Waterbelevingsonderzoek stakeholders Gouda deelonderzoek ZHBT

Waterbelevingsonderzoek stakeholders Gouda – deelonderzoek ZHBT Onderzoek naar de standpunten van stakeholders - personen werkzaam in de toeristensector die spreken vanuit hun functie en het beleid van hun organisatie - over de rol die water speelt voor toeristisch-recreatief bezoek aan Gouda. Centraal staat de mate waarin de plannen die er liggen om te investeren in het water in de ogen van de stakeholders succesvol kunnen zijn.

Opdrachtgever: Consortium Hollandse Waterstad

April 2008

Colofon © Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme, april 2008 Auteurs:

Marleen Oostdijk Violetta Rossi

Foto’s :

Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme

In opdracht van:

Consortium Hollandse Waterstad Gouda

Uitgever:

Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme Rotterdamseweg 402H Postbus 3267 2601 DG Delft tel: 015-251 23 30 fax: 015-257 39 82 e-mail: [email protected] internet: www.zhbt.nl

Voorwoord Deze rapportage vormt het deelonderzoek onder stakeholders naar de belangstelling en wensen van (potentiële) bezoekers van Gouda met betrekking tot het water in de Goudse binnenstad. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het consortium Hollandse Waterstad in het kader van de plannen van de gemeente Gouda om te investeren in het water in de binnenstad. Een aantal personen zijn bij de totstandkoming van dit rapport betrokken geweest. In de eerste plaats gaat onze dank uit naar de geïnterviewde stakeholders, die bereid zijn geweest hun medewerking te verlenen aan het onderzoek: • • • • • • • • • • •

Hans Du Pré Paul Rietjens Johan Weeber Hans Hammann Hans Suijs Jan Löwik Karel Baarspul Eric Blom Renate Cevaal Allard Pannekoek Martine Bulut-van Vliet

Initiatiefgroep Gouda Havenstad/ Werkgroep Gouda-Krimpenerwaard Stichting Binnenhavenmuseum Gouda Wijkteam Binnenstad Gouda Watersportvereniging Gouda Vereniging Die Goude/ Gouds Watergilde Raad voor Handel, Industrie en Dienstverlening Gouda Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gouda Stichting Marketing Gouda Kamer van Koophandel Rotterdam Provincie Zuid-Holland, Projectteam Hollandse IJssel Regio VVV Het Groene Hart

Het Waterbelevingsonderzoek Gouda is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het Netwerk voor Omgevingskwaliteit (NOK-n). NOK-n heeft het deelonderzoek uitgevoerd onder knooppuntpersonen. De tweedeling in het onderzoek naar stakeholders en knooppuntpersonen heeft een duidelijke meerwaarde opgeleverd voor het Waterbelevingsonderzoek Gouda als geheel. Graag willen wij Lizet van den Berg, Eveline Maris en Stefan Ouboter van NOK-n bedanken voor de prettige samenwerking. Wij hebben met veel plezier gewerkt aan het Waterbelevingsonderzoek Gouda en wij vertrouwen erop dat de resultaten van het onderzoek hebben geleid tot een gedegen advies aan het consortium Hollandse Waterstad en de gemeente Gouda in het bijzonder. Marleen Oostdijk Violetta Rossi Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme april 2008

Inhoudsopgave

1.

Samenvatting

27

Onderzoek ZHBT

29

1.1 1.2 1.3 2.

Conclusies ZHBT 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9

3.

De interviewees De interviews Uitwerking van de interviews

Water: wel of geen bezoekmotief? Gouda: een bestemming voor watersporters? Watersporters: zijn ze wel of niet tevreden over Gouda? Meer bezoek: suggesties om dit te bewerkstelligen Langer verblijf: een kans die niet onbenut mag blijven Hogere bestedingen: een mogelijkheid voor Gouda Investeringen: noodzakelijk, gewenst of weggegooid geld? Communicatie en overleg: verbetering gewenst Korte en lange termijn doelen: beiden van belang

Advies ZHBT

Bijlagen A. B. B1. B2. B3. B4. B5. B6. B7. B8. B9. B10. B11.

Vragenlijst Gesprekverslagen Hans Du Pré – Initiatiefgroep Gouda Havenstad/ Werkgroep GoudaKrimpenerwaard Paul Rietjens – Stichting Binnenhavenmuseum Gouda Johan Weeber – Wijkteam Binnenstad Gouda Hans Hammann – Watersportvereniging Gouda Hans Suijs – Vereniging Die Goude/ Gouds Watergilde Jan Löwik – Raad voor Handel, Industrie en Dienstverlening Gouda Karel Baarspul – Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gouda Eric Blom – Stichting Marketing Gouda Renate Cevaal – Kamer van Koophandel Rotterdam Allard Pannekoek – Provincie Zuid-Holland, Projectteam Hollandse IJssel Martine Bulut-van Vliet – Regio VVV Het Groene Hart

29 30 31 33 33 33 33 34 35 36 36 36 37 39

Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme – Waterbelevingsonderzoek stakeholders Gouda

Samenvatting - Deelonderzoek stakeholders In opdracht van het consortium Hollandse Waterstad heeft Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme (ZHBT) in samenwerking met het Netwerk voor Omgevingskwaliteit (NOK-n) een waterbelevingsonderzoek uitgevoerd in Gouda. Binnen het onderzoek hebben zowel ZHBT als NOK-n een deelonderzoek uitgevoerd, welke vervolgens gebundeld zijn tot gezamenlijke bevindingen en adviezen voor het consortium Hollandse Waterstad. Het onderzoek onder stakeholders In de tweedeling van het onderzoek heeft ZHBT dat deel voor haar rekening genomen waarbij zogenaamde ‘stakeholders’ op het gebied van watertoerisme en –recreatie in Gouda worden ondervraagd vanuit hun functie binnen de organisatie waarvoor zij werkzaam zijn, zoals een vertegenwoordiger van een ondernemers- of watersportvereniging, wijkteam of marketingorganisatie. Onderzoeksvraag Kunnen we verwachten dat investeren in het water in de binnenstad zal leiden tot meer (en langere) bezoeken aan Gouda? Binnen de interviews is ingegaan op de mate waarin water volgens de stakeholders een rol speelt voor toeristisch-recreatief bezoek aan Gouda en in welke mate de plannen van gemeente Gouda om te investeren in het water (openmaken van de Havensluis zodat de binnenstad van Gouda weer doorvaarbaar wordt en het weer zichtbaar en toegankelijk maken van een bijzonder netwerk van kleine waterlopen onder en rond de Motte) succesvol kunnen zijn. In totaal zijn 10 stakeholders middels een face-to-face diepte-interview gevraagd naar hun standpunten. De bevindingen Op basis van de gehouden interviews zijn een aantal belangrijke bevindingen geformuleerd die antwoord geven op de onderzoeksvraag. ‘Water is geen primair bezoekmotief voor Gouda’ Water is voor een bepaalde groep bezoekers (namelijk watersporters) wel een primaire reden om Gouda te bezoeken. Wanneer gekeken wordt naar toeristisch-recreatief bezoek in het algemeen wordt water pas als vierde bezoekmotief genoemd. ‘Waterrecreanten en watersporters zien Gouda niet als een bestemming’ Volgens de meeste stakeholders is Gouda voor het merendeel van de watersporters een plaats waar men langs vaart of kort aanlegt. Gouda wordt meestal niet gezien als bestemming op zich. ‘Watersporters zijn redelijk tevreden over hun bezoek aan Gouda’ Over het algemeen zijn de watersporters die Gouda bezoeken redelijk tevreden over Gouda als geheel. De stakeholders zijn het er niet volledig over eens of dit acceptabel is of dat de tevredenheid naar een hoger niveau moet worden gebracht. In ieder geval moet er voldaan worden aan randvoorwaarden (zoals voldoende ligcapaciteit en watersportvoorzieningen). ‘Gouda mist een bruisend havenleven’ In Gouda ontbreekt een bruisend havenleven, zoals dat in sommige andere steden wel aanwezig is. Een bruisender havenleven kan meer bezoekers aantrekken en ook de tevredenheid en het herhalingsbezoek een impuls geven. ‘Meer en langer toeristisch-recreatief bezoek aan Gouda gerelateerd aan water is mogelijk’ Volgens de stakeholders kan Gouda meer watersporters trekken door o.a. het openmaken van de zuidelijke toegang (Havensluis) en het openmaken van gedempte plaatsen in de binnenstad. Tevens kan meer horeca in de binnenstad meer bezoek aan Gouda opleveren (zowel watersporters als nietwatersporters) en kan ook de gemiddelde verblijfsduur verlengd worden. ‘Kansen om aansluiting te vinden bij de regio moeten benut worden’ Door samenwerking op regionale schaal (productontwikkeling/ toeristisch-recreatieve arrangementen) kan het aanbod in de stad Gouda gekoppeld worden aan het aanbod in de regio. Dit maakt de

27


bezoeker zich ervan bewust dat niet alleen de stad Gouda maar ook omliggende plaatsen en gebieden het bezoeken waard zijn, waardoor er meer en ook langer bezoek gegenereerd worden. ‘Er zijn verschillende manieren om de bestedingen van bezoekers aan Gouda te verhogen’ Om de toeristisch-recreatieve bestedingen van watersporters die Gouda aandoen te verhogen, kan ingezet worden op meer hoogstaand culinair aanbod, benutting van het winkelaanbod nabij het water en het verhogen van de liggelden. ‘Investeren in het water in Gouda zal positief uitpakken voor het bezoek aan de stad, mits eerst voldaan wordt aan een aantal randvoorwaarden’ Niet alleen in de binnenstad maar ook in de rest van de stad en omgeving van Gouda moet geïnvesteerd worden. Er zijn veel ideeën en ambities onder verschillende partijen (overheid, publieke partijen) die hieraan kunnen bijdragen, de financiële middelen schieten op dit moment echter tekort. ‘Gerichte communicatie van gemeente Gouda over hun plannen en beleid ten aanzien van water naar belanghebbenden is essentieel’ De algemene indruk onder stakeholders is dat de gemeente Gouda veelal in de breedte communiceert over hun plannen op het gebied van water in de binnenstad (dezelfde boodschap op hetzelfde moment naar alle belanghebbenden). Van belang is dat er structureel en gericht gecommuniceerd wordt en dat er overleg plaatsvindt met alle belanghebbenden. ‘Publiek-privaat overleg is een voorwaarde om te komen tot een succesvolle uitvoering van de plannen omtrent water’ Er zullen compromissen gesloten moeten worden tussen alle belanghebbenden (o.a. bewoners, ondernemers, overheid) wanneer er concrete zaken in de stad tot ontwikkeling komen. Overleg plegen is een voorwaarde om te kunnen komen tot samenwerking en compromissen over investeringen. ‘Verlies niet de focus op lange termijn doelstellingen uit het oog’ Op de lange termijn is een positieve economische ontwikkeling van belang voor alle partijen die met water te maken hebben; overheid, bewoners, ondernemers, bezoekers, etc. Naast een focus op korte termijn effecten (vaak fysiek lastig voor bewoners en ondernemers) dienen ook lange termijnplannen gemaakt te worden, waardoor blijvende structurele successen geboekt kunnen worden. Advies Uit de bevindingen van het onderzoek onder stakeholders is een structuur te halen die toepasbaar is om de plannen omtrent investeren in het water in de Goudse binnenstad succesvol te maken en meer bezoek aan de stad te genereren. Fase A: Huidige situatie product De eerste stap die gezet dient te worden is het op orde brengen van het basisaanbod van Gouda omtrent watertoerisme en –recreatie. Dit wil zeggen dat achterstallig onderhoud gepleegd moet worden en dat het huidige aanbod (bijvoorbeeld sanitaire voorzieningen) op een voldoende kwaliteitsniveau gebracht moet worden. Fase B: Voldaan aan randvoorwaarden Wanneer het basisaanbod op orde is, kan gestart worden met het uitvoeren van nieuwe acties om het toeristisch-recreatief aanbod op en rond het water uit te breiden. Voordat bepaald wordt welke acties dit zijn, dient overleg gepleegd te worden met alle belanghebbenden. Fase C: Set van acties Om te komen tot een verbetering en uitbreiding van het toeristisch-recreatief aanbod op en rond het water in Gouda is vervolgens een set van acties nodig. Suggesties van de stakeholders hiervoor zijn het openmaken van de zuidelijke toegang (Havensluis) en het beter doorvaarbaar maken van de binnenstad, het realiseren van meer ligplaatsen en horeca, het vergroten van het bezoekgebied van de binnenstad, het opzetten van (regionale) toeristisch-recreatieve arrangementen en het benutten van het verhaal van Gouda en haar waterhistorie. Vervolgens dient er actieve promotie voor de stad te zijn ten behoeve van een grotere naamsbekendheid en positiever imago. Om de acties, die moeten bijdragen aan meer (watergerelateerd) bezoek, uit te kunnen voeren dienen grote investeringen gedaan te worden. Financiële haalbaarheid is in deze essentieel. Zowel publieke als private partijen moeten bereid gevonden worden te investeren.

28


1.

Onderzoek ZHBT

In het kader van het Goudse project ‘Hollandse Waterstad’ heeft het Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme (ZHBT) in samenwerking met het Netwerk voor Omgevingskwaliteit (NOK-n) een waterbelevingsonderzoek uitgevoerd. In hoofdstuk 1 van dit rapport (getiteld Waterbelevingsonderzoek) is de aanleiding, doelstelling en onderzoeksvraag te vinden. In dit deel van het rapport is de uitwerking van het deelonderzoek onder de stakeholders door ZHBT te vinden. 1.1

De interviewees

Wie zijn geïnterviewd? In de tweedeling van het onderzoek heeft ZHBT dat deel voor haar rekening genomen waarbij zogenaamde ‘stakeholders’ op het gebied van watertoerisme en –recreatie in Gouda, worden ondervraagd vanuit hun functie voor de organisatie waarvoor zij werkzaam zijn. Deze stakeholders zijn onder andere vertegenwoordigers van een ondernemersvereniging, wijkteam, marketingorganisatie, watersportvereniging en initiatiefgroep. Verderop in deze paragraaf is een totale lijst van geïnterviewde personen opgenomen met functie en organisatienaam. Hoe komen we aan de interviewees? ZHBT heeft op basis van haar eigen toeristisch-recreatieve netwerk een startlijst opgesteld met te interviewen stakeholders. Deze intervieweelijst is door middel van telefonisch en persoonlijk contact met de geïnterviewden van de startlijst uitgebreid naar een zo volledig en breed mogelijke groep van stakeholders, oplopend tot 10 personen. In eerste instantie zijn lokale partijen benaderd, aangevuld met enkele relevante regionale partijen. Hoe zijn de interviewees benaderd? Alle interviewees zijn persoonlijk (d.w.z. telefonisch) benaderd met informatie over de achtergrond en inhoud van het onderzoek en het verzoek mee te werken aan een interview. Naar welke personen binnen de organisaties hebben we gezocht? Er is ingezet op het spreken van personen die direct betrokken zijn bij het beleid en de strategieën van de organisatie waarvoor zij werken. Dit zijn veelal personen hoog in de organisatie. In eerste instantie zijn directeuren en voorzitters benaderd, uitsluitend wanneer zij een andere interviewee voordroegen zijn personen met andere functies geïnterviewd. Hier is nog een nadere toelicht nodig wat betreft…. - Het bewust niet interviewen van vertegenwoordigers van gemeente Gouda. Juist de plannen van de gemeente zelf worden immers (indirect) getoetst. Met het rapport dat er ligt kunnen de projectteamleden van het Cultureel en Havenkwartier de uitkomsten intern toetsen met andere beleidsvelden en betrokkenen. - Het bewust niet interviewen van de consortiumleden Hollandse Waterstad. Gezien de betrokkenheid bij het onderwerp, de specifiek toeristisch-recreatieve insteek van het onderzoek en de commerciële aard van enkele partijen is er ook bewust voor gekozen de consortiumleden van Hollandse Waterstad niet te interviewen. Immers is het rapport een advies aan het consortium Hollandse Waterstad/ Leven met Water. Uitzonderingen hierop zijn het Gouds Watergilde, gezien hun kennis van en ervaring met het water in de Goudse binnenstad in relatie tot toerisme en recreatie en provincie Zuid-Holland, die vertegenwoordigd 1 is door het projectteamlid van het project Hollandse IJssel .

1

Niet geïnterviewde consortiumleden zijn: gemeente Gouda (juist hun plannen om te investeren in het water geformuleerd in het project Hollandse Waterstad worden ‘getoetst’), Leven met Water (subsidieverstrekker voor Hollandse Waterstad), Ykema tuin- en landschapsarchitectuur (commerciële partij, geen primaire toeristisch-recreatieve insteek), Rijksdienst voor Archeologie Cultuurlandschap en Monumenten (landelijke organisatie, geen primaire toeristisch-recreatieve insteek), Hoogheemraadschap Rijnland (hebben zelf aangegeven geen relevante informatie te kunnen leveren voor het onderzoek vanwege ontbreken toeristisch-recreatieve kennis).

