Welkom op de Elberadweg

MEER DAN

❮

1.200 km ❯

Inlegboekje met informatie bij het Duitstalige ”Offizielle ELBERADWEG Handbuch”

Welkom op de Elberadweg Brunsbüttel Schwerin MECKLENBURGHamburg VORPOMMERN Lauenburg Lüneburg Wittenberge Hitzacker

e

El b

Cuxhaven

www.fietsen-elbe.nl

SCHLESWIGHOLSTEIN Kiel

Stade Bremen

NIEDERSACHSEN

Havelberg

Tangermünde Hannover Magdeburg

BRANDENBURG Lutherstadt Wittenberg Dessau-Roßlau SACHSEN- Wörlitz ANHALT Torgau

NORDRHEINWESTFALEN

E

Erfurt THÜRINGEN

Vlta va

HESSEN RHEINLANDWiesbaden PFALZ Mainz SAARLAND Saarbrücken

be La

lbe Riesa Bad Schandau Meißen Dresden Schmilka Děčín SACHSEN Litoměřice Ústí n. L. Mělník TSCHECHIEN Špindlerův Mlýn Praha Vrchlabí Nymburk

Düsseldorf

Kolín

Stuttgart

BAYERN

BADENWÜRTTEMBERG München

ELBERAD E WEG

Potsdam Berlin

Hradec Králové Pardubice

[2]

Beste fietsliefhebbers,

1.270 kilometer vol verrassingen

„Welkom op de Elberadweg” is een Nederlandse aanvulling op het officiële Duitstalige Elberadweg-Handbuch. Wij willen daarmee tegemoet komen aan de steeds groter wordende belangstelling voor de Elberadweg vanuit Nederland en u alvast een eindje op weg helpen.

Laat u verleiden tot een bijzondere belevenis – een fietstocht langs de Elbe. De Elberadweg is een van de fraaiste en afwisselendste fietsroutes van Europa. Van de Waddenzee via het Elbsandsteingebirge naar Bohemen wacht 1.270 kilometer vol verrassingen. Hier vindt u unieke cultuur en bruisende steden, maar ook de bijna ongerepte natuur van de Elbauen, het waterrijke gebied langs de Elbe. Wie tot aan Praag fietst, maakt bovendien kennis met een stukje Moldau. Door de geringe hoogteverschillen is de fietsreis bijzonder ontspannend. In onze brochure vindt u naast het routeverloop ook veel tips over

Wij hebben de eerste zes pagina‘s van het handboek met de legenda’s en verklaringen in het handboek vertaald zodat u het beter begrijpt. Naast nuttige informatie over aankomst, fietsverhuur en bagagevervoer krijgt u ook nog een introductie in uw eigen taal voor de eerste vier etappes van de meer dan 1.270 kilometer lange fietsroute.

Beste fietsliefhebbers, Als u op of langs de dijken fietst, komt u misschien een kudde schapen (of sporen ervan) of een dijkmaaier tegen. Deze hebben altijd voorrang. De schapen houden het gras kort en zorgen voor een stevig grastapijt wat zeer belangrijk is voor het onderhoud en voortbestaan van de dijken. Dat de dijken in het marsland een zeer belangrijke functie hebben, werd tijdens de enorme overstromingen in

Dijkonderhoud

bezienswaardigheden langs het traject, fietsvriendelijke overnachtingsmogelijkheden, veerverbindingen over de Elbe en adressen van rijwielhandelaren en -reparateurs. Voor meer informatie over evenementen en arrangementen kunt u terecht bij de regionale coördinatiekantoren van de deeltrajecten van de Elberadweg Noord, Midden, Zuid en Tsjechië. Bezoek ons ook eens op internet: www. fietsen-elbe.nl Tot spoedig op de Elberadweg! Omdat de wind meestal uit het noordwesten waait, adviseren wij u de Elberadweg stroomopwaarts te fietsen.

Info 2002, 2006, 2011 en 2013 overduidelijk toen helpers de dijken met veel maatregelen wekenlang moesten stutten. Rijd daarom alstublieft om de afzettingen heen die de herders hebben neergezet en let erop dat de hekken dicht zijn (vooral aan de BenedenElbe). Rijd ook voorzichtig om plaatsen heen waar machinaal dijkonderhoud plaats vindt. Hartelijk dank!

