Wat doe jij als ze komen?

FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA

Wat doe jij als ze komen?

Han van Dissel Nieuwe economiedecaan ‘Mijn deur staat open’ Moke Gitarist Phil Tilli over zijn onsuccesvolle tijd aan de UvA Slavenschip Hoe 700 slaven verdronken in de Marowijne



nr. 07 26/10/2011

(advertentie)

Opr

(adver

Opr

Doe mee aan de Very Short Introduction

Vrijdag 25 november 2011, 20:00, Aca

W

aar draait het om in jouw vak? Wat raakt je? Wat zijn de kernvragen en waarom houden die je hartstochtelijk bezig? Voor de derde keer organiseren Academisch-cultureel centrum SPUI25, Athenaeum Boekhandel en Folia Magazine de Very Short Introductions Competition. Studenten en onlangs afgestudeerden van alle faculteiten van de UvA en de HvA kunnen in de komende weken hun ideeën voor een Very Short Introduction op hun vakgebied inzenden. De tien beste inzendingen worden geselecteerd om op 25 november deze introductie ten gehore te brengen op het podium van SPUI25, live, in woord en beeld. In vijf minuten.

Brevity is the soul of wit De 24-delige encyclopedie heeft plaatsgemaakt voor de zoekmachine, die in fracties van seconden met honderden hits tegelijk komt. Oxford University Press heeft de cultuur van het heel korte als leidraad genomen voor de inmiddels meer dan 200 deeltjes tellende serie Very Short Introductions. Bekende specialisten schrijven in honderd à honderdvijftig bladzijden minimonografietjes over uiteenlopende onderwerpen als filosofie, muziek, speltheorie, ethiek, mensenrechten, fascisme, islam, kwantumfysica en linguïstiek. De Very Short Introductions tonen het aan: brevity is the soul of wit.

roep

rtentie)

roep

ns Competition 2011 en win een Ipad 2

ademisch-cultureel centrum SPUI25

Prijzen Een vakjury, bestaande uit Sander Bais (hoogleraar theoretische natuurkunde), Xandra Schutte (hoofdredacteur De Groene Amsterdammer), Merlijn Olnon (manager academische boeken, Athenaeum Boekhandel), Annerienke Fioole (winnares VSI 2010) en Jim Jansen (hoofdredacteur Folia Magazine) kiest tijdens deze avond de winnaar. De hoofdprijs is een Ipad 2. Daarnaast zijn er prachtige boekenpakketten te winnen. Meedoen? Wil je deelnemen aan de Very Short Introductions Competiton? Stuur dan, als je student bent, of na 2009 bent afgestudeerd, vóór dinsdag 8 november een e-mail naar [email protected] en leg daarin in maximaal 250 woorden uit waar jij het in je VSI over gaat hebben.

Academisch-cultureel centrum

inhoud #07 Wanted: dead and alive 11

Het zijn rottende, strompelende en moordende levende lijken. Wat maakt zombies zo aantrekkelijk? ‘De zombie, dat was de rebelse slaaf.’

Met man en muis 16

Historicus Leo Balai promoveerde op de grootste scheepsramp uit de slavernijgeschiedenis, waarbij 700 slaven de dood in werden gejaagd.

Han is de baas van FEB 28

De nieuwe decaan van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde heet Han van Dissel. ‘Sommigen hebben me voor gek verklaard dat ik de overstap naar de Roetersstraat wilde maken.’

Twee decennia SJD 34

In 1991 begonnen 35 studenten aan sociaal juridische dienstverlening. Nu zijn het er 1200 en is de diversiteit – gelukkig – enorm. ‘Bij verpleegkunde, met alleen maar blonde meisjes, krijg ik de kriebels.’

Phil over Moke 40

Phil Tilli ging economie studeren, omdat zijn vader dat wou. Maar uiteindelijk volgde hij zijn droom: muziek maken. ‘Kwam ik nu van de middelbare school af dan was ik ook popmuzikant geworden.’

en verder uitgelicht 6-7 de week/het moment/navraag 8-9 opinie 18-20 Asis Aynan 19 Emma Curvers 20 brieven/promoties 21 drift 23 op de tong 25 objectief 26-27 passie 33 de adviesdienst 39 lezingenladder 44 overigens 45 prikbord 46-47 wasdom 48-49 stage 49 toehoorders 50 de lezer/deining 51

4

FoliaMagazine

redactioneel 11

16 Het grote zwijgen

28

34

Op 4 juli stapte Karel van der Toorn, voorzitter van de UvA en HvA op. Vorige week kreeg hij, in bijzijn van onder meer burgemeester Van der Laan en SER-voorzitter Rinnooy Kan, een officieel afscheid. In de tussenliggende drie maanden is nooit duidelijk geworden waarom Van der Toorn de pijp aan Maarten heeft gegeven. Zijn vertrek was onverwacht en ook vreemd – hij had per slot van rekening net een verlenging van vier jaar gekregen – en het consequent zwijgen van alle betrokkenen maakt de zaak nog mysterieuzer. In het geruchtencircuit wordt gezegd dat Van der Toorn te voortvarend de samenwerking met de VU wilde aangaan; ook zouden zijn beperkte managementkwaliteiten hem de kop hebben gekost en werd gesuggereerd dat de zeven UvA-decanen genoeg van hem hadden. Niemand praat en niets wordt bevestigd. Wel is het een feit dat Van der Toorn op 14 juni in bijzijn van de burgemeester, VU-baas René Smit en Robbert Dijkgraaf een afspraak had bij premier Rutte. Twee weken later was het exit Van der Toorn. Ik suggereer niet dat er een causaal verband is, maar het is op z’n zachts gezegd opmerkelijk. Net zoals het feit dat er in 379 jaar Universiteit van Amsterdam nog nooit een voorzitter op deze manier is weggegaan. Natuurlijk hebben we meerdere malen aan het lijdend voorwerp zelf gevraagd waarom hij wegging, maar na een geërgerde reactie beëindigt hij dan meteen het gesprek. Net als andere hoofdrolspelers, zoals decanen en leden van het CvB. Interim-voorzitter Paul Doop deed er tijdens de afscheidsceremonie nog een schepje bovenop en meldde aan de aanwezigen op bijna triomfantelijke toon ‘dat er vele vragen waren over Van der Toorns vertrek en dat deze niet beantwoord zouden worden’. Van een publiek gefinancierde instelling als de UvA zou je meer transparantie mogen verwachten. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, [email protected]

40

FoliaMagazine

5

Onze dagelijkse kroket Het lijkt erop dat de rechter zich opnieuw moet buigen over wie volgend jaar de catering van UvA-HvA mag verzorgen. Eerst won Sodexo, maar klaagde Eurest over misstanden bij de gunning, nu zijn de rollen omgedraaid. Vooralsnog lijkt het erop dat Eurest vanaf 1 januari de kroketten in het vet mag gooien op de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam, een rol die het bedrijf ook al vervult op onder meer de Vrije Universiteit. tekst Annemarie Vissers / foto Danny Schwarz

De kroket is verreweg de meest populaire snack in het assortiment van de cateraar, blijkt uit de cijfers van Eurest. Communicatiemedewerkster Rianne Wijnhoven zocht het even op: ‘Als er voor een warme snack gekozen wordt kiest zestig procent voor een kroket.’ Ook blijken studenten en medewerkers dol op de frikadel en de kipcorn. In de categorie frisdranken blijkt cola het goed te doen, hoewel water in populariteit stijgt. Eveneens opvallend: met name voor en tijdens tentamenperiodes vliegt de Red Bull de schappen uit.

Onze broeders en zusters aan de Vrije Universiteit (waar Eurest eveneens de catering verzorgt) zijn lovend over wat ze voorgeschoteld krijgen door de toekomstige HvA- en UvA-cateraar. Gevraagd naar de tevredenheid over het eten en drinken geven de VU’ers Eurest een rapportcijfer tussen de zeven en negen. Lang geen slechte score. Hoewel een zeldzame criticus opmerkt: ‘Je moet niets meer bestellen na drie uur. Dan is alles hard en ranzig.’ Zie voor meer commentaar het filmpje dat CampusTV maakte op FoliaWeb.nl/videos

6

FoliaMagazine

Hoewel Eurest de koelschappen nog niet eens heeft ingeruimd en het vet nog niet in de frituur heeft kunnen gooien, staat de ‘concurrentie’ al te trappelen. Trok Eurest eerder uiteindelijk een lange neus naar cateraars Sodexo en Vitam nadat de aanbesteding volledig opnieuw moest van de rechter, nu zijn daar studenten Charlotte van Leeuwen (UvA, natuur- en sterrenkunde) en Maaike de Reuver (VU, religiestudies). Het tweetal heeft zich georganiseerd in Yeswecanteen en wil met hun cateringconcept kleinere partijen uitnodigen om tegen studentenprijzen met elkaar de concurrentie aan te gaan. Het duo heeft toestemming gekregen om in de week van 14 november een foodcourt in het Atrium op te zetten. Op www.yeswecanteen.nl leggen ze de achterliggende gedachte uit.

Cateraar Eurest is een onderdeel van het internationale cateringbedrijf Compass Group en gaat alle maaltijden en dranken verzorgen in alle mensa’s, op vergaderingen en feestjes en partijen van de HvA en UvA. Of, zoals de partij zichzelf omschrijft op haar website: ‘Onze ambitie is een aanbieder van wereldklasse te zijn van food- en support services, bekend om onze great people, great service, great results.’ Vanaf 1 januari zal de HvA’er en de UvA’er het gaan meemaken. yyy

FoliaMagazine

7

de week

E

Berlusconi seksbelust? Waar halen ze het vandaan?

Zou Berlusconi de kwalificatie seksbelust beledigend vinden? De zelfverklaarde dekhengst had het hoogstwaarschijnlijk een grotere belediging gevonden als Vreede had gezegd: ‘De Etrusken, daar kan Silvio nog een puntje aan zuigen. Die neukt namelijk maar acht vrouwen per nacht.’ Burgemeester Eberhard van der Laan die ook aanwezig was, probeerde de boel tevergeefs te sussen. Hij legde uit dat de universiteit een plaats is voor vrije meningsuiting. Maar dat wist de Italiaanse diplomaat al lang. ‘Ik weet alles van universiteiten. Die zijn immers geboren in Italië,’ citeerde dagblad De Pers hem. Zo is het maar net. Op universiteiten moet je vrijuit kunnen spreken. Behalve dan over het onverwachte vertrek van Karel van der Toorn als voorzitter van het College van Bestuur. Want daar wordt nog steeds in alle toonaarden over gezwegen. Ook op zijn afscheidsfeestje afgelopen week. Daar werd hij vriendelijk bedankt voor zijn inzet en kreeg hij een schilderij van zichzelf aangeboden. Dat zal vast aardig staan in zijn

8

FoliaMagazine

foto George Maas / Fotonova

truskische koningen waren hartstikke seksbelust. Weer iets nieuws geleerd deze week. Meer zijn we helaas niet te weten gekomen over de Etrusken die zo’n drieduizend jaar geleden de dienst uitmaakten in Midden-Italië. Het feit dat de Italiaanse ambassadeur beledigd opstapte tijdens de opening van de tentoonstelling in het Allard Piersonmuseum leidde een beetje af. Het schoot de diplomaat in het verkeerde keelgat dat journaliste Andrea Vreede de Etrusken – die dus wel pap lustten van een goed robbertje fellatio – in haar openingspraatje vergeleek met Silvio Berlusconi. Toen de woorden bunga bunga party vielen, stiefelde de ambassadeur aangedaan weg.

Zo ziet een beledigde Italiaanse ambassadeur (r) er dus uit. Burgemeerster Eberhard van der Laan doet zichtbaar zijn best de gekwetste man te bedaren. Tevergeefs, een diplomatiek relletje was geboren. Waarnemend collegevoorzitter Paul Doop (l) staat erbij en kijkt er naar.

nieuwe werkkamer, ergens in een muffig achterafhoekje van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Van der Toorn komt namelijk terug als hoogleraar godsdienst & maatschappij om onderzoek te doen naar religieuze minderheden. De religieuze minderheden op het hbo willen erg graag bij de Nederlandse samenleving horen. Tenminste de Marokkaanse studenten, zo blijkt uit recent onderzoek. Ze denken met een hbo-diploma eindelijk te worden geaccepteerd door de maatschappij. Een beetje droevig is dit nieuws wel, nu afgelopen jaar bekend werd dat je bij Inholland al een diploma cadeau kreeg als je maar lang genoeg over je studie deed. De HvA is ook nog niet uit het slop. De hogeschool

kreeg van de Keuzegids HBO een magere 5.5 op een schaal van 10. Met de hakken over de sloot dus. Jet Bussemaker noemde het dramatisch, maar oud nieuws. Gelukkig dat we nog iets over de Etrusken hebben opgestoken deze week. yyy Eva Rooijers

18 oktober 2011

tweet van de week @LauraGremmee Laura Gremmee HA HA, mijn opleiding journalistiek is beter dan Utrecht. Ik twijfelde tussen beide opleidingen, maar heb dus goed gekozen. #HvA #HBO #HU http://twitter.com/#!/LauraGremmee/

foto Danny Schwarz Spinozastraat, maandag 24 oktober, 9.00 uur. Op de eerste etage van de arbodienst van het AMC krijgt Erik Assems (DEM) gratis griepprikken toegediend door verpleegkundige Patty Boers. De HvA/UvA biedt elke medewerker een gratis griepvaccinatie nu het griepseizoen is begonnen. Garanties worden er echter niet gegeven. Er wordt nog tot en met 3 november 2011 geprikt, meer informatie: [email protected]. yyy Danny Schwarz

navraag Rachel Esner Rachel Esner is docente kunstgeschiedenis aan de UvA en gespecialiseerd in de negentiende eeuw. Ze is co-redacteur van de essaybundel Overal Vincent: De (inter)nationale identiteiten van Van Gogh. In een vorige week verschenen biografie opperen de auteurs dat de kunstschilder geen zelfmoord pleegde, maar werd gedood. Esner is verbaasd.

Gelooft u het? ‘Ik ben altijd zeer sceptisch over dit soort nieuwe feiten. Het is lang geleden en alles is van horen zeggen. Doordat het in een pas verschenen biografie staat, lijkt het op sensatiezucht; alsof Steven Naifeh en Gregory White Smith hun boek met dat nieuws op de wereldkaart willen zetten. Een jaar of twee geleden werd er ook beweerd dat Gauguin het oorlelletje van Van Gogh had afgesneden. Dat deed veel stof opwaaien, maar is uiteindelijk allemaal ontkracht.’ Dus ze hebben gelogen? ‘Dat denk ik niet. Deze mannen zijn zeer gerenommeerd en deden jarenlang onderzoek

naar Van Gogh. Ze schreven al eerder een fantastische biografie over Jackson Pollock, die is beloond met de Pulitzer Prize. We moeten hen serieus nemen. Volgens mij houden ze zelf ook een behoorlijke slag om de arm. Ze zeggen dat het “waarschijnlijk” is. Het is een interessante en complexe zaak, waarover het laatste woord nog niet is gesproken.’

Wat hoopt u in de biografie te lezen? ‘Het gaat altijd over zijn depressiviteit, maar tegelijkertijd was hij tijdens zijn leven steeds bezig met het creëren van een kunstenaars­ gemeenschap en ontzettend gepassioneerd over zijn vak. Zo’n man moet toch vrienden en een

bepaalde levenslust hebben? Daarover wil ik meer weten.’

Waar komt uw eigen fascinatie voor Van Gogh vandaan? ‘Mijn interesse werd aangewakkerd in mijn kindertijd. Net als miljoenen andere pubers hoorde ik het liedje “Vincent” van Don McClean, een eerbetoon aan Van Gogh uit 1971. Het is een bijzondere schilder, en juist het feit dat men hem zo fascinerend vindt, houdt me bezig. Ik wil weten waarom en hoe die reputatie tot stand is gekomen en wat de consequentie ervan is voor hoe we als kunsthistorici tegen kunstenaars aankijken.’ yyy Kim Bos

FoliaMagazine

9

(advertenties)

Tijd om je...