29


De interviewees waren… Organisatie Initiatiefgroep Gouda Havenstad/ Werkgroep Gouda-Krimpenerwaard Stichting Binnenhavenmuseum Wijkteam Binnenstad Gouda Watersportvereniging Gouda Vereniging Die Goude/ Gouds Watergilde Raad voor Handel, Industrie en Dienstverlening Gouda Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gouda Stichting Marketing Gouda Kamer van Koophandel Rotterdam Projectteam Hollandse Ijssel

Naam Hans du Pré Paul Rietjens Johan Weeber Hans Hammann Hans Suijs Jan Löwik Karel Baarspul Eric Blom Renate Cevaal Allard Pannekoek

Functie bestuurslid voorzitter voorzitter voorzitter bestuurslid voorzitter secretaris directeur senior beleidsmedewerker recreatie & toerisme projectteamlid namens Provincie Zuid-Holland

Wel benaderd, geen interview… Enkele organisaties die door ZHBT benaderd zijn voor het onderzoek hebben, op basis van een ter beoordeling vooraf toegestuurde samengevatte versie van de vragenlijst, aangegeven weinig relevante informatie te kunnen leveren voor het onderzoek omdat zij te weinig kennis/ ervaring hebben van toerisme en recreatie of de Goudse situatie niet voldoende blijken te kennen. Er is voor gekozen deze personen niet te interviewen. Dit was het geval bij het Hoogheemraadschap van Rijnland en Landschapsplan Zuid-Holland. Verder is regio VVV Het Groene Hart is niet geïnterviewd vanwege tijdgebrek. Wel heeft VVV Het Groene Hart een korte schriftelijke reactie gegeven, welke te vinden is in bijlage B11. Verder is ook de Horecavereniging Gouda niet geïnterviewd. Dit wegens moeilijke bereikbaarheid. …of juist twee keer gesproken Hans Hammann is zowel door ZHBT als NOK geïnterviewd. Als lid van de Watersportvereniging is hij geïnterviewd door ZHBT, als ervaren watersporter en inwoner van Gouda is hij geïnterviewd door NOK. 1.2

De interviews

Wat is het doel van het interview? Doel van de interviews is de standpunten van stakeholders in beeld te krijgen over de rol die water speelt voor toeristisch-recreatief bezoek aan Gouda. Daarnaast is onderzocht in welke mate de plannen die er liggen om te investeren in het water in de ogen van de geïnterviewde stakeholders succesvol zouden kunnen zijn. De stakeholders leveren input vanuit hun specifieke functie binnen de organisatie waarvoor ze actief zijn, op basis van het beleid en de standpunten van deze organisatie. Onderzoeksvraag Kunnen we verwachten dat investeren in het water in de binnenstad zal leiden tot meer (en langere) bezoeken aan Gouda? Binnen de interviews is ingegaan op de mate waarin water volgens de stakeholders een rol speelt voor toeristisch-recreatief bezoek aan Gouda en in welke mate de plannen van gemeente Gouda om te investeren in het water (openmaken van de Havensluis zodat de binnenstad van Gouda weer doorvaarbaar wordt en het weer zichtbaar en toegankelijk maken van een bijzonder netwerk van kleine waterlopen onder en rond de Motte) succesvol kunnen zijn. In totaal zijn 10 stakeholders middels een face-to-face diepte-interview gevraagd naar hun standpunten. …en met welke insteek worden de interviews afgenomen? De insteek van de interviews is hoofdzakelijk lokaal: lokale spelers die specifiek in Gouda opereren en lokale belangen hebben zijn geïnterviewd. Daarnaast zijn ook enkele regionale spelers benaderd wiens beleid te maken heeft met watertoerisme en -recreatie in Gouda. Geïnterviewden in dit kader zijn de Kamer van Koophandel Rotterdam, afdeling recreatie & toerisme en provincie Zuid-Holland, projectteam Hollandse IJssel. Eerste prioriteit van de interviews is het verkrijgen van inzicht in de standpunten en visies van de stakeholders met betrekking tot de rol die water speelt in toerisme en recreatie in Gouda en de plannen voor de Goudse binnenstad. Alleen waar interviewees zelf regionale onderwerpen/ belangen aankaarten is dit nader uitgediept binnen de interviews en de uitwerking daarvan. De input van de

30


stakeholders is formeel, bevat geen persoonlijke idealen, wensbeelden of meningen die hieruit voortkomen. Zijn de interviewees voorbereid op het interview? Voorafgaand aan de interviews zijn de interviewees persoonlijk benaderd. Zij hebben mondeling uitleg gekregen over het doel en de inhoud van het onderzoek. Daarnaast hebben zij ook schriftelijk (digitaal) een toelichting over het onderzoek ontvangen en een impressie van de vragen die gesteld zouden worden. Aan de hand van hun beoordeling van deze toelichtingen is wel of niet ingestemd met het geven van een interview. Wat voor soort interviews zijn gehouden? De interviews waren diepte-interviews met open vragen, geclusterd naar een aantal onderwerpen: bezoekers algemeen, waterrecreanten/watersporters, meer en langer bezoek, hogere bestedingen en investeren. Alle interviews hebben plaatsgevonden op het kantoor of in de woning van de interviewee, vrij te bepalen door de interviewee. Iedereen is persoonlijk (face-to-face) gesproken, er zijn dus geen telefonische interviews afgenomen. Een interview duurde gemiddeld anderhalf uur. Wat valt er nog meer te zeggen over de interviewaanpak? Er is binnen de interviews uitsluitend gebruik gemaakt van open vragen. Per cluster is een openingsvraag gesteld waarop de interviewee zo vrij en uitgebreid mogelijk heeft gereageerd. Aan de hand van een checklist per cluster is doorgevraagd naar relevante onderwerpen (benoemd door ZHBT bedoeld om in elk interview minimaal een aantal basisonderwerpen aan de orde te kunnen brengen) die de interviewee in eerste instantie niet zelf aankaartte. Een kaart van de Goudse binnenstad met daarop de grachten en waterwegen is als hulpmiddel gebruikt. Alle interviewees is ook de ruimte gegeven extra eigen inbreng te leveren door hen te vragen naar onderwerpen die niet aan de orde waren gekomen maar zijns of haars inziens wel van belang zijn in het kader van het onderzoek. Hoe zag de vragenlijst er precies uit? Binnen de vragenlijst is een duidelijke verdeling gemaakt tussen vragen over bezoek in het algemeen, watergerelateerd bezoek in de breedste zin van het woord (terraszitters langs het water, huurders van een kano, wandelaars langs de grachten, enz) en vragen specifiek over watersporters (personen die gebruik maken van een boot/schip). Daarnaast is de interviewees specifiek gevraagd naar hun ideeën over meer en langer bezoek aan de stad en hogere bestedingen door bezoekers. De stakeholders is gevraagd in hoeverre dit wenselijk is, hoe dit volgens hen bewerkstelligd kan worden en in hoeverre water hieraan kan bijdragen. Verder is de stakeholders specifiek gevraagd naar hun inhoudelijke standpunt over de plannen van gemeente Gouda om te investeren in het water. Het gehanteerde document voor de interviews (inclusief vragenlijst) is te vinden in bijlage A.

1.3

Uitwerking van de interviews

Hoe zijn de interviews uitgewerkt? Alle interviews zijn uitgewerkt in een gespreksverslag. Er is één gespreksverslag per geïnterviewde persoon. Deze gespreksverslagen zijn opgenomen in bijlage B1 t/m B10. De opzet voor alle gespreksverslagen is uniform: er zijn vaste koppen waaronder de reacties op clusters van vragen zijn opgenomen. De reacties en standpunten van de interviewees zijn verwerkt in zakelijke teksten. Is er nog feedback gevraagd aan de interviewees na de interviews? Alle concept gespreksverslagen zijn toegestuurd aan de individuele interviewees voor controle/ akkoord. De interviewees hebben gelegenheid gekregen het verslag van hun interview aan te vullen en de toon van het verslag te beoordelen. De meeste interviewees hebben van deze gelegenheid gebruik gemaakt. De concept gespreksverslagen zijn aan de hand van aanvullingen en opmerkingen van de interviewees definitief gemaakt en opgenomen in dit rapport. Hoe zijn de algemene conclusies tot stand gekomen? Per cluster vragen is gekeken naar de respons van de verschillende interviewees. Daarbij is gelet op de rode lijn (waarover is het merendeel van de interviewees het eens?) en opvallende verschillen (over welke zaken hebben de interviewees juist uiteenlopende opvattingen?). De rode lijn en opvallende verschillen zijn vervolgens verwoord in een samenvattende tekst die de conclusies vormen van de interviews die door ZHBT zijn afgenomen onder de stakeholders.

31


2.

Conclusies ZHBT

Uit de interviews zijn een aantal belangrijke conclusies getrokken aangaande toerisme en -recreatie in de Goudse binnenstad en de rol die water hierin speelt. Daarnaast zijn er suggesties gedaan om de plannen om te investeren in het water succesvol te laten zijn. Deze investeringsplannen houden in: - Openmaken van de zuidelijke toegang (Havensluis) om de stad beter doorvaarbaar te maken - De intieme vaarwegen in de binnenstad (rondom de Motte) beter toegankelijk maken en benutten. 2.1

Water: wel of geen bezoekmotief?

‘Water is geen primair bezoekmotief voor Gouda’ Belangrijkste bezoekmotief voor bezoekers van Gouda is, volgens de geïnterviewde stakeholders, de historische binnenstad. De markt met het stadhuis en het directe gebied hieromheen met monumentale panden vormt als geheel de grootste trekpleister. Dit gebied is compact en in een paar uur te bezoeken. Men bezichtigt het stadhuis, de Sint-Jan, maakt een wandeling in deze omgeving en maakt gebruik van het plaatselijke horeca-aanbod. Hierbij is kaas en de kaasmarkt een aanvullende reden om naar Gouda te komen. Daarnaast komen veel mensen naar Gouda om te winkelen/ funshoppen. De meeste geïnterviewde stakeholders denken dat bezoekers van Gouda de stad niet in eerste instantie associëren met water. Stakeholders die erg direct met wateraanbod te maken hebben (zoals de watersportvereniging) denken dat dit wel het geval is. Water is voor een bepaalde groep bezoekers (namelijk watersporters) wel een primaire reden om Gouda te bezoeken. Wanneer gekeken wordt naar toeristisch-recreatief bezoek in het algemeen wordt water pas als vierde bezoekmotief genoemd. 2.2

Gouda: een bestemming voor watersporters?

‘Waterrecreanten en watersporters zien Gouda niet als bestemming’ Volgens de meeste stakeholders is Gouda voor het merendeel van de watersporters een plaats waar men langs vaart of kort aanlegt wanneer zij de Staande Mast route varen (doorvaart). Gouda wordt meestal niet gezien als bestemming op zich. Omdat de ligcapaciteit laag is varen veel boten door en grote boten kunnen überhaupt de binnenstad niet in. De watersporters die wél aanmeren in Gouda blijven of op de boot of brengen hooguit een kort bezoek aan de historische binnenstad, eten een hapje of pikken een terrasje en doen boodschappen. 2.3

Watersporters: zijn ze wel of niet tevreden over Gouda?

‘Watersporters zijn redelijk tevreden over hun bezoek aan Gouda’ Over het algemeen zijn de watersporters die Gouda bezoeken redelijk tevreden over Gouda als geheel (historische binnenstad, sfeer, veel voorzieningen in compacte binnenstad) in de ogen van de ondervraagde stakeholders. Een deel van de interviewees vind dit acceptabel, andere interviewees vinden dat concreet en binnen afzienbare termijn gewerkt moet worden aan het vergroten van de tevredenheid van bezoekers. De tevredenheid wordt volgens de stakeholders negatief beïnvloed door een aantal factoren: lage ligcapaciteit, op diverse plaatsen beperkte brugtijden, onvoldoende watersportvoorzieningen en te lage kwaliteit hiervan. Al deze zaken vormen randvoorwaarden voor watersporters om de stad aan te doen en ook een tevreden gevoel te hebben over hun bezoek, hieraan wordt op dit moment niet voldaan. Voordat er geïnvesteerd wordt in het openmaken van de zuidelijke toegang en het realiseren

33


van nieuwe producten, dient er, voorafgaand hieraan geïnvesteerd te worden in deze infrastructurele zaken. Specifiek wat betreft de openingstijden van bruggen zijn de meningen van de interviewees verdeeld wanneer dit wordt afgezet tegen de tevredenheid en beleving van bezoekers. Voor watersporters kunnen de beperkte brugtijden als negatief ervaren worden, voor toeschouwers is het opengaan van een brug waarvoor boten liggen te wachten en vervolgens doorvaren vaak een aantrekkelijk gebeuren. Verder denkt het grootste deel van de geïnterviewde stakeholders dat het lage liggeld (en de gratis stroom) dat Gouda hanteert voor een deel van de relatief kleine groep watersporters die Gouda aandoen een reden is om voor langere tijd in Gouda aan te leggen. Een kleiner deel van de respondenten is van mening dat wanneer Gouda liggelden zou hanteren vergelijkbaar met buurgemeenten (wat extra inkomsten oplevert) dit niet tot gevolg zal hebben dat minder watersporters Gouda aandoen. ‘Gouda mist een bruisend havenleven’ De stakeholders geven aan dat veel bezoekers vinden dat een echt bruisend havenleven in Gouda ontbreekt, zoals dat in andere steden vaak wel aanwezig is. Essentiële vraag daarbij is hoe ‘bruisend’ de binnenstad moet zijn, er spelen immers verschillende belangen, onder andere van bewoners en ondernemers. Wanneer aan alle randvoorwaarden voldaan zou worden (bv. tijdig plegen van onderhoud, voorzieningen verbeteren, etc) en de stad een echte levendigheid rondom het water zou hebben, zouden bezoekers veel enthousiaster zijn over hun bezoek. De matige tevredenheid beperkt het herhalingsbezoek.

2.4

Meer bezoek: suggesties om dit te bewerkstelligen

‘Meer toeristisch-recreatief bezoek aan Gouda gerelateerd aan water is wenselijk en mogelijk’ Om meer bezoekers naar Gouda te trekken (nieuw en herhalingsbezoek, zowel watergerelateerd als andersoortig bezoek) doen de geïnterviewde stakeholders de volgende suggesties: Specifiek voor watersporters (in volgorde van belangrijkheid): • • • • • •

Openmaken zuidelijke toegang, om meer schepen de binnenstad in te krijgen (die bijvoorbeeld de Staande Mast route varen). Dit trekt ook weer andere bezoekers aan; Gedempte plaatsen in de binnenstad openmaken en een waterfunctie geven (mogelijkheid om een rondje te varen in de binnenstad voor watersporters); Meer ligcapaciteit voor boten in binnenstad (kan het meest effectief benut worden wanneer de binnenstad doorvaarbaar is); 2 Meer watersportvoorzieningen aanbieden van hoge kwaliteit ; Betere ontsluiting route over water vanuit de regio (bv. Reeuwijkse Plassen, Groene Hart); Bebording/ bewegwijzering watergerelateerde voorzieningen (voorwaarde).

2

Volgens de Goudse stakeholders verwachten watersporters die een stad aandoen naast een beschikbare aanlegplaats, goede en voldoende sanitaire voorzieningen, elektriciteit, watervoorziening, winkels en terrassen nabij hun ligplaats. De kwaliteit en kwantiteit van de watergerelateerde voorzieningen in de binnenstad is over het algemeen onvoldoende volgens de interviewees. Dit dient verbetert te worden.

34


Voor watersporters én bezoekers in brede zin: • • • • • • • •

Het bezoekgebied van de binnenstad vergroten (meer activiteiten op een groter grondgebied); Het vertellen van het verhaal van Gouda en haar waterhistorie aan de bezoeker, met behulp van permanent productaanbod (bv. bebording, tentoonstelling, rondleidingen); Meer horeca, in de hele binnenstad én langs het water; Meer hotels of andere vormen van accommodatie, in en aan de rand van de binnenstad; Verhuur van boten, sloepen, fluisterboten; Aanbod van rondvaarten; Verbetering van de waterkwaliteit in de binnenstad; Benutten van evenementen gerelateerd aan water (bij bestaande evenementen werken aan naamsbekendheid en kwaliteitsniveau, daarnaast ook nieuwe evenementen initiëren).

Door het ontwikkelen van de stad tot een echte waterstad waarbij bovenstaande zaken worden aangepakt kan de stad volgens de stakeholders veel levendiger worden en een bruisender havenleven krijgen. Dit komt ten goede van de sfeer, trekt meer bezoekers aan en verlengt ook de verblijfsduur. Verder is vanuit het oogpunt van de stakeholders actieve promotie van bestaand en nieuw aanbod ten behoeve van de naamsbekendheid en imagoverbetering van Gouda als stad van groot belang. ‘Kansen om aansluiting te vinden bij de regio moeten benut worden’ Volgens het merendeel van de interviewees wordt er nog onvoldoende op regionale schaal gewerkt aan productontwikkeling en samenwerking op het gebied van toerisme en recreatie. Bezoekers moeten zich ervan bewust zijn dat het gebied om Gouda heen ook de moeite van het bezoeken waard is (bijvoorbeeld Krimpenerwaard, Reeuwijk) en dat het daarom de moeite waard is om langer in het gebied te verblijven. Wanneer Gouda meer gaat samenwerken met regionale partijen en het aanbod in de stad koppelt aan het aanbod in de regio, en dit ook benadrukt binnen de promotie, kan er meer bezoek gegenereerd worden. 2.5

Langer verblijf: een kans die niet onbenut mag blijven

‘Verlengen van de gemiddelde verblijfsduur van bezoekers vormt een grote kans voor Gouda’ Om bezoekers langer in Gouda vast te houden is het volgens de interviewees met name van belang dat de stad levendiger wordt en dat er meer te zien en te doen valt op en rondom het water. Om dit te bewerkstelligen doen zij verschillende suggesties. Specifiek voor watersporters: •

Opening zuidelijke toegang en een betere doorvaarbaarheid van de binnenstad realiseren, om ervoor te zorgen dat meer bezoekers de stad inkomen. Wanneer dit mogelijk is komt de watersporter met aanbod in aanraking wat hij anders nooit gezien had, een reden voor langer verblijf.

