Wat zou het CS van de rekening Leveranciers kunnen betekenen? 3 De saldi van de balansrekeningen neem je op in de eindbalans

Wat zou het CS° van de rekening Leveranciers kunnen betekenen? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3 De saldi van de balansrekeningen neem je op in de eindbalans.

Oefeningen 1 Saldeer de rekeningen van de vorige oefening. (oef. 5 blz. 99) Stel vervolgens aan de hand van de berekende saldi een gerubriceerde eindbalans op. A

Eindbalans

P

2 Boek de beginbalans en de verrichtingen op de rekeningen. Saldeer de rekeningen. Stel de gerubriceerde eindbalans op. 01-15

BB

01-17 01-18 01-20 01-22 01-24 01-27 01-29 01-31 02-06 02-10

AF1 VF1 BA1 ICN1 AF2 PA1 AF3 PA2 BA2 PA3

Uitrusting 12 800,00 EUR, Kapitaal 43 575,00 EUR, Leveranciers 26 500,00 EUR, Handelsdebiteuren 1 000,00 EUR, Bank 55 250,00 EUR, Bank van de Post 11 025,00 EUR, Kredietinstellingen 10 000,00 EUR. 20 winkelrekken worden aangekocht bij Claes nv voor 175,00 EUR/stuk. Een winkelkast wordt tegen inkoopprijs verkocht 585,00 EUR aan Datex bvba. Voorschot van AF1 voor 500,00 EUR. Twee winkelrekken werden niet aan Claes nv geleverd. Een kantoorstoel wordt aangekocht bij Bulo nv voor 150,00 EUR. VF1 wordt vereffend. Aankoop van een bestelwagen voor 16 250,00 EUR bij Automax bvba. Betaling van een voorschot van AF3 voor 1 500,00 EUR. AF1 wordt betaald. Afbetaling van de lening voor 425,00 EUR.

THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 4 DE REKENINGEN

101

A

102

D

C

D

C

D

C

D

C

D

C

D

C

D

C

D

C

D

C

D

C

Eindbalans

P


3 Voor de puzzelaars onder ons. Vul de juiste begrippen in en achterhaal een onmisbaar instrument in het boekhouden. Je opdracht is pas geslaagd als je alle begrippen vindt en het sleutelwoord achterhaalt. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Actiefrekeningen die vermeerderen zul je … Het MAR is ingedeeld in … Bewijsdocument voor de boekhouding. Behoren tot klasse 4. Komen voor op de balans. Linkerkant van de balans. Ontstaan bij verkopen. Vind je terug in het MAR. Dagafschrift. Verzamelplaats voor de rekeningen. De aanvangswaarden van passief rekeningen ga je … Ontstaat als het debettotaal groter is dan het credittotaal. Zijn geld verschuldigd. Deze rekening gebruik je bij elke aankoop. Redeneringschema in het boekhouden.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15


103

Wat-en-hoe-overzicht Wat?

Hoe?

1 De begrippen rekening en grootboek toelichten.

1 Studeer de kernleerstof. Gebruik in je omschrijving zeker MAR-actief- en passiefrekeningen.

2 De balans uitsplitsen in rekeningen.

2 Hermaak de oefeningen

3 De boekingsregels van actief- en passiefrekeningen toepassen door gebruik te maken van de begrippen debet en credit.

3 Hermaak de oefeningen

4 Het boekhoudalgoritme gebruiken bij boekhoudkundige verrichtingen.

4 Vul enkele boekhoudalgoritmes in en vergelijk ze met de voorbeelden

Sleutelwoorden: Rekening - rekeningnummer Scontrovorm Actiefrekening Passiefrekening Kostenrekening Opbrengstenrekening Grootboek Debet - Debiteren Credit - Crediteren Saldo – saldi - salderen MAR (minimum indeling algemeen rekeningstelsel) Klasse 1 tot en met 7

104


5 Journaal Wat zul je leren? • Het begrip journaal omschrijven. • Eenvoudige verrichtingen in het journaal registreren.

Info en analyse Het NOS Journaal is hét nieuwsprogramma van de NOS op de Nederlandse televisie. Het brengt het belangrijkste nieuws en maakt het belang daarvan duidelijk. Het Journaal moet onpartijdig en onafhankelijk zijn, betrouwbaar en objectief. Verder is het belangrijk dat het nieuws aantrekkelijk en begrijpelijk is voor zo veel mogelijk mensen, want het Journaal wordt voor iedereen gemaakt.

Het Franse woord voor dagboek is JOURNAL

ke Nicky: dinsdag 06/03/07

Dagboek van onthaalmoe

J. en D.). Ook Yente blijft thuis F., , T. h., (S cht wa ver djes kin ang opv 5 Vandaag worden er vandaag. F. zijn samen met Yente en T. ., Sh en. om gek toe F. en T. , J. Tussen 7u en 7u40 zijn Sh., je, theeserviesje en poppen. J. is in de ent euk elk spe , len bal met len spe en inn beg in de speelruimte eeltjes. babykamer gaan spelen met allerlei babysp school vertrokken. Yente, Sh., T. en F. zijn dan naar Rond 8u10 zijn Robin en Sander naar J. is ondertussen in slaap gevallen in het bedje in de een video van ‘Hopla’ beginnen kijken. babykamer. Ze had een kakapampertje. en. ord gew r kke wa r wee J. is 30 8u nd Ro naar de living/keuken gegaan al ema all we zijn er lat en Ev en. om gek Rond 9u is D. er nog bij iendrink en een koekje of dbe aar of sap ter, wa t wa en ere ied eg kre en na een luier- en potjesronde boterhammetje.

Zeven vermeende Duitse neonazi’s moeten zich deze week voor de rechter verantwoorden voor het verbranden van een exemplaar van het dagboek van Anne Frank. Zij zouden dat in juni hebben gedaan tijdens een ceremonie waarbij zij het nazisme zouden hebben aangehangen en de Holocaust ontkenden. Het ontkennen van de Jodenvernietiging is in Duitsland een misdrijf.

THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 5 JOURNAAL

105

Een dagboek is een autobiografisch geschrift, waarin, vaak van dag tot dag, in chronologische volgorde, wordt opgetekend wat de schrijver meemaakt, denkt, waarneemt of overweegt. Dit in tegenstelling tot de autobiografie, die gebeurtenissen achteraf beschrijft. Vaak is het dagboek iets intiems en persoonlijks, wordt het zelfs voorzien van een slot en komt het in principe nooit onder ogen van iemand anders dan de auteur. Soms wordt het dagboek ook gepubliceerd, bijvoorbeeld de oorlogsdagboeken van Anne Frank, Etty Hillesum en David Koker. Alhoewel de dagboeken van Anne Frank – en zeker de eerste gedeelten daarvan – de indruk van spontaneïteit geven, heeft nader onderzoek aangetoond dat de schrijfster ze wel degelijk bedoeld had voor naoorlogse publicatie. Zij was zich dus zeer bewust van een onzichtbare, ‘meekijkende’ lezer. Lees de artikels aandachtig. Geef een ander woord voor journaal _______________________________________________________________________________________ Je vindt zeker verschillende betekenissen van het woord journaal. Geef er drie: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1 Algemeen Tot hiertoe zagen we dat alle verrichtingen in de (dubbele boekhouding) geregistreerd werden op rekeningen. De boekhoudwetgeving schrijft echter ook voor dat alle verrichtingen chronologisch (volgens datum) moeten ingeschreven worden in een dagboek. Het bewijs hiervan vind je in onderstaande wettekst die we ook al tegenkwamen in thema 1. Markeer in je tekst de gepaste formulering.

2 Journaalpost WET MET BETREKKING TOT DE BOEKHOUDING [...] VAN DE ONDERNEMINGEN Art. 4. Elke boekhouding wordt door middel van een stelsel van boeken en rekeningen gevoerd met inachtneming van de gebruikelijke regels van het dubbel boekhouden. (Alle verrichtingen worden zonder uitstel, getrouw, volledig en naar tijdsorde ingeschreven in een ongesplitst dagboek of in een hulpdagboek, al dan niet gesplitst in bijzondere hulpdagboeken. Ze worden methodisch ingeschreven in of overgebracht naar de rekeningen waarop ze betrekking hebben.) Art. 6. Elke boeking geschiedt aan de hand van een gedagtekend verantwoordingsstuk, waarnaar zij moet verwijzen.

Elke verrichting wordt afzonderlijk ingeschreven in het journaal en vormt een journaalpost. In elke journaalpost worden éérst de rekeningen ingeschreven die gedebiteerd worden, daarna komen de rekeningen die gecrediteerd worden. De te debiteren rekeningen staan tegen de linkerkantlijn terwijl de te crediteren rekeningen meer naar rechts staan en voorafgegaan worden door het woordje ‘aan’ of ‘@’. 106


Een journaalpost eindigt met het vermelden van het verantwoordingsstuk dat deze boeking bewijst. Deze documenten moeten 7 jaar lang bewaard en methodisch gerangschikt worden; Schematische voorstelling van een journaalpost

¡

Toelichting: volgnummer in het journaal rekeningnummer volgens de MAR datum verrichting te debiteren rekening(en) @ of aan te crediteren rekening(en) te debiteren bedrag(en) te crediteren bedrag(en) ¡ verantwoordingsstuk van de verrichting Voorbeeld: 1

24100 44000

2

44000 55000

3

57000 40000

09-09 Rollend materieel @ Leveranciers AF10 09-15 Leveranciers @ Bank BA70

12 500,00

12 500,00

2 800,25

2 800,25

(einde bladzijde)

Te transporteren

15 300,25

15 300,25

(volgende bladzijde)

Getransporteerd

15 300,25

15 300,25

Kas

09-17 @ Handelsdebiteuren

KD7

Om het einde van de bladzijde worden de kolommen van de bedragen opgeteld. Beide bedragen moeten gelijk zijn, ze worden dubbel onderstreept en voorafgegaan van de woorden ‘Te transporteren’ of ‘over te dragen’.


107

Op de volgende bladzijde worden dan deze bedragen hernomen. Hiervoor wordt dan ‘Getransporteerd’ of ‘overgedragen’ geschreven. Verklaar de betekenis van volgende termen: • Grootboek: _____________________________________________________________________________________________________________________________ • Journaal:

________________________________________________________________________________________________________________________________

• Journaliseren: ________________________________________________________________________________________________________________________ • Noteren in chronologische volgorde: dit gebeurt in het

________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________

• Noteren in logische volgorde: ______________________________________________________________________________________________ dit gebeurt in het

__________________________________________________________________________________________________________________

• Te transporteren: we schrijven dit op het

______________________________________

van elk blad van

het journaal. Daar worden de getallen ______________________________________ Ze moeten

_______________________________________

zijn. • Getransporteerd: we schrijven dit

______________________________________________________________________________________

3 Journaliseren Bij de oprichting van je zaak vertrek je van de beginbalans. A

Beginbalans op 01-08

Gebouwen

200 000,00

P

Kapitaal

160 000,00

Uitrusting

2 000,00

Kredietinstellingen

Handelsgoederen

3 000,00

Leveranciers

Bank

5 000,00

Kas

45 000,00 5 500,00

500,00 210 500,00

210 500,00

Vroeger leerden we al hoe we de rekeningen moesten openen. Al deze gegevens van de beginbalans moeten nu ook in het journaal komen. Je stelt nu een journaalpost op waarin we alle posten van het actief links schrijven aan alle posten van het passief. Dit wordt de eerste post van het boekjaar met volgnummer 0.

108


0

22100 23200 34000 55000 57000 10000 17300 44000

01-08 Gebouwen Uitrusting Aanschaffingswaarde handelsgoederen Bank Kas @ Geplaatst kapitaal Kredietinstellingen Leveranciers Volgens beginbalans

200 000,00 2 000,00 3 000,00 5 000,00 500,00 160 000,00 45 000,00 5 500,00

Daarna worden alle verrichtingen van het boekjaar gejournaliseerd. We boeken nu enkele verrichtingen in het journaal. Vooraf kunnen we eerst weer over de verrichting nadenken en een boekhoudalgoritme opstellen. Zie vorig hoofdstuk voor het boekhoudalgoritme en de rekeningen. 1 01-10: AF40

een computer wordt aangekocht voor 1 520,00 EUR bij Mediaglobe nv.

Vul de juiste rekeningnummers aan 01-10 1

Uitrusting

1 520,00 @ Leveranciers

1 520,00

AF40 2 01-14: BA55

voorschot van AF40 voor 200,00 EUR.

Vul de rekeningnummers en de bedragen verder aan. 01-14 2

Leveranciers @ Bank BA55 3 01-15: BA56

de lening wordt deels terugbetaald: 205,00 EUR.

Vul de journaalpost verder aan. (rekeningen + rekeningnummers) 01-15 3

205,00 @

205,00

BA56


109

Journaliseer nu zelf volgende twee verrichtingen. 4 01-17: AF41 5 17-01: Kasdoc.2

aankoop van kantoorstoel voor 95,00 EUR bij Decorama nv. betaling Decorama nv. 01-17

4 @ 01-17 5 @

Omschrijf welke verrichtingen er worden geboekt in onderstaande journaalposten. 01-19 6

55000

Bank

17300

1 500,00 @ Kredietinstellingen

1 500,00

BA57 _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

01-20 7

24100

Rollend materieel

44000

22 350,00

@ Leveranciers

22 350,00

AF42 _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

01-21 8

40000

Handelsdebiteuren

23200

150,00

@ Uitrusting

150,00

VF89 _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

01-21 9

57000 40000

Kas

150,00 @ Handelsdebiteuren

150,00

KD58, inning VF89 _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

110


Kernleerstof In de ondernemingsboekhouding worden alle verrichtingen genoteerd in: • een logische volgorde in het grootboek • een chronologische volgorde in het journaal Een journaal is een dagboek waarin alle verrichtingen chronologisch (volgens datum) worden geregistreerd. Journaalpost Elke verrichting wordt afzonderlijk ingeschreven in het journaal en vormt een journaalpost. Schematische voorstelling van een journaalpost

Nummer van de journaalpost

Nummers van de rekeningen

------------------- datum van de verrichting ------------------te debiteren rekeningen @ te crediteren rekeningen verantwoordingsstuk ------------------------------------Te transporteren

Te debiteren bedragen

Te crediteren bedragen

Op de volgende bladzijde Getransporteerd ------------------- datum van de verrichting -------------------

-------------------

-------------------

Een verrichting inschrijven in het journaal heet journaliseren.

