9/7/2009
Signalen van kindermishandeling
“Wat iedereen moet weten” Erica Post, Kinderarts St. Antoniusziekenhuis Utrecht/Nieuwegein
Signalen van kindermishandeling
Kindermishandeling vaak niet herkend op de huisartsenpost retrospectief statusonderzoek bij mishandelde kinderen Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B127 Sandra S. Goren, Anne-Marie C. Raat, Dorien M. Broekhuijsen-van Henten, Ingrid M.B. Russel, Henk F. van Stel en A.J.P. (Guus) Schrijvers Signalen van kindermishandeling
1
9/7/2009
Dienstdoende huisartsen op de HAP herkenden signalen van kindermishandeling onvoldoende. Daarnaast vroegen zij in de anamnese onvoldoende door om kindermishandeling uit te kunnen sluiten. Ook het beleid na signalering van kindermishandeling was vaak ontoereikend. Sandra S. Goren, Anne-Marie C. Raat, Dorien M. Broekhuijsen-van Henten, Ingrid M.B. Russel, Henk F. van Stel en A.J.P. (Guus) Schrijvers Signalen van kindermishandeling
Inhoud Cijfers
Cijfers
Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Bronnen van informatie Gezinsfactoren en voorgeschiedenis Interactie en gedrag Anamnese en lichamelijk onderzoek
Take home! Signalen van kindermishandeling
2
9/7/2009
Wat cijfers Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Slachtoffers in NL: 107.000/jaar = Gemiddeld 1 kind per klas! 70-150/jaar met fatale afloop In alle lagen van de bevolking 82% van de AMK-meldingen blijkt terecht Signalen van kindermishandeling
Aard van mishandeling Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Aantal AMK-meldingen in 2007
+ 17.000/jaar
Getuige van geweld in gezin Affectieve verwaarlozing Psychisch geweld Lichamelijke mishandeling Lichamelijke verwaarlozing Seksueel misbruik Munchausen-by-proxy Overig
38,8% 33,7% 18,2% 16,8% 16,7% 6,0% 0,3% 17,7%
Uit: AMK jaarverslag 2007 Signalen van kindermishandeling
3
9/7/2009
Signalen Van Kindermishandeling Bronnen van Informatie: Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
• • • • •
Gezinsfactoren Voorgeschiedenis ouders en kind Interactie en gedrag Anamnese Lichamelijk onderzoek
Take home
Signalen van kindermishandeling
Gezinsfactoren en voorgeschiedenis Risicofactoren o.a.: Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
• • • • • • • • • • •
Armoede (bv.kredietcrisis!) of andere gezins-stressor Isolement Migranten groot gezin (>3 kinderen) Verslaving of psychiatrische problemen Ouders als kind mishandeld of gewelddadig Frustratie (tgv. irreële verwachtingen) Ongewenst of prematuur kind Kind met handicap of gedragsstoornis Huilbaby Adoptie- of stiefkind Signalen van kindermishandeling
4
9/7/2009
Risicofactoren en mishandeling Cijfers Bronnen
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Kans op mishandeling
Gezin en VG
Aantal risicofactoren (gezin en voorgeschiedenis) Signalen van kindermishandeling
Gedrag: Frozen watchfullness Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
“..alsof je helemaal alleen in het pikkedonker loopt….enge steegjes.. Zelf wil je absoluut niet opvallen terwijl je alles in de gaten houdt…”
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
5
9/7/2009
Gedrag: Frozen watchfullness Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
7 maanden
12 maanden
Signalen van kindermishandeling
Gedrag: Frozen watchfullness Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
6
9/7/2009
Gedrag o.a.: Cijfers Bronnen
• Pas laat hulp inroepen (vaak HAP in plaats van eigen huisarts)
Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
• Inadequaat gedrag in relatie met ernst van het letsel • Slechte ouder-kind interactie • Extreem bang of juist “allemans-vriend” Signalen van kindermishandeling
Anamnese en lichamelijk onderzoek “Zie ik het wel goed?” Cijfers Bronnen Gezin en VG
Vraag meer en kijk beter dan U gewend was!
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Kan bij dit kind dit letsel op deze manier gebeurd zijn? Signalen van kindermishandeling
7
9/7/2009
Anamnese en lichamelijk onderzoek Cijfers
Hoe is de lichamelijke verzorging, groei, ontwikkeling en therapietrouw in het algemeen?
Bronnen
Past de toedracht bij het nivo van ontwikkeling? Gezin en VG
Interactie en gedrag
Past het letsel bij de toedracht (in tijd en plaats)?
Anamnese/ Lich.Ond.
Zijn er andere letsels en klopt daarvan de toedracht?
Take home
Is het verhaal consistent of verandert het steeds? Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Lichamelijke verzorging, groei, ontwikkeling Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
•Dun haar •Dunne extremiteiten •Rode handjes en voetjes (Niacine) •Luieruitslag (extreem) •Ontwikkelings-achterstand Signalen van kindermishandeling
8
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Lichamelijke verzorging, groei, ontwikkeling Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Enkele maanden later
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Lichamelijke verzorging, groei, ontwikkeling Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Slecht gebit
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
9
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Slijmvliezen Cijfers Bronnen Gezin en VG
?