Aankomst Als u met de trein komt, kunt u reisinformatie vinden op de internetsite www.bahn.de of u kunt bellen naar de „Radfahrer-Hotline” van de Duitse spoorwegen op +49-0180 6996633 (20 ct per gesprek vanaf een vaste aansluiting, max. 60 ct per gesprek voor mobiele gesprekken binnen Duitsland). Reist u per vliegtuig, dan kunt u het beste gebruik maken de luchthavens in Hamburg, Praag, Leipzig/Halle of Dresden. Bij het vervoer van een fiets in een vliegtuig spelen kosten en het gevaar van beschadiging altijd een rol. U moet opgeven dat u de fiets meeneemt en bij een aantal vliegmaatschappijen moet de fiets verplicht worden verpakt. Inmiddels is het reizen per bus vanuit vele steden een voordelig en comfortabel alternatief. U moet tevoren wel navragen of de fiets mee kan, in de meeste gevallen is dat echter geen probleem.

kunt u krijgen bij de VVV van de plaats waar u aankomt of u informeert op uw eerste overnachtingsadres. Bagagevervoer Alle overnachtingsadressen met dit logo bieden hun gasten op aanvraag het vervoer van bagage aan. Denk er alstublieft wel aan uw verzoek voor vervoer tijdig, d.w.z. 24 uur vooraf, te melden. De touroperators hebben all-in aanbiedingen waarbij bagagevervoer is inbegrepen, u kunt het vervoer ook rechtstreeks bij een vervoerder boeken (voor een overzicht zie http://www.elberadweg.de/prospekte-service/ gepaeck-und-radtransport.html, in Tsjechië www.cyklobus.eu).

Reis per trein Informatie over de treinreis vindt u op de website www.bahn.de. U kunt ook contact opnemen met de fietsers-hotline van de Deutsche Bahn: +49-0180 6996633 (20 ct./Min.) vanuit het Duitse vaste net). Voor Tsjechië: dienstregelingen van treinen en openbaar vervoer: www.idos.cz (Duits en Engels), www.cd.cz Veerverbindingen (Fährverbindungen) Nauwkeurige informatie over de veerverbindingen en -tijden is bij het betreffende deeltraject verkrijgbaar.

Fietsverhuur

Natuurlijk kunt u ook met de eigen auto komen. Alle grotere plaatsen zijn geschikt als beginpunt omdat u deze ook gemakkelijk na afloop van de fietsreis per trein kunt bereiken. Natuurlijk kunt u uw fietstocht vanuit elke willekeurige plaats beginnen.

Huurt u liever een fiets voor uw fietstocht over de Elberadweg? Enkele touroperators bieden een verhuurservice aan. U kunt een fiets op het startpunt van uw tour laten bezorgen en met de verhuurder afspreken waar en wanneer u de fiets teruggeeft. (http://www.elberadweg.de/ prospekte-service.html, in Tsjechië www.cyklopujcovna.com)

Het is bovendien aan te raden dat u al bij het plannen van uw reis informeert naar parkeermogelijkheden voor uw auto. Informatie hierover

Alle overnachtingsmogelijkheden met het fietssymbool, stellen u graag een fiets voor een dagtocht ter beschikking.

Elberadweg-gerecht (Elberadweg-Teller) Culinaire ontdekkingsreis. Informatie op www.fietsen-elbe.nl

ELBERAD E WEG

‹ ca. 327 km ›

[4]

Cuxhaven

Etappe A

Brunsbüttel Freiburg (Elbe) Cuxland

Glückstadt

Etappe B

Elmshorn Stade Altes Land

Wedel

Hamburg

Etappe C

Ochsenwerder

Winsen (Luhe)

Etappe D

Contactgegevens www.fietsen-elbe.nl

Geesthacht Lauenburg Boizenburg

Bleckede

Etappe E

Hitzacker

Biosphärenreservat Flusslandschaft Elbe

Koordinierungsstelle Elberadweg Nord c/o ELBTALAUE-WENDLAND Touristik GmbH Am Markt 7 29456 Hitzacker (Elbe) Tel. +49 (0)5862 969720 Fax +49 (0)5862 969724 [email protected]

Dömitz Wendland Lenzen(Elbe)

‹ ca. 260 km ›

Etappe F

Gartow Schnackenburg

Prignitz

Wittenberge Rühstädt

Etappe G Altmark Arneburg

Etappe H

Werben (Elbe)

Tangermünde Rogätz

Etappe I

Magdeburg

Parey Hohenwarthe

Jerichow

Havelberg

Koordinierungsstelle Elberadweg Mitte c/o Magdeburger Tourismusverband Elbe-Börde-Heide e.V. Domplatz 1 b | 39104 Magdeburg Tel. +49 (0)391 738790 Fax +49 (0)391 738799 [email protected]