Oefeningen Voor volgende oefeningen stelden we in het vorige hoofdstuk de rekeningen op. 1 Boek de beginbalans en de verrichtingen nu in het journaal. 01-15

BB

01-17 01-20 01-22 01-24 01-27 01-29 01-31 02-02

AF1 BA1 VF1 AF2 PA1 AF3 PA2 BA2

Handelsgoederen 12 000,00 EUR, Uitrusting 20 500,00 EUR, Leveranciers 16 500,00 EUR, Handelsdebiteuren 4 000,00 EUR, Bank 45 000,00 EUR, Kapitaal 77 500,00 EUR, Post 12 500,00 EUR. Aankoop van een computer 4 500,00 EUR bij Mediaglobe nv. Voorschot van AF1: 500,00 EUR. Een printer wordt tegen inkoopprijs verkocht (185,00 EUR) aan Daems bvba. Een kantoorstoel wordt verkocht voor 150,00 EUR aan Meublo nv. VF1 wordt vereffend. Aankoop van winkelrekken voor 6 250,00 EUR bij Decorama nv. Betaling van een voorschot van AF3 voor 1 500,00 EUR. Het ontbrekend bedrag voor de winkelrekken wordt geleend, de bank stort het bedrag op de rekening.


111

02-06 02-10

112

PA3 BA3

AF2 wordt betaald. Afbetaling van de lening: 315,00 EUR.


2 Boek de beginbalans en de verrichtingen in het journaal. 01-15

BB

01-17 01-18 01-20 01-22 01-24 01-27 01-29 01-31 02-06 02-10

AF1 VF1 BA1 ICN1 AF2 PA1 AF3 PA2 BA2 PA3

Uitrusting 12 800,00 EUR, Kapitaal 43 575,00 EUR, Leveranciers 26 500,00 EUR, Handelsdebiteuren 1 000,00 EUR , Bank 55 250,00 EUR, Bank van de Post 11 025,00 EUR, Kredietinstellingen 10 000,00 EUR. Aankoop van 20 winkelrekken voor 175,00 EUR/stuk bij Claes nv. Een klasseerkast wordt tegen inkoopprijs verkocht 585,00 EUR aan Datex bvba. Voorschot AF1: 500,00 EUR. Twee winkelrekken werden niet geleverd door Claes nv. Een kantoorstoel wordt aangekocht voor 150,00 EUR bij Bulo nv. VF1 wordt vereffend. Aankoop van een bestelwagen voor 16 250,00 EUR bij Automax bvba. Betaling van het voorschot van AF3: 1 500,00 EUR. AF1 wordt betaald. Afbetaling van de lening: 425,00 EUR.


113

3 Markeer met een kleur wat we in dit hoofdstuk behandelden. De verschillende stappen tijdens het boekjaar Beginbalans

Openen van het grootboek en journaal

Boeken van de dagelijkse verrichtingen in het journaal en grootboek

Tussentijdse controle door proef- en saldibalans

Eindejaarverrichtingen

Berekenen van het resultaat

Definitieve proef- en saldibalans

Opstellen van de jaarrekening (balans, resultatenrekening, sociale balans en toelichting)


Hoe?

1 Het begrip journaal omschrijven.

1 Studeer je kernleerstof. Gebruik het woord ‘chronologisch’.

2 Eenvoudige verrichtingen in het journaal registreren.

2 Bekijk de voorbeelden en los de vragen op. 3 Studeer je kernleerstof en herhaal de oefeningen. Voor extra oefeningen raadpleeg www.optimumsite.be.

Sleutelwoorden: Journaal of dagboek Journaalpost Journaliseren Transporteren

114


6 De proef- en saldibalans Wat zul je leren? • • • • •

Het begrip proef- en saldibalans omschrijven. De noodzaak van het opstellen van een proef- en saldibalans verduidelijken. Uitgaande van het grootboek de proef- en saldibalans opstellen. Uitgaande van de saldibalans de eindbalans afleiden. Een monografie maken (herhalingsoefening).

Info en analyse Zoek op wat volgende spreekwoorden betekenen: • Er is een kink in de kabel. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Het zekere voor het onzekere nemen. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Vertrouwen is goed, controle is beter. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Dat is niet in de haak. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Controle is de moeder van de zekerheid. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Waarop legt men in deze spreekwoorden de nadruk?

_________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 6 DE PROEF- EN SALDIBALANS

115

1 Algemeen Ook in de boekhouding is het belangrijk dat er geen fouten voorkomen, daarom is regelmatige controle ook noodzakelijk! Wanneer zal deze controle gebeuren? We gaan even naar het overzicht. Beginbalans

Openen van het grootboek en journaal

Boeken van de dagelijkse verrichtingen in het journaal en grootboek

Tussentijdse controle door proef- en saldibalans

Eindejaarverrichtingen

Berekenen van het resultaat

Definitieve proef- en saldibalans

Opstellen van de jaarrekening (balans, resultatenrekening, sociale balans en toelichting) Niet wachten tot het einde van het jaar dus want dan moet je ‘een speld in een hooiberg zoeken’. Wat zou dit betekenen? ___________________________________________________________________________________________________

2

Controle

Om te vermijden dat je op het einde van het boekjaar tot de vaststelling komt dat de eindbalans niet juist is, worden er ter controle een tussentijdse proefbalans en een voorlopige saldibalans opgemaakt. Hoe gebeurt dit? Optie 1: Werkwijze zie optimumsite: powerpointvoorsteling ‘proef- en saldibalans power’ Optie 2: Werkwijze bespreken aan de hand van onderstaand voorbeeld Vooraleer de rekeningen te salderen en de eindbalans op te stellen, ga je een controle maken via een tussenstap: de proef- en saldibalans.

116


Voorbeeld D

10000 Geplaatst kapitaal C 21 080,00

D

24000 Meubilair 1 000,00 2 500,00 1 500,00

D

D

C

D

40000 Handelsdebiteuren C 1 000,00 100,00 800,00 250,00

D

D

55000 Bank 10 000,00 200,00 800,00

C 500,00

D

23200 Uitrusting 2 000,00 400,00

C 500,00

34000 Aanschaffingswaarde handelsgoederen 4 000,00

C

44000 Leveranciers C 200,00 2 000,00 600,00 500,00 400,00 57000 Kas 300,00 50,00

C 20,00

Voer volgende stappen uit: • Bereken voor elke rekening het debet- en het credittotaal (in potlood eronder schrijven). • Op een proefbalans vermeld je het debet- en credittotaal van elke rekening. Nr.

Rekening

10000

Kapitaal

23200

Uitrusting

24000

Meubilair

34000

Handelsgoederen

40000

Handelsdebiteuren

44000

Leveranciers

55000

Bank

57000

Kas

Proefbalans D

Saldibalans C

D

C

• Je maakt de som van alle debettotalen en de som van alle credittotalen. • Beide totalen zullen gelijk zijn indien je juist hebt gewerkt. Onderstreep ze dubbel. (controleer, indien het niet klopt is er een fout, zoek ze eerst voor je verder werkt) • Deze totalen moeten bovendien ook overeenstemmen met het totaal van je journaal. • De saldibalans wordt opgesteld aan de hand van het saldo van iedere rekening. Hoe bereken je nu weer een saldo? THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 6 DE PROEF- EN SALDIBALANS

___________________________________________________________________________

117

• Bereken de totalen van de 2 kolommen. Is het totaal van de debetsaldi gelijk aan het totaal van de creditsaldi, dan is de saldibalans in evenwicht. Is de proef- en saldibalans in evenwicht: De volledige proef- en saldibalans vind je na ‘te kennen’. Controleer en verbeter indien nodig je fouten.

3 De proef- en saldibalans klopt niet! Er kunnen vergissingen ontstaan zijn bij het boeken van gegevens. Zo kun je foute bedragen boeken, bedragen vergeten te boeken, debiteren in plaats van crediteren. Om deze fouten op te sporen, ga je stap voor stap alle verrichten nakijken en achter elke juist geboekte verrichting zet je een herkenningsteken (bv. een 9). Je beseft natuurlijk dat dit een tijdrovend en vervelend werkje is. Dus werk vanaf het begin geconcentreerd en netjes! Dat zal je achteraf veel werk besparen. Enkele tips: Totaal journaal = debettotaal van de proefbalans ≠ credittotaal van de proefbalans is kleiner ⇒ Er ontbreekt een bedrag op de c-zijde van een rekening(en) Totaal journaal = credittotaal van de proefbalans ≠ debettotaal van de proefbalans is keiner ⇒ Er ontbreekt een bedrag op de d-zijde van een rekening(en) Zijn de d- en c-totalen van de proefbalans kleiner dan het journaaltotaal ⇒ Er ontbreken bedrag op de d- en c-zijde van de rekening(en) De proefbalans klopt (is in evenwicht) maar de saldibalans is niet in evenwicht ⇒ Een saldo (saldi) is (zijn) verkeerd berekend.

118


Oefeningen 1 Bart, eigenaar van drankenhandel ‘de dorstlesser’ stelt ons volgende gegevens ter beschikking: Rek. nr.

Naam van de rekening

Proefbalans D-totaal

Saldibalans

C-totaal

10000

Kapitaal

300 000,00

17300

Kredietinstellingen

160 000,00

22100

Gebouwen

300 000,00

23200

Uitrusting

50 000,00

24000

Meubilair

15 000,00

24100

Rollend materieel

28 000,00

34000

Handelsgoederen

33 000,00

40000

Handelsdebiteuren

210 000,00

41100

Btw op aankopen

35 000,00

44000

Leveranciers

45110

Btw op verkopen

55000

Bank

250 000,00

185 000,00

57000

Kas

35 000,00

24 000,00

Debetsaldo

Creditsaldo

180 000,00 185 000,00

120 000,00

42 000,00

Bereken het totaal van de debet- en de creditkolom van de proefbalans. Zijn de totalen gelijk? Ja/Neen Betekent dit dat er geen fouten zijn gemaakt? Verklaar je antwoord. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Vul de saldibalans aan en bereken ook de totalen. Conclusie?

____________________________________________________________________________________________________________________

Hoeveel moet Bart nog van zijn klanten krijgen? _____________________________________________________ Hoeveel schulden heeft hij? Welke?

__________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Hoeveel geld heeft hij op de bank?

____________________________________________________________________________

We komen hier ook 2 nieuwe rekeningen tegen. Welke?

________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

In de lessen handelseconomie leerde je immers dat er bij aan- en verkopen, steeds btw wordt aangerekend. We zullen deze rekeninge pas later dit schooljaar gaan gebruiken. THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 6 DE PROEF- EN SALDIBALANS

119

2 Maak telkens de juiste keuze. Welke van deze rekeningen kan geen debetsaldo vertonen? Kas Handelsdebiteuren Leveranciers Bank Welke uitspraak is fout? Actiefrekeningen worden gecrediteerd voor een vermindeirng van bezit, passiefrekeningen voor een vermeerdering van schuld. Bij elke boeking op de rekeningen moet voor evenveel worden gecrediteerd als gedebiteerd. Actiefrekeningen hebben meestal een debetsaldo, passiefrekeningen meestal een creditsaldo. Bij het salderen van de rekeningen begint men altijd aan de zijde met het grootst aantal verrichtingen. Als we een bedrag op een rekening debiteren en een andere rekening vergeten te crediteren, dan blijkt die fout eerst uit de saldibalans de eindbalans de proefbalans geen van de drie Welk van deze rekeningen kan een creditsaldo vertonen? Handelsgoederen Kas Bank Handelsdebiteuren Als we de rekening ‘Kas’ voor een bepaald bedrag debiteren i.p.v. de rekening ‘Bank’, dan blijkt die fout eerst uit de saldibalans de eindbalans de proefbalans geen van de drie

Te kennen! Om te vermijden dat je op het einde van het boekjaar tot de vaststelling komt dat de eindbalans niet juist is, worden eer ter controle een tussentijdse proefbalans en voorlopige saldibalans opgemaakt. Nr.

120

Rekening

Proefbalans D

Saldibalans C

D

C


• • • •

Bereken voor elke rekening het debet- en het credittotaal. Op een proefbalans vermeld je het debet- en credittotaal van elke rekening. Je maakt de som van alle debettotalen en de som van alle credittotalen. Beide totalen zullen gelijk zijn indien je juist hebt gewerkt. Onderstreep ze dubbel. • Deze totalen moeten bovendien ook overeenstemmen met het totaal van je journaal. • De saldibalans wordt opgesteld aan de hand van het saldo van iedere rekening. • Bereken de totalen van de 2 kolommen. • Is het totaal van de debetsaldi gelijk aan het totaal van de creditsaldi, dan is de saldibalans in evenwicht.

Oplossing van het voorbeeld bij de aanvang van dit hoofdstuk. Nr.

Proefbalans

Rekening

D

Saldibalans C

D

C

10000

Kapitaal

21 080,00

21 080,00

23200

Uitrusting

2 400,00

24000

Meubilair

5 000,00

5 000,00

34000

Handelsgoederen

4 000,00

4 000,00

40000

Handelsdebiteuren

1 800,00

350,00

44000

Leveranciers

800,00

2 900,00

55000

Bank

11 000,00

500,00

10 500,00

57000

Kas

350,00

20,00

330,00

25 350,00

25 350,00

23 180,00

500,00

1 900,00

1 450,00 2 100,00

23 180,00

3 Plaats de verschillende fasen van het boekjaar in de juiste volgorde: 1

2

A Tussentijdse controle door proef- en saldibalans

3

B Boeken van de dagelijkse verrichten en in het journaal en grootboek

4

5

6

7

8

D Opstellen van de jaarrekening C Openen van het grootboek en journaal

F Beginbalans

E Berekenen van het resultaat

H Definitieve proef- en saldibalans G Eindejaarverrichtingen


121

4 Indien je over een computer beschikt en een beetje thuis bent in Excel mag je deze oefening ook met de computer maken! Rek. nr.

