Welkom op ATV De Pioniers
ATV De Pioniers laat zich het best karakteriseren als een bonte verzameling mensen met een gezamenlijke passie: tuinen. En, zoveel mensen, zoveel tuinen.
Onder de Pioniers vind je gepensioneerden die hun eigen groenten kweken, jonge gezinnen die hier tot rust komen, natuurliefhebbers die hun tuin als biotoopje zien en kunstenaars die er al hun creativiteit in kwijt kunnen. We vertellen het verhaal van ons tuinenpark aan de hand van een wandelroute van 1 km. De wandeling start bij de pomp voor het verenigingsgebouw aan de Kögllaan. Dat is punt 1 op de plattegrond die u vindt in deze folder. Loop vanaf de pomp naar links richting de houten loods, de Perenlaan in. De route eindigt bij punt 12.
Wij wensen u een prettige wandeling!
amateurtuindersvereniging de Pioniers kÖgllaan 30, 3571 Pz utreCht, www.dePioniers.nl
4 APP
ELLA
ANT JE
AN
KER
PER ENLA AN
SEN
LAAN
5
FRA
2
MER ELLA AN
‘T LA
3
MBO
ZEN
LOO
DS
MER ELLA AN
PER ENLA AN
LAAN
VER E GEB NIGINGS OUW -
VINK
ENL
AAN
6
VINK
ENL
1
AN
9
ENLA
LIJS
TERL
ROZ
INGANG SARTREWEG AAN
AAN LIAL
10 12
DAH
IN
G
AN
G
KÖ
G
LL
AA
N
11
AAN
7 8
NAR
CISL
AAN
1
Ontmoeten bij de pomp
Een pomp is vanouds dé ontmoetingsplek. Op deze centrale plaats heerst een dorpssfeer: er is tijd voor een praatje en als het even kan helpen we elkaar. De pomp is een replica van de pomp achter de Geertekerk in Utrecht; een geschenk van de leden bij ons 40 jarig bestaan. Het verenigingsgebouw en winkeltje zijn iedere zaterdag open. Activiteiten als Groen-moet-je-doen en het Zomerfeest vinden hun plek op het plein. In het gebouw vinden activiteiten plaats die door leden zijn georganiseerd; creatieve middagen, lezingen en in de nazomer een tentoonstelling van eigen werk. 2
Schooltuintjes en bijen
In 2004 is er begonnen met de aanleg van een schooltuin. Leerlingen van OBS Voordorp hebben dit stukje grond omgetoverd tot een moestuin. Naast de tuin verzorgt een imker zijn bijenvolk. Solitaire bijen leggen hun eitjes in de gaten in de houtblokken. Bijen zijn onmisbaar voor de bestuiving van bloemen; zonder bijen geen oogst! 3
Hoop voor de ringslang
In samenwerking met Natuur- en Milieucommunicatie (Gemeente Utrecht) is een broeihoop aangelegd. Een of meerdere vrouwtjes leggen hier in de zomer hun eieren. Door de warmte die bij het composteren vrijkomt komen de eieren begin september uit. Ringslangen vinden voldoende voedsel op De Pioniers. Eerst vooral slakken, later kikkers, padden en salamanders; die hebben we ruim voorradig. Ringslangen zijn volstrekt ongevaarlijke, schuwe dieren. 4
Knotwilgen langs het water
De vijvers zijn ontstaan tijdens de aanleg van Voordorp. Boven het visrijke water vliegt regelmatig de ijsvogel voorbij. De wilgen zijn 15 jaar geleden als rechte takken (slieten) in de grond gestoken. In natte klei schieten ze direct wortel. Het buigzame hout wordt gebruikt om gevlochten afscheidingen te maken, te zien rond de heemtuin (12).
