authenticity to historic performances. The barn at Isernhagenhof on the outskirts of Hannover creates a rustic
First-rate drama
backdrop for plays and concerts. Deister amphitheatre and the
The opera and drama sections of Hannover State Theatre are leading lights in the German theatre
open-air theatre in Osterwald forest guarantee unforgettable
environment. Perfectly cast ensembles, inspired directors, authors and choreographers stage
cultural experiences under the stars. The numerous events
productions that have no need to fear international comparison. All over the city there are
that make up Hannover’s “Summer of Culture” are yet another
numerous private theatres which feature exciting productions ranging from light comedy to
annual highlight.
avantgarde. Theater am Aegi regularly stages musicals and operas by visiting ensembles and also serves as a venue for performances by musicians and comedians. Georgspalast is where Zarah Leander and Heinz Erhardt once captivated audiences and GOP Variety Theatre now continues its long-standing tradition of entertainment. One of the highlights of the social season is the opera ball which is celebrated under a different motto every year. Talented violinists from all over the globe audition for the “Hannover International Violin Competition”, which promises high monetary rewards for the prizewinners. Classical music is performed in the largest concert hall anywhere in Germany, the HCC “Kuppelsaal”. During the famous TANZtheater INTERNATIONAL and Easter Dance Festival, Hannover is the focus of attention for dance aficionados. The annual “Theatre Night” gives people the chance to enjoy a fascinating look behind the scenes at more than 20 theatres. Hannover is also the venue for the biennial “Theaterformen”, one of the largest German drama festivals.
21
Avontuur voor het hele gezin
Exotische landschappen De Erlebnis-Zoo Hannover behoort met zeven fantastische themawerelden, meer dan 3.000 dieren en dagelijkse dierenshows en voederbeurten tot de belangrijkste toeristische attracties van Noord-Duitsland. Hier glijden de bezoekers per boot over de Zambesi door de savanne, volgen ze het pad van de evolutie naar de gorillaberg of observeren ze olifanten, tijgers en pythons in het junglepaleis. In de Outback wachten kangoeroes, emoes en wombats tijdens een expeditie tegen een gloeiend rood decor. De route door het Canadese landschap van Yukon Bay doet lang vervlogen gouddelversromantiek herleven. Wolven loeren met amberkleurige ogen, kariboes en bizons trekken voorbij, en de romp van het vrachtschip de Yukon Queen brengt de onderwaterwereld van de ijsberen heel dichtbij. Overal bieden uiterst moderne, natuurlijke verblijven de dieren mogelijkheden om te schuilen en
Yukon Bay, Erlebnis-Zoo Hannover · Yukon Bay – Hannover Adventure Zoo
maken ze onvergetelijke ontmoetingen mogelijk. Kinderparadijs Mullewapp met zijn knuffelweide zorgt bij de kleintjes voor fonkelende ogen. En op Meyers Hof met zijn historische vak-
Bonte onderwaterwerelden
werkschuren kunt u genieten van een pure Neder-Saksische
In Hannover-Herrenhausen beleven bezoekers op 3.500 m² aquatische biotopen van de Leine
plattelandsidylle, inclusief culinaire attracties.
via de Cariben tot en met de Amazone. Of het nu mosselen, zoetwaterroggen of piranha's zijn: het eerste tropische Sea Life in Duitsland herbergt meer dan 3.500 onderwaterwezens in 37 bassins. In de acht meter lange glazen tunnel van het oceaanbassin zijn bezoekers op slechts een paar centimeter gescheiden van haaien en zeeschildpadden!
Ongerepte natuur dichtbij Eind 17e eeuw werd de Tiergarten Hannover door hertog Johann Friedrich aangelegd in het stadsdeel Kirchrode. Tegenwoordig draaft hier een 200-koppige kudde wilde damherten vrij rond, en geen afzetting die mens en dier scheidt. Wilde zwijnen en wilde paarden kunnen in omheinde gebieden worden bezichtigd. In wisentpark Springe ten zuiden van Hannover vinden honderd soorten wilde dieren hun thuis. Geheimzinnige wolven, elegante visotters, stoere wisenten en prachtige bruine beren vormen samen de fascinerende diversiteit in het 90 ha grote dierenpark. Een informatiecentrum biedt actieve project- en avonturendagen en begeleide kinderverjaardagen en stimuleert zo de fantasie en ontdekkingslust van de jongere bezoekers.
