Nederland en het Zesde Kaderprogramma. De eindbalans. in opdracht van

Nederland en het Zesde Kaderprogramma De eindbalans in opdracht van

Inhoud Voorwoord

5

Inleiding

6

Prioriteit 1

16

Levenswetenschappen, genomica en biotechnologie voor de gezondheid Prioriteit 2

20

Technologie voor de informatiemaatschappij Prioriteit 3

24

Nanotechnologie, materialen en productieprocessen Prioriteit 4

28

Lucht- en ruimtevaart Prioriteit 5

32

Voedselkwaliteit en -veiligheid Prioriteit 6.1

36

Duurzame energiesystemen Prioriteit 6.2

40

Transport Prioriteit 6.3

44

Klimaatverandering en ecosystemen Prioriteit 7

48

Burgers en bestuur in een kennismaatschappij Beleidsondersteunend onderzoek

52

NEST

54

Participatie van het MKB

56

Internationale samenwerking (INCO)

60

Human Resources and Mobility

64

Research Infrastructures

68

Wetenschap en samenleving

70

Era-Net

72

Euratom

74 3

Voorwoord Nederlandse onderzoekers, bedrijven en andere organisaties zijn capabele spelers in de Europese onderzoekscompetitie. Dat blijkt uit de cijfers van de Europese Commissie over het Nederlandse aandeel in de besteding van het Europese Kaderprogramma, het programma dat onderzoek en ontwikkeling op tal van thema’s financiert.

Successen uit de afgelopen vier jaar: • Meer dan 3.700 succesvolle participaties van Nederlandse organisaties in KP6; • Het geschatte budget dat aan Nederlandse organisaties wordt uitgekeerd is meer dan 1 miljard euro; • De slaagkans voor een Nederlandse deelnemer ligt significant hoger dan het Europese gemiddelde (26% om 21%); • 7,5% van de KP6 projecten kent een Nederlandse coördinator. Een project met een Nederlandse organisatie als coördinator heeft een slaagkans van maar liefst 34%. Door Nederland gecoördineerde projecten in de programma’s ‘Lucht- en Ruimtevaart’, ‘Voedselkwaliteit en -veiligheid’ en ‘Energie’ hebben zelfs een slaagkans van ruim 40%.

Deze gegevens komen uit het ‘brickboekje’ dat EG-Liaison voor u heeft samengesteld. Het begrip bricks is ontstaan in de tijd dat de Europese Commissie jaarlijks enorme dossiers met de contracten uit het kaderprogramma naar de lidstaten stuurde. Deze dossiers hadden de omvang van een grote stapel bakstenen. Tegenwoordig krijgen we de contracten elektronisch aangeleverd, maar het begrip bricks is blijven bestaan. Ze tonen aan in welk soort onderzoek een land goed is en hoe succesvol de verschillende lidstaten in het kaderprogramma zijn. Dat zijn boeiende gegevens. De bricks maken ook duidelijk dat Nederland in het Zesde Kaderprogramma voor onderzoek en ontwikkeling uitstekend heeft gepresteerd.

Uit de enorme hoeveelheid gegevens van de Europese Commissie zijn de resultaten van Nederland niet eenvoudig te destilleren. Mijn dank gaat dan ook uit naar de medewerkers van EG-Liaison die de gegevens van de Commissie hebben geanalyseerd en de resultaten van Nederland inzichtelijk hebben gemaakt.

We staan nu voor de opgave om de fraaie resultaten die Nederland in het Zesde Kaderprogramma heeft behaald in het nieuwe Zevende Kaderprogramma te evenaren. De inzet van EG-Liaison is de doelgroep in Nederland daarbij zo goed mogelijk te ondersteunen. U kunt op ons rekenen!

Jan Reint Smit Manager EG-Liaison

5

and Technological Needs). Binnen dit laatste

nationale subsidieregelingen om te komen tot

onderdeel bevindt zich Beleidsondersteunend

internationale regelingen. Zo wordt een

onderzoek, Opkomende wetenschappelijke

overkoepelende financieringsstructuur van

problemen en inzichten (NEST), de specifieke MKB

onderzoek en ontwikkeling opgezet, waardoor

activiteiten (CRAFT en Collective Research),

internationale samenwerking in onderzoek ook

gestreefd naar een optimale afstemming van

Internationale samenwerking (INCO) en de

mogelijk wordt.

Europese en nationale onderzoeksprogramma’s.

Gemeenschappelijke centra voor onderzoek.

Inleiding Het kaderprogramma draagt bij aan de volgende doelen van het EU-verdrag:

Instrumenten

Hiermee worden onderzoeksinspanningen in

• versterking van de wetenschappelijke en technologische fundamenten van de Europese industrie en kennisinstituten • vergroten van de internationale concurrentiepositie • uitvoeren van onderzoek dat ondersteuning biedt aan Europees beleid en regelgeving.

Europa meer gebundeld wat op termijn zal

Blok II: Deze thema’s dienen een structurerend

KP6 kende een aantal projectvormen die in alle

leiden tot een interne markt voor onderzoek.

effect te hebben. Doel is de Europese

programmaonderdelen gebruikt werden. Deze

In KP5 was sprake van redelijk autonome

onderzoeksinfrastructuur te verbeteren, niet alleen

zogenaamde instrumenten staan in onderstaande

thematische programma’s, met hun specifieke

door te investeren in de harde infrastructuur maar

tabel. In KP6 waren twee nieuwe instrumenten

voorwaarden. In KP6 was gekozen voor een

ook in de ontwikkeling van onderzoekers zelf.

geïntroduceerd, het Network of Excellence (NoE)

structuur bestaande uit drie hoofdblokken:

Belangrijk onderdeel van blok II wordt gevormd

en het Integrated Project (IP). Deze instrumenten

I. Integrating European Research

door Human Resources & Mobility, beter bekend

zijn groot in termen van aantallen partners en

II.Structuring the ERA

als de Marie Curie acties. Binnen Marie Curie draait

budgetomvang. Sleutelbegrippen binnen deze

III. Strengthening the Foundations of ERA

het om mobiliteit en training van onderzoekers; de

instrumenten zijn: integratie, kritische massa en

onderzoekers zelf maar ook gastorganisaties

excellentie.

Blok I: Dit is het gedeelte waar het grootste deel

kunnen indienen op één van de vele oproepen.

Structuur

van het subsidiebudget voor onderzoek en

Mobiliteit van mensen en kennis wordt verhoogd.

Het Zesde Kaderprogramma (KP6) had ten

ontwikkeling beschikbaar is. Gestreefd wordt naar

opzichte van de vorige kaderprogramma’s een

de ontwikkeling en het gebruik van nieuwe kennis.

Blok III: Dit blok draagt bij aan de basis van de

Ieder onderdeel van het Zesde Kaderprogramma

bijzonder leitmotiv gekregen, namelijk de

In dit onderdeel is een splitsing aangebracht:

ERA, door nationaal en regionaal onderzoek over

werd uitgevoerd door een aparte afdeling (unit)

ontwikkeling van een Europese onderzoeksruimte.

‘Thematische Prioriteitsgebieden’ (Priority

landsgrenzen heen af te laten stemmen. ERA-NET

bij de Europese Commissie (EC). Deze afdelingen

In deze Europese onderzoeksruimte, of in het

Thematic Areas) en ‘Inspelen op Wetenschaps- en

is een belangrijk deel van dit onderdeel van KP6.

coördineerden de oproep (uitleg onder

Engels ‘European Research Area’ (ERA), wordt

Technologiebehoeften’ (Anticipating Scientific

Het doel van ERA-NET is het afstemmen van de

projectindieningen), gaven informatie, verzorgden

Programma Comité en Europese Commissie

O V E R Z I C H T VA N D E B E L A N G R I J K S T E P R O J E C T V O R M E N HET ZESDE KADERPROGRAMMA

A N T I C I PAT I N G S / T N E E D

Research for Policy

AFKORTING

NAAM

DOELSTELLING

IP

Integrated Project

Onderzoek, genereren van nieuwe kennis.

New and Emerging

Door horizontale en/of verticale integratie van onderzoekers

Science and

Support

the knowledge society

7. Citizens and governance in

and global change

6. Sustainable development

5. Food safety and health risks

4. Aeronautics and space

3. Nanotechnologies, intelligent materials and new production processes

2. Information society technology

for Health

1. Genomics and biotechnology

I N T E G R AT I N G E U R O P E A N R E S E A R C H

Technologies (NEST)

en onderzoeksvelden coherentie in het onderzoeksveld bereiken. NOE

Network of Excellence

Verregaande integratie bereiken tussen onderzoekers en hun onderzoek. De integratie dient zover te gaan dat er een duurzame integratie ontstaat tussen de onderzoeksgroepen. Directe ondersteuning van ERA.

JRC activities

STREP

Specific Targeted Research Project

Onderzoek, genereren van nieuwe kennis. Specifiek gedefinieerde onderzoeksprojecten met beperktere

STRUCTURING THE ERA

reikwijdte dan IP’s.

S T R E N G T H E N I N G T H E F O U N D AT I O N S O F E R A

Research and

Human Resources

Research

Science and

Coordination of

Development of

innovation

and Mobility

infrastructures

society

research activities (era-net)

research innovation

CA

Coordination Action

SSA

Specific Support Action

Netwerkactiviteit om onderzoek af te stemmen. Ondersteunen van de implementatie van het werkprogramma.

Voor programma’s in ‘Anticipating S/T Needs’, blok II en blok III zijn een aantal specifieke projectvormen ontwikkeld. In de blauwe vlakken is aangegeven welke KP7 onderdelen nader aan bod komen in dit rapport

6

7

PROJECTINDIENINGEN IN KP6

ONDERDEEL

de ontvangst en evaluatie van projecten. Voor het

Commissie. De vorm en de inhoud verschillen

Zesde Kaderprogramma in zijn geheel was DG-

enorm per onderdeel. De EC levert vaak zeer

Research verantwoordelijk. DG-INFSO en DG-TREN

versnipperd en soms beperkte informatie aan.

waren verantwoordelijk voor een aantal onderdelen.

De verdeeldheid van de informatie komt niet ten

De controle op de Europese Commissie op het

goede aan de analysemogelijkheid. Toch hebben

gebied van KP6 vond plaats door het Programma

we geprobeerd de gehanteerde tabellen zoveel

Comité (PC). Het PC bestaat uit ministeriële

mogelijk vergelijkbaar te maken. Helaas kan het

vertegenwoordigers van betrokken lidstaten

voorkomen dat resultaten bij ons niet bekend zijn

eventueel bijgestaan door experts. Het PC is de

(in de tabellen aangegeven met n.b.).

SUCCESVOLLE

SUCCES

AANDEEL

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL COÖR.

NL*

EU

Genomica en biotechnologie

152

2398

Informatie en communicatietechnologie

NL*

EU

NL

EU

46

578

30%

24%

8,0%

182

6151

46

977

25%

16%

4,7%

Nanotechnologie

87

2840

18

394

21%

14%

4,6%

Lucht- en ruimtevaart

26

697

13

195

50%

28%

6,7%

Voedselkwaliteit en -veiligheid

61

1106

25

153

41%

14%

16,3%

Energie

66

1136

29

288

44%

25%

10,1%

Transport

44

619

15

200

34%

32%

7,5%

Klimaatbeheersing en ecosystemen

76

1183

20

192

26%

16%

10,4%

Burgers en bestuur

34

793

9

136

26%

17%

6,6%

Subtotaal prioriteiten

728

16.923

221

3113

30%

18%

7,1%

Beleidsondersteunend onderzoek

118

1045

68

376

58%

36%

18,1%

Opkomende wetenschappelijke problemen en inzichten

n.b.

1493

n.b.

132

n.b.

9%

-


133

3369

29

471

22%

14%

6,2%

Samenwerking met niet EU-landen

n.b.

1962

n.b.

292

n.b.

15%

-

Onderzoeksinfrastructuur

n.b.

441

n.b.

109

n.b.

25%

-


195

5245

72

1346

37%

26%

5,3%

27

208

15

106

56%

51%

14,2%

1201

26.790

405

5412

34%

20%

7,5%

61

130

40

66

66%

51%

60,6%

Nationale en regionale coördinatie Totaal generaal

instantie die uiteindelijk de goedkeuring dient te

A A N TA L

geven aan de contracten die de Commissie afsluit met de consortia. Ook heeft het PC een belangrijke

Projectindieningen

inbreng in het opstellen van het werkprogramma, de structuur van de oproepen en budgetten.

* Nederlandse partij is coördinator

Om in het kaderprogramma in aanmerking te komen voor funding door de EC dient een

In KP6 waren binnen de behandelde onderwerpen

Van alle succesvolle projectindieningen is bij een

consortium met partners uit verschillende landen

ruim 30.000 projectvoorstellen ingediend. Daarvan

aanzienlijk aantal (405) projecten een Nederlandse

een projectvoorstel in te dienen voor een

is 20%, ongeveer 5900 projecten succesvol. Waar

organisatie de projectcoördinator. Dit betekent

bepaalde deadline. Deze projecten worden in dit

in de tabellen en tekst over EU aantallen wordt

dat alle succesvolle projectvoorstellen in 7,5% van

Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw

rapport verder projectindieningen genoemd.

gesproken wordt het totaal van indieningen of

de gevallen een coördinator van Nederlandse

verstuurde de Europese Commissie aan de

De projectindieningen worden ingediend

deelnemers (participaties) bedoeld. Met slaagkans

origine kennen. Dit is een lichte vermindering ten

lidstaten boekwerken vol gegevens over

zogenaamde oproepen of ‘calls’. Deze oproepen

wordt bedoeld, de kans voor een coördinator of

opzichte van KP5, waar dit percentage 7,9% was.

ingediende projecten en evaluatierapporten.

worden uitgeschreven binnen een bepaald

deelnemer om zijn project gefinancieerd te krijgen.

Binnen de prioriteitsgebieden, hoofdblok I, is het

Gezien het lijvige karakter ervan noemde de

onderzoeksgebied of voor een specifieke

Welke projecten daadwerkelijk een contract met de

aandeel Nederlandse coördinatoren echter 7,1%.

Commissie deze overzichten ‘bricks’. De analyses

doelgroep. Binnen een oproep worden de beste

EC tekenen en dus subsidie zullen ontvangen is

in dit rapport betreffen de programmaonderdelen

projectvoorstellen geselecteerd voor verdere

nog niet bekend. De meeste onderhandelingen

De slaagkans voor een project dat door een

die in de figuur op pagina 6 ‘Het Zesde

contractonderhandeling. In dit brickboekje

worden succesvol afgerond. Het aantal project-

Nederlandse partij wordt gecoördineerd is

Kaderprogramma’ in blauwe blokken zijn aan-

beschouwen we deze projecten als succesvol.

indieningen dat uiteindelijk financiering uit het

significant hoger dan het Europees gemiddelde

gegeven. Het rapport beslaat de hele tijdspanne

In overleg met medewerkers van de behandelende

kaderprogramma ontvangt zal dan ook nauwelijks

(34% om 20%). In KP5 waren deze gemiddelden

van KP6, te weten van 2002 tot en met 2006.

unit van de EC wordt onderhandeld over het te uit

afwijken van het aantal succesvolle

respectievelijk 30% voor een Nederlands project

De gegevens zijn aangeleverd door de Europese

voeren werk en financiering daarvoor.

projectindieningen.

en 25% voor alle landen. De forse terugval van het

De Bricks: de gegevensbron

8

Euratom

Euratom wordt in de verdere Inleiding niet in de analyses meegenomen, Human Resources & Mobility is niet in de tabel meegenomen.

9

P A R T I C I P AT I E S I N K P 6

ONDERDEEL

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

AANDEEL NL

P A R T I C I P AT I E S


P E R C E N TA G E

PA R T I C I -

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

P AT I E S


1433

26.310

486

6684

34%

25%

7,3%


2168

66.092

508

12.406

23%

19%

4,1%

Nanotechnologie

1488

34.665

277

5662

19%

16%

4,9%


408

9083

144

3134

35%

35%

4,6%


336

5971

104

1291

31%

22%

8,1%

Energie

757

13.687

209

3601

28%

26%

5,8%

Transport

519

8456

202

3344

39%

40%

6,0%


902

16.706

255

3933

28%

24%

6,5%

Burgers en bestuur

443

10.224

119

2019

27%

20%

5,9%

Subtotaal prioriteiten

8454

191.194

2304

42.074

27%

22%

5,5%

Beleidsondersteunend onderzoek

594

8924

279

3816

47%

43%

7,3%

problemen en inzichten

400

9267

59

845

15%

9%

7,0%


1644

35.376

276

5299

17%

15%

5,2%

389

13.636

62

2364

16%

17%

2,6%

2226

37.235

506

7201

23%

19%

7,0%

Onderzoeksinfrastructuur

250

4045

77

1311

31%

32%

5,9%


195

5245

72

1346

37%

26%

5,3%

Nationale en regionale coördinatie

134

1866

76

1008

57%

54%

7,5%

14.286

306.788

3711

65.294

26%

21%

5,7%

80

1875

53

1330

66%

71%

4,0%

Opkomende wetenschappelijke

Samenwerking met niet EU-landen Human Resources & Mobility

Totaal generaal

Euratom

hebben Nederlanders iets te bieden aan de

totaal 63% van het totale KP6-budget.

succesvolle consortia en/of weten Nederlanders de

De tabel ‘Nederlandse financiële retour’ geeft een

juiste consortia uit te kiezen. Opvallend is ook dat

overzicht van de geldelijke retour per programma-

Nederlandse partijen redelijk wat project-

onderdeel en de relatieve bijdrage aan de totale

voorstellen schrijven, maar niet altijd de

Nederlandse retour. Het financieel retour-

coördinerende rol vervullen.

percentage uit het gehele Zesde Kaderprogramma

De participatie van 5,7% is significant lager dan

bedraagt 6,3%.

de participatie in KP5. In KP5 was de participatie 6,5%. Dit komt mede door de grotere deelname

In de tabel ‘Nederlandse financiële retour’ geven

van nieuwe lidstaten en derde landen.

kolom twee en drie de werkelijke retour en het retourpercentage dat op dit moment berekend

Financieel aandeel

bare contractgegevens lopen van het begin van Het Kaderprogramma is een lange termijn

KP6 tot en met juli 2006 (ongeveer 63% van de

investering in de innovatiekracht van Europa.

waarschijnlijke contracten). Kolom vier geeft de

Daarbij vergeleken lijkt het misschien kortzichtig

door ons verwachte retour voor de gehele looptijd

om te bezien hoeveel geld er naar Nederlandse

van KP6, 2002-2006 (uitgaande dat het gehele

deelnemers vloeit. Toch is dat laatste ook van

budget is verdeeld). Op basis van kolom vier

belang. Het geeft aan hoe actief Nederlandse

bedragen de baten uit het Zesde Kaderprogramma

bedrijven en instellingen meedoen, en hoeveel

voor Nederland ongeveer 1.213 miljoen euro.

succes ze hebben in de internationale competitie.

