WEGWIJZER VOOR DE NEDERLANDSE ONDERNEMER IN TSJECHIË

WEGWIJZER VOOR DE NEDERLANDSE ONDERNEMER IN TSJECHIË

WEGWIJZER VOOR DE NEDERLANDSE ONDERNEMER IN TSJECHIË

Inhoudsopgave

Afkortingen en vertaling van termen 1

Inleiding

4

2

Algemene tips

5

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Werken en wonen in Tsjechië Verblijfs- en werkvergunning Personeel Arbeidsovereenkomsten Kostenvergoedingen Verlof en ziekte

6 6 6 7 8 8

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Het starten van ondernemingsactiviteiten Eenmanszaak Besloten vennootschap (s.r.o.) Filiaal Investeringsbescherming, repatriëring van liquide middelen Ondersteuning van investeringen

9 9 11 15 16 17

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8

Boekhouding en fiscale aspecten Inleiding Boekhouding en jaarrekening Inkomstenbelasting Sociale verzekeringen en ziektekostenverzekering Vennootschapsbelasting BTW Overige belastingen Overzicht deadlines

18 18 19 19 24 26 28 29 30

Appendix:

Nuttige weblinks

32

Afkortingen en vertaling van termen

Enkele gebruikte afkortingen AvA

Algemene vergadering van aandeelhouders

CZK

Tsjechische kroon

ČNB

Česká národní banka (Centrale Bank van Tsjechië)

ČSSZ

Česká správa sociálního zabezpečení [PSSZ] (Praag)

IB

Inkomstenbelasting

LB

Loonbelasting

MSSZ

Městská správa sociálního zabezpečení (Brno)

OG

Onroerend goed

OGB

Onroerendgoedbelasting

OSSZ

Okresní správa sociálního zabezpečení (overige)

SV

Sociale verzekeringen

Vpb

Vennootschapsbelasting

ZKV

Ziektekostenverzekering

Vertaling van termen

Sommige Tsjechische termen zijn lastig in het Nederlands te vertalen. In zulke gevallen is gekozen voor een vertaling die zo veel mogelijk de kern van de term weergeeft. Bij sommige termen is de oorspronkelijke Tsjechische term tussen haakjes weergegeven; dit kan handig zijn voor de communicatie met uw Tsjechische adviseurs.

Voorwoord

Welkom in de vierde, herziene “Wegwijzer voor de Nederlandse ondernemer in Tsjechië”. Deze versie van de brochure probeert u een praktisch overzicht te geven van de te nemen stappen bij het starten van ondernemingsactiviteiten in Tsjechië. De betrekkingen tussen Nederland en Tsjechië zijn uitstekend. De bilaterale contacten spelen zich af op velerlei terrein en op diverse niveaus, variërend van centrale, regionale en lokale overheid tot NGO’s en bedrijfsleven. Ook bestaan er meer dan veertig stedenbanden tussen Nederlandse en Tsjechische gemeenten. Belangrijke terreinen van samenwerking betreffen politiek, cultuur en niet in de laatste plaats, economie en handel. Er is sprake van een wederzijdse ruime belangstelling vanuit het bedrijfsleven.

Nederland is een van de grootste investeerders in Tsjechië. En al jaren staat Nederland in de top tien van zowel exportmarkten als importlanden. Niettemin blijft de behoefte aan praktische informatie over zakendoen in Tsjechië bestaan. De Nederlandse ambassade in Tsjechië hoopt met deze publicatie tegemoet te komen aan de meest gestelde vragen over ondernemen in Tsjechië. Ik hoop dat deze handzame brochure zal bijdragen tot een vergemakkelijking van uw stappen op de Tsjechische markt en verdere intensivering van de economische betrekkingen tussen de Tsjechische Republiek en Nederland. Ed Hoeks Ambassadeur Praag, Januari 2013

1

Inleiding Deze brochure is in opdracht van de Nederlandse ambassade geschreven en heeft als doel de Nederlandse ondernemer die in Tsjechië zaken gaat doen op een praktische manier op weg te helpen. De nadruk ligt hierbij op het ondernemen als ondernemer/ natuurlijke persoon en door middel van een s.r.o., de Tsjechische tegenhanger van de Nederlandse B.V. Er zijn daarom praktische aandachtspunten en praktische tips opgenomen. Deze brochure bevat vooral informatie over de Tsjechische ondernemingsrechtelijke en fiscale wetgeving en praktijk. Om die goed in een kader te kunnen plaatsen, worden verschillende vergelijkingen met de Nederlandse situatie getrokken. Vanwege de overzichtelijkheid wordt de invloed van het internationale en EU-recht op het Tsjechische recht slechts beperkt besproken. Bij een publicatie van beperkte omvang moeten er veel keuzes worden gemaakt over de inhoud. Hopelijk is dit gelukt. De schrijver houdt zich echter aanbevolen voor nuttige

4

op- en aanmerkingen. Deze brochure is gebaseerd op de stand van zaken per 1 januari 2013. Aan de brochure kunnen geen rechten worden ontleend. De schrijver noch de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden is aansprakelijk voor schade door actie die op basis van de verstrekte informatie wordt ondernomen, of niet wordt ondernomen. De schrijver dankt mevrouw Ilse Smits en mevrouw Miriam Vijfvinkel van de Ambassade voor hun ondersteuning. Dank gaat tevens uit naar Guus Poelen van Infintax B.V. voor zijn opbouwende opmerkingen en inspiratie bij de totstandkoming van de brochure. Hans van Capelleveen CBC Tax Tsjechië Januari 2013

2

Algemene tips

Tsjechië is een land dat veel te bieden heeft. Nog steeds slagen Nederlandse ondernemers er in die mogelijkheden goed te benutten.

Besteed aandacht aan de communicatie – verzeker u ervan dat uw Tsjechische zakenpartner of werknemer u begrijpt. En omgekeerd uiteraard.

We zetten in het kort een paar algemene aanbevelingen op een rijtje, die u kunnen helpen om succesvol te ondernemen in Tsjechië:

Neem de taalbarrière serieus – nauw verwant met het vorige punt. Voor communicatie met de autoriteiten is het goed te beseffen dat het Tsjechisch de officiële taal is. Hier wordt nauwelijks van afgeweken. Uw Tsjechische counterpart heeft wellicht niet altijd voldoende kennis van het Engels of Duits en een goede tolk zal daarom in die gevallen nodig blijken.

Zoek een goede adviseur – in Nederland heeft u als ondernemer advies nodig, voor ondernemen in het buitenland geldt dat des te meer. U heeft doorgaans in een vroeg stadium een juridisch adviseur nodig. Deze moet naast een goede kennis van het Tsjechische recht met u kunnen communiceren, dus kennis van het Engels of Duits zal noodzakelijk zijn. Daarnaast helpt het als de adviseur kennis van internationaal ondernemen heeft, zodat hij zich snel in uw gedachtewereld en achtergrond kan verplaatsen. Doe uw huiswerk – een goede voorbereiding kan veel tijdsverlies en frustratie voorkomen.

Bouw marges en reserves in – U kunt nog zo goed voorbereid zijn, toch zult u altijd voor verrassingen komen te staan. Daarom is het goed om ruim te plannen en reservebronnen (informatie, leveranciers, mankracht) ter beschikking te hebben. Wees realistisch – “Het plan ziet er goed uit, maar is het werkelijk haalbaar in een onbekende omgeving?”

Wees goed georganiseerd – talloos zijn de voorbeelden van veelbelovende ondernemingsplannen die door problemen op het organisatorische vlak faalden.

5

3

Werken en wonen in Tsjechië

3.1 Verblijfs- en werkvergunning Verblijfsvergunning

De wetgeving die het verblijf van buitenlanders in Tsjechië regelt is complex en wordt geregeld veranderd. De regels voor EU-burgers zijn echter relatief eenvoudig: � Een EU-burger heeft zonder vergunning of visum recht op toegang tot Tsjechië en het recht er te verblijven voor een periode van maximaal drie maanden. Hij moet zich echter wel binnen 30 dagen na aankomst melden bij de vreemdelingenpolitie als hij van plan is langer dan 30 dagen in Tsjechië te blijven. Bij verblijf in een hotel kan doorgaans aan de meldingsplicht worden voldaan door middel van registratie bij het hotel. � Als een EU-burger langer dan drie maanden in Tsjechië wil verblijven, is hij gerechtigd (niet verplicht) een “tijdelijke verblijfsvergunning” (povolení k přechodnému pobytu) aan te vragen. Het kan voordelen hebben om dit document te hebben, bijvoorbeeld bij kentekenregistratie van een auto of het openen van een bankrekening. � Een EU-burger mag in het bijzonder in de volgende gevallen een lange termijnverblijfsvergunning (povolení k trvalému pobytu) aanvragen: (1) na meer dan vijf jaar ononderbroken in Tsjechië te hebben gewoond, of, (2) na meer dan twee jaar ononderbroken in Tsjechië te hebben gewoond, terwijl de persoon minimaal een jaar gehuwd is met een andere EU-burger.

6

Voor meer informatie zie http://portal.gov.cz. Hoewel het bovenstaande eenvoudig lijkt, wordt u aangeraden voor praktisch advies contact op te nemen met uw Tsjechische juridische adviseur. Dit geldt vooral als uw partner of gezinsleden geen EU-burger zijn.

Werkvergunning

Nederlanders hebben geen werkvergunning nodig om in Tsjechië als werknemer aan de slag te mogen.

3.2

Personeel

Bij het opzetten van een onderneming in het buitenland zijn mensen een zeer belangrijke, zo niet de belangrijkste factor. Bij de werving en selectie van werknemers en de keuze van zakenpartners kunt u daarom beter niet over een nacht ijs gaan. Heel frequent zijn de voorbeelden waarin Nederlanders en Tsjechen met elkaar gingen samenwerken zonder dat men voldoende bij elkaar paste. Frustraties van beide zijden waren hiervan doorgaans het gevolg, veroorzaakt door het elkaar niet begrijpen en het daaruit voortvloeiende gebrek aan communicatie. De volgende achtergrondinformatie en tips kunnen hopelijk helpen om dit soort problemen zo veel mogelijk te voorkomen. Hierbij wordt overigens uitgegaan van personeel met de Tsjechische nationaliteit of uit een andere EU lidstaat. Voor personeel buiten de Europese Unie geldt andere regelgeving.

Achtergrondinformatie en tips �Probeer niet voor een dubbeltje op de eerste rang te zitten – Ook in Tsjechië willen capabele mensen dienovereenkomstig worden beloond.

te maken maar ook met zaken als respect voor de nationale wet- en regelgeving, correctheid, afspraken nakomen en het open staan voor de Tsjechische cultuur.

�Tsjechen zijn vaak meer afwachtend en minder direct dan Nederlanders. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een andere achtergrond – in Nederland wordt initiatief doorgaans gewaardeerd en gestimuleerd, terwijl het in het voormalige Tsjecho-Slowakije onder het communisme vaak ongewenst was. Om die redenen zijn oudere Tsjechen vaak minder initiatiefrijk dan hun Nederlandse leeftijdgenoten. Dit verschil neemt af naarmate u met jongere generaties te maken heeft.

Tsjechen zijn harde werkers als ze voldoende gemotiveerd zijn. Een passende beloning is daarvoor een voorwaarde, maar niet de enige. “Zachte factoren”, zoals het geven van vertrouwen en het uiten van waardering, zijn ook belangrijke motivatiebevorderende factoren. Dit is wat dat betreft vergelijkbaar met Nederland.

Houd er rekening mee dat het runnen van een buitenlands bedrijf, dus ook een Tsjechisch bedrijf, in verhouding meer managementinspanning vereist dan het runnen van een vergelijkbaar Nederlands bedrijf. Bouw daarom voldoende marges in uw planning in. Extra inzet wordt op prijs gesteld. Van buitenlanders wordt vaak een beter gedrag verwacht dan van de eigen landgenoten. Dit heeft niet alleen met geldelijke beloning

3.3

Arbeidsovereenkomsten

We vermelden hier enkele arbeidsrechtelijke punten, die voor ondernemers vaak van belang zijn.