Boot op de Zambesi – Erlebnis-Zoo Hannover Boat trip on the Zambesi - Hannover Adventure Zoo
22
Adventure for the whole family
Damherten in Wisentpark Springe Fallow deer at Springe Bison Reserve
Oceaanbassin bij Sea Life · Ocean aquarium at SEA LIFE
Exotic landscapes With its seven fantastic theme worlds, Hannover Adventure Zoo is one of the most important tourist attractions in northern Germany, where you can observe more than 3,300 animals and watch daily shows and feeding times. Take a boat down the Zambezi through the savannah, follow the Evolution Trail to the top of the Gorilla Mountain, or observe elephants, tigers and pythons in the Indian Jungle Palace. Kangaroos, emus and wombats await you as you make your expedition across the shimmering red landscape of the Outback. Relive the thrill of the Gold Rush as you wander around the Canadian scenery of Yukon Bay, where wolves with glowing amber
Troep wolven in wisentpark Springe Pack of wolves at Springe Bison Reserve
eyes lurk in the background, while caribou and bison stroll past. Enter the hull of the Yukon Queen freighter and experience the underwater world of the polar bears. These state-of-theart, natural-style enclosures allow the animals to withdraw from public view and afford visitors
Indigenous species
unforgettable experiences.
The Tiergarten (Deer Park) in the Hannover district of Kirchrode
The Mollywoop children’s paradise with pets’ corner is guaranteed to make young eyes shine.
was originally set up by Duke John Frederick in the late 17th
Meyer’s Farm, with its historical half-timbered barns, shows idyllic rural life of Lower Saxony as it
century as a private hunting ground. A herd of 200 fallow deer
used to be, including culinary attractions.
now roams free, with no fences between visitors and animals. There are also enclosures with wild boar and wild horses.
Fascinating underwater worlds
Visitors to the Wisentgehege (Bison Reserve) in Springe to the
On an area of 3,500 square metres in the Herrenhausen district of Hannover, visitors can
south of Hannover can admire 100 different species of wild
experience the whole range of aquatic habitats from the River Leine to the Caribbean and the
animals: mysterious wolves and sleek otters, massive bison,
Amazon: with shellfish, freshwater stingrays and piranhas, Germany’s first Sea Life tropical
magnificent brown bears and majestic birds of prey make up
aquarium is home to more than 2,500 aquatic creatures in 37 maritime habitats. In the eight-
the fascinating diversity of this 220-acre wildlife park. A forest
metre long glass tunnel of the ocean aquarium, the spectators are only inches away from majestic
education centre offers hands-on projects and special themed
sharks and turtles. A breathtaking path through the tropical plants of the rainforest leads across
days and also organises children’s birthday parties, helping to
an amazing glass bridge, under which Cuban crocodiles lurk in the crystal clear water, baring
capture the imagination of young visitors and encourage them
their teeth.
to discover more about the animal kingdom.
23
Hannover, de sportstad
Hoogste divisie! In de populairste sporten wordt Hannover door verschillende clubs op het hoogste niveau vertegenwoordigd. Emotionele pieken zijn gegarandeerd als de voetbalprofs van Hannover 96 in de HDI-Arena, het stadion van het FIFA-WK 2006, op jacht gaan naar doelpunten. Pure spanning en dynamiek bieden de handballers van TSV Hannover-Burgdorf in de Swiss Life-hal. En ook in waterpolo, rugby en hockey zijn wed-strijden op het hoogste niveau te beleven. Van april tot oktober is de Neue Bult Langenhagen het toneel van de volbloeden op een van de modernste renbanen van Duitsland. Voor grote sportevents zijn de condities in Hannover optimaal. De German Classics als paardensportevenement van topklasse, de wielerronde Velo Challenge Hannover en de Marathon Hannover, die nationaal meetelt, zijn jaarlijkse bewijzen hiervan. Hannover 96
Diversiteit voor iedereen
Onder de populairste events in de recreatiesport zijn de triatlons aan de Maschsee en in de waterstad
Hoogste divisie, dat kunnen Hannovers recreatiesporters ook
Limmer, net als de evenementenreeks ‘Skate by night’ voor inline-skaters. En aan de Blauer See in
van zichzelf zeggen. Bij circa 750 sportverenigingen zijn meer
Garbsen tonen aanhangers van de wakeboarding- en wakeskate-scene hun spectaculaire sprongen
dan 100.000 mensen aangemeld. Volgens een studie van de
en trucs.
universiteit van Osnabrück is Hannover zelfs de Duitse sport-
Golfers vinden in de regio Hannover een groot aantal clubs, die in fraaie landschappen voor een
hoofdstad, want 80 procent van de inwoners is hier tenminste
schappelijke greenfee uitnodigen om te putten en te pitchen.
eenmaal per week een uur lang sportief bezig. Van aikido tot
Als vrijetijdsvermaak of als managementtraining biedt de Hochseilgarten Springe een parcours van
waterskiën vindt iedere bewegingslustige de passende sport.
boomstammen en kabels tot 20 meter hoogte. Ook het klim- en avonturenpark SeaTree in Mardorf
Bij een vereniging of in de sportschool, rondom de Maschsee
aan het Steinhuder Meer, dat 27 klimstations in drie moeilijkheidsgradaties omvat, nodigt u uit voor
of in het stadsbos Eilenriede.
spannende evenwichtsacts.
