WELKOM. Circulair Inkopen. TU Delft. ir. J.-H. Welink, ,

Circulair Inkopen

WELKOM TU Delft ir. J.-H. Welink, www.duurzaamgrondstoffenbeheer.nl, 015 – 278 9205, [email protected]

1

Vermelding onderdeel organisatie

Kennisplatform Wetenschappelijke kennis noodzakelijk • • • • •

Grondstoffenrotonde, Stientje van Veldhoven EU: Resource efficiency Prijzen kunststoffen, textiel en mineralen Wetenschappelijke kennis nodig Milgro is Founding Father

2

Kennisplatform Wetenschappelijke kennis • “Op de plank” (nu aanwezig) • Ligt verspreid over veel universiteiten en hogescholen • Gefragmenteerd Kennisplatform: interuniversitaire organisatie brengt kennis bij elkaar 3

Kennisplatform Aanpak •

• • •

Kennis vrijmaken en “vertalen”, trends bijhouden: • Seminars • Master classes • Expert meetings Samenwerking in de keten met de kracht van kennis Industrieel netwerk met overheden Infrastructuur bouwen: bv website 4

Inhoud Seminar 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Waarom circulair inkopen? De basis Visies op circulair omgaan met grondstoffen Inkoopproces en grondstoffenbeheer TCU X-stoffen Cursus

5

1. Waarom circulair inkopen? Wat is er aan de hand? • •

Ontwikkeling consumptie BRIC-landen (en Angola, Indonesië, en Thailand, enzovoort) Kritische metalen: 97% mining in China: geopolitiek en “eigen ontwikkeling eerst”

6

1. Waarom circulair inkopen? Wat is er aan de hand? •

Grenzen aan de groei?

7

8

9

10

11

12

1.1. Grondstoffen in de 21e eeuw

13

2. De basis Van lijn naar cirkel: Cyclusdenken De lijn: • M=P*W/L • • • •

M: Hoeveelheid materiaal nodig per jaar P: aantal producten W: gewicht producten L: leeftijd producten

14

2. De basis Van lijn naar cirkel: Cyclusdenken De cirkel: • M = P * W * (1-R)/ L • • • • •

M: Hoeveelheid materiaal nodig per jaar P: aantal producten W: gewicht producten R: Percentage Recycling, Reuse, Remanufacturing etc. (6R) L: leeftijd producten

15

2. De basis Van lijn naar cirkel: Cyclusdenken De cirkel: • M = P * W * (1-R)/ L • Bierflesjes: 20% dikker, gaan 2* zo lang mee, verlies bierflesjes in oude en nieuwe case 3%

16

2. De basis Van lijn naar cirkel: Cyclusdenken 6R: 1. Reuse 2. Repair 3. Refurbish 4. Remanufacturing 5. Retrieval 6. Recycle 17

2. De basis Van lijn naar cirkel: Cyclusdenken 6R 1. 2. 3. 4. 5. 6.

in de praktijk: Re-use: “marktplaats”, wasserette Repair: onderdelen na te bestellen? Refurbish: schoon te maken, vernieuwen (mode, styling) Remanufacturing: hergebruik onderdelen (modules) Retrieval: delen/materialen terughalen Recycle: Materiaal hergebruik (de “smelt”) 18

2. De basis Voorbeeld: InterfaceFLOR • Terugname vloertegels voor recycling • Nylon-6 naar depolymerisatiefabriek

19

3. Visies op circulair omgaan met grondstoffen De 3 gangbare: • Cradle 2 Cradle: Afval is voedsel • Circulaire economy: Ellen MacArthur Foundation • Lease Society: Judith Merkies

20

3. Visies Cradle to Cradle: • • •

Afval = voedsel (technosfeer, biosfeer) Maak het product van alleen "voedsel" voor techno sfeer en de biosfeer gebruik van energie uit natuurlijke ("hernieuwbare") bronnen, stoot geen schadelijke stoffen uit (NOx, PM10 etc.)