Restaurant Puri Indonesia is op zoek naar leuke en flexibele part-timers voor in de bediening en in de keuken. Voor interesse, bel 06-39822596 of 020-4700411. www.puriindonesia.nl

...punt te maken

folia-puri 111021.indd 1

21-10-2011 12:12:42

Op zoek naar een leuke voetbalvereniging? Kom eens kijken bij ons of train een keer mee! T.O.S.-Actief Sportpark Middenmeer, Radioweg 63 020 6928314 / [email protected] / www.tos-actief.nl

Ontdek de masters van de Universiteit Leiden

Kom in november naar de Masterdagen en ontdek meer dan zestig masters van de Universiteit Leiden en veel bijzondere specialisaties.

www.mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

TEDx Delft ansichtkaart A6 drukklaar.indd 1

ad_100X127-5_TEDX.indd 1

10/6/11 1:45 PM

14-10-11 14:43

Meer levend dan ooit Zombies zijn aan een ongekende opmars bezig. De ontbindende lijken bevolken de laatste jaren steeds meer films, tv-series, boeken, computerspelletjes en apps. Maar waaruit bestaat de aantrekkingskracht van de levende doden? Folia Magazine zocht het uit. ‘De zombie is een metafoor voor de razernij van de massa.’ tekst Eva Rooijers / foto’s Jan-Maarten Hupkes / beeldbewerking Pascal Tieman / grime Liselotte Bredero / model Marcus Besjes

FoliaMagazine

11

Zombies zijn hot. De wandelende lijken, immer hongerig naar mensenvlees, zijn op het moment alomtegenwoordig in de populaire cultuur. ‘Een paar jaar geleden kreeg ik altijd vreemde blikken als ik vertelde dat ik zombiefilms leuk vond, de laatste tijd reageren mensen juist positief,’ zegt Megen Molé, masterstudente Literary Studies en Engelse literatuur. In de jaren tachtig waren veel zombiefilms pure cult, de ultieme wansmaak; splatter & gore movies die in een donker hoekje van de videotheek stonden en alleen bekeken werden door de liefhebber. Maar zombies bevolken ondertussen menig Hollywoodfilm en de serie The Walking Dead is een kijkcijferkanon in Amerika. Ook op eigen bodem zijn zombiefilms in de maak waaronder Shouf Shouf Zombibi, Hockey Zombie Sletjes en de aso’s uit Maaskantje nemen het in de nieuwe New Kids-film ook op tegen zombies. Naast films zijn er talloze boeken, computerspelletjes en apps met zombies in de hoofdrol. Sommige mensen zijn zo idolaat van zombies dat ze meedoen aan zombiewalks, ook in Amsterdam. Al meer dan zevenhonderdvijftig mensen hebben zich aangemeld op een Facebookpagina om op 29 oktober verkleed als zombie van het Rokin naar het Westergasterrein te wandelen. Daarna kunnen ze los gaan op een zombiefeest. Ook de wetenschap heeft zich op het fenomeen zombies gestort. ‘En niet alleen filmwetenschappers,’ zegt universitair docent mediastudies en liefhebber van het zombiegenre Dan Hassler-Forest. Hij gaat in juli 2012 naar The First International Conference on Zombies in Montreal, georganiseerd door wetenschappers van verschillende universiteiten. Sociologen, filosofen, theologen, filmwetenschappers, politicologen en cultureel wetenschappers zullen daar allemaal hun licht laten schijnen op het fenomeen zombie. Dat zombies hun weg naar het grote publiek hebben gevonden, lijdt dus geen twijfel. Maar wat is nu eigenlijk de aantrekkingskracht van de wandelende lijken?

Rebelse slaaf Sinds mensenheugenis worden er verhalen verteld over doden die herrijzen. Ook in de Bijbel wordt gesproken over een wederopstanding der doden. Maar de geschiedenis van de zombie voert volgens Hassler-Forest terug naar het Haïti van begin twintigste eeuw. ‘De Amerikanen hadden in die tijd een enorme fascinatie voor dat exotische land met zijn voodoo-cultuur waar bovendien een succesvolle slavenopstand had plaatsgevonden. Schrijvers die er waren geweest, kwamen terug met kleurrijke verhalen over mensen die je in een soort slaapwandelende toestand het werk kon laten doen, maar die tegelijkertijd heel gevaarlijk en opstandig waren. De zombie, dat was de rebelse slaaf,’ aldus Hassler-Forest. ‘In de zombiefilms uit de jaren dertig, zoals White Zombie, zag je ook een blanke meester die mensen zombificeert om ze aan een vorm van slavernij te onderwerpen.’ Pas met de klassieker Night of the Living Dead van George Romero uit 1968 heeft volgens Hassler-Forest de moderne zombie zoals wij die nu kennen zijn vorm gekregen. Die zombie is een wandelende dode, altijd hongerig naar mensenvlees. Wie wordt gebeten door een zombie, verandert niet veel later zelf in een wandelend lijk. Op die manier kan het zombievirus zich razendsnel verspreiden. ‘De moderne zombie is een metafoor voor de onbeteugelde razernij van de massa,’ aldus Hassler-Forest.

Fragment uit The Walking Dead

12

FoliaMagazine

Zombiemarathon De film van Romero staat donderdagavond ook op het programma van de UvA-studenten Jessica Ritsema (20, media & cultuur), Luuk Rooijers (22, sociologie), Tim Nikken (23, geschiedenis), Bart van Overbeek (22) en Tristan Coco (21), beiden psychologiestudent. Ze zijn helemaal klaar voor een zombiemarathon: een ijskast gevuld met Euroshopperbier, twee grote zwarte leren banken, voldoende wiet en vloei om een paar stevige joints te draaien, een bakbeest van een TV, een X-box en een USB-stick vol met zombiefilms. Vorige week hebben ze in een avond alle afleveringen van de populaire serie The Walking Dead gekeken. Even opfrissen voordat het tweede seizoen in Nederland uitkomt op 1 november. Vanavond staat naast Night of the Living Dead ook Dead Alive uit 1992 van Peter Jackson op het menu. Maar ze trappen af met een paar korte filmpjes die parallel lopen aan het verhaal van het eerste seizoen van The Walking Dead. In het eerste filmpje rent een blonde vrouw over een verlaten straat, schreeuwend om haar kinderen. Wanneer ze de hoek omgaat, stuit ze op twee zombies die zich tegoed doen aan een mensenlichaam. Ze bekijkt het tafereel vol verbazing en walging. ‘Zou ze al weten dat er een zombie-epidemie is uitgebroken?’ vraagt Tim. ‘Nee man,’ zegt Bart. ‘Dat weten ze nooit meteen.’ Tim: ‘Weet je wat ik niet snap: iedereen heeft toch wel eens een zombiefilm gekeken? Alleen de mensen in zombiefilms niet, anders zouden ze direct doorhebben wat er aan de hand is.’ Een paar filmpjes later verschuilen de kinderen van de vrouw zich in een gangkast. Een bloeddorstige zombie beukt op de deur. De moeder weet de zombie te onthoofden en vlucht met de kinderen de straat op. Niet veel later wordt ze bedolven onder een horde zombies. Voor Tim aanleiding om de volgende vraag in de groep te gooien: ‘Wat zouden jullie liever willen? Dat een zombie een hapje neemt en dat je vervolgens zelf zombie wordt of dat zombies echt feasten op

Fragment uit Night of the Living Dead

je lichaam en dat je daarna dood bent? Tristan en Luuk tegelijkertijd: ‘Sowieso een beet en dan zombie worden.’ Tim: ‘Echt? Maar het is toch vet nasty om zombie te zijn?’ De vraag rijst of je nog een bewustzijn hebt als zombie. Tristan denkt van niet. ‘Daarom is het ook legitiem om zombies neer te knallen.’ Maar waarom schieten mensen in zombiefilms dan hun tot zombie verworden geliefden dood, als ze toch geen bewustzijn meer hebben? Bart: ‘Omdat in Amerikaanse films iemands ziel ten ruste gelegd moet worden en dat soort bullshit.’ Volgens Tim doen mensen het niet voor hun geliefde maar voor zichzelf. ‘Want het is natuurlijk best kut als je je chick rond ziet lopen als een zombie.’ Zombies en vampieren Na het laatste korte filmpje lassen de jongens en Jessica een korte pauze in. Tim haalt nieuwe biertjes, want de ijskast is alweer leeg en Luuk draait nog een jointje. Daarna is het tijd voor Romero’s klassieker Night of the Living Dead. Toevallig ook de favoriete zombiefilm van Hassler-Forest. ‘Het is echt een fantastische film,’ zegt de universitair docent. ‘Een klein groepje mensen wordt geïsoleerd in een afgelegen huis waar ze zich moeten verschansen. Maar omdat de personages niet kunnen samenwerken vallen ze een voor een ten prooi aan de zombies buiten.’ De film toont volgens Hassler-Forest een soort microkosmos van de Amerikaanse samenleving in dat tijdperk. ‘De zombies staan symbool voor het idee dat de wereld een gevaarlijke plek is ge-

FoliaMagazine

13

(advertentie)

It’s my #mission to change the face of banking Take #that to the bank The world is the only stage big enough for your energy, your talent and your ambitions. So ING has designed a Business Course around your personal and professional objectives. You learn fast. Share your ideas and thoughts with the best professional and personal mentors. And you show the world what you can do. Check ingbusinesscourse.nl for more info or to apply directly.

ING Business Course. December 7-8-9 2011: Apply now!

ww w. i ngb us i n e s s c ou r s e .n l

Fragment uit Zombieland

worden. Dat gevoel leefde sterk in het Amerika van eind jaren zestig, door onvrede, rassenrellen en Vietnam. Het is dus best een nihilistische film over hoe Amerikanen op dat moment niet in staat zijn met elkaar te communiceren en hoe dat een apocalyps met zich meebrengt.’ ‘Wat veel mensen tegenwoordig ook schrijven over de zombie is dat ze een klassensysteem vormen met de vampier,’ zegt de universitair docent mediastudies. ‘De vampier verbeeldt de aristocratie, leeft in een kasteel en is heel decadent. De zombie staat voor de lagere klasse, de vrees om opgeslokt te worden door de domme consumerende massa en daardoor ook voor het volledige verlies van identiteit.’ Studente en zombiefan Megen herkent deze metafoor. ‘Ik voel me soms best een zombie. In de zin dat je deel bent van een massa en niet weet wat jouw plek is. Je hebt maar één doel en dat is dingen consumeren, je bent niet productief. Ik zou liever een vampier willen zijn, een slimme persoon met heel veel invloed.’ Ze vindt het interessant om na te denken over de vraag wat mensen onderscheidt van zombies. ‘Ons geheugen is een belangrijk aspect, want zombies herkennen hun familie niet meer. En het menselijk vermogen om eigen verhalen te creëren is voor mij ook een belangrijk verschil.’ Jessica, het enige meisje dat deelneemt aan de zombiemarathon, zegt niet op zo’n bewuste manier naar zombiefilms te kijken. ‘Maar ik herken me wel in het gevoel later geen nummertje te willen worden in een groot bedrijf.’

Zien te overleven De jongens identificeren zich eerder met de groep die moet zien te overleven. Bij Bart en Luuk is de liefde voor het zombiegenre namelijk aangewakkerd door het computerspel Resident Evil, waarin zombies neergeschoten moeten worden. ‘We waren een jaar of acht en zaten met alle jongens uit de straat voor het scherm,’ zegt Bart. ‘Maar niemand durfde te spelen omdat het spel zo eng was.’ Volgens Luuk was het leuke aan Resident Evil dat je zelf de controle hebt. ‘In plaats van dat je naar die willoze slachtoffers zit te kijken die allemaal stomme beslissingen nemen. Je gaat daardoor ook tactisch naar zombiefilms kijken. Waarom gebruik je nou zo veel munitie? Bewaar dat nou voor later. Ren gewoon weg!’ Dat is voor veel fans ook de grote aantrekkingskracht van het genre: bedenken wat jij zou doen als er een zombie-epidemie uitbreekt. Hele fora worden er over volgeschreven. De mannen hebben zo hun eigen theorieën over het ultieme plan van aanpak. Tim houdt het simpel. ‘Ik zou me direct door mijn hoofd schieten.’ De rest lacht. ‘Heb je geen drang om te overleven of zo?’ vraagt Bart. ‘Nee man, daar zou ik echt geen zin in hebben.’ Bart: ‘Het lijkt me het chillst in een middeleeuws kasteel met slotgracht.’ Luuk vraagt aan Bart waar hij zijn eten vandaan zou halen, want die zombies zijn er nog wel een tijdje. ‘Daarom moet je zo veel mogelijk mensen organiseren,’ zegt Bart. ‘En veel auto’s, benzine en wapens regelen zodat je er ook uit kan om weer nieuwe shit te verzamelen.’ Met dat organiseren gaat het nou net mis in zombiefilms. Ook in Night of The Living Dead, zoals Hassler-Forest al beschreef. Voor de inmiddels ietwat beschonken Tim is de film uit 1968 veel te traag. Een van de hoofdpersonen is al bijna een uur bezig om het huis te barricaderen. Tim: ‘Je ziet echt elke spijker die hij slaat. Ik sta best open voor oude films, maar deze shit is kapot saai. Ik heb ook al zo veel bier gedronken dat mijn concentratievermogen gewoon weg is.’ Voor Hassler-Forest is het interessante aan de zombie dat hij gekoppeld kan worden aan ‘alles

Fragment uit Resident Evil

wat wij eng vinden in het postmoderne tijdperk’. ‘De zombie staat niet alleen symbool voor het kapitalisme en de domme consumerende massa, maar ook voor gebrek aan controle door secularisering, globalisering en de angst voor besmettelijke ziektes zoals aids, Sars en de Mexicaanse griep. Je kan dus heel veel betekenissen op de zombie plakken.’ Dat is volgens hem ook een van de redenen dat de zombie de afgelopen jaren zo enorm aan populariteit heeft gewonnen. Naast het feit dat horror in de bioscoop de laatste tien jaar mainstream is geworden met het succes van films als Scream in de jaren negentig en later Saw. ‘Vroeger draaiden dat soort films alleen als middernachtvoorstelling in obscure zaaltjes. Nu is horror cool en acceptabel. Je ziet vaker dat iets een lange tijd cult is en op een gegeven moment wordt ingelijfd door de muziekindustrie of Hollywood.’ Studente Megen vindt het aan de ene kant wel jammer dat het zombiegenre zo mainstream is geworden. ‘Het voelt toch een beetje alsof ze je niche hebben gestolen. Maar aan de andere kant brengt het mensen samen die anders niets met elkaar zouden hebben. En de populariteit van dit soort subgenres beweegt altijd in cycli, dus er komt vast een tijd dat zombiefilms weer cult zijn.’ yyy Wil je weten wat volgens Dan Hassler-Forest de top vijf is van de beste zombiefilms ooit gemaakt? Ga dan naar FoliaWeb.nl/foliavond/zombietop5

FoliaMagazine

15

Als ratten in de val

Op 1 januari 1738 verging het slavenschip Leusden op de Marowijnerivier in Suriname. Met

ruim 700 doden de grootste scheepsramp uit de slavernijgeschiedenis. Historicus Leo Balai promoveerde op een onderzoek naar dit onontdekte deel van de geschiedenis. ‘Er werd gesproken over een groot verlies. Niet aan mensen maar aan kapitaal.’ Floor Boon

H

et was slecht weer, de eerste dag van het jaar 1738. Het slavenschip Leusden van de WestIndische Compagnie kwam uit Afrika en had na een reis van 44 dagen (de kortste oversteek van het schip ooit) de kust van Suriname bereikt. Kapitein Jochem Outjes wilde de Surinamerivier insteken om zo de hoofdstad te bereiken. Regenbuien en harde wind belemmerden het zicht en het schip voer de verkeerde rivier op, de Marowijnerivier. Die rivier was niet diep genoeg voor het grote

Zevenhonderd slaven werden ‘in de nacht gesmoord’ en speciaal voor slavenvervoer vervaardigde schip met 716 Afrikaanse slaven en 74 bemanningsleden aan boord. Het schip liep vast op een zandbank. Het was vier uur ’s middags en alle slaven waren aan dek om te eten. Outjes beval de slaven naar het ruim te gaan om het schip beter te kunnen navigeren en terwijl getracht werd het anker te lichten, schuurde het schip tegen de bodem van de rivier en raakte lek. Het schip begon te zinken. Uit angst dat de in paniek geraakte slaven de bemanning zouden

16

FoliaMagazine

vermoorden, werden de luiken naar het ruim dichtgetimmerd. Zevenhonderd slaven werden ‘in de nacht gesmoord’. Een zwarte bladzijde Dit is de grootste scheepsramp uit de hele geschiedenis van de slavernij, maar tot voor kort was er nog weinig over bekend. Het proefschrift van Leo Balai, waar hij 21 oktober op promoveerde, brengt daar verandering in. Balai deed onderzoek naar de ramp, het schip en de eigenaar van het schip, de West-Indische Compagnie (WIC) en bracht veel nieuwe feiten aan het licht over een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis. Niet alleen was er maar weinig bekend over het schip Leusden en hoe het verging in Suriname, ook over hoe slaven van Afrika naar de Caraïben werden vervoerd geeft Balai nieuwe inzichten: dat Nederland überhaupt schepen bouwde die expliciet waren ingericht op slavenvervoer was onbekend. Dat er Afrikaanse zelfstandigen, bomba’s, werden aangetrokken om tijdens de overtocht als bewaker te dienen is volgens Balai de meest spectaculaire ontdekking van zijn onderzoek. ‘In het archief kwam ik de term bomba tegen, maar eerst dacht ik dat het om een kist of plunjezak ging,’ vertelt Balai. ‘Het bleken Afrikanen te zijn die als een soort zzp’ers aan boord van de slavenschepen werkten als toezichthouders. In

documenten over de Deense en Engelse slavenhandel komt de term ook voor, maar daar waren het zelf ook slaven. Het lijkt erop dat Nederland de bomba’s als enige echt in dienst nam.’ Slavernij is hot Het Nederlandse slavernijverleden staat sinds een paar weken vol in de aandacht. Vijf zondagen zond de NTR de documentaireserie De Slavernij uit en oogstte zowel veel kijkers als lof. ‘Het is toeval dat deze serie samenvalt met mijn promotie,’ meent Balai, die voor het programma

Twee jongetjes werden als cadeau naar Nederland verscheept naar Suriname afreisde om daar de plek van de ramp te bezoeken. ‘Door het programma krijgt nu ook mijn proefschrift veel aandacht, dat is fantastisch.’ In de zeventiende en achttiende eeuw voerde Nederland een bloeiende handel in slaven. De West-Indische Compagnie (WIC), opgericht in 1621, had lange tijd een monopolie, dat later – en mede door mismanagement – is overgenomen door de Middelburgse Commercie Compagnie. De slavenhandel bereikte een hoogtepunt vanaf 1630, toen Nederland