Paardenrenbaan Neue Bult, Langenhagen · “Neue Bult” racecourse, Langenhagen
24
Hannover, city of sports
Top of the league In all the most popular sports, Hannover is well-represented by first-class teams: emotions invariably run high when the players of Hannover 96, a top football team, make a run for the goal in the HDI Arena, which saw FIFA World Cup action in 2006. The TSV Hannover-Burgdorf handball team guarantees unbeatable thrills and spills when it plays in the Swiss Life Hall. Sports fans can also enjoy top-level water polo, rugby and hockey matches in Hannover. From April to October, thoroughbreds race for the finishing line at Neue Bult Langenhagen, one of the most modern racecourses in Germany. Hannover offers superb conditions for hosting major sports events, a fact that is evident every year. Examples include the German Classics top-notch equestrian event, the Velo Challenge cycle race and the Hannover Marathon, which attracts national and international contestants. Marathon Hannover · Hannover Marathon
Anyone can join in Hannover’s amateur sports fans can also rightly claim to be in the top league: the city has around 750 sports clubs with more than 100,000 members. Four out of five Hanoverians do an hour of sport of some kind at least once a week, according to a survey conducted by the University of Osnabrück, which pronounced Hannover to be Germany’s most sporty city! From aikido to water-skiing, those keen to get moving will find exactly the right sport for them, whether in one of the numerous clubs or at a gym, on the shores of Maschsee Lake or through the city forest of Eilenriede. Among the most popular events are the triathlon competitions held around Maschsee Lake and Velo Challenge
in the city’s Limmer district with its river and canals plus a series of night-time events for inline skaters. And just outside the city, a lake in Garbsen (Blauer See) provides wakeboarding and wakeskating fans a chance to perform their spectacular jumps and tricks. Golf enthusiasts will find a number of clubs in Hannover Region where they can pitch and putt in beautiful scenery in return for a reasonable green fee. With a treetop course of wire ropes at heights of up to 20 metres, the high ropes course in Springe is ideal for a private day out or management training event. Visitors to the SeaTree Climbing and Adventure Park in Mardorf at Lake Steinhude have to perform thrilling balancing acts between 27 climbing points along courses with three different levels of difficulty.
Touwklimbaan, Springe · High ropes course, Springe
25
Shopping par excellence
Duik ontspannen in de winkelwerelden
De binnenstad, exclusief en individueel
Voor een uitgebreide winkelwandeling of een snelle inkoop
de vestiging van steeds meer modieuze merken een duidelijk signaal: Hannovers aantrekkelijk-
tussendoor: dankzij het diverse aanbod, de korte routes en de
heid als winkelmetropool zit nog steeds in de lift.
volgroeide verkeersinfrastructuur biedt Hannover fantastische
Een uiterst moderne shoppingmall is de Ernst-August-Galerie met 150 winkels, restaurants en
shoppingkwaliteit met een uitstraling tot ver buiten de regio.
veel lifestyle. Diversiteit voor alle levenssituaties bieden ook de Niki-de-Saint-Phalle-Promenade,
De voetgangerszone behoort tot de meest geliefde winkelge-
de Kröpcke-Passage en de Galerie Luise. Tegenover de opera lokken haute couture en fraaie
bieden van heel Duitsland. Vrijwel geen andere stad beschikt
sieraden u naar de Georgstraße, Hannovers exclusieve flaneermijl. De elegante adressen zetten
over zoveel winkelcentra en -passages, vakhandels en gastro-
zich voort in de Luisen-, Theater- en Königstraße. Overal verleiden restaurants, bistro's en cafés
nomische adressen op zo'n klein oppervlak. Binnen een straal
u tot een winkelpauze.
van slechts 400 meter zijn alle branches van de detailhandel
Een bijzonder genoegen is een slentergang rond de Marktkirche. Hier verwent de oude stad u
vertegenwoordigd.
met zijn vakwerkhuizen, elegante boetieks, galeries en bruine kroegen. En de vlooienmarkt aan
Rondom de Kröpcke-klok, het hart van de Hannoverse binnenstad, geven grote investeringen en
de Leineufer is een zaterdags cult-evenement! Zowel in de deelstaathoofdstad als in de twintig steden en gemeenten in de regio Hannover bieden talrijke koopzondagen bijzonder ontspannen winkelbelevenissen.