Het gaat hierbij overigens om toezeggingen van

Daarom proberen wij inzicht te geven in het

de Commissie die geleidelijk over de jaren daarna

aandeel van het budget dat naar Nederland toe

uitbetaald worden. Kolom vijf geeft een

vloeit (zie tabel op blz. 12).

inschatting aan hoeveel procent van de totale Nederlandse retour naar een specifiek thema gaat.

Baten De Bricks die door de Commissie ter beschikking

Kosten

worden gesteld aan de programma comités geven

KP6 wordt voor het grootste gedeelte betaald uit

een goed beeld van de participatie van landen in

het EU-budget dat door de lidstaten wordt

slagingspercentage waar bij de introductie van

interessant om naar het aantal participaties te

KP projecten. Echter, de bricks geven voor de

opgebracht. Ook Nederland draagt jaarlijks bij aan

KP6 rekening mee werd gehouden is dus gegrond

kijken. Hierbij wordt iedere deelnemende

meeste programmaonderdelen niet het financiële

dit budget. Gedurende de looptijd van KP6 was de

gebleken. De EU kent een terugval van

organisatie in een project meegeteld, maar er

aandeel per land. Verder wijzigen de project-

gemiddelde bijdrage van Nederland 5,3%. Het

5 procentpunt. Voor Nederlandse coördinatoren is

wordt niet gekeken naar de rol, bijdrage of aantal

budgetten naderhand gedeeltelijk door de

kaderprogramma wordt verder niet alleen uit de

echter sprake van een toename. Zeer opvallend is

mensen uit een organisatie. Een eerste orde

contractonderhandelingen waarbij budgetten

EU-begroting betaald, maar er is ook een bijdrage

dat de slaagkans voor Nederlandse coördinatoren

benadering dus.

gekort of herverdeeld kunnen worden.

van zogenaamde derde landen, dit zijn onder

oproepen omhoog is geschoten. De totale

In het gehele KP6 hebben ruim 300.000 (!) partijen

Voor de bepaling van de geldelijke baten die naar

didaat lidstaten. Gedurende het kader-programma

slaagkans voor heel KP6 is op 34% uitgekomen,

geparticipeerd in ingediende projectvoorstellen.

Nederland terugvloeien hebben we ons gebaseerd

hebben ook nieuwe (kandidaat) lidstaten een

terwijl dit in de ‘tussenbalans 2003-2004’ slechts

Ruim 65.000 van deze organisaties nemen deel in

op de financiële gegevens in de afgesloten KP6-

(extra) bijdrage geleverd aan dit budget.

23% was.

succesvolle projectindieningen. Het aandeel van

contracten. Omdat de contractonderhandelingen

Nederland is met 3711 succesvolle participaties 5,7%.

tot meer dan een jaar kunnen duren zijn nog niet

Vergelijking van kosten en baten

alle contracten afgesloten. Op het moment van

Over voorgaande cijfers kan de volgende

meer Noorwegen, Zwitserland, IJsland en de kan-

binnen de prioriteitsgebieden in de laatste twee

Participaties

10

kan worden uit contractgegevens weer; beschik-

Evenals bij projectindieningen is de slaagkans van

schrijven van dit boekje waren de gegevens

berekening worden uitgevoerd. Nederland draagt

Projectvoorstellen bestaan meestal uit meerdere

een Nederlandse participatie hoger dan het

bekend van in totaal 6600 contracten en het

voor 5,3% bij aan het KP6 budget en krijgt er 6,3%

partijen. Naast projectindieningen is het dan ook

Europees gemiddelde (26% versus 21%). Blijkbaar

vastgelegde budget in de contracten bedraagt in

uit terug. Aan het begin van het kaderprogramma

11

K O S T E N - B AT E N B E R E K E N I N G

NEDERLANDSE FINANCIËLE RETOUR

NL WERKELIJKE FINANCIËLE

FINANCIEEL

NL GESCHATTE RETOUR

RETOUR (IN MLN EURO)

RETOUR-

BIJ 100% BUDGETVERDELING THEMA IN TOTAAL NL

PERCENTUELE AANDEEL

TOT NU TOE

PERCENTAGE NL

(IN MLN EURO)*

RETOUR

NL retour (o.b.v. netto budget)

1. Life sciences, genomics and 125,4

6,9%

187

15,4%

127,4

4,3%

186

15,3%

53,0

3,5%

65

5,4%

4. Aeronautics and space

33,6

5,8%

61

5,0%

5. Food quality and safety

73,2

13,1%

108

8,9%

6.1 Energy

62,5

7,6%

82

6,8%

6.2 Transport

57,4

7,4%

47

3,9%

6.3 Environment

28,0

10,1%

84

6,9%

20,5

5,2%

21

1,7%

G E S C H AT B E D R A G (IN MIL JOENEN EURO’S)

KP6-budget

Integrating European Research

biotechnology for health

P E R C E N TA G E

19.113 6,3%

1.213

NL bijdrage (aan bruto budget)

5,3%

1.013

Overschot

1,0%

200

2. Information society technologies 3. Nanotechnologies, materials and production processes

7. Citizens and governance in a knowledge-based society Anticipating S/T Needs Policy support and anticipating scientific and technological needs

33,2

8,7%

52

4,3%

17,5

4,7%

25

2,1%

Horizontal research activities involving SMEs Specific measures in support of international cooperation

6,4

2,0%

9

0,7%

4,3

3,1%

8

0,7%

Human resources and mobility

80,1

6,1%

116

9,6%

Research infrastructures

38,6

4,0%

42

3,5%

3,4

7,5%

6

0,5%

Structuring the ERA Research and innovation

Science and society

bedroeg het budget 17,5 miljard euro. Hiervan zou

Europa-breed aantrekkelijker zijn voor industriële

6% managementkosten naar de Europese

partijen dan andere. Het Nederlandse beeld wijkt

Commissie gaan en het resterende overblijven

bij sommige onderwerpen sterk af van dat van

voor financiering van onderzoek. Echter,

Europa.

gaandeweg het kaderprogramma zijn er extra bijdragen door nieuwe lidstaten en derde landen

Als we KP6 vergelijken met KP5 valt de grote

gedaan. Daardoor komen we uit op een in deze

teruggang in industriële participatie op. In KP5

analyse gehanteerd budget van 19.113 miljoen

was het met 35% nog de grootste groep, in KP6 is

euro. De geschatte bijdrage van Nederland aan het

het teruggevallen naar 26%. De combinatie

bruto KP6 budget is, op basis van 5,3%, 1.013

universiteit en onderzoeksinstelling (dat als

miljoen euro. De retour voor Nederland is 6,3%,

kennisinfrastructuur bestempeld kan worden) is in

wat gelijk staat aan 1.213 miljoen euro. Effectief

KP6 59% evenals in KP5. Door ondermeer grotere

heeft het KP6 Nederland dus 200 miljoen euro

politieke en socio-economische onderzoeks-

meer opgeleverd dan het heeft gekost. Nederland

financiering is het deelnamepercentage van

haalt dus een fors groter deel uit KP6 dan het erin

overige organisaties (groep ‘anders’) procentueel

stopt.

toegenomen.

Deelname naar type organisatie

KP6 lijkt minder goed in staat bedrijven te interesseren voor R&D dan KP5. Gezien de

Strengthening the foundations

Alle organisaties met een juridische entiteit

Lissabon doelstelling (In 2010 dient Europa de

of ERA

kunnen in principe deelnemen aan een KP-project.

meest concurrerende kenniseconomie ter wereld

De Europese Commissie classificeert organisaties

te zijn) is het van belang dat in KP7 deze trend

in vier categorieën: industrie, universiteiten,

wordt doorbroken.

Support for the coherent development of research & innovation policies

0,3

15,3%

2

0,2%

17,1

8,1%

25

2,1%

8,8

44,0%

87

7,2%

790,8

6,3%

1.213

100,0%

Support for the coordination of activities Euratom

Totaal/gemiddelde

onderzoeksinstellingen en overig. In KP6 blijkt dat de prioriteiten IST, Nanotechno-

In juni 2004 is een mid-term evaluatie uitgevoerd.

logie, Lucht-en ruimtevaart, energie en transport

Dit zogenaamde Marimon-rapport maakte

* Extrapolatie op basis van werkelijke retour (kolom 2) waarbij wordt aangenomen dat dit 63% van het totaal te verdelen budget is.

12

13

D E E L N A M E P E R C E N TA G E E U P A R T I C I P A N T E N N A A R T Y P E O R G A N I S AT I E B I N N E N S U C C E S V O L L E P R O J E C T E N

ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS

ANDERS

Nederlandse samenwerking met lidstaten en kandidaat lidstaten in KP6

WA A R VA N

O R G A N I S AT I E

MKB


11%

49%

35%

5%

12%


32%

32%

21%

16%

26%

Nanotechnologie

39%

28%

26%

7%

33%


43%

20%

20%

17%

n.b.


14%

33%

39%

14%

19%

Energie

31%

25%

20%

24%

25%

Transport

33%

20%

20%

27%

29%


7%

38%

41%

14%

14%

Burgers en bestuur

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

Totaal prioriteiten

26%

31%

28%

16%

23%

Voor de horizontale onderwerpen van het kaderprogramma zijn geen organisatietypen bekend of wordt een andere indeling gehanteerd. Euratom

15%

24%

46%

15%

14%

duidelijk dat het aandeel van bedrijven achter

MKB definitie

bleef. Naar aanleiding van deze constatering

De Commissie hanteert binnen de thematische

hebben diverse prioriteitsgebieden specifieke MKB

prioriteiten een andere MKB definitie dan in KP5

oproepen geplaast en door MKB gecoördineerde

gebruikelijk was. In KP5 was het nog de regel dat

STREP’s geïntroduceerd. Uit analyse van deze

een MKB alleen een industriële partij kon zijn. KP6

oproepen blijkt dat de MKB gerichte oproepen

staat echter ook toe dat binnen alle organisatie-

daadwerkelijk een grotere participatie van MKB en

typen partijen als MKB aangemerkt kunnen

industrie opleveren. Met name in het programma

worden. Daardoor wordt de vergelijking van MKB

Nanotechnologie (prio3) is dit duidelijk te zien.

participatie tussen KP5 en KP6 moeilijk. Binnen het

Gebaseerd op contractgegevens t/m juli 2006

programma ‘Participatie van het MKB’ kan wel nog steeds gesproken worden van eenzelfde definitie.

14

In het kaderprogramma wordt veelal verwacht dat

Frankrijk worden in samenwerking betrokken.

met minimaal 3 andere Europese partners wordt

Het aantal partners in Midden- maar vooral Oost-

samengewerkt. De kaart geeft weer met welke

Europa groeit gaandeweg het kaderprogramma.

landen Nederlandse organisaties in KP6-

De contracten uit 2005 en 2006 zijn veelal nog niet

onderzoeksprojecten samenwerken. Daaruit blijkt

opgenomen in de figuur, maar toch stijgen deze

dat de meeste partners in buurlanden (waaronder

jaren al ten opzichte van voorgaande. Buiten de in

ook Groot Brittannië) en Scandinavië worden

de kaart weergegeven landen wordt ook

gezocht. Ook Zwitserland, Portugal, Oostenrijk en

veelvuldig samengewerkt met India en IJsland.

15

Prioriteit 1

Levenswetenschappen, genomica en biotechnologie voor de gezondheid Voor de thematische prioriteit ‘Levensweten-

De Europese Commissie heeft jaarlijks een

schappen, genomica en biotechnologie voor de

generieke oproep gepubliceerd en daarnaast een

gezondheid’ zijn in het Zesde Kaderprogramma

viertal specifieke oproepen.

acht oproepen gepubliceerd. Het totaalbudget voor dit thema was ongeveer 2700 miljoen euro.

Projectindieningen

Daar bovenop heeft de Europese Commissie

De Europese Commissie heeft binnen dit thema

200 miljoen euro bijgedragen aan het Artikel 169,

2398 projectvoorstellen ontvangen. Uiteindelijk

project ‘European & Developing Countries Clinical

zijn 578 projecten goedgekeurd. De gemiddelde

Trials Partnership (EDCTP)’.

slaagkans voor de EU kwam hiermee op 24%.

PROJECTINDIENINGEN

ONDERDEEL

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL*

EU

NL*

EU

NL

De top 5 van Nederlandse coördinatoren is als volgt:

de succesvolle indieningen voor hun rekening. Het

1. Universiteit Utrecht / Universitair Medisch

betreft hierbij 46 projecten. Vooral bij de STREPS EU

FP6-2002-LifeSciHealth

638

31

519

10

125

32%

24%

FP6-2003-LifeSciHealth-I, -II en -3

463

34

505

10

131

29%

26%

FP6-2004-LifeSciHealth-4, -5

582

35

562

10

138

29%

25%

FP6-2005-LifeSciHealth-6

579

27

457

10

104

37%

23%

FP6-2005-LifeSciHealth-7(SME-call)

396

25

355

6

80

24%

23%

2658

152

2398

46

578

30%

24%

Totaal

Nederlandse projectcoördinatoren namen 8% van


Centrum Utrecht

en CA’s was Nederland succesvol; ruim 9% van alle

2. Erasmus Medisch Centrum

toegekende indieningen bij deze instrumenten

3. Universiteit Leiden / Leids Universitair Medisch

heeft een Nederlandse coördinator. De slaagkans

Centrum

voor een Nederlandse coördinator komt hiermee

4. Radboud Universiteit Nijmegen/ Universitair

op 30%, 6 procentpunt hoger dan de gemiddelde

Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen

Europese slaagkans. De laatste generieke call (FP6-2006-LifeSciHealth-

5. Rijksuniversiteit Groningen / Universitair Medisch Centrum Groningen

6) zorgde voor een slaagkans van 37% voor de


projecten met een Nederlandse coördinator. Bij de

Succesvolle Nederlandse coördinatoren vanuit de

specifieke SME oproep (FP-2005-LifeSciHealth-7)

industrie zijn: Crucell, Viruvation en Kreatech.

bleef de slaagkans van de Nederlandse ONDERDEEL

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU


638

409

7976

153

2336

37%

29%


463

279

5234

83

1227

30%

23%


582

370

6074

105

1499

28%

25%


579

236

4166

90

998

38%

24%


396

139

2860

55

624

40%

22%

2658

1433

26310

486

6684

34%

25%

Totaal

coördinatoren echter op het gemiddelde steken

Participaties

(23%). De analyses van de evaluatierapporten voor

Aan de 578 succesvolle projectindieningen nemen

deze SME oproep wijzen uit dat het Nederlandse

in Europa 6684 partijen deel. Hiervan zijn 486 (7%)

coördinatoren (met name het Midden- en

partijen afkomstig uit Nederland. In 266 (46%) van

Kleinbedrijf) meer moeite kost om te voldoen aan

de 578 succesvolle EU projecten blijkt minimaal

de vereisten van het criterium ‘wetenschappelijke-

1 Nederlandse partner deel te nemen. Nederland

en technologische aspecten’.

neemt hierbij vooral deel aan de Integrated Projects en Networks of Excellence.De slaagkans van Nederlandse participaties (34%) laat zien dat Nederland erg succesvol is. Deze slaagkans ligt

16

17


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSTEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


WA A R VA N MKB


11%

49%

35%

5%

12%


11%

46%

36%

7%

14%


15%

42%

33%

9%

16%


12%

37%

38%

12%

15%


35%

30%

28%

6%

41%

Totaal

14%

43%

35%

8%

16%

VERDELING SUCCESVOLLE EU PROJEC TEN NAAR TYPE

ONDERDEEL

IP/NOE

STREP

SSA


60

49

16


35

65

31


38

75

25


24

58

22

-

80

-

157

327

94

FP6-2005-LifeSciHealth-7(SME-call) Totaal

ongeveer 9 procentpunt boven het Europese

om de deelname vanuit de industrie en het MKB te

gemiddelde van 25% en geeft aan dat

faciliteren. Ter vergelijking; de gemiddelde

Nederlandse participanten over een goede

deelname van de industrie in alle oproepen was

toegang tot de excellente onderzoeksnetwerken

14% en van het Midden- en Kleinbedrijf 16%.

binnen Europa beschikken.