Brazilië veroverde op de Portugezen. De suikerplantages daar werden bewerkt door Afrikaanse slaven en de WIC besloot dat voort te zetten. Voor een vol schip met slaven voer een schip soms maanden langs de kusten van West-Afrika om slaven op te kopen. Zij aan zij werden ze in de schepen geladen, de mannen geboeid in het voorruim en zowel mannen als vrouwen naakt. ‘Het waren vreselijke tochten,’ aldus Balai, ‘die soms maanden duurden. De grootste angst was dat er ziektes zouden uitbreken, of een slavenopstand.’ Een groot verlies aan kapitaal Dat slaven onderweg gefolterd werden, acht Balai niet aannemelijk. ‘Slaven werden gezien als handelswaar en een goede handelaar zorgde dat zijn waar veilig aan de overkant kwam.’ Dat de bemanning van het schip Leusden zich niet bekommerde om het lot van de slaven, is volgens Balai wel ‘misdadig’, maar was in die tijd niet vreemd. Balai: ‘De WIC nam de ramp ter kennisgeving aan. Er werd gesproken van een groot verlies, maar dat ging over het verlies aan kapitaal, niet

Een (onrealistische) 19e eeuwse lithografie van het ruim van een slavenschip (boven), en een ets over het vervoeren van slaven in het Britse slavenschip Brookes uit 1788.

aan mensen. Zestien slaven overleefden de ramp. Zij werden in Suriname verkocht voor vierduizend gulden totaal. Over twee van hen, kleine jongens die als cadeau naar Nederland moesten worden verscheept, is wel documentatie bewaard gebleven. Net zoals een discussie over 23 kilo goud die de bemanning succesvol van boord had gered en waar ze een beloning voor eisten.’ Aanknopingspunten voor vervolgonderzoek in overvloed, als het aan Balai ligt. Hij heeft zijn archiefvondsten goed gedocumenteerd

en uitgebreid beschreven in de bijlagen van zijn proefschrift, om anderen de kans te geven verder te gaan waar hij is gebleven. ‘Over die twee jongetjes die naar Nederland zijn verscheept, zou ik wel meer willen weten,’ aldus Balai. ‘Zij waren bestemd voor de broer van een rijke handelaar uit Afrika, maar toen de jongetjes daar aankwamen, was de man al overleden. Het zou interessant zijn om meer te weten te komen over hun verdere lotgevallen.’ yyy

FoliaMagazine

17

opinie

Weg met de middelmaat Selectie aan de poort en hervorming van de financieringsstructuur van wetenschappelijk onderzoek zijn nodig om het Nederlandse hoger onderwijs aan de top te brengen, vinden Barbara Baarsma, Rob Krams en Steffen Westra. illustraties Marc Kolle

D

e middelmaat regeert en het met veel bombarie gepresenteerde topsectorenbeleid verandert daar niets aan. Om het innoverend vermogen van de economie te verhogen is geen verkapt industriebeleid nodig, maar een kwaliteitsslag in het onderwijs. Ons onderwijssysteem creëert goede gemiddelde kwaliteit, maar geen toppers. Ons universitair onderwijs bevindt zich internationaal gezien al in de middenmoot. In de QS World University Rankings staan vier Nederlandse universiteiten in de top 100, in de Academic Ranking of World Universities (Arwu) twee, en in de Times-Reuter Ranking geen enkele universiteit. Alleen in de Arwu staat een Nederlandse universiteit in de top 50, de Universiteit Utrecht op nummer 50. Dit leidt tot een neerwaartse spiraal, omdat buitenlandse studenten deze waarderingslijstjes gebruiken om uit te zoeken waar ze willen studeren. Deze vaak bovengemiddeld slimme studenten – op graduate schools worden niet voor niets vooral buitenlandse studenten toegelaten – laten Nederlandse universiteiten links liggen en gaan naar bijvoorbeeld Engeland waar veel universiteiten met een topnotering zijn gevestigd. Een derde tot de helft van de studenten van Oxford, Cambridge en Imperial College London komt uit Japan, India, Pakistan of China. Dat kost

18

FoliaMagazine

de Engelse universiteiten geen geld; in tegendeel, de buitenlandse studenten dragen met hun collegeld tien procent bij aan het budget voor universitair onderwijs. Bovendien neemt door de instroom van knappe koppen uit het buitenland de intellectuele concurrentie op deze universiteiten toe en stijgt daardoor het niveau van het onderwijs.

Aynan De gang naar wetenschappelijk toponderwijs vereist ten minste twee aanpassingen: een andere financieringsstructuur voor onderzoek en strengere selectie van studenten. De financiering van wetenschappelijk onderzoek berust nog te veel op een vast bedrag dat naast een vaste voet is gebaseerd op het aantal ingeschreven studenten en het aantal behaalde diploma’s. Deze eerste geldstroom wordt verdeeld via het College van Bestuur over de faculteiten. Dat is op z’n zachtst gezegd een inefficiënte allocatiewijze. Niet alleen blijft te veel geld hangen in stroperige besluitvorming, ook gaan er te weinig prikkels van uit om toponderzoek te verrichten. Beter is het een belangrijk deel van de eerste geldstroom te verplaatsen naar de tweede geldstroom waar de Neder-

Het Nederlandse systeem leidt niet tot toponderzoek en -onderwijs landse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) subsidies verstrekt aan het beste idee. Dit stimuleert een overgang van de financiering van instellingen naar de financiering van ideeën, waarbij de slimste wetenschappers de mensen zijn met de meeste beurzen. Hoe meer het geld bij de beste onderzoekers terechtkomt, hoe beter ook het onderwijs kan zijn dat binnen de betreffende afdeling wordt gegeven aan studenten. Het Nederlandse systeem leidt niet tot toponderzoek en -onderwijs. De stroperige besluitvorming omtrent bijvoorbeeld subsidies creëert managementachtige hoogleraren. Dat staat niet noodzakelijkerwijs goedlopend onderzoek in de weg, maar het heeft over het algemeen geleid tot onderzoek met minder wetenschappelijke impact. Daarnaast verkleint deze hiërarchische structuur

de kans op een snelle wetenschappelijk carrière, doordat wetenschappers eerst allerlei ambtelijke lagen door moeten. Het systeem selecteert niet primair op kwaliteit. Sommige wetenschappers, onder wie in het verleden Nobelprijswinnaar Andre Geim, vertrekken door deze structuur naar het buitenland. Een tweede aanpassing is afstappen van hetzelfde onderwijs voor iedereen. Een strenge selectie aan de poort zorgt dat de beste en meest gemotiveerde studenten in de collegebanken zitten. Dat is goed voor de kwaliteit van het onderwijs aan deze toppers. Selectie kan plaatsvinden op gemiddeld eindexamencijfer en/of een toelatingsexamen. Het meewegen van het eindexamen in de selectie heeft als bijkomend voordeel dat meer leerlingen in het voortgezet onderwijs hun best gaan doen. Als excelleren in het voortgezet onderwijs wordt beloond met een topstudie aan de universiteit komt een cultuurverandering op gang waardoor middelbare scholen en universiteiten meer op kwaliteit gaan concurreren. Juist omdat bovengemiddelde kwaliteit een plek krijgt in het onderwijs, zullen leerlingen en studenten ook meer gaan eisen van de onderwijsinstellingen. Omdat niemand van tevoren weet in welke sectoren nieuwe winnaars ontstaan, kan dat alleen door generiek, voorwaarden scheppend beleid. Toch heeft de overheid in de jaren zeventig en tachtig geprobeerd met industriebeleid de markt te sturen en probeert ze dat nu weer met topsectorenbeleid. Het bedrijvenkerkhof ligt vol met winnaars van gisteren. Winnaars van de toekomst hebben baat bij toponderwijs nu. yyy Barbara Baarsma is directeur van onderzoeksbureau SEO Economisch Onderzoek. Rob Krams is hoogleraar moleculaire bioengineering aan Imperial College London. Steffen Westra is crisis- en verandermanager bij adviesbureau CE System.

Via-via (2) Een deel van ons leven spenderen we aan roddelen. Door het spreken over andermans gebreken maskeren we de eigen mankementen. In wezen een onschuldige activiteit. Misschien zelfs noodzakelijk. Het wordt kwalijk wanneer over de ander wordt gesproken in de hoop op een reprimande of een zedencorrectie; negatieve sociale controle. Naast mij zat een jongerenimam. We waren de hoofdrolspelers van een debat in jongerencentrum Argan aan de Overtoom. De imam vertelde dat een jongen en een meisje nooit mogen daten. Wanneer de twee toch willen afspreken, dan dienen ze vóór het samenzijn elkaar te beloven dat ze zich binnen afzienbare tijd zullen verloven. Ik haalde diep adem en zei tegen de jonge imam dat ik begreep dat een geestelijke vasthield aan dogma’s, maar dat de praktijk ondertussen een volledig andere dynamiek kent die geen boodschap heeft aan de theorie. De geestelijke herhaalde zijn woorden. De zaal reageerde met applaus. Ik keek opzij en zag een man die niet in dienst stond van een (geloofs)gemeenschap. De groep buigt blijkbaar het hoofd voor haar gangmaker. In het vertrek, dat uit zijn voegen barstte, was het warm. Lichaamsgeurwarm. Sommige van de jongeren had ik wel eens in Paradiso, Jimmy Woo of andere nachtclubs gezien. In antwoord op het handgeklap zei ik tegen de mensen in het donker dat ze juist moesten vrijen, zo veel mogelijk seks. Als er maar een capotes anglaises werd gebruikt. De zaal ging over op boeën. Na het debat vroeg ik aan iemand, met wie ik regelmatig glazen wijn klink: ‘Jij hebt toch een vriendin? Vreemd dat je meeklapte.’ ‘Jij snapt er echt niets van, hè,’ reageerde hij. ‘Dit is het hol van de leeuw. En als je wil dat ze over je gaan praten, of erger, dan moet je vooral je mond opendoen of ertegenin gaan.’ yyy Asis Aynan

FoliaMagazine

19

Curvers

opinie

De plank volkomen mis De kritiek van een ex-student dat een kritische houding op het ILO niet gewenst is, is behalve slecht gefundeerd ook nog onterecht, vindt Sander Claassen.

H

et is waarschijnlijk de tijd waarin we leven. Individualistisch opkomen voor je eigen belangen. Niet willen luisteren naar anderen. Mensen hufterig aanspreken onder het mom van vrijheid van meningsuiting. Een ‘kritische houding’ aannemen zonder daarbij je redenering te onderbouwen. Dat is wat ik dacht toen ik met stijgende verbazing het opiniestuk van Hans Mooijer over de ILO in Folia Magazine van 12 oktober las. Na er ongeveer een maand te hebben rondgelopen, was Mooijer er al van overtuigd dat de ILO ‘een dogmatische fabriek [is] waarin waardeloze diploma’s worden uitgekeerd aan studenten van wie niets anders dan blinde gehoorzaamheid en een uiterst niet-academische houding worden verwacht’. Dat is nogal een bewering, maar Mooijer wordt niet één keer concreet om zijn standpunt te onderbouwen. Hij verwijst alleen naar een zeven jaar oud artikel van Fred Korthagen over competentiegericht opleiden. Het bizarre is dat als je dat artikel leest, duidelijk wordt dat op de ILO juist veel wordt gedaan met Korthagens aanbevelingen. Een voorbeeld hiervan is het samenstellen van een videoportfolio met opnames van gegeven lessen. Elke student reflecteert hierop, maar studenten moeten ook elkaar feedback geven. Dat is soms confronterend, maar altijd zeer leerzaam. Juist aan dergelijke activiteiten zegt Mooijer zich te ergeren. Kortom, Mooijer slaat de plank volkomen mis.

20

FoliaMagazine

Zelf heb ik afgelopen jaar met grote tevredenheid de lerarenopleiding aan de ILO gevolgd. Het programma zit goed in elkaar. Zeer waardevol en inspirerend waren de vele sessies met medestudenten en docenten, waarin we onder andere praktijkervaringen deelden. In tegenstelling tot wat Mooijer beweert, heb ik ervaren dat het vormen van een eigen visie op onderwijs juist sterk werd gestimuleerd. Dat gebeurt vooral tijdens de twee onderzoeken die moeten worden uitgevoerd. In een daarvan moet de student aan de hand van een zelf ontwikkelde lessenreeks analyseren wat de effecten daarvan zijn. Iets anders wat ik op de ILO heb geleerd, is dat het maken van fouten prachtig is voor het leerproces. Het is daarbij niet belangrijk wie de fout maakt. Een kritische houding is zeer gewenst, maar dan wel gecombineerd met de bereidheid open te staan om eigen verbeterpunten te analyseren. Als docent werk je dagelijks met leerlingen die je ondanks hun weerstand moet blijven motiveren. Cruciaal daarbij is dat je zelf het goede voorbeeld blijft geven. Met dit alles in het achterhoofd betwijfel ik dat het onderwijs een goede docent misloopt, nu Mooijer de opleiding niet afmaakt. yyy Sander Claassen is dit jaar cum laude afgestudeerd aan de ILO als docent wiskunde voortgezet onderwijs. Hij werd door de UvA genomineerd voor de landelijke OnderwijsTopTalentPrijs, die hij won.

Heler Ja, fietsen worden gejat, dat heb ik geaccepteerd. Waar ik minder goed mee omga, is het morele onweer waarin ik vervolgens terechtkom. Ik stond op het station, laat, dus pissig en blutter dan Griekenland. Ik was die week al bij de Aldi geweest, en Duo gaf niet langer gratis geld voor feestrente. Ik zwaaide naar een taxi. Hij stopte, maar zo bedoelde ik het niet. Volgens mijn vrienden rechtvaardigt zo’n financiële situatie een gestolen fiets. Die haal je op de Sleutelbrug, dat weet iedereen toch? ‘Tuurlijk,’ zei ik. Voorzichtig stond ik een tijdje op de Sleutelbrug fietsbehoefte uit te stralen. Zoals gewoonlijk, áls ik dan eens door rood wil lopen, springt het licht goddomme op groen. Men deed ineens, alsof hier nooit geen gestolen fiets fietste. Ik had het 06-nummer van Koos de Aardige Fietsenjunk... Iedereen weet dat je geen stevige zwarte omafiets met gouden letters moet nemen, de omloopsnelheid van stevige zwarte omafietsen met gouden letters is het allerhoogst. ‘Heeft u ook iets met een verlaagde instap?’ vroeg ik dus. ‘Iets anders afzichtelijks, een vouwfiets misschien?’ Nee. Eigenlijk kun je bij de Aardige Fietsenjunks gewoon voor losgeld je gegijzelde fiets terugkopen. Misschien vond ik het toch best een fraai systeem. De stad telt duizenden inwisselbare kutfietsen, zodat onze junks óók naar de Aldi kunnen. Ik rekende mezelf maar tot het Fietsleger des Heils. Koos en zijn kompanen zouden vanavond schone drugs spuiten onder een knus Amsterdams dak. Zo werd ik een heler. Als er een hel bestond zou ik daar vast eeuwig slagen in mijn wiel krijgen, maar hier op aard fietst het vooralsnog prima. Oké, het siert me niet heel erg. Dus lief fietsdiefstalslachtoffer, als je een foto kan overleggen van jezelf met mijn nieuwe fiets in betere tijden krijg je hem terug. Voor vijfentwintig euro. Ik moet ook naar de Aldi, dat begrijp je. O ja, het is dus een stevige zwarte omafiets met gouden letters. yyy Emma Curvers

brieven

promoties DINSDAG 01/11 10.00 uur: Ingo Jonas - Theaterwetenschap Theatrale Rezeptionsprozesse am Beispeil Ifflandscher Stücke (Agnietenkapel)

12.00 uur: Michael Hofmann - Informatica Multi-view 3D Human Pose Recovery in Complex Environment (Agnietenkapel)

Marg

Jullie ‘Marg’ op de cover zette me volledig op het verkeerde been, vergeefs zocht ik naar de paarse haren van Marge Simpson in jullie blad. Maar ik heb wederom genoten, wat een klus zeg, 52 pagina’s voor een week; chapeau! yyy Francine Bardoel, Tilburg

Onrecht

Er gebeuren dingen waar soms niet veel van te snappen is. Jim Jansen besteedde in zijn redactioneel aandacht aan de niet te snappen kromheid van onze rechtsstaat en maakte duidelijk dat recht en rechtvaardigheid mijlenver uit elkaar kunnen liggen. In tegenstelling tot media die over elkaar heen buitelden om deze kromheid van de daken te schreeuwen had hij gelukkig ook nog gewoon aandacht voor Floor. Waarvoor dank. yyy Jerke van der Woerdt, medewerker HvA

Kunstmens

Wat ik in het artikel over dierproeven in Folia Magazine 1 (7 september) miste, is het noemen van alternatieve technieken waarbij geen dieren gebruikt worden, zoals in-vitro- en in-siliciotechnieken. In-vitro-onderzoek gebruikt buiten het lichaam gekweekte cellen, terwijl in-silicio-studies gebruikmaken van computersimulaties op basis van eerdere proefdierresultaten. Deze technieken zijn in ontwikkeling, maar de overheid heeft er helaas te weinig oog voor. En in de wetenschap is alternatief onderzoek nog steeds niet ‘hip’. Toch had het mijns inziens in het stuk vermeld moeten worden. Ook vraag ik mij af waarom er nog geen kunstmens bestaat, waarop studenten kunnen leren opereren, in plaats van op biggetjes – er bestaat al een