Spannende steden en gemeenten Ook buiten de grote stad lokt de regio Hannover u met aantrekkelijke en verrassende winkelmogelijkheden. Een idylle in het noorden is de Wedemark met zijn historische stadskernen. Steden als Laatzen en Pattensen in het zuiden of Lehrte en Burgdorf in het oosten bieden niet alleen keus en kwaliteit, maar ook veel flair. In het zuiden lokt Barsinghausen aan de rand van de Deister-heuvelrug, terwijl in het westen de voetgangersgebieden van de steden Wunstorf en Neustadt am Rübenberge, ook door hun ligging nabij het Steinhuder Meer, een uitstapje waard zijn. Winkelcentrum · Shopping mall
Shopping in de binnenstad · Shopping in the City
Kröpcke · Kröpcke – a Hannover landmark
26
Shopping par excellence
Binnenstad van Springe · City centre of Springe
Niki-de-Saint-Phalle-Promenade
The relaxing shopping experience Whether a lengthy shopping spree or a quick errand – the vast selection of shops, all within easy reach thanks to convenient transport services, make Hannover a great place to shop and
Vlooienmarkt in de binnenstad · Flea Market, Old Town
one that attracts people from far beyond the region. The pedestrian precinct is one of the most popular shopping venues in Germany and hardly any other city boasts such a high concentration of shopping malls and arcades, specialist stores and eateries: every conceivable retail sector is
Idyllic towns and villages
represented within a radius of just 400 metres.
There are also attractive and unexpected shopping amenities away from the big city: the key features of Wedemark
The city centre – exclusive and individual
municipality to the north include historic town centres, while
Major investment projects and new store openings by leading brands all around the Kröpcke
Laatzen and Pattensen to the south or Lehrte and Burgdorf
clock, the landmark in the heart of the city, are all clear evidence that Hannover is steadily
to the east not only offer a wide selection of good quality
gaining ground as an attractive shopping metropolis.
merchandise, but also have their own distinctive flair. To the
The Ernst-August-Galerie is a cutting-edge shopping mall with 150 stores and catering outlets
south, Barsinghausen on the outskirts of the Deister Hills is an
and exudes a modern urban lifestyle. Niki de Saint Phalle Promenade, Kröpcke Passage and
attractive location, and the towns of Wunstorf and Neustadt am
Galerie Luise offer a diverse mix of shops to meet all of life’s requirements. Opposite the Opera
Rübenberge to the west are also well worth a visit, particularly
House, haute couture and high-class jewellery attract shoppers to Georgstrasse, the exclusive
in view of their proximity to Lake Steinhude.
boulevard where the people of Hannover love to stroll; the line-up of superior establishments continues on into Luisenstrasse, Theaterstrasse and Königstrasse. And everywhere there are restaurants, bistros and cafés, where you can relax and recharge the batteries. Shopping in the area around the Market Church is a particular pleasure, where the half-timbered houses of the Old Town, the elegant boutiques, art galleries and authentic pubs never fail to delight. The iconic flea market along the banks of the Leine is a must every Saturday. The shops in Hannover and in 20 towns and villages in the surrounding area open on many Sundays throughout the year to offer a particularly relaxing shopping experience.
27
Herrenhäuser Gärten
Großer Garten · Great Garden
Das Goldene Tor · The Golden Gate
Een onovertroffen juweel Ze gelden als Hannovers beroemdste bezienswaardigheid: al meer dan 300 jaar staan de Herrenhäuser Gärten voor feodale levensstijl in het groen. Het hart ervan, de Großer Garten, behoort tot Europa's belangrijkste baroktuinen en brengt toeristen uit de hele wereld in vervoering. Net als vroeger de hofhouding flaneren tegenwoordig de bezoekers tussen rijk versierde parterreperken, prachtige beeldhouwwerken en kunstig gesnoeide, verlichte hagen. Waterpartijen klateren in verborgen hoekjes, en de grote fontein maakt indruk met zijn 70 meter hoge waterkolom. De Großer Garten, gecreëerd door keurvorstin Sophie als 'Grand Jardin de la Leine', is een van de weinige parken uit deze tijd die in hun basisstructuur behouden zijn.
Verlichting in de Großer Garten Illuminations in the Great Garden
Barok ontmoet modern Als sprookjesachtige caleidoscoop van spiegels, gekleurd glas en kiezelsteen brengt de grot van
Uniek cultuurgenot
Niki de Saint Phalle mensen in zijn ban. De beroemde kunstenares bracht hiermee een laatste
De KunstFestSpiele Herrenhausen zijn een divers, zomers op-
bewijs van liefde aan de Hannoveranen. Het herbouwde kasteel Herrenhausen op de originele
gezet festival met theater, concerten en kunstinstallaties. Van
locatie op het voorplein van de Großer Garten herbergt naast een modern congrescomplex voor
mei tot en met september betoveren fantastische luchtschil-
wetenschappelijke evenementen ook het nieuwe Museum Schloss Herrenhausen – een instelling
deringen met perfect afgestemde muziek de bezoekers van het
van de deelstaathoofdstad Hannover in opdracht van de deelstaat Niedersachsen. Het museum
Internationale Vuurwerkconcours, waar de beste pyrotechnici
biedt wisselende tentoonstellingen die verband houden met Herrenhausen en Hannover. Erte-
elkaar proberen te overtreffen. Het Gartentheater, in de vorm
genover bevindt zich de Berggarten, ontstaan in het midden van de 17e eeuw. Deze botanische
van een amfitheater, vormt een schitterend decor
siertuin verwent bezoekers het hele jaar door met zijn exotische bloemenpracht. Eveneens
voor theater-events en musicals in de openlucht. Al meer dan
deel van de Herrenhäuser Gärten is de Georgengarten, een geliefd recreatiegebied in Engelse
25 jaar presenteert het ‚Kleines Fest im Großen Garten‘, dat
landschapsstijl.