Binnen KP7 zal het Nederlandse bedrijfsleven gebaat zijn bij een voortzetting van deze

Typering organisaties

specifieke SME oproepen.

De verdeling van de Nederlandse participaties

Opvallend blijft dat er vanuit Nederland weinig

naar type organisatie binnen de succesvolle

wordt deelgenomen aan de SSA’s.

projecten wijkt niet veel af van de Europese

Gezien de diversiteit van de onderwerpen en de

verdeling. Met name de deelname vanuit de

resultaten van de Nederlandse participanten

industrie en het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) is

binnen de 5 deelgebieden is niet af te leiden

gelijk. Vanuit Nederland nemen de universiteiten 9

waar de sterke en zwakke punten vanuit het

procentpunt meer participaties voor hun rekening

Nederlandse onderzoeksveld liggen.

in succesvolle projecten en de onderzoeks-

Analyse zal moeten uitwijzen of de door het

instellingen 6 procentpunt minder.

innovatieplatform aangewezen sleutelgebieden ook zullen leiden tot grotere, succesvolle

Opvallend

Nederlandse participatie in KP7.

De hoge deelname van de industrie (35%) en het MKB (41%) in de specifieke SME oproep toont aan dat de Europese Commissie binnen deze oproep de juiste middelen ter beschikking heeft gesteld

18

19

PROJECTINDIENINGEN

Prioriteit 2

Technologie voor de informatiemaatschappij Het Information Society Technologies (IST) thema

EU gekregen, een factor 2,7 meer. Dit komt omdat

in KP6 bestond uit 6 oproepen. Met een totaal

in KP6 grotere projecten (zoals IP en NoE) gewenst

budget van bijna 3,6 miljard euro is IST het

worden, wat de hoeveelheid projectvoorstellen

grootste onderdeel van KP6. In deze 6 oproepen

terugdringt. Dit heeft ook zijn weerslag op de

werden projecten gevraagd voor 65 verschillende

slaagkans. De gemiddelde slaagkans van een IST

onderwerpen (Strategic Objectives). Oproepen

project in KP6 is 16%. In KP5 was dit 25%.

ONDERDEEL

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

Call 1

1070

53

1388

10

228

19%

16%

Call 2

525

40

1079

7

148

18%

14%

Call 3

28

9

274

3

43

33%

16%

Call 4

1120

31

1349

16

276

52%

20%

Call 5

638

35

1402

8

208

23%

15%

Call 6

140

14

659

2

74

14%

11%

Totaal

3521

182

6151

46

977

25%

16%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E


1, 2, 4 en 5 waren oproepen waarin vooral onderzoeksprojecten werden gevraagd. Zij hadden

Van alle succesvolle projecten heeft 5% een

het grootste budget. Oproepen 3 en 6 waren

Nederlandse coördinator. Dit zijn 45 organisaties.

bijzondere oproepen. In oproep 3 werden

Het succespercentage voor een Nederlandse

samenwerkingsprojecten gevraagd die de

coördinator ligt, evenals in KP5, aanzienlijk hoger

interactie tussen de nieuwe en oude lidstaten

dan het Europees gemiddelde. Een Nederlandse

moeten bevorderen. In oproep 6 werd juist

projectcoördinator heeft een slaagkans van 25%,

gezocht naar samenwerkingsprojecten met landen

9 procentpunt hoger dan het Europees

buiten Europa.

gemiddelde. Als we naar alle Nederlandse deelnemers (coördinatoren en partners) kijken,

Projectindieningen

blijkt dat in totaal 508 Nederlandse partners

In het IST programma werden in totaal 6151

deelnemen in succesvolle projecten. Oproep 4 was

projectvoorstellen ingediend. Van deze voorstellen

de meest succesvolle ooit in KP5 en KP6 voor

zijn 977 projecten succesvol. In het IST programma

Nederlandse coördinatoren. 52% van de

in KP5 hebben 2612 projecten financiering van de

ingediende projecten was succesvol.


ONDERDEEL

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Call 1

1070

721

19.708

160

3879

22%

20%

Call 2

525

410

11.956

65

1806

16%

15%

Call 3

28

45

2095

17

417

38%

20%

Call 4

1120

425

13.550

147

3401

35%

25%

Call 5

638

404

12.897

93

2165

23%

17%

Call 6

140

163

5886

26

738

16%

13%

Totaal

3521

2168

66.092

508

12.406

23%

19%

Participaties


Het aantal participaties door Nederlandse

Net als in KP5 komt de Nederlandse deelname

organisaties is niet zo hoog als mag worden

vooral van Philips, de Technische Universiteiten en

verwacht op basis van de economische grootte

de onderzoeksinstellingen. Nederlandse bedrijven

van ons land. Slechts 3,3% van de indieners in het

participeren slechts sporadisch in een IST project.

IST programma komt uit Nederland. Enkel in de

Na Philips is Lucent Technologies het eerste bedrijf

thematische gebieden ‘Knowlege and Interface

in de lijst van aantal goedgekeurde projecten op

Technologies’ en ‘Components and microsystems’

plaats 8. De grote softwarehuizen en banken,

zijn wij met 3,9% redelijk vertegenwoordigd.

nemen, uitgezonderd logica CMG, nauwelijks deel in IST-projecten. Echter twee bedrijven zijn aan de

De top 5 van succesvolle organisaties:

weg aan het timmeren: Navteq Navigation

1. Philips

Technologies en Tele Atlas. Deze bedrijven

2. TNO

gespecialiseerd in elektronische kaarten zitten in

3. TU Eindhoven

meerdere projecten en staan respectievelijk op

4. TU Delft

plaats 10 en 11.

5. Universiteit Twente

20

21

Opvallend

NoE is groot. In 49% van alle succesvolle IP’s zitten

Ondanks de uitbreiding van de Europese Unie per

Nederlandse partijen en in de NoE’s zelfs 70%.

1 mei 2004, is net als in KP5 de grootste

Dus, hoewel de Nederlandse participatie in het IST

samenwerking van Nederlandse organisaties met

programma qua aantal deelnemers beperkt is, is

West-Europese landen, voornamelijk Duitsland,

de toegang tot kennis ontwikkeld in IP en NoE

Frankrijk en Groot-Brittannië. De Nederlandse

onderzoeksprojecten groot. De ‘kennishefboom-

betrokkenheid bij de nieuwe projectvormen IP en

werking’ van deze projecten is aanzienlijk.


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


WA A R VA N MKB

Call 1

29%

39%

18%

14%

25%

Call 2

35%

30%

20%

15%

26%

Call 3

14%

22%

24%

40%

30%

Call 4

33%

31%

23%

13%

26%

Call 5

37%

27%

22%

14%

27%

Call 6

27%

22%

22%

29%

29%

Totaal

32%

32%

21%

16%

26%

CA

SSA

STREP


22

ONDERDEEL

IP

NOE

Call 1

62

32

13

24

97

Call 2

35

10

10

20

73

Call 3

-

-

7

36

-

Call 4

68

10

7

18

173

Call 5

41

1

7

21

138

Call 6

5

0

5

19

45

Totaal

211

53

49

138

526

23

Prioriteit 3

PROJECTINDIENINGEN

Nanotechnologie, materialen en productieprocessen Het thema ‘Nanotechnologie, Materialen en

Helaas is het voorgekomen dat Nederlandse

productieprocessen (NMP)’ in KP6 kenmerkt zich

coördinatoren wel alle drempelwaarden voor

door een grote diversiteit aan oproepen. Naast de

projecttoekenning haalden maar vanwege het

standaard oproepen werden verschillende

ontbreken van voldoene budget op de reservelijst

oproepen geplaatst in samenwerking met andere

geplaatst werden. De 4,6% succesvolle

prioriteiten of zelfs andere organisaties:

Nederlandse coördinatoren ligt dicht tegen de 5%

gezamenlijke oproepen met het IST-programma en

uit KP5. Dit is relatief een betere prestatie, omdat

een oproep in samenwerking met het National

in KP6 de algemene slaagkans lager was, zeker bij

Science Foundation uit de Verenigde Staten. NMP

de eerste grote oproep van NMP (<10%).

was ook het programma waarbij men vanaf het

Vanuit de Nederlandse industrie en

begin gebruik maakte van een tweestaps-

onderzoeksinstellingen zijn signalen gekomen dat

procedure voor de nieuwe instrumenten.

men het coördinatorschap liever aan anderen overlaat. In de voorbereidende fase van de

Projectindieningen

projecten blijkt dat Nederlandse organisaties nog

In totaal zijn er in het NMP programma 2840

wel het voortouw nemen, maar uiteindelijk komt

voorstellen ingediend, waarvan 829 met één of

de coördinatie toch terecht bij een buitenlandse

meerdere Nederlandse deelnemers (29%).

partij. Dit geldt echter niet bij de SME-IP’s waar

Uiteindelijke waren 394 voorstellen succesvol

relatief veel Nederlandse coördinatoren zijn. De

waarvan 18 (4,6%) getrokken door een

Nederlandse indieners deden het in alle gebieden

Nederlandse coördinator. De slaagkans van

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

2002-NMP-NI-1

260

22

406

2

31

9%

8%

2002-NMP-TI-1

140

13

457

2

69

15%

15%

2002-NMP-IST-1

60

3

146

1

17

33%

12%

2002-NMP-2

40

1

36

0

7

0%

19%

2003-NMP-NI-3

245

6

152

0

23

0%

15%

2003-NMP-TI-3

105

15

493

3

62

20%

13%

80

0

80

0

12

-

15%

2003-NMP-SME-3 2003-NMP-STEEL-3

25

0

1

0

1

-

100%

2004-NMP-NI-4

150

7

112

2

18

29%

16%

2004-NMP-TI-4

120

10

452

3

67

30%

15%

2004-NMP-SME-4

100

4

86

3

15

75%

17%

2004-NMP-NSF 2004-NMP-IST-2 Totaal

6

1

36

1

6

100%

17%

180

5

383

1

66

20%

17%

1511

87

2840

18

394

21%

14%

BUDGET

A A N TA L

(IN MLN. €)




ONDERDEEL

ongeveer even goed.

Nederlandse coördinatoren was 21% in vergelijking met 14% voor alle deelnemende

Participaties

landen, een goede score.

De top 5 van Nederlandse organisaties die als deelnemer succesvol zijn geweest in het NMPprogramma ziet er als volgt uit: 1. TNO 2. Universiteit Twente 3. Philips 4. TU Delft 5. TU Eindhoven

TNO heeft het grootste aantal succesvolle participaties. Net buiten de top 5 vallen een aantal bedrijven als AgroTechnology & Food, Innovation BV, DSM en KEMA.

24

ONDERDEEL

SUCCESVOLLE

SUCCES


P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

2002-NMP-NI-1

260

710

13.464

39

832

5%

6%

2002-NMP-TI-1

140

153

4651

42

822

27%

18%

2002-NMP-IST-1

60

122

3664

23

470

19%

13%

2002-NMP-2

40

27

839

5

192

19%

23%

2003-NMP-NI-3

245

-

-

20

567

-

-

2003-NMP-TI-3

105

187

4563

32

576

17%

13%

2003-NMP-SME-3

80

-

-

16

328

-

-

2003-NMP-STEEL-3

25

47

47

4

47

9%

100%

2004-NMP-NI-4

150

-

-

27

408

-

-

2004-NMP-TI-4

120

122

3645

31

487

25%

13%

2004-NMP-SME-4

100

-

-

23

305

-

-

6

7

120

1

29

14%

24%

2004-NMP-IST-2

180

113

3672

14

599

12%

16%

Totaal/gemiddeld

1511

1488

34.665

277

5662

19%

16%

2004-NMP-NSF

NB: Voor de oproepen NI-3, SME-3, NI-4 en SME-4 werden bij de indiening van stap 1 geen volledige consortia opgegegeven.

25

Opvallend is dat in KP6 de universiteiten relatief


geïntegreerde projecten voor het MKB (uitgezet in

Opvallend

vaak participeren. Vanuit het bedrijfsleven is met

Gemiddeld gezien komen de deelnemers voor 39%

calls NMP-2, SME-3 en SME-4) loopt op tot 67%.

Opvallend bij het NMP programma is dat de

name Philips actief, al moet hier wel gezegd

uit de industrie (inclusief MKB), 28% uit de

Bij de STREP’s is de totale industriële deelname

nieuwe lidstaten en derde landen relatief goed

worden dat de aandacht vooral naar de gezamen-

universitaire wereld en 26% vanuit onderzoeks-

iets meer dan 30%. In IP’s (inclusief SME-IP) is het

deelnemen. Nanotechnologie en materiaal-

lijke oproepen van IST en NMP is uitgegaan.

instellingen. Wanneer de oproepen apart worden

percentage industrie zelfs 44%.NoE’s, CA’s en SSA’s

technologie behoren tot de kernonderzoeks-

Zouden deze oproepen buiten beschouwing

geanalyseerd, blijken er grote verschillen. Niet

staan daarmee in schril contrast, respectievelijk

gebieden van deze landen. In NMP is er

gelaten worden dan zou Philips een aantal

zozeer in tijd als wel in verschillende calls en

slechts 12%, 23% en 18%. Universiteiten zijn

bijvoorbeeld een goede samenwerking met

plaatsen zakken op de ranglijst.

projecttypen. De MKB deelname in de speciale

vooral in NoE’s goed vertegenwoordigd 50%. En

Russische organisaties.

samen met onderzoeksinstellingen vormen zij zelfs 84% van de deelnemers in de NoE’s. D E E L N A M E P E R C E N TA G E E U P A R T I C I P A N T E N N A A R T Y P E O R G A N I S AT I E B I N N E N S U C C E S V O L L E P R O J E C T E N

ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


WA A R VA N MKB

2002-NMP-1

26%

38%

32%

4%

17%

2002-NMP-IST-1

37%

27%

27%

9%

30%

2002-NMP-2

59%

14%

17%

11%

56%

2003-NMP-NI-3

41%

23%

27%

9%

22%

2003-NMP-TI-3

28%

36%

28%

8%

24%

2003-NMP-SME-3

62%

9%

18%

11%

67%

2003-NMP-STEEL-3

45%

11%

40%

4%

15%

2004-NMP-NI-4

53%

23%

19%

5%

31%

2004-NMP-TI-4

25%

39%

31%

5%

18%

2004-NMP-SME-4

59%

14%

18%

9%

63%

2004-NMP-NSF

10%

65%

26%

0%

6%

2004-NMP-IST-2

43%

26%

27%

5%

29%

Totaal

39%

28%

26%

7%

33%

CA

SSA

STREP


ONDERDEEL

IP

NOE

2002-NMP-NI-1

14

17

-

-

-

2002-NMP-TI-1

-

-

5

7

75

2002-NMP-IST-1

5

2

2

4

-

2002-NMP-2

7

-

-

-

-

2003-NMP-NI-3

19

4

-

-

-

2003-NMP-TI-3

-

-

4

6

52

12

-

-

-

-

1

-

-

-

-

18

-

-

-

-

-

3

9

55

2003-NMP-SME-3 2003-NMP-STEEL-3 2004-NMP-NI-4 2004-NMP-TI-4 2004-NMP-SME-4

15

-

-

-

-

2004-NMP-NSF

-

-

-

-

6

2004-NMP-IST-2

6

-

-

-

-

97

23

14

26

188

Totaal

26

27

PROJECTINDIENINGEN

Prioriteit 4


ONDERDEEL

Binnen het thema ‘Lucht- en ruimtevaart’ worden

waarvan 26 voorstellen een coördinator vanuit

calls geplaatst voor projecten op het gebied van

Nederland hebben. Uiteindelijk waren 195

lucht- en ruimtevaarttechnologie. Bij luchtvaart

voorstellen succesvol (slagingspercentage 28%)

gaat het om projecten om de Europese

waarvan 13 getrokken door een Nederlandse

concurrentiepositie te versterken; in de civiele

coördinator (slagingspercentage 50%). Nederland

luchtvaart door verbetering van motoren,

is daarmee in 7% van alle projecten coördinator.

uitrusting en veiligheid. Ook vermindering van

Op zich is dat een goed percentage wanneer je

brandstofgebruik, luchtvervuiling en lawaai wordt

in ogenschouw neemt dat de feitelijke

nagestreefd. Daarnaast wordt aandacht besteed

eindgebruikers van de nieuw te ontwikkelen

aan het vergroten van de capaciteit van het

technologieën niet in Nederland gelokaliseerd zijn.

luchtvervoersysteem. Binnen ruimtevaart wordt aandacht geschonken

Participaties

aan Global Monitoring for Environment and

5% van alle succesvolle participaties komt

Security (GMES), satelliettelecommunicatie en het

uit Nederland. De top 3 van Nederlandse

speciale onderdeel Galileo. Er was vooral aandacht

organisaties die succesvol zijn geweest in het

voor toepassingsgebieden voor satellietsystemen.

Aerospace-programma ziet er als volgt uit:

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

240

5

139

3

43

60

31

FP6-2002-TREN-1

19

1

6

1

4

100

67

FP6-2002-Space-1

60

0

27

0

10

-

37

4

0

10

0

2

-

20

FP6-2003-TREN-2

20

0

2

0

1

-

50

FP6-2003-Aero-1

300

7

181

1

50

14,3

28%

FP6-2003-Space-1

60

1

56

0

16

-

29%

FP6-2004-TREN-3

64

1

10

1

4

100%

40%

FP6-2005-Aero-1

245

9

183

5

47

56%

26%

FP6-2005-Space-1

45

0

59

0

5

-

8%

FP6-2005-TREN-4-Aero

53

2

24

2

13

100%

54%

FP6-2006-TTC-TU-Priority-4

1,9

-

-

-

-

-

-

1111,9

26

697

13

195

50%

28%

FP6-2002-Aero-1+2

FP6-2003-ACC-Aero-Space

Totaal * Nederlandse partij is coördinator


De verantwoordelijkheid van de oproep voor Galileo valt onder de Galileo Joint Undertaking en

1. NLR

niet direct onder die van de Europese Commissie.