Naam van de rekening

Proefbalans D-totaal

Voorlopige saldibalans

C-totaal

Debetsaldo

Creditsaldo

200 000,00

10000

Kapitaal

17300

Kredietinstellingen

22100

Gebouwen

220 000,00

23200

Uitrusting

40 000,00

24000

Meubilair

15 000,00

24100

Rollend materieel

28 000,00

34000

Handelsgoederen

3 000,00

40000

Handelsdebiteuren

110 000,00

100 000,00

44000

Leveranciers

120 000,00

185 000,00

55000

Bank

210 000,00

185 000,00

57000

Kas

35 000,00

24 000,00

85 000,00 2 000,00

Bereken het totaal van de debet- en de creditkolom van de proefbalans. Vul de saldibalans aan en bereken ook de totalen. Klopt de proef- en saldibalans volgens jou? Hoe heb je dat gecontroleerd? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Hoeveel moet de handelaar nog van zijn klanten krijgen?

_____________________________________

Hoeveel schulden heeft hij aan leveranciers? ___________________________________________________________ Over welke vaste middelen beschikt de onderneming? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Totale waarde?

_____________________________________________________________________________________________________________

Hoeveel geld is er op de bank? en in kas?

122

___________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________


Maak aan hand van deze proef- en saldibalans nu de eindbalans op. A

Eindbalans

P


Hoe?

1 Het begrip proef- en saldibalans omschrijven.

1 Studeer je kernleerstof. Zie ‘te kennen’.

2 De noodzaak van het opstellen van een proef- en saldibalans verduidelijken.

2 Bekijk de voorbeelden en los de vragen op.

3 Uitgaande van het grootboek de proef- en saldibalans opstellen.

3 Studeer je kernleerstof en herhaal de oefeningen.

4 Uitgaande van de saldibalans de eindbalans afleiden. Voor extra oefeningen raadpleeg www.optimumwebsite.be.

Sleutelwoorden: Proefbalans Saldibalans Extra voor site Oefeningen: zie hoofdstuk rekeningen, maar maak nu de proef- en saldibalans


123

Herhalingsopgave (monografie) 1 Stel aan de hand van de volgende gegevens de inventaris op van boetiek Brabo. • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • •

Winkelpand in eigendom, Bruul 15, Mechelen Bestelwagen Renault jaarlijkse huurwaarde: 15 winkelrekken Novo 300,00 EUR/stuk 2 toonbanken Novo 895,00 EUR/stuk 3 winkelkasten Novo 520,00 EUR/stuk 2 bureautafels Tempo 425,00 EUR/stuk 1 bureaustoel Tempo 75,00 EUR 1 computertafel Tempo 475,00 EUR 1 computer IBM 2 985,00 EUR 45 broeken Gents 14,50 EUR/stuk 30 truien Gents 21,00 EUR/stuk 20 hemden Hero 13,00 EUR/stuk 85 polohemden Hero 10,00 EUR/stuk nog te ontvangen facturen: Maes 1 250,00 EUR Janssens 2 365,00 EUR nog te betalen facturen: Vervloet 1 425,00 EUR Tempo 2 117,00 EUR Novo 1 369,00 EUR Argenta: zichtrekening hypotheeklening 10 jaar Fortis: zichtrekening Bank van de Post: zichtrekening In kas na telling: wisselgeld In safe na telling Eigen inbreng?

250 000,00 EUR 12 000,00 EUR

12 758,00 EUR 50 000,00 EUR 22 500,00 EUR 24 850,00 EUR 2 555,00 EUR 9 245,00 EUR

2 Stel aan de hand van de inventaris een gerubriceerde balans op. 3 Boek de beginbalans en onderstaande verrichtingen in het journaal en op de rekeningen. 01-04 01-07 01-12 01-14 01-17 01-21 01-22 01-27 01-29 01-30 02-04 02-05 02-10 02-12

124

AF1 AF2 BA1 PA1 ICN1 AF3 BA2 PA2 KA1 BA3 AF4 PA3 BA4 AF5 KA2

Computertafel 685,00 EUR, Brems bvba. Fotokopieerapparaat 1 258,00 EUR, Somers bvba. Betaling AF1. Voorschot AF2: 125,00 EUR. Lichte beschadiging fotokopieerapparaat 100,00 EUR, Somers bvba. Passpiegels: 725,00 EUR, Deco nv. Betaling Maes (zie inventaris). Betaling Somers bvba. Tempo (zie inventaris) werd betaald. Afbetaling lening 825,00 EUR. Bureaustoel Tempo 86,00 EUR. Voorschot AF4: 25,00 EUR. Betaling AF3. Bestelwagen Citroën Kangoo 13 850,00 EUR, Garage Lemmens nv. Voorschot AF5 1 500,00 EUR.


Inventaris op:


125

126



127

128



129

130


4 Stel nu proef- en saldibalans op. Nr.

Rekening

Proefbalans D

Saldibalans C

D

C

5 Saldeer de rekeningen en stel de eindbalans op.


131

7 Resultatenrekeningen Wat zul je leren? • Het begrip resultaat omschrijven • Het resultaat berekenen (eenvoudig) • De verschillende resultaten (bedrijfsresultaat, resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening, resultaat voor belastingen, resultaat van het boekjaar) afleiden uit de resultaatberekening • Het begrip resultatenrekening omschrijven • De resultaten groeperen volgens hun aard (bedrijfsresultaten, financiële en uitzonderlijke resultaten en belastingen op het resultaat) • De boekingregels voor resultatenrekeningen afleiden uit de werking van de rekening Kapitaal • Het boekhoudalgoritme gebruiken bij boekhoudkundige verrichtingen • De resultatenrekeningen situeren in het MAR

1 Winst en/of verlies

Info en analyse De laatstejaars willen een fuif inrichten om de laatste 100 dagen te vieren. De klas wordt verdeeld in groepjes van maximaal vier leerlingen per groep. Deel 1 In elke groep worden volgende taken verdeeld: een verslaggever (degene die achteraf de resultaten van de groep voorleest of op het bord noteert), een groepsleider, een secretaris (degene die de antwoorden noteert). Elke groep zoekt antwoorden op volgende vragen: • Welke praktische zaken moeten er allemaal gebeuren? (zaal, drank ...) • Welke kosten zullen er gemaakt worden? • Welke inkomsten? • Kosten en opbrengsten vergelijken. Conclusie. Verslaggeving en synthese. Deel 2 Praktische uitwerking (in de klas, of als gezamenlijk project verder thuis) De groepen kunnen bijvoorbeeld: • een affiche, flyers of een advertentie ontwerpen • prijslijstje (drank), inkomkaart maken • een brief opstellen (aanvraag gemeente, huur zaal, sabam) • de planning en timing opstellen voor de hele organisatie (wie regelt wat, toog, inkom, bestellingen …) Deel 3 Voor het vergelijken van de kosten en opbrengsten en het berekenen van het resultaat wordt uitgegaan van concrete cijfers van een vorig schooljaar. De laatstejaars van vorig jaar gaven ons volgend lijstje: De zaal kunnen we gratis gebruiken op school, op voorwaarde dat we achteraf alles 132

THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 7 RESULTATENREKENINGEN

volledig opruimden. (Het is een hele karwei, maar ergens een zaal huren is veel te duur). Dj (een oud-leerling) + gebruik muziekinstallatie: 85,00 EUR. Inkomkaarten + affiches (zelf gemaakt + gekopieerd): 50,00 EUR. Brouwer: 369,00 EUR Chips, nootjes, kaas (ticket supermarkt) 39,25 EUR. Aankoop aperitief en fruitsap 98,00 EUR. Voorverkoop inkomkaarten: 35,00 EUR (laatstejaars zelf kwamen gratis). Verkoop inkomkaarten op de avond zelf 80,00 EUR. Ontvangsten aan drank 762,00 EUR. Nog voor 98,25 EUR drank teruggenomen door de brouwer. Vul bovenstaande cijfers in deze tabel in Kosten

Opbrengsten

Uitgaven voor:

Ontvangsten van:

Vergelijk kosten en opbrengsten. Berekening:

________________________________________________________________________________________________________________________________

Conclusie: was de fuif achteraf een financieel succes? Ja/Neen Waarom?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

Ga nu terug kijken naar jullie planning (instap en verslag) en vergelijk. Klassengesprek. En nu naar de boekhouding … De verdeler van schoenen en sportkledij Brantano heeft over 2006 een nettowinst gehaald van 29,2 miljoen euro, tegenover 10,5 miljoen euro in 2005. Dat resultaat is wel positief beïnvloed door 29,1 miljoen euro uit de verkoop van vastgoed.

Kinepolis haalt 80 procent meer nettowinst in 2006 Ticketverkoop (61 %) en drank en versnaperingen (21 %) zijn de voornaamste inkomstenbronnen. Beide onderdelen gingen er in 2006 op vooruit door een stijging van de verkoopprijzen in 2006.


Pinguin, gespecialiseerd in diepvriesgroenten, boekte in het eerste halfjaar van het gebroken boekjaar 2006/07 een nettowinst van 4,7 miljoen euro tegenover een verlies van 0,3 miljoen een jaar eerder. Het eerste halfjaar loopt van juli tot december, door seizoensomstandigheden steeds de beste periode voor het bedrijf. De herstructureringen (lagere personeelskosten) wierpen duidelijk vruchten af maar ook de marktomstandigheden verbeterden aanzienlijk.

133

Volkswagen verdubbelt nettowinst Volkswagen, de grootste autoproducent van Europa, heeft in 2006 meer dan dubbel zoveel nettowinst geboekt als het jaar ervoor dankzij goede verkopen bij zijn merken Audi en Skoda en dankzij kostenbesparende maatregelen. VW boekte ook uitzonderlijke opbrengsten uit de verkoop van zijn autoverhuurdochter Europcar. Volkswagen kondigde vorig jaar een herstructurering aan bij zijn fabriek in Vorst. Die wordt op termijn een Audifabriek, met werk voor 2 200 mensen en een jaarproductie van 100 000 voertuigen. Voorwaarde is wel dat de arbeidskosten met 20 procent naar beneden gaan, onder meer via het verlengen van de arbeidstijd. Onderhandelingen daarover tussen directie en vakbonden zijn lopende. Lees aandachtig deze krantenartikels.

Spector boekte in 2006 een nettoverlies van 8,6 miljoen euro tegenover een verlies van 17 miljoen euro een jaar eerder. De recurrente bedrijfswinst bedroeg net geen 6 miljoen euro, een pak minder dan de prognose. Doordat de niet-recurrente operationele kosten opliepen tot 3,8 miljoen euro bedroeg de effectieve bedrijfswinst 2,1 miljoen euro. Door de hoge intresten op uitstaande schulden en een bijkomende waardevermindering op een vordering op Fotoinvest bedroegen de financiële lasten 3,6 miljoen euro. Daarbovenop komt nog een verlies van 5,6 miljoen euro uit nietvoortgezette activiteiten.

Wat wordt er in verteld? Markeer in elk artikel enkele trefwoorden met een stift. Vat kort de inhoud samen (kan mondeling of schriftelijk gebeuren). _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

In bovenstaande artikels is er sprake van winst of verlies, kosten en opbrengsten. • Als de opbrengsten > de kosten is er sprake van __________________________________________________________ • Als de kosten > de opbrengsten is er sprake van __________________________________________________________ • Opmerking: als de kosten = de opbrengsten is er sprake van ‘break-even’ Welke bedrijven boekten in 2006 winst? (zie krantenartikels) Naam van het bedrijf

Verklaring van het positieve resultaat

Welke bedrijven boekten in 2006 verlies? (zie krantenartikels) Naam van het bedrijf

Verklaring van het positieve resultaat

Wat is het hoofddoel van elke onderneming?

134

_______________________________________________________________________


Om die winst te kunnen realiseren, moeten er eerst kosten gemaakt worden. Zoek daarvan 5 voorbeelden. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 Kosten en opbrengsten Het resultaat van de onderneming doet het eigen vermogen toenemen/afnemen (bij winst) of toenemen/afnemen (bij verlies). De kosten en opbrengsten worden echter niet op de rekening Geplaatst kapitaal geboekt, immers geïnteresseerden in de boekhouding zouden dan geen duidelijk beeld meer krijgen van de middelen die de ondernemer permanent in de zaak bracht. In de MAR zijn hiervoor een hele reeks kosten- en opbrengstenrekeningen voorzien. Zoek op in welke klasse ze terug te vinden zijn. Kostenrekeningen vinden we in klasse ______________ en opbrengstenrekeningen in klasse ______________

(opzoeken in MAR)

Kosten en opbrengstenrekeningen zijn beheersrekeningen. Ze zijn enkel van nut om het resultaat te bepalen en komen niet voor op de balans. Kosten en opbrengstenrekeningen volgen dezelfde boekingsregels als de rekening Kapitaal. (kan je uitleggen waarom?) D 6 ___________ Kostenrekeningen C Kostenvermeerdering Kostenvermeerdering + –

D 7 ___________ Opbrengstenrekeningen C OpbrengstenOpbrengstenvermindering vermeerdering – + CS°

DS°

Oefeningen 1 Zou je volgende verrichtingen boeken op een kostenrekening (K) of op een opbrengstenrekening (O)? Langs welke zijde van de rekening zal de verrichting opgetekend worden, langs de debetzijde of langs de creditzijde (D of C)? Zet kruisjes in de juiste kolommen. Verrichtingen Lonen van de arbeiders worden betaald. Aankoop van handelsgoederen. Intrest ontvangen van de spaarrekening. Telefoonrekening wordt betaald. Computer wordt gestolen. Bankkosten op zichtrekening wordt betaald. Er is 20,00 EUR teveel in kas. Verkoop van handelsgoederen. Een klant stuurt een deel van de goederen terug wegens fabricagefout. De verkoop van oude kantoormeubelen bracht meer op dan verwacht. THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 7 RESULTATENREKENINGEN

K

O

D

C

135

2 Denk na over de verrichtingen van Multi Media Store en vul de kolommen in. Verrichtingen

K/O

+/–

D/C

Verkoop van handelsgoederen aan Datex bvba. Aankoop van postzegels. Intrest wordt betaald op de lening bij KBC. Brandverzekering wordt betaald aan Ethias. Een prijs gewonnen voor beste onderneming van het jaar. Klant Datex bvba stuurt 1/5 van de goederen terug wegens beschadiging. Er is 10,00 EUR te weinig in kas. Aankoop van handelsgoederen bij Mediaglobe nv. Intrest wordt ontvangen van belegging. De verkoop van oude bestelwagen bracht minder op dan verwacht.