Schönebeck

‹ ca. 253 km ›

Etappe J

Pretzien Biosphärenreservat Mittelelbe

Barby

Dessau-Roßlau

Coswig

Wörlitz

Etappe K

Koordinierungsstelle Elberadweg Süd c/o Tourismusverband Sächsische Schweiz e.V. Bahnhofstraße 21 | 01796 Pirna Tel. +49 (0)3501 470147 Fax +49 (0)3501 470111 [email protected]

Lutherstadt Wittenberg Elster

Pretzsch Lausiger Teiche Dommitzsch Torgau

Etappe L

Dübener Heide

Prettin

Elbe

Belgern Mühlberg Strehla

Etappe M

Riesa Zehren Meißen

Sächsische Weinstraße Radebeul

Etappe N

Dresden Pillnitz

Heidenau

Deutschland

Pirna

‹ ca. 430 km ›

Etappe O

Elbsandsteingebirge

Ústí n. L.

Etappe P Lovosice Terezín

Etappe R

Etappe U

Bad Schandau Schmilka Hřensko Děčín(Herrnskretschen)

Litoměřice

Labe Roudnice Štětí Račice Liběchov Moldau Kralupy Mělník Libčice Velký Borek Roztoky Labe

Praha (Prag)

Neratovice

Moldau Kralupy Libčice Roztoky

Praha

Liběchov Mělník Velký Borek

(Prag)

Neratovice Stara Boleslav

Elbquelle (Pramen Labe) Špindlerův Mlýn

Brandys n. L.

Vrchlabí Kunčice n. L.

Nymburk Tschechien

Labe Polen

Voor het verdere routeverloop zie de kaart hiernaast

Polen

Tschechien

Labe

Poděbrady Cid Chlumec lin a nad Cidlinou Kolín

Hostinné

Labe Dvůr Králové n. L.

Nadace Partnerství stichtig Krátká 26 | 100 00 Praag 10 Tel. | Fax +420 27816727 [email protected] www.labska-stezka.cz www.cyclistswelcome.cz www.greenways.cz

Jaroměř

Kladruby n. L. Hradec Králové

Etappe S

Přelouč

Etappe T Pardubice

[5]

[6]

Het routeverloop

Attentie!

Het logo van de Elberadweg wijst u de weg. Ongeveer tachtig procent van de route verloopt over fietspaden. Meestal zijn de paden geasfalteerd en daarom goed tot zeer goed berijdbaar. Van Praag naar de monding van de Elbe is het hoogteverschil niet groot. Voor de duidelijkheid hebben we de verschillende deeltrajecten in het handboek Elberadweg een andere kleur gegeven.

Tijdens vakanties en in de weekenden zijn er veel fietsers op pad. Wij adviseren u daarom uw fietsvriendelijke accommodatie van tevoren te reserveren.

Traject Noord:

(Etappes A t/m F) ca. 320 km

Traject Midden

(Etappes G t/m J) ca. 260 km

Traject Zuid

(Etappes K t/m O) ca. 253 km

Traject Tsjechië

(Etappes P t/m U) ca. 430 km

Voor enthousiaste pedaaltrappers. Van de Noordduitse laagvlaktes langs de schilderachtige rivier de Elbe naar Praag.

Fietsvriendelijke accommodaties We vinden het belangrijk dat u en uw fiets tijdens de reis niets tekortkomen. De overnachtingsadressen in deze gids van de Elberadweg voldoen aan alle criteria van de ADFC (Duitse fietsersbond) voor fietsvriendelijke accommodaties, in Tsjechié „Cyclists Welcome“, zoals: › mogelijkheid van een enkele overnachting › afsluitbare fietsstalling › mogelijkheid om natte kleding te drogen › voedzaam ontbijt › fietsreparatiemateriaal en contact met fietsenmakers › lunchpakketservice

Bovendien liggen de accommodaties niet verder dan 2,5 km van de Elberadweg. Er is een ruime keuze aan accommodaties langs de Elberadweg: van campings, pensions en jeugdherbergen tot 5-sterrenhotels. De fietsvriendelijke hotels herkent u aan het logo hiernaast oftewel het logo ”Bett & Bike”. Tijdens vakanties en in de weekenden zijn er veel fietsers op pad. Wij adviseren u daarom uw fietsvriendelijke accommodatie van tevoren te reserveren. Fietsvriendelijke restaurants Steeds meer restaurants zijn gastvrij voor fietsers. Langs de Elberadweg zijn deze restaurants te herkennen aan het bordje ”Radfreundlich”. De fietsvriendelijke restaurants bieden: plaatsen met zicht op uw fiets en bagage › drankjes geschikt voor fietsers › warme maaltijden › reparatiesetjes › kaartmateriaal › informatie over fietsenmakers in de omgeving.