op vele zomeravonden in deze wijdvertakte, barokke ambiance plaatsvindt, meer dan honderd acrobaten, pantomimespelers en muzikanten. En in het koelere jaargetijde worden de galerie en de oranjerie geliefde podia voor klassieke concerten en wintervariété.
28
Royal Gardens of Herrenhausen
The jewel in Hannover’s crown Herrenhausen Gardens are Hannover’s most famous attraction and have been a striking example of grand horticultural style for more than 300 years. The centrepiece, the “Great Garden”, is the most important baroque garden in Europe and is a magnet for tourists from all over the world. Just like the ladies and gentlemen of the court in centuries gone by, visitors today can stroll around amidst opulently designed beds, splendid sculptures and artistically clipped, illuminated hedges. Water features can be heard babbling in hidden corners while the Great Fountain rises to an impressive height of 70 metres. Originally created by Electress Sophia as the “Grand Jardin de la Leine”, the Great Garden is one of the few baroque parks
Internationaal vuurwerkconcours · International Fireworks Competition
which has retained its basic structure until today.
Baroque meets modern
Unique cultural events
A phantasmagorical kaleidoscope of mirrors, coloured glass and pebbles, the Niki de Saint Phalle
KunstFestSpiele Herrenhausen is a summer festival which
grotto never fails to captivate visitors. This is where the world-famous artist paid her final tribute to
features diverse cultural events ranging from theatre to
the people of Hannover. Herrenhausen Palace has been rebuilt on its original site in the courtyard
concerts and art installations. Between May and September,
of the Great Garden. Besides offering modern conference facilities for science and industry, it also
the world’s best pyrotechnic artists deliver spectacular
houses a new museum – provided by the City of Hannover and sponsored by Lower Saxony –
firework displays which are perfectly timed to music during
which presents temporary exhibitions connected with Herrenhausen und Hannover. It is situated
the International Fireworks Competitions. Designed in the style
opposite the Hill Garden, a botanical garden which dates back to the mid-17th century and boasts
of an amphitheatre, the Garden Theatre provides a wonderful
an impressive display of exotic flowers all year round. Herrenhausen Gardens also include George
setting for open-air drama and musicals. Over 100 acrobats,
Garden, which is designed like an English landscaped garden and is a popular destination for
mimes and musicians take part in the “Little Festival in the
recreational outings.
Great Garden” which has been staged throughout the spacious park on summer evenings for more than 25 years. When the temperatures become cooler, the Gallery and Orangery are popular venues for classical concerts and the Winter Variety show.
Kasteel Herrenhausen · Herrenhausen Palace
Museum Schloss Herrenhausen Herrenhausen Palace Museum
29
Hannover: natuurlijk leefbaar
Veel natuur in de stad Stadse vitaliteit en een hoog milieubewustzijn gaan in de Neder-Saksische deelstaathoofdstad hand in hand. Hannover is daadwerkelijk de groenste stad van Duitsland: bijna de helft van het stadsgebied bestaat uit groen. In 2011 kreeg het zelfs het keurmerk 'Deelstaathoofdstad van de biodiversiteit'. Deze onderscheiding is het resultaat van talrijke actieprogramma's onder de titel 'Meer natuur in de stad'. In totaal staan er in het stadsgebied circa 8.000 bomen meer langs de straten dan twintig jaar geleden. Alleen al de Eilenriede als 'groene long' ontvouwt zich over 642 ha, waarmee het stadsbos bijna tweemaal zo groot is als het New-Yorkse Central Park. Maar niet alleen het ongerepte stadswoud behoort tot de natuur- en recreatiegebieden dicht bij de stad. De Maschsee is een eldorado voor watersporters, joggers, skaters en wandelaars. En grote parken als de Operndreieck of het Stadtpark als uniek monument liggen midden in het stadsgebied. Veel Hannoveranen hebben hun privéparadijs in het groen gerealiseerd met een eigen volkstuintje. In de deelstaathoofdstad zijn meer dan 20.000 percelen op 270 terreinen.