3 Resultaten De krantenknipsels leren ons dat verschillende kosten en opbrengsten het uiteindelijk behaalde resultaat beinvloeden. Het ondernemingsresultaat bestaat uit: • het bedrijfsresultaat • het financieel resultaat • het uitzonderlijk resultaat Vul bij onderstaande omschrijvingen het juiste resultaat in. Voor de voorbeelden kun je ook de tabel bij de oefening opnieuw bekijken of de krantenartikels. • Het ________________________________________________________________________________ wordt gevormd door kosten en opbrengsten die rechtstreeks het gevolg zijn van de ‘bedrijvigheid’ van de onderneming zoals het aankopen en verkopen van handelsgoederen of diensten. Zoek nog twee voorbeelden:

_______________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Het ________________________________________________________________________________ wordt gevormd door financiële kosten en opbrengsten. Voorbeelden zijn betaalde intresten (bij lening) en (zoek 1 voorbeeld). ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Het ________________________________________________________________________________ wordt gevormd door kosten en opbrengsten die niet regelmatig voorkomen (niet te voorzien zijn) zoals (zoek twee voorbeelden). ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

136


Over welk onderdeel van het ondernemingsresultaat gaat het hier? Plaats een kruisje in de juiste kolom. Kies uit: bedrijfskosten (BK), bedrijfsopbrengsten (BO), financiële kosten (FK), financiele opbrengsten (FO), uitzonderlijke kosten (UK) of uitzonderlijke opbrengsten (UO). Verrichtingen

BK

BO

FK

FO

UK

UO

De verkoop van handelsgoederen. Winkeldiefstal: er zijn goederen gestolen. De handelshuur voor winkelruimte. Intrest op de hypotheeklening. Tekort in de kas. Winst op de verkoop van oude machine (niet verwacht). Elektriciteitsrekening. Aankopen van handelsgoederen. Stormschade: verzekering betaalt niet alles terug. Intrest op de spaarrekening.

Berekenen van het resultaat Bereken met de onderstaande gegevens het resultaat van het boekjaar (voor belastingen) Bereken eerst het totaal van de kosten en van de opbrengsten. Maak daarna het verschil. Kosten in EUR Bedrijfskosten

Opbrengsten in EUR 9 825,45

Bedrijfsopbrengsten

12 468,93

Financiële kosten

198,22

Financiële opbrengsten

38,65

Uitzonderlijke kosten

462,57

Uitzonderlijke opbrengsten

13,48

TOTAAL

TOTAAL

Ondernemingsresultaat

–

=

Winst of Verlies

Zelfde opgave. Kosten in EUR Bedrijfskosten

Opbrengsten in EUR 12 825,45

Bedrijfsopbrengsten

13 665,91

Financiële kosten

598,22


69,25


362,19


13,48

TOTAAL

TOTAAL

Ondernemingsresultaat

–

=

Winst of Verlies

Elke ondernemer streeft ernaar om winst/verlies (maak je keuze) te maken. Als je in dienstverband werkt, wordt er bij elke loonuitkering een deel van je loon afgehouden voor RSZ en ________________________________________________ m.a.w. je betaalt belastingen op THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 7 RESULTATENREKENINGEN

137

je inkomen. De ondernemer zal op zijn inkomen (winst) ook belastingen moeten betalen. Voorbeeld Van een onderneming zijn de volgende gegevens gekend: bedrijfskosten 65 000,00 EUR; financiële opbrengsten 3 000,00 EUR; bedrijfsopbrengsten 100 000,00 EUR; financiële kosten 12 000,00 EUR; uitzonderlijke kosten 1 000,00 EUR. Aanslagvoet belastingen 24,99 %. Bereken het resultaat van het boekjaar. Bedrijfsopbrengsten –

Bedrijfskosten

=

Bedrijfsresultaat

+


–

Financiële kosten

=

Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening

+


–


=

Resultaat van het boekjaar voor belastingen

–

Belastingen

=

Resultaat van het boekjaar Besluit: er is _________________________________________________________ winst/verlies (maak je keuze).

Oefening Van een onderneming zijn de volgende gegevens gekend: bedrijfskosten 60 000,00 EUR; financiële opbrengsten 600,00 EUR; bedrijfsopbrengsten 70 000,00 EUR; financiële kosten 9 900,00 EUR; uitzonderlijke opbrengsten 500,00 EUR; uitzonderlijke kosten 3900,00 EUR. Aanslagvoet belastingen 24,99 %. Bereken het resultaat van het boekjaar. Bedrijfsopbrengsten –

Bedrijfskosten

=

Bedrijfsresultaat

+


–

Financiële kosten

=

Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening

+


–


=

Resultaat van het boekjaar voor belastingen

–

Belastingen

=

Resultaat van het boekjaar Besluit: er is _________________________________________________________ winst/verlies (maak je keuze).

138


Kernleerstof Het hoofddoel van elke onderneming is winst maken. Het resultaat van de onderneming bekom je door de kosten en de opbrengsten te vergelijken. Als de opbrengsten > de kosten is er sprake van winst. Als de kosten > de opbrengsten is er sprake van verlies. Kosten- en opbrengstenrekeningen zijn beheersrekeningen. Ze worden enkel gebruikt om het resultaat te kunnen bepalen en komen niet voor op de balans . Ze hebben dezelfde boekingregels als kapitaal. C D 6 ___________ Kostenrekeningen Kostenvermeerdering Kostenvermeerdering + –

D 7 ___________ Opbrengstenrekeningen C OpbrengstenOpbrengstenvermindering vermeerdering – + CS°

DS° Het ondernemingsresultaat bestaat uit: • het bedrijfsresultaat; • het financieel resultaat; • het uitzonderlijk resultaat.

Het bedrijfsresultaat wordt gevormd door kosten en opbrengsten die rechtstreeks het gevolg zijn van de ‘bedrijvigheid’ van de onderneming zoals het aan- en verkopen van handelsgoederen. Het financieel resultaat wordt gevormd door financiële kosten en opbrengsten (bv.betaalde en ontvangen intresten). Het uitzonderlijk resultaat wordt gevormd door kosten en opbrengsten die niet regelmatig voorkomen (niet te voorzien zijn). Tenslotte moeten er ook nog belastingen op het resultaat betaald worden (bij winst). Na aftrek van deze belastingen bekomt met het resultaat van het boekjaar. De resultatenrekening is een overzichtelijk schema waarin de samenstelling van het ondernemingsresultaat wordt weergegeven De wet bepaalt ook hoe de resultatenrekening moet worden opgemaakt: RESULTATENREKENING KOSTEN

OPBRENGSTEN

Bedrijfskosten

Bedrijfsopbrengsten

A Handelsgoederen B Diensten en diverse goederen C Bezoldigingen… D Afschrijvingen E Andere bedrijfskosten

Omzet

Financiële kosten




Andere bedrijfsopbrengsten

Totaal van de kosten Winst

Totaal van de opbrengsten Verlies

Of staffelvorm. THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 7 RESULTATENREKENINGEN

139

Oefeningen 1 Zoek in de krant of op internet twee recente krantenartikels waarin je kunt lezen of het bedrijf winst of verlies geboekt heeft. Markeer hierin de trefwoorden of alinea waaruit blijkt of het om een positief of negatief resultaat gaat. Kun je ook de verklaring hiervan terugvinden? 2 Vul de tabel verder aan. Gaat het over een actief- of passiefrekening, een kosten- of opbrengstenrekening? Zal de rekening gedebiteerd of gecrediteerd worden? Rekening De verkoop van handelsgoederen De aankoop van computers Lonen voor het personeel Leveranciers Voorraad handelsgoederen Huur magazijn Hypothecaire lening Kapitaal De aankoop van handelsgoederen Geld in kas Intrest op spaarrekening Reclame en advertenties Privéauto Gebouw Vordering op klant

A/P/K/O

D/C

3 Van boetiek Style ontvingen we volgende informatie: Aankoop kleding 95 000,00 EUR; betaalde intresten 550,00 EUR; elektriciteit 3 000,00 EUR, na telling zat er 50,00 EUR te veel in kas; huur winkel 6 500,00 EUR; lonen personeel 19 500,00 EUR; verkopen handelsgoederen 180 000,00 EUR, betalingskorting van leveranciers 950,00 EUR; stormschade die niet vergoed wordt door de verzekeringsmaatschappij 65 000,00 EUR; publiciteit 1 200,00 EUR. Zet de kosten of opbrengsten op de juiste plaats in de resultatenrekening en bereken daarna het resultaat. RESULTATENREKENING KOSTEN

OPBRENGSTEN

Bedrijfskosten

Bedrijfsopbrengsten

A Handelsgoederen B Diensten en diverse goederen C Bezoldigingen,… D Afschrijvingen

Omzet

Financiële kosten




Andere bedrijfsopbrengsten

Totaal van de kosten Winst

140

Totaal van de opbrengsten Verlies


Hoe zou je ervoor kunnen zorgen dat deze onderneming meer winst maakt? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________


Hoe?

1 Het begrip resultaat omschrijven.

1 Studeer je kernleerstof .

2 Het resultaat berekenen (eenvoudig).

2 Bekijk de voorbeelden en los de vragen op.

3 De verschillende resultaten afleiden uit de resultaatberekening.


4 Het begrip resultatenrekening omschrijven.

Voor extra oefeningen raadpleeg www.optimumsite.be

5 De resultaten groeperen volgens hun aard. 6 De boekingregels voor resultatenrekeningen afleiden uit de werking van de rekening kapitaal. 7 Het boekhoudalgoritme gebruiken bij boekhoudkundige verrichtingen. 8 De resultatenrekeningen situeren in het MAR.

Sleutelwoorden: Resultaat: winst, verlies, break-even Kosten en opbrengsten Resultatenrekening Bedrijfsresultaat Financieel resultaat Uitzonderlijk resultaat Resultaat van het boekjaar

THEMA 3: DUBBE UBBEL EL BO BOEKHOUDEN B EKHOUDEN | 7 RESULTATENREKENINGEN

141 14 1 41

8 De btw-rekeningen Wat zul je leren? • • • • •

Het begrip btw omschrijven. De voornaamste btw-tarieven kennen. Een aankoopfactuur en een inkomende creditnota in de boekhouding verwerken. Een verkoopfactuur en een uitgaande creditnota in de boekhouding verwerken. Een factuur met een creditnota verrekenen.

Info en analyse De btw is een belasting volledig door de consument gedragen, geïnd door de handelaar en bestemd voor de btw-administratie.

12 %

21 %

6%

De voornaamste btw-tarieven zijn:

_______________________________

(o.a. voeding)

_______________________________

(o.a. betaaltelevisie)

_______________________________

(o.a. brommers)

Daarnaast kennen we nog o.a. het 0 %-tarief (bijvoorbeeld een doktersbezoek).

142

THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 8 DE BTW-REKENINGEN

Bestelwa

ge 17 500,00 n EUR excl. 21 % btw Datex

1 Btw op aankopen Als je goederen of diensten aankoopt, betaal je niet ennkel de prijs van de goederen (diensten) maar ook de btw. Een handelaar mag de btw die hij betaalde bij aankoopen voor zijn zaak terugvorderen (terugvragen). Hij heeft dus een vordering t.o.v. de overheid. Vorderingen vind je terug in Klasse 4. Je gebruikt reke-ning 41110 Btw op aankopen.

Je ontvangt onderstaande factuur van Autospeed. Bekijk ze aandachtig. Autospeed bvba Zwaardstraat 202 2100 DEURNE Tel. 03 336 85 05 Fax 03 336 86 06 E-mail [email protected] ING 310-1269855-17 IBAN BE61 3101 2698 5517 BIC BBRUBEBB ONDnr. BTW BE 0589 159 357 ______RPR Antwerpen Hoeveelheid

Factuur nr. 1 200..-02-02 Multi Media Store bvba Leliestraat 22 2100 DEURNE ONDnr. BTW BE 0256.256.968

Omschrijving Bestelwagen Peugeot Partner wit 220 D Optie gps

Totaal 17 000,00 500,00 MvH

17 500,00

21 % btw

3675,00

Totaal te betalen (in EUR)

21 175,00

Hoe verwerk je deze factuur in je boekhouding? 1 Deze aankoop boek je op de actiefrekening 24100 Rollend Materieel. De rekening wordt gedebiteerd voor _____________________________________ EUR de mvh. 2 Naast de registratie van de aankoop van rollend materieel boek je tevens je vordering van het btw-bedrag 3 675,00 EUR op de actiefrekening 41110 Btw op aankopen, op de D-zijde 3 Het totaalbedrag 21 175,00 EUR ben je verschuldigd aan je leverancier en boek je op de passiefrekening _______________________________________________________________ langs de C-zijde.


143

Bovenstaande verklaring kun je samenvatten in een boekhoudalgoritme: Document: AF1 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename rollend materieel

24100

17 500,00

A

+

D

Ontstaan vordering btw

41110

3 675,00

A

+

D

Ontstaan leveranciersschuld

44000

21 175,00

P

+

C

Boek nu dit boekhoudalgoritme op de rekeningen D

24100 Rollend materieel 17 500,00

C

D

41110 Btw op aankopen

C

D

44000 Leveranciers

C

Schrijf hieronder de juiste journaalpost.