Arbeidstijd

De standaard-arbeidstijd is 8,5 uur per dag. Dit is inclusief een half uur middagpauze.

Tijdelijk werk

Volgens het “Arbeidswetboek” (Zákoník práce) mag een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd worden afgesloten voor een duur van maximaal drie jaar. Zij mag maximaal twee keer opnieuw worden afgesloten of verlengd. Voor tijdelijk werk van beperkte omvang bestaan speciale contractsvormen: de “Overeenkomst inzake de uitvoering van een werk” (Dohoda o provedení práce) en de “Overeenkomst inzake werkzaamheden” (Dohoda o pracovní činnosti).

Aandachtspunt

�Het opleidingsniveau in Tsjechië is over het algemeen goed. Van oudsher hebben Tsjechen een goede reputatie op technisch gebied en in de exacte wetenschappen. Op marketing- en verkoopgebied, van oudsher sterke punten van Nederlanders, is Tsjechië wat minder sterk. Nederlanders en Tsjechen kunnen elkaar dus in beginsel heel goed aanvullen. Bovenstaande opmerkingen zijn uiteraard generalisaties. In uw contacten met Tsjechen zult u zich zelf een beeld van betreffenden moeten vormen.

De Overeenkomst inzake de uitvoering van een werk is bedoeld voor werk met een maximale omvang van 300 uur per jaar. De hoogte van het maximale uurloon is niet expliciet bij wet geregeld. Het voordeel van dit type overeenkomst is dat het loon niet onderworpen is aan premieheffing sociale verzekeringen en ziektekostenverzekering als het minder dan CZK 10.000 per maand bedraagt. Het loon is wel aan loonbelasting onderworpen. De Overeenkomst inzake werkzaamheden kan worden gebruikt, simpel gezegd, voor werk met een maximaal 50% parttime verband. Slechts ingeval van een beloning tot CZK 2.500 per maand is die beloning niet aan premieheffing onderworpen; een hogere beloning is wel daaraan onderworpen. Ook hier geldt dat de beloning aan loonbelasting onderworpen is.

Detachering werknemers vanuit Nederland

Werkgevers detacheren soms werknemers bij dochterbedrijven in Tsjechië. Voor een beschrijving van de Tsjechische fiscale consequenties hiervan, zie paragraaf 5.3.

7

3.4

Kostenvergoedingen

Tsjechië kent het systeem van stravenky, wellicht het beste te vertalen met “lunchbonnen”. Dit is een fiscaal gunstige mogelijkheid om werknemers maaltijden aan te bieden. De werkgever koopt lunchbonnen van een gespecialiseerd bedrijf en geeft deze aan de werknemer. Deze kan daarmee in een restaurant zijn lunch betalen. De meeste restaurants nemen lunchbonnen aan, die ze vervolgens bij de uitgever van de bonnen kunnen verzilveren. Hierbij wordt een bepaalde commissie van de vergoeding afgetrokken. De vergoeding die voor de werkgever maximaal fiscaal aftrekbaar is, bedraagt per dag 55% van de kosten van één maaltijd, met een maximum van CZK 55,30 per dag. Meestal worden echter lunchbonnen met een hogere waarde verstrekt, waaraan de werknemer zelf het verschil bijdraagt. Daarnaast kunnen aan werknemers diverse kostenvergoedingen worden verstrekt in geval van bijvoorbeeld dienstreizen. Zoals vergoedingen voor maaltijden en overnachtingen, “zakgeld” in geval van buitenlandse dienstreizen en vergoedingen voor “noodzakelijke bijkomende kosten”. “Maaltijdvergoedingen” zijn geregeld in het zgn. “Arbeidswetboek” (Zákoník práce). Volgens dit wetboek heeft een Tsjechische werknemer in geval van dienstreizen recht op bepaalde vergoedingen voor maaltijden. Deze vergoedingen worden doorgaans jaarlijks herzien; in 2013 bedraagt de minimale vergoeding per persoon per dag voor een dienstreis in Tsjechië CZK 66 – CZK 157 (ca. EUR 2,30 – ca. EUR 6,10), afhankelijk van de duur van de dienstreis. Dit zijn de minimale bedragen – meer vergoeden mag, mits dit voor aanvang van de dienstreis wordt overeengekomen of door de werkgever bekend wordt gemaakt. De “fiscale grens” voor dezelfde vergoedingen (zie hierna) bedraagt CZK 79 – CZK 181 (ca. EUR 3,10 – ca. EUR 7,10), afhankelijk van de duur van de dienstreis. Voor buitenlandse dienstreizen gelden andere bedragen. Voor dienstreizen in onder andere Nederland, België, Duitsland en Oostenrijk geldt een basisvergoeding van EUR 45 per persoon per dag. Afhankelijk van de duur van de dienstreis wordt hierop voor de berekening van de minimale vergoeding en de fiscale grenzen doorgaans een korting toegepast.

8

Alternatief mogen er vaste bedragen, bijvoorbeeld per persoon per maand, worden vergoed. Voor de berekening daarvan en de manier van documenteren zijn geen strikte instructies gegeven door de overheid. Een vaste vergoeding is over het algemeen alleen praktisch als een werknemer regelmatig naar een vaste bestemming moet reizen. Als de verstrekte reiskostenvergoedingen de fiscale grenzen niet overschrijden, vormen ze geen belastbaar inkomen voor de werknemer. Ze zijn eveneens fiscaal aftrekbaar voor de werkgever. Als de fiscale grenzen wel worden overschreden, is het meerdere belastbaar inkomen voor de werknemer en ook onderworpen aan premieheffing sociale verzekeringen en ziektekostenverzekering. Voor de werkgever zijn echter ook deze bovenmatige vergoedingen in beginsel volledig aftrekbaar.

3.5

Verlof en ziekte

Vakantie

Bij een dienstverband van een jaar heeft een werknemer recht op minimaal vier weken verlof.

Ziekte

Als een werknemer door ziekte tijdelijk arbeidsongeschikt is én dit aantoont door een bevestiging van de dokter, moet de werkgever 60% van het gemiddelde loon doorbetalen (hierbij moeten bepaalde grenzen in acht worden genomen). Dit geldt echter vanaf de vierde tot en met de 21e dag; de eerste drie ziektedagen hoeven niet te worden doorbetaald. Vanaf de 22e dag tot en met de 380e dag heeft de werknemer recht op ziekengeld en het loon wordt dan stopgezet. Dit wordt uitbetaald door de betreffende sociale verzekeringsinstantie (Okresní správa sociální zabezpečení [OSSZ]; voor Praag is dit de Přažská správa sociálního zabezpečení [PSSZ] en voor Brno de Městská správa sociálního zabezpečení Brno [MSSZ]). Het ziekengeld bedraagt ca. 60% van de dagelijkse heffingsgrondslag SV (dit is niet gelijk aan het dagelijkse brutoloon).

Zwangerschaps - en ouderschapsverlof

Aandachtspunt

�De regelingen voor zwangerschaps- en ouderschapsverlof zijn in Tsjechië royaal in vergelijking met Nederland. Het is in Tsjechië niet ongebruikelijk dat een vrouw per kind drie of vier jaar verlof neemt. Gedurende die tijd blijft de moeder formeel in dienst van het bedrijf, en de werkgever is verplicht haar na afloop van het verlof een vergelijkbare functie als voorheen aan te bieden. �De maximale periode voor zwangerschapsverlof bedraagt volgens de 2013-regeling een half jaar (37 weken in geval van meerlingen) en begint op zijn vroegst acht weken voor de verwachte geboorte. De uitkering van de staat gedurende die periode is inkomensafhankelijk, maar gemaximeerd op ca. CZK 32.000 per maand. �De maximale periode voor ouderschapsverlof (dat overigens door de moeder of vader opgenomen mag worden) loopt tot het vierde levensjaar van het kind. De maximale totale uitkering van de staat voor die periode is inkomensafhankelijk, maar bedraagt maximaal CZK 220.000. De wettelijke regelingen zijn complex en worden geregeld aangepast, dus voor actuele informatie wordt u aangeraden met uw Tsjechische juridische adviseur contact op te nemen.

4

Het starten van ondernemingsactiviteiten

4.1

Eenmanszaak

De meest eenvoudige ondernemingsvorm in Tsjechië is net als in Nederland de eenmanszaak. Ook in Tsjechië kan dit inhouden dat u alleen werkt (vergelijkbaar met de Zelfstandige Zonder Personeel) of werknemers heeft. Een ondernemernatuurlijke persoon wordt in het Tsjechisch osoba samostatně výdělečně činná of kortweg OSVČ genoemd. Let er bij inhuur van zelfstandigen op dat dit niet op loondienst gaat lijken, omdat dat tot strenge sancties kan leiden.

Voor- en nadelen eenmanszaak t.o.v. een Tsjechische B.V. (s.r.o.) + Eenvoud – zoals gezegd is een eenmanszaak een eenvoudige ondernemingsvorm. Dit is een niet te onderschatten voordeel.

+

Mogelijk gunstig fiscaal regime – procentuele kostenaftrek mogelijk (zie verder 5.2)

–

Aansprakelijkheid – een belangrijk nadeel van de eenmanszaak is dat de ondernemer met zijn gehele vermogen aansprakelijk is voor de schulden van zijn onderneming.

–

Minder flexibiliteit bij verkoop – als u later uw eenmanszaak wil verkopen, kan dit slechts via een activa/passivatransactie; in het geval van een s.r.o. kan u een verkoop ook structureren als een aandelentransactie.

Oprichting eenmanszaak 1. Vraag een Verklaring Omtrent het

Gedrag / uittreksel uit het strafregister aan Een Verklaring Omtrent het Gedrag (“VOG”) moet u in Nederland aanvragen bij de

9

gemeente waar u bent of (laatstelijk) was ingeschreven. Als u Nederlander bent en al vanaf oktober 1994 of eerder niet meer in Nederland woont, moet u de VOG aanvragen bij het Centraal Orgaan Verklaring Omtrent het Gedrag (COVOG). Voor meer informatie zoek onder VOG op www.rijksoverheid.nl. Als uw laatste officiële woonplaats Tsjechië is, heeft u geen VOG nodig maar volstaat een uittreksel uit het Tsjechische strafregister. Dit hoeft u zelf niet aan te vragen, maar wordt bij het aanvragen van de handelsvergunning (zie hierna) door de betreffende ambtenaar online aangevraagd.

Aandachtspunt

Nederlandse gemeente accepteert aanvraag niet

Het kan voorkomen dat de Nederlandse gemeente waar u de VOG wil aanvragen het aanvraagformulier niet accepteert. Als reden wordt genoemd, dat er geen “opvragende instantie” is (de opvragende instantie zou het formulier tevens moeten ondertekenen). Bij de VOG-uitgevende instantie COVOG is dit natuurlijk bekend en zij honoreert ook gewoon uiteindelijk de aanvragen, waarop vermeld wordt, dat de VOG voor de Tsjechische autoriteiten benodigd is.

2.

Vraag een apostille aan voor de VOG en laat de VOG vertalen Een VOG moet van een apostille worden voorzien. Dat betekent dat wordt vastgesteld dat de handtekening op de VOG inderdaad van een bevoegde ambtenaar is. Dit wordt normaliter gedaan door de griffier van de relevante Nederlandse arrondissementsrechtbank. De “geapostilleerde” VOG moet daarna door een in Tsjechië erkend vertaler in het Tsjechisch worden vertaald. Het kan tijdrovend zijn om een correct geapostilleerde en vertaalde VOG te verkrijgen. Het verdient daarom aanbeveling eerst met uw Tsjechische advocaat/notaris te bespreken of een VOG in uw specifieke geval daadwerkelijk nodig is.