Voor watersporters én bezoekers in brede zin: • •

• • • • • 2.6

Meer aanbod van verblijfsaccommodaties realiseren, in en aan de rand van de binnenstad; Dag- en verblijfsarrangementen ontwikkelen waarin diverse vormen van aanbod wordt gecombineerd. Zowel lokale (binnen Gouda) als regionale arrangementen zijn denkbaar (koppeling Gouda met bv. Krimpenerwaard, Reeuwijk, Het Groene Hart); Het bezoekgebied van de binnenstad vergroten (in een groter gebied is meer te zien en te doen. waardoor de bezoeker gemiddeld langer in de stad zal verblijven); Meer horeca en terrassen aan het water realiseren; Meer boten in de grachten laten aanmeren (kijkpubliek); Meer rondvaarten en fluisterboten realiseren; Laagdrempelige cultuurhistorische activiteiten aanbieden. Hogere bestedingen: een mogelijkheid voor Gouda

35


‘Er zijn verschillende manieren om de bestedingen van bezoekers aan Gouda te verhogen’ Uitvoering van de in paragraaf 2.4 en 2.5 genoemde suggesties om meer en langer bezoek te genereren kunnen een gunstig economisch effect hebben, namelijk dat er meer geld besteed wordt door bezoekers. Om de toeristisch-recreatieve bestedingen van bestaande en nieuwe bezoekers van Gouda verder te verhogen kan volgens de geïnterviewde stakeholders ingezet worden op: • • • 2.7

Meer hoogstaand culinair aanbod (watersporters hebben veel te besteden en hechten waarde aan hoogstaand culinair aanbod); Benutting winkelaanbod nabij water (watersporters attent maken op de aanwezigheid van gespecialiseerde winkels); 3 Liggelden verhogen (en milieuheffing invoeren) . Investeringen: noodzakelijk, gewenst of weggegooid geld?

‘Investeren in het water in Gouda zal positief uitpakken voor het bezoek aan de stad, mits eerst voldaan wordt aan een aantal randvoorwaarden’ Gouda is onlosmakelijk verbonden met het water. Dit is alleen niet bekend bij het overgrote deel van de bezoekers van de stad. De bekendheid van Gouda als waterstad kan vergroot worden door actieve promotie van bestaand aanbod en de ontwikkeling en promotie van nieuw watergerelateerd aanbod. Niet alleen in de binnenstad maar ook in de rest van de stad en omgeving van Gouda moet geïnvesteerd worden. Het complete product moet op orde zijn. Er zijn veel ideeën en ambities onder verschillende partijen (overheid, publieke partijen) die hieraan kunnen bijdragen, de financiële middelen schieten echter tekort. De Kroonprinces (voet-fietsbrug) en de herbouw van het Stadsjagt zijn voorbeelden. De Kroonprinces maakt het bezoekgebied groter (zorgt voor aansluiting van de Krimpenerwaard bij Gouda). De herbouw van het Stadsjagt is een typisch voorbeeld van interessant thema-aanbod op het gebied van water. 2.8

Communicatie en overleg: verbetering gewenst

‘Gerichte communicatie van gemeente Gouda over hun plannen en beleid ten aanzien van water naar belanghebbenden is essentieel’ Gemeente Gouda voert het beleid rondom water in de stad. Alle geïnterviewde stakeholders vinden het van groot belang dat de gemeente hier actief mee bezig is. De meeste stakeholders zijn positief over de ambities van de gemeente rondom waterbeleid. Sommigen vragen zich echter af of al deze ambities ook vertaald worden naar een daadwerkelijke verandering in de binnenstad. De meningen van de stakeholders over de kwantiteit en kwaliteit van de communicatie van de gemeente over hun plannen op het gebied van water lopen sterk uiteen. De algemene indruk is dat de gemeente volgens de stakeholders doorgaans redelijk over haar plannen en de voortgang omtrent het cultureel en havenkwartier communiceert. Dit gebeurt veelal in de breedte (dezelfde boodschap op hetzelfde moment naar alle belanghebbenden). Volgens een deel van de interviewees moet de communicatie een meer frequent, structureel karakter krijgen en ook tweezijdig zijn: wederzijds informeren en overleg laten plaatsvinden met alle belanghebbenden. Dit laatste gebeurt volgens de stakeholders nog te weinig, partijen zoeken elkaar niet voldoende op. Een kleiner deel van de stakeholders vindt dat de communicatie van gemeente Gouda over waterbeleid en de plannen om te investeren in het water in zijn algemeenheid te wensen over laat. Zij vinden met name dat er te weinig wordt gecommuniceerd. ‘Publiek-privaat overleg is een voorwaarde om te komen tot een succesvolle uitvoering van de plannen omtrent water’ Overleg plegen is een voorwaarde voor belanghebbenden om te komen tot samenwerking of om te investeren in water waar mogelijk. Informeren van alle belanghebbenden en afstemming van alle belangen is uitermate belangrijk, iets wat tot op heden nog veel te weinig is gebeurd. Er zullen compromissen gesloten moeten worden tussen alle belanghebbenden (dus bewoners, ondernemers, 3

Diverse stakeholders geven aan dat het lage liggeld juist een reden is voor watersporters om in Gouda aan te leggen, met name voor langere duur. Andere stakeholders vinden juist dat een hoger ligtarief (vergelijkbaar met omliggende gemeenten) geen reden zou zijn voor watersporters om niet naar Gouda te komen en dat de stad op deze manier meer inkomsten kan genereren zonder bezoekers te verliezen.

36


overheid) wanneer er concrete zaken in de stad tot ontwikkeling komen. Ondernemers moeten betrokken worden bij het proces. Zij zullen niet investeren in onderhoud of herstelwerkzaamheden. Echter in een latere fase, wanneer er nieuwe investeringen gedaan worden bijvoorbeeld voor productontwikkeling, is het niet ondenkbaar dat ondernemers ook zullen investeren. 2.9

Korte en lange termijn doelen: beiden van belang

‘Verlies niet de focus op lange termijn doelstellingen uit het oog’ Uitgangspunt van de plannen van de gemeente om de zuidelijke toegang open te maken en de stad doorvaarbaar te maken zijn de economische effecten (meer en langer bezoek, hogere bestedingen). Op de lange termijn is een positieve economische ontwikkeling van belang voor alle partijen die met water te maken hebben; overheid, bewoners, ondernemers, bezoekers, etc. Vaak wordt echter alleen gekeken naar effecten op korte termijn (vaak fysiek lastig voor bewoners en ondernemers), terwijl op de lange termijn juist de successen geboekt zouden moeten worden (blijvende structurele effecten).

37


3.

Advies ZHBT

Op basis van de conclusies uit de interviews wordt het consortium Hollandse Waterstad het volgende aanbevolen ten aanzien van watertoerisme en –recreatie in de binnenstad van Gouda. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Wat moet er gebeuren in de stad om de plannen om te investeren in het water succesvol te maken en meer bezoekers aan te trekken?

Fase A: Huidige situatie product Voldoen aan randvoorwaarden door Stap 1: Achterstallig onderhoud bijwerken Stap 2: Herstel voorzieningen en faciliteiten

Fase B: Voldaan aan randvoorwaarden Stap 3: Overleg belanghebbenden Bepalen van acties/ nieuw aanbod

Fase C: Stap 4: Set van acties/ investeringen

Openen zuidelijke toegang + gedempte plaatsen openmaken t.b.v. doorvaarbaarheid

Bezoekgebied binnenstad vergroten

Ligcapaciteit voor boten vergroten

Extra horeca realiseren

Nieuw aanbod verblijfsaccommodatie(s) realiseren

Dag- en verblijfsarrangementen samenstellen: lokaal en koppeling met regio

Resultaat: Meer bezoek Langer verblijf Hogere bestedingen

39

Naamsbekendheid + imagoverbetering Door middel van actieve, doelgroepgerichte promotie


Uit de algemene conclusies van de interviews die ZHBT heeft gehouden met de stakeholders is een structuur te halen die toepasbaar is om de plannen omtrent investeren in het water in de Goudse binnenstad succesvol te maken en meer en langer bezoek aan de stad te genereren. Fase A: Huidige situatie product Om meer bezoekers, waterrecreanten en watersporters naar Gouda te trekken heeft het Goudse productaanbod op het gebied van watertoerisme en –recreatie een impuls nodig. Eerste stap die gezet dient te worden is het op orde brengen van het basisaanbod van Gouda omtrent watertoerisme en –recreatie. Dit wil zeggen dat achterstallig onderhoud gepleegd moet worden en dat het huidige aanbod (bijvoorbeeld sanitaire voorzieningen) op een voldoende kwaliteitsniveau gebracht moet worden. Fase B: Voldaan aan randvoorwaarden Wanneer het basisaanbod op orde is, kan gestart worden met het uitvoeren van nieuwe acties om het toeristisch-recreatief aanbod op en rond het water uit te breiden. Voordat bepaald wordt welke acties dit zijn, dient overleg gepleegd te worden met alle belanghebbenden, waaronder ondernemers, bewoners, overheden, investeerders, etc. Dit overleg is essentieel om ervoor te zorgen dat alle belangen gehoord worden en dat er een gezamenlijk plan opgesteld wordt waar alle belanghebbenden zich in kunnen vinden en zoveel mogelijk van kunnen profiteren. Fase C; Set van acties De geïnterviewde stakeholders hebben diverse inhoudelijke suggesties gedaan voor een set van acties die kan bijdragen aan een verbetering en uitbreiding van het toeristisch-recreatief aanbod op en rond het water in Gouda. Volgens hen moet in ieder geval de zuidelijke toegang tot de Goudse binnenstad vanaf de Hollandse IJssel opengemaakt worden en moet ook op andere plaatsen de stad beter doorvaarbaar worden voor boten. Van belang hierbij is dat er meer aanlegplaatsen zijn voor boten, zodat zij kunnen aanmeren. Verder moet volgens de interviewees het bezoekgebied van de binnenstad vergroot worden en is er meer horeca nodig in en rondom de binnenstad, met name hotels en terrassen (langs het water). Het opzetten van toeristisch-recreatieve arrangementen kan tevens zeer positief uitwerken volgens de meeste stakeholders. Er kan daarbij gedacht worden aan lokale arrangementen waarbij Gouds aanbod wordt gekoppeld. Echter een bredere insteek, waarbij Gouds aanbod wordt gekoppeld aan aanbod in de regio (o.a. Krimpenerwaard en Reeuwijk) en waarbij ook overnachtingen worden geïntegreerd (verblijfsarrangementen) is wenselijk. De bezoeker van Gouda dient ook veel meer bekend te worden met het verhaal van Gouda en haar waterhistorie. Dit kan door nieuwe vormen van permanent aanbod (zoals rondleidingen, bebording, tentoonstellingen) en actieve promotie beter uitgenut worden. In de periode waarin gewerkt wordt aan de realisatie van nieuwe vormen van toeristisch-recreatief aanbod en ook wanneer de nieuwe producten gerealiseerd zijn dient er intensief ingezet te worden op actieve promotie van de stad. Dit moet bijdragen aan een grotere naamsbekendheid van Gouda (en haar wateraanbod) en een positiever imago van de stad. Om de acties die moeten bijdragen aan meer (watergerelateerd) bezoek uit te kunnen voeren, dienen grote investeringen gedaan te worden. Financiële haalbaarheid is in deze essentieel. Zowel publieke als private partijen moeten bereid gevonden worden te investeren.

40

Bijlagen

Bijlage A. Vragenlijst

Introductie De gemeente Gouda wil meer bezoekers in de binnenstad. Bezoekers die langer blijven en vaker komen. De gemeente Gouda wil 'investeren in het water' in de binnenstad omdat zij denkt dat de binnenstad daarmee meer bezoekers zal trekken. ‘Investeren in het water’ houdt onder meer in: 1. Gouda volledig doorvaarbaar maken (de Staande Mastroute van Amsterdam naar Willemstad zal dan door Gouda lopen i.p.v. erlangs.) Het belangrijkste onderdeel van dit plan is het openen van de in 1953 gesloten Havensluis bij het Tolhuis waardoor de traditionele zuidelijke toegang tot de stad wordt hersteld. Naast het openen van de Havensluis wordt ook een aantal bruggen beweegbaar gemaakt of verhoogd en wordt de Donkere Sluis gerestaureerd. 2. Een bijzonder netwerk van intieme, bijna geheimzinnige waterlopen in de binnenstad weer zichtbaar en toegankelijk maken. Deze intieme vaarwegen (o.a. rondom de Goudse Motte) liggen verborgen achter en onder de bestaande gebouwen in het oude centrum van Gouda. Dit waternetwerk is vrijwel volledig intact, maar op dit moment niet overal zichtbaar en toegankelijk. De gemeente Gouda denkt dat deze 'investeringen in het water' meer bezoekers naar de binnenstad zullen trekken. Relevante rollen en intenties van anderen Op dit moment wordt onderzocht in hoeverre deze plannen effectief kunnen zijn. Dit gebeurt in het project Hollandse Waterstad, in opdracht van de stichting Leven met Water. Het project Hollandse Waterstad wordt uitgevoerd in een samenwerkingsverband (een kennisconsortium) met, onder andere, de gemeente Gouda, het Gouds Watergilde, het Hoogheemraadschap Rijnland, de Rijksdienst voor Monumentenzorg, het Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme (ZHBT), en de Netwerkorganisatie voor Omgevingskwaliteit (NOK). Dit project heeft als doel de ontwikkeling en verspreiding van kennis over water. ZHBT en NOK verzorgen binnen het project Hollandse Waterstad een onderzoek naar de belangstelling en wensen van toekomstige bezoekers, zoals bv. waterrecreanten, toeristen en dagjesmensen. Dit gebeurt door middel van interviews met stakeholders (formele standpunten vanuit het beleid van diverse relevante organisaties in en rondom Gouda – deel ZHBT) en interviews met personen die in hun dagelijkse werk in aanraking komen met bezoekers van de stad en hierdoor inzicht hebben in hun vrijetijdsgedrag en wensen – deel NOK. De resultaten van dit onderzoek koppelen ZHBT en NOK terug naar het kennisconsortium en naar de stichting Leven met Water. Lijst met geïnterviewden Het ZHBT houdt interviews met, naast u, promotieorganisaties, ondernemersverenigingen, etc. Kortom, mensen wiens mening over het benutten van water voor toerisme en recreatie in de binnenstad belangrijk is voor het kennisconsortium Hollandse Waterstad en Leven met Water. Wat gaat er met het interview gebeuren? Op basis van de interviews vormen wij een beeld van wat in uw ogen belangrijk is voor (toekomstige) bezoekers van de Goudse binnenstad, en de rol die water in de binnenstad daarin speelt. Wij maken een voorlopig verslag waarin wij dit beeld beschrijven. Het voorlopige verslag van het interview krijgt u te lezen. U kunt dan eventueel wijzigingen aanbrengen. Deze inspraakronde is onderdeel van ons werkproces. De uiteindelijke versie van het verslag wordt een openbaar stuk, waarin u met naam en toenaam genoemd wordt. Voorstellen en uitleg kader interview Wij werken voor het ZHBT (Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme). Wij hebben kennis van toerisme en recreatie in Zuid-Holland en partijen die hierbij betrokken zijn.

U hebt van ons een telefoontje en e-mail gehad met de achtergrond van dit interview. Wij zijn blij dat u hieraan mee wilt werken. Voordat we beginnen zal ik uitleggen hoe dit interview zal verlopen: De gemeente Gouda wil, zoals gezegd, meer bezoekers in de binnenstad en wil 'investeren in het water´ in de binnenstad omdat zij denkt dat dit bezoekers trekt. De plannen bevinden zich op dit moment in de ontwikkelingsfase. We zullen u een aantal open vragen stellen waarbij we graag uw visie horen vanuit het beleid van uw organisatie en uw functie als ….. Heeft u op dit moment vragen? Toestemming vragen om het gesprek op te nemen

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Let op dat de antwoorden aan beleid gerelateerd blijven! We willen geen persoonlijke fantasieën horen, maar bijvoorbeeld of de organisatie kennis heeft van de belangstelling en wensen van bezoekers en in hoeverre water een rol speelt voor toerisme en recreatie in Gouda. N.B. de cursieve voorbeelden van mogelijke antwoorden op de vragen dienen niet gebruikt te worden voor geholpen respons maar uitsluitend ter verduidelijking voor de interviewer ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Vragen • •

Kunt u iets vertellen over uw huidige functie, de organisatie waarvoor u werkt en uw achtergrond? Kunt u wat meer vertellen over de taken/werkzaamheden van uw organisatie, het beleid van uw organisatie en de rol hiervan in het Goudse (t.o.v. andere organisaties)?

Kunt op basis van uw kennis (die u heeft opgedaan) binnen uw organisatie aangeven….. Bezoekers algemeen 1. Welke functies de binnenstad van Gouda heeft voor bezoekers/ wat bezoekers van Gouda met name doen in de stad? 2. Met welke termen de bezoeker van Gouda de stad associeert? Bijvoorbeeld: historisch, cultureel, interessant (veel te doen/ beleven), gezellig/ sfeervol, kaas, kaarsen, stroopwafels, stadhuis 3. Of de bezoeker van Gouda (in bredere zin, alle bezoekers die iets watergerelateerds doen tijdens hun bezoek aan de stad) over het algemeen tevreden zijn over hun bezoek aan de stad? Waterrecreanten/ watersporters 4. Om welke redenen waterrecreanten Gouda met name bezoeken? Bijvoorbeeld vanwege de sfeervolle binnenstad, ontspanning, functioneel (doorvaart) 5. Wat de bezoeker van Gouda verwacht aan te treffen op het gebied van watertoerisme en recreatie in de stad (en is dat allemaal voorhanden en van goede kwantiteit en kwaliteit vindt u)? 6. Of er aspecten zijn die ertoe bijdragen dat waterrecreanten (is enger dan ‘bezoeker’) de binnenstad van Gouda niet bezoeken? Bijvoorbeeld: slecht bereikbaar vanuit jachthaven, weinig bezienswaardigheden, beperkt winkelaanbod, beperkt horeca-aanbod, beperkt cultuuraanbod, onbekend met de stad Gouda)

7. Of de waterrecreanten die Gouda bezoeken over het algemeen tevreden zijn over hun bezoek aan de stad? Extra 8. Of bezoekers die met andere motieven naar Gouda komen (bv. winkelen, museumbezoek) te verleiden zijn langer in de stad te blijven m.b.v. wateraanbod? Zo ja, op welke manier? (bv. rondvaarten, fluisterboten, museumboot) 9. Denkt u dat bezoekers van Gouda op de hoogte zijn van de plannen van de gemeente om te investeren in water? Zo ja, wat denkt u dat zij hiervan vinden (en hoeveel draagvlak is er onder het publiek voor grote projecten zoals het openmaken van een gracht)? Standpunt vanuit het beleid van de organisatie Bezoek 10. Op welke manieren kan volgens u, vanuit uw functie als….. het water in en rond de stad ingezet worden om meer bezoekers naar de stad te krijgen? 11. Zou door het openmaken van de zuidelijke toegang bij de Hollandse IJssel volgens u meer bezoek gegenereerd kunnen worden in de binnenstad? 12. Op welke manieren kan volgens u het water in de stad ingezet worden om bezoekers langer in de stad vast te houden? 13. Op welke manieren kan volgens u het water in en rond de stad ingezet worden om bezoekers meer geld uit te laten geven? (vraag open stellen, eventueel helpen wanneer men antwoorden lastig vindt => bv. arrangementen, winkels, horeca, rondvaarten, rondleidingen) Investeren 14. In hoeverre vindt u, vanuit uw functie als….. water een belangrijk element in de binnenstad van Gouda t.b.v. recreatie en toerisme? 15. Is investeren in het water in de binnenstad belangrijk vanuit het oogpunt van uw organisatie? Zo ja, hoe belangrijk? (baten moeten opwegen tegen kosten) Overig 16. Zijn er nog onderwerpen die u wilt aansnijden die tijdens het interview niet aan de orde zijn gekomen? 17. Heeft u suggesties wie we nog meer zouden moeten interviewen (wie ontbreekt op onze lijst)?