Kernleerstof Boekingsregel


D

41110 Btw op aankopen +

D AW

55000 Bank

C

A.- rekening

D

C –

44000 Leveranciers

C

D 2_______ Vaste Activa C

D 41110 Btw op aankopen C

Aankoop vaste activa Betaling 144


2 Inkomende creditnota vaste activa Bij de levering stellen we vast dat het gps-apparaat ontbreekt. Hoe los je dit probleem op? De garagist kan alsnog het gps-apparaat installeren. Je kiest echter voor een andere oplossing: er wordt overeengekomen dat de garagist een creditnota opstelt. Autospeed bvba Zwaardstraat 202 2100 DEURNE Tel. 03 336 85 05 Fax 03 336 86 06 E-mail [email protected] ING 310-1269855-17 IBAN BE61 3101 2698 5517 BIC BBRUBEBB ONDnr. BTW BE 0589 159 357 RPR Antwerpen Hoeveelheid

Creditnota 1 Antwerpen, 200…-02-14 Multi Media Store bvba Leliestraat 22 2100 DEURNE ONDnr. BTW BE 0256.256.968

Omschrijving Gps niet geleverd

Prijs/stuk

Opmerking:

500,00

Totaal 500,00

MvH

500,00

21 % btw

105,00

In mindering te brengen in EUR

605,00 *

* te crediteren

Hoe verwerk je deze creditnota in je boekhouding? 1 Het niet geleverde gps-apparaat betekent voor de koper een vermindering van de rekening Rollend materieel. Deze actiefrekening zal bijgevolg afnemen met 500,00 EUR (= crediteren). 2 De btw-vordering t.o.v. de btw-administratie zal eveneens afnemen. We maken gebruik van een andere subrekening 41120 ten einde het invullen van de btw-aangifte te vereenvoudigen. De rekening 41120 Btw op inkomende creditnota’s wordt gecrediteerd voor 105,00 EUR (berekend op de MvH). 3 Het bedrag van de uitstaande schulden tegenover de leverancier vermindert. De rekening 44000 Leveranciers wordt gedebiteerd voor het totaalbedrag: 605,00 EUR.


145

Bovenstaande verklaring kun je samenvatten in een boekhoudalgoritme: Document: ICN1 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Waardevermindering rollend materieel

Rollend materieel

24100

500,00

A

–

C

Vermindering vordering btw

Btw op inkomende creditnota’s

41120

105,00

A

–

C

Vermindering leveranciersschuld

Leveranciers

44 000

605,00

P

–

D

In het grootboek vind je de rekeningen: D

24100 Rollend materieel 17 500,00

C

D

44000 Leveranciers

C 21 175,00

D

41110 Btw op aankopen 3 675,00

C

D

41120 Btw op inkomende CN

C

Boek deze creditnota in kleur op de juiste rekeningen Journaliseer hieronder de creditnota.


D

146

41120 Btw op inkomende creditnota’s

41110 Btw op aankopen btw-bedrag AF

C

D

A – rekening

41120 Btw op inkomende CN Btw-bedrag ICN

C


3 De betaling van een aankoop met een inkomende creditnota Volgens bankafschrift 1 wordt de zichtrekening met 20 570,00 EUR verminderd. Verklaar waarom. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Hoe verwerk je deze betaling in je boekhouding? Document: BA1 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Vermindering bankrekening Bank

55000

20 570,00

A

–

C

Vermindering leveranciersschuld

44000

20 570,00

P

–

D

Leveranciers

Schrijf hieronder de journaalpost


147

Oefeningen 1 Stel voor de onderstaande verrichtingen een boekhoudalgoritme op. 01-05 01-07 01-07 01-09 01-25

AF1 AF2 PA2 ICN1 BA11

De aankoop van een klasseerkast 1 200,00 EUR excl. 21% btw bij Meublo. De aankoop van 10 winkelrekken 410,00 EUR/stuk excl. 21 % btw bij Decorama. De betaling van een voorschot voor AF1 250,00 EUR. Twee winkelrekken zijn niet meer leverbaar door Decorama. De schuld van Decorama wordt vereffend.

Document: Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Document: Betekenis

Document: Betekenis

Document: Betekenis

Document: Betekenis

148


2 Boek de onderstaande verrichtingen in het journaaL 01-05 01-07 01-07 01-09 01-10 01-25

AF1 AF2 PA2 ICN1 AF3 BA11

De aankoop van een toonbank voor 875,00 EUR excl. 21 % btw bij Decorama. De aankoop van drie bureaustoelen voor 110,00 EUR /stuk excl. 21 % btw bij Burotex. De betaling van een voorschot voor AF1 150,00 EUR. Eén bureaustoel wordt naar Burotex teruggestuurd wegens fabricagefout. De aankoop van een bestelwagen voor 14 250,00 EUR excl. 21 % btw bij Autospeed. De schuld van Burotex wordt vereffend.


149

3 Boek onderstaande factuur (1) en de betaling (2) in het grootboek.

Decorama nv

Factuur nr. 125 200…-02-15

Koninginnedreef 365 2300 TURNHOUT Tel. 014 21 22 23 Fax 014 22 55 66 E-mail: [email protected] ING 320-0917680-33 IBAN BE79 3200 9176 8033 BIC BBRUBEBB ONDnr. BTW BE 0236 525 753 ______RPR Antwerpen Hoeveelheid 25 2

150

Multi Media Store bvba Leliestraat 22 2100 DEURNE ONDnr. BTW BE 0256.256.968

Omschrijving Winkelrekken Deco 1000 Etalagekasten Deco 100 LU

EP 465,00 895,00

Totaal 11 625,00 1 790,00 mvh

13 415,00

21% btw

2 817,15


16 232,15

D

C

D

D

C

D

D

C

D

C

55000 Bank 24 148,30

C

C


Kernleerstof D 2 ___________ Vaste Activa C

D

AW AF

ICN

ICN


44000 Leveranciers

AF

/ (AF-ICN)

D

55000 Bank

C

D

41120 Btw op ICN

/

AF

C

C ICN

AF = aankoop vaste activa ICN = inkomende creditnota

/ = betaling AF-ICN

4 Btw op verkopen Als je goederen verkoopt of diensten levert, moet je aan je klant btw aanrekenen. De klant betaalt de verkoopprijs vermeerderd met de btw. De handelaar die de btw ontvangt, moet deze afrekenen met de btw-administratie. Hij is met andere woorden geld verschuldigd. Schulden vind je terug in Klasse 4. Je gebruikt rekening 45110 Btw op verkopen. Factuur nr.

Leliestraat 22 2100 DEURNE Tel. 03 321 11 22 Fax 03 321 11 33 E-mail: [email protected] KBC 733-1671085-96 IBAN BE65 73331 6710 8596 BIC KREDBEBB ONDnr. BTW BE 0256.256.968 RPR Antwerpen Hoeveelheid Omschrijving 20 bureaustoelen pro 2007

1

200…/02/14

Mees Bruggedreef 3 2000 ANTWERPEN ONDnr. BTW BE 0321 957 153 Prijs / stuk 150,00

Totaal 3 000,00

Kortingen


MvH

3 000,00

21 % BTW

630,00


3 630,00

151

Hoe verwerk je deze verkoop van bureaustoelen in je boekhouding? 1 Deze verkoop boek je op de actiefrekening

.

_________________________________________________________________

De rekening wordt gecrediteerd voor ____________________________________ EUR de mvh. 2 Naast de registratie van de verkoop van meubilair boek je tevens je schuld aan de btw-administratie btw-bedrag 630,00 EUR op de actiefrekening 45110 Btw op verkopen, op de C-zijde 3 Er ontstaat een vordering op je klant. Het totaalbedrag 3 630,00 EUR boek je op de actiefrekening _________________________________________________________________ langs de D-zijde.

Bovenstaande verklaring kun je samenvatten in een boekhoudalgoritme: Document: VF1 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Vermindering meubilair

Meubilair

24000

3 000,00

A

–

C

Ontstaan schuld btwadministratie

Btw op verkopen

45110

630,00

P

+

C

Ontstaan vordering handelsdebiteur

Handelsdebiteuren

40000

3 630,00

A

+

D

Boek dit boekhoudalgoritme in het grootboek. D (AW)

D

24000 Meubilair 15 000,00

45110 Btw op verkopen

C

D

40000 Handelsdebiteuren

C

C

D 45120 Btw op uitgaande creditnota’s C

Journaliseer hieronder VF1.

152




P.- rekening


C

D –

+

D 2_______ Vaste Activa C

D 40000 Handelsdebiteuren C

D

AW

55000 Bank

C

D 45110 Btw op verkopen C

Verkoop vaste activa Betaling 5 Uitgaande creditnota vast activa 02-15 UCN1 Mees stuurt 3 bureaustoelen terug. Je stelt een uitgaande creditnota op. Creditnota

Leliestraat 22 2100 DEURNE Tel. 03 321 11 22 Fax 03 321 11 33 E-mail: [email protected] KBC 733-1671085-96 IBAN BE65 7331 6710 8596 BIC KREDBEBB ONDnr. BTW BE 0256.256.968 RPR Antwerpen Hoeveelheid 3

Omschrijving bureaustoelen pro 2007

1

Antwerpen, 200(X)-02-15

Patrick Mees Mees 2000 ANTWERPEN ONDnr. BTW BE 0321.257.153 Verwijzing fact. Nr. 1 van 200..-02-14 Prijs / stuk 150

Totaal 450,00

MvH

450,00

21% BTW

94,50

In mindering te brengen (in EUR)

544,50 *

* te crediteren THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 8 DE BTW-REKENINGEN

153

Hoe verwerk je deze uitgaande creditnota naar aanleiding van een terugzending van bureaustoelen in je boekhouding? 1 De terugzending van de kantoorstoelen betekent voor ons, de verkoper, opnieuw een vermeerdering van de rekening __________________________________ __________________________________. Deze actiefrekening zal bijgevolg toenemen met 450,00 EUR (= debiteren). 2 De btw-schuld t.o.v. de btw-administratie zal eveneens afnemen. We maken gebruik van een andere subrekening 45120 ten einde het invullen van de btwaangifte te vereenvoudigen. De rekening 45120 Btw op uitgaande creditnota’s wordt gedebiteerd voor 94,50 EUR (berekend op de mvh). 3 Het bedrag van de uitstaande vordering tegenover de handelsdebiteur vermindert. De rekening 40000 Handelsdebiteuren wordt __________________________________________________________ ______________________________

voor het totaalbedrag: 544,50 EUR.

Document: UCN1 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename meubilair

Meubilair

24000

450,00

A

+

D

Vermindering schuld btw-administratie

Btw op uitgaande cn

45120

94,50

P

–

D

Vermindering vordering handelsdebiteur

Handelsdebiteuren

40000

544,50

A

–

C

Boek de UCN in kleur op de rekeningen D (AW)

D

24000 Meubilair 15 000,00

45110 Btw op verkopen 630,00

C

C (VF1)

D 40000 Handelsdebiteuren (VF1) 3 630,00

C

D 45120 Btw op uitgaandecreditnota’s C

Journaliseer hieronder UCN1.

154


Kernleerstof Boekingsregel D

45120 Btw op creditnota’s


P - rekening D

C

45120 Btw op uitgaande CN

C

Btw-bedrag UCN

Btw-bedrag VF

6 De betaling van een verkoop met een uitgaande creditnota Volgens bankafschrift 2 wordt de zichtrekening met maar 3 085,50 EUR vermeerderd. Verklaar _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Document: Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename banktegoed

Bank

55000

3 085,50

A

+

D

Vermindering vordering klant

Handelsdebiteuren

40000

3 085,50

A

–

C

Schrijf hieronder de journaalpost


155

Oefeningen 1 Stel voor de onderstaande verrichtingen een boekhoudalgoritme op 01-05 01-07 01-07 01-09 01-25

VF1 VF2 PA 2 UCN1 BA11

De verkoop van een bureautafel voor 700,00 EUR excl. 21 % btw bij Smits. De verkoop van 3 winkelrekken voor 375,00 EUR/stuk excl. 21 % btw aan Geldof bvba. De betaling van het voorschot VF1 50,00 EUR. 1 winkelrek wordt teruggestuurd wegens beschadiging door Geldof bvba. Smits betaalt zijn schuld.

Document: Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Document: Betekenis

Document: Betekenis

Document: Betekenis

Document: Betekenis

156


2 Boek de onderstaande verkoopfactuur en de betaling ervan op de juiste rekeningen. Factuur nr.

Leliestraat 22 2100 DEURNE Tel. 03 321 11 22 Fax 03 321 11 33 E-mail: [email protected] KBC 733-1671085-96 IBAN BE65 73331 6710 8596 BIC KREDBEBB ONDnr. BTW BE 0256.256.968 RPR Antwerpen Hoeveelheid Omschrijving 12 Winkelrekken

D AW

D

122

200…-02-18

F. Daems Lindeweg 30 2100 DEURNE ONDnr. BTW BE 0951 852 255 Prijs / stuk 105,00

Totaal 1 260,00

MvH

1 260,00

21 % BTW

264,60


1 524,60

23200 Uitrusting 9 800,00

C

D


C

D AW

40000 Handelsdebiteuren

55000 Bank 9 280,25

C

C

Kernleerstof D 2_______ Vaste Activa C

D 40000 Handelsdebiteuren C

AW UCN

VF

VF

UCN

- (VF-UCN)

D 45110 Btw op verkopen C VF

D

-

55000 Bank

C

D

45120 Btw op UCN

C

UCN

VF = verkoop vaste activa UCN = uitgaande creditnota

-

= betaling AF-ICN


157

Herhalingsoefeningen 1 Journaliseer de onderstaande verrichtingen 01-08 01-09 01-12 01-13

Aankoop van winkelmeubelen voor 4 050,80 EUR excl. 21 % btw bij, Decorama nv. Bouwkoop van een aanhangwagen voor 1 120,00 EUR excl.21 % btw bij Autospeed bvba. Betaling van een voorschot AF1 520,00 EUR. Terugzending van een winkelrek wegens kleurverschil 275,00 EUR exxl. 21 % btw naar Decorama nv. 01-22 VF3 Oude bureaukasten worden verkocht voor 545,55 EUR excl. 21 % btw aan Vits bvba. 01-20 AF3 Aankoop van nieuwe etalagekast voor 1 875,00 EUR excl. 21 % btw bij Bertels bvba. 01-23 BA3 Decorama wordt betaald. 01-25 UCN2 1 bureaukast wordt teruggebracht 45,00 EUR excl. 21 % btw door Vits bvba. 01-29 VF4 Verkoop van een bureaustoel voor 65,00 EUR excl. 21 % btw aan Claeys bvba. 01-30 PA1 Vits bvba betaalt.