14.00 uur: Jolanda Lammers - Geneeskunde

tijd een kunstrat waarop men hechtingstechnieken kan leren. Verder klopt het niet dat tegenwoordig alleen nog proefdieren worden gebruikt voor medisch onderzoek. Defensie test zenuwgassen op cavia’s en fluweelaapjes, zo was te lezen in Het Parool van 7 mei. Tot slot wil ik nog melden dat het raar is dat Stichting Proefdiervrij, die zich de grootste organisatie van Nederland op het gebied van dierproefbestrijding noemt, niet genoemd wordt in het stuk. yyy Mevrouw J.D. Ploeg, Amsterdam

Splenic Studies: Prevention of Pneumococcal Disease on Organisational, Clinical and Experimental Level (Agnietenkapel)

Beschimping

11.00 uur: Edwin van der Zaag ­Geneeskunde

In Folia Magazine 6 (12 oktober) roept Hans Mooijer studenten op vooral niet te kiezen voor een studie aan de ILO. Hij doet dat zonder inhoudelijke argumenten: in plaats daarvan beledigt hij zo ongeveer iedereen die iets met de opleiding te maken heeft, met als voornaamste reden dat men niet naar zijn persoonlijke grieven wilde luisteren. Zijn beschimpingen kwalificeert hij als ongewenst kritisch denkvermogen. Kritisch denkvermogen is meer dan welkom op de ILO: dat vormt immers ons bestaansrecht. Ik heb Hans dan ook uitgenodigd met me te komen praten om te zien of zijn ervaringen tot iets constructiefs zouden kunnen leiden. Hij heeft die uitnodiging afgeslagen en dat is jammer voor ons, maar meer nog voor Hans. Bij de laatste NVAO-visitatie bleek de ILO de beste universitaire lerarenopleiding van Nederland (QANU, 2008). Ik roep iedereen op te kiezen voor een studie aan de ILO. yyy André Koffeman, onderwijsdirecteur ILO De redactie verwelkomt ingezonden brieven en opiniestukken. We behouden ons het recht voor deze zo nodig in te korten. Vermeld altijd uw naam

WOENSDAG 02/11 12.00 uur: Paolo Scalia - Natuurkunde Optical Noise and Mesoscopic Correlations in Random Media (Agnietenkapel)

14.00 uur: Nout van Woudenberg - Rechtsgeleerdheid State Immunity and Cultural Objects on Loan (Agnietenkapel)

VRIJDAG 04/11 Surgery for Colorectal Cancer. Improving Staging by the Sentinel Lymph Node Procedure (Aula)

12.00 uur: Wes Onland - Geneeskunde Bronchopulmonary Dysplasia and Perinatal Glucocorticoids in Preterm Infants. Changing Practice Based on Evidence (Agnietenkapel)

13.00 uur: Lisette van der Molen Geneeskunde Preventive Rehabilitation in Patients Treated with Chemoradiation for Advanced Head and Neck Cancer (Aula)

14.00 uur: Jill Alpes - Antropologie Bushfalling – How Young Cameroonians Dare to Migrate (Agnietenkapel)

oraties

DONDERDAG 03/11 16.00 uur: Prof.dr. P. (Peter) Kerkhof, hoogleraar Customer Media Customer media in een sociaal medialandschap (Aula)

VRIJDAG 04/11 16.00 uur: Mw. prof.dr. M.J. (Marjan) Sjerps, hoogleraar forensische statistiek Bewijskracht 10, volle vaart recht vooruit (Aula) Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda.

en relatie tot de UvA/HvA; anonieme reacties worden niet geplaatst. Mail naar [email protected].

FoliaMagazine

21

(advertentie)

drift

R

omy, student geesteswetenschappen: ‘Normaal blijf je na een feestje met z’n tweeën over, nu met z’n drieën: ik, een goede vriend van mijn docent en nog een meisje. We gingen naar zijn huis. Hij speelde wat op zijn gitaar en met z’n drieën zongen we mee. Het was een ontspannen avond, niks aan de hand. Totdat we zijn studeerkamer gingen bekijken. Waar een slaapbank stond. We waren niet dronken, maar nog wel aangeschoten. Het werd steeds duidelijker dat het die avond wel eens op een trio kon uitdraaien. Het was heel spannend: ging het nou wel of niet gebeuren? Ik stelde voor even te gaan slapen. Met het andere meisje ging ik vast in zijn bed liggen, met ons ondergoed en T-shirt aan. Hij kwam tussen ons in liggen. Er hing iets in de lucht. Niet van die dronken, agressieve spanning, maar iets subtiels. Naast me gingen ze zoenen. Daarna zoende hij met mij. En ik met haar. Ik vond vooral haar heel fascinerend, ze voelde zo zacht

en elegant. Het was heel surrealistisch om haar borsten aan te raken; bekend, maar toch ook anders. Daarna ging het allemaal door elkaar. Zij ging hem pijpen en ik ging hem zoenen. En iemand vingerde mij. Wie mij aanraakte, wist ik niet. Dat was echt bizar.

‘Ik was er trots op dat ze klaarkwam’ Ik was niet bang of terughoudend om haar te vingeren en beffen. Eerst dacht ik wel: wat ga ik in godsnaam doen? Maar ik had het vertrouwen dat ik haar lichaam zou kunnen lezen. Ik was er trots op dat ze klaarkwam. Al had ik soms het gevoel dat ik mezelf aan het beffen was. Volgens mij ben ik door haar klaargekomen. Daarna ging ik rustig liggen. Naast mij gingen ze neuken. Dat vond ik zo mooi om te zien; het was bijna niet te bevatten.

foto Jan van Breda

Romy (23) had een trio Toen ik later wakker werd, lag ik in het midden, dat was het mooiste moment van de avond. Ik voelde me heel warm en geborgen, net als vroeger toen ik in bed tussen mijn ouders in lag. Ik had het gevoel dat er voor me gezorgd werd, voelde me heel veilig. Wat best wonderlijk was, want ik kende die mensen niet eens. De seks was ook goed uitgebalanceerd: niemand voelde zich buitengesloten. Het trio had betekenis op een emotioneel niveau. En door een vrouw te beffen, ben ik over een drempel gegaan, heb ik mezelf ontwikkeld. Ik heb de hele week met een big smile rondgelopen.’ yyy Mariska Vermeulen

De naam van de geïnterviewde is op zijn verzoek gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar [email protected]

FoliaMagazine

23

(advertenties)

UvAV4:Opmaak 1 26-08-11 13:37 Pagina 1

Hotel Résidence Le Coin Gastvrijheid in een karakteristieke sfeer HOTEL RESIDENCE LE COIN, gevestigd in hartje centrum van Amsterdam en al jaren een pleisterplaats voor gasten van de UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM en van de HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM draagt deze gasten een warm hart toe en daarom kunnen zij rekenen op een gereduceerd tarief. Zij die op vertoon van deze advertentie bij ons komen overnachten ontvangen tevens een extra korting op het ontbijt. Het hotel ligt in het oude centrum en is een uitstekend vertrekpunt voor het ontdekken van alles wat de stad te bieden heeft, van het bijwonen van een theatervoorstelling tot een rondvaart in een van de vele monumentale grachten.

Bezoek onze website of bel voor meer informatie. www.lecoin.nl 020 - 5246800

Nieuwe Doelenstraat 5 1012 CP Amsterdam e-mail: [email protected]

foto Danny Schwarz

op de tong

Kees

Weesperzijde 44 (Oost)

Z

elfs als je uitkijkt naar een ‘knus, gezellig huiskamerrestaurant’, zoals Kees zichzelf op de website beschrijft, fiets je er zo twee keer langs voor je doorhebt waar je moet zijn. Eenmaal binnen word je allerhartelijkst begroet door gastvrouw Annemarie. Kees hanteert de table

Servies

Waar de meeste koffiemachines bedekt zijn met saaie witte kopjes, staat het apparaat op de bar van Annemarie vol met kleurrijk servies. Tuttige theekopjes en lelijke jarenzeventigpatronen liggen vrolijk door elkaar heen. ‘Ik spaar het al jaren,’ vertelt de gastvrouw, ‘maar sinds we het restaurant openden, vier jaar geleden, is het echt los gegaan… gelukkig valt er af en toe wat stuk.’

d’hôte-formule: eten wat de pot schaft voor een vaste prijs. En waarom ook niet: we moeten de hele dag al moeilijke keuzes maken. Kees is wars van pretenties en schotelt zijn gasten een creatief, zo veel mogelijk biologisch maar vooral betaalbaar (€ 24,50) driegangenmenu voor. Vooraf krijgen we amuses en een salade met

Cocktail

Bij Kees kan net zo goed worden geborreld als gegeten. Op verzoek kan Kees ook hapjes voor een feestje aan zijn bar verzorgen en zelfs op verzoek een cocktail shaken. De kok was in vroeger tijden een van de Fabulous Shakerboys, een Nederlands cocktailcollectief van stijlvolle en goedgetrainde barmannen.

pompoen en balsamicodressing. De salade is fijn notig, met sesamzaadjes en zelfs linzen – helaas zonder de bite die ze aan de sla toe hadden kunnen voegen. De amuses, een stukje toast met ossenworst en parmezaan en een krabsalade op een stukje palmhart, doen precies wat ze moeten doen: smaken naar meer. Ook de hoofdgerechten zijn lekker en dat compenseert deels dat we ze nauwelijks zien: het restaurantje is schemerig donker. Daardoor hou je het gevoel dat je zit te eten in een donkerbruin nachtcafé, al dragen ook de rijk getatoeëerde armen van Annemarie en Kees aan dat effect bij. De runderstoof met vijgen, de zoet-pittige garnalen en de schol gevuld met zalm en dille behoren tot de hoogste categorie eetcaféwaar. De witte chocolade-frambozenkwarktaart heeft een heerlijke bodem, maar weinig chocola. Niettemin een goed besluit van een sympatiek geprijsde en voedzame maaltijd: beter en vooral gevarieerder dan de eetcafédaghap en je houdt nog meer dan genoeg geld over voor een biertje na afloop. yyy Bob van Toor Folia Magazine ontvangt graag je restaurant­recensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 300 woorden, suggesties voor de kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail [email protected].

Amstel

Voor wie iets meer licht wil bij het eten heeft Kees een terras aan de Amstel. Daar zit je meteen gebakken: volgens Kees heeft dit gedeelte van de Weesperzijde de meeste zonuren van de hele stad. In deze donkere tijden zijn er verder genoeg alternatieven in de buurt: op rechts het altijd betrouwbare Ysbreeker, en als je na Kees nog dorst hebt kun je een blokje verder terecht bij Hesp.

FoliaMagazine

25

26

FoliaMagazine

objectief Op weg naar de zon Een strakblauwe hemel boven het gebouw van Domein Bewegen, Sport & Voeding aan de Dr. Meurerlaan. De Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) vierde daar afgelopen maand haar vijfentachtigjarig bestaan en kreeg daarbij bezoek van deze troep ganzen. De ALO is de oudste sportopleiding van Nederland en betrok in 2005 haar huidige hypermoderne locatie in Geuzenveld. Daar ligt het te midden van het grootste sportpark van Europa en bij een bezoekje aan de Dr. Meurerlaan loop je dan ook voortdurend aan tegen in judopak gehulde of met hockeysticks gewapende studenten. Alsmede zowaar een familie ganzen die op weg naar het zuiden een welverdiende pitstop kwam maken. Of deze gevederde vrienden de opleiding voeding & diëtiek van wat voordelige foie gras kwamen voorzien, dan wel de sportdocenten de ganzenpas demonstreerden, is ons onbekend. yyy Clara van de Wiel Voor een artikel over het vijfentachtigjarig bestaan van de ALO zie

FoliaWeb.nl/organisatie/alo-85 foto Danny Schwarz

FoliaMagazine

27

‘Ik wil van de FEB een merk maken’ Han van Dissel is de nieuwe decaan van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde (FEB). Een gesprek over zijn plannen met de faculteit. ‘Het is nu onduidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is.’ tekst Dirk Wolthekker / foto’s Bob Bronshoff

O

p 1 augustus werd Han van Dissel uit het Franse stadje Fontainebleau gehaald om decaan te worden van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde. Fontainebleau is een voormalige koninklijke residentie uit de late middeleeuwen, waar Lodewijk XIV – de Zonnekoning – naar het schijnt graag de herfsten doorbracht voor de zwijnenjacht. Van Dissel was hier directeur van het Centre Européen d’Education Permanente (Cedep). Cedep is een particulier, aan de businessschool Insead gelieerd en door het bedrijfsleven bekostigd scholingsinstituut. Hier wordt het topkader van grote multinationals bedrijfseconomisch en bedrijfskundig opgeleid en bijgeschoold door middel van gezamenlijke managementopleidingen en zogenoemde incompanytrainingen, waarbij bedrijven in een keer een hele afdeling ‘op cursus’ sturen. Een vraaggesprek met de nieuwe decaan, waarin hij vooruitblikt op de komende jaren aan de FEB. Zou zo’n instituut als Cedep ook iets zijn om te verbinden aan de FEB of aan de UvA? ‘Dat zou heel goed kunnen, want de manier van werken bij Cedep is erg interessant. Het slaat een brug tussen wetenschap en bedrijfsleven, waar men vaak nog het idee heeft dat de acade-

28

FoliaMagazine

mie wel erg ver van de praktijk af staat. Doordat men op Cedep dagelijks wordt geconfronteerd met de praktijk kan men vandaar uit relevante onderzoeksvragen formuleren. Ik noem maar een praktijkvoorbeeld: afgelopen voorjaar heb-

‘Er moet een evaluatie komen van de fusie met de HvA’ ben we samen met een bedrijf dat lid is van Cedep geanalyseerd hoe je toeleveringsketens zou moeten inrichten om de risico’s te beheersen als een land door een tsunami wordt getroffen en je toeleverancier opeens niet meer bestaat.’ U had een prachtige baan in Frankrijk. Waarom verkassen naar een kantoortje op de Roetersstraat? ‘Sommigen hebben me inderdaad voor gek verklaard dat ik de overstap naar de Roetersstraat wilde maken. Aan de andere kant: de UvA bood mij de kans nog een keer een mooie stap in mijn carrière te zetten. Mijn werk op Cedep was wel zo’n beetje afgerond. En werken op een zelfstandige businessschool is wel heel mooi, maar ook beperkt. Dwarsverbanden met andere takken van de wetenschap worden nauwelijks gelegd.

Terwijl de wetenschap in deze tijd steeds interdisciplinairder wordt, waarbij economie ook in verband wordt gebracht met recht of ethiek.’ Op de FEB hoeft u in ieder geval niet meer te reorganiseren. Dat heeft uw voorganger al voor u gedaan. ‘Ja. Gelukkig wel, want ik bouw liever iets op. De financiële puinhoop op de FEB is inmiddels opgeruimd. De cultuur en de structuur van de faculteit moeten nog wel veranderen. De manier waarop het geld wordt verdeeld binnen de faculteit moet veel transparanter worden en daarom moet er een nieuw allocatiemodel komen. Wij krijgen geld voor onderzoek en onderwijs. Dat geld wordt doorgesluisd naar verschillende afdelingen die daar onderwijs- en onderzoeksprestaties voor moeten leveren. Wie waarvoor verantwoordelijk is, wat dat kost en welke prestatie tegen welke kwaliteit hij moet leveren, dat is nu onvoldoende duidelijk. Dat moet veranderen.’ Hoe ziet uw stijl van leidinggeven eruit? Wat voor manager bent u? ‘Mijn deur staat open, iedereen kan binnenlopen. Ik hanteer de participatieve managementstijl: ik neem de beslissingen, maar in een fair proces van inspraak en consultatie.’

Hoe gaat u een cultuuromslag bewerkstelligen? ‘Er moet iets van een esprit de corps komen, een mentaliteit en aspiratie om er met zijn allen iets van te maken. Wat ik bij Cedep nooit wilde doen, zal ik aan de FEB juist wel gaan doen: investeren in branding, in het opbouwen van een merk. Wat ik er op afstand van heb gezien gebeurt dat nu op de UvA nogal amateuristisch. Voor zover ik weet is er ook nooit een discussie over gevoerd en dat ga ik zeker doen. Het imago is juist voor businessschools heel erg belangrijk, want studenten en bedrijven investeren er veel geld in. Ik wil van de FEB een merk maken waar iedereen trots op is. Of ik laat het merk “FEB” juist los en knip het op in verschillende “deelmerken”, als blijkt dat medewerkers en studenten veel meer trots ontlenen aan hun eigen afdeling of school. Trots leidt bijna vanzelf tot een goede werkmentaliteit.’ Hoe gaat het maken van een ijzersterk merk in zijn werk? ‘Een merk kun je niet bouwen op drijfzand. Een goed merk moet gebaseerd zijn op goed onderwijs en onderzoek. Bovendien moet je een opleiding Master of Business Administration (MBA) aanbieden, want dat bepaalt de waarde van je merk in internationaal perspectief. Als je zo’n topmerk zou willen creëren in Amsterdam, dan zou je dat denk ik samen moeten doen met de VU. Overigens zou ook de opleiding Operations Research, die door de reorganisatie van de FEB verdwijnt, een doorstart kunnen maken in samenwerking met de VU. Op de VU willen ze dat in elk geval graag.’