2. TU Delft

De resultaten van Galileo zijn daarom niet in deze

3. TNO

Het NLR is veruit de belangrijkste Nederlandse

Projectindieningen

deelnemer aan prioriteit vier van het Zesde

In totaal zijn er in het Lucht- en ruimtevaart

Kaderprogramma.

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES



P E R C E N TA G E

EU

NL

EU

NL

EU

240

99

1983

30

693

30%

35%

FP6-2002-TREN-1

19

11

96

9

76

82%

79%

FP6-2002-Space-1

60

24

528

12

224

50%

42%

4

0

52

0

11

-

21%

FP6-2003-TREN-2

20

3

67

1

23

33%

34%

FP6-2003-Aero-1

300

104

2277

34

766

33%

34%

FP6-2003-Space-1

60

26

680

7

220

27%

32%

FP6-2004-TREN-3

64

7

92

5

39

71%

42%

FP6-2005-Aero-1

245

88

2312

26

772

30%

33%

FP6-2005-Space-1

45

28

740

7

162

25%

22%


53

18

256

13

148

72%

58%

FP6-2006-TTC-TU-Priority-4

1,9

-

-

-

-

-

-

1111,9

408

9083

144

3134

35%

35%


Totaal

28

BUDGET (IN MLN. €)

NL FP6-2002-Aero-1+2

analyse meegenomen.

programma 697 projectvoorstellen ingediend,

ONDERDEEL


Nederlandse industriële partijen geven daarbij dan

Opvallend is dat het in Nederland vooral de

nog de voorkeur om in kleinere projecten samen

kennisinstellingen zijn die in Lucht- en

te werken. Dit geldt met name in het luchtvaart

ruimtevaart actief zijn. In Europa is bijna 47%

gedeelte. Binnen het ruimtevaart gedeelte is de

van de participanten uit de industrie afkomstig.

Nederlandse industriële participatie vergelijkbaar

Vanuit Nederland is dit ongeveer 35%.

met Europa.

29


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS

O R G A N I S AT I E FP6-2002-Aero-1+2

52%

22%

21%

5%

FP6-2002-TREN-1

39%

8%

21%

32%

FP6-2002-Space-1

26%

23%

32%

19%

0%

18%

46%

36%

FP6-2003-TREN-2

48%

9%

13%

30%

FP6-2003-Aero-1

49%

25%

18%

8%

FP6-2003-Space-1

28%

17%

26%

29%

FP6-2004-TREN-3

31%

15%

3%

51%

FP6-2005-Aero-1

53%

23%

21%

30%

FP6-2005-Space-1

40%

12%

22%

26%


33%

14%

23%

30%

-

-

-

-

43%

20%

20%

17%


FP6-2006-TTC-TU-Priority-4 Totaal

30

31

PROJECTINDIENINGEN

Prioriteit 5

Voedselkwaliteit en -veiligheid Voor thematische prioriteit ‘Voedselkwaliteit en

Projectindieningen

–veiligheid’ zijn in totaal elf oproepen geweest

In KP6 is Nederland uitgegroeid tot Europees

met een totaalbudget van ruim 715 miljoen euro.

centrum voor onderzoek in Voedselkwaliteit

Vanaf de derde oproep, werd per oproep slechts

en -veiligheid. In één op de drie projecten zit een

één projectvorm gevraagd.

Nederlandse partij, één op de zes projecten wordt

In de eerste twee oproepen was het totaalbudget

gecoördineerd door een Nederlandse partij.

aanzienlijk hoger dan in de laatste twee.

Projecten met een Nederlandse coördinator

Naar aanleiding van het Marimon-rapport is het

hebben een slagingspercentage dat bijna drie

budget voor IP's en NoE's in de tweede helft van

maal hoger is dan het Europese gemiddelde.

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

11

211

7

37

64%

18%

FP6-2002-Food-1

167

FP6-2003-Food-2

201

21

263

7

40

33%

15%

4

n.b.

24

n.b.

3

-

15%

FP6-2004-Food-3

216

21

310

8

38

38%

12%

FP6-2005-Food-4

125

8

298

3

35

38%

12%

FP6-2006-TTC-TU-TP5

2,5

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

-

-

Totaal

716

61

1106

25

153

41%

14%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E

FP6-2002-ACC-SSA-Food


P A R T I C I P AT I E

KP6 naar beneden gegaan ten gunste van het budget voor STREP’s en CA’s.

ONDERDEEL

Vooral de universiteiten en kennisinstellingen coördineren projecten. Van de 25 projecten die

Voor IP’s en NoE’s is vanaf de derde oproep een

door Nederlandse partijen gecoördineerd worden,

tweestapsprocedure toegepast, indieners moesten

worden er 23 door kennisinstellingen of

eerst een projectplan in grote lijnen indienen.

universiteiten gecoördineerd. Vooral deze

Als dit plan de drempelwaarde haalde bij de

organisaties hebben de expertise, de mankracht

eerste evaluatie moesten indieners een volledig

en het geduld om projecten te coördineren.

projectplan indienen welke opnieuw geëvalueerd werd. Deze methode van projecten indienen werd,

Participaties

door Nederlandse partijen, over het algemeen als

In Nederland profiteren voornamelijk kennis-

prettig ervaren.

instellingen en universiteiten van het kader-

ONDERDEEL

NL

EU

NL

EU

NL

EU

FP6-2002-Food-1

167

181

3079

60

666

34%

35%

FP6-2003-Food-2

201

n.b.

n.b.

71

1028

-

-

4

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

-

-

FP6-2002-ACC-SSA-Food FP6-2004-Food-3

216

n.b.

n.b.

66

837

-

-

FP6-2005-Food-4

125

155

2892

44

625

28%

22%

FP6-2006-TTC-TU-TP5

2,5

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

-

-

TOTAAL*

716

336

5971

104

1291

31%

22%

* op basis van call 1 en 4

programma; zij vormen 70% van de Nederlandse

Food Research, het LUMC en het UMCU volgen op

deelnemers aan ingediende projectvoorstellen.

enige afstand.

Niet opvallend maar wel belangrijk is dat universiteiten/ kennisinstellingen die specifieke

Een substantieel gedeelte van de Nederlandse

afdelingen of instituten hebben opgezet,

deelnemers is industrie. In Europa is slechts 14%

een nog grotere slaagkans hebben dan niet

MKB, in Nederland is dit 24%. Ten opzichte van

gespecialiseerde. Een mooi voorbeeld dat

KP5 is de industrie een grotere rol gaan spelen.

specialisatie loont.

Unilever is de enige Nederlandse multinational die op grote schaal deelneemt aan KP6. Andere grote

32

Wageningen Universiteit en Research centrum

bedrijven zoals Nutreco, Numico, Syngenta, HZCP,

(WUR) is de Nederlandse organisatie met de

Campina en FCDF zijn in Nederland partijen die

meeste goedgekeurde projecten. Ook andere

veel onderzoek uitvoeren op het gebied van

onderzoeksinstituten doen goed mee: het RIVM

Voedselkwaliteit en -veiligheid, maar deze partijen

en TNO zijn grote spelers. Andere, al dan niet

spelen in het kaderprogramma een beperkte rol.

commerciële onderzoeksinstellingen zoals NIZO

De deelname van Nederlandse MKB (13%) blijft

33

iets achter bij de rest van Europa (19%).

voor onderzoek naar landbouw, consumenten,

Door de reeds sterke vertegenwoordiging van

non-food gewassen en witte biotechnologie.

Nederland in de consortia is niet gezocht naar

In KP7 zal dit wel een plaats krijgen.

verdere participatie van Nederlands MKB’ers.

KP6 was nogal gericht op fundamenteel

Daarnaast geven veel MKB-ers in Nederland aan

onderzoek; daar zal in KP7 ook verandering in

niet geïnteresseerd te zijn in KP6 vanwege de

komen, met meer kansen voor de industrie.

hoge administratieve lasten en de langdurige

Een aantal organisaties hebben een leidende

procedures.

rol genomen in de Europese Technologie Platformen. Daaruit blijkt hun interesse voor een

Opvallend

grote rol in KP7.

Noch binnen het thema Voedselkwaliteit- en veiligheid, noch elders in het KP was aandacht


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


WA A R VA N MKB

FP6-2002-Food-1

7%

38%

41%

14%

13%

FP6-2003-Food-2

16%

33%

37%

13%

20%

FP6-2002-ACC-SSA-Food

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

FP6-2004-Food-3*

15%

30%

41%

14%

20%

FP6-2005-Food-4*

16%

31%

36%

17%

21%

FP6-2006-TTC-TU-TP5

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

Totaal

14%

33%

39%

14%

19%

* SSA participanten zijn onbekend

VERDELING SUCCESVOLLE EU PROJECTEN NAAR TYPE

ONDERDEEL

IP/NOE

STREP/CA

FP6-2002-Food-1

12

12

12

FP6-2003-Food-2

12

19

9

FP6-2002-ACC-SSA-Food FP6-2004-Food-3 FP6-2005-Food-4 FP6-2006-TTC-TU-TP5 Totaal

34

SSA

3 9

20

9

9

14

14

65

47

n.b. 42

35

PROJECTINDIENINGEN

Prioriteit 6.1

Duurzame energiesystemen Het onderdeel ‘Duurzame energiesystemen’ in KP6

Binnen CONCERTO wordt gestreefd naar duurzame

is opgebouwd uit twee componenten: korte- en

en geïntegreerde energiesystemen in woonwijken.

middellange termijn onderzoek (KM) en

CIVITAS streeft naar innovatieve en duurzame

middellange- en lange termijn onderzoek (ML). Het

transportoplossingen in steden.

totale budget voor deze prioriteit, 819 miljoen euro, is nagenoeg gelijk verdeeld geweest over de twee onderdelen.

DG-Research voerde het ML-gedeelte uit (438 miljoen euro). Deze ML projecten dragen bij aan de Europese energiedoelstellingen ná 2010, en

DG-TREN (transport en energie) was verant-

hebben daardoor vaak een fundamenteler karakter

woordelijk voor de uitvoering van het KM-gedeelte

dan de KM projecten. Voor Nederland belangrijke

(382 miljoen euro). KM projecten dienen bij te

ML-onderwerpen waren o.a. brandstofcellen,

dragen aan het bereiken van Europese energie-

energiedragers (met name waterstof en

doelstellingen vóór 2010. Het programma is vooral

elektriciteit), duurzame energie (o.m. PV, wind en

implementatiegericht, daarom bestaan KM-

biomassa), opslag en afvang van CO2 en socio-

projecten ook voor circa 80% uit

economische aspecten.

ONDERDEEL

FP6-2002-ENERGY-1

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

205

NL*

EU

NL*

EU

NL*

EU

12

238

3

49

25%

21%

FP6-2003-ENERGY-2

4

1

28

0

4

-

14%

FP6-2004-ENERGY-3

190

16

199

6

52

38%

26%

FP6-2005-ENERGY-4

20

8

64

5

32

63%

50%

FP6-2003-ACC-SSA-ENERGY

0,5

n.b.

n.b.

0

3

-

-

FP6-2004-Hydrogen-1

14

0

11

0

6

-

55%

FP6-2004-Hydrogen-2

4,5

0

3

0

2

-

67%

FP6-2002-TREN-1

55

9

113

1

22

11%

20%

FP6-2003-TREN-2

109

5

73

2

19

40%

26%

FP6-2004-TREN-3

92

4

177

4

39

100%

22%

FP6-2005-TREN-4

126

11

230

8

60

73%

26%

Totaal

819

66

1136

29

288

44%

25%

BUDGET

A A N TA L

(IN MLN. €)




demonstratieactiviteiten. Binnen KM lag de nadruk op kosteneffectiviteit

Projectindieningen

van duurzame energie, grootschalige integratie,

In KP6 zijn, met een gemiddeld succespercentage

poligeneratie, eco-gebouwen en alternatieve

van 44%, Nederlandse coördinatoren zeer

motorbrandstoffen. Daarnaast zijn twee grote

succesvol in projectaanvragen op het onderdeel

initiatieven gelanceerd, CONCERTO en CIVITAS II

energie. Terwijl hun Europese collega’s dat in

waarin Nederland goed scoorde.

slechts een kwart van de aanvragen lukte (26%).

ONDERDEEL

SUCCESVOLLE

SUCCES


P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

FP6-2002-ENERGY-1

205

227

3779

58

905

26%

24%

FP6-2003-ENERGY-2

4

2

151

0

26

0%

17%

FP6-2004-ENERGY-3

190

157

2479

61

843

39%

34%

FP6-2005-ENERGY-4

20

46

613

n.b.

n.b.

-

-

FP6-2003-ACC-SSA-ENERGY**

0,5

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

-

-

FP6-2004-Hydrogen-1

14

6

133

1

82

17%

62%

FP6-2004-Hydrogen-2

4,5

2

78

2

53

100%

68%

FP6-2002-TREN-1

55

93

1477

24

276

26%

19%

FP6-2003-TREN-2

109

37

961

19

376

51%

39%

FP6-2004-TREN-3

92

76

1713

25

452

33%

26%

FP6-2005-TREN-4

126

111

2303

19

588

17%

26%

Totaal

819

757

13.687

209

3601

28%

26%

In vergelijking met KP5 is de slaagkans van een

Participaties

project dat door een Nederlandse partij is

Met 757 van de 13.687 participaties heeft

ingediend nagenoeg gelijk gebleven.

Nederland een participatieaandeel van 6%. Dit is

Inmiddels worden van de in totaal 288 succesvolle

lager dan in KP5, waarin dit aandeel nog op 10%

projecten er 29 (10%) gecoördineerd door een

lag.

Nederlandse partij. Van de 71 IP’s en NoE’s coördineert Nederland er 11, alle IP’s.

36

37

In maar liefst 42% van alle goedgekeurde energie

Opvallend is dat de top-3 ingenomen wordt door

projecten zijn één of meerdere Nederlandse

twee onderzoeksinstellingen en één universiteit,

partijen vertegenwoordigd. In alle NoE’s zijn

terwijl juist de industriële partijen in de helft van

Nederlandse organisaties vertegenwoordigd,

alle projecten vertegenwoordigd zijn. Dit is te

terwijl in ruim de helft van de IP’s Nederlandse

verklaren doordat slechts drie onderzoeks-

organisaties deelnemen. Ook in de overige

instellingen (ECN, TNO en A&F BV) 28% van de

projecttypen is de betrokkenheid van Nederland

deelnames aan projecten voor hun rekening

hoog.

nemen, terwijl de industriële partijen de buit

Financieël gezien zit Nederland wel stevig in

verdelen over 77 verschillende organisaties.

het zadel. Blijkbaar hebben de Nederlandse

Dit is ook duidelijk zichtbaar in de budget-

organisaties een belangrijke rol in de projecten

verdeling over de verschillende typen organisaties

waarin zijn participeren.

in Nederland: 36% van het Nederlandse budget

Opvallend is bovendien de slaagkans bij het

gaat naar deze drie onderzoeksinstellingen, terwijl

CONCERTO programmaonderdeel. Er waren twaalf

de 77 industriële partners gezamenlijk een bijna

Nederlandse gemeenten vertegenwoordigd in

even groot aandeel (40%) hebben.


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


WA A R VA N MKB

FP6-2002-ENERGY-1

32%

23%

32%

13%

22%

FP6-2003-ENERGY-2

19%

50%

8%

23%

19%

FP6-2004-ENERGY-3

36%

34%

21%

9%

18%

FP6-2005-ENERGY-4

26%

37%

25%

12%

22%

FP6-2004-Hydrogen-1

60%

21%

17%

2%

15%

FP6-2004-Hydrogen-2

40%

40%

11%

9%

25%

FP6-2002-TREN-1

23%

28%

20%

29%

27%

FP6-2003-TREN-2

15%

7%

9%

68%

28%

FP6-2004-TREN-3

37%

22%

10%

31%

35%

FP6-2005-TREN-4

27%

18%

12%

43%

33%

Totaal

31%

25%

20%

24%

25%

STREP

ingediende CONCERTO projecten. Uiteindelijk zijn negen van hen uitgenodigd voor

Opvallend

onderhandelingen. Nederlandse gemeenten

Nederlandse organisaties zijn prominent

spelen blijkbaar met hun energiebeleid goed in op

vertegenwoordigd in de prioriteit Duurzame

de vragen binnen CONCERTO.

energiesystemen en vormen een geliefde consortiumpartner voor andere Europese landen.

De top-10 van deelnemende partijen in Nederland

Er wordt met name samengewerkt met de landen

ziet er als volgt uit:

direct om ons heen: Duitsland en Groot-Brittannië,

1. ECN

maar ook met België en Denemarken wordt

2. TNO

regelmatig samengewerkt.