Grondstof

Afval

Techno sphere Grondstof

Proces

Gebruik product Biosphere

Nutriënt

Afval

21

3. Visies Circulaire economie: Ellen MacArthur Foundation

22

3. Visies Circulaire economie: Ellen MacArthur Foundation Ladder van Lansink 1979: 1. Preventie 2. Hergebruik 3. Recycle 4. Verbranden 5. Storten

23

3. Visies Lease Society: Judith Merkies (MEP) Geen product maar functie Van meer grondstoffen naar meer arbeid Download boek op http://www.judithmerkies.nl/index.php?go=hom e.artikel&artid=463&id=8 Leasen auto: leeftijdverlenging (Kagawa)

24

4. Inkoopproces en grondstoffenbeheer Basis in het vorige blokuur gehad, dus nu: Zes stappen (Arjan van Weele) 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Specificeren Selecteren Contracteren Bestellen Bewaken Nazorg 25

4. Inkoopproces en grondstoffenbeheer

Specificatie: Is er wel iets nodig? • • •

Denk in de cyclus: hergebruik en revisie ipv aanschaf Controleer of er niet te veel is aangeschaft De gebruikers zijn tevreden, en krijgen ze te veel?

26


Vier typeringen van vervanging van producten (van Nes) 1. Slijtage Versleten, niet meer te repareren 2. Verbeterde functionaliteit Veiligheid, kosten van gebruik 3. Verbeterde expressie Gebruikscomfort, kwaliteit en ontwerp 4. Nieuwe wensen Sociaal, emotioneel 27


Afval is een thermometer • Feedback uit afval • • •

Hoe lang gaan producten mee? Worden ze intern hergebruikt? Worden ze terug genomen door de leverancier

• Feedback van gebruikers

28


Energieverbruik: hergebruik of vervanging Product hergebuiken (of langer gebruiken) of vervangen ivm beter alternatief op energieverbruik? Vuistregel: Product 1/5e minder energie: dan betere keuze.

29

4. Inkoopproces en grondstoffenbeheer Eisen product: Levensduur garanderen en onderhoudsplan Hergebruik en revisie • Modulaire bouw (LEGOlisering) • Standaard onderdelen, accessoires en hulpstoffen (bv smeerolie): Eenvoudig verkrijgbaar en te gebruiken • Statiegeld (BMA Stoel) Bij verwijdering Afval als indicator voor inkoper 30


Selecteren: Product Service Systemen • • • •

Resultaat gerichte diensten bedekken van vloer ipv vloertegels Gedeelde voorzieningen wasserrete Productduur verlenging diensten computers met servicepakket Vraag zijde management CV in flat: betalen voor warmte specifieke appartement 31


Product Service Systemen Automobiel industrie • Product georiënteerde diensten auto met onderhoudscontract en terugnamegarantie • Gebruiks georiënteerde diensten leasen, huren • Resultaat georiënteerde diensten Betalen per km: GreenWheels 32


Product Service Systemen Geschikt voor: • Kostbare producten • Technisch geavanceerde producten (onderhoud, reparatie) • Gemakkelijk zijn te transporteren • Niet vaak door klanten gebruikt • Niet sterk beïnvloed door mode of trends 33

5. TCU TCU: Total cost of Usage TCO: Total Cost of Ownership ook als je een dienst huurt? Te beperkte term

34

5. TCU Total Cost of Usage Eigendom: • • • •

Koop Onderhoud (onderdelen) Restwaarde Verwijdering

Huren en leasen 35

5. TCU Kosten product per jaar: • Relateren aan geschatte levensduur (technisch en functioneel) op basis van oudere producten • Kosten van “up-dates”/moderniseringen • Zijn aanpassingen eenvoudig zelf uit te voeren? • Zijn er andere productvormen mogelijk (grootverpakking met navul) • Wordt het product op een andere manier aangeboden (bv. IBC Mauser) 36

6. X-stoffen X-stoffen • • • •

Giftig of milieubelastend Strategisch stoffen (“schaarste”) “Conflict materials” (tin uit de Congo) Hoe te bepalen? Waar te zoeken? (informatie uitwisselen) • •

Product Steward ship Milieuprogramma’s brancheverenigingen

37

6. X-stoffen Valkuil biobased stoffen Vb. kunststof, vlas, hennep, brandnetels Valkuil: Concurrentie voedsel en natuur (food/forrest)

38

7. Cursus 1-daagse cursus Dieper op de materie in (meer tips, truken en tools) Ingaan op cases

39

Wilt u nu aan de slag? Handige online TOOLKIT MVO Nederland: Wegwijzer Circulair Inkopen http://www.mvonederland.nl/wegwijzercirculair-inkopen

40

Vragen? Opmerkingen? Ideeën? [email protected] 015 – 278 9205 www.duurzaamgrondstoffenbeheer.nl Bij “contact” inschrijven voor seminars en nieuwsbrief 41

WELKOM. Circulair Inkopen. TU Delft. ir. J.-H. Welink, ,

Recommend Documents