Legenda

Ligging ten opzichte van de rivier (stroomafwaarts):

Prijscategorie per persoon in 2-persoonskamer met ontbijt (1-persoonskamer met toeslag):

le = links van de Elbe

Cat. 1 = tot € 30 Cat. 2 = € 30 – € 40 Cat. 3 = > € 40

re = rechts van de Elbe

De fietserspas voor de Elberadweg is verkrijgbaar bij de toeristische informatiekantoren en op www.fietsen-elbe.nl

Elberadweg Elberadweg alternatief Veerverbinding Treinverbinding

A 1 Accommodatie staat in de adressenlijst

Colofon Oplage 2014

A 1 Restauratie staat in de adressenlijst

Brug

Afstand tot de Elberadweg  Bagagevervoer

Veerboot

ሤ Openbare fietsverhuur of voor gasten

Camping

E-bike: mogelijkheid om de accu op te laden bij LO 

Openbaar restaurant



Openingstijden restaurant

 Speciale culinaire aanbieding  Dienstverlener met advertentie

Treinverbinding

!

Trajectbeper

De accommodaties met sterren hebben deelgenomen aan de vrijwillige classificering van het ”Deutsche Hotel- und Gaststättenverband” of van het ”Deutsche Tourismusverband”. Dit betekent niet dat bij accommodaties zonder sterren een conclusie over het niveau van de faciliteiten kan worden getrokken. ( ) Classificatie is niet geldig voor alle kamers van de accommodatie.

Idee, tekst en uitgever: Projectcoördinatoren Elberadweg: Gebruik van het foldermateriaal (respectievelijk de publicaties) voor commerciële doeleinden, met name de verkoop van adressen aan derden, is niet toegestaan. Dit geldt ook voor vermenigvuldiging en/of openbaarmaking door middel van druk of fotokopie. Foto's: Traject Noord: Koordinierungsstelle Elberadweg Nord und die Tourismusorganisationen, A. Vones, J. Klemme, photocompany Traject Midden: Archiv des Magdeburger Tourismusverbandes Elbe-Börde-Heide e. V., A. Lander (S. 10), J. Ramminger (S. 11), R. Floum (S. 11) Traject Zuid: Norbert Eisele-Hein (S. 5), S. Dittrich (S.12, 13), F. Exß (S. 13), J. Laštůvka (S. 3) | Hergestellt mit Fördermitteln des Freistaates Sachsen im Rahmen des Förderplanes Tourismus. Traject Tsjechië: CzechTourism.com (S. 4), Nadace Partnerstvi (S. 14, 15), Pražská informační služba – Prague City Tourism (S. 15) Vormgeving: www.oe-grafik.de Vertaling: NLConnection Bremen Druk: westermann druck gmbh Stand: december 2013

ELBERAD E WEG [7]

[8]

‹ Traject Noord ›

Waar de Elbe tussen Cuxhaven en Brunsbüttel uitmondt in de Noordzee is ze zo breed, dat men vanaf de ene oever de andere niet kan zien. Hoge dijken beschermen het uitgestrekte, vlakke land tegen gevaarlijke overstromingen tijdens stormen en stormvloeden. Het Nationalpark Hamburgisches Wattenmeer nodigt uit tot strandwandelingen. Het is een unieke biotoop met karakteristieke kwelders, zandbanken, duinen en marsgronden. Het park biedt bescherming aan een veelzijdige flora en fauna, met niet alleen talrijke soorten wilde vogels, maar ook zoogdieren zoals zeehonden en kegelrobben.

Van Brunsbüttel/Cuxhaven tot Schnackenburg

In Cuxhaven nodigen het strand, de Kugelbake (baken), de Alte Festung en het NationalparkZentrum uit tot een bezoek. Ook de Nord-Ostsee-Kanal-Schleuse en het Schleusenmuseum in Brunsbüttel zijn een bezoekje waard. Op de Beneden-Elbe tussen de Noordzeekust en Hamburg is er veel scheepsverkeer. Beleef het fascinerende schouwspel van uiterst interessante vaartuigen – van ranke, sportieve jachten tot imposante oceaanreuzen – die elkaar passeren. De Elberadweg komt langs kleine en grotere havens, zoals Neuhaus, Stade, Glückstadt en Wedel. Uitgestrekte boomgaarden en boerderijen getuigen van de landbouwtraditie in deze regio. Langzaam wordt de Elbe smaller. Nog steeds zijn er stranden langs de oevers, maar de overzijde van de Elbe is al zichtbaar. De oude Hanzestad Hamburg nadert. Tegenwoordig is het een bruisende wereldstad. De stad pakt uit met kunst en cultuur op het hoogste niveau, musicals die een wereldsucces zijn, onderhoudend theater