3. Technische Universiteit Delft 4. Ecofys BV

De (wetenschappelijke) kwaliteit van het

5. Shell

Nederlandse energieonderzoek blijkt van hoog

6. KEMA

niveau te zijn, omdat de Nederlandse organisaties

7. Hexion BV

zeer succesvol zijn binnen KP6. Ook sluit het

8. Universiteit utrecht

nationale energiebeleid goed aan bij het Europese

9. BTG – Biomass Technology Group BV

beleid. Er zijn parallellen tussen de Nederlandse

10. Agrotechnology & Food Innovation BV

energie onderzoeksstrategie en de onderwerpen


ONDERDEEL

IP

CA

SSA

FP6-2002-ENERGY-1

14

NOE 4

5

6

20

FP6-2003-ENERGY-2

-

-

1

3

-

FP6-2004-ENERGY-3

14

1

6

-

31

FP6-2005-ENERGY-4

2

-

4

12

14

FP6-2003-ACC-SSA-ENERGY

-

-

-

3

-

FP6-2004-Hydrogen-1

2

-

-

-

4

FP6-2004-Hydrogen-2

2

-

-

-

-

FP6-2002-TREN-1

7

-

3

3

9

FP6-2003-TREN-2

17

-

0

2

0

FP6-2004-TREN-3

10

-

2

12

15

FP6-2005-TREN-4 Totaal

9

-

3

21

27

77

5

24

59

120

in KP6. Hierdoor is het mogelijk om nationale

Typering Nederlandse organisaties

vraagstukken op internationaal niveau aan te

Evenals in KP5 is het ook in KP6 opvallend dat

pakken. Dit betekent vaak een efficiënter gebruik

ongeveer de helft van de participaties op naam

van de beschikbare kennis en middelen.

komt van industriële bedrijven en MKB-ers. De

Door de unieke positie van Nederland op

onderzoeksinstellingen nemen deel voor ca. 28%,

energiegebied, met zowel een sterk innovatieve

de universiteiten voor 12% en het overblijvende

industrie (inclusief –MKB’s) als een aantal zeer

deel (9%) wordt door andere partijen waaronder

gerenommeerde onderzoeksinstellingen en

locale overheden ingevuld.

universiteiten, mag verondersteld worden dat Nederland optimaal voorgesorteerd is voor succesvolle deelname aan KP7.

38

39

Prioriteit 6.2

Transport Onderzoek en ontwikkeling op het gebied van

CITYMOBIL

Sustainable Surface Transport, modaliteiten over weg, spoor en water, is binnen het Zesde

Citymobil is een Integrated Project dat door TNO wordt

Kaderprogramma verdeeld over de volgende

gecoördineerd, en waaraan 28 partners uit Europa deel-

onderwerpen:

nemen. Dit project gaat de komende vijf jaar een aantal

• Ontwikkeling van milieuvriendelijke

grote stappen zetten op weg naar het ideaalplaatje van

vervoerssystemen en -middelen

probleemloos stedelijk vervoer, door middel van automa-

- Nieuwe technologieën en concepten voor alle

tisering. In Citymobil zal op technologisch gebied vooral

vormen van oppervlaktevervoer (over de weg,

gewerkt worden aan de verbetering van de huidige

per spoor en over water).

obstakeldetectietechnieken. Maar daarnaast is Citymobil

- Geavanceerde ontwerp- en

vooral gericht op drie grote demonstraties van implemen-

productietechnieken.

tatie van nieuwe systemen, met de bedoeling om permanent te blijven bestaan. De eerste demonstratie vindt

• Veiliger, doelmatiger en concurrerender maken

plaats op Heathrow met een Personal Rapid Transit

van spoor- en zeevervoer

systeem. De tweede demonstratie bestaat uit een halfauto-

percentage 34%). Uiteindelijk is Nederland in 7,5%

deze participaties is in STREP’s (93). Slechts

- Ontwikkeling van technologieën voor een

matisch bussysteem voor de Spaanse stad Castellón. De

van alle ingediende projecten coördinator.

8 Nederlandse partijen doen mee in NoE’s.

evenwichtiger verdeling en integratie van de

derde demonstratie komt in Rome met speciale vrije

verschillende vervoervormen waarbij meer

banen voor automatische voertuigen.

Nederland heeft in totaal een participatieaandeel In totaal worden 4 IP’s en 2 NoE’s gecoördineerd

van 6% van alle succesvolle participaties.

vervoer over spoor en water wordt

door een Nederlandse partij (zie onderstaande

Belangrijke onderwerpen voor Nederland waren

nagestreefd.

tabel):

maritiem, logistiek en verkeersveiligheid.

- Verbetering van de veiligheid van het vervoer over de weg, het spoorvervoer en het vervoer

hebben, terwijl de RTD-oproepen lange termijn

Voornamelijk in deze velden heeft Nederland een

onderzoek betreffen.

Typerend aan de thematische prioriteit ‘Transport’

In totaal hebben 202 Nederlandse partijen

Belangrijke spelers in het Transportprogramma

deelgenomen aan succesvolle projectvoorstellen.

zijn vanuit Nederland: Marin, TNO, NEA, SWOV,

Transport in het Zesde Kaderprogramma een

Ten opzichte van het aantal indieningen van

Ecorys, Adviesdienst Verkeer en Vervoer en de

budget van 649 miljoen euro ter beschikking.

519 betekent dit een succespercentage van 39%.

technische universiteiten.

EU gemiddeld is dit 40%. Het grootste aandeel van

in KP6 is de sterke link met andere prioriteiten: intelligente transportsystemen en -infrastructuur

De tweede oproep van het demonstratie-

in het IST-programma, het Europese satelliet-

programma CIVITAS (CIty-VITAlity-Sustainability)

navigatiesysteem Galileo in het aeronautics-

voor duurzaam transport in steden viel ook onder

NAAM

TITEL

C O Ö R D I N AT O R

TYPE PROJECT

Advanced Protection Systems

TNO

IP

programma en duurzame energiebronnen in het

het programma Sustainable Surface Transport in

APROSYS

energie-programma.

oproep 2A.

APSN

Network of Excellence on advanced passive safety

TNO

NoE

CITYMOBIL

Towards Advanced Road Transport for the Urban Environment

TNO

IP

An Alliance to Enhance the Maritime Testing Infrastructure

Marin

NoE

Ministerie van Verkeer en

IP

In de periode van maart 2003 t/m december 2005

40

goede participatie weten te bewerkstelligen.

In totaal had het onderwerp Sustainable Surface

over water en het vermijden van verkeerscongestie.

Participaties

Projectindieningen

konden projecten worden ingediend in zeven

In totaal zijn er in het Transport programma 619

verschillende oproepen. De oproepen zijn

projectvoorstellen ingediend, waarvan 44 met

verdeeld over 2 Directoraten Generaal (DG) van de

projectcoördinatoren uit Nederland (7,1%).

Europese Commissie, te weten DG Transport en

Uiteindelijk waren 200 voorstellen succesvol

Energie (TREN) en DG Research (RTD), waarbij de

(slagingspercentage 32%) waarvan 15 getrokken

TREN-oproepen een meer korte termijn karakter

door een Nederlandse coördinator (slagings-

HTA

in the EU MARNIS

Maritime Navigation and Information Services

Waterstaat, Adviesdienst Verkeer en Vervoer RETRACK

Reorganisation of Transport Networks by Advanced

TNO

IP

Rail Freight Concepts

41

PROJECTINDIENINGEN

ONDERDEEL


BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

ONDERDEEL

CA

SSA

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

Oproep 1A TREN

IP 5

NOE 0

4

1

STREP 7

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

Oproep 1B RTD

8

4

5

0

23

4

50

1

17

25%

34%

Oproep 2A TREN

7

0

5

5

4

Oproep 1A TREN

39

Oproep 1B RTD

170

7

100

5

40

71%

40%

Oproep 2B RTD

9

1

8

5

26

Oproep 2A TREN

48

1

53

1

21

10%

40%

Oproep 3A TREN

3

0

4

5

3

Oproep 2B RTD

150

8

161

1

49

13%

30%

Oproep 3B RTD

8

1

10

0

30

Oproep 3A TREN

56

7

73

1

15

14%

21%

Oproep 4A TREN

3

0

1

1

4

Oproep 3B RTD

150

13

149

5

49

38%

33%

Totaal

43

6

37

17

97

Oproep 4A TREN

36

4

33

1

9

25%

27%

649

44

619

15

200

34%

32%




onderzoeksinstituten zijn samen goed voor 40%.

In Europa is ongeveer 33% van de participanten

Opvallend is het hoge aandeel MKB deelname

uit de industrie afkomstig. In de calls van DG RTD

van 29%.

ligt dit percentage rond de 40%. Universiteiten en ONDERDEEL

BUDGET

A A N TA L

(IN MLN. €)


SUCCESVOLLE

SUCCES


P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Oproep 1A TREN

39

59

954

35

369

59%

39%

Oproep 1B RTD

170

85

1607

48

793

56%

49%

Oproep 2A TREN

48

31

556

13

254

42%

46%

Oproep 2B RTD

150

113

1950

33

738

29%

38%

Oproep 3A TREN

56

62

960

25

281

40%

29%

Oproep 3B RTD

150

119

1873

36

727

30%

39%

Oproep 4A TREN Totaal

36

50

556

12

182

33%

24%

649

519

8456

202

3344

39%

40%


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


42

WA A R VA N MKB

Oproep 1A TREN

20%

19%

27%

34%

32%

Oproep 1B RTD

39%

27%

20%

14%

22%

Oproep 2A TREN

15%

19%

11%

55%

31%

Oproep 2B RTD

45%

16%

17%

22%

27%

Oproep 3A TREN

10%

22%

23%

45%

43%

Oproep 3B RTD

42%

17%

21%

20%

30%

Oproep 4A TREN

16%

13%

17%

54%

36%

Totaal

33%

20%

20%

27%

29%

43

Prioriteit 6.3

Klimaatverandering en ecosystemen

PROJECTINDIENINGEN

ONDERDEEL

Voor het thema 6.3 ‘Klimaatverandering en

NoE’s). In fase 1 werd gekeken of het voor-stel zou

ecosystemen’ van KP6 zijn er in totaal vier

voldoen aan de algemene doelstellingen van het

oproepen geweest. De onderzoeksactiviteiten

thema. Als een projectvoorstel deze ronde was

binnen dit thema hebben als doel het versterken

doorgekomen, ging het naar fase 2 en kon een

van de wetenschappelijke en technologische

volledig projectvoorstel worden geschreven. Deze

capaciteiten die Europa nodig heeft om

veranderingen hebben ervoor gezorgd dat de

klimaatverandering te beheersen, ecosystemen te

drempel om een voorstel te schrijven beduidend

behouden en biodiversiteit te beschermen. Het

lager werd en werkten heel motiverend.

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

call 1

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

14

188

5

39

36%

21%

170

call 2

180

20

372

2

49

10%

13%

call 3

205

25

306

8

43

32%

14%

call 4

205

17

317

5

61

29%

19%

Totaal

760

76

1183

20

192

26%

16%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E



totale budget voor deze oproepen was ongeveer 760 miljoen euro. Het thema milieu bestaat uit

Projectindieningen

negen onderzoeksonderwerpen. De area’s waar

In totaal werden binnen deze prioriteit 1183

Nederland een grote rol in speelt zijn “water cycle,

projectvoorstellen ingediend bij de Europese

including soil-related aspects” en “strategies for

Commissie, waaronder 76 (6,4%) met een

sustainable land management, including coastal

Nederlandse coördinator. Van de ingediende

zones, agricultural land and forests”.

projectvoorstellen zijn in totaal 206 projecten

In de loop van KP6 hebben zich ook enkele

goedgekeurd, waarvan 20 (10%) projecten met

veranderingen voorgedaan. Bij de tweede oproep

een Nederlandse coördinator. Het gemiddelde

is begonnen met de invoering van een tweestaps-

succespercentage van de Nederlandse indieningen

procedure voor nieuwe instrumenten (IP’s en

binnen pioriteit 6.3 bedraagt 26%.

ONDERDEEL

NL

EU

NL

EU

NL

EU

call 1

170

190

3521

62

1117

33%

32%

call 2

180

317

6203

53

902

17%

15%

call 3

205

206

3410

64

721

31%

21%

call 4

205

189

3572

76

1193

40%

33%

Totaal

760

902

16.706

255

3933

28%

24%

Participaties

De participatie van het MKB is gaandeweg het

Nederlandse deelnemers, verdeeld over

kaderprogramma licht gestegen. Bij de andere

verschillende projecten, hebben 902 keer deel-

deelnemende organisatietypen is geen grote

genomen aan een projectaanvraag. Van de 902

verandering opgetreden.

deelnemers waren 255 partners succesvol. Het gemiddelde succespercentage voor Nederland

Van de succesvolle projecten is ook gekeken tot

komt daarmee op 28%. Dit is 4 procentpunt

welk instrument ze behoren. Nederland doet

meer dan het Europese gemiddelde.

binnen dit thema mee aan ongeveer 89% van de IP projecten, aan alle NoE’s, 90% van de CA’s,


26% van de SSA’s en 42% van de STREP’s.

De Nederlandse partijen die hebben deelgenomen zijn voor het het grootste deel universiteiten (35%) en onderzoeksinstellingen (44%). Het percentage van deelnemende industriële partijen is 7% en dus relatief laag. De rest van de deelnemende partijen bestaat uit overheidsinstellingen en andere organisaties. Het percentage dat zij vertegenwoordigen is 14%. Nederland wijkt in dit opzicht niet veel af van het getoonde Europese gemiddelde.

44

45


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


WA A R VA N MKB

call 1

7%

40%

40%

13%

-

call 2

7%

39%

41%

13%

13%

call 3

8%

38%

40%

14%

14%

call 4

7%

36%

42%

15%

16%

Totaal

7%

38%

41%

14%

14%

CA

SSA

STREP


ONDERDEEL

46

IP

NOE

call 1

8

4

2

11

14

call 2

14

1

1

17

16

call 3

9

2

3

11

18

call 4

15

1

6

10

29

Totaal

46

8

12

49

77

47

Prioriteit 7

Burgers en bestuur in een kennismaatschappij De sluitingsdatum voor Citizens -1 en -2 was 15 april 2003 en voor Citizen -3, 10 december 2003

De tweede oproep is eveneens in drie delen gesplitst: • Citizens – 4: Networks of Excellence (NoE) en Integrated Projects (IP)

PROJECTINDIENINGEN

ONDERDEEL

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

Citizens 1

20

4

64

1

5

25%

7%

Citizens 2

33

8

194

4

39

50%

20%

Citizens 3

48

9

168

1

22

11%

6%

Citizens 4

60

5

34

1

14

20%

41%

Citizens 5

52

7

92

2

52

29%

19%

Citizens 6

4

4

32

2

15

40%

47%

217

37

584

11

147

29%

17%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E


60 miljoen euro • Citizens - 5:


Specific Targeted Research Projects (STREP) en Coordination Actions (CA)

ONDERDEEL

52 miljoen euro

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Citizens 1

20

63

1439

24

367

38%

26%

Citizens 2

33

70

1488

21

384

30%

26%

Citizens 3

48

156

4021

26

419

17%

10%

Citizens 4

60

30

608

12

227

40%

37%

Citizens 5

52

119

2500

34

523

29%

21%

Citizens 6

4

5

168

2

99

40%

59%

217

443

10.224

119

2019

27%

20%

• Citizens - 6: Specific Support Actions (SSA) Door middel van thema 7 van het Zesde

4 miljoen euro

Kaderprogramma, ‘Burgers en bestuur in een kennismaatschappij’, is invulling gegeven aan de mobilisatie van de Europese onderzoekscapaciteit,

De sluitingsdatum voor deze drie delen was 13 april 2005.

op het gebied van politiek, economie, sociale

Totaal

wetenschappen en geesteswetenschappen. Deze

Participaties

mobilisatie is nodig om in Europa wederzijds

Citizens – 1

begrip te kweken, enerzijds over de opkomst van

Binnen Citizens-1, alleen bestemd voor NoE’s en

de kennismaatschapij en nieuwe vormen van

IP’s, zijn er 71 voorstellen binnengekomen,

Citizens – 3

ontvangen – alleen een opzet van een voorstel van

burgerschap, anderzijds tussen burgers en

waarvan er 64 geschikt waren voor evaluatie.

In Citizens – 3 zijn er 183 voorstellen ontvangen

maximaal 25 pagina’s . Hiervan werden er 36

instellingen.

Nederland deed aan 63 van de geëvalueerde

door de Europese Commissie, waarvan er 168 voor

uitgenodigd om hun voorstel verder uit te werken.

voorstellen mee en 15 Nederlandse organisaties

evaluatie in aanmerking kwamen. Verreweg de

De voorkeur van de meeste indieners ging naar de

staan op de lijst van goedgekeurde voorstellen.

meeste voorstellen waren ingediend in het

projectvorm ‘Integrated Projects’. 30 van de 81 IP’s

onderdeel ‘Burgerschap en identiteiten in Europa’.

werden uitgenodigd voor de tweede stap, terwijl

Citizens – 2

22 voorstellen werden positief geëvalueerd: 11

slechts 6 van de 17 Networks of Excellence door

Networks of Excellences en Integrated Projects

In deze oproep, voor de traditionele instrumenten,

NoE’s en 11 IP’s. In 9 voorstellen hiervan komen

mochten naar de tweede ronde.

20 miljoen euro

zijn er 200 voorstellen ontvangen waarvan er 194

ook Nederlandse organisaties in aanmerking voor

34 volledige voorstellen werden ontvangen op de

geschikt waren voor evaluatie. Per onderzoeks-

subsidie; van 1 voorstel is een Nederlander de

sluitingsdatum 26 oktober 2005. 41% van de

Specific Targeted Research Projects (STREP) en

gebied worden ongeveer 2 voorstellen

coördinator.

voorstellen die hiertoe waren uigenodigd haalde

Coordination Actions (CA)

gehonoreerd.