Afsluiting Herhalen van afspraken en wat er met het interview gebeurt.


Bijlage B Gespreksverslagen B1. B2. B3. B4. B5. B6. B7. B8. B9. B10. B11.

Hans Du Pré – Initiatiefgroep Gouda Havenstad/ Werkgroep Gouda-Krimpenerwaard Paul Rietjens – Stichting Binnenhavenmuseum Gouda Johan Weeber – Wijkteam Binnenstad Gouda Hans Hammann – Watersportvereniging Gouda Hans Suijs – Vereniging Die Goude/ Gouds Watergilde Jan Löwik – Raad voor Handel, Industrie en Dienstverlening Gouda Karel Baarspul – Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gouda Eric Blom – Stichting Marketing Gouda Renate Cevaal – Kamer van Koophandel Rotterdam Allard Pannekoek – Provincie Zuid-Holland, Projectteam Hollandse IJssel Martine Bulut-van Vliet – regio VVV Het Groene Hart

B1. Interview Hans Du Pré

Werkgroep Gouda Krimpenerwaard en Initiatiefgroep Gouda Havenstad Hans du Pré - bestuurslid 26 november 2007 Achtergrond/organisatie Hans du Pré is bestuurslid van de werkgroep Gouda<-->Krimpenerwaard en bestuurslid van de Initiatiefgroep Gouda Havenstad. Beide groepen zetten zich in voor het ontwikkelen van havenactiviteiten in de grachten en singels van Gouda om op deze manier de stad aantrekkelijker te maken. Daarnaast willen zij de historische binnenstad van Gouda verbinden met het natuurlandschap in de Krimpenerwaard. De Stolwijkersluis is hierbij een belangrijke locatie. Stolwijkersluis is ook binnen het project Hollandse Waterstad een belangrijk speerpunt, hier ligt dus een link tussen de activiteiten en plannen van de werkgroep en initiatiefgroep en gemeente Gouda. Algemene bezoekmotieven Gouda Bezoekers brengen met name een bezoek aan Gouda om te winkelen, een rondwandeling te maken door de binnenstad of iets te eten of te drinken in een van de horecagelegenheden. De historische binnenstad is datgene dat bezoekers aantrekt. Dit is de kern van de stad en biedt de bezoekers een goede kwaliteit op het gebied van bezienswaardigheden. Over het algemeen zijn bezoekers tevreden over hun bezoek, dit blijkt uit de positieve verhalen die achteraf terug zijn te horen. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda Watersporters en waterrecreanten bezoeken Gouda om dezelfde redenen als reguliere bezoekers, namelijk winkelen en het verkennen van de historische binnenstad. Watergerelateerde voorzieningen Gouda Aan de Turfsingel zijn de voorzieningen voor watersporters en waterrecreanten voor verbetering vatbaar, ze zijn weinig sfeervol en ook de kwaliteit kan worden verbeterd. Belangrijk punt voor watersporters is dat er een gevoel van veiligheid gecreëerd wordt rond de Turfsingel. Vandalisme en criminaliteit komen voor rond de Turfsingel. Rond het Regentesseplantsoen is dit minder. Tevredenheid bezoekers/waterrecreanten/ watersporters Gouda Het gevoel heerst dat watersporters en waterrecreanten over het algemeen tevreden zijn over hun bezoek aan Gouda. Aandachtspunt is dat er in de toekomst nog veel verbeterd kan worden aan het winterbeeld in de stad (buiten de seizoenen). Het is van belang dat ook dit beeld aantrekkelijk is en dat er buiten de seizoenen ook boten liggen in de grachten. Hierbij zou bijvoorbeeld gedacht kunnen worden aan het aanbieden van ligplaatsen in de binnenstad voor historische schepen die al gerestaureerd zijn. Rotterdam kan hierbij als voorbeeld dienen met de museum- en werkhaven bij het Witte Huis waar schepen worden gerestaureerd en met Delfshaven als dependance met ligplaatsen voor al gerestaureerde schepen. Die schepen kunnen dan een functie krijgen als pannenkoeken- of museumboot maar ook worden dan bewoond. Meer bezoek Wanneer Gouda meer bezoekers wil krijgen, is het belangrijk dat er meer oppervlakte in de stad ‘actief’ wordt gemaakt zodat er ook buiten de Markt iets te beleven is voor bezoekers. Concreet zouden dus meer activiteiten moeten worden georganiseerd op een groter grondgebied. De oppervlakte kan worden vergroot door de Hollandse IJssel en de rand van de Krimpenerwaard bij het geheel te trekken. Ook de intieme vaarwegen in de stad moeten toegankelijker worden zodat men een bootje kan huren om hier door heen te varen of een rondvaart kan maken. Het gebied rond de intieme vaarwegen De Motte en het Casino blijft echter klein. Aanbeveling is om ervoor te zorgen dat er wel goed ‘rond’ gevaren kan worden. Er zou bijvoorbeeld een verbinding kunnen worden gemaakt van de Spieringstraatgracht, door het Houtmansplantsoen naar de Fluwelensingel. Op deze manier kan ook het park waar in de zomer activiteiten worden georganiseerd beter worden benut. Er liggen plannen om in de toekomst het Nonnenwater en de Raam te verbinden en een nog groter gebied in de binnenstad over water toegankelijk te maken. Drempel hierbij is wel het parkeerprobleem. Een grote gecombineerde bedrijfs/publieksparkeergarage aan het Buurtje kan hiervoor de oplossing bieden. Het

doorvaarbaar maken van de stad, zodat ook de Staande Mast route ook door de stad loopt en de visuele attractie die dat met zich mee brengt, zal ook zeker bijdragen aan meer bezoek. Langere verblijfsduur Wat de binnenstad van Gouda nu te bieden heeft is te klein om bezoekers lang vast te houden. Het winkelen horeca aanbod langs de grachten in en rondom de binnenstad kan worden uitgebreid naar een groter gebied daar omheen. Hiermee wordt de oppervlakte en de levendigheid van de binnenstad vergroot. Een goed voorbeeld hierbij is Delft: hier zijn terrassen direct aan de grachten en in het water aangelegd. Om aan te sluiten op de stijl van de historische binnenstad is het voorstel om de terrassen niet op pontons te zetten maar op platte schuiten die er ook echt als een boot uitzien. Hierbij is belangrijk dat de maat van die schuiten niet het karakter van de gracht overtroeft. De gemeente Gouda heeft het plan van de initiatiefgroep Gouda Havenstad overgenomen om meer levendigheid in de binnenstad te krijgen door boten in de grachten en singels aan te laten leggen. Echter de focus van de gemeente ligt hierbij op de meerwaarde voor de watersporters/ waterrecreanten (de eigenaren van de boten) waarbij de meerwaarde voor de overige bezoekers van de stad wordt onderschat. Bruggen hoeven bijvoorbeeld geen belemmering te vormen. Vanuit de initiatiefgroep Gouda Havenstad is ooit een voorstel gedaan om een beweegbare voetbrug te plaatsen op zijn historische plek bij de Visbanken (tussen de Hoge Gouwe en de Lage Gouwe) de z.g.n. Visbrug. Dit strookte toen echter niet met het standpunt van de gemeente, die stelde de binnenstad juist meer open te willen maken voor scheepvaart. Echter door de extra brug wordt dit deel van de stad juist levendiger en hersteld in haar oorspronkelijke functie en verhoogt dit de aantrekkelijkheid voor bezoekers, ook voor recreanten over water. De 8 of dan 9 te openen bruggen vormen eerder een attractie bij de passage door de stad als een barrière. Hogere bestedingen Meer en langer bezoek leidt ook tot meer bestedingen en meer inkomsten. Er wordt een groot Hotel bijgebouwd aan de staande mastroute in de rand van het centrum van Gouda (Bolwerk). Wat Gouda redelijk uniek maakt is de éénzijdige ligging aan de rivier met direct aan de overzijde het open veenweidelandschap van het Groene Hart. Dit gebied is heel goed bereikbaar te maken vanuit het centrum van Gouda en er zijn daar diverse mogelijkheden om te wandelen en fietsen in het buitengebied in de Krimpenerwaard. Daarnaast zijn er uitvalsmogelijkheden naar alle kanten en omliggende dorpen. Dit is een duidelijke meerwaarde van Gouda ten opzichte van andere steden zoals Delft en Leiden. Gouda zou deze unieke ligging meer uit kunnen buiten. Investeren in het water Bewoners van Gouda zijn op de hoogte van de plannen van de gemeente Gouda. Deze plannen zijn ook mede ontstaan vanuit een burgerinitiatief. Het is inmiddels alweer 20 jaar geleden dat dit initiatief is opgepakt en dat daar de nodige aandacht aan is besteed. In de tussentijd is een nieuwe generatie opgegroeid en is het bewustzijn onder bewoners verminderd. Er wordt vanuit de gemeente gecommuniceerd over het cultureelen havenkwartier. Hierbij is de manier van communiceren van belang om bewoners en ondernemers te bereiken. Deze communicatie zou nog verder verbeterd kunnen worden. Aanbeveling is om bij de aanleg van de Zuid-Westelijke Randweg rekening te houden met het bereikbaar houden van de Gouderakse Tiendweg met een onderdoorgang waarbij een combinatie gemaakt kan worden met de landbouwfunctie en recreatief gebruik. Er kan een zeer directe verbinding worden gemaakt tussen de historische binnenstad van Gouda en de Krimpenerwaard door het aanleggen van ‘de Kroonprinces’. Dit is een voet-fietsbrug over de Hollandse IJssel, tussen de Veerstal en de Krimpenerwaard. Hiervoor liggen reeds voorstellen. Daarnaast kan ook een stuk levendigheid worden teruggebracht door de herbouw van het voormalige Stadsjagt te laten zien bijvoorbeeld op de Scheepswerf van “van Vlaardingen”. Ook zou de historie die Gouda heeft met het water duidelijker zichtbaar moeten zijn in de stad. Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn, voorbeelden zijn er genoeg in andere plaatsen, zoals in Utrecht. Hier is door middel van een grote historische houten (speel)boot in de hal van het kinderziekenhuis de relatie zichtbaar gemaakt tussen de stad en het water.

B2. Interview Paul Rietjens

Stichting Binnenhavenmuseum Gouda Paul Rietjens – voorzitter 14 november 2007 Achtergrond/organisatie De Stichting Binnenhavenmuseum beheert de Museumhaven onder de regie van de gemeente Gouda. Het doel van de stichting is het behoud van historische schepen. Daarnaast heeft zij ook een publieksfunctie. Samen met het Gouds Watergilde heeft de Stichting Binnenhavenmuseum de Stichting Gouda Havenstad opgericht. Deze stichting organiseert o.a. de jaarlijkse Goudse Havenstaddagen. Paul Rietjens is sinds 2001 betrokken bij de Stichting Binnenhavenmuseum. Algemene bezoekmotieven Gouda Gouda staat onder haar bezoekers bekend als ‘leuk stadje’ en wordt geassocieerd met historie en grachten. Daarnaast springen er niet echt trekpleisters bovenuit. Bezoekers van de stad zijn vaan onbekend met facetten die Gouda te bieden heeft. Bezoekers komen er vaak pas tijdens hun bezoek achter dat er een markt is of komen bijvoorbeeld in aanraking met de Sint-Janskerk. Bezoekers maken wel rondwandelingen van de VVV, maar deze zijn te kort. Cultuur speelt geen grote rol in het trekken van bezoekers. Bezoekers komen eerder om te winkelen, voor de markt, het stadhuis, de SintJanskerk, de grachten en de gezelligheid. Helaas verblijven deze mensen kort in Gouda. Dit is te wijten aan het aanbod van de stad. Gouda heeft te weinig te bieden als de bezoeker niet met een specifieke reden Gouda bezoekt. De bezoekers die komen worden niet genoeg geattendeerd op activiteiten, met name het gebied buiten de markt wordt te weinig gepromoot. Ook de bezoekers die vanaf de zuidkant Gouda binnenkomen lopen rechtstreeks door naar de markt. De markt heeft kennelijk een grote aantrekkingskracht op bezoekers. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda De meeste waterrecreanten die Gouda aandoen zijn op doorvaart. Als je Gouda in vaart wil je eigenlijk zo ver mogelijk de stad in kunnen komen. Dit is op dit moment niet mogelijk. Bezoek aan de binnenstad over water gebeurt nog te weinig waardoor de faciliteiten niet benut worden. De gemeente voert tevens een tegenstrijdig beleid, zij zou juist het met de boot in de singel liggen moeten promoten, maar dit wordt belemmerd door de groendienst van de gemeente. Het groen langs het water wordt niet gesnoeid, waardoor het aanleggen met een boot bemoeilijkt wordt. Watergerelateerde voorzieningen Gouda Er heerst grote ontevredenheid over de voorzieningen voor waterrecreanten in Gouda. De kwaliteit hiervan is onvoldoende; sanitair, elektriciteit en water is er te weinig. Dit is voor de waterrecreant een reden om Gouda te mijden. Er zijn in de binnenstad ook lage kades nodig om aan te kunnen leggen met de boot. Deze zijn er op sommige plaatsen wel, maar dit zouden er meer moeten zijn. De bediening van de sluizen is op dit moment niet afgestemd op de wensen van bezoekers die per boot Gouda in willen. De mogelijkheden om in en uit de stad te varen zijn te beperkt, hierdoor wordt het niet aantrekkelijk gemaakt om Gouda in te varen. Tevredenheid bezoekers/waterrecreanten/watersporters Gouda De waterrecreatie in Gouda neemt toe, maar dit zou zoveel meer kunnen zijn. Er moet duidelijk iets voor de waterrecreanten gedaan worden. Waterrecreanten hebben over het algemeen hun eigen accommodatie (in de vorm van een boot) bij de hand. Wanneer zij het gevoel hebben in de stad uitgekeken te zijn, kunnen zij altijd terug naar hun boot gaan. Over het algemeen zullen zij daarom meer tevreden zijn over hun bezoek aan de stad dan een andere doelgroep. Om de doelgroep van waterrecreanten te behouden moet de mate van tevredenheid onder waterrecreanten worden verbeterd. Mogelijkheden zijn o.a. het uitbreiden van het gebied voor waterrecreatie rond de Museumhaven en in de binnenstad van Gouda en het verbeteren van de kwaliteit van de verblijfsmogelijkheden en accommodatievormen. Meer bezoek In Den Bosch kan de bezoeker daadwerkelijk m.b.v. wateraanbod verleid worden om langer in de stad te blijven. Dit gebeurt door het aanbieden van rondvaarten door de binnenstad. Het zou mooi zijn om

dit ook in Gouda te creëren. Een rondvaart van een uur of anderhalf uur is denkbaar. Om dit alles op te zetten moet er echter heel veel gebeuren. De boten die nu gehuurd kunnen worden zijn te duur. De fluisterboot is een goede vorm van aanbod, maar deze is ook erg duur. Met een gids of een boekje kan het verhaal van Gouda goed worden verteld. De opzet van de activiteiten is nu kostbaar terwijl deze activiteiten juist laagdrempelig zouden moeten zijn. De historische achtergrond van de stad (het echte gevoel van Gouda) zou meer onder de aandacht moeten worden gebracht. De waterwandeling die de VVV nu aanbiedt is niet specifiek genoeg, wat een gemiste kans is. De waterwandeling zou bijvoorbeeld veel meer actief kunnen worden gepromoot. Het aanbieden van rondvaarten, een trekschuit (zit in de planning) en meer horeca zouden wellicht meer bezoekers trekken. Door het openen van de zuidelijke toegang bij de Hollandse IJssel zullen ook meer bezoekers Gouda aandoen. Zeker als boten ook in de stad kunnen blijven liggen biedt dit goede perspectieven. Waterrecreanten trekken elkaar namelijk ook aan. Langs de Turfsingel kunnen nu wel schepen liggen, maar verder is zijn de aanlegmogelijkheden te gering. Uitbreiding van het aantal ligplaatsen in de stad is nodig. In Gouda is onvoldoende hotelaanbod aanwezig, wat het niet aantrekkelijk maakt voor bezoekers om langer dan één dag te blijven. Tussen de zuidelijke toegang en de markt zijn er te weinig horecagelegenheden, uitbreiding van dergelijk aanbod is nodig om meer bezoekers naar het cultureelen havenkwartier te trekken. Langere verblijfsduur Met het openmaken van de zuidelijke toegang kan Gouda meer bezoekers trekken. Om deze bezoekers ook langer in Gouda te laten verblijven, dienen er meer lage aanlegplaatsen voor boten te worden gerealiseerd. Aangezien bezoekers vaak binnen een halve dag uitgekeken zijn in Gouda zal er daarnaast ook iets aan het aanbod in de stad moeten gebeuren. Het laagdrempeliger maken van o.a. cultuurhistorische activiteiten zou hierin een positieve rol kunnen spelen. Het horeca-aanbod dient ook vergroot te worden om bezoekers langer in Gouda vast te houden. Tevens moet het imago van Gouda worden opgevijzeld, het is nu een stad die niet tot de verbeelding spreekt. Hogere bestedingen Er zouden meer inkomsten kunnen worden gehaald uit het creëren van meer horecagelegenheden buiten het directe centrum van de stad. Dit aanbod zou meer verspreid moeten worden. Daarnaast zou creatiever kunnen worden omgegaan met de bedieningstijden van sluizen en bruggen. Ook zou een combinatietocht mogelijk zijn tussen de stad en de Krimpenerwaard. Investeren in het water In veiligheid zal meer geïnvesteerd moeten worden. Dit is een belangrijk punt omdat dit invloed heeft op het bezoek aan Gouda. De vaarroutes naar het noorden en oosten vanuit Gouda dienen meer aandacht te krijgen. Nu de zuidelijke toegang is afgesloten is dit gebied een ‘achterafbuurt’ geworden, terwijl dit front aan de IJssel juist het gezicht van de stad zou moeten zijn.