Op pad met de fiets · A cyclist‘s paradise
Pioniers van klimaatbescherming Al in 2008 heeft de deelstaathoofdstad een programma voor klimaatbescherming gerealiseerd dat uniek is voor heel Duitsland: de Klima-Allianz Hannover 2020. Daarmee moet de door stroom- en warmteverbruik gegenereerde CO ²-uitstoot in 2020 met 40 procent gedaald zijn ten opzichte van 1990. Een manifestatie van deze ambitieuze doelstelling is bijvoorbeeld het Zero:e-park, de grootste emissieloze woonwijk van Europa. In het stadsdeel Wettbergen komen circa 300 rijtjeshuizen, eengezinswoningen en twee-onder-één-kappen volgens de passiefhuisbouwwijze. De bewoners verbruiken zo'n 80 procent minder energie dan wettelijk voorgeschreven voor nieuwbouw. Het sparen van natuurlijke hulpbronnen en bevorderen van betaalbare Volkstuintjes in Hannover · Allotment in Hannover
woonruimte vormen daarbij geen tegenspraak. Dat garandeert de Hannover-Kinder-BaulandBonus voor koophuizen in de stadsregio. Voor maatregelen ter bescherming van het klimaat in privéhuishoudens, bedrijven en openbare instellingen werd al in 1998 het energiefonds ProKlima opgericht, dat jaarlijks geldmiddelen van maximaal 5 miljoen euro omvat. Ook Hannovers mobiliteitsconcepten worden gekenmerkt door duurzame energiebesparing en verbetering van de luchtkwaliteit. Zo voldeden de trams en bussen van de Üstra Hannoversche Verkehrsbetriebe AG als eerste Duitse vervoersonderneming aan de eisen van de EMAS-verordening voor milieumanagement. Een voorbeeldige aanbieding is de HannoverMobilCard, waarmee het klassieke OV-abonnement en mobiliteitsdiensten als autodelen, BahnCard en diensten rond de fiets kunnen worden gecombineerd. En ieder jaar laten de burgers van Hannover op de autoloze zondag zien dat klimaatbescherming ook leuk kan zijn. Dan vieren zo'n 100.000
Georgengarten · George Garden
bezoekers feest in de binnenstad en geven talrijke instellingen informatie over moderne mobiliteit en klimaatbescherming.
30
Hannover – the natural choice
Maschsee · Maschsee Lake
The green city Urban vitality and environment friendliness go hand in hand in the capital city of Lower Saxony.
The Hannover-Kinder-Bauland bonus scheme awards private
Hannover is in fact Germany’s greenest city, as almost half the surface area consists of greenery.
housebuilding grants to families with children in an urban
In 2011, it even won the title “German Capital of Biodiversity”, an accolade resulting from
environment, proving that saving our natural resources and
numerous campaigns aimed at creating “More Nature in the City”.
subsidising affordable housing need not be contradictory.
Some 8,000 more trees than 20 years ago now line the streets of Hannover. The city’s green
The enercity proKlima subsidy programme, which involves
lung Eilenriede Forest alone covers an area of 1,600 acres, making it almost twice the size of
funds of up to five million euros per annum, was launched
New York’s Central Park. This urban woodland area is just one of the many natural habitats and
as early as 1998 to promote climate protection in private
recreational areas close to the city. Maschsee Lake is an eldorado for water sports fans, joggers,
households, business premises and public buildings.
skaters and those who simply enjoy a good long walk. Other green areas such as Operndreieck
Hannover’s mobility concepts also revolve around sustainable
or the City Park, a unique horticultural ensemble, are right in the centre of town.
energy savings and improving air quality. The light rail vehicles
Many people who live in Hannover have an allotment as their own private nature retreat. All in all
and buses operated by üstra Hannoversche Verkehrsbetriebe
there are more than 20,000 plots in 270 different allotment associations throughout the city.
AG made this the first German transport company to fulfil EMAS standards. One good example is the HannoverMobilCard, which
Pioneering climate protection
combines a conventional season ticket for local public transport
Back in 2008, Hannover was the first city in Germany to launch a climate protection programme.
with other mobility services such as car sharing, a Deutsche
Entitled Climate Alliance Hannover 2020, the programme’s objective for the year 2020 is to
Bahn railcard and a wide range of services for cyclists. Once
reduce carbon emissions from electricity and heat consumption by 40 per cent compared with
a year, the city stages a “car-free Sunday”, when Hannover’s
the 1990 level. One visible sign of this ambitious target is the zero:e park, the largest zero-
population proves that protecting the climate can also be good
emission housing scheme anywhere in Europe. Around 300 terraced, detached and semi-
fun: some 100,000 visitors converge on the city and numerous
detached houses will be built in the Wettbergen district as passive houses, in which the residents
institutions provide information about modern mobility and
consume approx. 80 per cent less energy than the legally prescribed level for new buildings.
climate protection.