op hoog niveau, uitstekende restaurants, geweldige mogelijkheden om te shoppen, een spannend nachtleven en ontelbare historische bezienswaardigheden. Vanaf Hamburg loopt de fietsroute dan door marsgronden met hoeves tot Bleckrede, de poort naar de ”Elbaue”. Al van verre zijn de steile hellingen langs de rechteroever van de Elbe een indrukwekkend gezicht. Vanaf Geesthacht biedt de hoge oever een schitterend uitzichten over de marsgronden. Al snel bereikt u de oude schippersstad Lauenburg met haar vakwerkhuiz uit de 16e en 17e eeuw.

▼ Met riet bedekt vakwerkhuis bij

Als aanvulling op uw fietstocht langs de Elbe kunnen wij u een tochtje aan boord van een van de talrijke plezierboten aanbevelen die hier op passagiers liggen te wachten. Het loont zeker de moeite om eens van perspectief te wisselen en een deel van de rivier vanaf het water te verkennen. Gunt u zich dus rustig een ontspannende, maar niet minder interessante dag aan dek. In de beemden van het Elbedal heerst een weldadige rust. In het biosfeerreservaat ”Rivierlandschap Elbe” ziet u de natuur in een heel oorspronkelijke staat. In de herfst, tijdens de vogeltrek, is het hier bijzonder mooi. Dan zijn de weiden langs de rivierdijken bevolkt met grote aantallen van de meest uiteenlopende

vogels. Omdat de streek ooit Duits-Duits grensgebied was, konden de planten en dieren hier tientallen jaren ongestoord leven. Maar niet alleen het landschap is een onvergetelijke ervaring. De getuigen uit het verleden die u onderweg tegenkomt, zoals de wachttorens van vroegere DDR-grensposten langs de Elbe of de vesting Dömitz met zijn indrukwekkende bastions en de gewelven in de kazematten uit de 16de eeuw, geven niet alleen een fascinerende indruk van de bewogen jongste geschiedenis van de regio, maar laten ook de geschiedenis uit lang vervlogen tijden zien. De scheepvaart speelde van oudsher een belangrijke rol in de de plaatsjes die hier links en rechts langs de Elbe liggen. ▲ De haven van Stade

Camping Elbeling

▼

Onze camping ligt direct achter de Elbe in Radegast en grenst aan één van de mooiste natuurgebieden van Duitsland: „Flusslandschaft Elbe”, erkend door UNESCO. Vooral geschikt voor fietsers, wandelaars, sportvissers vogelaars en iedereen die van de natuur houdt. De Elberadweg is een prachtig fietspad langs de elbe, die grenst aan onze camping. Ook de „Storchenstrasse” is in deze omgeving zeer bekend. Met „Hollandse” gastvrijheid nodigen wij U van harte uit in het schitterende Elbtalaue. 

Er vestigden zich hier veel kapiteins en tegenwoordig doen heel wat van deze mooie huizen dienst als vakantiewoning of pension. De idyllische plaatsjes Bleckede, Boizenburg, Hitzacker en Dömitz zorgen voor extra afwisseling langs de route met veel natuur en wild.

De Elbe bij Lauenburg

Telefoon +49 (0)5857 555 www.elbeling.com | [email protected]

ELBERAD E WEG

[ 10 ]

‹ Traject Midden ›

Langs de Elbedijk tussen het Altmärkische Wische en het Brandenburgse Prignitz wacht de fietser een indrukwekkend rivierlandschap. Zowel in Wahrenberg, het dorp met de meeste ooievaars van Saksen-Anhalt, als in het informatiecentrum over ooievaars van het ”Europese Ooievaarsdorp” in Rühstädt zijn er wetenswaardigheden te vinden over ”Meister Adebar” (Meneer Ooievaar). In Wittenberge kunt u de grootste torenklok van het Europese vasteland bewonderen. Beuster heeft een romaanse kerk uit baksteen die, net als de Havelberger Dom, is opgenomen in de toeristische route ”Straße der Romaniek”. Bij Gnevsdorf, waar de Havel in de Elbe uitmondt, komen de Elbe- en de Havelradweg bij elkaar en zorgen zo voor een verbinding ▼ Tangermünde met de historische binnenstad en de stadsmuur