Han van Dissel in de tuin van het Cedep en tijdens een vergadering met zijn voormalige staf.

Moet de UvA met de VU fuseren? ‘Ik denk dat je daar erg voorzichtig mee moet zijn. Ik zie niet in welke voordelen je daarmee zou behalen. Schaal speelt misschien een rol in de natuurwetenschappen of geneeskunde, maar in de sociale wetenschappen – inclusief bedrijfskunde en economie – ben ik er niet van overtuigd. Veel topinstituten zijn juist betrekkelijk klein, de toegevoegde waarde van fusies in het bedrijfsleven is op zijn minst discutabel en

FoliaMagazine

29

(advertenties)

Open up! Houd kennis niet achter slot en grendel. NWO zet zich in om het resultaat van wetenschappelijk onderzoek vrij toegankelijk te maken. Kijk op: www.nwo.nl/openaccess

#Kerk?! Vision Church Christ Connexxxion OZ Voorburgwal 63, Zo @17:00 fun | friendly | free

christconnexxxion.nl

Klein makelaarskantoor, gevestigd te Amsterdam Zuid en gespecialiseerd in bedrijfs onroerendgoed, heeft plaats (voor 2-3 dagen) voor een

office manager (m/v) Taken:beantwoorden van de telefoon, ontvangen van bezoekers, (zelfstandig) verrichten van correspondentie, bijhouden van diverse databases en opmaken van prestaties. Wij komen graag in contact met iemand die vertrouwd is met Windows Word en Excel, meedenkend en zeer representatief is, beschikt over goede contactuele vaardigheden en een accurate doch vlotte werkstijl. Goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal.

Voorts is er plaats (voor 3-4 dagen) voor een

aankomend commercieel/ juridisch medewerker (m/v) Taken: ondersteunen van makelaar bij alle commerciële taken en jurdische aangelegenheden. Bij voorkeur komen wij in contact met iemand met een (afgeronde) rechtenstudie. Voor de juiste persoon zijn er goede mogelijkheden binnen onze organisatie. Brieven met c.v. naar WOUTERS MAKELAARS B.V., Koninginneweg 42, 1075 EA Amsterdam, t.a.v. mevr. A.M.A.A. Wouters, [email protected]

Stedelijk Museum Amsterdam zoekt studenten voor in de beveiliging. Voor meer informatie zie www.stedelijk.nl

LAAT ZIEN DAT JIJ ALS TRAINEE THUISHOORT IN EUROPA GA NAAR TRAINEEBIJDEEU.NL EN WIN EEN UNIEKE VIPTRIP NAAR BRUSSEL

Sabina 1982 geboren in Azerbeidjan • 2002 gevlucht naar Nederland • 2011 master Europese studies

Wij feliciteren Sabina en alle andere afgestudeerde vluchtelingen. Het UAF biedt getalenteerde vluchtelingen de kans op een nieuw bestaan. Geef gevluchte studenten een toekomst in Nederland. Steun het UAF met 1,50 per maand. SMS STUDIE naar 4333

ik ken geen voorbeelden van succesvolle fusies tussen universiteiten. Samenwerking, concentratie en onderlinge afstemming is prima, maar daarvoor hoef je niet bestuurlijk te fuseren.’ Kan de bestuurlijke fusie met de HvA dan ook maar beter worden beëindigd? ‘Dan zou ik eerst iets meer willen weten over de achtergronden waarop die fusie toentertijd was gebaseerd en wat de originele intentie ervan was. Ik denk wel dat het – mede in het licht van de aanbevelingen van de Commissie-Veerman – van bestuurlijke wijsheid zou getuigen om nu eens een behoorlijke evaluatie uit te voeren. Wat hebben we geleerd en wat kunnen we beter doen? Of zijn de kosten erg hoog in vergelijking met de opbrengsten?’ Hoe wilt u de faculteit organisatorisch opnieuw op poten zetten? ‘Daarbij denk ik aan het model van de University of Chicago, waar veel Nobelprijswinnaars in de economie vandaan komen. Daar hebben ze een economische faculteit, vergelijkbaar met de FEB, maar daarnaast een aparte graduate businessschool (alleen masteropleidingen) met een eigen financiering. Het probleem aan de FEB is steeds geweest dat er een faculteit met twee poten is, de Amsterdam Business School (ABS) en de Amsterdam School of Economics (ASE), beide vanuit dezelfde begroting gefinancierd. Dat moet niet, want daardoor ontstaat geharrewar over de verdeling van het geld, waarbij de ABS steeds zegt geld te verdienen, dat vervolgens door ASE weer wordt uitgegeven. Dat moet anders: beide schools krijgen een eigen begroting.’ Hoe gaat die businessschool eruitzien? ‘De graduate businesschool krijgt een sterkere nadruk op de bedrijfskunde en minder op de economie. Europa zal rond 2013 vier- à vijfhonderdduizend afgestudeerde universitaire bachelorstudenten hebben met interesse in een bedrijfskundige vervolgopleiding. Op die grote en brede populatie gaan we onze master- en MBA-programma’s richten. We zullen algemene managementvakken aanbieden aan studenten

met uiteenlopende bacheloropleidingen. Dat kan een technische bachelor zijn, maar evengoed geneeskunde of letteren.’   Het aantal promoties aan de faculteit ligt niet erg hoog: 19, respectievelijk 16 in 2010 en 2009. Hoe gaat u dat oplossen? ‘Door te investeren in onderzoeksscholen waar hoogleraren worden beloond als ze prestigieuze NWO-subsidies binnenhalen, door dat samen te doen met de VU om de schaal te vergroten en door meer geld vrij te maken voor aio’s. Overigens zouden dat wat mij betreft ook weer bursalen kunnen zijn: promovendi die niet beschouwd worden als werknemer van de universiteit, maar als student en als wetenschapper in opleiding.’ FEB-studenten hebben de afgelopen jaren steen en been geklaagd over het ontbreken van scriptiebegeleiding. Wat gaat u daaraan doen? ‘Aan scripties in de masteropleiding wil ik wel vasthouden, al zeg ik er direct bij dat ik geen enkele MBA-opleiding ken waar men academische

‘De manier waarop het geld wordt verdeeld moet veel transparanter worden’ scripties moet schrijven. Daar kent men natuurlijk de gewone vakbeoordelingen en soms ook (groeps)projecten geïnspireerd door problemen uit de praktijk. Ik ga wel door met de scripties, maar het zullen misschien compactere scripties moeten worden, bij voorkeur groepsscripties. Dan kun je de begeleiding ook efficiënter organiseren.’ U zult de komende jaren worden geconfronteerd met stagnerende budgetten voor hoger onderwijs. Hoe gaat u daarmee dealen? ‘Nadenken over creatievere manieren om naar de bekostiging van het hoger onderwijs te kijken, evenals naar studierendement en selectie voor en na de poort. Met name in de tweede en derde geldstroom is voor de FEB nog veel

winst te halen. Het geld dat wordt verdiend in de derde geldstroom wordt in Amsterdam nogal versnipperd en fragmentarisch binnengehaald door verschillende instituten, zoals de Duisenberg School of Finance, het Amsterdam Bright College en het Amsterdam Instute of Finance, maar ook de executive programma’s van onszelf en de VU. Je moet je afvragen of we niet beter nauwer kunnen samenwerken door dat onder één noemer te brengen, zodat we internationaal een grotere vuist kunnen maken.’ Over de regering gesproken: uw Leidse dispuutgenoot Maxime Verhagen is tegenwoordig minister van Economische Zaken & Innovatie. Doet hij het goed? ‘Sinds Maxime minister is heeft hij het zo druk dat we hem niet zo vaak meer zien, zelfs niet op de dies. Laat ik het zo zeggen: ik kan mij niet herinneren dat ik hem ooit op grootse economische vergezichten heb betrapt.’ U werpt zich, als oud-directeur van bijscholingsinstituut Cedep, op voor wat bijles? (Hahaha) ‘Ik zal hem eens bellen en anders moet hij in Room for Discussion maar wat vergezichten komen toelichten.’ yyy

Han Gert van Dissel (Amsterdam, 27 januari 1956) studeerde aanvankelijk biologie in Leiden, maar switchte na zijn kandidaatsexamen naar de toenmalige Graduate School of Management in Delft. Hij promoveerde daarna in Rotterdam, waar hij een lange staat van dienst opbouwde aan de Erasmus Universiteit. In 1985 werd hij benoemd tot universitair docent bedrijfskundige informatica. Hierna vervulde hij een groot aantal professionele en bestuurlijke functies. Voor zijn vertrek naar het Cedep in 2007 was hij decaan van de Rotterdam School of Management Erasmus University (RSM), de businessschool van de EUR. Sinds 1 augustus 2011 is hij decaan van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde.

FoliaMagazine

31

(advertentie)

Folia maakt radio Folia Live geeft je iedere week

nieuws en informatie over het hoger onderwijs in Amsterdam.

Luister iedere woensdag van 16:00 - 17:00 naar Folia Live op Amsterdam FM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel).

Daarna te beluisteren als podcast op www.foliaweb.nl. Of: luister via een app op je mobiel of je tablet.

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

passie Zwaardvechten

‘Ik was van jongs af aan al gek op zogeheten blanke wapens: metalen wapens zoals zwaarden, bijlen of speren. Ze maken me niet gewelddadig, maar die wapens hebben wel een soort macht over zich. Vergeleken met een vuurgevecht is een zwaardvechtduel een stuk eervoller: je vecht een-op-een en het hangt af van kracht en techniek wie er wint. In de acht jaar dat ik aan zwaardvechten doe, ben ik me steeds meer met de middeleeuwen bezig gaan houden. Sinds drie jaar geef ik les aan de Academie voor Middeleeuwse Europese Krijgskunsten (Amek). Zulke lessen geven we in een sportzaal, gekleed in gewone sportkleding. De vechttechnieken zijn gebaseerd op Europese manuscripten uit de middeleeuwen. Behalve de vier keer dat ik per week train, zit ik daarom soms ook in de boeken om meer over technieken te weten te komen. Namens de Amek ga ik af en toe naar vechttoernooien in het buitenland en in Nederland geven we vaak demonstraties. Die demonstraties doen we vaak in middeleeuws harnas, wat niet zo praktisch is, maar wel leuker voor het publiek. Via kennissen uit de zwaardvechtwereld ben ik ook bij re-enactments beland, het naspelen van historische situaties. Dan trek ik mijn ridderkleding aan en verander ik als het ware in zwaardvechter Matthys van Haarlem. Grappig om te doen, maar met de sport heeft het weinig te maken. Uiteindelijk hoop ik mijn geld te kunnen verdienen met vechten op toernooien, lesgeven in en demonstreren van het zwaardvechten. Het is fantastisch om lekker te sporten en tegelijkertijd actief met geschiedenis bezig te zijn.’  yyy Luuk Heezen  Bekijk een training en een demonstratie van Matthys’ zwaardvechtmoves op Foliaweb.nl/videos/zwaardvechter

FoliaMagazine

33

foto Fred van Diem

Matthys Kool (24, deeltijdstudent lerarenopleiding geschiedenis) hoopt in de toekomst te kunnen leven van zwaardvechten: ‘Pistolen zijn onpersoonlijk. In een zwaardgevecht voer je een eervolle strijd.’ 

De menselijke maat leren nemen De opleiding sociaal juridische dienstverlening bestaat twintig jaar. Het werkveld veranderde ingrijpend, maar de essentie van de opleiding niet. ‘Mensen hebben nog steeds hulp nodig bij conflicten.’ tekst Eva Rooijers / foto’s Danny Schwarz / illustratie Bas Kocken

H

et begon allemaal in 1991, in een oud schoolgebouw aan de Kuiperstraat, dat vroeger dienstdeed als drukkerij. Leo Witte had de opdracht gekregen een sociaal juridische opleiding te starten in Amsterdam. ‘Verhoudingen tussen mensen binnen de samenleving kregen steeds meer een juridisch karakter,’ zegt Witte. ‘Hierdoor was een hele serie beroepen ontstaan waar eigenlijk geen adequate opleiding voor was, zoals het sociaal raadsliedenwerk.’ Rianne van der Weijden, juridisch docente van het eerste uur: ‘Veel sociaal raadslieden kwamen vanuit het maatschappelijk werk of het waren juristen. Wat je zag was dat de juristen niet sociaal genoeg waren en de maatschappelijk werkers hadden weer te weinig juridische kennis. Er was behoefte aan mensen die zich konden inleven, die snapten waar die regels voor waren, maar ook wat die met mensen doen. De opleiding sociaal juridische dienstverlening (SJD) moest die leemte opvullen.’ Witte en Van der Weijden, beiden nog steeds docent bij SJD, begonnen met een klas van 35 studenten. Tien haalden er de eindstreep. Twintig jaar later telt de opleiding 1200 studenten en vijftig medewerkers. ‘We zijn volwassen geworden,’ stelt Witte tevreden vast. Eva Geluk behoorde tot de eerste lichting SJD-studenten

34

FoliaMagazine

en geeft inmiddels communicatievakken aan de opleiding. Ze herinnert zich de ongedwongen sfeer uit de begintijd. ‘Ik nam mijn hondje Johnnie mee in mijn rugtas en liet hem vrij door de klas lopen, terwijl er eigenlijk helemaal geen honden in het gebouw mochten.’ De relatie met de docenten was informeel. De studenten waren uitgenodigd voor het huwelijk van Van der Weijden en gingen op kraamvisite bij Witte.

‘Er wordt vergeten dat grote groepen in de samenleving niet zelfredzaam zijn’ ‘Dat kan nu natuurlijk niet meer met honderden studenten,’ zegt Geluk. ‘Maar de betrokkenheid van docenten en de informele sfeer zijn altijd gebleven.’ In vuilniszakken snuffelen De docenten zijn in ieder geval makkelijk benaderbaar. De paarse deuren van de docentenkamers staan allemaal open. Studenten komen te pas en te onpas binnenlopen, of het nu gaat om het lenen van een perforator of omdat een powerpointpresentatie nog niet online staat. ‘Soms is het iets te veel van het goede,’ zegt Geluk.

‘Dan komen we niet aan ons andere werk toe. Maar tegelijkertijd is die laagdrempeligheid ook onze kracht.’ Ook tijdens de les Jeugd & Criminaliteit van docent van het jaar Jacob Eikelboom is de sfeer ongedwongen en luchtig. Tussen de zware onderwerpen door – jongeren die zich schuldig maken aan diefstal, opgroeien in een gewelddadig gezin of behoren tot de harde kern van een jeugdbende – is er steeds ruimte voor een grapje. ‘Wie weet wat een BOA is?’ vraagt Eikelboom. ‘Een buitengewoon opsporingsambtenaar,’ klinkt het uit de klas. ‘Inderdaad. Weet je wat een van jullie opschreef? En ik zal niet zeggen wie, want dat is lullig. Buitensporig opsporingsambtenaar.’ De klas lacht. Eikelboom vraagt of de studenten weten wat buitensporig betekent. ‘Dat je een beetje gek bent,’ luidt het antwoord van een student. ‘Wat doet een BOA eigenlijk?’ vraagt een student. ‘Die werken bijvoorbeeld bij de milieupolitie,’ zegt Eikelboom. ‘Dat is echt een heel leuke baan. Als jij je vuilniszak op de verkeerde dag buitenzet, dan gaan ze daarin snuffelen om te kijken of ze een brief of rekening kunnen vinden waar jouw adres op staat, zodat ze je een boete kunnen sturen,’ zegt Eikelboom, om daar op cynische toon aan toe te voegen. ‘Maar daar moet je heel lang voor doorstuderen. Dat gaat jullie nooit lukken.’

