Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros

28 oktober 2015

Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990

28 oktober 2015 Energietransitie, Ros (PBL)

Tussendoelen voor broeikasgasemissies





•

Geen kernenergie

•

CO2-opslag 0 – 90 Mton/jaar

•

Biomassa 400 – 900 PJ

•

Aardgas 200 – 800 PJ

Indicatie van de inzet van hernieuwbare energie in 2050 bij -80% emissiereductie, afhankelijk van CO2-opslag en energiebesparing 90

80

Besparing tov autonome ontwikkeling

70

Hernieuwbare 60 energie (%)

min 15%

min 25% 50 min 35% 40

30 0

10

20

30

40

50

60

70

Opslag van CO2 (Mton/jaar)


80


Het wordt erg moeilijk zonder vergaande energiebesparing schone elektriciteit opslag van CO2 en bijna onmogelijk zonder biomassa


Technologie(systeem)

Potentiële maximale bijdrage

Vergassing of fermentatie van duurzame biomassa voor groen gas en/of biobrandstof met CCS Energiebesparing (verdergaand dan autonoom en volgens bestaand beleid) en versterking circulaire economie CCS bij de industrie en raffinaderijen

*****

Elektrische warmtepompen in woningen, gebouwen, kassen, bedrijven Nul-emissie wegverkeer (elektrisch, waterstof)

***

Windenergie

***

Kernenergie

***

Indicatie huidige ontwikkeling

*** ***

***

Zon-PV

**

Elektriciteitscentrales met CCS

**

Power-to-X (inclusief opslag; X = gas, warmte, brandstof, chemicalien Warmtenetten met geothermie en restwarmte voor gebouwde omgeving en kassen

**

* 28 oktober 2015 Energietransitie, Ros (PBL)

5200

7000 Draai-uren gascentrales

8400

7700

2015 Wind 7,5% Zon 1,3% 28 oktober 2015 Energietransitie, Ros (PBL)

Systeemintegratie: productie van groen gas Elektriciteit van zon en wind

Elektrolyse

CO2-opslag

H2

Gasnet

CH4

Biomassa

Haven

Grootschalige biomassavergassing (productgas)

Productie methaan

Productgas


Energietransitie: zoektocht met een helder doel! Onzekerheden rond innovatieve opties mogen geen reden zijn om het proces te laten stilvallen

Als onzekerheden goed in beeld zijn kunnen ze de agenda bepalen voor het vervolg van de zoektocht

Een voortvarende aanpak is nodig in het vertrouwen dat problemen die kunnen opdoemen dan alsnog worden opgelost 28 oktober 2015 Energietransitie, Ros (PBL)



Vragen?

28 oktober 2015

Energietransitie, Ros (PBL)

Vier functionaliteiten (RLI) Mobiliteit Hoge temperatuur warmte (industrie) Procesoptimalisatie en benutting restwarmte Groen gas Inzet CCS Power-to-heat (warmtepompen, hybride systemen; of via H2)  Biomassaketels  Geothermie    

Lage temperatuur warmte (gebouwde omgeving, tuinbouw)  Isolatie  Warmtenetten (geothermie, restwarmte)  Elektrische warmtepompen en daarop aangepaste verwarmingsconcepten  Groen gas  Decentrale energieopslag

    

Aerodynamica en nieuwe materialen Optimalisatie logistiek Nul-emissie voertuigen (elektrisch, waterstof) Biobrandstoffen Power-to-fuel

Verlichting, kracht           

Vraagsturing Zuinige apparaten AC / DC Netwerkaanpassing en interconnectiecapaciteit Decentrale opwekking met PV Windparken op zee en op land Kernenergie Geothermie Biomassacentrales al dan niet met CCS Waterkracht in verschillende vormen Schoon fossiel (CCS)


Zetten tussendoelen voor emissies de gewenste systeeminnovatie in gang?


Tussendoelen: alleen in de vorm van broeikasgasemissies? Schoten voor de boeg

 Duurzaam geproduceerde hernieuwbare energie (eventueel per sector)  Aandeel groen gas (incl. groene H2) in gasnet  Mate van elektrificatie (of elektriciteit + waterstof; eventueel per sector): gebruik elektriciteit / totaal finale vraag  Aandeel woningen met ‘goed’ warmtelabel  Kostenreductie innovatieve technologie

 Beschikbaar gemaakte opslagcapaciteit CO2  Benutting restwarmte 28 oktober 2015 Energietransitie, Ros (PBL)

Afschrijvings- en vernieuwingstermijnen Smart grid kan gelijk op gaan met aanschaf EV Snellaadpunten kan snel; Thuislaadpunten snel bij parkeerplaats op eigen terrein, anders beperkende factor

Niet snelheidsbepalend

Groeitempo in lijn met grondstofaanbod en marktvraag 10-15 jaar afschrijving

Groeitempo in lijn met ontwikkeling vraag

Afschrijvingen fabrieken ‘oude’ motoren 15-30 jaar

Nieuw ontwerp kost tijd. Binnen enkele jaren kan een nieuwe productielijn worden ingericht



Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Recommend Documents