B3.

Interview Johan Weeber

Wijkteam Binnenstad Gouda Johan Weeber - voorzitter 28 november 2007 Achtergrond/organisatie Het Wijkteam Binnenstad Gouda behartigt de belangen van de circa 4000 inwoners van de Goudse binnenstad. Het wijkteam richt zich vooral op gemeenschappelijke problemen en nieuwe initiatieven. Daarvoor volgt het wijkteam de plannen voor de binnenstad van de gemeente en andere organisaties op de voet en proberen zij in een zo vroeg mogelijk stadium hierover mee te denken en mee te doen. Het wijkteam organiseert bewonersavonden en voert enquêtes uit om de ideeën en meningen van bewoners te inventariseren. Jaarlijks worden een aantal actiepunten gekozen en er worden werkgroepen samengesteld voor specifieke projecten. De vier speerpunten van het wijkteam zijn: binnenstad veiliger, bereikbaarder, mooier, leefbaarder. Het wijkteam is vooral de spreekbuis van de bewoners, maar ook de belangen van ondernemers en bezoekers van de binnenstad worden meegenomen. Naast de gemeente zijn ook de politie, woningcorporaties, welzijnsorganisaties, culturele organisaties en projectontwikkelaars gesprekspartner van het wijkteam. Johan Weeber is sinds een jaar voorzitter van het wijkteam en was daarvoor al enkele jaren lid. Algemene bezoekmotieven Gouda Gouda trekt met name bezoekers die komen winkelen of met culturele interesse (bezichtigen van monumentale panden in de binnenstad en museumbezoek). Verder zijn waterrecreatie en evenementen redenen voor bezoekers om naar Gouda te gaan en zijn veel bezoekers van de stad op bezoek bij familie of kennissen die in de binnenstad wonen. Water is doorgaans geen primair bezoekmotief. Gouda heeft een aantrekkelijke, compacte binnenstad. Alles is binnen een straal van 1 km² te vinden. Met name voor de oudere bezoekers is dit praktisch. Het water in de binnenstad van Gouda heeft met name een esthetisch effect. De combinatie van monumentale panden met grachten maakt dat je hier kan recreëren in een mooi decor. Dit maakt de binnenstad ook aantrekkelijk om te wonen. Wonen aan het water geeft sowieso een bepaald gevoel mee, zeker wanneer het een historische binnenstad met grachten betreft. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda Watersporters meren gemakkelijk aan in Gouda en blijven hier ook langere tijd liggen omdat het liggeld erg laag is. Met name voor het lagere segment binnen de doelgroepen van Gouda is dit belangrijk, voor het hogere segment speelt dit minder een rol. In de zomer is de vraag groot. Het verhogen van het ligtarief (dat nu heel laag is) zou in deze periode geen probleem zijn. In de winter komt men naar Gouda vanwege budgettaire redenen (stroom is gratis, laag liggeld). Verder kan men erg dicht bij de binnenstad aanmeren, wat voor veel waterrecreanten aantrekkelijk is (in veel steden niet mogelijk). De capaciteit is echter laag. Ook kan men dichtbij de boot komen met de auto, wat erg praktisch is. Veel boten die de Staande Mast Route varen doen Gouda aan. Voor deze watersporters is Gouda vooral een tussenstop waar men kort aanmeert, voor de overige doelgroepen is Gouda meer een bestemming op zich, met name in perioden waarin het weer niet zo gunstig is. Met slecht weer liggen er meer bootjes in de binnenstad (men legt aan en gaat de binnenstad in), met mooi weer vaart men vaker door. Watergerelateerde voorzieningen Gouda Watersporters en waterrecreanten verwachten, naast een beschikbare ligplaats, voldoende sanitaire voorzieningen van goede kwaliteit en aanwezigheid van stroom. Zowel de kwantiteit als kwaliteit van deze voorzieningen in Gouda laat te wensen over. Van de stroomvoorziening wordt volop gebruik gemaakt omdat deze gratis is.

Tevredenheid bezoekers/waterrecreanten/watersporters Gouda Wanneer je de stad als geheel bekijkt zullen met name ouderen tevreden zijn over hun bezoek aan Gouda. De stad is compact, sfeervol en rustig. Jongere gebruikersgroepen zullen iets minder tevreden zijn. Een zekere mate van levendigheid, zoals bv. Delft en Leiden wel kennen, ontbreekt in Gouda omdat het geen studentenstad is. Verder kan de rommeligheid van de stad (prullenbakken en kwaliteit van de bestrating) negatief bijdragen aan de tevredenheid van bezoekers van Gouda. Gouda is een leuke stad voor watersporters om aan te doen en er valt in een kort tijdsbestek veel te zien en te doen. De aanmeermogelijkheden dicht bij de stad, lage liggelden en gratis stroomvoorzienig dragen bij aan een positieve ervaring die bezoekers hebben zodra ze Gouda per boot bezoeken. In en om Gouda zijn er tal van bruggen die beweegbaar zijn en op vaste tijden opengaan voor boten en schepen. Watersporters zouden het liefst zien dat de brug opengaat zodra zij aan komen varen. De brug gaat echter gedurende een bepaalde periode enkele malen open, wat ervoor kan zorgen dat de boten enige tijd voor een brug moet wachten. Vanuit het oogpunt van de bewoners van de binnenstad is deze fasering in brugtijden juist gunstig. In hun beleving gaan de bruggen al vaak genoeg open. Naast bewoners hebben ook ondernemers een belang bij de brugtijden. Het conflict van de brugtijden (gezien vanuit het oogpunt van ondernemers versus watersporters) is het grootst bij de brug over de Nieuwe Vaart (tussen Kattensingel/ Nieuwe Gouwe O.Z. en Wachtelstraat). Meer bezoek Gouda kent op dit moment, in de beleving van Johan Weeber, al behoorlijk wat herhalingsbezoek (op het gebied van waterrecreatie). Veel mensen die met bootjes komen, bezoeken dezelfde plek in Gouda het volgende jaar weer. Jammer is dat er weinig bootjes liggen aan de Gouwe, dit zou beter benut kunnen worden. Gouda zou meer bezoekers kunnen trekken wanneer de doorvaart van/ naar Reeuwijk (Reeuwijkse Plassen) beter zou zijn. Dit is een zeer aantrekkelijk gebied voor watersport en waterrecreatie. De benodigde vaarvergunning beperkt echter de mogelijkheden. Verder zijn evenementen ook een goed middel om meer bezoekers te trekken. Het doorspoelen/ schuren van de grachten is een tot de verbeelding sprekend gebeuren, wat voor de stad een toeristische trekker kan zijn (vertellen van het verhaal van Gouda over de rol van het water in haar historie). Voor watersporters die uit de richting Rotterdam komen kan marketing ingezet worden en zou het plaatsen van borden ervoor kunnen zorgen dat zij de binnenstad van Gouda makkelijker kunnen vinden. Langere verblijfsduur Bezoekers van Gouda die niet specifiek komen voor het water (bv. winkelend publiek, museumbezoekers) zouden langer in de stad vastgehouden kunnen worden met behulp van watergerelateerd aanbod. Op dit moment is er een rondvaartboot (die is opgeknapt), deze moet echter gereserveerd worden en heeft geen reguliere vaartijden. Dit zou beter benut kunnen worden. Verder zijn er ook fluisterbootjes in de stad. Weinig bezoekers weten echter dat deze er zijn, de aanwezigheid hiervan zou meer benadrukt kunnen worden om meer gebruik te genereren. Nadeel hierbij is ook dat je in de stad geen rondje kunt varen maar alleen op en neer kan varen lang dezelfde route. Wanneer er meer bootjes in de binnenstad zouden liggen danwel varen blijven mensen automatisch langer. Ook kan het schuren van de grachten en meer horeca direct langs het water gericht op de watersporter zorgen voor een langere verblijfsduur. Aanzienlijk langer bezoek kun je ook genereren door het realiseren van meer slaapplaatsen (accommodatie in de vorm van hotels). Er wordt op dit moment gewerkt aan de bouw van een nieuw Golden Tulip hotel in een historisch pand in de binnenstad van Gouda (project Bolwerk, 98 kamers). Hogere bestedingen Met name het nieuwe hotel kan bijdragen aan meer bestedingen in de stad doordat de verblijfsduur langer wordt. Ook horeca langs het water kan meer bestedingen genereren.

Investeren in het water Voor bewoners is belangrijk dat, wanneer er geïnvesteerd wordt in het water in de binnenstad, er tegelijkertijd geïnvesteerd wordt in zaken die van belang zijn voor het wonen, zoals voldoende parkeergelegenheid (bij verdwijnen hiervan door aanleg water), de bereikbaarheid van woningen en onderhoud/reiniging van het water en de kades. Het is moeilijk te zeggen of bezoekers van Gouda ook op de hoogte zijn van de plannen van de gemeente om te investeren in het water door het openmaken van de Zuidelijke toegang bij de Hollandse IJssel en het zichtbaar en doorvaarbaar maken van de intieme vaarwegen in de binnenstad. Bezoekers hebben hier alleen belang bij de op de lange termijn. Juist bewoners hebben op een meer directe manier te maken met deze ontwikkelingen. Op dit moment leeft dit echter (nog) niet echt onder de bewoners van de binnenstad omdat er nog niets concreets gebeurt. Bewoners zullen hier pas in een later stadium echt mee bezig zijn wanneer er concrete zaken spelen ‘voor hun eigen deur’ (bv. beweegbaar maken van een brug, openmaken van grachten), De binnenstad van Gouda (rondom het water) is vrij rustig. Binnen bepaalde grenzen en voorwaarden staan bewoners van de binnenstad wel open voor meer bezoekers (moet beperkt blijven, geen massatoerisme). Voor bewoners is het belangrijk dat de gemeente en andere organisaties die bezig zijn met ontwikkelingen rondom de binnenstad hun belangen meenemen bij besluitvorming en dat hierover gecommuniceerd wordt. De bewoners van de binnenstad hebben bv. geopperd dat het een goed idee zou zijn parkeergarages onder de grond aan te leggen vanwege het nijpend tekort aan parkeerplaatsen in de binnenstad. Ook bestaat bij de gemeente het idee (vanuit cultuurhistorisch perspectief) om gedempte straten opnieuw open te maken t.b.v. het water (o.a. Nieuwe Haven, Raam), ook dit levert vanuit het oogpunt van de bewoners een probleem op m.b.t. parkeervoorzieningen. Hiervoor zou een oplossing gevonden moeten worden zodat bewoners tevreden blijven. Wanneer de zuidelijke toegang (bij de Veerstal) wordt opengemaakt zullen er meer boten de stad inkomen. Doordat de weg die hier loopt dan niet meer benut kan worden, komt er waarschijnlijk meer sluipverkeer door de stad, wat nadelig is voor de bewoners. Juist omdat er in de binnenstad onvoldoende parkeerplekken zijn en de bewoners graag een oplossing hiervoor zouden zien (bv. ondergrondse parkeergarages) heeft het wijkteam gepleit voor het realiseren van een aantal grote parkeerlocaties aan de rand van het stadscentrum (naar voorbeeld Leiden) om de parkeerlast in de binnenstad te verminderen en de stad beter bereikbaar te maken. De speerpunten van de gemeente (waaronder het openmaken van de zuidelijke toegang) zijn met name gericht op economische effecten, waar meer bezoek uiteraard aan kan bijdragen. Hierbij moet echter goed rekening gehouden worden met alle belangen van bij de binnenstad betrokken partijen (waaronder bewoners, ondernemers, bezoekers, overheden).

B4.

Interview Hans Hammann

Watersportvereniging Gouda Hans Hammann - voorzitter 8 november 2007 Achtergrond/organisatie De watersportvereniging Gouda beheert de jachthaven van Gouda. De haven telt 40 ligplaatsen en wordt met name benut door personen met vaste ligplaatsen en watersporters die op doorvaart zijn. Hans Hammann heeft meer dan 30 jaar bij gemeente Gouda gewerkt en is later betrokken geraakt bij de Watersportvereniging (WSV) en is tegenwoordig voorzitter hiervan. Algemene bezoekmotieven Gouda Gouda staat onder bezoekers met name bekend om haar kaas en de kaasmarkt op donderdag. De stad biedt diverse attracties en bezienswaardigheden vlak bij elkaar (waaronder het stadhuis, het museum, de Sint-Jan, de Museumhaven en aardige restaurantjes) en is voor de bezoeker goed te behappen. De bezoeker van Gouda zal de stad met name associëren met kaas, cultuurhistorie en water. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda Watersporters zijn er in twee categorieën wanneer gekeken wordt naar Gouda. De eerste groep wil in de binnenstad liggen, daar een terrasje pakken en boodschappen doen. Voor deze groep is meer plek nodig in de grachten en singels om te kunnen aanleggen. Bij de aanlegplaatsen in de binnenstad (m.n. bij de Turfsingel) ondervinden booteigenaren tegenwoordig overlast van hangjongeren. Dit schept een gevoel van onveiligheid met als gevolg dat de watersporters op hun boot blijven en niet van hun boot afkomen en dus ook niet de stad ingaan. De tweede groep watersporters vaart langs Gouda (Staande Mast route) en komen meestal terecht in de jachthaven van de WSV. Ze willen hier alleen overnachten, boodschappen doen en eventueel ’s avonds iets eten in een restaurant. Ze komen alleen voor dit laatste echt in de binnenstad. In de haven liggen een aantal verouderde schepen die er verwaarloosd uitzien. Deze verzwakken de sfeer en uitstraling. Een belangrijk knelpunt voor Gouda zijn de openingstijden van de bruggen (bijvoorbeeld bij het Binnenhavenmuseum). De tijden zijn niet goed op elkaar afgestemd en zijn niet bepaald ruim. Met name voor zeilboten is dit lastig. De havenmeester bepaalt op dit moment de openingstijden van de bruggen, terwijl dit eigenlijk van hogerhand (bepaald vanuit het beleid van de gemeente) gestuurd dient te worden. De ontsluiting naar Reeuwijk is niet optimaal. Men heeft tevens een vaarontheffing nodig om hier te varen. Erg weinig watersporters doen Reeuwijk daarom aan. Belangrijke spelers rondom het water in Gouda communiceren onvoldoende met elkaar. Dit heeft tot gevolg dat er veel praktische zaken in de stad niet op elkaar zijn afgestemd, zoals de brugtijden en openingstijden van winkels. Omdat het in de binnenstad lastig is om aan te leggen (beperkte plaats en bereikbaarheid) is de jachthaven van de WSV een goed alternatief om aan te leggen. Wanneer men aanlegt in de haven is men ook niet afhankelijk van brugtijden (m.u.v. de spoorbrug) en het is hier rustiger dan in de binnenstad. Watergerelateerde voorzieningen Gouda Op het gebied van watertoerisme en –recreatie verwachten watersporters met name goede sanitaire voorzieningen (waaronder toiletten en douches) bij hun aanlegplaats. De aanwezigheid hiervan is een voorwaarde voor passanten om een stad aan te doen en aan te leggen. Verder verwachten watersporters winkels waar ze boodschappen kunnen doen, een watersportwinkel en terrassen nabij hun aanlegplaats. Een watersportwinkel zit in Gouda vlakbij de haven (Aquarius). Ook verwacht een watersporter stroomvoorziening bij zijn aanlegplaats.