FoliaMagazine

35

36

In de pauze checkt Eikelboom op zijn computer of Kelly op tijd haar huiswerk heeft ingeleverd, zoals zij beweert. Eerst waarschuwt hij de studenten dat ze niet mee mogen kijken als hij zijn wachtwoord intypt. ‘Vorig jaar zijn er toetsen gejat. Dat moeten we niet hebben.’ De opdracht blijkt keurig op tijd binnen te zijn gekomen. Kelly had hem alleen in een ander mapje op intranet geplaatst. Dat ging in 1991 wel anders. Toen hadden de docenten en studenten de beschikking over één computer. Geluk vertelt dat ze een opdracht schreef op een ouderwetse tekstverwerker van een vriend. ‘Dat was me een enorm bakbeest.’ Ze houdt haar handen wijd uit elkaar. ‘Ik begreep niets van dat apparaat en het lukte me ook niet om er een printje uit te krijgen. Toen heb ik dat enorme gevaarte maar mee naar school genomen en op het bureau van mijn docent gezet met een begeleidend briefje dat de opdracht daar ergens in moest zitten. Ik kreeg een briefje terug waarin stond: “Beste Eva. Er staat een ufo op mijn bureau. Ik krijg hem niet aan de praat. Kan je even langskomen?”’

deze nieuwe opleiding. Het voelde direct als een warm bad, ook toen ik hier terugkwam als docente in 2003.’ Al moest Geluk wel even wennen toen ze zag in welke beroepen de nieuwe studenten terechtkomen. ‘Vroeger was de opleiding veel meer gericht op hulpverlening, het onderste uit de kan halen voor je cliënten. Nu komen studenten ook aan de andere kant van het werkveld terecht, bijvoorbeeld bij incassobureaus.’ Hoe divers het werkveld van de SJD’er is geworden, blijkt tijdens de stage-terugkomdag. Het hele derde jaar lopen SJD-studenten stage. Eens in de twee weken komen ze met een klas bij elkaar om ervaringen uit te wisselen. De studenten die zich vrijdagochtend in lokaal 3.15 van de Leeuwenberg hebben verzameld, lopen stage bij uiteenlopende instanties als het Juridisch Loket, de Raad voor de Kinderbescherming, de dienst

beschermingsmuur Armoedige lokalen met bakbeesten van computers hebben in 2011 plaatsgemaakt voor een moderne mediatheek waar studenten in groepjes aan opdrachten werken. De meesten maken niet eens gebruik van de aanwezige computers, maar brengen hun eigen laptops mee. Eerstejaars Claire en Alexandra zitten onderuitgezakt achter hun MacBook, een stapel boeken ernaast. Claire heeft gekozen voor SJD omdat hborechten haar te droog leek en omdat ze graag met mensen wilde werken. ‘Maar ik was bang dat ik met een opleiding als sociaal pedagogische hulpverlening de problemen van anderen mee naar huis zou nemen.’ SJD is een mooie middenweg, vindt Claire. ‘Dan heb je het recht als een soort beschermingsmuur.’ Een soortgelijke motivatie bracht Geluk bij SJD. Eigenlijk wilde ze psychologie studeren, maar ook zij vreesde dat ze te persoonlijk betrokken zou raken bij de cliënten. Uit de beroepskeuzetest die ze deed, kwam een studie rechten. ‘Dat leek me zo saai. Toen werd ik gewezen op

Werk en Inkomen van de gemeente of bij commerciële instellingen als woningcorporaties. Docente Miranda Tebbens vraagt waar de studenten zoal tegenaan lopen tijdens hun stage. ‘Dat er best veel gekke studenten zijn,’ zegt Shirani Schinkel, die stage loopt bij studentenwoningcorporatie Duwo. Zo werd ze laatst gebeld door een meisje dat last had van wateroverlast. Wat bleek? De bovenbuurvrouw had zo veel drugs genomen dat ze dacht dat haar huis een zwembad was. De studenten kunnen flink wat voor hun kiezen krijgen tijdens de stage. Zoals Tara Oosterhoff die stage loopt bij de Kinderrechtswinkel. Zij moest een kind van 13 begeleiden bij de gang naar de rechter. Het kind wilde bij de vader gaan wonen, maar de moeder was het daar helemaal niet mee eens. En dat liet ze duidelijk merken toen Tara van de rechter helemaal zelfstandig een bemiddelingsgesprek moest aangaan met het kind en de moeder. ‘De stoom kwam uit haar oren. Ze schreeuwde dat ik de kant van de vader koos. Op een gegeven moment begon ze zelfs tegen me te

FoliaMagazine

‘Vroeger gingen onze studenten als warme broodjes over de toonbank’

schelden. Ik heb toen heel rustig uitgelegd dat ik er voor het belang van het kind was, niet voor dat van de ouders. Toen kalmeerde de moeder wel wat en konden we het gesprek voortzetten.’ kliklijnen Het werkveld is niet alleen breder geworden, ook inhoudelijk wordt een nieuwe koers gevaren. Sommige docenten zien die ontwikkelingen met lede ogen aan. ‘Vanuit de politiek wordt op dit moment enorm ingezet op zelfredzaamheid, maar er wordt vergeten dat hele grote groepen in de samenleving simpelweg niet zelfredzaam zijn. En ze zullen het ook nooit worden,’ zegt Witte. Naast meer gericht op zelfredzaamheid moet er ook veel ‘kostenbewuster’ worden gewerkt, volgens Witte. ‘Werk je bij het UWV Werkbedrijf, dan wordt genormeerd hoeveel minuten je met je cliënt mag spreken. Ook de onderwerpen waarover je het mag hebben zijn afgebakend. Als je denkt meer achtergrondinformatie nodig te hebben van een cliënt, dan word je teruggefloten. Ik vind dat een ramp, echt een ramp.’ Witte heeft door de diverse bezuinigingsronden van de afgelopen jaren hele SJD-werkvelden zien verdwijnen. ‘Vroeger had je in buurthuizen maatschappelijk werkers die mensen op losse basis advies en informatie gaven. Dat sterft uit.’ Van der Weijden voegt daaraan toe: ‘Op dit moment wordt ook een behoorlijke slachting aangericht bij re-integratiebureaus die mensen begeleiden naar een baan.’ Dat heeft ook gevolgen voor de carrièreperspectieven van de SJD-student. ‘Vroeger gingen onze studenten als warme broodjes over de toonbank,’ zegt Van der Weijden. ‘Dat is de laatste twee jaar veranderd. Studenten hebben meer moeite om een baan te vinden of ze werken op tijdelijke contracten. Dat maakt het makkelijker om mensen eruit te kieperen.’ Van der Weijden ziet door de aangekondigde bezuinigingen op de rechtshulp juist weer ruimte komen voor de SJD’ers. ‘Mensen hebben nog steeds hulp nodig bij conflicten. Als rechtshulp duurder wordt, zullen ze zich bijvoorbeeld wenden tot een mediationkantoor. Daar komen SJD’ers terecht.’ Ook docent Eikelboom ziet veranderingen in het werkveld waar hij niet over te spreken is. ‘De

tweede kans is uit. Er wordt veel meer ingezet op handhaven en sanctioneren. Uitkeringsinstanties werken tegenwoordig met kliklijnen om fraudeurs op te speuren. Dat vind ik echt een verfoeilijke methode. Het is toch een beetje alsof je voor de NSB werkt.’ Waar de SJD-studenten ook terechtkomen, de kern van wat ze leren is de afgelopen twintig jaar hetzelfde gebleven, zegt Van der Wijden. ‘En dat is sociaal spelen met recht. Studenten leren om het doel van de regels in de gaten te houden en de menselijke maat te nemen. Want wij leiden hier geen robots op.’ yyy

Docent Eva Geluk

Docent Jacob Eikelboom

Docent/oprichter Rianne van der Weijden

Docent/oprichter Leo Witte

Student/stagiair Shirani Schinkel

Student/stagiair Tara Oosterhoff

economische. Eikelboom: ‘Ik geef les aan studenten die vijf keer per jaar op vakantie gaan, maar ook aan leerlingen die op een flatje wonen en hun kamer moeten delen met vier broertjes en zusjes. Al die verschillen leveren natuurlijk wel eens spanningen op. Maar het is juist goed dat ze hier gedwongen worden om met elkaar samen te werken,

want in het werkveld zullen ze dat ook moeten doen. Ik zeg tegen ze: “Snuffel aan elkaar. Stel vragen. Waarom draag je eigenlijk een hoofddoek?” Dan ebt die spanning heel snel weg.’ Tweedejaars student Khalid denkt er net zo over. ‘Die grote diversiteit kom je in de praktijk ook tegen. Als je dat hier al ervaart, heb je op je werk een stapje voor.’

Niet alleen kaaskoppen De studentenpopulatie van SJD is niet alleen enorm gegroeid maar ook veel diverser geworden in de afgelopen twintig jaar, merken de docenten op. ‘We begonnen met 35 kaaskoppen,’ zegt Eva Geluk. ‘Nu is de opleiding heel gemêleerd.’ Volgens Leo Witte heeft bijna 70 procent van de studenten een allochtone achtergrond. ‘En niet alleen Turks of Marrokkaans. We hebben hier ook veel studenten uit het voormalige Oostblok: Georgiërs, Armeniërs, Wit-Russen en Oekraïners. Zij komen hier na hun middelbare school naartoe of het zijn bruiden die naar Nederland zijn gehaald maar vervolgens zijn gescheiden.’ Die gemêleerdheid levert soms wel taalproblemen op. ‘Maar dat geldt niet alleen voor de mensen met een allochtone achtergrond,’ zegt Rianne van der Weijden. ‘We hebben hier ook veel West-Friezen. Die hebben soms ook een forse taalachterstand. Dat komt doordat ze niet buiten hun kleine omgeving in West-Friesland komen en daar spreken ze hartstikke dialect.’ Studenten krijgen wanneer nodig bijles, maar dat is niet altijd voldoende, volgens Van der Weijden. ‘Je ziet dat vooral terug in stageverslagen. Sommige studenten laten die zelfs door anderen schrijven.’ Maar de docenten zien de enorme diversiteit toch vooral als groot voordeel. ‘Als ik op een opleiding als verpleegkunde kom met alleen maar dezelfde blonde meisjes krijg ik de kriebels,’ zegt Jacob Eikelboom. Hij wijst erop dat niet alleen de culturele achtergrond van de studenten divers is, maar ook de sociaal-

FoliaMagazine

37

(advertentie)

Hard-Fi, The Rapture, Dum Dum Girls, Wolf Gang, Other Lives, Washed Out, Will and the People... Wie is jouw favoriet uit de London Calling Spotify playlist en waarom? Mail je recensie naar Folia en maak kans op een

London Calling pakket en een dagkaart naar keuze! KIJK VOOR ALLE INFORMATIE OP WWW.FOLIAWEB.NL WWW.LONDONCALLING.NL

de adviesdienst

Indiscrete docent

A

Mond dicht Als ik jou was zou ik mijn mond houden. Je docent blijft je meerdere, en tegen zo iemand zeg je niet zomaar dat hij onprofessioneel bezig is. Dat is ongepast. Je zou het wel met een andere docent kunnen bespreken, misschien dat hij of zij die van jou dan wil benaderen. Christel Grimbergen (20, fysiotherapie)

Eeuwig schuldig Zeg hem dat hij op moet houden met roddelen, want eigenlijk is dat

het, over medestudenten. Anders voel je je eeuwig schuldig. Ik heb in jouw schoenen gestaan en jammer genoeg verzuimd om tegen mijn docent te zeggen dat ik zijn openheid te ver vond gaan. Ik lachte wat met hem mee, maar schaam me nu dood als ik die studenten tegenkom. Jasmijn (24)

Confronteren Je docent overschrijdt naar mijn mening een grens. Als een student denkt hem in vertrouwen iets te

illustratie Pascal Tieman

ls student-assistent werk ik nauw samen met mijn docent en we gaan na werktijd wel eens een biertje drinken. Tijdens gesprekken met mij is hij niet erg discreet: hij vertelt verhalen over de studiekwaliteiten van mijn medestudenten en deed laatst zelfs woordelijk verslag van een gesprek met een jongen die overstuur naar hem toe was gekomen. Aan de ene kant leer ik door zijn openheid veel over de praktijk van de wetenschap, aan de andere kant hoor ik dingen die ik niet wil weten. Kan ik mijn docent erop wijzen dat hij onprofessioneel is? En zou ik dat moeten doen? Elisabeth (26)

vertellen, mag hij dat niet bespreken met derden. Ik zou hem confronteren met zijn foute gedrag. Leg hem uit wat het met je doet als je die dingen over je medestudenten hoort en waarom het beter is als jij er niet van op de hoogte bent. Door hem van feedback te voorzien en je eigen grenzen aan te geven ben je ook nog eens heel professioneel bezig. Anna Litchidova (27, CMV)

Jaloers Ik ben bijna jaloers op de relatie die

je met je docent hebt. Het is toch geweldig dat je nu ‘uit het veld’ leert wat je allemaal kunt meemaken. Ik denk echt dat hij zo open is omdat hij denkt dat je daardoor meer leert over de praktijk van de wetenschap. Wel zou ik je adviseren er discreet mee om te gaan. Als dat een te zware belasting voor je is, moet je open kaart spelen en zeggen dat je niet met deze geheimen rond kan lopen en ze dus liever niet meer wilt horen. Pim van Rossum (23, lerarenopleiding maatschappijleer)

volgende week: Ik ben veranderd Ik kom uit een dorp in Noord-Holland. Daar wonen mijn oude vrienden en mijn vriendje nog steeds. We hebben al verkering sinds mijn vijftiende, en we gingen er altijd van uit dat we samen oud zouden worden. We zijn allebei  gereformeerd opgevoed en we gaan samen elke week naar de kerk. Dit jaar ben ik begonnen met een studie in Amsterdam en er gaat een wereld voor me open: ik ga uit, ik feest en... heb hier een spannende jongen leren kennen.

Ik denk dat ik verliefd ben, maar voel me heel rot om wat ik doe. Ik weet niet wat ik moet doen: me overgeven aan het nieuwe en op kamers gaan, of koesteren wat ik heb in mijn vertrouwde gemeenschap? Bettine (19), student HvA Mail je advies voor Bettine, of een eigen kwestie waarin je geadviseerd wilt worden, aan redactie@folia. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten.

FoliaMagazine

39

‘Moke

heeft mij een leven gegeven’ Op 2 november speelt voormalig UvA-student Phil Tilli met zijn band Moke in het DeLaMar theater. De Amsterdamse gitarist studeerde begin jaren negentig aan de UvA. Maar de muziek stond toen al op de eerste plaats. ‘Ik kon studeren gewoon niet opbrengen.’ tekst Jasper van Vugt / foto’s Jan van Breda Vwo ‘Ik was typisch zo’n product dat niet wist wat er nog meer in de wereld was na de middelbare school. Mijn vakkenpakket op het athenaeum was heel duidelijk gericht op dat wat ik niet

‘Veel herinneringen aan mijn studietijd heb ik niet’ wilde. Geen exacte vakken dus. De middelbare school was de tijd dat ik de gitaar en de rock-’n-roll ontdekte. In plaats van op school zat ik vaak thuis muziek te luisteren en zocht

40

FoliaMagazine

ik alles uit over de muzikanten. Mijn moeder ging daar heel goed mee om. Ik was de jongste van de zes en zij dacht: hij heeft een prima stel hersens, dat komt wel goed. In mijn eindexamenjaar kreeg ik van school een brief mee voor mijn ouders. Daarin stond dat ik van school af moest als ik mijn eindexamen niet zou halen. Die hebben ze nooit gelezen; ik heb ’m ter plekke verbrand. Ik wist dat ik het toch wel zou halen.’ UvA ‘Na het vwo wilde ik graag naar de universiteit. Het zou stom zijn geweest dat niet te doen; ik

had me daar tenslotte voor gekwalificeerd. De UvA zat midden in de stad, dat trok me wel aan. Op het vwo had ik me niet goed genoeg verdiept in de vraag welke studie bij mij paste. Mijn vader zei: “In de familie hebben we al een paar meesters in de rechten, waarom ga jij niet economie doen? Die hebben we nog niet.” Dus ben ik dat maar gaan doen.’

Van links naar rechts: zanger Felix Maginn, toetsenist Eddy Steeneke, Phil Tilli, bassist Marcin Felis en drummer Rob Klerkx.

Amsterdam ‘Als ik verder wilde in de muziek dan moest ik in Amsterdam zijn. Ik verwachtte dat er een wereld voor me zou opengaan. Thuis in Sassenheim zat ik al in een bandje, we hadden zelfs een platendeal. De roadie van The Fatal Flowers [gitaarrockband uit de jaren 80, red.] speelde in mijn bandje. Ik was een enorme fan

van die band. In mijn eindexamenjaar stelde hij ons voor aan de bandleden, in het kraakpand waar ze hun oefenruimte hadden. Dat was in mijn eindexamenjaar. We liepen dat gebouw in, dat ontzettend smerig was, deden een krakende deur open en daar zaten ze dan: mijn grote helden. Mannen die de rest van de week ook in een bandje speelden en muziek

maakten en er, ook wanneer ze niet op het podium stonden, uitzagen als muzikanten… dat wilde ik ook. Een goede reden om naar Amsterdam te verhuizen in het tweede jaar van mijn studie.’ Studie ‘Halverwege het eerste trimester economie

FoliaMagazine

41

Moke

Moke wordt in 2005 opgericht door zanger/gitarist Felix Maginn en gitarist Phil Tilli. De vijfmansformatie maakt een vliegende start als Paul Weller Moke als zijn voorprogramma in Londen laat spelen. De twee albums die de band maakt, debuutalbum Shorland en opvolger The Long and Dangerous Sea, krijgen lovende recensies en de band speelt op alle grote festivals. Binnen een paar jaar groeit Moke uit tot een van de populairste rockbands van Nederland.

42

FoliaMagazine

Till Death Do Us Part

Op 2 november speelt Moke in het DeLaMar theater in het kader van hun Till Death Do Us Part-tournee door verschillende theaterzalen. Phil: ‘We hebben een voortdurende drang om iets anders te doen. Het leek ons saai om alleen onze liedjes akoestisch uit te voeren, dus is het een mix van muziek en beelden geworden. Het thema van de tournee werd relevant toen Felix’ oom, die Moke werd genoemd en aan wie we onze naam hebben ontleend, begin dit jaar overleed aan kanker.’

kwam ik er achter dat ik pas één boek had opengeslagen en naar drie colleges was geweest. Die studie trok me totaal niet. Dus ben ik overgestapt naar rechten. Dat sprak me iets meer aan. Maar doordat ik halverwege het jaar instroomde, vond ik geen aansluiting bij de andere studenten. Het studentenleven stond heel ver af van wat ik wilde: in een band spelen. Ik had weinig raakvlakken met andere rechtenstudenten. Gelijkgestemden ontmoette ik aan de bar van café De Koe. Daar trof ik mensen die dezelfde droom koesterden als ik. Ook bij rechten absorbeerde ik de stof niet snel genoeg, terwijl ik het niveau wel aankon. Ik was er met mijn hoofd niet bij. Maar ik kon wel goed leren, daarom ben ik het zelf gaan doen. Na anderhalf jaar heb ik mijn propedeuse rechten behaald zonder ook maar één college bij te hebben gewoond.’ Tröckener Kecks ‘Mijn band in Sassenheim ging uit elkaar. In 1993 begon ik een nieuwe band en dacht dat het wel eens kon gaan lukken in de muziek. Dat was een geruststelling. Mijn studie liet ik steeds meer los, ik kwam dieper in de Amsterdamse muziekwereld terecht. Ik was 25 toen ik bij de Tröckener Kecks werd gevraagd. Daar heb ik de opleiding gekregen die me gebracht heeft tot waar ik nu sta.’ Sjaak Swart ‘Veel herinneringen aan mijn studietijd heb ik niet. Alleen de tentamens in de Jaap Edenhal staan me nog helder voor ogen. Zat je daar aan een tafeltje, zag je in het café Sjaak Swart al bezig met de koffie voor na afloop. Een legende, die man. Ik heb dit tentamen dan wel verprutst, ik ga straks wel een bakkie doen bij Sjaak, dacht ik dan.’