31
Vakantieregio Hannover
Aan het meer en hoog te paard Met zijn landschappelijke schoonheid en weidsheid is de regio Hannover rijk aan vrijetijds- en recreatiemogelijkheden. Wie graag de natuur in gaat, in het spoor van de geschiedenis wil wandelen of alleen maar tot rust wil komen, raakt hier algauw in vervoering. Een geliefde bestemming voor zeilers, surfers, kitesurfers en badgasten is Niedersachsens grootste meer, het Steinhuder Meer. Op historische zeilboten, de Auswanderer, varen toeristen naar het eiland Wilhelmstein. Langs de 35 km lange rondweg bieden uitkijktorens een fantastisch vergezicht. Paardenliefhebbers vinden hun paradijs in het Burgdorfer Land en de Wedemark, hetzij op hun eigen paard, op een huurpaard of gezellig in een koets. Wandelaars trekken naar de 405 m hoge Deister met zijn groene pracht en vele historische schatten. Direct voor de poorten van de deelstaathoofdstad verwennen recreatiegebieden als de Koldinger Seen,
Steinhuder Meer · Lake Steinhude
het Wietzepark in Langenhagen of de Altwarmbüchener See de zinnen.
Als een sprookjeskasteel in de verte…
Per fiets door de regio
troont de Marienburg uit boven een bergkam dicht bij de stad
netwerk van fietspaden ontwikkeld: de 'Fahrradregion'. In totaal vijftien met borden aangegeven
Pattensen. De laatste zomerresidentie van de Welfenkoningen
routes starten aan de Maschsee in het centrum van Hannover en strekken zich stervormig uit
van Hannover straalt tot ver in het Calenberger Land. Het
over de regio en verder naar de aangrenzende streken. De 160 km lange 'Grüner Ring' maakt
prachtige kasteel in neogotische stijl werd in het midden van
een afwisselende rondreis per fiets mogelijk. En op de 100 kilometer van de Deisterkreisel
de 19e eeuw gebouwd door koning George V als geschenk
bereikt u soms ook grote hoogten.
In nauwe samenwerking met zijn 21 gemeentes heeft de regio Hannover een 1.000 km lang
aan zijn vrouw Marie. Een rondleiding biedt hier een spannend kijkje achter de schermen. In het zomerseizoen staan livemuziek en theater op het programma. Het koetshuis en de voormalige paardenstallen vormen een bijzondere omlijsting voor de gastronomie.
Kasteel Marienburg, Pattensen · Marienburg Castle, Pattensen
32
Paardenregio · Region of horses and equestrianism
Holidays in the Hannover region
Waterside walks and horse trails With a wealth of things to do and places to go, the beautiful and sparsely populated countryside in Hannover Region has something for everyone – whether you are looking for some exercise in splendid scenery, wish to explore historic trails or simply relax and recharge the batteries. Lake Steinhude, the largest lake in Lower Saxony, is a popular place for yachting, surfing, kitesurfing, swimming and sunbathing. Tourists can also take a historic sailing boat to visit the island fortress of Wilhelmstein. Observation platforms at intervals along the 35-kilometre path around the lake afford fantastic panoramas. The Burgdorfer Land and Wedemark regions are a rider’s paradise – whether on a horse of their own, a hired mount or in a horse-drawn carriage. Hikers can explore the vast green areas and many historic treasures of the 405-metre high Deister Ridge. The sights and sounds of unspoilt natural countryside can also be enjoyed in other
Deister-heuvelrug · Deister Hills
recreational areas just outside the city boundaries, such as the Koldingen Lakes, Wietzepark in Isernhagen and Langenhagen and Lake Altwarmbüchen.
Like something out of a fairy-tale …
Pedalling around the region
… Marienburg Castle is perched on a hilltop near the town of
In close cooperation with the 21 local authorities, Hannover Region has developed a “Cycling
Pattensen. It was the last summer residence of the Guelph
Region”, a network of cycle tracks with a total length of 1,000 kilometres. No fewer than
Kings of Hannover and can be seen from as far off as Calen-
15 signposted routes start from Maschsee Lake in the centre of Hannover, spreading out in a
berger Land. The splendid neo-gothic palace was built by
star-shaped pattern to destinations throughout the region and on to the neighbouring areas. The
King George V in the mid-19th century as a gift to his wife
160-kilometre “Green Ring” is an interesting round trip for cyclists, while the 100 kilometres of
Mary. Guided tours offer a fascinating glimpse of life behind
the Deister circuit climb to impressive heights in some places.
the scenes. In summer, the Castle is used as a venue for live music and plays. The old coach house and stables provide a special ambience for the restaurant.