3.

Vraag een handelsvergunning aan Voor algemene informatie over een handelsvergunning zie “Achtergrondinformatie handelsvergunningen” hierna.

10

Het aanvragen van een handelsvergunning voor “vrije ambachten” gaat eenvoudig: bij elke relevante vergunningverlenende instantie in Tsjechië (živnostenský úřad, vaak gevestigd op het gemeentehuis) kunt u terecht. U moet een formulier invullen (vaak kunt u dit samen met de betreffende ambtenaar doen), ondertekenen en leges (doorgaans CZK 1.000) betalen. Daarnaast moet u meestal een vertaling van de geapostilleerde VOG overleggen. Als zoals gezegd uw laatste officiële woonplaats Tsjechië is, volstaat een uittreksel uit het Tsjechische strafregister, dat de betreffende ambtenaar zelf online opvraagt. De deadline voor het verlenen van de vergunning is vijf dagen na aanvraag. U mag echter al beginnen met ondernemen op de dag van de aanvraag als u aan drie algemene eisen voldoet, zoals vermeld onder “Achtergrondinformatie handelsvergunningen”. Als “bewijs” van de vergunning krijgt u tegenwoordig een uittreksel uit het “ambachtenregister” (Výpis z živnostenského rejstříku). Dit register kunt u ook zelf online raadplegen op www.rzp.cz.

4.

Registreer uzelf voor fiscale, SV- en ZKV-doeleinden U moet zichzelf registreren voor de inkomstenbelasting, sociale verzekeringen (“SV”), ziektekostenverzekering (“ZKV”) en wellicht ook voor de loonbelasting (als u werknemers gaat aannemen), BTW en wegenbelasting. Ook dit gaat echter gemakkelijk – en wel door middel van hetzelfde formulier waarmee u ook uw handelsvergunning aanvraagt. De handelsvergunning en registratie voor fiscale, SV- en ZKV-doeleinden kunt u dus in één klap regelen. Naast de verplichte verzekeringen is het ook goed te denken aan andere verzekeringen die voor u relevant zijn, zoals wellicht een beroepsaansprakelijkheidsverzekering of een arbeidsongeschiktheidsverzekering.

5.

Registreer uzelf in het handelsregister indien van toepassing Als ondernemer/natuurlijke persoon hoeft u zich in de regel niet in het Tsjechische handelsregister (obchodní rejstřík) in te laten schrijven. Dit betekent dat u dan geen financiële administratie volgens het

systeem van dubbel boekhouden hoeft te voeren (tenzij uw omzet in het onmiddellijk voorafgaande jaar meer dan CZK 25 miljoen bedroeg). Voor specifieke beroepen kan overigens wel een verplichting tot het voeren van een boekhouding bestaan. Het is aan te bevelen deze zaak met een Tsjechische boekhouder of jurist te bespreken, teneinde verrassingen te voorkomen.

6.

Vraag een data box aan Een data box voor communicatie van ondernemers/natuurlijke personen met overheidsorganen is in de regel niet verplicht, dit in tegenstelling tot “rechtspersonen”. Het is echter ook in dit geval handig om deze te hebben. Zie hiervoor verder paragraaf 4.2.

Achtergrondinformatie handelsvergunningen

Voor de meeste ondernemersactiviteiten heeft u een “handelsvergunning” (živnostenské oprávnění) nodig. Voor andere activiteiten, met name die voor “vrije beroepen” zoals architect of arts, geldt specifieke wetgeving voor het verkrijgen van een licentie. Het verlenen van handelsvergunningen is bij wet geregeld (Zákon o živnostenském podnikání). Algemene vereisten zijn een minimumleeftijd van 18 jaar, handelingsbekwaamheid en “onberispelijk gedrag”. Het laatste wordt aangetoond door middel van een VOG. De wet onderscheidt verschillende categorieën handelsvergunningen, die ieder aparte specifieke eisen hebben waaraan een aanvrager moet voldoen. Bijvoorbeeld op het gebied van opleiding en beroepservaring. Dat klinkt bureaucratisch, maar er is ook een categorie waarvoor dit soort specifieke eisen niet bestaat. Dit betreft de zgn. “vrije ambachten”. Deze zijn opgesomd in bijlage 4 van de betreffende wet. Voorbeelden hiervan zijn het bemiddelen bij handelsactiviteiten en dienstverlening (nr. 47 van bijlage 4), de groot- en detailhandel (nr. 48), het verrichten van “vastgoedactiviteiten” incl. beheer en onderhoud van vastgoed (nr. 58) en het verstrekken van adviezen en deskundigenrapporten (nr. 60). Voor de verhuur van onroerend goed is geen handelsvergunning vereist.

4.2 Besloten vennootschap (s.r.o) De Tsjechische společnosti s ručením omezeným (s.r.o.) is de meest voorkomende rechtsvorm voor ondernemingen in Tsjechië. Een s.r.o. is te vergelijken met de Nederlandse B.V. Een akciová společnost is te vergelijken met een Nederlandse N.V. Vanwege het feit dat deze rechtsvorm minder vaak wordt gekozen, bespreken we hem hier niet.

Voor - en nadelen besloten vennootschap t.o.v. eenmanszaak + Beperkte aansprakelijkheid

– net zoals bij de Nederlandse B.V. is een aandeelhouder (společník; letterlijk ‘mede-eigenaar’ of ‘partner’) van een s.r.o. in principe niet aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap.

+

Flexibiliteit bij verkoop – een verkoop kunt u zowel structureren als een activa/passiva-transactie als een aandelentransactie. In het eerste geval verkoopt de s.r.o. haar activa, passiva en activiteiten, in het tweede geval verkoopt de aandeelhouder zijn aandelen in de s.r.o.

–

Hogere administratieve lastendruk – dit is een belangrijk nadeel t.o.v. een eenmanszaak. Dit zal iedereen die in Nederland is overgestapt van een eenmanszaak naar een B.V. bekend voorkomen.

–

Ongunstiger fiscaal regime – een ander nadeel dat wellicht bekend voorkomt is de dubbele belastingheffing die bij een s.r.o. in principe optreedt: een winst van een s.r.o. wordt eerst met 19% vennootschapsbelasting belast, en vervolgens bij distributie als netto-dividend met 15% (in sommige gevallen zelfs 35%) dividendbelasting getroffen (tenzij een belastingverdrag/EU-richtlijn kan worden toegepast). Daarnaast vormen opbrengsten uit de verkoop van s.r.o.-aandelen belastbaar inkomen, tenzij de verkoop na meer dan 5 jaar plaatsvindt en de aandelen niet tot het ondernemingsvermogen van de aandeelhouder behoorden. Voor meer informatie zie hoofdstuk 5.

11

Oprichting van een s.r.o.

6.

Hoewel u ook zelf naar de notaris kunt stappen om een s.r.o. op te richten, verdient het de voorkeur om dit via een advocaat te doen. Dat scheelt doorgaans tijd en geld. Veel Tsjechische advocaten rekenen voor de oprichting van een s.r.o. ca. CZK 25.000, inclusief notaris- en andere bijkomende kosten.

7.

Begin jaren ’90 was het oprichten van een s.r.o. een gecompliceerde en kostbare aangelegenheid. Dit is verbeterd. Op dit moment kan het oprichten van een s.r.o. in vijf dagen gebeurd zijn, mits alle benodigde documenten en informatie in correcte vorm en tijdig aanwezig zijn – een belangrijke voorwaarde, die in de praktijk vaak hoofdbrekens betekent.

1.

Vraag een Verklaring Omtrent het Gedrag / uittreksel uit het strafregister aan Zie paragraaf 4.1.

Open een bankrekening voor de s.r.o. Op basis van de oprichtingsakte kunt u bij een Tsjechische bank een rekening openen, waarop u het aandelenkapitaal kunt storten.

2.

8.

Vraag een apostille voor de VOG aan en laat de VOG vertalen Zie paragraaf 4.1.

3.

Bepaal wie statutair directeur wordt Als u zelf geen statutair directeur (jednatel) wordt, moet u een andere persoon aanwijzen (betreffende moet het daarmee eens zijn). De geëigende contractvorm voor de jednatel is een “mandaatovereenkomst” (mandátní smlouva) zoals geregeld in het Wetboek van Koophandel.

4.

Regel zetel voor de vennootschap U moet beschikken over een adres waar de s.r.o. kan worden gevestigd. Er zijn overigens bedrijven die zich in de verhuur van kantooradressen specialiseren.

5.

Passeren van de notariële akte Het passeren van de notariële akte wordt in Tsjechië als (het moment van) de oprichting (založení) gezien.

Aandachtspunt

12

Vraag een handelsvergunning aan Voor de meeste ondernemingsactiviteiten heeft de s.r.o. een handelsvergunning nodig. Deze kan door de oprichter ten behoeve van de s.r.o. worden aangevraagd (voor verdere algemene informatie zie paragraaf 4.1). Het uittreksel uit het handelsvergunningenregister moet worden aangevraagd voordat inschrijving van de s.r.o. in het handelsregister wordt aangevraagd. De handelsvergunning wordt echter pas van kracht op de dag van inschrijving van de s.r.o. in het handelsregister. Ter volledigheid merken we nogmaals op dat voor de huur en verhuur van onroerend goed geen handelsvergunning vereist is.

Identificatie

Voor de oprichting van de s.r.o. moet u zichzelf kunnen legitimeren. Dit vereist doorgaans uw paspoort, een rijbewijs volstaat bijvoorbeeld niet.

Schrijf de s.r.o. in het handelsregister in U kunt zich bij het handelsregister inschrijven door middel van een formulier dat samen met bijlagen en leges wordt ingediend bij de betreffende rechtbank die het handelsregister voert. Het formulier en de “leges-zegel” zijn doorgaans bij de betreffende rechtbank te verkrijgen. Uw advocaat kan u hierover verdere praktische informatie verstrekken. Als de aanvraag voor inschrijving in orde is, moet de rechtbank binnen vijf dagen tot inschrijving besluiten. De datum van inschrijving die in het handelsregister wordt vermeld, wordt juridisch gezien als de dag van het “ontstaan” (vznik) van de s.r.o. Vanaf die dag is de vennootschap bevoegd ondernemingsactiviteiten uit te voeren. 9. Registreer de s.r.o. voor fiscale en andere doeleinden Na inschrijving in het handelsregister moet de vennootschap worden geregistreerd bij de belastingdienst (zie hoofdstuk 5). In voorkomende gevallen moet ook registratie bij andere overheidsinstanties plaatsvinden. Uw Tsjechische advocaat kan u hierover verdere informatie verstrekken.

Achtergrondinformatie s.r.o.

Het minimale aandelenkapitaal van een s.r.o. bedraagt CZK 200.000 (ca. EUR 7.800). De deelname van een aandeelhouder in het aandelenkapitaal moet ten minste CZK 20.000 bedragen. Een s.r.o. met het minimumkapitaal van CZK 200.000 kan dus ten hoogste tien aandeelhouders hebben. Net als in een Nederlandse BV. kan een s.r.o. een enig aandeelhouder hebben. Een natuurlijke persoon mag echter enig aandeelhouder zijn in ten hoogste drie s.r.o.’s. De aansprakelijkheid van de aandeelhouder van een s.r.o. is in principe beperkt. De statuten mogen wel een bijstortingsplicht bevatten voor verliessituaties, maar volgens dwingend wettelijk recht mag dit niet meer dan 50% van het aandelenkapitaal zijn. Het Tsjechische ondernemingsrecht kent niet-geregistreerd kapitaal dat met

Aandachtspunt

agio te vergelijken is. Het voordeel van agio ligt in het relatief informele karakter ervan. Toevoegingen of stortingen hoeven niet in het handelsregister te worden ingeschreven, waardoor ze sneller kunnen worden doorgevoerd. Maar, anders dan in Nederland waar een agiostorting of onttrekking bij aandeelhoudersbesluit kan geschieden, gaat dit in Tsjechië formeler. Volgens de algemeen heersende interpretatie van de wet is hiervoor een notariële akte vereist is. Een s.r.o. moet minimaal één statutair directeur (jednatel) hebben. Evenals in Nederland heeft een Tsjechisch statutair directeur relatief veel bevoegdheden. Hij heeft echter ook een bepaalde aansprakelijkheid te dragen. Het is verstandig deze functie niet aan iemand toe te vertrouwen, die u niet goed genoeg kent en/of niet de juiste eigenschappen heeft. Veel buitenlandse ondernemers die een s.r.o. oprichten, kiezen er daarom voor om in de beginfase zelf jednatel te worden.