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Slijmvliezen Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Geforceerd voeden kan leiden tot: laceratie van frenula tandbeschadiging en zwelling van de lippen Signalen van kindermishandeling
10
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Slecht gebit
Anamnese/ Lich.Ond.
Slag gedempt door een trui
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
• Zitten normaal meestal op plaatsen waar de huid dicht op het bot zit
Interactie en gedrag
• Meestal aan voorzijde en op uitstekende delen Slecht • Een duidelijk patroon isgebit verdacht
Anamnese/ Lich.Ond.
• Verkleuring zegt weinig over datering
Take home
• Past het bij het nivo van ontwikkeling? Signalen van kindermishandeling
11
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Een blauwe plek bij een Slecht niet-mobiel kind gebit is kindermishandeling tot het tegendeel bewezen is!
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
4 maanden oud Moeder geeft toe hem recent geslagen te hebben
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
12
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Kijk bij een gezwollen oor altijd achter het oor (geeft informatie over de kracht van de slag)
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Van de trap gevallen?
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
1: Pluis? 2: Niet pluis? Signalen van kindermishandeling
13
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
Val tegen de rand van het bed?
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
1: Pluis?
Take home
2: Niet pluis? Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
4 cm
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
> 3 cm = bijtwond van persoon die al gewisseld heeft Signalen van kindermishandeling
14
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen
?
Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? petechien Cijfers Bronnen
1: Pluis?
Gezin en VG
2: Niet pluis?
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
15
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Blauwe plekken Cijfers Bronnen Gezin en VG
Zuigzoenen !
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Vaak geassocieerd met seksueel misbruik
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? petechien Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
16
9/7/2009
Zie ik het wel goed? petechien Cijfers
Lage thrombocyten en petechien
Bronnen
1: Pluis?
Gezin en VG
2: Niet pluis?
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? petechien Cijfers Bronnen
Een kind kan mishandeld lijken door een aandoening
Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
maar een kind met een aandoening kan ook mishandeld worden! Signalen van kindermishandeling
17
9/7/2009
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers
Buren hoorden dit kind vaak huilen ‘s nachts
Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Vastgebonden!
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers Bronnen
Vraag naar de oorzaak van dingen die je opvallen!
Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
18
9/7/2009
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers Bronnen Gezin en VG
6 jaar Komt i.v.m. bedplassen…
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
19
9/7/2009
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
20
9/7/2009
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? patronen Cijfers Bronnen Gezin en VG
?
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
21
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Brandwonden Cijfers Bronnen
Onverklaarde brandwonden op de rug van de hand zijn suspect
Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Brandwonden Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
3 jaar Naar het hete bad geklommen en de handjes er zelf ingestoken? Signalen van kindermishandeling
22
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Brandwonden Cijfers Bronnen
Zeer suspect: Gezin en VG
Een scherpe demarcatielijn en bovendien een niet verbrand deel in het verbrande gebied!
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Brandwonden Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
3 jaar Gedwongen te zitten in een heet bad “Gat in de donut” effect Signalen van kindermishandeling
23
9/7/2009
Zie ik het wel goed? Brandwonden Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Signalen van kindermishandeling
Zie ik het wel goed? Brandwonden Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
DD brandwonden: • • • • •
Infectie Phytophotodermatitis Contact dermatitis Toxische reactie Culturele gebruiken
Take home
Signalen van kindermishandeling
24
9/7/2009
Signalen Van Kindermishandeling Bronnen van Informatie: Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
• • • • •
Gezinsfactoren Voorgeschiedenis ouders en kind Interactie en gedrag Anamnese Lichamelijk onderzoek
Take home
Signalen van kindermishandeling
Aard van mishandeling Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
Aantal AMK-meldingen in 2007
+ 17.000/jaar
Getuige van geweld in gezin Affectieve verwaarlozing Psychisch geweld Lichamelijke mishandeling Lichamelijke verwaarlozing Seksueel misbruik Munchausen-by-proxy Overig
38,8% 33,7% 18,2% 16,8% 16,7% 6,0% 0,3% 17,7%
Uit: AMK jaarverslag 2007 Signalen van kindermishandeling
25
9/7/2009
Take Home 1 Cijfers Bronnen
Vraag meer en kijk verder dan U gewend was!
Gezin en VG
Interactie en gedrag
Kan bij dit kind dit letsel op deze manier gebeurd zijn?
Anamnese/ Lich.Ond.
Take home
En wat maakt het kind nog meer mee?! Signalen van kindermishandeling
Take Home 2 Cijfers Bronnen Gezin en VG
Interactie en gedrag
Anamnese/ Lich.Ond.
Hebt U twijfel? Overleg met een collega (HA/KA) of vraag advies bij het AMK!
Take home
Signalen van kindermishandeling
26