Wedemark
Burgwedel
Neustadt a. Rbge. Steinhuder Meer
Uetze
Langenhagen
Garbsen
Wunstorf
Isernhagen Burgdorf
Hannover
Lehrte
Seelze
Barsinghausen
Sehnde
Gehrden HemRonnen- mingen berg
DEISTER
Laatzen
Wennigsen Pattensen
Springe
Fietsregio · Ideal cycling region
De regio Hannover The Hannover Region
33
Informatie voor bezoekers
Team Tourist Information Uitgebreide service voor uw bezoek aan Hannover krijgt u bij de Tourist Information, direct tegenover het Hauptbahnhof. Voor informatie over afzonderlijke bezienswaardigheden, brochures, rondvaarten of souvenirs kunt u
Hannover
eenvoudig bellen of bij ons langskomen! Tourist Information · Ernst-August-Platz 8 D-30159 Hannover Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-111 E-Mail:
[email protected]
Team Hotelservice/bemiddeling particuliere kamers
In het hart van Europa · In the heart of Europe
De rode draad
Voor uw overnachting in Hannover zijn er hotels in verschillende catego-
Een 4.200 m lange geleidingslijn
rieën of kamers bij particulieren beschikbaar. U kunt uw overnachting heel
voert u door Hannover naar architec-
eenvoudig telefonisch boeken of met een paar klikken op
tonische, historische en gezellig
www.hannover.de/hotels.
onderhoudende bezienswaardigheden. Volg de rode draad en verkrijg
Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-555
nieuwe aanblikken en inzichten. Een
E-Mail:
[email protected]
begeleidende brochure is te verkrij-
Bemiddeling particuliere kamers:
gen bij de Tourist Information.
Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-000
Team Stadsreizen/-rondritten
HannoverCard
Boek een van onze avontuurlijke stadswandelingen of -rondritten, of een compleet dag- of
Met de HannoverCard kunt u de stad en de regio uiterst
meerdaags programma uit onze avonturenpakketten en groepsaanbiedingen.
voordelig ontdekken. U reist vrij met bussen en trams/metro's op het gehele netwerk van de GVH. U krijgt korting bij onder
Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-333
andere stadsrondritten, in veel musea, theaters en restau-
E-Mail:
[email protected]
rants, in de Opera, in het GOP-variététheater, in de ErlebnisZoo Hannover en in wisentpark Springe.
Stadsrondleidingen
De HannoverCard is te verkrijgen bij de Tourist Information, Ernst-August-Platz 8, in het Service Center op het Hauptbahn-
Wij hebben interessante tochten door de stad voor u samengesteld, waarop u de mooiste
hof, in veel hotels, bij het Airport Service Center en op vele
hoekjes van de stad leert kennen: de Herrenhäuser Gärten, het Neues Rathaus en de charmante
andere verkooppunten.
binnenstad zijn maar enkele highlights die u niet mag missen tijdens deze ‘hop-on hop-off’rondrit.
34
Visitor information
Tourist information team You can obtain comprehensive service for your visit to Hannover from Tourist Information. Whether you are looking for information on individual places of interest, or for brochures, city tours or souvenirs, we can tell you all you need to know. Tourist Information · Ernst-August-Platz 8
Information counter in the New Town Hall
D-30159 Hannover
Trammplatz 2 · D-30159 Hannover
Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-111
Tel.: + 49 (0) 511 / 16845333
E-mail:
[email protected]
Hotel service/private accommodation
Toeristische informatie · Tourist Information
The Red Thread
For an overnight stay in Hannover, you can choose between hotels of various
This 4,200-metre long guide will lead you to architectural,
categories or a room in a private house. You can book hotel accommodation
historical and entertaining highlights in Hannover. Follow the
by phone, or very conveniently with a few clicks of the mouse at
“Red Thread” for a guided tour with a difference. An informa-
www.hannover.de/hotels.
tion brochure to accompany you on the trail is available form
Tourist Information.
Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-555 E-mail:
[email protected] To arrange private accommodation: Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-000
City Tour team
Hannover Card
Get in touch with us to book one of our interesting and exciting city tours on
The HannoverCard is the inexpensive way to explore the city
foot or by coach. You can also book a complete programme lasting one or
and the surrounding region. It not only entitles you to free travel
more days, a themed package or group arrangement.
on all buses and trains throughout the entire GVH network, but also grants a wide range of discounts, for instance on
Tel.: + 49 (0) 511 / 12345-333
guided tours and at many museums, theatres and restaurants,
E-mail:
[email protected]
the opera, GOP variety theatre, Hannover Adventure Zoo and Springe Bison Reserve.
Guided and sightseeing tours
The HannoverCard is available from the Tourist Information office at
We have put together a number of interesting sightseeing tours so that you
Ernst-August-Platz 8, the Service
can discover the best sides of the city. Herrenhausen Gardens, the New
Centre at the central railway station,
Town Hall and the charming old quarter are just a few of the highlights that
in many hotels, at the Airport Service
you mustn’t miss on our hop-on/hop-off tour. For further information go to
Centre and from many other ticket
www.hannover.de/en/citytours
outlets.
35
Ontdek de vakantieregio Hannover met ArrivalGuides. Download nu uw persoonlijke reisgids op www.visit-hannover.com/ en/arrivalguides. Discover the Holiday Region of Hannover at ArrivalGuides. Download your personal travel guide from www.visit-hannover.com/en/arrivalguides.