Met uitzondering van de terrassen en de watersportwinkel laten de voorzieningen voor watersporters in Gouda wel wat te wensen over. Sanitaire voorzieningen zijn bijvoorbeeld niet van voldoende kwaliteit en winkels zijn niet altijd open. Tevredenheid bezoekers/waterrecreanten/watersporters Gouda De waterrecreant die Gouda bezoekt is waarschijnlijk over het algemeen best tevreden over zijn bezoek aan de stad. Er zijn diverse voorzieningen bij elkaar, het is leuk om de stad aan te doen voor een etentje en een wandeling. Passanten die op doorvaart zijn, zijn wellicht niet zo te spreken over het feit dat ze vast komen te liggen voor de spoorbrug wanneer ze de jachthaven in willen, de brugtijden hier zijn beperkt. Meer bezoek De jachthaven telt op dit moment slechts 40 ligplaatsen, met een aparte steiger voor passanten. De capaciteit van deze haven is veel te laag. Wanneer de haven commercieel gemaakt zou worden en een flinke uitbreiding zou krijgen heeft dit een meerwaarde voor de stad. De WSV zou graag meewerken aan een dergelijk project. Mogelijke locaties voor een commerciële jachthaven (met bv. 400 ligplaatsen) zijn de omgeving van het gemaal of het eiland bij de Julianasluis. De binnenstad moet in ieder geval goed te bereiken zijn. Een nieuwe passantenhaven zou een centrum moeten worden waar alle nodige voorzieningen voorhanden zijn, naast de haven bv. een restaurant, fietshuur en verhuur van sloepen. Het Noord-Brabantse Willemstad is in dit verband een goed voorbeeld. Hier is ook een nieuwe haven gerealiseerd met tal van voorzieningen. Wanneer de zuidelijke toegang (bij het Tolhuis) naar de binnenstad wordt opengemaakt kunnen meer boten de stad in. Dit draagt bij aan de sfeer en zorgt ervoor dat watersporters dichterbij de binnenstad kunnen komen. Waarschijnlijk zullen meer passanten, die nu alleen de jachthaven aandoen, dan ook de binnenstad invaren. Er is veel informatie beschikbaar over de plannen die de gemeente heeft om te investeren in het water, waaronder het doorvaarbaar maken van de stad. Wanneer de stad doorvaar wordt, zullen er meer boten varen, dit komt de sfeer ten goede en zal door bezoekers positief worden ontvangen. Op 24, 25, 26 en 27 juli 2008 vindt het evenement Goudse Glorie plaats. Dit is een combinatie van de Havenstaddagen en de Reünie. Er zullen dan vele boten in de binnenstad liggen en daarnaast volop activiteiten plaatsvinden rondom het water. Dit evenement kan veel extra bezoekers naar de stad trekken. De promotie voor dit evenement, maar ook voor het water in de stad in zijn algemeenheid, kan beter gepromoot worden m.b.v folders en via bestaande campagnes om de doelgroep bekend te maken met Gouda en wat er te doen valt. Een goed idee zou zijn om bij het startpunt van de Staande Mast route in Amsterdam folders over Gouda neer te leggen. Zo kunnen watersporters die deze route gaan varen van tevoren worden geïnformeerd over wat er in Gouda te doen is en zo gestimuleerd worden de stad aan te doen. Langere verblijfsduur Wanneer er een gezelligere sfeer in de binnenstad zou hangen (rondom het water), wanneer de binnenstad (en watergerelateerde voorzieningen) schoner zouden zijn en er meer toezicht zou zijn (groter gevoel van veiligheid), zouden bezoekers waarschijnlijk langer in de binnenstad verblijven. Bezoekers die niet specifiek voor het water naar Gouda komen (bv. museumbezoekers of winkelend publiek) zouden langer in de stad vastgehouden kunnen worden m.b.v. wateraanbod. Met behulp van nieuwe rondvaarten (Gouda stad, richting Reeuwijk en verder het Groene Hart in), fluisterboten en de nieuwe trekschuit kunnen wellicht meer bezoekers verleid worden kennis te maken met het water in en om de stad. Nu is het tarief om met een fluisterboot te varen veel te hoog. En ook de brugtijden vormen een obstakel. Om meer mensen te trekken zouden de rondvaarten en fluisterboten meer gepromoot moeten worden. Beter benutten van kanomogelijkheden is wellicht ook een optie. Hogere bestedingen Gouda vraagt, in vergelijking tot omliggende gemeenten, erg weinig liggeld/ havengeld aan watersporters. Wanneer deze prijzen omhoog gaan (op gelijk niveau met andere gemeenten), kan dit geld geïnvesteerd worden in het water in de stad. Een hoger tarief zal voor watersporters geen directe reden zijn om niet naar Gouda te komen, ze betalen in andere gemeenten immers vergelijkbare

bedragen. Verder berekent de gemeente ook geen kosten door aan watersporters voor het gebruik van stroom en ook wordt geen milieuheffing gevraagd, iets wat wel gedaan zou kunnen worden en weer een extra inkomstenbron vormt om te kunnen investeren in het water in de binnenstad. Investeren in het water Voor de WSV zijn het water en de hieraan gerelateerde voorzieningen erg belangrijk. Water in een stad trekt bezoekers. Dit kan in Gouda beter benut worden dan op dit moment gebeurt. Investeren in water vindt de WSV erg belangrijk. De gemeente voert het beleid en er moet gezamenlijk gewerkt worden aan het benutten van het water in de binnenstad door zaken goed af te stemmen (bv. brugtijden).

B5.

Interview Hans Suijs

Historische Vereniging die Goude/ Gouds Watergilde Hans Suijs – bestuurslid 28 januari 2008 Achtergrond/organisatie Hans Suijs is bestuurslid van de Historische Vereniging Die Goude en beheert de portefeuille ‘binnenstad’. De Historische Vereniging telt ruim 870 leden en is de trekker van verschillende projecten binnen Gouda. De vereniging heeft tot doel de kennis van de geschiedenis van Gouda te ontwikkelen en verspreiden; de boven- en ondergrondse monumenten en het bodemarchief te behouden; en de oorspronkelijke ruimtelijke structuur van de stad te behouden en waar mogelijk terug te brengen. Verder is Hans Suijs lid van de Stichting Fonds Goudse Glazen (opgericht in 1938). Doel van deze stichting is de wereldberoemde gebrandschilderde ramen van de Goudse Sint-Janskerk (de "Goudse Glazen") en de oorspronkelijke werktekeningen van deze glazen (de "Cartons") zo veel mogelijk bekend te maken bij iedereen die hiervoor belangstelling heeft of wil krijgen. Daarnaast wil zij zich inzetten om deze bijzondere kunstschatten te bewaren. Hans Suijs is ook betrokken bij het Historisch Platform, een samenwerkingsverband van organisaties en instellingen die actief zijn op het gebied van de cultuurhistorie van Gouda. Algemene bezoekmotieven Gouda Het bezoek naar Gouda bestaat voornamelijk uit dagbezoek dat onder te verdelen is in twee groepen: kort bezoek en lang(er) bezoek. Voor bezoekers die kort in de stad verblijven is de compacte binnenstad een belangrijk bezoekmotief. De bekende bezienswaardigheden als de Markt, de Sint Jan en het Museum Gouda liggen op loopafstand van elkaar en dit is met name aantrekkelijk voor de 50+ doelgroep. Andere belangrijke trekkers voor bezoekers zijn de Donkere Sluis en het Amsterdams Verlaat (net achter de markt). Daarnaast speelt ook het winkelaanbod en de aanwezige horeca een rol in het aantrekken van bezoekers naar de binnenstad. Voor bezoekers die langer in Gouda verblijven is het bezoekgebied groter dan alleen het gebied direct rondom de Markt. Het meest aantrekkelijke gebied voor bezoekers ligt dan binnen de cirkel van singels. Dit gebied heeft de potentie om zich nog verder te ontwikkelen. Wanneer er meer bezoek komt naar dit gebied zullen automatisch ook ondernemers volgen die zich hier gaan vestigen. Op die manier kunnen activiteiten en winkels/horecagelegenheden zich verplaatsen naar de randen van de binnenstad en zodoende de levendigheid in dit gebied bevorderen. Daarnaast maakt dit het gebied ook meer dynamisch en interessant en wordt hierdoor weer meer bezoek aangetrokken. Een voorbeeld hiervan zie je ook in Den Bosch. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda De hoofdmoot van de bezoekers naar Gouda komt met de trein of de auto, hieronder vallen ook de waterrecreanten. Er is nog een te laag budget beschikbaar voor citymarketing en daardoor heeft de stad nauwelijks of geen naamsbekendheid naar buiten toe. In potentie heeft Gouda veel te bieden aan bezienswaardigheden en attracties, maar de stad doet te weinig aan promotie zodat dit onbekend blijft. Water is op dit moment (nog) geen bezoekmotief voor Gouda. Bezoekers associëren de stad vaak met kaas, pijpen en keramiek en soms met de langste kerk van Nederland. Men komt voornamelijk voor kaas of cultuur, maar nooit voor beide. De eerste groep zoekt meer populairhistorische activiteit, de laatste groep is specifiek geïnteresseerd in cultuur. Gouda wordt steeds meer opgenomen in programma’s van touroperators, maar het gaat vaak om een relatief kort bezoek aan de stad. Gouda is voor alle leeftijden: voor gezinnen, jongeren en 50+. Water is nu geen hoofdmotief om naar Gouda te komen, dit moet meer onder de aandacht worden gebracht bij bezoekers. Het verhaal van het water is nog onderbelicht. Met de opleiding Goudologie wordt getracht mensen binnen de Historische Vereniging, maar ook binnen de gemeenteraad en daarnaast gemeenteambtenaren weer ‘trots’ op de stad te maken, zodat ze zich opnieuw bewust worden van de historische link die er is tussen Gouda en het water en dit ook kunnen uitdragen naar bezoekers.Er zijn al meer dan 100 Goudologen opgeleid.

Watergerelateerde voorzieningen Gouda Sanitaire voorzieningen zijn niet voldoende aanwezig (kwantitatief), wanneer deze zouden worden uitgebreid kan dit in bestaande bebouwing worden ondergebracht. Kwalitatief zijn de faciliteiten wel voldoende. De voorzieningen rondom de museumhaven moeten worden gemoderniseerd zodat de haven uitnodigend en professioneler overkomt naar bezoekers. Tevredenheid bezoekers/waterrecreanten/watersporters Gouda Bezoekers zijn over het algemeen tevreden over hun bezoek aan de stad, maar het blijft meestal maar bij een middagje bezoek. Meer bezoek Het is belangrijk dat op de lange termijn de zuidelijke toegang open wel wordt gemaakt. Nu komen waterrecreanten niet naar de binnenstad vanwege de beperkte toegankelijkheid. Dit heeft met name te maken met de openingstijden van bruggen en sluizen. Waterrecreanten komen nu vooral tot aan de rand van Gouda en nemen niet de moeite om verder de binnenstad in te varen. De Staande Mast route door de binnenstad kan door het openmaken van de zuidelijke toegang ook gerealiseerd worden maar qua ruimte is het lastig voor schepen om door de binnenstad heen te kunnen varen. Het zou interessant zijn om het gebied rond de Agnietenkapel verder te ontwikkelen. Naast de kapel zou een brug aangelegd kunnen worden zodat het plein kan worden opengemaakt en de historische waterloop opnieuw zichtbaar wordt. Op deze manier komt ook de Waag beter tot zijn recht en wordt dit een aantrekkelijkere plaats voor bezoekers. Ook het schuren van de grachten is een belevenis en trekt bezoekers, door mond tot mond reclame worden ook weer nieuwe bezoekers aangetrokken. Men hoeft voor het schuren van de grachten niet te wachten tot de zuidelijke toegang open is, ook op andere manieren kan dit op korte termijn gerealiseerd worden. Kunstmatig schuren van de grachten heeft een positief effect op het milieu, het maakt de Motte schoon en zorgt voor de verbetering van de waterkwaliteit. Het gebruik van fonteinen maakt het geheel ook dynamisch en zorgt voor beluchting van het water. De herbouw van ‘het Stadsjagt’ kan daarnaast ook een interessante activiteit zijn om bezoekers aan te trekken. Langere verblijfsduur Om de duur van het bezoek aan de stad te verlengen zouden aanvullende activiteiten kunnen worden georganiseerd. Bijvoorbeeld voor de bezoekers die naar Gouda komen voor de kaasmarkt. Zij zouden eerder geneigd zijn langer in de stad te blijven wanneer er na de afloop van de kaasmarkt een interessante activiteit zou worden aangeboden zoals het schuren van de grachten bij de donkere sluis. Wanneer je bezoekers kan vasthouden tot ca. 14.30 uur is de tijd te kort voor hen om nog naar een andere stad te gaan, deze bezoekers blijven dan de rest van de middag sneller hangen in Gouda. Bezoekers die komen om te winkelen zijn niet met behulp van wateraanbod te verleiden langer in de stad te blijven. Maar bezoekers die bij gebrek aan andere activiteiten besluiten te gaan winkelen kunnen wel verleid worden wanneer activiteiten ontwikkeld worden rondom water. Water heeft toch altijd een bepaalde aantrekkingskracht op bezoekers. Een goed voorbeeld van een aantrekkelijke en toegankelijke vaarverbinding is de verbinding tussen Delft en Leiden (De Vliet). Mogelijk is dit voor Gouda ook te realiseren door een vaarverbinding te maken tussen Delft, Gouda en de Rottemeren. Onderweg zou men kunnen overnachten bij de boer. Dit biedt ook mogelijkheden voor een meerdaagse sloepenreis en dus een langere verblijfsduur. Ook zou een fietsroute ontwikkeld kunnen worden met de realisatie van de ‘Kroonprinses’ (fiets en wandelbrug, tussen Gouda en de Krimpenerwaard) die het grotere gebied om Gouda beslaat, vanuit de binnenstad naar het buitengebied door de Krimpenerwaard. De voorzieningen hiervoor zijn al getroffen dus dit behoeft geen grote investering. Meerdaagse arrangementen hebben potentie wanneer het hotel bij het Bolwerk in Gouda gerealiseerd is. Hogere bestedingen Gouda is met name interessant voor waterrecreanten met sloepen en alle boten die kleiner zijn. Gouda heeft geen zeilwater. Hybride boten zijn sterk in opkomst en deze worden ook toegelaten in natuurgebieden. Dit biedt mogelijkheden voor een combinatie van de Goudse binnenstad met het aangrenzende veengebied via de Stolwijkersluis. Het is belangrijk voor de stad om waterrecreanten met sloepen aan te trekken. Deze mensen komen graag van de boot af om de omgeving te verkennen

en hebben ook veel te besteden. Ondernemers zien hierin ook kansen en willen graag uitbreiden met terrassen aan het water rondom de haven om op deze ontwikkeling in te kunnen spelen. Zoals eerder genoemd behoort ook meerdaagse sloepenreis Gouda, Delft, Leiden tot de mogelijkheden. Investeren in het water De communicatie vanuit de gemeente Gouda over de plannen om te investeren in het water naar buiten toe is onvoldoende. Bewoners zijn totaal niet op de hoogte van de plannen en de stand van zaken. Het is belangrijk dat de Waterwinkel er komt, dit initiatief kan ondersteunen bij besluitvorming en betrokkenheid bij de rol van het water in de stad. Daarnaast zouden meer creatieve uitingen moeten worden gebruikt om de rol van het water in de stad inzichtelijk te maken. Hiervoor zouden bijvoorbeeld technische kunstenaars kunnen worden ingezet. Te denken valt ook aan het projecteren van beelden en films op de zeilen van boten (een dergelijk evenement vindt ook plaats in Schiedam), of een ludiek evenement zoals flessenpost naar de wethouder of een badeendenrace door de singels. Belangrijk aandachtspunt bij het ontwikkelen van activiteiten zijn de bewoners. Onlangs heeft rondom de Motte een Lichtspel plaatsgevonden als éénmalige activiteit. Het evenement was een groot succes, maar leidde ook tot overlast voor omwonenden. Ook een bootverbinding van het treinstation naar de donkere sluis zou een mogelijke activiteit kunnen zijn om de stad aantrekkelijker te maken voor bezoekers en het minder bekende deel van de stad (achter de markt) aan bezoekers te laten zien. Tijdens de zomermaanden zou deze verbinding gesubsidieerd moeten worden. Verder zou gekeken moeten worden naar de gastvrijheid van de stad op het gebied van parkeergelegenheid. Mogelijkheden voor nieuwe parkeerplaatsen liggen met name aan de randen van de singel. Ook is het op dit moment niet mogelijk om bussen dichtbij de stad te parkeren (met het oog op groepsreizen). De zuidelijke randweg moet gebruikt worden om de Veerstal autoluw te maken. Er zou een klapbrug kunnen worden aangelegd zodat de zuidelijke toegang altijd open is. De klapbrug zou op afstand kunnen worden afgesloten voor de hulpdiensten die over de Veerstal moeten rijden. Het uitvoeren van achterstallig onderhoud in de stad is noodzakelijk. Van het totaal beschikbare budget voor de plannen van de gemeente Gouda zou hier ongeveer 70% in geïnvesteerd moeten worden. In het herstel van voorzieningen/faciliteiten die er vroeger waren en die teruggebracht moeten worden in de stad om de historische verbintenis met het water zichtbaar te maken is 20% van de investeringen nodig. Dan blijft er nog 10% over die besteed kan worden aan het realiseren van iets nieuws. Overigens is hierbij wel de verwachting dat ondernemers een financiële bijdrage willen leveren aan herstelwerkzaamheden en het realiseren van iets nieuws, ondernemers zullen echter niet bijdragen aan achterstallig onderhoud. Een idee kan zijn om de bijdrage van ondernemers te bewerkstelligen door het maken van een prestatieafspraak tussen de gemeente en de ondernemers (dit blijkt bij andere gemeenten die dit toepassen goed te werken).

B6.