33 miljoen euro

Nederland deed aan 82 voorstellen mee en staat in

Citizens – 4

De meeste voorstellen werden ingediend in het

27 daarvan op de lijst met goedgekeurde

Voor het eerst in het KP6-programma ‘Burgers en

onderzoeksthema ‘Betrekkingen tussen

voorstellen.

bestuur in een kennismaatschappij’ kon door

arbeidsmarkt, werkgelegenheid en sociale

middel van een tweestapsprocedure worden

voorzieningen’.

De eerste oproep van ‘Burgers en bestuur in een kennismaatschappij’ is in drie delen gesplitst: • Citizens - 1:

• Citizens - 2:

• Citizens - 3: Networks of Excellences en Integrated Projects 48 miljoen euro

alle ‘thresholds’.

ingediend. In de eerste fase werden 98 voorstellen

48

49

Citizens - 5

Opvallend

In citizens 5 kwamen er 92 voorstellen voor

De Europese Commissie was heel tevreden over de

evaluatie in aanmerking. Met 52 hiervan werden

kwaliteit van de binnengekomen voorstellen, en in

uiteindelijk contractonderhandelingen gevoerd.

het bijzonder over de wijze waarop er invulling

Er werden twee keer zoveel STREPS als CA’s

aan de nieuwe instrumenten (NoE en IP) was

ingediend. Veruit de meeste projectvoorstellen

gegeven.

werden ingediend in de thema’s ‘Maatschappelijke

Nederland scoort boven het Europees gemiddelde

trends, kwaliteit van leven en overheidsbeleid’ en

in dit programma, in het algemeen ging het

‘Waarden en godsdiensten in Europa’. Maar liefst

Europees gemiddelde omhoog in de tweede

34 Nederlandse partijen waren in deze call

oproepen (Citizens - 4 , - 5, - 6).

succesvol, waarvan 2 coördinatoren.

De Universiteit van Amsterdam diende de meeste voorstellen in, gevolgd door de Universiteiten van

Citizens - 6

Tilburg en Utrecht. Onder de hoede van de

Deze call stond alleen open voor kleinschalige

universiteit van Maastricht is het project REFLEX

projectvoorstellen. 15 van de 16 goedgekeurde

gestart dat onderzoek doet naar de gewenste

voorstellen kregen subsidie. Slechts een paar

competenties in het hoger onderwijs voor een

Nederlandse partijen namen hieraan deel. Het

adequate functie in de kennismaatschappij.

onderzoeksthema: ‘Bevordering van internationaal onderzoek en beleidssamenwerking op het gebied van sociale wetenschappen en geesteswetenschappen’ ontving de meeste indieningen.

50

51

PROJECTINDIENINGEN

Beleidsondersteunend onderzoek Het onderdeel Scientific Support for Policy (SSP)

onderzoekscultuur zijn Nederlandse onderzoekers

financiert onderzoek ten behoeve van de

klaarblijkelijk beter dan hun collega’s uit andere

ontwikkeling en implementatie van Europees

lidstaten in staat om projectvoorstellen te

beleid op het gebied van landbouw, visserij,

schrijven die goed aansluiten bij de

milieu, energie, transport, duurzame ontwikkeling

onderzoeksvragen van Europese beleidsmakers.

ONDERDEEL

FP6-2002-SSP-1 FP6-2003-SSP-2-SARS

2006 zes oproepen gepubliceerd, waarvan er twee

Participaties

gericht waren op een specifiek onderwerp.

Gemiddeld was het percentage succesvolle

De tweede oproep was specifiek gericht op SARS

participaties door Nederlandse organisaties (47%),

en mondiale pandemieën, en oproep 5A was

hoger dan het Europese percentage van

gericht op vogelgriep. Het budget voor de zes

succesvolle participaties (43%). In de loop van het

oproepen bedroeg in totaal 416 miljoen euro.

kaderprogramma is het verschil kleiner geworden.

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

149

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

22

211

18

83

82%

48%

9

3

18

3

9

100%

50%

FP6-2003-SSP-3

83

29

237

14

78

48%

33%

FP6-2004-SSP-4

78

21

188

11

93

52%

49%

FP6-2005-SSP-5-A

77

37

340

19

102

51%

30%

FP6-2005-SSP-5-B-INFLUENZA

en cultureel erfgoed. Er zijn in de periode 2002-

BUDGET

Totaal

20

6

51

3

11

50%

22%

416

118

1045

68

376

58%

36%

* Nederlandse partij is coördinator Bij call FP6-2004-SSP-4 zijn 3 in-elligable proposals niet meegenomen in de analyse, over deze drie proposals zijn verdere details bekend

ONDERDEEL

In SSP worden alleen STREPs, CAs en SSAs gesubsidieerd, de nieuwe instrumenten kwamen niet in dit werkprogramma voor.

Opvallend

BUDGET

A A N TA L

(IN MLN. €)


Projectindieningen

deelnemende Nederlandse partijen valt op dat de

Nederland doet het goed in SSP, de gemiddelde

interesse voor SARS onderzoek in Nederland, als

slaagkans voor een project met een Nederlandse

klein, dichtbevolkt doorvoerland met de mainports

coördinator (58%) ligt aanzienlijk hoger dan het

Schiphol en Europoort zeer hoog is.

FP6-2002-SSP-1 FP6-2003-SSP-2-SARS

SUCCESVOLLE

SUCCES


P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

149

161

1981

77

1112

64%

56%

9

11

165

8

90

73%

55%

Wat opvalt zijn de enorm goede prestaties van Nederland in de SARS oproep. In gesprekken met

Europees gemiddelde (36%). Door de Nederlandse


FP6-2003-SSP-3

83

140

2075

48

761

34%

37%

FP6-2004-SSP-4

78

113

1656

68

835

60%

50%

FP6-2005-SSP-5-A

77

143

2606

67

872

47%

33%

FP6-2005-SSP-5-B-INFLUENZA

20

26

441

11

146

42%

33%

416

594

8924

279

3816

47%

43%

Totaal

VERDELING SUCCESVOLLE EU PROJECTEN NAAR TYPE*

ONDERDEEL FP6-2002-SSP-1

CA

SSA

STREP

13

3

67

0

0

8

FP6-2003-SSP-3

13

17

49

FP6-2004-SSP-4

13

31

49

FP6-2005-SSP-5-A

12

35

55

FP6-2003-SSP-2-SARS

FP6-2005-SSP-5-B-INFLUENZA Totaal

2

0

9

53

86

237

* Binnen dit programma konden geen ip’s of NoE’s worden ingediend.

52

53

NEST

de aantallen Nederlandse deelnemers.

namen deel aan het NEST-programma. Dat is ook

Nederlandse partijen waren relatief bescheiden

niet verwonderlijk omdat NEST zich richtte op

betrokken bij de indiening, maar waren wel

fundamenteel onderzoek. NEST wordt in dat

Het thema NEST (New and Emerging Science and

INSIGHT, zijn in totaal 1134 voorstellen ingediend.

succesvoller dan gemiddeld. Per saldo komt

opzicht ook beschouwd als een voorloper voor het

Technology) was een nieuw onderdeel in KP6 om

Deze grote belangstelling was mede ingegeven

ongeveer 7% van de succesvolle deelnemers in het

nieuwe programma voor Frontier Research van de

vernieuwend onderzoek te stimuleren dat buiten

door het feit dat dit programma ruimte bood voor

NEST programma uit Nederland. Het financiële

ERC in KP7.

de prioritaire thema’s ligt of door deze thema’s

bottom-up gekozen onderwerpen. Onderzoekers

aandeel voor Nederland komt uit op ca. 6%.

heen snijdt.

konden voorstellen indienen waarvoor geen plaats

Vooral universiteiten en onderzoeksinstellingen

NEST biedt enerzijds de mogelijkheid voor

was in thematische prioriteiten. Ook speelde

onderzoekers om zelf bottom-up voorstellen in te

waarschijnlijk mee dat in de eerste fase alleen een

dienen (ADVENTURE en INSIGHT projecten) en

beknopt outline voorstel ingediend hoefde te

anderzijds de mogelijkheid om voorstellen in te

worden. Al met al zijn er uiteindelijk slechts 58

dienen die passen in enkele top down

voorstellen gehonoreerd, hetgeen neerkomt op

vastgestelde onderwerpen (PATHFINDER

een slagingspercentage van 5%. Zoals al

initiatieven).

aangegeven is de grote schifting aangebracht in de eerste outline fase; voor de volledige

ADVENTURE projecten zijn visionaire

voorstellen lag de slaagkans op ongeveer 33%.

onderzoeksprojecten met een hoog risico en grote

Deze indiening in twee fasen heeft in het licht van

potentiële impact. INSIGHT projecten moeten

het grote aantal aanvragen goed gewerkt.

inzicht verschaffen in de mogelijke risico’s die

Het spaart indieners en evaluatoren veel werk en

verbonden zijn aan nieuwe ontwikkelingen.

de preselectie biedt een goede basis voor de

Voor deze projecten was vooral het instrument

uiteindelijke selectie met een redelijke slaagkans.

STREP beschikbaar (naast in beperkte mate de

Uit de evaluatierapporten bleek wel dat de

instrumenten CA en SSA die niet in de tabellen zijn

specifieke criteria voor ADVENTURE en INSIGHT

meegenomen). Bij de STREP voorstellen werd

(geheel nieuw, uitdagend met grote potentiële

gewerkt met een indiening in twee fasen. Voor

impact en risico’s) niet eenvoudig te beoordelen

ADVENTURE en INSIGHT zijn drie calls

waren. De meningen van de evaluatoren liepen

gepubliceerd en een totaalbudget voor de STREP’s

nogal eens uiteen over de vraag of een project

van 84 miljoen euro.

hier echt aan voldeed.

PROJECTINDIENINGEN

ONDERDEEL

Bij PATHFINDER kon het aantal ingediende

STREP’s, maar hiervoor geldt dat de indiening en

voorstellen beperkt gehouden worden omdat de

evaluatie in één ronde plaatsvond en dat de

projecten moesten passen in de aangegeven

onderwerpen moesten passen in de gekozen

onderwerpen. In de drie calls zijn in totaal 359

onderwerpen. Deze onderwerpen waren: tackling

voorstellen beoordeeld en daarvan zijn er 74

complexity, synthetic biology, what it means to be

succesvol. Het slagingspercentage ligt hier op

human, measuring the impossible en cultural

21%.

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

A ADVENTURE/INSIGHT Call A

28

n.b.

422

n.b.

21

n.b.

5%

Call B

28

n.b.

385

n.b.

19

n.b.

5%

Call C

28

n.b.

327

n.b.

18

n.b.

6%

Totaal

84

n.b.

1134

n.b.

58

n.b.

5%

35

n.b.

76

n.b.

23

n.b.

30%

B PATHFINDER Call 1 Call 2

35

n.b.

68

n.b.

18

n.b.

26%

Call 3

50

n.b.

215

n.b.

33

n.b.

15%

Totaal

120

n.b.

359

n.b.

74

n.b.

21%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E


ONDERDEEL

De PATHFINDER projecten waren ook voornamelijk

BUDGET

NL

EU

NL

EU

NL

EU

A ADVENTURE/INSIGHT Call A

28

94

2621

9

125

10%

5%

Call B

28

86

2244

7

111

8%

5%

Call C

28

83

1901

8

111

10%

6%

Totaal

84

263

6766

24

347

9%

5%

Call 1

35

29

556

6

159

21%

29%

Call 2

35

32

463

7

111

22%

24%

Call 3

50

76

1482

22

228

29%

15%

Totaal

120

137

2501

35

498

26%

20%

dynamics. Voor PATHFINDER zijn drie calls gepubliceerd met

Participaties

een totaalbudget van 120 miljoen euro.

De tabel toont het totaal aantal partijen dat betrokken was bij de ingediende

54

Projectindieningen

projectvoorstellen en hoeveel daarvan uiteindelijk

In de drie calls voor STREP’s in ADVENTURE en

deelnemen aan de succesvolle projecten en tevens

B PATHFINDER

55

PROJECTINDIENINGEN

Participatie van het MKB In KP6 was er 471 miljoen euro beschikbaar voor

voor subsidie ook erg hoog. Binnen Cooperative

de horizontale MKB-programma’s, waarvan 323

Research werden 3106 voorstellen ingediend en

miljoen euro voor Cooperative Research (CRAFT),

binnen de tweede stap van Collective Research

verdeeld over vier calls, en 147 voor Collective

263. Hiervan was respectievelijk 4% en 8%

Research, verdeeld over drie calls.

afkomstig van Nederlandse coördinatoren.

Bij Cooperative Research kan een kleine groep

De kwaliteit van de voorstellen is toegenomen

MKB’s uit verschillende Europese landen een

want het aantal voorstellen dat de drempel

onderzoeksopdracht uitbesteden aan derden,

passeerde is gestegen. Bij de laatste CRAFT-call

terwijl bij Collective Research de branche-

bijvoorbeeld zat 45% van alle Europese

organisaties een intermediaire rol spelen en de

projectvoorstellen boven de threshold. Dit

resultaten van het onderzoek via workshops en

percentage is nog nooit zo hoog geweest. Helaas

training overdragen aan het MKB in hun specifieke

was het beschikbare budget bij lange na niet

bedrijfstak.

toereikend om alle goedgekeurde voorstellen te

ONDERDEEL

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

Cooperative Research FP6-2002-SME-1 (29-04-2003)

95

29

652

5

122

17%

19%

FP6-2002-SME-1 (27-11-2003)

75,9

36

848

6

92

17%

11%

FP6-2003-SME-1 (21-10-2004)

77,5

29

848

7

92

24%

11%

FP6-2004-SME-COOP (14-09-2005) Totaal

75

18

758

3

85

17%

11%

323,4

112

3106

21

391

19%

13%

Collective Research FP6-2002-SME-2 stap 2 (24-06-2003)

40,3

4

49

2

24

50%

49%

FP6-2003-SME-2 stap 2 (14-09-2004)

42

8

105

4

21

50%

20%

FP6-2004-SME-COLL stap 2 (16-11-2005)

65

9

109

2

35

22%

32%

147,3

21

263

8

80

38%

30%

BUDGET

A A N TA L

(IN MLN. €)



financieren. De Europese slaagkans bij CRAFT is

Projectindieningen

gemiddeld 13%. De slaagkans van Nederlandse

Omdat beide programma’s de enige zijn die op de

coördinatoren is 6 procentpunt hoger. Bij de derde

behoeftes van het MKB zonder onderzoeks-

call was hun slaagkans zelfs ruim 13 procentpunt

capaciteit zijn afgestemd, is het aantal aanvragen

hoger. Bij Collective Research is de Europese

P A R T I C I P AT I E

ONDERDEEL

NL

EU

SUCCESVOLLE

SUCCES


P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

Cooperative Research FP6-2002-SME-1 (29-04-2003)

95

253

5739

50

1092

20%

19%

FP6-2002-SME-1 (27-11-2003)

75,9

451

8966

56

825

12%

9%

FP6-2003-SME-1 (21-10-2004)

77,5

371

8087

60

890

16%

11%

75

274

7325

35

838

13%

11%

323,4

1349

30.117

201

3645

15%

12%

FP6-2002-SME-2 stap 2 (24-06-2003)

40,3

53

920

14

500

26%

54%

FP6-2003-SME-2 stap 2 (14-09-2004)

42

110

2073

31

442

28%

21%

FP6-2004-SME-COLL stap 2 (16-11-2005)

65

132

2266

30

712

23%

31%

147,3

295

5259

75

1654

25%

31%

FP6-2004-SME-COOP (14-09-2005) Totaal

Collective Research

Totaal

slaagkans 30% en die van Nederlandse

Collective Research hebben een betere slaagkans

coördinatoren 38%. Bij twee van de drie calls is die

dan het Europees gemiddelde.

Nederlandse slaagkans zelfs 50%. Dat de slaagkans

56

bij Collective Research hoger ligt kan gedeeltelijk

Participaties

worden toegerekend aan de tweestapsprocedure.

Als we naar het aantal succesvolle participaties

Door Nederland gecoördineerde projecten in

van Nederlandse bedrijven en onderzoeks-

57

organisaties kijken, zien we dat Nederland bij

MKB, 24% onderzoeksorganisatie en 21%

Cooperative Research bijna 3% hoger scoort dan

brancheorganisatie.

het Europese gemiddelde, en bij Collective

Meest succesvolle Nederlandse deelnemer is TNO

Research 6% lager (terwijl we in de call van

met deelname in 19 projecten, gevolgd door het

14-9-2004 wel 7% hoger scoren). Gezien de betere

Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek, met

slaagkans van Nederlandse coördinatoren dan die

4 projecten.

van deelnemers is het aanhaken bij projecten van buitenlandse coördinatoren minder succesvol.

De meeste voorstellen werden ingediend op het gebied van ‘Nanotechnologie, materialen, en


productieprocessen’, gevolgd door respectievelijk

Van alle Nederlandse deelnemers aan Cooperative

‘Levenswetenschappen’ en ‘Technologie voor de

Research projecten is 60% MKB, 31% onderzoeks-

informatiemaatschappij’.

organisatie en 9% industrie. Bij de laatste call voor Collective Research waren deze percentages 55%

D E E L N A M E P E R C E N TA G E E U P A R T I C I P A N T E N N A A R T Y P E O R G A N I S AT I E

ONDERDEEL

MKB

RTD INSTELLING

INDUSTRIE

BRANCHE ORG.