158

AF1 AF2 BA2 ICN1


2 In een catalogus vind je onderstaande afbeelding. Kun jij de MvH. achterhalen? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Automatisch terugkeersysteem - met anti-slipdoppen - verchroomd metalen buisonderstel

Prijs: 301,29 EUR incl. 21 %btw


Hoe?

1 Het begrip btw omschrijven.


2 De voornaamste btw-tarieven opsommen en illustreren met voorbeelden.

2 Bekijk de voorbeelden. Studeer de kernleerstof: Schema’s Herhaal de oefeningen.

3 Een aan- en verkoopfactuur met een inen uitgaande creditnota in de boekhouding verwerken.

3 Bekijk de voorbeelden. Studeer de kernleerstof: Schema’s Herhaal de oefeningen. Voor extra oefeningen raadpleeg www.optimumsite.be

Sleutelwoorden: Gebruikte rekeningen 41110 41120 45110 45120

Btw Btw Btw Btw

op op op op

aankopen ICN verkopen UCN


159

9 Verrichtingen in verband met aankopen en verkopen van handelsgoederen

Wat zul je leren? • Aankopen indelen volgens hun aard. • Een factuur invullen (zie ook handelseconomie). • Een factuurberekening maken: met btw, handelskorting, aankoopkosten, waarborg verpakking en financiële korting (zie ook handelseconomie). • Een creditnota invullen(zie ook handelseconomie). • De berekening van een creditnota maken. • Een aankoopfactuur van handelsgoederen boekhoudkundig verwerken: met btw, handelskorting, aankoopkosten, waarborg verpakking en financiële korting. • Een inkomende creditnota boekhoudkundig verwerken. • De betaling van aankoopfacturen (incl. creditnota’s) boekhoudkundig verwerken. • Een verkoopfactuur van handelsgoederen boekhoudkundig verwerken: met btw, handelskorting, verkoopkosten, waarborg verpakking en financiële korting. • Een uitgaande creditnota boekhoudkundig verwerken. • De inning van verkoopfacturen (incl. creditnota’s) boekhoudkundig verwerken.

Info en analyse

160

THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 9 VERRICHTINGEN IN VERBAND MET AANKOPEN EN VERKOPEN VAN HANDELSGOEDEREN

1 Aankopen Bekijk de illustraties op de vorige pagina. Wat kun je aankopen? _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Kernleerstof We kunnen de aankopen dus indelen in: • aankopen van

___________________________________________________________________________________________________

(zie 2)

• aankopen van

________________________________________________________

(zie hoofdstuk btw-rekeningen)

• aankopen van

_______________________________________________________________________________________________________________

Welk document wordt er opgesteld bij de aankoop?

_______________________________________________________

Dit document bestudeerde je in het hoofdstuk ‘Kopen en verkopen’ (handelseconomie). Welk document wordt er opgesteld als het factuurbedrag moet aangepast worden? _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Dit document bestudeerden we in het hoofdstuk ‘Kopen en verkopen’ (handelseconomie). Hoe kan de betaling van de aankoop geregeld worden? Geef enkele voorbeelden. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Deze betalingswijzen komen aan bod in het hoofdstuk ‘Betaling’ (handelseconomie). Dit schooljaar beperken we ons tot onze aan- en verkopen van handelsgoederen (Bedrijfsverrichtingen).


161

Oefeningen 1 Multi Media Store heeft in de loop van vorige maand volgende uitgaven gemaakt:

Aankoop bureaukasten Elektriciteit Schilderwerken winkel Receptie

1 800,00 EUR 250,00 EUR 500,00 EUR 280,00 EUR

10 000,00 EUR s er ut mp co 20 p Aankoo EUR ijfswagen 5 000,00 dr be p oo nk aa t ho sc Voor 6 000,00 EUR Aankoop 10 printers 2 000,00 EUR nk ba on to Aankoop 350,00 EUR ng ni ke re on Telefo 680,00 EUR me cla Re

Kruis in de tabel aan hoe je de aankopen in de boekhouding noteert: Uitgaven voor:

Handelsgoederen

Vaste activa

Diverse goederen en diensten

Bureaukasten Elektriciteit Schilderwerken winkel Receptie Aankoop 20 computers Voorschot aankoop bedrijfswagen Aankoop 10 printers Aankoop toonbank Telefoonrekening Reclame 2 Leg met je eigen woorden uit wat je verstaat onder ‘vaste activa’: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Geef drie voorbeelden:

_________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

162


3 Kun je het verschil uitleggen tussen ‘handelsgoederen’ en ‘diensten en diverse goederen’? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 Aankopen en verkopen van handelsgoederen

Info en analyse De bedoeling van handeldrijven is winst maken. De winst wordt bepaald door kosten en opbrengsten. In de praktijk kunnen twee situaties voorkomen: KOSTEN < OPBRENGSTEN B WINST KOSTEN > OPBRENGSTEN B VERLIES Alle verrichtingen samen zullen leiden naar het resultaat: winst of verlies . We maken een onderscheid tussen: ________________________________________________

verrichtingen,

________________________________________________

verrichtingen

en ________________________________________________ verrichtingen (zie hoofdstuk resultatenrekeningen). Dit schooljaar beperken we ons tot kosten en opbrengsten als gevolg van onze aankopen en verkopen van handelsgoederen. Situering in de MAR Aankopen van handelsgoederen Dit type kosten is gegroepeerd in klasse 6 van het MAR. In groep 60 ‘Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen’ vinden we een overzicht van de diverse aankooprekeningen en aanverwanten: 604 Aankopen van handelsgoederen 60400 Aankopen handelsgoederen 60410 Creditnota’s handelsgoederen (-) 60420 Handelskorting handelsgoederen (-) 60430 Aankoopkosten handelsgoederen 60940 Voorraadwijzigingen handelsgoederen Verkopen van handelsgoederen Deze vormen opbrengsten voor een onderneming. Deze opbrengsten zijn in klasse 7 gegroepeerd. In groep 70 vinden we een overzicht van de verschillende verkooprekeningen: 700 Verkopen handelsgoederen 70000 Verkopen handelsgoederen 70010 Creditnota’s handelsgoederen (-) 70020 Handelskorting handelsgoederen (-) 70030 Doorgerekende kosten handelsgoederen THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 9 VERRICHTINGEN IN VERBAND MET AANKOPEN EN VERKOPEN VAN HANDELSGOEDEREN

163

2.1 Aankopen van handelsgoederen 2.1.1 Gewone aankoop van handelsgoederen 04-01

Aankoop van handelsgoederen voor 1 875,00 EUR excl. 21 % btw bij Mediaglobe nv. Mediaglobe stuurt volgende factuur (AF/1).

Dr. Derooverslaan 24 3500 HASSELT Tel 011 23 23 23 • Fax 011 23 23 25

Multi Media Store bvba Leliestraat 22 2100 DEURNE

[email protected] Fortis 001-1545885-72 IBAN BE38 0011 5458 8572 BIC GEBAEBB ONDnr. BTW BE 0435.123.547 RPR Hasselt

ONDnr. BTW BE 0256.256.968

FACTUUR Factuurnummer

Factuurdatum

Vervaldatum

Leveringsdatum

1

200(X)-01-04

200(X)-02-04

200(X)-01-04

Hoeveelheid

Omschrijving

25

Printers HP 280S

Brutobedrag

Handelskorting _______ %

1 875,00

–

Kosten

Subtotaal

Prijs / stuk

Totaal

75,00

1 875,00

Fin. korting _______ %

1 875,00

MvH

Btw

1 875,00

TE BETALEN

393,75

2 268,75 EUR

Bij betaling binnen de ______ dagen mag _____________ EUR van het factuurbedrag afgetrokken worden.

Hoe verwerk je een aankoop van handelsgoederen in je boekhouding? Handelsgoederen aankopen, betekent een kost voor je bedrijf. n Deze kost boek je voortaan op de kostenrekening Aankopen van handelsgoederen. Zoek het rekeningnummer in het MAR: _______________________________ De rekening wordt gedebiteerd voor _______________________________ EUR, de MvH.

!

164

De balansrekening 34000 Aanschaffingswaarde handelsgoederen wordt uitsluitend gebruikt om de voorraad van handelsgoederen te registreren.

o

Naast de registratie van de aankoop van handelsgoederen boek je ook je vordering van het btw-bedrag _______________________________ EUR op de actiefrekening nr. _______________________________ Btw op aankopen, op de d-zijde.

p

Het totaalbedrag _______________________________ EUR ben je verschuldigd aan je leverancier en boek je op de passiefrekening 44000 ______________________________________________________________ langs de c-zijde. THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 9 VERRICHTINGEN IN VERBAND MET AANKOPEN EN VERKOPEN VAN HANDELSGOEDEREN

Bovenstaande verklaring kun je samenvatten in een boekhoudalgoritme. Vul dit verder aan: Document: Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Toename aankopen handelsgoederen

Aankopen handelsgoederen

Ontstaan vordering btw

Btw op aankopen

Ontstaan leveranciersschuld

Leveranciers

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C


D AW

44000 Leveranciers

55000 Bank 13 852,44

C 2 268,75

C

D 60400 Aankoop van handelsgoederen C 1 875,00

D

41110 Btw op aankopen 393,72

C

De journaalpost ziet er als volgt uit (vergeet de rekeningnummers niet): 01-04 1

Aankopen van handelsgoederen Btw op aankopen @ Leveranciers AF1

1 875,00 373,75 2 268,75

2.1.2 Inkomende creditnota handelsgoederen Wanneer wordt een creditnota opgesteld? (Dit leerde je in handelseconomie). Geef twee voorbeelden:

____________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

01-08 ICN1: Bij de levering stellen we vast dat 5 printers werden beschadigd. Na een telefoontje met de leverancier mogen we deze toestellen terugsturen. Hij stelt voor de reeds opgestelde factuur aan te passen en bezorgt ons deze creditnota.


165




ONDnr. BTW BE 0256.256.968

CREDITNOTA Factuurnummer

Factuurdatum

Verwijzing fact. nr.

van

1

200(X)-01-08

1

200(X)-01-04

Hoeveelheid

Omschrijving

5

Printer HP5009

Brutobedrag


375,00

–

Kosten

Subtotaal

Prijs / stuk

Totaal

75,00

375,00


375,00

TE CREDITEREN IN EUR

MvH

Btw

375,00

78,75 453,75

Hoe verwerk je een creditnota naar aanleiding van een terugzending van handelsgoederen in je boekhouding?

166

n

De terugzending van de goederen betekent voor de koper een vermindering van de aankoopprijs. De kosten zullen bijgevolg afnemen (= crediteren). Om een duidelijk onderscheid te kunnen maken met het bedrag van de aangekochte goederen, maak je gebruik van een hulprekening eindigend op een ‘10’. Zoek de rekening in het MAR. De rekening 60410 __________________________________________________________________ wordt gecrediteerd voor 375,00 EUR.

o

De btw-vordering t.o.v. de btw-administratie zal eveneens afnemen. Ook hier maak je gebruik van een andere subrekening 41120 ten einde het invullen van de btw-aangifte te vereenvoudigen. De rekening 41120 ____________________________________________ ______________________ wordt gecrediteerd voor 78,75 EUR (berekend op de mvh).

p

Het bedrag van de uitstaande schulden tegenover de leverancier vermindert. De rekening 44000 Leveranciers wordt gedebiteerd voor het totaalbedrag __________________________________________________________________ EUR.


Vul het boekhoudalgoritme verder aan: Document: creditnota (ICN1) Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Daling bedrag van de aankopen

Creditnota’s handelsgoederen

Daling vordering btw

Btw op ICN

Daling leveranciersschuld

Leveranciers

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

In het grootboek vind je de rekeningen. Vul de correcte bedragen in op de juiste rekening. D 60400 Aankoop van handelsgoederen C 1875,00

D 60410 Creditnota’s handelsgoederen C

D

44000 Leveranciers

D

D

55000 Bank 13852,44

41120 Btw op ICN

C

C 2 268,75

C

In het journaal: 01-08 2

44000 60410 41120

Leveranciers

453,75

@ Creditnota’s handelsgoederen Btw op inkomende creditnota’s Inkomende creditnota 1 (ICN/1)


375,00 78,75

167

2.1.3 Betaling aankoop handelsgoederen (factuur – cn – voorschot ) 01-25 BA55: betaling Mediaglobe nv. (AF1 – ICN1) KBC Bankafschrift 55

Hoeveel moet je uiteindelijk betalen? Bereken:

13 853,44

_____________________________________________

Oud saldo

_____________________________________________

Overschrijving naar rek. Me

diaglobe nv

– 1 815,00 12 038,44

Nieuw saldo op 01-25 _____________________________________________

Vul het boekhoudalgoritme verder aan: Document: BA55 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Daling leveranciersschuld Daling banktegoed

01-25 3

44000 55000

Leveranciers

1 815,00 @ Bank

1 815,00

BA55

Boek deze laatste verrichting op voorgaande rekeningen.


60400 Aankoop van handelsgoederen +

C

–

AF (MvH) 60400 Aankopen van handelsgoederen is een kostenrekening (Klasse 6). Zij komt NIET voor op de balans. Ze wordt verwerkt op het einde van het boekjaar.

168


Oefeningen Stel voor de onderstaande verrichtingen een boekhoudalgoritme op en boek ze vervolgens in het journaal en op de rekeningen. 01-05 AF1

Aankoop van handelsgoederen voor 523,85 EUR excl. 21 % btw bij Vermost bvba.

Bereken: Basisprijs (MvH)

___________________________________________________________________________

Btw

___________________________________________________________________________

Totaal

___________________________________________________________________________

Document: Betekenis

Rekening

01-08 AF2

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Aankoop van handelsgoederen voor 452,88 EUR excl. 6 % btw bij Lemmens nv.


___________________________________________________________________________

Btw

___________________________________________________________________________

Totaal

___________________________________________________________________________

Document: Betekenis

Rekening

01-15 BA7

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

A/P/K/O

+\–

D/C

Betaling van het voorschot van AF2 voor 120,00 EUR.

Document: Betekenis

Rekening

01-18 ICN1

Rek. nr.

Bedrag

Terugzending van handelsgoederen voor 62,50 EUR excl. 6 % btw door Lemmens.


___________________________________________________________________________

Btw

___________________________________________________________________________

Totaal

___________________________________________________________________________


169

Document: Betekenis

Rekening

01-20 AF3

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Aankoop van een kantoorstoel voor 202,10 EUR excl. 21 % btw bij BULO nv.