Van Wittenberge tot Aken

naar Berlijn. Werben, het kleinste Hanzestadje, charmeert de bezoeker door zijn traditionele, goed bewaard gebleven stadsgezicht in de biedermeierstijl. Tot het machtige verbond van Hanzesteden hoorden ook ooit de op een eiland liggende stad Havelberg met haar kathedraal en de oude keizerstad Tangermünde. Havelberg is een van de plaatsen in de Havelregio waar de Bundesgartenschau van 2015 wordt gehouden. Tussen Havelberg en Tangermünde zijn er heel wat tussenstops die de moeite waard zijn, zoals Arneburg met zijn fraaie, historische stadscentrum en Schönhausen dat een romaanse dorpskerk heeft en nauw verbonden is met de eeuwenoude geschiedenis van de familie Bismarck die hier haar stamslot heeft. Via de Elbedijk loopt de weg naar de oude keizer- en Hanzestad Tangermünde. De stadsmuren met poorten en torens zijn opgetrokken uit enorme aantallen rode bakstenen en vormen een imposante omlijsting voor de een beetje hoger gelegen steegjes en pleinen. Het klooster Jerichow aan de overzijde van de Elbe is een indrukwekkend

▲ Klooster van Jerichow met de kloostertuin

voorbeeld van romaanse bouwkunst en geldt als het oudste, sacrale bouwwerk in baksteen van Noord-Duitsland. Het slot van Zerben was het ouderlijke huis van Elisabeth von Plotho, die beroemd werd als ”Effi Briest” in de gelijknamige roman van Theodor Fontane. ▼ De Ottostad Magdeburg met de dom

Technische hoogstandjes zijn er te vinden bij Hohenwarthe aan de indrukwekkende kruising van waterwegen bij Maagdenburg. Een 928 m lange kanaalbrug vormt hier de verbinding over de Elbe tussen het Mittellandkanal en het Elbe-Havelkanal. Daarnaast kunt u nog de nieuwe dubbele spaarsluis en de historische scheepslift Rothensee bewonderen. Maagdenburg, de hoofdstad van de deelstaat Saksen-Anhalt, heeft als stad van Otto de Grote en Otto von Guericke de bijnaam ”Ottostadt”. De Dom van Maagdenburg, het klooster Unser Lieben Frauen en DIE GRÜNE ZITADELLE VON MAGDEBURG, een architectuurproject van Hundertwasser, horen tot de opvallendste attracties van de stad. Een groot aantal musea, parken en mogelijkheden om te shoppen zorgen voor welkome variatie. Verder naar het zuiden passeert de fietsroute ▼ Gradeerwerk Schönebeck / Bad Salzelmen

▲ Waterwegenkruising van Magdeburg

de zoutstad Schönebeck. In het stadsdeel Bad Salzelmen, het oudste kuuroord van Duitsland met zoutwaterbronnen, nodigt het Solepark uit tot ontspanning. In Pretzien bevindt zich het bekende Pretziener Wehr, de grootste schuifstuw van Europa. Bij hoogwater reguleert deze stuw ook nu nog de waterstand van de Elbe. Bij Barby, waar de Elbe en de Saale samenkomen, kruisen ook de Elbe- en de Saalefietsroute elkaar. Wie iets bijzonders wil beleven, steekt de Elbe over met een van de vele gierponten die in SaksenAnhalt nog in de vaart zijn. Overigens, is het middelste deel van de Elbe dat ”Mittelelbe” wordt genoemd, in het UNESCO-biosfeerreservaat ‚Rivierenlandschap Elbe‘ het stamgebied

van de Elbebever. Het reservaat heeft het grootste gebied van met bos begroeide beemden van Midden-Europa. In het voormalige schippersdorp Breitenhagen, tussen Barby en Aken, ligt de ”Marie-Gerda”, het laatste schip van de voormalige werf van Breitenhagen. Met zijn sfeervolle restaurant nodigt het museumschip uit tot maken van een pauze.