Dienstplicht ‘Mijn oudere broer Robbert moest het leger in vanwege de dienstplicht, dat vond ik vreselijk. Hij was degene die mij mijn eerste gitaar gaf en mij meenam naar concerten. En dan zou hij weg zijn, kwijt aan het fucking leger. Uiteindelijk heeft hij zich laten afkeuren, hoewel hij later nog zes marathons heeft gelopen. Dat betekende wel dat de dienstplicht mij plotseling boven het hoofd hing. Stopte ik met mijn studie, dan moest ik het leger in. De laatste twee jaar van mijn UvA-carrière stonden in het teken van het

‘De discipline die ik in mijn studie miste, heb ik bij Moke wel’ ontlopen van een jaar verplichte vakantie bij het leger. De dienstplicht is pas op 1 maart 1996 afgeschaft. Tot 1 juni 1996 heb ik ingeschreven gestaan bij de UvA. Zo heb ik het meest geestdodende jaar uit mijn leven ontlopen.’ Gesjeesd ‘Ik vind het jammer dat ik mijn studie nooit heb afgemaakt. Het was niet zo dat ik het niet aankon, ik kon het gewoon niet opbrengen. Kwam ik nu van de middelbare school af dan was ik ook popmuzikant geworden. Al was ik dan wel eerst Nederlands gaan studeren. De kans dat ik mijn studie zou hebben afgemaakt was dan vele malen groter geweest. Mijn moeder heeft nog heel lang gezegd dat ik het weer moest oppakken. Terecht; mocht ik ooit kinderen krijgen dan zal ik er ook op aandringen dat ze hun studie afmaken. Ik heb me op iets gestort wat pas vele jaren later tot wasdom is gekomen. Toen ik met de Kecks en Moke op tv kwam en in de kranten stond, werd wat ik

doe pas echt voor mijn ouders. Ze zagen dat er zekerheid kwam en ik een echt leven kreeg. Ondanks dat ik mijn studie niet heb afgerond heb ik nu op mijn negenendertigste een inkomen en enig aanzien in wat ik doe, zaken die horen bij een normale baan. Met Moke doe ik nu iets wat me volkomen opslokt en mij een leven heeft gegeven.’ Moke ‘De discipline die ik in mijn studie miste, heb ik bij Moke wel. Als ik nu om vijf uur mijn bed uit moet om bij Giel Beelen op de radio te spelen dan zet ik lachend de wekker uit en stap onder de douche. Dan mag ik weer met de mannen muziek maken. Als Moke ooit uit elkaar gaat, dan zou ik ook lang nodig hebben om eroverheen te komen. Het zou voelen alsof er iemand wegvalt. Moke is onderdeel van mijn identiteit geworden. In al die jaren in de muziek heb ik zo veel geleerd dat als ik iets anders zou gaan doen het zeker in het verlengde zal liggen van wat ik nu doe. Mijn toekomst zal altijd in de muziek liggen.’ yyy

Alle tourdata van Moke zijn te vinden op www.mokemusic.com.

CV Phil Tilli Phil Tilli werd in 1972 in het Zuid-Hollandse Sassenheim geboren als jongste van zes kinderen. Zijn oudere broer Robbert werkte als popjournalist en voedde de jonge Phil met (vooral) Britse popmuziek. In 1997 begint Tilli een eigen cd-winkel in de Jordaan, Phantasio, en wordt gevraagd als gitarist voor de populaire Tröckener Kecks, bij wie hij tot het einde van de band in 2001 speelt. In 2005 richt hij Moke op.

FoliaMagazine

43

lezingenladder het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

muziek Voor eenieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine-lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

Amsterdam Bright City WO 26/10, 16.30 uur MVO in China Gesprek over maatschappelijk verantwoord onder­ nemen in China, met MVO-expert Stephen Frost.

De Balie WO 26/10, 20.00 uur In gesprek met Eberhard Burgemeester Eberhard van der Laan over onder meer het beleid van Amsterdam t.o.v. Antillianen.

De Nieuwe Liefde DO 27/10, 20.00 uur De avond van de Koran Eerste uit een serie verrassende en nuchtere themaavonden over de islam. Dit keer alles over de Koran. DI 01/11, 20.00 uur Wat is wijsheid – hoe banaal is het goede? Een zoektocht naar de wortels van moraliteit, met o.a. filosofen Andreas Kinneging en René Gude.

Mediamatic Bank DO 27/10, 20.30 uur Ignite Amsterdam 11 Twaalf presentaties van vijf minuten, in het Engels. Met deze keer o.a. Jan Hoek en Jaron Beekes.

Pakhuis de Zwijger DO 27/10, 20.00 uur Creative Amsterdam Update Vijf creatieve ondernemers vertellen over hun redenen om zich met hun bedrijf te vestigen in Amsterdam.

DI 01/11, 20.15 uur What’s up? #42 Hét programma over het beste wat Amsterdam in huis heeft aan creatie en innovatie.

Het perron

do 27/10 20.00 uur CREA Klassiek Een podium voor klassieke amateurmusici. Beleef hun optredens in een informeel concert. toegang gratis

Debat

do 27/10 20.00 uur Destruction, Deconstruction, Restitution A debate on the relations between Armenia and Turkey. With prof. Ronald Suny (University of Michigan) and dr. Ugur Üngör (Utrecht University). free admission for students, others g 5,-

DI 01/11, 20.00 uur Wie is er bang voor literatuur? Avond over waarde en nut van literaire tijdschriften. Met o.a. Gustaaf Peek, Lisa Kuitert en Daniël van der Meer.

theater

Rode Hoed

A trival comedy for serious people, by Oscar Wilde. students E 10,-, others E 15,-

MA 31/10, 20.00 uur Foucault: de moed tot waarheid Programma naar aanleiding van het uitbrengen van de laatste collegereeks van de Franse filosoof Foucault als boek.

Spui25 DO 27/10, 17.00 uur De hoogleraar onder druk Debat over de geloofwaardigheid, onafhankelijkheid en relevantie van de hoogleraar. Met o.a. Abram de Swaan en Miriam van Praag. U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje naar [email protected] onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

za 29/10 20.30 uur The Importance of Being Earnest - Het Homerostheater

Lezing

ma 31/10 20.00 uur China: Het eeuwige China Tweede editie van een serie lezingen over het moderne China door Chinakenner Henk Schulte Nordholt. Deze keer: Het Westerse Imperialisme en de Eeuw van de Vernedering - 1840-1949. studenten gratis, anderen E 5,-

docu

di 1/11 20.00 uur Energy Risk Wat doen we straks als onze fossiele brandstoffen op zijn? Experts op het gebied van energieveiligheid proberen in deze documentaire een antwoord te geven op deze vraag. studenten gratis, anderen E 5,-

docu

do 3/11 19.30 uur Catfish Documentaire over het wereldwijde sociale netwerk Facebook. studenten gratis, anderen E 5,-

www.crea.uva.nl

CREA. Dat vind je nergenS 44

FoliaMagazine

overigens

In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.

Occupy Amsterdam is zinloos en zal bankiers er niet toe bewegen hun handelswijze structureel aan te passen. Jan Willem Duyvendak hoogleraar sociologie Beate Roessler hoogleraar wijsbegeerte

Geert Loving lector netwerkcultuur

Geert Lovink: ‘Protesten worden niet beoordeeld op hun zinloosheid. Verzet kan jaren of zelfs decennia op dovemansoren stuiten en dan ineens grote weerklank vinden. De kritiek op de handelswijze van het globale kapitaal is nu al zeker twintig jaar oud. Sommige bankiers die zien dat de onvrede nu een wereldwijde dimensie aanneemt, zullen voor hervormingen pleiten. Andere masters of the universe zullen arrogant doorgaan met hun cynische diensten. Waarschijnlijk moeten nog een paar veel grotere crises volgen voordat de toys van de boys worden afgenomen. In analogie met kernwapens pleit ik voor het ontmantelen van de financiële software zelf. Hackers kunnen daarbij helpen. We hoeven bankiers daartoe niet te bewegen. We moeten de schade die ze aanbrengen aan onze pensioenen zelf stoppen. Occupy Amsterdam bezie ik vanuit New York, waar ik naast lezingen en lesgeven zo veel mogelijk aanwezig tracht te zijn bij Occupy Wall Street: hier begon de inmiddels wereldwijde beweging. Maar of het slaperige en tevreden Amsterdam een actieve rol zal spelen in deze beweging betwijfel ik.’

Jan Willem Duyvendak: ‘Of deze protesten een direct effect hebben op het gedrag van bankiers is de vraag, maar ze hebben mogelijk wel effect op de politiek. Als die dit publieke verzet aangrijpt om serieus werk te maken van regulering van de financiële sector, dan kan het indirect wel degelijk structureel effect hebben. In de VS loopt er nu een rechtszaak van miljardair Warren Buffett die via het hooggerechtshof voor elkaar probeert te krijgen dat hij meer belasting mag betalen. Hij betaalt nu maar elf procent en vindt dat onevenredig weinig. Het is een teken van bewustwording binnen de financiële elite en wijst erop dat sommige zeer rijken meer verantwoordelijkheid willen nemen voor de ongelijke verdeling tussen arm en rijk, die in de VS trouwens ook veel groter is dan in Nederland. Het effect van naming en shaming, met als gevolg dat het imago van Wall Street steeds slechter wordt, draagt daar ook aan bij. Ik ben het dus niet eens met de stelling en, zonder al te normatief te zijn, denk ik dat het voor het politieke debat goed is dat deze beweging doorzet.’

Beate Roessler: ‘Oneens. De Occupy-beweging is een heel brede en democratische beweging die zich niet alleen naïef richt tegen de hebzucht van bankiers. Het is een vorm van symbolische politiek om regeringen te forceren meer druk uit te oefenen op de financiële sector. Het is interessant om te zien dat dit soort nieuwe politieke en sociale bewegingen zich expliciet richten tegen de radicale ongelijkheid en de onrechtvaardigheid van het kapitalisme, maar natuurlijk weten ze dat ze de moraal van bankiers niet direct kunnen beïnvloeden. Wat ook fascinerend is aan Occupy is dat tot nu toe geen enkele politieke partij of vakbond een prominente rol speelt: wat dat betreft is het echt een grassroots beweging die niet alleen lokaal, maar ook globaal aanhang heeft. Het zijn mensen uit alle sociale milieus die zich vestigen op symbolisch belangrijke plekken om duidelijk te maken wat hun doel is: een moreel en politiek appel doen op de politiek en de financiële sector om tegen de structurele onrechtvaardigheden van het kapitalisme in te gaan.’ yyy Floor Boon

FoliaMagazine

45

prikbord HvA

46

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

DMR Spreekuur

DEM Open

Het Juridisch Spreekuur is weer bemand met een nieuw team medewerkers dat HvA-studenten die behoefte hebben aan juridische ondersteuning gratis voorziet van advies. Tot halverwege januari bestaat het team uit zes voltijdstudenten van de opleiding rechten en twee deeltijdstudenten van de opleiding sociaal juridische dienstverlening. Alle adviezen worden gecontroleerd door een docent. Studenten die om advies verlegen zitten kunnen terecht in het Europahuis en op verschillende locaties in de stad. Kijk voor meer informatie op www.boot-hva.nl.

Het domein is op zoek naar studenten die willen helpen tijdens de open dag op zaterdag 5 november op de locatie Wenckebachweg. Het werk bestaat uit het opvangen en rondleiden van bezoekers. De werktijden zijn van tien uur ’s morgens tot drie uur ’s middags. Voor het werk wordt vijftig euro uitgekeerd en ook de reiskosten worden vergoed. Gedurende de open dag krijgen studenten in spe rondleidingen en proeflessen. Meer informatie is te vinden op het intranet.

DBSV College

DT Luchtvaartvakdag

hockey

dag

Vrouwelijke studenten die hockeyen op regionaal of nationaal niveau en graag een periode in de Verenigde Staten willen doorbrengen, kunnen in aanmerking komen voor een speciale sportbeurs. Daarom organiseert uitwisselingsbureau UStudy 11 november een voorlichtingsbijeenkomst over studeren in de Verenigde Staten. Tijdens de bijeenkomst wordt ingegaan op het Amerikaanse onderwijssysteem, de mogelijkheden voor Nederlandse hockeysters en het aanmeldingsproces. De bijeenkomst start om 19.30 uur in Hockey Club Klein Zwitserland, Klatteweg 113 in Den Haag.

Het Domein Techniek organiseert op 5 november in de Leeuwenburg de vijfde editie van de Aviation Knowledge & Career Day (AKCD). Deze luchtvaartvakdag is gericht op de West-Europese markt en in het bijzonder op de Benelux. Tijdens de AKCD worden ruim twintig presentaties en workshops gegeven. De organisatie wil werknemers van verschillende onderdelen van de luchtvaartsector bijeenbrengen. Medewerkers van Boeing, Airbus, KLM en Transavia zullen een gastlezing geven. Aanmelden voor de vakdag kan via de website: www.akcd.nl.

DMCI Ontwerp

DG Ligduur

Met het oog op het twintigjarige bestaan van het Amsterdam Fashion Institute (na het samengaan in 1992 van de opleidingen technisch commerciële confectiekunde Mr. Koetsier en modeacademie Charles Montaigne) heeft het mode-instituut een ontwerpcompetitie uitgeschreven. De opdracht: geef het rolluik voor de ingang van het pand een ‘nieuw gezicht’. De prijs: eeuwige roem, het ontwerp op de voordeur en een fles champagne om de nieuwe afbeelding in te wijden. Alle ontwerpen moeten voor 1 november zijn ingeleverd. Meer informatie op intranet.

Patiënten liggen steeds korter in de Nederlandse ziekenhuizen. In 2010 daalde het gemiddelde aantal dagen naar 3,17. Dat is 4,5 procent lager dan in 2009, toen patiënten nog na een opname van gemiddeld 3,3 dagen naar huis konden. Voor de verpleegkundigen in spe: het aantal dagbehandelingen neemt daardoor toe. Dat blijkt uit de Ligduurmonitor Nederlandse Ziekenhuizen 2011 van onderzoeksbureau Coppa Consultancy. Uit het onderzoek blijkt verder dat jaarlijks 5000 ziekenhuisbedden niet gebruikt worden.

HvA Keuzegids

DOO Duurzaam

De hogeschool bungelt opnieuw onderaan in de jaarlijkse ranglijst van de Keuzegids HBO. De hogescholen in de Randstad scoren allemaal onder het gemiddelde. De HvA krijgt in de ranglijst voor grote hbo-instellingen een krappe voldoende. De school scoort 55 punten op een schaal van 1 tot en met 100. De opleidingen van de HvA die er dit jaar uitspringen zijn sport, management & ondernemen (84 punten), toegepaste psychologie (76 punten) en de lerarenopleiding maatschappijleer (70 punten).

Milieuvriendelijke waterflesjes moeten de populaire plastic flesjes bronwater op de HvA gaan verdringen. Om dat te bereiken werd 12 oktober het eerste officiële watertappunt in gebruik genomen in het onlangs gerenoveerde Kohnstammhuis. Voor elk tappunt dat de HvA plaatst wordt een waterpomp in Bangladesh gebouwd. In totaal worden 52 watertappunten op en rondom de Amstelcampus geplaatst. De organisatie achter de tappunten en flesjes, jointhepipe.org, wil zo veel mogelijk mensen in de wereld voorzien van schoon drinkwater.

FoliaMagazine

water

prikbord UvA

ideëen voor deze rubriek: [email protected]

FMG Andragologie

FMG Freek

de Jonge

De studie andragologie bestaat al jaren niet meer aan de UvA, tot grote frustratie van de andragologen zelf. Om het andragologengevoel toch levend te houden werd er een paar jaar geleden een alumnikring opgericht. Die is behoorlijk actief en geeft nu een drie uur durende film uit van ‘het historische debat’ tussen filosoof Hans Achterhuis en hoogleraar sociologie Jan Willen Duyvendak over ‘de markt van welzijn en geluk’. Dit debat vond plaats op 10 juni 2009. De dvd kost € 15,- en is te bestellen via [email protected]. Een trailer is te zien op www.andragologie.eu.