FP6-2002-SME-1 (29-04-2003)

-

-

-

-

FP6-2002-SME-1 (27-11-2003)

58%

34%

7%

-

FP6-2003-SME-1 (21-10-2004)

57%

35%

8%

-

FP6-2004-SME-COOP (14-09-2005)

57%

34%

9%

-

TOTAAL

58%

34%

8%

-

FP6-2002-SME-2 stap 2 (24-06-2003)

-

-

-

-

FP6-2003-SME-2 stap 2 (14-09-2004)

-

-

-

-

FP6-2004-SME-COLL stap 2 (16-11-2005)

47%

26%

0%

27%

TOTAAL

47%

26%

0%

27%

Cooperative Research

Collective Research

58

59

Internationale samenwerking Het thema ‘International Cooperation (INCO)’

Projectindieningen

is gericht op activiteiten die tot doel hebben

Over het aantal projecten met een Nederlandse

derde landen (d.w.z. landen die geen EU-lidstaat

deelnemer of een coördinerende rol van

of geassocieerde lidstaat zijn) te betrekken bij

Nederland in INCO projecten zijn geen gegevens

Europees onderzoek. Deze ‘Specific International

bekend. Uit rapporten van de EC is wel duidelijk

Cooperation Activities’ brengen internationale

geworden wat het totale succespercentage was in

samenwerking tot stand met geselecteerde

Europa, namelijk 15%. Vooral het succes-

groepen landen (in het vervolg thema’s):

percentage in alle eerste calls lag hoog. Voor de

• Mediterranean Partner Countries (MPC);

eerste MPC-call bijvoorbeeld lag dit op 28%. Het

• Developing Countries (DEV);

succespercentage in alle tweede calls lag iets

• Newly Independent States of the former Sovjet-

lager, het succespercentage van de tweede MPC-

Union (NIS); • Southwest Balkans (WBC).

call was 17%. Het succespercentage in alle derde calls lag nog iets lager dan in de tweede calls behalve bij de MPC-call: die lag op 29%.

Participaties

participanten) flink aan interesse in bij alle

De tabel ‘Participaties’ laat het totaal aantal

deelnemers, maar in de derde call (3000

deelnemers aan INCO projecten zien en het totaal

participanten) is de deelname zelfs groter dan bij

aantal Nederlandse deelnemers.

de eerste call (2000 participanten). Ook de

Het DEV-thema, van alle thema’s de meest

Nederlandse belangstelling is in de tweede call

aantrekkelijke, levert in de tweede call (1000

naar verhouding sterk gedaald.

PROJECTINDIENINGEN

ONDERDEEL

DEV DEV/SSA-1 MPC MPC/SSA-2 WBC-1

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

146

n.b.

634

n.b.

84

-

13%

2

n.b.

190

n.b.

29

-

15%

62

n.b.

226

n.b.

51

-

23%

1

n.b.

98

n.b.

16

-

16%

13

n.b.

52

n.b.

12

-

23%

WBC/SSA-3

4

n.b.

39

n.b.

8

-

21%

WBC/SSA-3 NIC

4

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

-

-

14

n.b.

108

n.b.

13

-

12%

NIS-1 TC-SSA ACC-SSA RusNIS/SSA-4 CoMultiRTD/SSA-5 Totaal

3

n.b.

45

n.b.

9

-

20%

20

n.b.

347

n.b.

26

-

7%

1

n.b.

143

n.b.

28

-

20%

10

n.b.

80

n.b.

16

-

20%

280

n.b

1962

n.b.

292

-

15%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E


ONDERDEEL

DEV DEV/SSA-1 MPC MPC/SSA-2 WBC-1

EU

NL

EU

NL

EU

146

261

6256

41

950

16%

15%

2

29

850

7

164

24%

19%

62

34

2503

4

609

12%

24%

1

3

389

2

54

67%

14%

13

5

538

2

159

40%

30%

WBC/SSA-3

4

5

257

1

50

20%

19%

WBC/SSA-3 NIC

4

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

-

-

14

29

1089

3

131

10%

12%

3

6

172

0

22

0%

13%

20

3

622

0

26

0%

4%

1

7

538

1

96

14%

18%

10

7

422

1

103

14%

24%

280

389

13636

62

2364

16%

17%

NIS-1 TC-SSA ACC-SSA RusNIS/SSA-4 CoMultiRTD/SSA-5 Totaal

60

NL

61

Het succespercentage van Nederlandse

Uit de tabel blijkt dat de Nederlandse deelname

participanten in de tweede call lag op 13%, terwijl

3% uitmaakt van de totale succesvolle deelname.

dit in de eerste call nog 22% was. Bij de derde call

Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de DEV-

is de deelname dus gestegen maar er is verdere

calls die nog 4% deelname van Nederland kennen.

VERDELING SUCCESVOLLE EU PROJEC TEN NAAR TYPE*

ONDERDEEL DEV

CA

DEV/SSA-1

daling van het Nederlandse succespercentage naar

MPC

12%. De oorzaak hiervan is een zeer grote


overschrijving. Het MPC-thema laat een

Industriële partijen nemen beperkt deel in het

omgekeerde trend zien. Binnen Europa en

DEV-thema (3% met piek van 6%). In het

Nederland bleek een groeiende interesse voor de

MPC-thema is de deelname van de industrie

tweede call. Waren in de eerste call vooral de

opmerkelijk hoger (13% met in call 2 zelfs

landen aan de Middelandse Zee geïnteresseerd in

respectievelijk 21%).

STREP 76

29 10

MPC/SSA-2 WBC-1

SSA

8

41 16

1

WBC/SSA-3

11 8

WBC/SSA-3 NIC NIS-1

dit thema, de tweede call toont meer deelnemers

De deelname van de universiteiten en onderzoeks-

uit andere landen waaronder Nederland. Het

instellingen is zeer groot, gezamenlijk 85% in het

succespercentage van Nederlandse partijen in de

DEV-thema. In het MPC-thema ligt de deelname

tweede call is verdubbeld (7% - 17%) ten opzichte

van universiteiten en onderzoeksinstellingen lager

van de eerste call, waar deze voor Nederland laag

(gezamenlijk 67%). Dit daalt van 80% in call 1 naar

bleek. Hier speelt de verandering in de

60% in call 3. Deze daling komt door de stijging

onderzoeksonderwerpen van het werkprogramma

van de industrie maar ook de overige organisaties

een mogelijke rol.

(categorie Anders) die van 14% naar 31% gaan.

Bij de derde call is de Nederlandse interesse nihil,

De DEV-call laat een totale daling zien van 54%

de belangstelling binnen Europa daalt aanzienlijk

van het aantal deelnemers, de MKB deelname

waardoor de slaagkans binnen Europa redelijk

daalt nog sneller, namelijk 74%. De MPC-calls laten

hoog was (22% - 29%).

het tegenovergestelde zien. Binnen het MPC-

Bij alle SSA-calls ligt het succespercentage binnen

thema is een totale stijging merkbaar van 10%

Europa rond de 20%, het Nederlandse

deelname. De MKB deelname stijgt met een nog

succespercentage schommelt zeer sterk.

groter percentage, namelijk 40%.

Het aantal Nederlandse deelnemers aan het INCO

Organisaties die een aantal maal deelnemen in

programma is laag ten opzichte van het totale

INCO zijn Wageningen Universiteit, Alterra BV en

aantal deelnemers, omdat derde landen hierin

Universiteit Utrecht.

2

TC-SSA

11 9

ACC-SSA

26

RusNIS/SSA-4

28

CoMultiRTD/SSA-5

16

Totaal

21

132

139

* Binnen het inco-programma konden geen IP’s of NoE’s ingediend worden

centraal staan. D E E L N A M E P E R C E N TA G E E U P A R T I C I P A N T E N N A A R T Y P E O R G A N I S AT I E B I N N E N S U C C E S V O L L E P R O J E C T E N

ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


MKB

DEV

3%

42%

43%

11%

11%

DEV/SSA-1

1%

34%

52%

12%

8%

13%

32%

35%

20%

18%

MPC/SSA-2

2%

20%

47%

31%

23%

WBC/SSA-3

n.b.

-

-

-

-

RusNIS/SSA-4

6%

17%

47%

29%

26%

CoMultiRTD/SSA-5

1%

28%

33%

38%

19%

Totaal

5%

28%

42%

24%

16%

MPC

62

WA A R VA N

63

PROJECTINDIENINGEN

Human Resources and Mobility Met het ‘Human Resources and Mobility’ thema

Indieners zijn vrij in de keuze van het onderzoeks-

(HRM programma) wil de Europese Commissie een

thema (bottom-up) zolang dit aansluit bij de

bijdrage leveren aan de ontwikkeling en

doelstellingen van KP6.

ONDERDEEL

Europese onderzoekers.

In het HRM-programma zijn in totaal 39 oproepen

Het HRM-programma, beter bekend als het ‘Marie

tot het indienen van voorstellen gepubliceerd. In

Curie’ programma kent twaalf typen fellowships.

totaal was voor het HRM-programma een budget van 1645 miljoen euro beschikbaar. Bij een aantal

Deze fellowships kunnen worden gegroepeerd in:

oproepen die gepubliceerd zijn in 2004 en later, is

1. Host-driven actions: de gastinstellingen dienen

een twee fasen indiening ingevoerd.

voor de vacatures die aldus ontstaan (RTN, EST,

Projectindieningen

ToK, SCF).

Nederland heeft, net als Europa als geheel, veel

voorstel in (EIF, OIF, IIF).

voorstellen ingediend in de host-driven actions. In 6% van de ingediende RTN-voorstellen (94 voorstellen) participeren Nederlandse organisaties.

fellowships voor ervaren postdocs en

Van deze voorstellen zijn er 19 gefinancierd.

onderzoekers (EXT, EXA, EXC).

Nederlandse RTN-indieningen kennen een succes

4. Terugkeer- en re-integratie grants: grants voor

SUCCESVOLLE

SUCCES

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

percentage van ruim 20%. Dit is twee keer zo hoog

de voortzetting van de onderzoekscarrière na

als het Europese succes percentage.

een verblijf in een niet-EU land of na een Marie

Van de EST-projecten is naar schatting een derde

Curie fellowship (ERG, IRG).

van de voorstellen een multipartner project. De

NL*

EU

NL*

EU

NL

EU

19

163

20%

10%

19

203

Research Training Networks (RTN)

495

94

1572

Early Stage Training (EST)

300

201

2450

9%

8%

Transfer of Knowledge (TOK)

177

data onvolledig

-

-

45

data onvolledig

-

-

5

data onvolledig

-

-

13%

9%

Specific Support Actions Totaal

1022

295

4022

38

366

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E


ONDERDEEL

een voorstel in en rekruteren onderzoekers

3. Promotie en erkenning van excellentie:

A A N TA L

(IN MLN. €)

Conferences and Training Courses (SCF)

overdracht van onderzoeksvaardigheden van

2. Individual-driven actions: postdocs dienen een

BUDGET

NL

EU

NL

EU

NL

EU

495

764

13.236

134

1921

18%

15%

Early Stage Training (EST)

300

350

3836

53

601

15%

16%

Transfer of Knowledge (TOK)

177

69

1563

35

399

51%

26%

45

212

3561

29

404

14%

11%

245

615

9088

165

1545

27%

17%

Outgoing International Fellowship (OIF)

70

53

1401

27

528

51%

38%

Incoming International Fellowship (IIF)

62

96

2162

39

751

41%

35%

165

38

958

7

103

18%

11%

1

3

193

1

15

33%

8%

Research Training Networks (RTN)

Conferences and Training Courses (SCF) European Individual Fellowship (EIF)

Excellence Grants (EXT) Excellence Awards (EXA) Chairs (EXC)

40

7

257

1

67

14%

26%

European Reintegration Grant (ERG)

49

10

382

10

365

100%

96%

International Reintegration Grant (IRG)

27

6

312

5

285

83%

91%

5

3

286

0

217

0%

76%

1681

2226

37.235

506

7201

23%

19%

Specific Support Actions Totaal

overige voorstellen worden door één organisatie

gekeken wordt naar de succesvolle participaties

ingediend.

dan blijkt het aandeel van Nederlandse

Nederland maakt, uitgedrukt in een hoge

organisaties op 7% te liggen. Nederlandse

slaagkans, goed gebruik van de Europese

organisaties participeren dus vaker dan Europees

middelen. Bovendien bieden deze fellowships de

gemiddeld in een succesvol voorstel.

mogelijkheid om expertise uit het buitenland aan te trekken.

Opvallend Nederlandse gastorganisaties kennen een hoog

64

Participaties

succes percentage bij de individual fellowships.

Het Marie Curie programma kent een enorm hoog

Bij deze fellowships dienen (buitenlandse) ervaren

aantal participaties. Hiervan is 6% Nederlands, dit

onderzoekers samen met een Nederlandse

zijn 2226 participerende organisaties. Wanneer

gastorganisatie een voorstel in. Het Nederlands

65


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS


WA A R VA N MKB

Research Training Networks

5%

62%

31%

2%

6%

Early Stage Training

7%

63%

27%

3%

n.b.

Transfer of Knowledge

19%

52%

25%

4%

18%

Conferences and Training Courses

1%

62%

30%

7%

10%

European Individual Fellowship

1%

57%

41%

1%

5%

Outgoing International Fellowship

2%

57%

40%

1%

5%

Incoming International Fellowship

2%

59%

38%

1%

6%

Excellence Grants

2%

57%

40%

1%

6%

Excellence Awards

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

Chairs

0%

77%

23%

0%

3%

European Reintegration Grant

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

International Reintegration Grant

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

Specific Support Actions

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

n.b.

4%

60%

34%

2%

6%

Totaal

succespercentage van 30% is beduidend hoger

van de industrie is relatief hoog in de host-driven

dan het Europees succespercentage van 22%.

actions. Daarnaast blijft de academische sector,

Het succespercentage van de reintegration grants

zowel universiteiten als onderzoeksinstellingen,

ligt op zowel Europees als Nederlands niveau

zeer actief deelnemen aan het HRM-programma.

enorm hoog. Helaas worden voor deze fellowships

In vrijwel alle Marie Curie acties ligt het deelname

weinig voorstellen ingediend.

percentage van de academische sector boven de 90%, in het geval van European Individual

Type organisaties

Fellowships zelfs oplopend tot 99%. Helaas is niet

Het HRM-programma is van oudsher academisch

bekend hoe deze verdeling per type organisatie

georiënteerd. De Europese Commissie probeert de

binnen de Nederlandse gastorganisaties is.

deelname van de industrie te vergroten. Deelname

66

67

PROJECTINDIENINGEN

Research Infrastructures Een belangrijke voorwaarde voor een goede

als databestanden en collecties. Het programma

ontwikkeling van het onderzoek in Europa is dat

stond open voor alle soorten van infrastructuur en

de onderzoekers kunnen beschikken over de

was niet gebonden aan bepaalde

benodigde infrastructuur om onderzoek te

prioriteitsthema’s. Wel waren er enkele calls die

verrichten. Het thema ‘Research Infrastructures’

zich onder verantwoordelijkheid van DG INFSO

wil dit bevorderen door de toegang tot en de

specifiek richtten op Communicatie Netwerken en

internationale coördinatie van belangrijke

Grids. In deze analyse wordt alleen ingegaan op de

bestaande onderzoeksinfrastructuren in Europa te

drie calls vanuit DG Research.

stimuleren. Daarnaast richt het programma zich

Twee daarvan, met sluitingsdata in 2003 en 2005

ook op de ontwikkeling van nieuwe infrastructuur

en een totaal budget van circa 360 miljoen euro,

die een belangrijke impuls voor Europa kan

waren gericht op bestaande infrastructuur. Hier

bieden. De stimulering van nieuwe infrastructuur

werden drie instrumenten ingezet:

vanuit de EU diende alleen als katalysator; de

• Transnational Access voor het mogelijk maken

grote investeringen moeten door de lidstaten zelf gedragen worden mede gelet op de grote bedragen die hiermee gemoeid zijn.

ONDERDEEL

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Infrastructures 1 en 5 bestaande infra

359

nb

323

n.b.

79

-

24%

infrastructures-4 nieuwe infra

140

nb

118

n.b.

30

-

25%

Totaal

499

nb

441

n.b.

109

-

25%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E


ONDERDEEL

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Infrastructures 1 en 5 bestaande infra

359

203

3239

56

n.b.

28%

-

Infrastructures 4 nieuwe infra

140

47

806

21

n.b.

45%

-

Totaal

499

250

4045

77

1311

31%

32%

van toegang tot de infrastructuur voor nieuwe gebruikers • Integrated Infrastructures Initiatives (I3)

afgestemd om synergie te bereiken • Accompanying measures voor ondersteunende

partijen aan deelnemen, waren er 12 voor nieuwe infrastructuur (vooral Design Studies) en 34 voor bestaande (vooral I3-projecten).

Het begrip Infrastructuur is ruim gedefinieerd. Het

om naast het verlenen van toegang ook

gaat niet alleen om grote fysieke infrastructuur als

te bevorderen dat de infrastructuur in

Voor de ontwikkeling van nieuwe infrastructuur

Deze projecten liggen met name in de gebieden

laboratoria of sterrenkijkers, maar ook om zaken

verschillende landen goed op elkaar wordt

was er één call in 2004 met een budget van 140

Astronomie, Milieu, Life Sciences en Physica.

activiteiten

miljoen euro voor ondersteuning van Design Studies, voorbereidingsactiviteiten voor nieuwe

Participaties

infrastructuur en ondersteunende activiteiten.