ELBERAD E WEG

[ 12 ]

‹ Traject Zuid ›

Bauhausgebouw in Dessau

▼

Het zuidelijke deeltraject van de Elberadweg begint met een aantal bezienswaardigheden die deel uitmaken van het UNESCO-werelderfgoed: Het beroemde Bauhaus gebouwencomplex en de ”Meisterhäuser” (Meesterhuizen) van Walter Gropius in Dessau getuigen van een tijd waarin architectuur en toegepaste kunst ingrijpende veranderingen doormaakte. Slechts enkele kilometers Elbeopwaarts lokt het fantastische landschapspark van Dessau-Wörlitz. Hier creëerde hertog Frans von Anhalt-Dessau in de tweede helft van de 18de eeuw een fantasierijk met meren, kanalen, bouwwerken, beelden en romantische grotten. Het fraai ontworpen landschap ligt tegenwoordig in het biosfeerreservaat Rivierlandschap Midden-Elbe. Ook de Lutherstadt-Wittenberg heeft heel wat te bieden. De stad is nauw verbonden met de geschiedenis van de Reformatie en vier van de gebouwen die bezichtigd kunnen worden, zijn ook UNESCOwerelderfgoed: de voormalige woonhuizen van Maarten Luther, Philipp Melanchthon, Lucas Cranach en het keurvorstelijke slot met zijn kerk. Aan de deur van deze slotkerk zou Luther in 1517 zijn 95 thesen hebben opgehangen.

Van Dessau tot Schmilka

De Elberadweg gaat verder door heidegebieden en een idyllisch beemdenlandschap langs de Elbe tot aan de voormalige keurvorstelijke residentie Torgau, een van de mooiste renaissancesteden van Duitsland. Schloss Hartenfels getuigt ook nu nog van de tijdgeest toen de stad het politieke centrum van de Reformatie was. Enkele kilometers Elbeopwaarts volgen dan

▲ Burchtberg Meißen met de dom en de laatgotische Albrechtsburcht

Belgern, bekend door het 6 meter hoge stenen Roland beeld en Mühlberg met zijn kloosterkerk die de moeite van het bekijken waard is. Wijnbergen kondigen het volgende doel aan: Meißen, de bakermat van Saksen. Wie door het oude stadscentrum met zijn historische steegjes slentert, gaat even terug in de tijd. De Albrechtsburg en Dom nemen de bezoekers mee naar het begin van de Saksische geschiedenis. In de demonstratie-ateliers van de Staatliche PorzellanManufaktur Meissen kunt u zien hoe het schitterende porselein met de hand wordt gemaakt. Meißen ligt in een wijngebied en de Elberadweg gaat nu verder langs de Sächsische Weinstraße.

▼

Overal onderweg is er gelegenheid om het fruitige, frisse nat te proeven. Wie een uitstapje naar het Wilde Westen wil wagen, volgt de sporen van Old Shatterhand in het Karl-May-Museum in Radebeul. Al snel duikt het silhouet van Dresden op. De fietsroute voert door het historische oude stadcentrum met Semperoper, Dresdner Zwinger, Residenzschloss en de Frauenkirche. Het loont beslist om wat tijd in te plannen voor het Grüne Gewölbe of het museum Gemäldegalerie Alte Meister in de Zwinger. Op de rechteroever van de Elbe nodigt de Neustadt van Dresden, een kleurrijke kunst- en uitgaanswijk, uit om een kijkje te nemen. Uitgestrekte weides langs de Elbe omzomen de rivier op zijn weg door de stad. Midden door deze groene oase loopt de fietsroute tot Schloss Pillnitz, ooit het zomerverblijf van het Saksische hof. Dan gaat ze verder in de richting van het Elbezandsteen-

Oude dorpstraat Altkötzschenbroda

gebergte. Tegenwoordig is de naam ”Sächsische Schweiz” gebruikelijker omdat hij verwijst naar de indruk die de romantische rotsen 200 jaar geleden op Zwitserse kunstenaars maakte. Tijdens hun uitstapjes herinnerden de rotsformaties hen aan hun vaderland. De route die vlak langs de rivier loopt, biedt onvergetelijke uitzichten op de fascinerende zandsteenformaties. Wie meer wil zien van het landschap, kan voor een van de wat zwaardere fietsroutes links en rechts van de Elbe kiezen. Tussen de ruige ravijnen en steile rotsen lopen smalle wegen naar de mooiste uitzichtpunten, zoals de vesting Königstein of de Bastei. Het unieke openluchttheater ”Felsenbühne Rathen” ligt er vlakbij.