Interview Jan Löwik

Raad voor Handel, Industrie en Dienstverlening Jan Löwik - voorzitter 4 december 2007 Achtergrond/organisatie De Raad voor Handel, Industrie en Dienstverlening (RHID) is de ondernemerskring van Gouda en omstreken. Zij is in 1980 opgericht en heeft ongeveer 120 leden. Dit zijn met name de grotere Goudse bedrijven. De RHID werkt aan een goed ondernemersklimaat in Gouda. Zij behartigt de belangen van haar leden in allerlei overlegstructuren met de overheid en maatschappelijke organen. Onder andere met de gemeente, de Kamer van Koophandel, VNO-NCW en andere ondernemersverenigingen in de regio. Veelal gaat het dan om de verbetering van bestaande of de ontwikkeling van nieuwe bedrijfsterreinen en om infrastructuur. De afgelopen tijd werkte de RHID onder andere aan de verbetering van bestaande bedrijfsterreinen, zoals de Goudse Poort, de Kromme Gouwe, Nieuwe Park West en de Spoorzone. Daarbij stond vooral de bereikbaarheid, veiligheid en het voorzieningenniveau ter discussie. De RHID levert ook inbreng bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijfsterreinen. Ze zijn betrokken bij streek- en structuurplannen en spelen een rol bij de ontwikkeling van het nieuwe Gouwe Park. Jan Löwik is voorzitter van de RHID en oud-directeur van de oleochemische multinational Uniqema te Gouda. Naast deze functie is hij ook lid van de Raad van Toezicht van Stichting Marketing Gouda (en tevens medeoprichter), kringbestuurder (Midden-Holland) van de Kamer van Koophandel Rotterdam, bestuurslid van Rijn Gouwe van VNO-NCW West, de Kaaswaag Gouda, het Catharina Gilde en het Graaf Floris Genootschap. In 1991, toen de Floriade plaatsvond in Zuid-Holland, is de Stichting Gouda Floreert opgericht. Deze evenementengerichte organisatie is samengegaan met Gouda Hart van Holland, waaruit Stichting Marketing Gouda (SMG) is ontstaan. Eric Blom is hiervan de huidige directeur (opvolger Ton Hendrickx) en is aangenomen door Jan Löwik. Het Graaf Floris Genootschap, waarvan Jan Löwik bestuurder is, telt circa 35 leden. Deze leden leggen jaarlijks gezamenlijk ongeveer € 35.000 in. Dit budget komt ten goede aan Stichting Marketing Gouda. SMG heeft nauwe contacten met gemeente Gouda. Op dit moment bestaat het plan voor een opslag van de OZB voor bedrijven. Een deel hiervan zou benut kunnen worden als afdracht aan SMG. Een verhoging van de OZB brengt echter het risico met zich mee dat ondernemers hun vrijwillige bijdrage stopzetten. Het model voor de opslag van de OZB wordt in 2008 getoetst op haalbaarheid. Algemene bezoekmotieven Gouda Gouda is een mooie stad met fotogenieke panden. Dit maakt Gouda een aantrekkelijke stad om te bezoeken. Bezoekers komen met name naar Gouda om de historische binnenstad te zien. De meeste bezoeken zijn kort (maximaal 3 uur). In een dagdeel kun je de hele binnenstad zien. Het imago van Gouda is de laatste jaren positiever aan het worden. De verpauperde wijken rondom het centrum hebben eerder niet positief bijgedragen aan het imago van de stad. In feite zit de stad opgesloten, er is geen ruimte die benut kan worden om nieuwe voorzieningen te ontwikkelen. Vaak wordt Gouda ook geassocieerd met parkeerproblemen. Met name ondernemers uit de stad roepen dit, dit heeft een negatief effect op bezoekers. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda Veel watersporters doen Gouda aan wanneer zij de Staande Mast Route varen. In dit opzicht is Gouda niet zozeer een bestemming op zich maar meer een plaats waar men voor korte tijd aanlegt. De regionale samenhang voor watersport ontbreekt. Zuid-Holland wordt niet geprofileerd als watersportbestemming zoals Friesland dat bijvoorbeeld wel doet. En dat terwijl Zuid-Holland een watersportprovincie bij uitstek is.

Watergerelateerde voorzieningen Gouda De watersportvoorzieningen en –faciliteiten van Gouda zijn van onvoldoende kwantiteit en kwaliteit. Ook is vaak niet goed aangegeven waar de watersporter bepaalde voorzieningen kan vinden. Watergerelateerde voorzieningen hebben een ontvangstfunctie (gastvrijheid). Doordat de voorzieningen niet van goede kwaliteit zijn krijgt de watersport in Gouda geen duidelijk gezicht en laat de uitstraling wat te wensen over. De haven bij de Kromme Gouwe (WSV) is niet aantrekkelijk voor bezoekers en heeft een rommelig karakter. Verbetering zou hier op zijn plaats zijn, met name op structureel gebied. De Turfsingel zou tevens meer aanlegplaatsen moeten hebben. Tevredenheid bezoekers/waterrecreanten/ watersporters Gouda De tevredenheid van watersporters kan vergroot worden door het verbeteren van de kwantiteit en kwaliteit van de voorzieningen voor deze specifieke doelgroep en door beter aan te geven waar men deze voorzieningen kan vinden. Een bezoek aan de binnenstad wordt gewaardeerd omdat de stad mooi en goed te behappen is. Meer bezoek De binnenstad van Gouda is erg mooi, maar kan nog beter benut worden. Delft is hierin een goed voorbeeld. De Hollandse IJssel is van grote waarde voor Gouda. Het karakter van de rivier is vrij industrieel. Juist omdat dit kenmerkend is voor de rivier moet dit karakter ook behouden blijven. Het aangezicht zou echter een stuk mooier kunnen zijn met het oog op recreatie en watersport. Voor het openmaken van de zuidelijke toegang bij de tolhuis is de realisatie van de Zuidwestelijke Randweg van groot belang. De randweg moet in 2012/ 2013 gereed zijn. Wanneer deze weg er ligt kan ook de toegang tot de binnenstad worden gerealiseerd (verkeer is dan luwer op de Veerstal en Rotterdamseweg). De plannen die er liggen voor het openmaken van de zuidelijke toegang zijn heel goed, het duurt echter erg lang voordat er wordt overgegaan tot uitvoering. Gezien de complexiteit en de kosten die hiermee gemoeid zijn is dit begrijpelijk. Wellicht dat de fusiereserve van de Kamer van Koophandel mogelijkheden biedt. Wanneer de binnenstad doorvaarbaar wordt (rondje varen, opening zuidelijke toegang), kun je veel boten die langs Gouda varen (Staande Mast Route) ook daadwerkelijk de stad in krijgen. Gouda kan dan een rustpunt langs de Staande Mast Route gaan vormen, een pleisterplaats. Een stuk levendigheid op de steigers langs de grachten, gezellige horeca langs het water (bv. op pontons zoals ook in Delft wordt toegepast) is ook belangrijk in dit kader. Wanneer de grachten ‘opgeleukt’ worden (eten langs het water, rondvaart met fluisterboot of sloepje, realisatie van fonteintjes of watervalletjes, hengelsport rondom de grachten) kan dit de binnenstad een stuk levendiger maken en bijdragen aan de beleving van de bezoeker. De intieme vaarwegen in de stad moeten beter benut worden Op een aantal plaatsen waar vroeger water door de binnenstad liep heeft demping plaatsgevonden (o.a. Raam, Nieuwe Haven, Nonnenwater). Er waren concrete plannen voor het openmaken van het Nonnenwater, helaas is dit niet doorgegaan. Een ander aspect is de waterkwaliteit. Ten behoeve van de beleving en tevredenheid van bezoekers is het belangrijk dat het water in de binnenstad schoon is en dat er planten (zoals waterlelies) en dieren leven. Het realiseren van overloopjes (niet alleen mooi om te zien maar ook ten behoeve van de beluchting) en het maken van een goed circulatieplan kunnen hieraan bijdragen. Gouda is historisch gezien onlosmakelijk verbonden met het water. Veel bezoekers, en zelfs bewoners, weten dit niet. Vaak associëren ze Gouda niet eens met water. Juist omdat de historie van Gouda zo nauw verbonden is met het water zou het verhaal hierover aan de bezoeker verteld moeten worden. Dit voor een stukje bewustwording, bekendheid en uiteindelijk ook om meer bezoekers aan te trekken. Verder is ook de regiofunctie van Gouda erg belangrijk. Deze kan beter worden benut. De aandacht richt zich op dit moment (nog) meer op lokale als regionale aspecten. Juist de regio Gouda en ook de

hele provincie kunnen vanaf het water ‘beleefd’ worden (bv. waterkaart voor Zuid-Holland of zeilroute Zuid-Holland, regionale samenhang Plassen). Door het organiseren van evenementen kun je ook meer bezoekers naar de stad trekken. De kwaliteit van de evenementen in Gouda neemt toe. Bedrijven dragen financieel bij aan het realiseren van evenementen door middel van sponsorgelden. Jammer is dat de mentaliteit van Gouwenaren (of eigenlijk Randstedelingen in zijn algemeenheid) vrij pessimistisch is in dit kader. Als laatste zou er nog gedacht kunnen worden aan het terugbrengen van de bierbrouwerijen in de stad, een element dat zo typisch is voor Gouda. Dit kan het karakter van de stad versterken. Langere verblijfsduur Groot nadeel van Gouda is dat de stad weinig verblijfsaccommodaties heeft. Op de planning staat de bouw van een nieuw hotel (Golden Tulip) bij het Bolwerk. Dit kan zorgen voor meer bezoekers en een gemiddeld langere verblijfsduur. Dit nieuwe hotel biedt bij uitstek kansen om het diverse aanbod van Gouda en haar omgeving aan elkaar te koppelen in de vorm van arrangementen. Dit is een echte kans voor de toekomst. Arrangementen zorgen voor langer verblijf en een aansprekend aanbod richting de (potentiële) bezoeker. Het hotel (in prachtige industriële stijl) zorgt ook voor een zekere beleving op de Hoge Gouwe. Op dit moment concentreert de bezoeker van Gouda zich met name op de Markt (Stadhuis) en de straten die hier direct aan grenzen. Het centrum kan ‘groter’ gemaakt worden door de bekendheid van de andere mooie stukken van Gouda te vergroten (zoals de Oost- en Westhaven, de Peperstraat en hofjes bij de Nieuwe Haven) en de bezoeker hierheen te trekken. Het idee voor de Kroonprinces (fiets-voetbrug naar de Krimpenerwaard) is ook een goed idee in dit kader. Een dergelijke brug zou geen problemen opleveren voor de beroepsvaart omdat de brug open kan en het maakt de oversteek naar de Krimpenerwaard makkelijker. Verder zou de Scheepswerf van Vlaardingen die hier vlakbij ligt, benut kunnen worden voor de herbouw van de Stadsjagt. Ook de opening van de zuidelijk toegang kan ervoor zorgen dat watersporters die de Staande Mast Route varen en Gouda eerst niet of voor een korte tijd aandeden dan juist de stad inkomen en hier een rondje varen, danwel aanleggen. Hiermee wordt ook de verblijfsduur van watersporters verlengd. Hogere bestedingen Door de zuidelijke toegang open te maken, de stad een bruisender karakter te geven (met behulp van voorzieningen) en de realisatie van meer verblijfsaccommodatie kun je meer bezoekers trekken, de gemiddelde verblijfsduur verlengen en de bestedingen van deze bezoekers verhogen. Investeren in het water Gouda kent een drietal speerpunten, waarvan er twee direct betrekking hebben op de bezoeker. Dit zijn: Binnenstad Cultuur (SMG) en Centrum Groene Hart (regio VVV Het Groene Hart). De gemeente (wethouder Siebe Keulen) vindt samenwerking rondom deze twee speerpunten belangrijk en nodig. Het derde speerpunt: Gouda als ideale vestigingsplaats voor bedrijven (Kamer van Koophandel). Niet alleen in de binnenstad maar ook in de rest van de stad en de omgeving van Gouda moet geïnvesteerd worden. Dit gebeurt al, echter de ambitie is groter dan de slagkracht. Er zijn veel goede ideeën over wat er in de stad zou moeten gebeuren, de middelen schieten hiervoor echter tekort.

B7.

Interview Karel Baarspul

Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gouda Karel Baarspul – secretaris 7 november 2007 Achtergrond/organisatie De Samenwerkende Ondernemersverenigingen Gouda (SOG) behartigt de belangen van de ondernemers die aangesloten zijn bij de zes ondernemersverenigingen die Gouda heeft. De SOG is een overkoepelend orgaan. De zes ondernemersverenigingen zijn per straat ingedeeld (historisch zo gevormd). Verder is de SOG betrokken bij grotere projecten, zoals wonen boven winkels, de ontwikkeling van de spoorzone en de ontwikkeling van bedrijventerreinen. Karel Baarspul is van origine ondernemer en is via deze weg betrokken geraakt bij de SOG. Vervolgens is hij secretaris en voorzitter geworden. Tegenwoordig zit hij in het bestuur van de SOG als secretaris en is directeur van de Gouda Media Groep (uitgever van onder andere de Krant van Gouda). Algemene bezoekmotieven Gouda Gouda is eigenlijk een dynamisch (openlucht)museum. De historie van de stad en het water zijn hierin belangrijk. Gouda is onder bezoekers met name bekend om haar kaas en het stadhuis. In het buitenland zijn dit zelfs de enige twee zaken waarvan mensen Gouda kennen. Bezoekers zullen Gouda met name associëren met de termen ‘sfeervol’ en ‘compact’. Het is een stad met een dorpse uitstraling. De meeste bezienswaardigheden en voorzieningen zitten vlak bij elkaar. Verder is het winkelaanbod een reden voor bezoekers om naar de stad te komen (bijvoorbeeld inwoners van Rotterdam die sfeer zoeken in een kleinere stad). Bezoekers van buitenaf hebben over het algemeen echter de indruk dat Gouda wel een mooie stad is maar dat er weinig te beleven valt. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda Waterrecreanten en watersporters zien Gouda zelf niet zozeer als een bestemming, maar meer als een plaats waar ze langs varen (doorvaart). Er komen weinig waterrecreanten echt gericht op Gouda af, het is meer een plaats waar ze voor kortere tijd aanleggen. Omdat gezellige terrassen ontbreken en de winkels waar watersporters hun boodschappen doen vlak bij de haven te vinden zijn, komen zij niet vaak de stad in. Watergerelateerde voorzieningen Gouda Waterrecreanten en watersporters die Gouda bezoeken verwachten terrassen langs het water, de mogelijkheid om met de boot de stad in te kunnen en een bruisend havenleven. Dit is in Gouda onvoldoende aanwezig. Tevredenheid bezoekers/waterrecreanten/ watersporters Gouda In vergelijking met andere plaatsen of steden (zoals bijvoorbeeld Hoorn of Dordrecht) vinden waterrecreanten Gouda waarschijnlijk wat tegenvallen omdat een echt bruisend havenleven ontbreekt. Meer bezoek Het water in de binnenstad van Gouda kan veel beter benut worden, maar dit gebeurt amper. Wanneer er een bruisender havenleven zou zijn en de stad doorvaarbaar wordt, trek je als stad vanzelf meer bezoekers. Door het openmaken van de zuidelijke toegang bij het Tolhuis kunnen boten de stad in en ontstaat er vanzelf meer activiteit en levendigheid. Watersporters die anders langs Gouda zouden varen komen dan vaker de stad in. Ook het inzetten van rondvaartboten en het plaatsen van meer gezellige terrassen langs het water zijn hierin belangrijke elementen. De gemeente communiceert weinig omtrent hun plannen gerelateerd aan water. Er zijn allerlei plannen maar er gebeurt (nog) niets concreets. Alles hangt af van wat er gebeurt met de zuidelijke randweg. De meerderheid van de bezoekers van Gouda zou nieuwe ontwikkelingen rondom watertoerisme en –recreatie waarschijnlijk als positief ervaren. Het openmaken van de zuidelijke toegang kan zeker zorgen voor meer bezoek aan de binnenstad via water.

Langere verblijfsduur Wanneer er een bruisender havenleven zou zijn trek je als stad niet alleen meer bezoekers maar blijven deze bezoekers ook langer. Het doorvaarbaar maken van de stad, het plaatsen van meer terrassen en het inzetten van rondvaarten kan hiertoe bijdragen. Hogere bestedingen Gouda ligt ten opzichte van de grote steden en ook in de regio erg gunstig. Gouda zou beter benut kunnen worden als tussenstop voor watersporters die tussen de grote steden (Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Den Haag) varen. Ook het benutten van nieuwe bedrijventerreinen is hierin een kans, deze kunnen benut worden als een soort transferium. Het ontbreken van een kwalitatief hoogstaand restaurant (met Michelinster) is een gemis. Als er een dergelijk restaurant zou zijn in de stad, kun je meer mensen aantrekken (de waterrecreant is over het algemeen welgesteld en waardeert culinair aanbod) en meer geld laten uitgeven. Investeren in het water Water is een erg belangrijk element voor de stad Gouda. Het water is onlosmakelijk verbonden met de (cultuur)historische achtergrond van de stad. De gemeente is de partij die haar plannen om te investeren in het water in de stad (doorvaarbaar maken en intieme vaarwegen benutten) moet uitvoeren. Hiervoor moeten bijvoorbeeld bruggen beweegbaar gemaakt worden of ruimere openingstijden krijgen. Pas wanneer de gemeente concrete zaken gaat aanpakken kan er op een uniforme wijze worden samengewerkt door belanghebbenden.

B8.