Bij de 441 ingediende voorstellen waren 4045 partijen betrokken. Daaronder waren 250

Projectindieningen

Nederlandse partners. De 109 succesvolle

Voor de drie calls zijn in totaal 441 project-

projecten hebben 1311 deelnemers en daarvan

voorstellen ingediend. Daarvan zijn er 109

zijn er 77 uit Nederland. Het slagingspercentage

succesvol, zodat er een slagingspercentage was

voor Nederlandse deelnemers komt hiermee op

van 25%. Van deze 109 projecten waren er 30

31% en ligt dus net onder het Europees

gericht op nieuwe infrastructuur. Nederlandse

gemiddelde van 32%.

partijen waren betrokken bij 134 ingediende

Grootste deelnemers vanuit Nederland zijn de

voorstellen en daarvan zijn er 46 succesvol. Het

universiteiten en de onderzoeksinstellingen. Zij

slagingspercentage voor deze projecten met

maken 87% uit van de succesvolle deelnemers.

Nederlandse deelnemers komt daarmee op 34% en

Deelnemende bedrijven zijn er vrijwel niet; hun

ligt dus hoger dan het gemiddelde van 25%.

aandeel bedraagt nog geen 3%.

Van de 46 succesvolle projecten waar Nederlandse

68

69


Participaties

belangrijke bron van informatie voor

Nederlandse partijen zijn in bijna alle onderdelen

beleidsmakers.

vertegenwoordigd, met meer dan (Europees)

In het onderdeel ‘Science education’ had

gemiddeld succes.

Nederland een topscore: 80% van de ingediende voorstellen was succesvol.

Het actieplan ‘Wetenschap en samenleving’ wil

Commissie de ethische grondslagen van

Opvallend

Verder scoort Nederland ver boven het Europees

een bijdrage leveren aan het streven van de

wetenschappelijke en technologische activiteiten

In 2005 ging één van de vijf Descartesprijzen naar

gemiddelde als het gaat om (onderzoek naar)

Europese Unie naar duurzame economische groei,

versterken en een beter inzicht krijgen in de

het European Social Survey. Twee Nederlandse

ethische kwesties. Uitschieter is het onderdeel

ruime werkgelegenheid en betere sociale

risico’s die inherent zijn aan vooruitgang.

organisaties nemen hieraan deel: het Sociaal en

‘Risk government and ethics’ waar vijf van de zes

samenhang. Verder wil het actieplan de Europese

Verder wordt jaarlijks de Descartesprijs uitgereikt

Cultureel Planbureau en de Universiteit van

projecten met een Nederlandse coördinator

burgers niet alleen meer inzicht geven in de

aan het beste onderzoeksteam.

Amsterdam. Voor het eerst in de

werden goedgekeurd, bijvoorbeeld het project

Descartesgeschiedenis werd deze prijs toegekend

NANOCAP van de Universiteit van Amsterdam.

wetenschap en technologie.

Voor de periode 2002 – 2006 was een totaalbedrag

aan een niet-technologisch onderzoeksteam: het

NANOCAP onderzoekt de effecten van

Wetenschap en technologie moeten meer

van 88 miljoen euro beschikbaar. Er waren drie

European Social Survey heeft een unieke

nanotechnologie op gezondheid, veiligheid en

bekendheid krijgen bij de burgers. De Europese

actielijnen vastgesteld:

wetenschappelijke methode ontwikkeld om

milieu, ten behoeve van zowel de overheid als de

Unie wil de ondernemingsgeest van jongeren en

1. Een dynamischer beheer van de relatie tussen

veranderingen in maatschappelijk gedrag in 26

industrie.

wetenschap maar ook nauwer betrekken bij

hun belangstelling voor wetenschappelijke studie en carrières stimuleren en de dialoog tussen wetenschap en maatschappij, en vice versa, bevorderen. De behoeften en verlangens van de Europese

wetenschap en samenleving. 2. Versterking van het potentieel, verbreding van horizons. 3. Communicatie tussen wetenschap en

In ‘Wetenschap en samenleving’ gaat het om

wetenschapsbeleid. Meer aandacht is er voor de

kleine projectvormen: coordination actions en

wetenschappelijk gebied. Verder wil de Europese


samenleving.

burgers staan voorop bij het vaststellen van het

mogelijkheden van vrouwen tot ontplooiing op

Europese landen in kaart te brengen: een

ONDERDEEL

A A N TA L

(IN MLN. €)


specific support actions.

SUCCESVOLLE

SUCCES



NL

EU

NL

EU

NL

EU

1 - Open call

4

47

776

9

162

19%

21%

2 - Science week

3

7

228

-

41

0%

18%

3 - Descartes '03

1

14

227

3

48

21%

21%

4 - Ethical issues

5

6

119

5

60

83%

50%

5 - Science education

7

5

229

4

69

80%

30%

6 - Women scientists

2

2

86

-

1

0%

1%

7 - Scientific Advice, communication

7

21

638

6

139

29%

22%

8 - Descartes ' 04

1

3

158

1

40

33%

25%

9 - Research into ethics

5

15

297

5

87

33%

29%

10 - Women and science

7

13

350

11

181

85%

52%


3

17

568

2

67

12%

18%

12 - Descartes '05

1

4

485

64

50%

13%

13 - Science events

2

3

135

1

66

33%

49%

14 - Risk governance and ethics

8

28

468

20

175

71%

37%

2 (in 1 team)

15 - Science communication

2

4

175

1

27

25%

15%


5

6

306

2

119

33%

39%

17 - Women and science

-

-

-

-

-

-

-

18 - Descartes '06

-

-

-

-

-

-

-

19 - Promoting science

-

-

-

-

-

-

-

20 - Science shops

-

-

-

-

-

-

-

63

195

5245

72

1346

37%

26%

Totaal

70

BUDGET

71

ERA-NET

indieners, maar dat is in de vijfde call weer

Vanuit Nederland nemen enkele ministeries zelf

rechtgezet. De slagingspercentages liggen relatief

deel (EZ, VROM, LNV, V&W, BiZa) maar de grootste

hoog omdat de budgetten van verschillende calls

deelnemers zijn NWO (dat betrokken is bij 22

verhoogd zijn om ook de goede projecten die op

projecten) en SenterNovem (dat betrokken is bij

de reservelijst stonden te kunnen financieren.

13 projecten). Deze projecten lopen op gebieden als de life

Participaties

sciences, milieu en energie, industriële

De actieve en succesvolle deelname van

technologie, sociale -en gedragswetenschapen en

Nederlandse partijen blijkt ook uit het grote aantal

fundamenteel onderzoek.

Nederlandse deelnemers (76 Nederlandse deelnemers waren succesvol met een succes-

De ERA-NETten worden door de deelnemers

percentage van 57%) en het feit dat Nederland

positief gewaardeerd door de gelegde

deelneemt in 53 van de totaal 68 ERA-NET-

internationale contacten en de informatie- en

projecten. Deze 68 ERA-NET projecten zijn de

kennisuitwisseling. Bij vele ERA-NET-projecten

thans lopende volledige Coordination Actions. Dit

wordt ook reeds gewerkt aan het opzetten van

aantal ligt lager dan in de tabel voor project-

gemeenschappelijke calls. In KP7 wordt het ERA-

indieningen genoemde 106 succesvolle projecten.

NET instrument dan ook voortgezet, zij het dat dit

In deze projecten zitten namelijk ook gehono-

wordt ingekaderd in de thematische prioriteiten.

reerde SSA projecten en uitbreidingen van CA projecten.

PROJECTINDIENINGEN

ONDERDEEL

Het ‘ERA-NET’ thema was een nieuw onderdeel in

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Call 1

33

9

62

7

32

78%

52%

Call 2

47

3

40

2

23

67%

58%

Call 3

47

6

44

3

24

50%

55%

activiteiten (SSA’s) ingediend. Deze zijn later veelal

KP6. Het richt zich niet op samenwerking tussen

omgezet in volledige ERA-NET-projecten. ERA-NET

onderzoekers, maar op samenwerking en

werkte met een open call met vijf deadlines. Vanaf

coördinatie tussen overheden op het terrein van

de vierde call konden alleen volledige ERA-NET-

onderzoeksprogramma’s. Het betreft zowel de

aanvragen (CA’s) worden ingediend.

overheden zelf als de door die overheden

In de tabellen zijn de resultaten van de calls

aangewezen organisaties die onderzoeks-

aangegeven.

Call 4

29

5

30

0

11

0%

37%

Call 5

26

4

32

3

16

75%

50%

Totaal

182

27

208

15

106

56%

51%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)



P E R C E N TA G E

programma’s beheren.

72

Doel is om via het uitwisselen van informatie en

Projectindieningen

het analyseren van de mogelijkheden van samen-

Het ERA-NET programma is zeer succesvol

werking, uiteindelijk te komen tot gemeen-

gebleken. Er bestond veel belangstelling vanuit

schappelijke programma’s die open staan voor

alle landen en Nederland behoort tot de meest

onderzoek over de landsgrenzen heen. Deze

actieve deelnemers: 27 van de in totaal 208

programma’s kunnen betrekking hebben op alle

ingediende projecten zijn geïnitieerd door

terreinen van onderzoek.

Nederlandse partijen en daarvan zijn er

ERA-NET stimuleert de samenwerking door middel

15 succesvol. Het slagingspercentage ligt daarmee

van Coordination Actions (CA). Deze hebben een

op 56% en is daarmee 5 procentpunt hoger dan

duur van ongeveer vier jaar. Bij de start van ERA-

het gemiddelde van 51%. De vierde call verliep

NET zijn veel voorstellen voor voorbereidende

weliswaar niet goed voor de Nederlandse


ONDERDEEL

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Call 1

33

28

334

20

214

71%

64%

Call 2

47

31

370

20

259

65%

70%

Call 3

47

32

490

19

306

59%

62%

Call 4

29

26

344

8

79

31%

23%

Call 5

26

17

328

9

150

53%

46%

Totaal

182

134

1866

76

1008

57%

54%

73

PROJECTINDIENINGEN

Euratom

ONDERDEEL

Euratom is het KP6 van de European Atomic

miljoen euro beschikbaar voor open oproepen,

Energy Commission voor research- en training

750 miljoen euro is toegewezen aan fusie-

activiteiten. Het belangrijkste doel is om een

onderzoek en 290 miljoen euro aan het Joint

bijdrage te leveren aan de European Research Area

Research Centre (JRC). Deze analyse betreft enkel

door de integratie en coördinatie van nucleair

de open oproepen.

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)

INDIENINGEN

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

85

14

31

14

26

100%

84%

Radiation protection

54

21

47

9

18

43%

38%

Nuclear technology

47

26

52

17

22

65%

42%

186

61

130

40

66

66%

51%

BUDGET

A A N TA L

SUCCESVOLLE

SUCCES

(IN MLN. €)




Nuclear waste

Totaal


onderzoek te bevorderen. Het programma bestaat uit een geheel open deel met indirecte acties voor

Projectindieningen

onderzoek op het gebied van kernsplitsing en een

De tabel projectindieningen gaat in op het aantal

gesloten deel van directe acties voor onderzoek op

ingediende projecten van alle deelnemers

het gebied van kernfusie. Voor het open deel

(coördinatoren en ‘gewone’ partners). In KP6 is 186

kunnen projectvoorstellen worden ingediend op

miljoen euro toegewezen aan 66 projecten,

het gebied van management van radioactief afval,

waaraan 17 verschillende Nederlandse organisaties

stralingsbescherming en andere activiteiten

deelnamen. In totaal zijn 61 voorstellen ingediend

(innovatieve concepten, training en opleiding,

met Nederlandse deelnemers, waarvan er 40

veiligheid van bestaande installaties). Er zijn geen

succesvol waren: een succespercentage van 66%

open oproepen op het gebied van kernfusie, deze

ten opzichte van het Europese gemiddelde van

activiteiten worden gecoördineerd door de EFDA

51%. De 17 organisaties nemen deel in meerdere

(European Fusion Development Agreement).

projecten tot een totaal van 63 succesvolle

Het totale budget voor Euratom binnen KP6

deelnemingen. Bij de participaties was voor

bedraagt 1230 miljoen euro. Daarvan is 190

Nederland het succespercentage zelfs 79%,

ONDERDEEL

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Nuclear waste

85

19

643

19

521

100%

81%

Radiation protection

54

28

718

7

440

25%

61%

Nuclear technology

47

33

514

27

369

82%

72%

186

80

1875

53

1330

66%

71%

Totaal


ONDERDEEL

INDUSTRIE

UNIVERSITEIT

ONDERZOEKS-

ANDERS

WA A R VA N

O R G A N I S AT I E Totaal

15%

24%

46%

MKB 15%

14%


ONDERDEEL

IP

I3

NOE

CA

SSA

STREP

FELLOWSHIP

Totaal

13

3

3

22

2

22

1

met een opvallende uitschieter naar 100% op het


gebied van management van radioactief afval.

Bij de verschillende instrumenten zijn Nederlandse

Euratom is traditioneel een programma waaraan

partijen vooral vertegenwoordigd in succesvolle

vooral de onderzoekswereld deelneemt: 70% van

STREP’s, kort gevolgd door IP’s en CA’s. Bij alle

de deelnemers in succesvolle projecten is

succesvolle Nederlandse deelnemingen waren vier

universiteit of instituut. Dit wordt ook

coördinatoren, drie STREP’s en een CA project.

weerspiegeld door de Nederlandse lijst van

Nederlandse organisaties hebben vooral gekozen

succesvolle deelnemers:

voor innovatieve concepten / veiligheid (NRG en

1

Nuclear Research Group, Petten en Arnhem

TU Delft) en stralingsbescherming (universiteiten,

2

TU Delft

universiteitsziekenhuizen en RIVM).

3

Universiteit Utrecht

4

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Leids Universitair Medisch Centrum

74

75

Annex 1: KP6 budgetverdeling voorgesteld door de Europese Commissie (bijgewerkt t/m april 2004)

BUDGETVERDELING ZESDE KADERPROGRAMMA

Annex 2: KP5 Projectindieningen en participaties

KP5 PROJECTINDIENINGEN

BUDGET

ONDERDEEL

INDIENINGEN

(IN MLN. €)

Integrating European Research

A A N TA L

€ 12.438

SUCCESVOLLE

SUCCES

INDIENINGEN

P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

Levenswetenschappen, genomica en biotechnologie voor de gezondheid

€ 2514

Quality of life and management of living resources

884

10.141

177

1814

20,0%

17,9%

Technologie voor de informatiemaatschappij

€ 3984

User-friendly information society

456

10.387

146

2612

32,0%

25,1%

Nanotechnologie, materialen en productieprocessen

€ 1429

Competitive and sustainable growth

250

4224

118

1342

47,2%

31,8%

€ 1182

Environment and sustainable development

308

3775

51

470

16,6%

12,5%

Lucht- en ruimtevaart Voedselkwaliteit en -veiligheid

€ 753

Energy

166

1936

74

600

44,6%

31,0%

Duurzame energiesystemen

€ 890

Confirming the international role of Community research

846

6376

139

1224

16,4%

19,2%

Transport

€ 670

Promotion of innovation and encouragement of SME

405

5150

197

2021

48,6%

39,2%

Klimaatverandering en ecosystemen

€ 769

Improving the human research potential and the

Burgers en bestuur in een kennismaatschappij

€ 247

socio-economic knowledge base

978

17.556

396

6428

40,5%

36,6%

4293

59.545

1298

16.511

30,2%

27,7%

Anticipating s/t needs

€ 1409

Totaal

Beleidsondersteunend onderzoek Opkomende wetenschappelijke problemen en inzichten

€ 590


€ 473

Internationale samenwerking

€ 346

Non-nuclear activities of the Joint Research Centre

€ 835

Structuring the era Onderzoek en innovatie Onderzoeksbeurzen en trainingsfaciliteiten Onderzoeksinfrastructuur Wetenschap en samenleving

€ 319 € 1732

Quality of life and management of living resources

€ 715 € 88 € 347

Nationale en regionale coördinatie van onderzoek

€ 292

Ontwikkeling van onderzoeks- en innovatiebeleid

€ 55

Euratom

ONDERDEEL € 2854

Strengthening the foundations of era

Totaal zesde kaderprogramma

K P 5 P A R T I C I P AT I E S

76

€ 19.113

P E R C E N TA G E

NL

EU

NL

EU

NL

EU

6454

94.431

1102

13.628

17,1%

14,4%

2728

71.943

805

18.114

29,5%

25,2%

2144

37.089

869

12.806

40,5%

34,5%

Environment and sustainable development

2007

33.034

325

4741

16,2%

14,4%

955

12.639

432

4317

45,2%

34,2%

Promotion of innovation and encouragement of SME

967

19.789

159

3799

16,4%

19,2%

1280

18.925

543

7265

42,4%

38,4%

1593

25.184

645

9221

40,5%

36,6%

18.128

313.034

4880

73.891

26,9%

23,6%

Improving the human research potential and the socio-economic knowledge base

Totaal

SUCCES


Competitive and sustainable growth

Confirming the international role of Community research

€ 1230

SUCCESVOLLE


User-friendly information society

Energy

€ 17.883

A A N TA L

Totaal

77

78

79

EG-Liaison is in Nederland het nationaal contactpunt van de Europese Commissie voor het Europese Kaderprogramma voor Onderzoek en Technologie. Zij geeft gratis en onafhankelijk informatie en advies aan bedrijven, (onderzoeks)instellingen en overheden die toegang zoeken tot Europese programma’s. Daarnaast helpt zij bij het vinden van partners en interessante projecten in Europa. EG-Liaison is een onderdeel van SenterNovem, een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken.

SenterNovem / EG-Liaison

Telefoon 070 373 52 50

Juliana van Stolberglaan 3

Telefax

Postbus 93144

www.egl.nl

2509 AC Den Haag

[email protected]

070 373 56 50

december 2006

Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand van de officiële publicatie van het besluit in de Staatscourant.

Nederland en het Zesde Kaderprogramma. De eindbalans. in opdracht van

Recommend Documents