Verbonden partijen

Het Tsjechische “Handelswetboek” (Obchodní zákoník) bevat een vrij rigoureuze anti-misbruikbepaling op het gebied van transacties tussen verbonden partijen, zoals tussen een s.r.o. en haar aandeelhouders. Dit is de beruchte paragraaf 196a. In simpele woorden is de regel als volgt. Als een s.r.o. activa koopt van een verbonden partij voor een prijs van minimaal 10% van het aandelenkapitaal, moet de waarde van de activa door een officiële taxateur worden vastgesteld (tenzij de transactie in het kader van de “normale bedrijfsuitoefening” geschiedt). Deze taxateur moet door de rechtbank worden benoemd. De vennootschap mag de betreffende activa alleen tegen deze taxatiewaarde kopen, anders is de koop nietig. Bovendien moet de algemene vergadering van aandeelhouders de transactie goedkeuren, wanneer deze meer dan drie jaar na oprichting plaatsvindt. Als u bijvoorbeeld een s.r.o. met een aandelenkapitaal van CZK 200.000 opricht voor uitsluitend IT-dienstverlening, en vervolgens aan de s.r.o. kantoormeubilair ter waarde van CZK 30.000 wilt verkopen, loopt u tegen bovenvermelde regel aan. Het is duidelijk dat dit veel rompslomp oplevert, waardoor het over het algemeen beter zal zijn een alternatieve oplossing te zoeken. � Recentelijk heeft een hogere gerechtelijke instantie bovenvermelde paragraaf 196a “losser” geïnterpreteerd – een officiële taxatie zou niet nodig zijn als op alternatieve wijze redelijke zekerheid over de waarde van het betreffende activum kan worden verkregen. Volgens Tsjechische juristen is de reikwijdte van deze interpretatie echter onduidelijk.

13

Aandachtspunt

Data box

Voor iedere s.r.o. wordt bij oprichting “automatisch” een data box door de overheid aangemaakt. Deze dient voor communicatie met overheidsorganen, zoals de belastingdienst. Het oprichten en het gebruik van de databox zijn gratis. De potentiële voordelen hiervan zijn duidelijk: tijdswinst en kostenbesparing. Meer informatie over databoxen is te verkrijgen op de website van het Tsjechische Ministerie van Binnenlandse Zaken (http://www.mvcr.cz). Post die binnenkomt in de data box wordt geacht te zijn ontvangen op het moment dat u de data box opent. Bij niet-opening wordt de post 10 dagen na verzending naar de data box geacht te zijn ontvangen. Het is dus zaak de data box goed bij te houden om te voorkomen dat u deadlines en dergelijke mist. De data box kan zo ingesteld worden dat u per email melding krijgt van binnenkomende post. Tevens kunt u het dagelijkse beheer aan iemand anders delegeren.

Aandachtspunt

Beperking enig aandeelhouderschap s.r.o.

Volgens Tsjechisch recht is het niet toegestaan, dat een Tsjechische s.r.o. wordt gehouden door slechts één s.r.o. (of een daarmee vergelijkbare buitenlandse vennootschap), die op zijn beurt ook slechts één aandeelhouder heeft. De volgende structuur bijvoorbeeld is daarom niet toegestaan:

A

Natuurlijke persoon

100% B.V.B NL CZ

100% s.r.o. C

Deze regel is in het leven geroepen om misbruik van s.r.o.’s tegen te gaan. In de praktijk werkt deze regel niet, omdat een paar kleine veranderingen aan de bovenstaande structuur al voldoende zijn om aan de wet te voldoen. Bijvoorbeeld wanneer A 1% van zijn aandelen in B aan een tweede natuurlijke persoon verkoopt, waarna B de s.r.o. C opricht, is het wel wettelijk toegestaan. De regel mist daardoor het bedoelde effect en levert in de praktijk voornamelijk onnodige complicaties op, zowel bij de oprichting van een s.r.o., als bij koop van aandelen. Dit heeft twee aspecten: - Als u in het bovenstaande voorbeeld aandelen C zou kopen van B, is deze transactie juridisch gezien nietig. - Als u wel van een “bevoegde verkoper” koopt, moet u er voor oppassen dat u zelf niet op de bovenstaande structuur uitkomt. Dat zou namelijk eveneens nietigheid van de transactie tot gevolg hebben. Met andere woorden: u dacht eigenaar te zijn van C, maar bent het niet.

14

Aandachtspunt

Verliessituatie

Vooral in de opstartfase draaien ondernemingen vaak verliezen of hebben liquiditeitsproblemen. Daarom is het goed op de hoogte te zijn van in ieder geval de volgende regelgeving op dit gebied: Als een s.r.o. een ongedekt verlies bereikt ter grootte van 50% van het aandelenkapitaal, moet de statutair directeur onverwijld de algemene vergadering van aandeelhouders bijeenroepen. Hij moet tijdens de AvA maatregelen ter oplossing van de situatie aandragen. Doet hij dat niet, dan neemt zijn aansprakelijkheid ten opzichte van de crediteuren van de s.r.o. toe. De bovenstaande regeling is opgenomen in het Handelswetboek. Daarnaast is de Faillisementswet van belang. Volgens deze wet is een s.r.o. middels haar statutair directeur verplicht haar faillissement aan te vragen als zij een negatief eigen vermogen en betalingsachterstand heeft. (Daarnaast hebben de crediteuren het recht het faillissement van de s.r.o. aan te vragen.) Doet de statutair directeur dat niet, dan is hij in beginsel verantwoordelijk voor het nadeel dat dit nalaten de crediteuren oplevert. Het Wetboek van Strafrecht is mogelijk eveneens van belang. Als een s.r.o. belastingen, premies SV of ZKV niet op tijd voldoet, kan dit in beginsel stafrechtelijke consequenties hebben voor haar statutair directeur. Omdat de (vrijheids)straffen hoop op kunnen lopen, verdient het aanbeveling betalingsachterstanden op fiscaal en aanverwant gebied zoveel mogelijk te voorkomen.

4.3

Filiaal

Een andere mogelijkheid om in Tsjechië te ondernemen is d.m.v. van een filiaal (organizační složka). Een filiaal kan niet worden opgericht door een natuurlijke persoon, maar wel bijvoorbeeld door een B.V. Een filiaal is geen afzonderlijke rechtspersoon, maar juridisch gezien onderdeel van een rechtspersoon, in dit geval de B.V. (het “hoofdhuis”).

Voor - en nadelen + Makkelijke interne geldstromen

– omdat een filiaal een onderdeel is van het hoofdhuis, is het overmaken van geld door het filiaal aan het hoofdhuis en vice versa in feite een interne transactie. Het is dus niet nodig een “winstuitkering” aan het hoofdhuis te structureren als een dividenduitkering of lening (juridisch gezien kan dit niet eens).

+

algemene aanvaarde fiscale opvattingen zijn de aftrekbeperking van interest op opgenomen fondsen (volgens de zgn. thin-capitalization regels, zie hoofdstuk 5) niet van toepassing op een filiaal.

+

Mogelijk Nederlands fiscaal voordeel – doorgaans kunnen verliezen van een buitenlands filiaal direct in mindering worden gebracht op het Nederlandse fiscale resultaat van het hoofdhuis. Dit kan dus leiden tot een tijdelijke besparing van Nederlandse vennootschapsbelasting. Dit is een cash-flow voordeel ten opzichte van een s.r.o., waarvan eventuele fiscale verliezen niet rechtstreeks van het resultaat van de Nederlandse B.V.-aandeelhouder kunnen worden afgetrokken.

-

Aansprakelijkheid – een belangrijk nadeel van een filiaal is dat het hoofdhuis rechtstreeks aansprakelijk is voor de schulden van het filiaal.

Geen thin-cap beperkingen – volgens

15

-

Psychologisch effect – een filiaal is in de ogen van vele Tsjechen een minder aantrekkelijke “zakenpartner” dan een Tsjechische rechtspersoon zoals een s.r.o. Een filiaal kan worden gezien als een wat onduidelijk onderdeel van een buitenlandse vennootschap, hetgeen de crediteuren en debiteuren van het filiaal nadelen zou bezorgen. Wat u ook van deze zienswijze denkt, het is een psychologische factor die in de keuze voor een geschikte ondernemingsvorm moet worden meegenomen.

Enkele algemene kenmerken en oprichting

Afgezien van bijvoorbeeld aansprakelijkheidsaspecten, is een filiaal in veel opzichten vergelijkbaar met een s.r.o. Dit geldt ook voor de positie van de “statutair directeur” van een filiaal (vedoucí organizační složky, d.i. “leider van het filiaal”). De oprichting van een filiaal geschiedt door inschrijving in het Tsjechische handelsregister. De oprichtingsprocedure is in grote lijnen vergelijkbaar met die van een s.r.o. (zie 4.2).

4.4 Investeringsbescherming, repatriëring van liquide middelen Investeringsbescherming

Nederland en het toenmalige TsjechoSlowakije hebben in 1991 een verdrag getekend ter wederzijdse bevordering en bescherming van investeringen. Dit verdrag is op 1 oktober 1992 in werking getreden.

Aandachtspunt

16

Na toetreding van Tsjechië tot de EU is de praktische betekenis van het verdrag afgenomen. Het is echter nog steeds van kracht en biedt Nederlandse investeerders in Tsjechië garantie voor gelijke behandeling en een zekere bescherming tegen “discriminatie” door de Tsjechische overheid.

Repatriëring van liquide middelen en deviezenwetgeving

De Tsjechische Republiek heeft haar deviezenverkeer geliberaliseerd. Een Nederlandse investeerder kan daarom vrijelijk gelden vanuit Nederland naar bijvoorbeeld zijn Tsjechische vennootschap overmaken. Zijn vennootschap kan dit omgekeerd eveneens doen. Er moet voor de vennootschap uiteraard wel een goede juridische reden zijn om geld over te maken, zoals een besluit van de AvA tot dividenduitkering, of een leningsovereenkomst. Voor statistische verslaggevingsdoeleinden bestaat er een meldingsplicht – in bepaalde gevallen moet een Tsjechische vennootschap aan de Tsjechische nationale bank (Česká národní banka – ČNB; zie www. cnb.cz) melden dat zij vreemd vermogen (lening/krediet) of eigen vermogen heeft ontvangen. Dit kan van toepassing zijn op een Tsjechische vennootschap die volledig in eigendom is van een Nederlandse investeerder. Er is geen meldingsplicht als het belang minder dan CZK 1 miljoen is. De meldingsplicht is in beginsel eveneens niet van toepassing op natuurlijke personen, tenzij ČNB specifiek om verstrekking van bepaalde gegevens verzoekt.

Investeren in vastgoed - koop van Tsjechisch onroerend goed

In het verleden bevatte de Tsjechische deviezenwet verstrekkende belemmeringen voor buitenlanders om juridisch eigenaar te worden van in Tsjechië gelegen onroerend goed. Ook na toetreding van Tsjechië tot de EU bleef dit het geval, omdat Tsjechië een overgangsregeling bedongen had. Deze overgangsregeling is echter op 1 mei 2011 geëindigd. Kort daarna is er een wet aangenomen waarmee de belemmerende bepalingen uit de deviezenwet zijn geschrapt. Voor Nederlanders is het nu daarom in principe mogelijk Tsjechisch OG vrijelijk te kopen.