Interview Eric Blom

Stichting Marketing Gouda Eric Blom - directeur 27 november 2007

Achtergrond/organisatie Stichting Marketing Gouda (SMG) is verantwoordelijk voor de marketing van de stad Gouda. Zij heeft primair tot doel het economisch en maatschappelijk klimaat in Gouda te versterken. Marketing Gouda draagt de gewenste identiteit/imago van Gouda uit en zorgt voor zoveel mogelijk positieve publiciteit over de stad. Daarnaast ondersteunt SMG bij de ontwikkeling van aantrekkelijke evenementen en activiteiten voor bewoners, bezoekers en bedrijven (bv. de Havenstaddagen). SMG bestaat sinds 2002. Eric Blom is sinds 2005 betrokken bij deze organisatie. Belangrijkste taken van de organisatie zijn ondersteuning evenementenorganisatie, stadsmarketing, toerisme en cultuurbereik. Eric Blom is indertijd betrokken geweest bij de start van het project Cultureel en Haven Kwartier samen met Mireille Pondman (gemeente Gouda), Stefan Ouboter (NOK) en Kees Ykema (Mooie Nel Architecten). Gezamenlijk hebben zij het project Hollandse Waterstad opgezet. Algemene bezoekmotieven Gouda De bezoekers die naar Gouda komen zijn onder te verdelen in twee groepen: 1. Gouwenaren 2. Inkomend toerisme (Gouda als bestemming) Gouda is een historisch stadje in verhouding tot andere grote steden. De binnenstad is gaaf en compact, authentiek en kleinschalig. De stad ondervindt concurrentie van bezienswaardige plaatsen als Dordrecht en Kinderdijk en Alkmaar en de Zaanse Schans. Gouda is ook een typisch Hollandse stad die bekend staat om haar kaas en oude ambachten. Dit zijn ook met name de termen waarmee bezoekers de stad associëren. Er zijn verschillende redenen waarom men Gouda bezoekt, hierbij valt te denken aan funshoppen/winkelen en cultuurbezoek (ofwel gericht op musea ofwel cultuurhistorie). Gouda straalt een middeleeuwse sfeer uit, heeft een redelijk winkelaanbod en biedt ook diverse culturele activiteiten die bezoekers aanspreken. De stad voldoet aan de verwachtingen van bezoekers, iets wat ook blijkt uit enquêtes die worden afgenomen en CVO onderzoeken. Met name het onderdeel beleving scoort goed met een rapportcijfer tussen 7 en 8. Bezoekmotieven waterrecreanten/watersporters Gouda Water is niet in eerst instantie een bezoekmotief voor Gouda. Gouda ligt langs de Staande Mast route, maar geldt meer als doorvaart dan als bestemming op zich. De doelgroep watersporters is geen homogene doelgroep. Het is daarom belangrijk om aandacht te besteden aan doelgroepsegmentatie wanneer je deze groep wilt bereiken. De grootste groep watersporters kan vergeleken worden met campinggasten. Zij hebben hun verblijf reeds bij zich en zoeken elkaar ’s avonds graag op zonder dat zij hiervoor ‘de deur uitgaan’. Hun bezoek aan de binnenstad van Gouda blijft vaak beperkt tot het halen van boodschappen. Wellicht zijn er andere doelgroepen die wel te verleiden zijn om Gouda te bezoeken als bestemming, maar dit zal niet de mainstream zijn. Watergerelateerde voorzieningen Gouda Infrastructuur is voor bezoekers van de stad van belang. Maar als men Gouda wil bezoeken, en het product (lees het historische centrum c.q. lighaven) is goed, dan komen bezoekers ook wel. Een goede infrastructuur is dus geen garantie voor meer bezoekers. Ditzelfde geldt ook voor brugtijden en liggelden. Beiden zijn slechts basisvoorwaarden voor het aantrekken van bezoekers. Wanneer je als stad deze basisvoorwaarden niet goed op orde hebt kan dit wel betekenen dat je uiteindelijk minder bezoekers trekt. Daarnaast gaat het om het verkopen van het product dat aansluit bij de doelgroep en hun gedrag. Voorzieningen en faciliteiten zouden daarom gratis moeten worden aangeboden. Dit levert op de langere termijn meer bezoekers op en leidt tot betere resultaten. Marketing kan worden ingezet als instrument voor de promotie. Gastvrijheid is een belangrijk onderdeel in de presentatie van een stad en hier zou Gouda zich meer op moeten richten.

Tevredenheid bezoekers/ waterrecreanten/ watersporters Gouda Redenen waarom Gouda niet wordt aangedaan als bestemming zouden de afstand (tussen bekende stoppunten) en de ongunstige ligging (op de route) in de Staande Mast route kunnen zijn. Gouda heeft daarnaast geen uitgesproken positief imago. Ook onbekendheid met het verhaal van de stad is een factor die mee speelt. Onbekend maakt onbemind. Meer bezoek Meer bezoek zou kunnen worden gegenereerd door bezoekers een toeristische ‘menukaart’ of combinatieproducten en arrangementen aan te bieden. Dit hoeft niet zozeer met het thema water te zijn, het gaat erom dat Gouda kan laten zien aan bezoekers dat er iets te doen en te beleven is. Hierbij moeten bezoekers aan de hand genomen worden. Het is belangrijk om bestaande bezoekers te behouden door je als stad te profileren op het gebied van gastheerschap. Daarnaast kun je nieuwe bezoekers aantrekken door promotieactiviteiten zoals bv. een reclamecampagne. Bezoekers zijn wel geïnteresseerd in water. Gouda kan dit benutten door hier haar product omheen te bouwen en verhalen over de geschiedenis van de stad en het water te vertellen. De focus ligt dan met name op cultuurhistorie rondom het water en het benadrukken van de functie van het water (doorvaart schepen/handel en schoonhouden van de stad, schuren van de grachten). Te denken valt bijvoorbeeld aan het laten zien van de verschillende brug typen en de langste sluis. Ook op het gebied van oude ambachten kan Gouda veel laten zien aan bezoekers. Langere verblijfsduur Als je de stad vanuit de zuidelijke toegang zou kunnen binnenvaren wordt ook de binnenstad van Gouda weer benut. Het openmaken van de zuidelijke toegang levert wel extra bezoek op maar geen massa. De recreatiemogelijkheden van de Krimpenerwaard kunnen worden benut door de Krimpenerwaard (via de Stolwijkersluis) te verbinden met de Goudse binnenstad zodat ook meerdaags bezoek kan worden gegenereerd. Wanneer de zuidelijke toegang weer open wordt gemaakt zou ook de originele structuur van de stad weer zichtbaar zijn. Gouda roept geen directe herkenning op als waterstad, de stad heeft ook geen watersportcentrum. Wel heeft Gouda een unieke relatie met cultuurhistorie en water. Water moet gezien worden in een breder perspectief. Het aanbod zou niet alleen op het water maar juist ook rondom het water moeten worden uitgelicht als bijzonderheid van de stad. Hogere bestedingen De bestedingen van bezoekers kunnen beter worden uitgenut door hen divers aanbod aan te bieden dat is afgestemd op de doelgroep. Het gaat hierbij niet zozeer om nieuwe producten, maar juist om koppeling van bestaand aanbod. Dit kan worden gedaan door een ‘menu’ samen te stellen en dit naar bezoekers te communiceren. Hierin moet door diverse partijen worden samengewerkt, met name op het gebied van promotie. Dit is essentieel. Er is hierbij ook behoefte aan een toeristisch platform. Investeren in het water Vanuit het project Cultureel en Haven Kwartier worden de plannen om te investeren in het water door het openmaken van de zuidelijke toegang en het toegankelijk maken van de intieme vaarwegen in de binnenstad redelijk gecommuniceerd naar bewoners. Draagvlak onder de bewoners is wel aanwezig zolang het generiek is en niet in algemeen belang. De reacties en effecten worden echter pas zichtbaar als er daadwerkelijk iets verandert of wordt gerealiseerd in de stad. Deze korte termijn visie is menseigen. Vaak komt dan de discussie over de diverse onderwerpen pas aan de orde.

B9.

Interview Renate Cevaal

Kamer van Koophandel Rotterdam Renate Cevaal – beleidsmedewerker toerisme & recreatie 5 november 2007 Achtergrond/organisatie De Kamer van Koophandel Rotterdam ondersteunt het bedrijfsleven in de regio op diverse terreinen. De afdeling regiostimulering heeft als taak de economische groei van de regio te bevorderen. Binnen de afdeling worden diverse initiatieven genomen om bedrijfsleven te stimuleren en ondersteunen. Er vindt overleg plaats met regionale ondernemers- en werknemersorganisaties. Daarnaast wordt samengewerkt met brancheorganisaties, lokale en regionale ondernemersverenigingen. Renate Cevaal is sinds mei 2007 werkzaam bij de Kamer van Koophandel Rotterdam. Binnen de afdeling regiostimulering is zij verantwoordelijk voor het beleidsveld toerisme en recreatie. Tevens is zij account manager van 6 gemeenten in de regio van de Kamer van Koophandel, waaronder Waddinxveen en de Krimpenerwaard. In eerdere overheidsfuncties heeft zij ervaring opgedaan in het werken met ondernemers. Ter voorbereiding op het interview heeft Renate Cevaal overleg gepleegd met Leon Hoek, accountmanager Gouda bij de Kamer van Koophandel Rotterdam. Algemene bezoekmotieven Gouda Gouda heeft een historische en sfeervolle binnenstad die veel bezoekers aanspreekt (cultuurhistorische trekpleisters, zoals de Sint-Jan). Daarnaast heeft de stad een aantrekkelijk winkelgebied, smalle winkelstraten met een divers aanbod met voor ieder wat wils. De bezoeker van Gouda associeert de stad met name met de kaasmarkt die hier wekelijks plaatsvindt en de Goudse stroopwafels. Bezoekers van Gouda, met uitzondering van watersporters, zullen de stad waarschijnlijk niet in eerste instantie associëren met water. Bezoekmotieven bezoekers/waterrecreanten/watersporters Gouda De bezoeker verwacht bij een bezoek aan Gouda voldoende aanbod aan te treffen op het gebied van winkels en terrasjes. Vanuit het water gezien zijn er met name links naar het omliggende gebied, niet direct met de Goudse binnenstad. De Reeuwijkse Plassen staan met name bekend als watersportgebied. De Hollandse IJssel wordt vooral bedrijfsmatig gebruikt en is om deze reden minder attractief voor recreatievaart. Wanneer men de stad bezoekt om te winkelen zal men niet snel geneigd zijn ook iets op het gebied van water te ondernemen op dit zelfde moment. Voorafgaand aan het bezoek zouden bezoekers misschien wel te verleiden zijn met wateraanbod. Ook zouden zij tijdens het bezoek geattendeerd kunnen worden op de mogelijkheden rondom water zodat zij hieraan denken voor een volgend bezoek. Meer bezoek Wanneer Gouda zich richt op water in de binnenstad en de link legt naar omliggende watergebieden kan een nieuwe doelgroep naar de stad worden getrokken. Gouda zou zich kunnen richten op verhuurbedrijven van boten en sloepen, dit trekt een nieuwe doelgroep aan die voorheen minder of geheel niet aanwezig was. Door het openmaken van de zuidelijke toegang kunnen meer toeristen en recreanten Gouda bezoeken. Voorwaarde is wel dat belangrijke voorzieningen worden getroffen die toeristen prikkelen om naar de binnenstad te gaan (zoals bijvoorbeeld het aanleggen van steigers zodat watersporters kunnen aanmeren en het verruimen van brugtijden). De bedrijvigheid langs de Hollandse IJssel blijft hierbij een lastig punt. Rijkswaterstaat is hierin een niet te omzeilen partij. De bedrijvigheid op de Hollandse IJssel ter hoogte van de Goudse binnenstad maakt dit gebied onaantrekkelijk voor toeristen. Oplossingen die hiervoor in aanmerking komen zijn kostbaar. Langere verblijfsduur Door het organiseren van evenementen en het aanbieden van arrangementen rondom het thema water of met activiteiten op het gebied van water zouden bezoekers langer in de stad kunnen worden vastgehouden en er zou ook een combinatie kunnen worden gemaakt met de omliggende gebieden.

Hogere bestedingen Meer of hogere bestedingen in Gouda zijn mogelijk wanneer bezoekers met hun boten door de stad varen of de stad goed per boot kunnen bereiken. Zij kunnen dan aanleggen, hier boodschappen doen en eventueel een hapje of drankje nuttigen op een terras. Daarnaast kunnen zij ook evenementen bezoeken die worden georganiseerd. Investeren in het water Vanuit de Kamers van Koophandel is het belangrijk dat ondernemers weet hebben van de plannen van de gemeente Gouda. Er dient gekeken te worden naar hoe de ondernemers hier tegenover staan. Er zullen goede afspraken moeten worden gemaakt waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van de ondernemers, van de bezoekers en natuurlijk ook van de bewoners van de stad. Investeren in de binnenstad en het water is van belang voor ondernemers in de stad en de regio. Door te kijken waar zij zich kunnen aansluiten bij de plannen van de gemeente Gouda kan er door ondernemers ook geïnvesteerd worden in het gebied om dit aantrekkelijk(er) te maken voor toeristen en recreanten. Wanneer meer toeristen en recreanten de stad bezoeken, langer verblijven en de mogelijkheid hebben hier meer geld uit te geven profiteren ondernemers en bewoners hiervan.

B10.

Interview Allard Pannekoek

Provincie Zuid-Holland Allard Pannekoek – lid stuurgroep Project Hollandsche IJssel 29 november 2007 Achtergrond/organisatie Sinds 1996 werken overheden (gemeenten), bedrijven en bewoners nauw samen aan de uitvoering van het Project Hollandsche IJssel. De Hollandsche IJssel, 20 km lang, loopt van Gouda tot Capelle aan den IJssel. De rivier wordt benut voor binnenvaart, als af- en aanvoerroute van goederen voor watergebonden bedrijven en als belangrijke verbinding tussen de Zeeuwse Delta en het IJsselmeer voor de pleziervaart. Onder het motto ‘schoner, mooier, Hollandscher IJssel, versterkt het Project Hollandsche IJssel de kwaliteiten van de Hollandsche IJsselstreek. Het gaat hierbij om het saneren en 4 herinrichten van meer dan 40 zellingen en vervuilde oevers, het schoonmaken van de waterbodem en het opheffen van vervuilende bronnen. De herinrichting van de zellingen richt zich op de functies wonen, werken en natuur. Verder zijn er 37 oeverplanprojecten waarmee het projectteam bezig is, 5 deze vallen onder de regie van Rijkswaterstaat. Het project loopt door tot en met 2010. Zellingen/ projecten Voor elke zelling van de Hollandsche IJssel (totaal 44) is een ambitie geformuleerd. De stuurgroep Hollandsche IJssel (vertegenwoordiging vanuit de betrokken gemeenten) heeft deze ambities opgesteld. Het Projectteam voert het secretariaat en voert concreet een aantal projecten uit rond Ouderkerk aan den IJssel. Elke partner binnen het project is zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn specifieke projecten. Bij gemeente Gouda is Martin Kemp de contactpersoon voor het Project Hollandsche IJssel. Langs de Hollandsche IJssel bij Gouda zijn er vijf zellingen: van oost naar west zijn dit de Zuiderijsseldijk, de Driehoek, de Asfaltcentrale, de Gouderaksedijk en de Schielandse Hogezeedijk. Op de Zuiderijsseldijk is men bezig met woningbouw. Voor de Driehoek, Schielandse Hogezeedijk en Gouderakse dijk spelen op dit moment geen concrete zaken, echter Stolwijkersluis (nabij Driehoek) is hier altijd een levend onderwerp (binnenhaven - buitensteiger). Voor het gebied waar zich nu de Asfaltcentrale bevindt (recht tegenover de zuidelijke toegang/ tolhuis) bestaat de ambitie uit het bouwen van oeverwoningen en het realiseren van een jachthaven. Gebiedsvisie Hollandsche IJssel Voor het hele gebied van de Hollandsche IJssel wordt een Gebiedsvisie ontwikkeld. Dit omvat de rivier en haar oevers en alle elementen die hierbij van belang zijn (wonen, werken, recreatie, toerisme, ruimtelijke ordening, etc). De tegenstelling tussen de twee oevers van de Hollandsche IJssel is enorm. Aan de zijde van Gouda is het gebied langs de Hollandsche IJssel sterk verstedelijkt, aan de andere zijde van de rivier (Krimpenerwaard) is de omgeving landelijk. In de Gebiedsvisie is benadrukt dat de zuidelijke oever (Krimpenerwaard) ook landelijk moet blijven en niet teveel mag verstedelijken. Vanuit gemeente Gouda zijn Peter Schraven en Martin Kemp contactpersonen wanneer het gaat om de Gebiedsvisie Hollandsche IJssel. Andere relevante toekomstplannen Door het aanleggen van de nieuwe Zuidwestelijke randweg door de Krimpenerwaard wordt het verkeer over de Nieuwe Veerstal (bij de zuidelijke toegang/ tolhuis) luwer. Voor het realiseren van de randweg moeten een aantal bedrijven verdwijnen, dit speelt op dit moment. Verder noemt Allard nog de plannen die er zijn vanuit de provincie Zuid-Holland om de Julianasluis te verbreden. Dit ten behoeve van het goederenvervoer over het Gouwekanaal. Verder bestaat bij gemeente Gouda het idee een bruggetje aan te leggen dat het Sluiseiland (t.h.v. Donk) verbindt met het Weidebloemkwartier (Schielandse Hogezeedijk). 4

Een zelling is het gedeelte van de rivierbodem aan de voet van een dijk dat bij eb droogvalt, gevormd door slibafzetting als gevolg van de getijdenwerking. 5 Tijdens de inleiding van het gesprek bleek dat het Projectteam Hollandsche IJssel niets specifieks doet met de Hollandsche IJssel in toeristisch-recreatief opzicht en hiervan ook geen kennis heeft. De algemene interviewstructuur is in dit gesprek daarom niet toegepast.

B11.

Korte schriftelijke reactie Martine Bulut-van Vliet

Regio VVV Het Groene Hart Martine Bulut-van Vliet – vestigingsmanager Gouda 21 december 2007 Regio VVV Het Groene Hart verzorgt de marketing en promotie van Het Groene Hart, de regio waaronder Gouda valt. Zij vervullen de gastheerfunctie, dat wil zeggen; zijn informatie- en aanspreekpunt voor toeristen die de regio (willen) bezoeken. Tevens is de VVV actief op het gebied van productontwikkeling. Regio VVV Het Groene Hart vindt het belangrijk om van Gouda weer een Hollandse Waterstad te maken door onder andere: a. het bevaarbaar maken van de binnenstad versneld af te ronden b. te komen tot goede waterwegverbindingen tussen Gouda en de Reeuwijkse Plassen alsmede de Krimpenerwaard. Pleziervaart moet zonder belemmeringen tussen Gouda en de Reeuwijkse Plassen kunnen varen. Wanneer Gouda zich hiervoor inzet en een verbetering kan realiseren is dit vooral een mooie stimulans voor bezoeken aan Gouda.

Waterbelevingsonderzoek stakeholders Gouda deelonderzoek ZHBT

Recommend Documents