▲ Grandioos rotslandschap Sächsische Schweiz

▼ Oude binnenstad Dresden

ELBERAD E WEG

[ 14 ]

‹ Traject Tsjechië ›

Het Tsjechische deeltraject van de Elberadweg (Labská stezka) biedt ongeveer 370 kilometer lang afwisselende natuur en veelzijdige culturele ervaringen. Al vanaf het begin van de tocht is het aan te raden om af en toe van de fiets te stappen om de uiterst romantische zandsteenwereld van Boheems Zwitserland met de karakteristieke rotsformatie Pravčická brána te voet te verkennen. Of tijdens een boottocht op de stuwmeren in de Edmunds- en Kamnitzravijnen vanaf het water van de sprookjesachtige natuur te genieten. In Děčín loont het vooral om een bezoek te brengen aan de Rozentuin en het

Van Hřensko tot aan de bron van de Elbe (met tochtje naar Praag)

Děčín paleis. Niet ver van de stad begint het České Středohoří of Boheems Middelgebergte. Aan beide zijden van de Elbe rijzen steile hellingen op die al eeuwen als wijnbergen worden gebruikt. Ústí nad Labem, de moderne hoofdstad van de regio, biedt zich aan als tussenstop. Boven de plaats waar Elbe en Eger (Ohře) samenvloeien, bevindt zich de historische bisschopsstad Litoměřice (Leitmeritz). Een tentoonstelling rond het thema wijn nodigt uit tot een bezoek aan de middeleeuwse burcht. In het naburige Terezín (Theresienstadt) is een vestingwerk uit de 18de eeuw dat de gehele stad omsloot, bewaard gebleven. Hier werden later een concentratiekamp en het grootste Joods getto van Europa gebouwd. Tijdens een uitstapje heeft u in Melník, een oude wijnstad, vanaf het slot een geweldig uitzicht op de plaats waar Moldau en Elbe bij elkaar komen. Vanaf Melník kunt u over de Moldau-fietsroute ▼

Ústí n/L centrum van Elbe

in een dag de gouden stad Praag bereiken. Dan gaat het verder langs de Elbe. Door de vlakke Boheemse Elbevlakte fietst u via historische stadjes zoals Brandýs nad Labem, Stará Boleslav (een belangrijk bedevaartsoord), Nymburk (middeleeuwse stadsmuur), Bad Poděbrady en Kolín (synagoge) naar Pardubice, de moderne hoofdstad van de regio met haar historische stadscentrum en wereldberoemde hippodroom. Over paarden gesproken, nog voor u Pardubice, de grootste stad in Oost-Bohemen bereikt, kunt u een bezoek brengen aan Kladruby nad Labem, de grootste en oudste stoeterij ter wereld. De koningsstad Hradec Králové (Königgrätz) biedt niet alleen een historisch stadscentrum maar heeft dankzij zijn functionele architectuur ook een moderne uitstraling. ▼ Mělník, Elbe/Moldau samenvloeiing

▲ Water dam Les Království dichtbij Dvůr Králové n/L

▲ Praagse Burcht, Karlsbrug

Vanuit Hradec Králové voert een comfortabel fietsroute via Smiřice (slotkerk) en Jaroměř, met zijn barokvesting Josefov, naar het barokke gebouwencomplex van Kuks (een voormalig kuuroord, slot en ziekenhuis). Hier beginnen reeds de uitlopers van Krkonoše, het Reuzengebergte. Als eerste stop is Dvůr Králové nad Labem met zijn beroemde dierentuin aan te bevelen die de meeste Afrikaanse wilde dieren in Europa fokt. Voor u het gezellige stadje Hostinné bereikt, kunt u nog de historische stuwdam Les Království bezichtigen. Vrchlabí (in het Duits Hohenelbe), waar een Renaissanceslot en het Reuzengebergte Museum uitnodigen tot een

bezoek, is het officiële einde van de Elberadweg. Om de, op 1380 meter boven de zeespiegel gelegen, oorsprong van de Elbe (pramen Labe) te bereiken, kunt u of de drukke weg, nummer 295, in het Elbedal nemen of met de fietsbus naar het vakantie-oord Špindlerův Mlýn (vroeger in het Duits Spindler Mühle) gaan en eventueel verder naar Labský důl (vroeger Elbgrund.) De bron van de Elbe is helaas stoeltjeslift bereikbaar per fiets. U kunt echter de stoeltjeslift nemen (fietsen kunnen mee) van Spindlermühle, een belangrijk vertrekpunt voor tochten in het Nationale Park Reuzengebergte (Krkonošský národní park), naar de Medvědín

(1235 m boven zeeniveau) en verder op de bergweg via Vrbatova bouda tot bij Elbbaude (Labská bouda) rijden. Hier kunt u uw fiets veilig neerzetten en de ongeveer 1 km lange weg tot de oorsprong van de Elbe te voet afleggen. Terugfietsen naar Vrchlabí kunt u ook via Mísečky en Benecko.