4.5 Ondersteuning van investeringen Er zijn in Tsjechië diverse regelingen ter ondersteuning van investeringen. Bespreking ervan zou het kader van deze brochure te boven gaan. Daarom vermelden we hieronder in het kort enkele hoofdlijnen en verwijzingen.

EU structuurfondsen

Tsjechië biedt verscheidene subsidieprogramma’s aan die gefinancierd worden vanuit de EU structuurfondsen. Voor de periode 2007 – 2013 staat voor Tsjechië EUR 26,69 miljard ter beschikking. Op deze plaats verwijzen wij naar de website van CzechInvest (www.czechinvest. org), een overheidsagentschap opgericht door het Ministerie van Industrie en Handel om investeerders te ondersteunen. Onder het hoofd Financial Support Programmes is uitgebreide informatie te vinden over het Operational Programme Enterprise and Innovation. Een samenvatting voor de jaren 2007-2013 geeft aan welke Operational Programmes er zijn en welke ministeries verantwoordelijk zijn voor de uitvoering ervan.

industry. Op dit moment zijn er subsidies beschikbaar voor creatie van nieuwe banen en voor kosten van (her)scholing in gebieden met een hoge werkeloosheid. Daarnaast is er ondersteuning in de fiscale sfeer, in de zin van een volledige tax holiday voor nieuwe vennootschappen en gedeeltelijke tax holiday voor expanderende bedrijven.

Aftrek voor onderzoek en ontwikkeling

De Wet op de Inkomstenbelastingen biedt de mogelijkheid om kosten van onderzoek en ontwikkeling van de belastbare winst af te trekken. Dit houdt in feite een dubbele aftrekmogelijkheid in – de kosten mogen een keer als fiscaal aftrekbaar worden genomen bij de berekening van de belastbare winst, en daarna nog een keer door ze van de belastbare winst af te trekken. Er zijn diverse voorwaarden waaraan moet worden voldaan om van deze regeling gebruik te maken. Een mogelijkheid die sinds een paar jaar bestaat is dat aan de belastingdienst een bindende uitspraak (závazné posouzení / “binding ruling”) kan worden gevraagd inzake de vraag of bepaalde kosten kwalificeren als kosten voor onderzoek en ontwikkeling.

Investeringsstimuleringsmaatregelen voor de industrie Eveneens vindt u op de website van CzechInvest informatie over Investment incentives for the manufacturing

17

5

Boekhouding en fiscale aspecten

5.1

Inleiding

Voor Nederlanders verloopt de eerste kennismaking met het Tsjechische belastingrecht en aanverwante zaken vaak stroef. Men is verbaasd over het meer bureaucratische karakter van de regelgeving en dito werkwijze van de ambtenaren. De communicatie kan moeizaam zijn, omdat deze meestal uitsluitend in het Tsjechisch verloopt.

Tijdsverlies en frustraties zijn vaak het gevolg. Om deze problemen te voorkomen is het aan te raden in een vroeg stadium een ervaren Tsjechische belastingadviseur of accountant in de arm te nemen. De ervaring leert dat die investering zich snel terugverdient. Stel van te voren wel goed vast of de adviseur bij u past en, misschien nog belangrijker, of u goed met hem of haar kunt communiceren.

Om enigszins voorbereid te zijn op de eerste kennismaking met het Tsjechische belastingrecht, kunnen de volgende tips nuttig zijn:

voor de belastingplichtige soms voordelen. Bij grote aandacht voor details en formele vereisten kan wel eens aan wezenlijke problemen worden voorbijgegaan.

Het zou nuttig zijn om samen met uw adviseur een korte bespreking bij de belastingdienst te beleggen. Dat geeft u de mogelijkheid vooraf uit te leggen wat u doet en daarvoor enig begrip te kweken. Vooral als u voor het eerst BTW wilt terugvorderen is dit aan te bevelen, omdat de belastingdienst dan in de regel toch wil controleren of uw claim terecht is. Een bespreking vooraf is vaak beter dan wanneer het eerste contact ontstaat tijdens een controle.

Schriftelijke overeenkomsten zijn belangrijk. Waar een Nederlandse belastingambtenaar eerder genoegen zou nemen met facturen, verlangt zijn Tsjechische collega vaak een onderliggende schriftelijke overeenkomst.

Tips

Tsjechische belastingambtenaren gaan vaak formeler te werk dan hun Nederlandse collega’s. Dit wekt bij Nederlanders gemakkelijk irritatie op. Toch heeft het

18

Houd uw data box en schriftelijke correspondentie van de belastingdienst goed bij. Onderneem op tijd actie – het overschrijden van deadlines kan negatieve gevolgen hebben. De sancties zijn vaak hoger dan verwacht, omdat in Tsjechië “compliance”, dat wil zeggen het voldoen aan wettelijke voorschriften, erg belangrijk is. Bij niet-naleving wordt vaak niet geaarzeld sancties op te leggen.

5.2 Boekhouding en jaarrekening Boekhoudwet

Tsjechië heeft, anders dan Nederland, een boekhoudwet (Zákon o účetnictví). De Boekhoud-wet is van toepassing op onder meer de volgende subjecten: rechtspersonen met zetel in Tsjechië (bijv. een Tsjechische s.r.o. of een a.s. [akciová společnost, te vergelijken met een Nederlandse B.V.].); buitenlandse personen voor zover zij in Tsjechië ondernemen (bijvoorbeeld een Nederlandse B.V. dat een filiaal in Tsjechië heeft); Tsjechische of buitenlandse ondernemers/natuurlijke personen die in het Tsjechische handelsregister zijn ingeschreven; andere Tsjechische of buitenlandse ondernemers/natuurlijke personen, wier omzet in het onmiddellijk voorgaande kalenderjaar CZK 25 miljoen overschreed. Deze rechts- en natuurlijke personen hebben de verplichting om een boekhouding volgens het systeem van dubbel boekhouden te voeren. Voor natuurlijke personen geldt een enigszins vereenvoudigd regime als zij qua grootte niet verplicht zijn een accountantscontrole te laten uitvoeren.

Accountantscontrole

Een s.r.o. moet haar jaarrekening door een (Tsjechische) accountant laten controleren als zij op balansdatum en het direct daaraan voorafgaande boekjaar aan ten minste twee van de volgende criteria voldoet: activa met een waarde van tenminste CZK 40 miljoen; een jaaromzet van tenminste CZK 80 miljoen; een gemiddeld personeelsbestand van tenminste 50. Daarnaast kan (de onderneming van) een ondernemer/natuurlijke persoon in Tsjechië ook onderworpen worden aan verplichte accountantscontrole – een situatie die we in Nederland niet kennen. Voor het vaststellen of accountantscontrole verplicht is, gelden dezelfde criteria als voor een s.r.o.

Verschillen met de Nederlandse situatie �In Tsjechië bestaat (doorgaans) een directer verband tussen de boekhouding en Vpb-aangifte dan in Nederland. Een fout in de boekhouding kan in Tsjechië in principe directe consequenties voor de verschuldigde Vpb hebben. In Nederland is doorgaans meer ruimte om fiscaal van de boekhouding af te wijken (indien de resulterende fiscale behandelwijze in overeenstemming is met goed koopmansgebruik).

De Boekhoudwet bevat uitgebreide strafbepalingen indien niet aan de wet wordt voldaan. Er wordt onderscheid gemaakt tussen overtredingen en administratieve delicten. De boetes die opgelegd kunnen worden zijn hoog – 3% tot 6% van de waarde van de activa. Dergelijke sancties kent Nederland niet. Vanwege onder meer de bovenvermelde redenen zijn Tsjechische boekhouders vaak veel voorzichtiger dan hun Nederlandse tegenhangers. Aan de correcte (initiële) boeking van posten wordt veel aandacht besteed; in Nederland volstaat vaak dat boekingen logisch zijn.

5.3

Inkomstenbelasting

Fiscale status

Personen die in Tsjechië wonen of er tenminste 183 dagen in een kalenderjaar verblijven, worden fiscaal als inwoners van Tsjechië beschouwd. Het gehele inkomen, ongeacht uit welk land afkomstig (“wereldinkomen”), is dan aan Tsjechische inkomstenbelasting (“IB”) onderworpen. Als iemand niet in Tsjechië woont of er minder dan 183 dagen per kalenderjaar woont, wordt hij fiscaal als niet-inwoner van Tsjechië beschouwd. Zijn Tsjechische belastingplicht is dan beperkt tot inkomsten die hun bron in Tsjechië hebben. De Wet op de Inkomstenbelastingen (Zákon o daních z příjmů) (hierna: (”Wet IB”) geeft aan dat bijvoorbeeld inkomsten uit de verkoop van Tsjechisch onroerend goed, of dividend ontvangen van een Tsjechische s.r.o. als inkomsten uit Tsjechische bron worden beschouwd.

19

Hoe een Nederlandse ondernemer/ natuurlijke persoon in de Tsjechische belastingheffing wordt betrokken hangt dus af van zijn status: is hij fiscaal inwoner van Tsjechië of niet. Overigens is hiermee nog niet alles gezegd. Het tussen Nederland en Tsjechië gesloten Verdrag ter voorkoming van dubbele belastingen kan iets anders bepalen; het Verdrag heeft in dat geval voorrang.

Registratie

Een ondernemer moet zich binnen 15 dagen bij het bevoegde kantoor van de belastingdienst (Finanční úřad) voor IB-doeleinden registreren. Registratie geschiedt door middel van een formulier dat bij de belastingdienst verkrijgbaar is, of bij de aanvraag voor de handelsvergunning (zie paragraaf 4.1).

Aangifte en betaling

Na afloop van het boekjaar (doorgaans het kalenderjaar) moet een ondernemer binnen drie maanden aangifte doen en de eventueel verschuldigde belasting betalen. Deze termijn kan met drie maanden worden verlengd als een officieel erkende belastingadviseur (daňový poradce) de aangifte opstelt en indient op basis van een volmacht. De volmacht moet voor het verstrijken van de 3-maands termijn bij de belastingdienst zijn ingediend. Als u een fiscale winst heeft gemaakt en inkomstenbelasting moet betalen, moet u doorgaans in de periode tot indiening van de volgende aangifte voorschotten IB betalen. De hoogte en frequentie daarvan is afhankelijk van de hoogte van de vorig jaar verschuldigde belasting.

Tarief

Enige jaren jaren heeft Tsjechië een vlak IB-tarief van 15% gehad. Met ingang van 2013 is hier echter een “solidariteitsheffing” bijgekomen. De solidariteitsheffing bedraagt op maandbasis 7% van het bedrag van de som van inkomen uit arbeid en winst uit onderneming dat een bedrag van ca. CZK 100.000 (ca. EUR 3.900) te boven gaat. De tarieven van 15% en 7% betreffen alleen IB en niet premies SV/ZKV.

20

Belastbare winst

Winst uit een Tsjechische onderneming is in beginsel onderdeel van het belastbaar inkomen. Er zijn in grote lijnen twee manieren om deze te berekenen. Welk van de twee methodes voor u het gunstigste is, hangt af van de hoogte van de kosten. Ook eventuele compensabele fiscale verliezen kunnen hierbij een rol spelen.

1

De “klassieke methode” – de werkelijke kosten worden, indien fiscaal aftrekbaar, in mindering gebracht van de opbrengsten. Eenvoudig gesteld zijn kosten fiscaal aftrekbaar, als ze gemaakt zijn om belastbare opbrengsten te genereren, zeker te stellen en in stand te houden en als ze niet door de Wet IB als niet- of beperkt aftrekbaar worden aangemerkt. Daarnaast is het nodig dat kan worden aangetoond dat de kosten daadwerkelijk zijn gemaakt.