___________________________________________________________________________

Btw

___________________________________________________________________________

Totaal

___________________________________________________________________________

Document: Betekenis

Rekening

01-29 BA8

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Betaling van de schuld van Lemmens.

Bereken het te betalen bedrag:

____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________

Document: Betekenis

170

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C



171

D

C

D

D

C

D

C

55000 Bank

C

4 852,22

D

C

D

C

Kernleerstof Boekingsregels D

60410 CN handelsgoederen

C

D

41120 Btw ICN

D

C

60400 Aankopen van handelsgoederen

C

n

o D

44000 Leveranciers

C


p D

55000 Bank

C

n ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ o ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ p ________________________________________________________________________________________________________________________________________________

172


2.1.4 Aankoop handelsgoederen met handelskorting Wanneer krijg je een handelskorting van de leverancier? Handelskortingen worden ontvangen bij afname van met de bedoeling de verkoop te stimuleren, voor

,

_________________________________________________

__________________________________________________________

van een bepaald product, naar aanleiding van klachten zoals bij _________________________________ ______________________________

Een handelskorting kan hetzij rechtstreeks via de factuur verrekend worden, hetzij via een afzonderlijke, inkomende creditnota. Bij een rechtstreekse verrekening op de factuur gebeurt de verwerking als volgt: 01-15 AF2

Aankoop van handelsgoederen voor 1 300,00 EUR excl. 6 % btw, korting grote hoeveelheden 10 % bij Gamemania nv. Factuur nr. 2

Mechelen, 200..-01-16

Bolderbergplein 25 2500 MECHELEN Tel. 015 27 22 00 Fax 015 27 22 10 E-mail:ccc@ BPO 000-0980680-10 IBAN BE41 0000 9806 8010 BIC BPOTBEB1 ONDnr. BTW BE 0258.159.963 RPR Mechelen Hoeveelheid 20 40


ONDnr. BTW BE 0256.256.968 Prijs / stuk

Omschrijving Handleidingen Windows Vista Internet handleiding voor dummies

35,00 15,00

Totaal 700,00 600,00

Excl. btw

1 300,00

Kortingen

130,00

Mvh 6 % btw Te betalen incl. 6 % btw (in EUR)


1 170,00 70,20 1 240,20

173

Hoe verwerk je nu de aankoop van handelsgoederen met een handelskorting in je boekhouding? In vergelijking met voorgaande aankoopfactuur worden we hier geconfronteerd met een handelskorting. Deze handelskorting kan rechtstreeks verrekend worden via rekening 60400 (welke dan voor 1 170,00 euro zou worden gedebiteerd). Nadeel van deze methode is dat we dan geen overzicht hebben van de verkregen korting (Dat kan van belang zijn om te zien welke leverancier de grootste korting geeft, of de ontvangen korting overeenstemt met de verkregen korting ...). Daarom maken we, bij voorkeur, gebruik van een hulprekening eindigend op een ‘20’. Op deze rekening komt dus het bedrag van de korting. De aankooprekening (60400) wordt zodoende voor het brutobedrag gedebiteerd en de rekening handelskorting (60420) wordt gecrediteerd. Handelsgoederen aankopen, betekent een kost voor je bedrijf.

n

Deze kost boek je op de kostenrekening 60400 Aankopen van handelsgoederen. De rekening wordt _________________________________ voor _________________________________ EUR het brutobedrag.

o

Door de korting heb je minder kosten en daarom boek je deze handelskorting op 60420 Handelskorting handelsgoederen. De rekening wordt gecrediteerd voor ________________________________________ EUR.

p

Naast de registratie van de aankoop van handelsgoederen boek je tevens je vordering van het btw-bedrag __________________________________ EUR op de actiefrekening 41110 ____________________________________________________________________, op de d-zijde.

q

Het totaalbedrag 1 240,20 EUR ben je verschuldigd aan je leverancier en boek je op de passiefrekening 44000 ____________________________________________________________________ langs de c-zijde.

Document: Aankoopfactuur met handelskorting (AF/2) Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename aankopen Daling bedrag van de aankopen Ontstaan vordering btw Ontstaan leveranciersschuld In het grootboek vind je volgende rekeningen, vul ze verder aan

174

D

60420 Handelskorting handelsgoederen

C

D

60400 Aankoop van handelsgoederen

C

D

44000 Leveranciers

C

D


C


In het journaal noteer je dan: Rekeningnummers + bedragen aanvullen. 01-15 2

Aankopen handelsgoederen Btw op aankopen @ Handelskorting handelsgoederen Leveranciers AF2

Oefening Journaliseer de onderstaande verrichtingen, boek de bedragen op de rekeningen. 01-08 AF1 01-09 AF2 01-12 BA2 01-18 ICN1 01-20 AF4

Aankoop van handelsgoederen voor 950,00 EUR excl. 21 % btw, 1 200,00 EUR excl. 6 % btw, bij Komiri bvba. Aankoop van handelsgoederen voor 3 250,00 EUR, korting voor grote hoeveelheden 10 %, excl. 21 % btw bij J. Clijsters nv. Voorschot van AF1 voor 520,00 EUR. Korting van 50,00 EUR excl. 6 % btw door Komiri wegens kwaliteitsverschil. Aankoop van handelsgoederen voor 1 965,45 EUR excl. 21 % btw, handelskorting 5 % bij Bogaerts bvba.


175

176

D

C

D

D

C

D

D

C

D

C

55000 Bank 42 825,00

C

C


Kernleerstof D

60420 Handelskorting handelsgoederen C

D

60400 Aankoop handelsgoederen

n D

55000 Bank

AW

C

D

o

44000 Leveranciers

o

C

n C


n

n

n _______________________________________________________________________________ o ___________________________________________________________

Bij de verrekening via een creditnota gebeurt de verwerking zoals bij het terugzenden van goederen. Zie 2.1.2.

Oefeningen 1 Maak de nodige berekeningen, stel het boekhoudalgoritme op, boek in het grootboek en het journaal. 01-16 AF3 Berekening:

Aankoop van handelsgoederen voor 1 700,00 EUR excl. 21 % btw bij Gamemania nv. ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________

Hoe verwerk je nu de aankoop van handelsgoederen in je boekhouding? (verrichting 5) Document: AF3 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C


44000 Leveranciers

C

D 60400 Aankopen van handelsgoederen C


177

D

55000 Bank

C

D


C

In het journaal wordt het dan: 5

01-18

Bij controle van de goederen bleek de kwaliteit niet overeen te stemmen met de bestelvoorwaarden. De leverancier, Gamemania nv is bereid een handelskorting toe te staan van 5 %. ICN/2 voor een handelskorting van 5 %.

Hoe verwerk je deze creditnota in je boekhouding? (zie 2.1.2) Document: ICN2 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

In het grootboek vind je de rekeningen D 60400 Aankopen van handelsgoederen C

178

D 60410 Creditnota’s handelsgoederen C

D

44000 Leveranciers

C

D 41120 Btw op inkomende creditnota’s C

D (AW)

55000 Bank 8 000,00

C


In het journaal: 6

01-25 BA56 Betaling AF2 – ICN2 aan Gamemania nv. Betaling van het verschuldigde bedrag: Werkwijze zie 1.1.3 Hoeveel moet je uiteindelijk betalen? Bereken:

_____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________

Document: BA56 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

7

Boek deze laatste verrichting op voorgaande rekeningen.


179

2 Boek de volgende verrichtingen op de rekeningen. 01-25 AF10 Aankoop van handelsgoederen voor 980,00 EUR excl. 6 % btw bij Mediaglobe nv. 01-28 AF11 Aankoop van handelsgoederen voor 1 200,00 EUR excl. 21 % btw, handelskorting 5 % bij Gamemania nv. 01-30 BA55 Voorschot van AF10: 250,00 EUR. 02-05 ICN6 Korting voor kwaliteitsverschil 100,00 EUR excl. 6 % btw bij Mediaglobe nv. (AF10) 02-08 AF14 Aankoop van handelsgoederen voor 3 200,00 EUR excl. 21 % btw, korting opendeur 12 % bij Michiels bvba. 02-10 BA56 Betaling van de schuld bij Mediaglobe. 02-11 AF15 Aankoop van een bestelwagen 12 250,00 EUR excl. 21 % btw bij Autospeed bvba.

180

D

C

D

C

D

C

D

D

C

D

C

D

C

D

C

55000 Bank 52 874,25

C


Kernleerstof D

60410 Creditnota’s handelsgoederen

C

o

D

41120 Btw op ICN

D

44000 Leveranciers

o p

C

D

60400 Aankopen handelsgoederen

n

C

n


o

D AW

55000 Bank

C

n

C

p

n _______________________________________________________________________________ o ___________________________________________________________ p ___________________________________________________________

2.1.5 Aankoop van handelsgoederen met aankoopkosten Op een aankoopfactuur kunnen eveneens bijkomende kosten aangerekend worden zoals: ____________________ ______________________________________________________ Verder kennen we nog montagekosten, los -en laadkosten ... Deze bijkomende kosten zijn directe kosten. Ze verhogen de aankoopprijs van de goederen. In je boekhouding wil je duidelijk een onderscheid maken tussen de kostprijs van je handelsgoederen en de kosten die de aankoop met zich meebrengt. Deze kosten boek je dan ook op een subrekening van Aankopen van handelsgoederen eindigend op een ‘30’ nl. de rekening 60430 Aankoopkosten handelsgoederen.


181

01-22 AF4

Aankoop van handelsgoederen voor 2 200,00 EUR + 21 % btw bij Mediaglobe nv., voor transport wordt er 50,00 EUR aangerekend.




ONDnr. BTW BE 0256.256.968


Factuurdatum

Vervaldatum

Leveringsdatum

4

200(X)-01-22

200(X)-02-22

200(X)-01-22

Hoeveelheid

Omschrijving

Prijs / stuk

Totaal

40

Soccergames International

40,00

1 600,00

30

Headsets Xp-pro

20,00

600,00

Brutobedrag


Kosten

Subtotaal

2 200,00

–

50,00

2 250,00


MvH

Btw

2 250,00

472,50

TE BETALEN

2 722,50 EUR

Bij betaling binnen de ______ dagen mag _____________ EUR van het factuurbedrag afgetrokken worden.

Hoe verwerk je nu de aankoop van handelsgoederen in je boekhouding? Handelsgoederen aankopen, betekent een kost voor je bedrijf.

n

Deze kost boek je weer op de kostenrekening 60400 __________________________________________________ ____________________________________. De rekening wordt ge __________________________________________________________________ voor 2 200,00 EUR, het brutobedrag.

o

De transportkosten, 50,00 EUR boek je op de rekening Aankoopkosten handelsgoederen langs de d-zijde. Zoek het rekeningnummer op in de MAR. __________________________________________________________________

182

p

De vordering van het btw-bedrag 472,50 EUR boek je op de actiefrekening 41110 btw op __________________________________________________________________, op de d-zijde

q

Het totaalbedrag 2 722,50 EUR ben je verschuldigd aan je leverancier en boek je op de passiefrekening 44000 __________________________________________________________________ langs de __________________________________________________________________-zijde.


Vul de tabel verder aan. Document: Aankoopfactuur met aankoopkosten (AF4) Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename aankopen Toename aankoopkosten Ontstaan vordering btw Ontstaan leveranciersschuld In het grootboek: (trek zelf de pijlen) D

44000 Leveranciers

C 2 722,50

D 60400 Aankopen handelsgoederen C 2 200,00

D

D

60430 Aankoopkosten handelsgoederen 50,00

41110 Btw op aankopen 472,50

C

C

In het journaal: zelf invullen 8


60430 Aankoopkosten van handelsgoederen +

C

–


183

2.1.6 Aankoop van handelsgoederen met handelskorting en kosten 01-19 AF5

Aankoop van handelsgoederen voor 3 658,19 EUR excl. 21 % btw, handelskorting 20 %, transport 85,55 EUR bij Gamemania nv.

Facturatie:

_________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________

Hoe verwerk je nu de aankoop van handelsgoederen in je boekhouding? Document: Aankoopfactuur met aankoopkosten (AF5) Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename aankopen Daling bedrag aankopen Toename aankoopkosten Ontstaan vordering btw Ontstaan leveranciersschuld In het grootboek: (zelf invullen)

184

D

60420 Handelskorting handelsgoederen

C

D 60400 Aankopen handelsgoederen C

D

44000 Leveranciers

C

D

60430 Aankoopkosten handelsgoederen

C

D


C


In het journaal: (namen van de rekeningen aanvullen) 01-19 9

60400

3 658,19

60430

85,55

41110

632,54

60420

@

731,64 3 644,64

44000 AF5

Kernleerstof • Aankopen van handelsgoederen worden voortaan op de rekening 60400 Aankopen van handelsgoederen geboekt. • Transport-, installatiekosten … worden op de rekening 60430 Aankoopkosten van handelsgoederen geboekt. • Facturatie gebeurt in een vaste volgorde: Brutoprijs – Handelskorting + Kosten = MvH + Btw = Prijs incl. btw

Oefeningen 01-20 AF1

Facturatie:

Aankoop van handelsgoederen voor 4 258,78 EUR excl. 21 % btw, transport 105,00 EUR bij Moens bvba. _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________ _________________________________________________


185

Document: Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

D

60400 Aankopen van handelsgoederen

C

D

44000 Leveranciers

C

D

60430 Aankoopkosten van handelsgoederen

C

D


C

2 Boek de onderstaande verrichtingen in het journaal en op de juiste rekeningen. 01-15 AF1 01-18 AF2

Aankoop van handelsgoederen voor 1 258,88 EUR excl. 6 % btw bij Geldof bvba. Aankoop van handelsgoederen voor 2 365,41 EUR excl. 21 % btw, handelskorting 8 % bij Vermeyen nv. 01-20 BA36 Betaling voorschot van AF1 voor 275,00 EUR. 01-22 AF3 Aankoop van handelsgoederen voor 988,52 EUR excl. 21 % btw, transport 63,75 EUR bij Fromont nv. 01-25 ICN1 Teruggave wegens kwaliteitsverschil van 250,00 EUR excl. 6 % btw aan Geldof (AF1). 01-28 AF4 Aankoop van handelsgoederen voor 4 285,66 EUR excl. 21 % btw, korting opendeur 15 %, vervoer 95,00 EUR bij Michiels bvba. 01-30 BA37 Betaling schuld aan Geldof. 01-31 AF5 Aankoop van een fotokopieertoestel voor 2 250,00 EUR excl. 21 % btw bij Huygens nv.