5
Siertuinen en moestuinen
Terwijl tot zo’n 30 jaar geleden de meeste tuinen nog vooral als moestuin ingericht waren zie je tegenwoordig vooral veel siertuinen. Maar er is altijd wel een plek voor een bedje aardbeien, wat bessen of een rijtje sla. 6
Eeuwenoude verkaveling
In 1112 gaf de Bisschop van Utrecht de aanzet tot ontginning van de gronden rond het dorp Voordorp. Vanuit het streekdorp liepen sindsdien smalle kavels tot aan de Utrechtse weg. Het slotenpatroon van de Pioniers herinnert ons hieraan. Wie realiseert zich nog dat deze verkaveling 900 jaar geleden is bedacht en gemaakt? Waar wij nu tuinieren was inundatiegebied tussen Fort Blauwkapel en Fort de Bilt als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. 7
Boomsingel vol leven
Om snel luwte te bieden plantte de gemeente bij de aanleg van het park in 1960 snelgroeiende abelen, elzen en essen. Snoeihout wordt hieronder in takkenrillen gestapeld. De rillen geven bescherming en voedsel aan zangvogels en zoogdieren. Er zijn op het park ruim 70 vogelsoorten gezien of gehoord! Vogels én zoogdieren zoals egel en vleermuizen helpen de overvloed aan insecten onder controle te houden. 8
Waterrijk
Op warme zomeravonden hoor je overal koortjes groene kikkers. Ook bruine kikker, gewone pad en kleine watersalamander voelen zich hier thuis. Bij het naderen van de winter kruipen ze weg in stapelmuurtjes, composthopen of boomstobben.
9
Huisje, boompje
Iedere tuin was bij de oplevering in 1960 voorzien van een huisje volgens vaste maten en kleuren en fruitbomen op twee meter van het pad. In deze tuin staan ze nog allemaal; appel, peer en pruim. De bomen zijn inmiddels ruim 50 jaar oud en vol holten en knoesten. De tuinen waren omgeven door een ligusterhaag die op 40 cm hoogte geknipt moest worden. 10
Speeltuin
Tot 2005 lag hier zo’n heerlijk nostalgische speeltuin. Met hoge schommels en een houten glijbaan. Op warme zomerdagen werd het pierenbad gevuld. Op 1 juni 2008 werd een compleet nieuwe speeltuin geopend. 11
Beleeftuin
Tijdens ons 75-jarig bestaan werd het startsein gegeven voor de inrichting van een educatieve, openbare tuin: de beleeftuin. Hier komt onder meer een vlinderborder, een fruitwand, egelhuis en een overdekt informatiehuisje met terras. Met de bouw van Veemarkt 2.0 wordt De Pioniers nóg nadrukkelijker een rustpunt en inspiratieplek voor de wijk. De beleeftuin draagt daaraan bij. 12
Heemtuin ‘De Punt’
Een groep leden veranderde in 2001 een strak gazon in een poel, omgeven door bloemrijk hooiland. In juni staat het hier volop in bloei: vaalwitte wilde bertram, gele rolklaver en paarsroze knoopkruid. Woekeraars worden onder controle gehouden. In de nazomer wordt er gemaaid. Het maaisel wordt na enkele dagen afgevoerd. Er zijn hier 140 inheemse plantensoorten geteld. Vlinders verblijven graag op deze luwe, bloemrijke plek. Op de Pioniers zijn de afgelopen jaren 14 soorten dagvlinders gezien. In de hal van het verenigingsgebouw hangt een waarnemingsbord: daarop houden we bij wat er gezien wordt op ons park.
De Pioniers: ruim 75 jaar duurzaam bezig In 1935 waren de eerste tuinders aan de Ezelsdijk (nu de Huizingalaan) met recht pioniers. Met een stukje grond kon een gezin zich in de behoefte aan aardappelen, groente en fruit voorzien. Bij de aanleg van Tuindorp-Oost verkasten de volkstuinders in 1960 naar de huidige plek aan de Kögllaan. Momenteel telt het ruim vier hectare grote park 121 tuinen. Inmiddels wordt de sociaal-maatschappelijke, recreatieve en ecologische functie van volkstuinen breed onderkend. We spreken tegenwoordig liever van ‘tuinenparken’. De Pioniers, De Driehoek en Ons Buiten hebben zich verenigd om onder andere het belang van tuinenparken uit te dragen, te versterken en voor de toekomst te behouden. In het belang van iedereen: de leden én de omwonenden. De betekenis van de tuinenparken als groene long voor Utrecht-Noordoost is bijzonder groot.
Meer weten? Kijk op www.depioniers.nl Lid worden? Stuur een mail naar
[email protected]
Colofon Tekst en redactie: Paul van Kan, Evelien Pullens, Andrea Lehr. Lay-out: Evarien Tuitert, www.centomani.nl Fotografie: Paul van Kan, Factoria singular fotografia, Thomas Peter Voss, Eugene Bochkarev. Drukwerk: Ecoplus, Utrecht. bij het vervaardigen van dit drukwerk is er alles aan gedaan om het milieu te ontzien.