2

De “Pauschal-methode” – niet de werkelijke kosten worden afgetrokken, maar een percentage van de opbrengst. Deze procentuele aftrek wordt in Tsjechië, geïnspireerd door het Duitse woord Pauschalisierung, een paušální odečet genoemd.

De volgende Pauschal-percentages zijn van kracht voor 2013: Percentage

Voorbeelden ondernemingsactiviteiten

80%

Agrarische activiteiten, bosbouw, “ambachten”

60%

Ondernemingsactiviteiten uitgevoerd op basis van een handelsvergunning, m.u.v. “ambachten”

40% (max. CZK 800.000)

Bepaalde andere ondernemingsactiviteiten, sommige vrije beroepen (accountant, advocaat, architect, belastingadviseur, etc.)

30% (max. CZK 600.000)

Verhuur van onroerend goed dat tot het bedrijfsvermogen van de ondernemer behoort

Verliesverrekening

Fiscale verliezen kunnen vijf jaar worden vooruitgeschoven en staan dan ter beschikking voor vermindering van eventuele fiscale winsten (loss carry forward). Achterwaartse verliescompensatie (het verrekenen van een huidig fiscaal verlies met een fiscale winst uit het verleden) kent het Tsjechische belastingrecht niet.

Afschrijvingen

Afwijkend van Nederland is in Tsjechië de fiscale afschrijving gedetailleerd bij wet geregeld. In hoofdlijnen is de regeling dat voor elke groep van activa een minimumafschrijvingsperiode is vastgesteld. Langzamer afschrijven mag, sneller niet. De afschrijving kan worden berekend op grond van de lineaire of degressieve methode.

Voor elke activum mag de keuze lineaire/ degressieve afschrijving individueel worden gemaakt, maar een eenmaal gemaakte keuze mag in een vervolgjaar niet worden gewijzigd.

Ter volledigheid merken we het volgende op:

De bovenvermelde informatie is een samenvatting. Er gelden diverse andere afschrijvingsregimes, onder andere voor investeringen in al bestaande activa en voor immateriële vaste activa. Op grond kan niet worden afgeschreven.

Ter illustratie enige voorbeelden van activa en afschrijvingsgroepen: Afschrijvingsgroep

Minimum afschrijvingsperiode

Voorbeelden activa

1

3 jaar

Computerapparatuur, handgereedschappen, agrarische machines, bepaalde dieren

2

5 jaar

Trucks, aanhangers, opleggers, containers, meubilair, de meeste personenauto’s

3

10 jaar

Liften, airconditioning, de meeste schepen en locomotieven

4

20 jaar

Houten gebouwen, hekwerken, de meeste gebouwen/ constructies voor opwekking elektrische energie

5

30 jaar

Gebouwen, tenzij vermeld in groep 4 of groep 6

6

50 jaar

Hotels, winkelcentra/warenhuizen

21

Tip – onderbreken van fiscale afschrijvingen

�Een aardigheid die we in Nederland niet kennen is dat er in Tsjechië fiscaal niet stelselmatig hoeft te worden afgeschreven. U kunt de afschrijving van een of meerdere activa voor een of meerdere

jaren “uitzetten” en later verdergaan waar u was gebleven. Dit kan handig zijn om bijvoorbeeld compensabele fiscale verliezen die verloren dreigen te gaan, toch geheel of gedeeltelijk te benutten.

Niet - en beperkt aftrekbare kosten

fiscale praktijk een steeds belangrijkere rol te spelen. Kort gezegd komt de Tsjechische wettelijke regeling er op neer dat als prijzen bij transacties tussen verbonden partijen niet zakelijk zijn, de belastingdienst een correctie kan opleggen. Dit geldt niet als de belastingplichtige kan aantonen dat er goede redenen voor de afwijking bestaan.

De Wet IB vermeldt verscheidene kosten die niet- of beperkt aftrekbaar zijn, zoals uitgaven boven de limieten zoals vermeld in de Wet IB, de vorming van reserves en voorzieningen (tenzij specifiek geregeld) en representatiekosten (hieronder vallen ook kosten van lunches e.d.). De lijst is relatief lang. U kunt dit daarom het beste met uw belastingadviseur bespreken.

Verrekenprijzen

De problematiek van verrekenprijzen (prijzen en condities die voor transacties tussen verbonden partijen worden overeengekomen) begint in de Tsjechische

Tip – ruling transfer pricing

Als u twijfelt of een gehanteerde methode voor de vaststelling van prijzen en andere condities fiscaal correct is, kunt u de Tsjechische belastingdienst om een uitspraak (ruling) vragen.

22

Het nadeel van een dergelijke ruling is dat hij bindend is. U moet dus vooraf goed weten waar u aan begint.

Vrijstellingen

De Wet IB kent diverse vrijstellingen. De twee volgende vrijstellingen zijn in de praktijk het meest relevant: Inkomsten uit de verkoop van familiewoningen of flats, inclusief daarbij behorende grond. Hierbij geldt dat de verkoper gedurende minimaal twee jaar onmiddellijk aan de verkoop voorafgaand zijn officiële woonplaats in de betreffende woning of flat moet hebben gehad.

Aandachtspunt

Inkomsten uit de verkoop van aandelen in een s.r.o., mits de verkoper meer dan vijf jaar eigenaar van de aandelen is geweest. Let op: deze vrijstellingen gelden niet als het onroerend goed of de aandelen tot het ondernemingsvermogen van de verkoper behoorden.

Aandachtspunt – detachering werknemers vanuit Nederland

Soms worden werknemers door een Nederlandse werkgever gedetacheerd bij bijvoorbeeld een dochterbedrijf in Tsjechië, en wordt hiervoor een vergoeding in rekening gebracht. Dit kan de volgende consequenties hebben: Als de werknemer 183 of minder dagen per kalenderjaar in Tsjechië werkt en zijn salaris niet ten laste wordt gebracht van een Tsjechische “vaste inrichting” van zijn werkgever (zie hieronder), mag zijn loon alleen in Nederland worden belast. Als de 183-dagen grens wordt overschreden, mag het loon ook in Tsjechië worden belast. In Nederland moet hiermee bij de belastingheffing rekening worden gehouden, zodat dubbele belastingheffing wordt voorkomen of verminderd. Een “vaste inrichting” is een fiscaal begrip dat dient om de bevoegdheid tot het heffen van belasting tussen meerdere staten te verdelen. Naast de “klassieke vaste inrichting”, bijvoorbeeld een kantoor of een werkplaats, bevat het Tsjechische belastingrecht ook het fenomeen “fictieve vaste inrichting”. Een fictieve vaste inrichting ontstaat, simpel gezegd, als werknemers van een niet-Tsjechische werkgever (of andere personen werkend voor de niet-Tsjechische “werkgever”) meer dan zes maanden in een willekeurige periode van twaalf aaneengesloten kalendermaanden in Tsjechië voor de buitenlandse werkgever actief zijn. In hoofdlijnen zijn de gevolgen van het ontstaan van een vaste inrichting de volgende: - Het loon van een persoon werkend “voor” de vaste inrichting is vanaf de eerste dag onderworpen aan Tsjechische inkomstenbelasting (normale tarief 15%, solidariteitsheffing 7%). De hiervoor vermelde 183-dagen grens is in dit geval niet relevant. - Een winst die de vaste inrichting maakt (bijvoorbeeld een marge op de loonkosten), is onderworpen aan Tsjechische vennootschapsbelasting (tarief 19%). - De vaste inrichting moet zich registreren voor fiscale doeleinden, een administratie voeren en jaarlijks een aangifte vennootschapsbelasting indienen. - Voor wat betreft de sociale zekerheid geldt dat de Nederlandse wetgeving op de uitgezonden werknemer exclusief van kracht blijft. Hieraan is een aantal voorwaarden verbonden, onder andere dat het verblijf in beginsel niet langer duurt dan twaalf maanden?. Dit is ingewikkelde materie, die in voorkomende gevallen precies door uw adviseur(s) moet worden uitgezocht.

23

5.4 Sociale verzekeringen en ziektekostenverzekering Net als in Nederland is in Tsjechië het systeem van sociale verzekeringen (“SV”) en ziektekostenverzekering (“ZKV”) complex. Dit is versterkt door de pensioenhervormingen, die m.i.v. 2013 van kracht zijn (werknemers en ondernemers/ natuurlijke personen kunnen kiezen voor deelname aan de zgn. “tweede pilaar”). We beperken ons daarom tot een paar hoofdlijnen die voor ondernemers van belang zijn.

Registratie

Registratie voor SV-doeleinden moet binnen acht dagen gebeuren na afloop van de maand waarin met de ondernemingsactiviteiten is gestart of de handelsvergunning verkregen. Voor ZKVdoeleinden is deze termijn ook acht dagen, maar dan gerekend vanaf de dag zelf waarop met de ondernemingsactiviteiten is gestart, resp. de vergunning is gekregen. Zoals in hoofdstuk 3 is opgemerkt, kan registratie geschieden bij dezelfde instelling waar u ook de handelsvergunning aanvraagt.

Als u een andere vergunning nodig heeft, of geen vergunning, moet u zichzelf bij de SV- en ZKV-instanties registreren. Het is het beste de praktische gang van zaken met uw boekhouder of belastingadviseur te bespreken.

Aangifte en betaling

Zowel voor de SV als voor de ZKV moet de ondernemer na afloop van het boekjaar voor zichzelf een soort aangifte invullen en indienen. De betreffende formulieren zijn bij de betreffende instanties of via hun websites verkrijgbaar (zie Appendix). Voor de SV en de ZKV is de deadline voor aangifte een maand na de deadline van de IB-aangifte (doorgaans drie resp. zes maanden na afloop van het boekjaar). De verschuldigde premies SV en ZKV moeten - na aftrek van de betaalde voorschotten - uiterlijk de achtste dag na indiening van de aangifte SV/ZKV worden betaald. Als u werknemers heeft moet u een salarisadministratie voeren en verschuldigde premies SV en ZKV op maandbasis afgedragen, en wel uiterlijk op de 20e dag na de maand waarvoor de salarissen worden betaald.

Tarieven

Voor ondernemers/natuurlijke personen zijn de premietarieven in 2013 als volgt: SV

ZKV

Totaal

31,5% (geen deelneme 2 pilaar)

13,5%

45,0%

28,5% (bij deelname 2 pilaar)

13,5%

42,0%

e

e

Hierop mag vervolgens een “korting” van 50% worden toegepast, zodat het plaatje er effectief als volgt uitziet: SV

ZKV

Totaal

15,75% (geen deelname 2e pilaar)

6,75%

22,5%

14,25% (bij deelname 2e pilaar)

6,75%

21,0%

In aanvulling moet een deelnemer aan de tweede pilaar nog 5% pensioenpremie betalen. Het bedrag waarop deze percentages moeten worden toegepast is, vereenvoudigd gezegd, de fiscale winst volgens de aangifte IB.

24

Als u werknemers heeft, moet u voor hen met de volgende premiepercentages rekening houden: SV

ZKV

Totaal

25,0%

9,0%

34,0%

Werknemersdeel - geen deelname 2 pilaar

6,5%

4,5%

11,0%

Werknemersdeel - bij deelname 2e pilaar

3,5%

4,5%

8,0%

Totaal

31,5% / 28,5%

13,5%

45,0% / 42,0%

Werkgeversdeel e

In aanvulling moet voor een deelnemer aan de tweede pilaar nog 5% pensioenpremie worden betaald. De werkgever neemt 3% voor zijn rekening (zodat zijn sociale lasten eveneens op 31,5% uitkomen), de werknemer zelf draag 2% bij. Als u minder dan 26 werknemers in dienst heeft, kan het werkgeversdeel SV in sommige gevallen 26% i.p.v. 25% bedragen.