186



187

D

C

D

C

D

C

D 12 852,00

D

C

D

C

D

C

D

C

55000 Bank

C

3 Boek de onderstaande documenten op de rekeningen. 03-03 AF1 03-05 AF2

Aankoop van handelsgoederen bij Willems voor 500,00 EUR excl. 21 % btw. Handelsgoederen gekocht bij Callens voor 200,00 EUR excl. 21 % btw, transport 18,00 EUR. 03-07 ICN1 Terugzending handelsgoederen aan Willems wegens foutieve levering 125,00 EUR excl. 21 % btw. 03-09 AF3 Aankoop handelsgoederen voor 2 000,00 EUR excl. 21 % btw, korting einde reeks 2 %. 03-11 KA7 Betaling van AF2. 03-14 AF4 Handelsgoederen gekocht bij bvba Sittex 875,00 EUR excl. 6 % btw, handelskorting 2 %, transport 200,00 EUR. 03-16 BA24 Betaling door Willems. 03-18 AF5 Handelsgoederen gekocht bij Verdonck voor 300,00 EUR excl. 21 % btw, vervoer: 22,50 EUR. 03-22 AF6 Handelsgoederen gekocht bij Schouwens voor 1 050,00 EUR excl. 21 % btw, kosten verloren verpakking 15,00 EUR. 03-25 ICN2 Creditnota ontvangen van Verdonck wegens kwaliteitsverschil 125,00 EUR excl. 21 % btw. 03-28 BA25 Verdonck wordt betaald.

D

188

C

D

C


D

C

D 39 278,50

55000 Bank

C

D

C

D

C

D

C

D

C

Kernleerstof D


D


n

D AW

55000 Bank

o

C

D

44000 Leveranciers

o

C

n

C

D

60430 Aankoopkosten handelsgoederen C

n

n

D

41110 Btw op aankopen C

n

n ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ o ________________________________________________________________________________________________________________________________________________


189

2.1.7 Aankoop van handelsgoederen met financiële korting Financiële korting (korting voor contante betaling) is een korting die ontvangen wordt omdat men contant betaalt. Contant betekent binnen een korte periode na ontvangst van de factuur (meestal zeven dagen – afhankelijk van de verkoopsvoorwaarden). Op het moment dat de leverancier een financiële korting toestaat, is hij er niet zeker van dat de klant ook daadwerkelijk contant zal betalen. Dat houdt in dat de leverancier de korting nog niet kan/zal doorrekenen in de prijs (het bedrag van aankopen blijft behouden, zonder rekening te houden met korting). Voor de berekening van de btw zal de leverancier wel rekening houden met de korting. 01-21 AF6

Aankoop van handelsgoederen voor 4 780,00 EUR excl. 21 % btw bij Mediaglobe nv. Er wordt 3 % korting voor contante betaling gegeven (d.w.z. als de betaling binnen de 7 dagen gebeurt)




ONDnr. BTW BE 0256.256.968


Factuurdatum

Vervaldatum

Leveringsdatum

6

200(X)-01-21

200(X)-02-21

200(X)-01-21

Hoeveelheid

Omschrijving

Prijs / stuk

Totaal

140

Soccergames International

40,00

4 400,00

19

Headsets Xp-pro

20,00

380,00

Brutobedrag


Kosten

Subtotaal

Fin. korting –3 %

MvH

Btw

4 780,00

–

–

4 780,00

143,40

4 636,60

973,69

TE BETALEN

5 753,69 EUR

Bij betaling binnen de 30 dagen mag 143,40 EUR van het factuurbedrag afgetrokken worden.

190


januari ma

di

wo

do

vr

za

zo

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Hoeveel moet Multi Media Store betalen als ze betalen op 10 feb? ____________________________ Hoeveel moet Multi Media Store betalen als ze betalen op 15 jan? ____________________________

Hoe verwerk je nu de aankoop van handelsgoederen met een financiële korting in je boekhouding? Handelsgoederen aankopen, betekent een kost voor je bedrijf.

n Je boekt de aankoop van handelsgoederen weer je op de kostenrekening 60400 _____________________________________________________________. De rekening wordt gedebiteerd voor __________________________________ EUR, het brutobedrag. Je houdt dus geen rekening met eventuele financiële korting.

o

De vordering van het btw-bedrag __________________________________ EUR boek je op de actiefrekening 41110 btw op _____________________________________, op de d-zijde

p

Het totaalbedrag __________________________________ EUR (factuurbedrag zonder korting) ben je verschuldigd aan je leverancier en boek je op de passiefrekening nr. __________________________________ Leveranciers langs de c-zijde.


191

Document: aankoopfactuur met financiële korting (AF6) Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename aankopen Ontstaan vordering btw Ontstaan leveranciersschuld In het grootboek (zelf invullen): D

44000 Leveranciers

C


D

D41110 Btw op aankopen

C

Maak de journaalpost: 10

Nu zijn er twee mogelijkheden: 1 We betalen niet contant. Als we niet contant betalen, verandert er niets aan ons factuurbedrag en betalen we het geboekte bedrag. 02-10 BA3

BA3 34 820,70

Oud saldo

diaglobe nv

Overschrijving naar rek Me Betaling AF6 02-10 Saldo op 02-10

- 5 753,69 29 067,01

Voor de betaling van AF6: 5 753,69 EUR.

Hoe verwerk je nu de betaling in je boekhouding?

192

n

Je betaalt via de bank, dus de actiefrekening 55000 Bank zal verminderen. De rekening wordt gecrediteerd voor ___________________________________ EUR het totale bedrag.

o

Door de betaling vermindert je schuld aan je leverancier. Dit boek je op de THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 9 VERRICHTINGEN IN VERBAND MET AANKOPEN EN VERKOPEN VAN HANDELSGOEDEREN

passiefrekening 44000 ______________________________________________________________________ langs de d-zijde. Vul verder aan: Document: bankdocument BA9 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Vermind. leveranciersschuld Daling banktegoed In het grootboek: D (AW)

55000 Bank 34 820,70

C

D

44000 Leveranciers

Factuurbedrag niet contant

=

__________________________________

–

Financiële korting

=

__________________________________

=

Factuurbedrag contant

=

__________________________________

C

In het journaal: 11

2 We betalen contant. 01-25 BA3

Voor de betaling van AF66: 5 610,29 EUR.

BA3 Oud saldo

34 820,70

Overschrijving naar rek Mediaglobe nv Bet AF 6

- 5 610,29

Saldo op 10/02

29 210,41

Berekening:

Dit betekent dat we recht hebben op de bijkomende financiële korting van __________________________________

EUR. Deze __________________________________ EUR is een financiële opbrengst

en wordt geboekt op rekening 75700 ____________________________________________________________________. THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 9 VERRICHTINGEN IN VERBAND MET AANKOPEN EN VERKOPEN VAN HANDELSGOEDEREN

193

Hoe verwerk je nu de betaling in je boekhouding? Door de betaling verdwijnt je schuld aan je leverancier (___________________________ EUR). Dit boek je op de passiefrekening 44000 Leveranciers langs de ___________________________-zijde.

n

Je betaalt via de bank, dus de actiefrekening 55000 Bank zal verminderen. De rekening wordt gecrediteerd voor _______________________ EUR (totale bedrag – korting).

o

Door de snelle betaling hebben we recht op de financiële korting De korting van ___________________________ EUR betekent een financiële opbrengst en boek je op de rekening 75700 langs de c-zijde. Zoek de juiste naam van de rekening op in de MAR

______________________________________________________________________________________________________________________________________

Document: BA3 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Vermind. leveranciersschuld Daling banktegoed Betalingskorting van leverancier In het grootboek: D (AW)

D

55000 Bank 34 820,70

75700 Betalingskorting van leveranciers

C

D

44000 Leveranciers

C 5 723,69

C

In het journaal:

194


Oefening Journaliseer de volgende documenten en boek ze in het grootboek. 03-03 AF52 Aankoop van handelsgoederen voor 12 280,00 EUR excl. 21 % btw bij Belkin bvba, korting voor contante betaling vóór 9 maart: 2 %. 03-05 AF53 Aankoop van handelsgoederen bij Haes nv voor 1 175,00 EUR excl. 21 % btw, transportkosten 45,00 EUR. 03-07 AF54 Aankoop van handelsgoederen bij Heuvinck nv voor 10 500,00 EUR excl. 21 % btw, bij contante betaling binnen de 10 dagen na factuurdatum mag 2 % korting worden verrekend. 03-09 AF55 Aankoop van handelsgoederen bij Somers voor 12 500,00 EUR excl. 21 % btw, korting contante betaling 3 % voor betaling 2 weken na factuurdatum, handelskorting 3 %. 03-11 BA79 AF53 wordt betaald aan Maes nv. 03-14 BA80 AF52 wordt betaald aan Belkin bvba. 03-15 BA81 AF55 wordt betaald aan Somers. 03-16 BA 82 AF54 wordt betaald aan Heuvinck nv.


195

196


Kernleerstof D


D


n

D AW

D

55000 Bank

C

o

D

44000 Leveranciers

o

75700 Betalingskorting van leveranciers

C

C

n

C

D

60430 Aankoopkost handelsgoederen

n

C

n

D

41110 Btw op aankopen C

o

n

n ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ o ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2.1.8 Aankoopfactuur met terugstuurbare verpakking Als een leverancier goederen levert in verpakking (flessen, kisten, vaten …) die hij terugvraagt, dan zal hij (soms) een waarborgsom aanrekenen. Op die waarborgsom wordt er geen btw aangerekend en ze komt dus boven op het factuurbedrag. De betaalde waarborg vormt een vordering op de leverancier welke wordt teruggevorderd bij terugzending.


197

01-30 AF7 Aankoop van handelsgoederen voor 400,00 EUR, 21 % btw 35,00 EUR verzekeringskosten en 25,00 EUR waarborgsom (terugstuurbare verpakking) bij Gamemania nv. Factuur nr. 7

Bolderbergplein 25 2500 MECHELEN Tel. 015 27 22 00 Fax 015 27 22 10 E-mail:ccc@ BPO 000-0980680-10 IBAN BE41 0000 9806 8010 BIC BPOTBEB1 ONDnr. BTW BE 0258.159.963 RPR Mechelen Hoeveelheid

Omschrijving

15 10

dvd Pro 2008 cd multimedia clips

Mechelen, 200..-01-16



Totaal

20,00 10,00

300,00 100,00

Excl. 21% btw

400,00

– Kortingen Aankoopkosten

35,00

MvH

435,00

21% btw

91,35

Subtotaal

526,35

+Waarborgsom

25,00

Te betalen incl. 21% btw (in EUR)

551,35

Hoe verwerk je nu de aankoop van handelsgoederen met waarborgsom in je boekhouding? Handelsgoederen aankopen, betekent een kost voor je bedrijf.

198

n

Deze kost boek je op de kostenrekening 60400 Aankopen van handelsgoederen. De rekening wordt ge________________________________________________________________ voor _____________________________ EUR het brutobedrag.

o

De transportkosten, 35,00 EUR boek je op de rekening 60430 ___________________________________ _____________________________ langs de d-zijde.

p

De vordering van het btw-bedrag _____________________________ EUR boek je op de actiefrekening 41110 btw op aankopen, op de _____________________________-zijde THEMA 3: DUBBEL BOEKHOUDEN | 9 VERRICHTINGEN IN VERBAND MET AANKOPEN EN VERKOPEN VAN HANDELSGOEDEREN

q

Het bedrag van de waarborgsom / terugstuurbare verpakking 25,00 EUR boek je op de actiefrekening 41800 Terug te sturen verpakking aan leveranciers langs de d-zijde.

r

Het totaalbedrag _____________________________ EUR ben je verschuldigd aan je leverancier en boek je op de passiefrekening 44000 Leveranciers langs de c-zijde.

Document: aankoopfactuur met waarborgsom AF7 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Toename aankopen

Toename aankoopkosten Ontstaan vordering btw Ontstaan te vorderen waarborg Ontstaan leveranciersschuld In het grootboek: D

44000 Leveranciers

D D

C


C C

D D

60430 Aankoopkosten handelsgoederen

C C

D


C

D

41800 TTS verpakking

C

In het journaal:


199

Bij het terugsturen van de verpakking stelt de verkoper een creditnota op. 02-10 ICN3

Ontvangen van Gamemania nv voor terugstuurbare verpakking: 25,00 EUR. Creditnota nr. 3

Bolderbergplein 25 2500 MECHELEN Tel. 015 27 22 00 Fax 015 27 22 10 E-mail:ccc@ BPO 000-0980680-10 IBAN BE41 0000 9806 8010 BIC BPOTBEB1 ONDnr. BTW BE 0258.159.963 RPR Mechelen Verwijzing fact. Nr.7 Van ...200./01/30 Hoeveelheid Omschrijving

Mechelen, 200..-02-10



Opmerking: terugstuurbare verpakking

Totaal

25,00

MvH 21 % btw

25,00*

In mindering te brengen (in EUR)

* Te crediteren Hoe verwerk je nu de aankoop van handelsgoederen het terugsturen van de verpakking in je boekhouding?

n

Je schuld aan de leverancier vermindert met 25,00 EUR. Dit boek je op de passiefrekening 44000 _______________________________________________ langs de _________________________-zijde.

o

Het bedrag van de waarborgsom / terugstuurbare verpakking (25,00 EUR) moet uit je boekhouding verdwijnen. Je boekt het daarom op de actiefrekening 41800 Terug te sturen verpakking langs de _________________________-zijde.

Document: ICN3 Betekenis

Rekening

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+\–

D/C

Vermindering schuld aan leveranciers Betalingskorting van leverancier

200


Wat zou het CS van de rekening Leveranciers kunnen betekenen? 3 De saldi van de balansrekeningen neem je op in de eindbalans

Recommend Documents