25

5.5

Vennootschapsbelasting

Veel van wat in paragraaf 5.3 Inkomstenbelasting is vermeld, is ook van toepassing op de vennootschapsbelasting (“Vpb”). Beide belastingen zijn in een wet geregeld, die eveneens de inhoudingen voor de inkomstenbelasting op het loon van werknemers (te vergelijken met de loonbelasting in Nederland) regelt. Daarnaast regelt de wet andere “bronheffingen”, zoals dividendbelastingen en bronbelasting op interest en royalty’s. Een s.r.o. is met haar wereldinkomen aan Tsjechische Vpb onderworpen – alles wat ze verdient is in beginsel in Tsjechië belastbaar voor de Vpb.

Aangifte en betaling

De regels voor het doen van aangifte, uitstel verkrijgen, betaling van belastingen inclusief voorschotten zijn voor een s.r.o. vrijwel gelijk aan die voor ondernemers/ natuurlijke personen.

Tarieven

Het algemene Vpb-tarief is vlak en bedraagt 19%. Een vlak tarief van 5% geldt onder andere voor investerings- en pensioenfondsen.

Een Nederlandse B.V. met een Tsjechisch filiaal heeft een beperkte Tsjechische belastingplicht – alleen de inkomsten die via het Tsjechische filiaal gegenereerd worden zijn aan Tsjechische Vpb onderworpen. Maar ook inkomen uit Tsjechische bronnen die niets met het filiaal te maken hebben, zijn in principe aan Tsjechische Vpb onderhevig. Uit het belastingverdrag Nederland/Tsjechië zal in een dergelijk geval moeten blijken in hoeverre het daadwerkelijk tot Tsjechische belastingheffing zal komen.

Het Tsjechische belastingrecht maakt vaker gebruik van bronheffingen dan het Nederlandse belastingrecht. Niet alleen bij distributies van dividend moet er in beginsel bronbelasting worden ingehouden en aan de staat worden afgedragen (tenzij de “deelnemingsvrijstelling” of een belastingverdrag anders bepaald). Ook voor royalty’s, interest en andere soorten inkomen gelden bronheffingen. Vaak kunnen deze echter worden gereduceerd of zelfs geëlimineerd door gebruik te maken van het Nederlands/Tsjechische belastingverdrag of EU-wetgeving.

Registratie

Belastbare winst

Een s.r.o. moet binnen 15 dagen bij de belastingdienst worden geregistreerd. De termijn begint te lopen op de dag volgend op die waarop de inschrijving in het handelsregister rechtskracht heeft verkregen. Registratie geschiedt

Aandachtspunt

door middel van een formulier dat bij de (website van de) belastingdienst verkrijgbaar is. Inlevering kan via de data box gebeuren.

De belastbare winst moet bij een s.r.o. worden berekend door de fiscaal aftrekbare kosten van de opbrengsten af te trekken. Een procentuele aftrek, zoals mogelijk is voor ondernemers/natuurlijke personen, geldt niet voor een s.r.o.

Strak verband aangifte met boekhouding

In Tsjechië is het verband tussen de fiscale winst en de boekhoudkundige winst veel directer dan in Nederland. In Tsjechië wordt voor de berekening van de belastbare winst de boekhoudkundige winst als startpunt genomen, waarop vervolgens bepaalde correcties worden toegepast. In Nederland wordt, althans in theorie, de fiscale winst zelfstandig berekend op basis van het “goed koopmansgebruik”. In de praktijk zijn beide benaderingswijzen echter niet zo verschillend, vooral niet bij het midden- en kleinbedrijf. Het meest in het oog springende verschil is dat er in Nederland veel meer fiscale jurisprudentie beschikbaar is, wat de rechtszekerheid ten goede komt.

26

Verliesverrekening

Net als bij een ondernemer/natuurlijk persoon kan een s.r.o. fiscale verliezen gedurende maximaal vijf jaar vooruit wentelen. Achterwaartse verliescompensatie is niet mogelijk. Het Tsjechische belastingrecht kent niet het fenomeen “fiscale eenheid” (verliezen en winsten van tot een groep behorende vennootschappen kunnen met elkaar onder voorwaarden worden verrekend).

Afschrijvingen en niet- en beperkt aftrekbare kosten

In aanvulling op paragraaf 5.3, vermelden we hier het volgende: Thin capitalisation – De Tsjechische Wet IB bevat een regeling die als thin capitalisation-regeling bekend staat. Kort gezegd is dit een voorschrift dat het bovenmatig gebruik van aandeelhoudersleningen fiscaal aan banden legt. Vennootschappen die leningen en kredieten ontvangen van aandeelhouders en andere verbonden partijen, komen er mee in aanraking. Als de hoogte van zulke financiering, indien rentedragend, vier keer het eigen vermogen van de vennootschap overstijgt, is de interest op dit bovenmatige deel fiscaal niet aftrekbaar (voor financiële instellingen geldt een verhouding van 6:1). Daarnaast moet op de bovenmatige interest in beginsel 15% (in sommige gevallen zelfs 35%) bronbelasting worden ingehouden.

Aandachtspunt

Verrekenprijzen Zie paragraaf 5.3. Vrijstellingen

Een belangrijke vrijstelling die voor een s.r.o. kan gelden is vergelijkbaar met de Nederlandse deelnemingsvrijstelling. Het doel van de deelnemingsvrijstelling is, simpel gezegd, het voorkomen van dubbele Vpb-heffing in groepen van vennootschappen. Hiertoe is, onder voorwaarden, een dividend dat een “moedermaatschappij” ontvangt van een “dochtermaatschappij” op het niveau van de moedermaatschappij vrijgesteld van Vpb-heffing. Ook een boekwinst die de moeder maakt als zij aandelen in dochter verkoopt is vrijgesteld van Vpb. Daarnaast is een dividenduitkering vrijgesteld van dividendbelasting. Voor toepassing van de deelnemingsvrijstelling gelden verscheidene voorwaarden waaraan moet worden voldaan, o.a. dat de moedermaatschappij gedurende minimaal een jaar een belang in de dochter moet hebben gehad van minimaal 10%. Aan dit criteria hoeft niet op het moment van ontvangst van het dividend of de boekwinst te zijn voldaan; het is voldoende als er achteraf aan wordt voldaan.

Verkoop van s.r.o. met verliezen

Een eventuele verkoop van meer dan 25% van de aandelen in de s.r.o. leidt er in principe toe dat de vooruit gewentelde fiscale verliezen niet meer te gebruiken zijn. Deze “verliesverdamping” treedt echter niet op als de activiteiten van de vennootschap “niet wezenlijk” veranderen. In de praktijk levert deze regeling interpretatieproblemen op, omdat de bewoording onduidelijk is. Het is goed om van het bestaan van de regeling op de hoogte te zijn als u aandelen in een verlies-s.r.o. wilt kopen of verkopen.

26

27

5.6

BTW

De BTW is een Europese belasting – de Tsjechische BTW-wetgeving is gebaseerd op de EU-richtlijnen en -jurisprudentie. Nederlandse ondernemers zullen daarom veel herkennen. Om die reden wordt er hier zeer beknopt op ingegaan.

Registratie

Er zijn verschillende wettelijke redenen voor BTW-registratie. Een belangrijke is wanneer een ondernemer/s.r.o. in een tijdvak van twaalf aaneengesloten kalendermaanden een omzet van meer dan CZK 1 miljoen behaalt. Als dit gebeurt is de ondernemer/s.r.o. verplicht zich binnen 15 dagen na afloop van de maand waarin dit is gebeurd te registreren voor de BTW.

Daarnaast zijn er diverse leveringen die van BTW zijn vrijgesteld. Afgezien van intracommunautaire leveringen aan BTW-geregistreerde afnemers betreft dit bijvoorbeeld postdiensten, financiële activiteiten (vnl. banken en verzekeringsm aatschappijen), sociale hulpverlening en, in beginsel, de overdracht van onroerend goed.

Aangifte en betaling

Voor de verkoop van onroerend goed is het BTW-regime in hoofdlijnen als volgt:

De deadline voor aangifte en betaling van BTW is in het algemeen 25 dagen na afloop van het betreffende BTW-tijdvak. Het BTW-tijdvak is standaard de kalendermaand. Als de omzet in het voorgaande kalenderjaar minder dan CZK 10 miljoen bedroeg en ook aan enkele andere voorwaarden wordt voldaan, kan een tijdvak van een kalenderkwartaal worden aangevraagd; de aanvraag is aan verdere voorwaarden (o.a. een deadline) gebonden. Voor bepaalde specifieke situaties gelden andere regels. Teruggave van BTW gebeurt normaal gesproken binnen 30 dagen na de deadline voor aangifte. Als de belastingdienst twijfels heeft omtrent de correctheid van de teruggave, wordt een onderzoek ingesteld. Gedurende dit tijdvak begint de 30-dagen termijn nog niet te lopen, met als gevolg dat teruggave van BTW wordt opgeschort.

Tarieven

De meeste leveringen van goederen en diensten hebben het standaard BTWtarief van 21% (tot eind 2012 bedroeg dit 20%). Een aantal leveringen heeft echter het verlaagde tarief van 15% (tot eind 2012 was dit 14%). Voorbeelden van

28

goederenleveringen met het 15%-tarief betreffen de meeste voedingsmiddelen, planten, zaden, boeken en tijdschriften. Voorbeelden van diensten/goederen met het 15%-tarief zijn logies in hotels, bepaalde nutsdiensten en “sociale woningbouw” (dit omvat onder andere flats met een vloeroppervlak tot en met 120 m2 en familiehuizen met een vloeroppervlak tot en met 350 m2).

�De verkoop van gebouwen is onbelast als dit meer dan vijf jaar na afgifte van de eerste goedkeuring tot ingebruikname plaatsvindt of, als dit eerder optreedt, meer dan vijf jaar na eerste ingebruikname. Daarna is overdracht vrijgesteld van BTW. Het is met ingang van 2013 echter ook mogelijk om na afloop van de vijfjaarstermijn te opteren voor belaste verkoop. Onbelaste verkoop leidt mogelijkerwijs tot (gedeeltelijke) herziening van voordrukBTW. De verkoop van grond is onbelast als het geen bouwgrond is; bouwgrond is gedefinieerd als onbebouwde grond waarvoor een bouwvergunning is afgegeven; Ingeval van belaste verkoop wordt de transactie doorgaans getroffen door twee belastingen: BTW en overdrachtsbelasting (zie paragraaf 5.7).

5.7 Overdrachtsbelasting en onroerendgoedbelasting

Tarief

Van de overige belastingen bespreken we in het kort de overdrachtsbelasting en onroerendgoedbelasting, omdat de meeste ondernemers hier vroeger of later mee in aanraking komen. Andere belastingen zijn motorrijtuigenbelasting, erfbelasting, schenkbelasting, milieubelasting en verbruiksbelasting (accijns).

Belastbaar bedrag

Overdrachtsbelasting

Belastbaar feit voor de overdrachtsbelasting is de verkoop van gebouwen en grond. Zoals al aangegeven, is samenloop van overdrachtsbelasting en BTW bij de verkoop van onroerend goed mogelijk. Anders dan in Nederland is in Tsjechië de verkoper van het onroerend goed degene die de overdrachtsbelasting aan de belastingdienst moet betalen. De koper staat van rechtswege garant voor deze betaling.

Registratie

Afzonderlijke registratie voor overdrachtsbelasting-doeleinden is niet nodig.

Aangifte en betaling

De verkoper van onroerend goed moet doorgaans binnen drie maanden na inschrijving van de overdracht in het kadaster, aangifte overdrachtsbelasting doen. Dat is normaliter ook de deadline voor de betaling van de belasting.

Het overdrachtsbelastingtarief is met ingang van 1 januari 2013 verhoogd van 3% naar 4%. De maatstaf van heffing van de overdrachtsbelasting is de overeengekomen prijs of, zo die hoger is, de “administratieve waarde” volgens een officiële taxateur. Dit houdt in dat u het onroerend goed bij verkoop normaliter altijd moet laten taxeren door een officiële, in Tsjechië erkende, taxateur.

Vrijstellingen

De wet bevat diverse vrijstellingen van overdrachtsbelasting, zoals die voor de “eerste verkoop” van onroerend goed. Voor de vrijstellingen gelden bepaalde voorwaarden waaraan moet worden voldaan, zoals dat het onroerend goed nog niet in gebruik is genomen en dat de “gebruikelijke ondernemingsactiviteiten” van de verkoper de verkoop van onroerend goed omvatten.

Onroerendgoedbelasting

De onroerendgoedbelasting (hierna “OGB”) is voor bedrijven doorgaans een relatief laag bedrag. Om die reden bespreken we de OGB hier slechts beknopt. Over Tsjechisch onroerend goed wordt in principe OGB geheven. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een belasting op gebouwen en een belasting op grond. Beide belastingen worden op verschillende wijzen berekend en de berekeningswijzen zijn complex. De eigenaar van het OG is doorgaans degene die de OGB moet betalen.

Tip

Als u onroerend goed gaat kopen, laat dan in het koopcontract opnemen dat een gedeelte van de koopprijs ter grootte van de overdrachtsbelasting

pas door u zal worden betaald nadat de koper bewijs heeft geleverd dat hij de overdrachtsbelasting heeft betaald.

29

Registratie

geen aangifte is gedaan wordt de OGB in beginstel vastgesteld op hetzelfde bedrag als het voorgaande jaar, tenzij de bijvoorbeeld de tarieven zijn gewijzigd.

Afzonderlijke registratie is voor OGB niet nodig.

Aangifte en betaling

Het tijdvak voor de OGB is het kalenderjaar. De hoogte van de OGB wordt vastgesteld volgens de stand van 1 januari van het kalenderjaar; veranderingen die in de loop van het jaar optreden worden niet in aanmerking genomen voor de OGB van het betreffende jaar.

Als de OGB CZK 5.000 of minder bedraagt, moet zij in een keer op uiterlijk 31 mei van het betreffende jaar worden voldaan. Als zij meer bedraagt, wordt ze doorgaans in twee deelbetalingen voldaan van uiterlijk 31 mei, respectievelijk 30 november van het betreffende kalenderjaar.

Als onroerend goed in de loop van het jaar wordt verkocht, moet de koper uiterlijk op 31 januari van het direct daaropvolgende jaar een OGB-aangifte indienen. In volgende jaren hoeft hij normaliter geen aangifte meer te doen, tenzij de parameters van zijn vastgoed zodanig veranderen, dat dit invloed heeft op de hoogte van de OGB.

5.8

Overzicht deadlines

In deze paragraaf vindt u enkele eerder genoemde deadlines. Dit is enkel als samenvatting bedoeld, de regelgeving is veel uitgebreider. Bespreek daarom vooral met uw adviseur welke deadlines in uw concrete situatie van toepassing zijn.

Na eventuele aangifte stelt de belastingdienst de OGB vast. Als er

“EENMALIGE DEADLINES” NA OPRICHTING EENMANSZAAK / S.R.O. Actie

Registratie IB

Registratie Vpb

Registratie OB

Registratie SV en ZKV

Deadline

Instantie

Termijn begint op dag na verkrijgen handelsvergunning /aanvang ondernemingsactiviteiten/ ontvangst eerste opbrengst

≤ 15 dagen

≤ 15 dagen

Belastingdienst (Finanční úřad)

SV: Přažská správa sociálního zabezpečení [PSSZ] (Praag); Městská správa sociálního zabezpečení [MSSZ] (Brno); Okresní správa sociální zabezpečení [OSSZ] (overigen) ZKV: Tsjechische ZKVmaatschappij naar keuze

30

Termijn begint op dag nadat inschrijving handelsregister rechtskracht verkregen heeft Omzet betreft 12 voorafgaande aaneengesloten kalendermaanden Andere redenen kunnen ook verplichten tot registratie

≤ 15 dagen als omzet > CZK 1 miljoen

≤ 8 dagen

Opmerkingen

Termijn begint te lopen op eerste dag na maand waarin (SV) of dag waarop (ZKV) handelsvergunning is verkregen / activiteiten zijn gestart

PERIODIEK TERUGKERENDE DEADLINES Actie

Voorschotten IB

Deadline

15/3, 15/6, 15/9 en 15/12 lopende ka-lenderjaar

Instantie

Opmerkingen

Een andere frequentie geldt indien IB laatste boekjaar ≤ CZK 150.000; indien IB laatste boekjaar ≤ CZK 30.000, dan geen voorschotten. Andere regels gelden bij kort boekjaar en indien Belastingdienst (Finanční inkomsten uit arbeid ≥ 50% úřad) totale inkomen

Aangifte IB en betaling verschuldigde IB

31/3 na afloop voorafgaand boekjaar

Kan tot 30/6 verlengd worden indien volmacht verstrekt aan beëdigd Tsjechisch belastingadviseur

Voorschotten Vpb

Zie IB

Zie IB

Zie IB

Zie IB: automatische verlenging tot 30/6 bij verplichte accountantscontrole

Aangifte Vpb en betaling jaarlijkse Vpb

Belastingdienst (Finanční úřad)

Termijn begint op eerste dag na afloop belastingtijdvak (kalendermaand of kwartaal)

Aangifte OB

≤ 25 dagen

Betaling OB

Gelijk aan termijn aangifte

Voorschotten SV

≤ 20 dagen

Aangifte SV

≤ 1 maand

Betaling jaarlijkse SV

≤ 8 dagen

Termijn begint op eerste dag na deadline SVaangifte

Voorschotten ZKV

≤ 8 dagen

Termijn begint op eerste dag na afloop maand

Aangifte ZKV

Zie SV

Betaling jaarlijkse ZKV

Zie SV

Opstellen jaarrekening

Vóór vaststellen jaarrekening

Statutair directeur

Vaststellen jaarrekening

≤ 6 maanden

AvA

Termijn begint op eerste dag na afloop boekjaar

Deponeren jaarrekening

Zonder onnodige vertraging

Statutair directeur

In geval van wettelijke accountantscontrole is deadline 30 dagen na accountantscontrole en goedkeuring AvA

Termijn begint op eerste dag na afloop maand PSSZ (Praag), MSSZ (Brno); Termijn begint op eerste dag na deadline IB-aangifte OSSZ (overigen)

Geselecteerde verzekeringsmaatschappij

Zie SV Zie SV

31

Appendix: Nuttige weblinks

Inleiding

Hieronder vindt u enkele websites die nuttig zijn om meer informatie over Tsjechië te verkrijgen. Verschillende websites hebben ook een Engelse versie. De Engelse versie kan verschillen van de Tsjechische versie. De links verwijzen naar websites van Tsjechische instanties, tenzij anders vermeld.

Algemene informatie over Tsjechië www.czech.cz De officiële website van Tsjechië met informatie over de Tsjechische Republiek, economie en cultuur, reisadviezen, werk en vrije tijd. www.czso.cz/eng/redakce.nsf/i/home Website Bureau voor de statistiek. www.countryanalysis.eiu.com The Economist biedt de mogelijkheid tot het opvragen van „Country Reports“, waaronder Tsjechië.

Ondersteuning van ondernemen en investeren www.businessinfo.cz/en Het officiële Tsjechische web portaal voor ondernemen en exporteren van CzechTrade, een overheids-agentschap vallend onder het Ministerie van Industrie en Handel. Doelstelling is om het middenen kleinbedrijf zich makkelijker te laten oriënteren in de door de overheid geboden informatie, diensten en wetgeving. www.podnikatel.cz/zakony Algemene website voor ondernemers in Tsjechië, met onder andere informatie over relevante wetgeving.

32

www.doingbusiness.cz Website van PP Agency, biedt informatie betreffende zaken doen in Tsjechië, branche-analyses en regionale informatie, afkomstig van verschillende bronnen (met vermelding). www.komoracz.eu/ De Tsjechische Kamer van Koophandel biedt praktische informatie en assistentie. www.nlchamber.cz/nl/ De Nederlands-Tsjechische Kamer van Koophandel biedt een goed platform om met andere Nederlandse ondernemers die zaken doen in Tsjechië in contact te komen. www.czechinvest.org/en CzechInvest is het “Investerings- en Business Development bureau” voor Tsjechie, opgezet door het Ministerie van Industrie en Handel. De website bevat onder andere informatie over investeringsondersteuning, inclusief subsidiemogelijkheden. www.strukturalni-fondy.cz Website Ministerie van Regionale Ontwikkeling met informatie over EUsubsidies.

Praktische informatie portal.gov.cz/portal/podnikani Website Tsjechische overheid met praktische informatie en verwijzingen (waaronder wetgeving) voor (buitenlandse) burgers en ondernemers. or.justice.cz/ias/ui/rejstrik Website Ministerie van Justitie, waarmee het handelsregister gratis te benaderen is. Hier kan een (onofficieel) uittreksel van inschrijving worden gedownload. Via deze site kan geen officieel uitreksel worden gedownload. Dit kan slechts via officiele instanties worden verkregen, inclusief CzechPoint. De website biedt verder informatie over diverse andere zaken, zoals insolventie, beëdigde tolken en andere deskundigen. www.czechpoint.cz CzechPoint is een initiatief van de overheid. Bij postkantoren en notarissen die het CzechPoint label hebben kunnen officiële uittreksels uit officiële registers (zoals het Handelsregister en het kadaster) worden verkregen. www.rijksoverheid.nl Website van de Nederlandse overheid, biedt o.a. informatie over de Verklaring Omtrent het Gedrag.

eds.mfcr.cz Elektronische portaal Ministerie van Financiën – Belastingdienst. www.cssz.cz Overkoepelende website sociale verzekerings-instantie (de sub-organisaties Praag (PSSZ) en Brno (MSSZ) hebben geen afzonderlijke websites). www.cuzk.cz Website kadaster www.celnisprava.cz Website douane www.centralniregisterdluzniku.cz Website centrale register schuldenaren. Ook via een call-centrum te bereiken. Bevat onder meer een “anti-corruptie lijn“.

Websites overkoepelende organisaties vrije beroepsbeoefenaren www.jtpunion.org Website verbond professionele tolken en vertalers www.kstcr.cz/clenove-vyhledavani Webiste kamer van beëdigde tolken en vertalers

www.rzp.cz/eng Website Ministerie van Industrie en Handel waarop o.a. het register van handelsvergunningen te raadplegen is.

www.nkcr.cz/lang/EN Website kamer van notarissen (vergelijkbaar met de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie in Nederland)

www.mvcr.cz/mvcren Website Ministerie van Binnenlandse Zaken, met o.a. informatie over verblijfsvergunningen en databoxen.

www.kdpcr.cz Website kamer van belastingadviseurs

www.cnb.cz/en Webiste Tsjechische Nationale Bank. Bevat onder meer informatie over valutawetgeving, inclusief meldingsplicht inzake buitenlandse leningen. cds.mfcr.cz Website Ministerie van Financiën – Belastingdienst.

www.kacr.cz Website kamer van accountants www.komora-ucetnich.cz Website kamer van gecertificeerde boekhouders www.cak.cz Website kamer van advocaten

33

PUBLISHER’S DETAILS Embassy of the Kingdom of the Netherlands Economic and Trade Affairs Gotthardská 6/27 16 00 Prague 6 Czech Republic Tel: + 420 233 015 200 www.netherlandsembassy.cz Technical/Production Editor: Miriam Vijfvinkel Graphic design: Michal Filip Publication: Version 3.1, February 2013 Copyright © 2013 by the Embassy of the Kingdom of the Netherlands. Right to change reserved.