Cabaretier en oud-UvA-student Freek de Jonge heeft samen met zijn vrouw Hella een prijs in het leven geroepen: de Creatieve Geest Prijs. De prijs van tienduizend euro wordt toegekend aan een jonge wetenschapper met een origineel en nieuw idee. Hij mag onderzoek gaan doen op het terrein van creativiteit en de werking van de hersenen aan het Cognitive Science Center van de UvA. De genomineerden voor dit jaar zijn Gokhan Ertaylan (UvA), Meinou de Vries (VU) en Shanti Ganesh (RU). De Creatieve Geest Prijs 2011 wordt op 26 oktober voor de eerste keer uitgereikt.

APM Brokstukken

Acta Parodontologie

In het Allard Pierson Museum loopt sinds 21 oktober de tentoonstelling ‘Life among ruins’, vrij vertaald: leven tussen de brokstukken. De expositie bestaat uit een fototentoonstelling en een online tentoonstelling. Thema is: ‘Griekenland en Turkije tussen verleden & heden’. Er zijn nooit eerder buiten Griekenland getoonde foto’s te zien van de beginjaren (vanaf 1931) van de opgravingen op de antieke Agora te Athene. De online tentoonstelling laat boekillustraties en oude kaarten uit de Bijzondere Collecties zien en is te zien via http://byzottarch.hum.uva.nl.

Emeritus hoogleraar parodontologie Ubele van der Velden, directeur van het postdocprogramma van Acta, heeft de William J. Gies Award gewonnen. Die wordt jaarlijks uitgereikt aan de wetenschapper die een uitmuntende bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van en het onderzoek binnen de parodontologie. In 2009 werd Van der Velden, bij gelegenheid van zijn emeritaat, benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau. Hij is bovendien voorzitter van de EFP, de Europese federatie van parodontologen. Elke poetsbeurt moet tien minuten duren, is zijn devies.

FdR D66

UvA Griepprik

Masterstudent Europees recht Jan Paternotte is door de D66-fractie in de gemeenteraad unaniem gekozen tot fractieleider. Paternotte volgt Gerolf Bouwmeester op, die na anderhalf jaar alweer vertrekt. Paternotte geldt al jaren als hét talent van D66. Op voorspraak van landelijk leider Alexander Pechtold stond hij in 2010 behalve op de lijst voor de raadsverkiezingen ook op die voor de Tweede Kamer. Paternotte kwam net niet in de Kamer. Hij laat in het midden of hij zich bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 opwerpt als lijsttrekker.

Ook dit jaar kunnen medewerkers weer gratis een griepprik halen. Deze (seizoens)griepprik beschermt voor tachtig procent tegen griep. Voor de overige twintig procent beschermt de prik niet tegen het ziek worden, maar zorgt er wel voor dat de griep minder ernstig verloopt. Vooral de kans op complicaties van griep wordt sterk verminderd. De griepprik kan deze en volgende week worden gehaald. Voor data en locaties check de Arbodienst, Spinozastraat 51-53. Op 2 november wordt er geprikt op Science Park. Contact: Patty Broers: 020 525 5545.

UvA Hoogleraar

FGw Evelien

De in juli vertrokken CvB-voorzitter Karel van der Toorn is benoemd tot hoogleraar godsdienst & maatschappij. Hij zal zich in onderwijs en onderzoek richten op het vormgeven van het programma ‘religieuze minderheden en de spelregels van de moderne democratie’. Voordat hij CvB-voorzitter werd in 2006 was Van der Toorn ook al hoogleraar, namelijk hoogleraar godsdiensten van de Oudheid. Daarnaast was hij decaan van de FGw. In 2007 verscheen zijn boek Scribal Culture and the Making of the Hebrew Bible.

De Henriette Boas Prijs van 12.500 euro is op 11 oktober uitgereikt aan Evelien Gans, onderzoeker bij het NIOD en bijzonder hoogleraar hedendaags jodendom aan de UvA. Ze kreeg de prijs voor het eerste deel van de dubbelbiografie over Ischa Meijer en zijn vader: Jaap en Ischa Meijer. Een joodse geschiedenis 19121956. De Henriette Boas Prijs wordt eens in de drie of vier jaar uitgereikt en is een prijs voor opmerkelijke journalistieke en/of populairwetenschappelijke producties die de Nederlands-joodse cultuur en religie belichten.

Gans

FoliaMagazine

47

wasdom Intellectueel van beroep Christiaan Alberdingk Thijm Leeftijd: 40 (geboren op 14 oktober 1971) Beroep: Advocaat, docent en schrijver. Zijn debuutroman Het proces van de eeuw verscheen deze zomer. Studie: Rechten aan de UvA en een master Intellectual Property Law aan King’s College in Londen. Afgestudeerd: 1996 Docent: ‘Ben Olivier van bestuursrecht en Joep van Vliet van rechtsfilosofie. Het is leuk als een docent je grijpt door de lesstof niet op te lepelen, maar er een interessant verhaal van weet te maken met een paar goede grappen en vragen aan de zaal. Olivier en Van Vliet deden dat allebei.’ Locatie: ‘De Oudemanhuispoort, natuurlijk het hofje buiten, maar ik heb ook een paar favorieten in het gebouw zelf. Om les te geven vind ik bijvoorbeeld het zaaltje A.009 erg fijn.’ Cafe: ‘De Doffer in de Negen Straatjes.’ Afknapper: ‘Tegenwoordig wordt er met veel liefde een cappuccino met prachtig schuim gemaakt op de Oudemanhuispoort, maar toen ik studeerde was de koffie er echt intens smerig.’

48

FoliaMagazine

stage Hij studeerde rechten en werd advocaat, docent en schrijver: Christiaan Alberdingk Thijm. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘V

oordat ik aan rechten begon, heb ik een jaar economie gestudeerd. Op de middelbare school had ik daar een leuke docent voor, maar de studie bleek niets voor mij. In dat eerste jaar maakte ik vrienden die rechten studeerden en dat leek mij eigenlijk veel leuker dan economie. Rechten past ook beter bij mij; als klein jongetje schreef ik al een wetboek voor een clubje dat ik had opgericht. De andere kinderen konden dan precies nalezen wat de clubregels waren en wat er gebeurde als ze die overtraden. Het eerste jaar van de studie beviel me goed. Er kwamen interessante filosofische vragen aan bod over wat recht eigenlijk is. Tijdens mijn studie besteedde ik weinig tijd aan de vraag wat ik na mijn afstuderen wilde doen. Pas in mijn laatste jaar ben ik bij advocatenkantoren op bezoek gegaan om te kijken of de advocatuur wat voor mij zou zijn. In die tijd mocht je van zo’n kantoor een week meekijken op een van hun vestigingen, maar tegenwoordig gaat het er veel gekker aan toe in de strijd om studenten aan een kantoor te binden. Zo nemen grote kantoren studenten mee op dure reisjes naar het buitenland en organiseren ze wedstrijden met titels als “best graduate” waarbij de winnaar 10.000 euro krijgt. Ik denk dat die kantoren een verkeerd beeld geven van de advocatuur. Het draait in mijn vak niet om borrels, evenementen en weekendjes in het buitenland. Integendeel, het is eigenlijk een heel nederig vak. Je bent als advocaat dienstverlener aan een cliënt. Je moet niet alleen zorgen dat je op tijd je stukken inlevert, maar ook dat je begrip toont voor de situatie van je cliënt.

Dat is de boodschap die ik op mijn eigen advocatenkantoor wil meegeven. Ik ben gespecialiseerd in informatierecht. Ik zeg wel eens dat mijn rechtsgebied vaak gemankeerde kunstenaars aantrekt, die gevoel hebben voor kunst en cultuur. Bij informatierecht draait het om de verspreiding, ontvangst en het gebruik van informatie in de breedste zin. Met de komst van het internet is dit rechtsgebied enorm uitgebreid: elke technische ontwikkeling brengt nieuwe juridische vragen met zich mee. Toen in 2000 de internetbubbel barstte, besloot ik om samen met Wanda van Kerkvoorden Solv te beginnen, een in ICT gespecialiseerd advocatenbureau. We waren ervan overtuigd dat, ondanks de dip, het rechtsgebied snel zou blijven groeien. Tegenwoordig geef ik les aan de UvA bij de master informatierecht. Het is een van de meest populaire masters en we hebben zelfs een maximum aan het aantal studenten moeten stellen, omdat we maar beperkte onderwijscapaciteit hebben. Ik denk dat veel mensen het een interessant gebied vinden omdat het altijd in het brandpunt van de actualiteit zit. De komende jaren wil ik, naast mijn werk als advocaat en docent, blijven schrijven. Afgelopen jaar is mijn eerste roman uitgekomen. Het proces van de eeuw gaat over een jonge advocaat die ten onder gaat in de wereld van de grote kantoren, het harde werken en uren maken. Het idee voor dit boek zat al sinds 1995 in mijn hoofd. Dat was het jaar waarin ik voor het eerst kennismaakte met de advocatuur. Voor mijn volgende boek wil ik weer een wereld die ik goed ken als decor gebruiken en wel eentje die veel studenten ook bekend voor zal komen: de universiteit.’ yyy

Elise Kroon (22) Studie Ergotherapie (HvA) Stage Basisschool De kleine prins Verdiensten geen Oordeel stage JJJJJ ‘De Kleine Prins is een basisschool voor speciaal onderwijs in de Baarsjes. Ik ben hier geplaatst om een ergotherapietraject op te zetten. Binnen de school was voor mijn komst nog geen ergotherapeut aanwezig, wat ervoor zorgde dat men in eerste instantie niet echt een helder idee had van wat ik kwam doen. Inmiddels bagger ik gewoon de klassen binnen om duidelijk te maken wat ik kan betekenen en uiteindelijk hoop ik ook de evaluatiegesprekken over de kinderen te mogen bijwonen. De zes kinderen die ik nu behandel, geef ik vooral een steuntje in de rug. Dat kan zijn als ze problemen hebben met schrijven, maar ook bij concentratieproblemen kan ergotherapie helpen. Ik heb bijvoorbeeld het motorprogramma geïntroduceerd. Daarbij leg ik de alertheid van kinderen aan ze uit door ze te vergelijken met een motor. Ik laat ze nadenken over wanneer ze hun motor snel moeten laten draaien en wanneer langzaam en leer ze hoe ze dit beter kunnen beheersen. Ik zet de therapie hier helemaal zelfstandig op en dat is soms wel een beetje behelpen. Ik moet bijvoorbeeld soms heel veel moeite doen om bepaalde materialen aan te kunnen schaffen. Ook de kinderen zijn een stuk heftiger en agressiever dan ik gewend was op het kinderdagverblijf waar ik heb gewerkt. Ik hoop dat ik met mijn werk op deze school een heldere plek voor de ergotherapie kan creëren, zodat eventuele stagiaires na mij ermee verder kunnen.’ yyy Clara van de Wiel

FoliaMagazine

49

FoliaMagaz ine weekblad

toehoorders

cover

foto Jan-Maarten Hupkes beeldbewerking Pascal Tieman grime Liselotte Bredero model Marcus Besjes

Werkcollege ‘Inleiding in de sociale geografie’, door Pieter Terhorst vrijdag 14 oktober, 11.00 uur, Roeterseiland tekst Bob van Toor / foto’s Danny Schwarz

en UvA

nr. 07 26/10/2011

Han van Disse Nieuwe econo l miedecaan ‘Mijn deur staat open’ Moke Gitarist Phil onsuccesvolTilli over zijn le tijd aan de UvA Slavenschi p Hoe 700 slaven verdronken in de Marow ijne

FM_07_#2.indd

Folia Magazine vraagt naar de meningen over een college of les

voor HvA

Wat doe jij als ze komen?

1

colofon

Weekblad voor de HvA en

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en Havana (1996). Redactieadres Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: redactie@ folia.nl Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Floor Boon, Kim Bos, Luuk Heezen, Wim de Jong, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden,

Anne-Wil Broersma (20)

Ramon Holle (18)

‘Ik zit niet zo goed op te letten. Ik heb het allemaal al gehad, de roosters zijn aangepast en daardoor moet ik deze stof nu voor de tweede keer doen. Ik doe ook niet echt mee met de discussies, omdat ik er een andere visie op na hou dan de eerstejaars. Als ik het echt niet met ze eens ben zeg ik het wel, hoor. Terhorst doet het leuk, hij is joviaal en laat je eerst zelf nadenken voor hij met zijn analyse komt.’

‘Terhorst gaat niet in op de stof die we moesten lezen. We spreken over de actualiteit en dat is leuk, maar ik zou ook graag bespreken wat er in het boek staat. Daar gaat het in de hoorcolleges vaak niet over en het komt wel op het tentamen. Aan de andere kant: het boek is niet ingewikkeld. Wij gingen zelf in onze presentatie wel meer in op de stof, maar helaas had het groepje voor ons bijna dezelfde stelling, dus discussie bleef grotendeels uit.’

Future Planet Studies

Sociale geografie & planologie

Danny Schwarz, Bob van Toor, Annemarie Vissers, Clara van de Wiel, Dirk Wolthekker Aan dit nummer werkten mee Asis Aynan, Marcus Besjes, Jan van Breda, Liselotte Bredero, Bob Bronshoff, Emma Curvers, Fred van Diem, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Bas Kocken, Marc Kolle, George Maas, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Mariska Vermeulen, Jasper van Vugt Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke

Douwe Bruinsma (19)

Jan van ’t Hek (19)

‘De docent heeft een kleurrijke manier van vertellen. Soms is het boeiend, soms weidt hij te veel te uit, maar hij geeft ons veel nieuwe inzichten. Ik geloof niet dat mensen veel tijd in de presentaties hebben gestoken – ik in ieder geval niet. De discussies zijn wel goed, omdat iedereen zijn mening klaar heeft. Dat ligt denk ik ook aan de studie: deze mensen hebben wat gereisd en ze zijn maatschappelijk betrokken.’

‘Met Terhorst kun je relaxed een-op-een praten, maar in de les denk je: kom nou eens to the point. Maar in vergelijking met andere docenten planologie houdt hij het levendig; hij maakt veel grappen en stelt vragen aan de zaal. Hij heeft een gezag waar iedereen respect voor heeft. Aan de andere kant weet hij het wel altijd beter, hij is heel dwars. Daardoor zijn studenten volgens mij soms bang om hun mening te geven.’ yyy

Sociale geografie & planologie

50

FoliaMagazine

Sociale geografie & planologie

Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider), Margot Riedstra Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, [email protected]

24-10-11

17:53

deining ‘Blijf bij je vak.’ Hoogleraar economie Sweder van Wijnbergen raadt hoogleraar financiële geografie Ewald Engelen aan zijn mond te houden over de eurocrisis, op Radio 1. ‘De makers beroepen zich erop dat het personage Rem gefingeerd is, dat is niet erg sterk.’ Volgens hoogleraar informatierecht Egbert Dommering staat Willem Holleeder vrij sterk in zijn kort geding tegen de film De Heinekenontvoering, in de Volkskrant. ‘Maar het is nog geen gelopen race, de artistieke vrijheid van een regisseur is groot.’ Holleeders ex-advocaat Bram Moszkowicz relativeert dat enigszins, eveneens in de Volkskrant. ‘We doen te weinig. Ik doe te weinig. En dat is frustrerend. Heel fucking frustrerend.’ HvA-onderzoeker Dennis van den Berg maakt zich zorgen over het gebrek aan daadkracht bij zijn generatie en zichzelf, in de Volkskrant. ‘Even snel een potje spelen na een vakantie verwordt al snel tot een dik uur apparaten updaten.’ Game-wetenschapper David Nieborg klaagt over updatemoeheid, in nrc.next. ‘Met mijn vrienden praat ik over babydino’s, de beste kaaspannenkoek en over de moordlust van de paashaas.’ Schrijfster Alma Mathijsen weet niet of ze wel genoeg engagement heeft om mee te doen aan Occupy Amsterdam, in nrc.next.

Opvallende quotes uit de afgelopen week van (voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien,

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via [email protected].

Pascal Ummels (21), Fashion & Management, HvA ‘Een leuk magazine en lekker up to date met bijvoorbeeld het artikel over Steve Jobs en de Apple-apps. Dat stuk sprak me sowieso het meeste aan. Ik heb zelf ook een smartphone en hoewel ik geen echte gadgetfreak ben vond ik het toch erg interessant om te lezen. Ook de reportage met de Amfi-meisjes vond ik natuurlijk leuk: altijd grappig om je medestudenten ineens terug te zien in zo’n blad. Het artikel laat zien dat iedereen op de Amfi heel erg zijn eigen stijl heeft en z’n eigen draai geeft aan de nieuwste mode. Dat zie ik ook dagelijks op school. Het interview met Doekle Terpstra heb ik eerlijk gezegd niet gelezen, maar het lijkt me wel goed dat er aandacht wordt besteed aan de problemen op het hbo. Is er een seksrubriek? O, die had ik nog helemaal niet gezien. Dat zie je eigenlijk wel in alle bladen en vind ik helemaal prima: alle studenten hebben daar toch mee te maken? De lay-out is over het algemeen mooi, zoals bij het artikel over Jobs. Maar met al die gekke advertentieblokjes hebben sommige pagina’s wel wat weg van een voetbalkrantje.’ yyy tekst Clara van de Wiel / foto Danny Schwarz

volgende week Moordstad Almere

Spiegeltje, spiegeltje…

Jonge journalist Anouk Kemper schreef een boek over een jonge journalist in Almere met een paar steekjes los.

Psychiater Damiaan Denys is vijf jaar hoofd psychiatrie van het AMC en schreef een boek over Body Dysmorphic Disorder: vermeende lelijkheid.

Allochtoon op de HvA

Working 12 to 6

In zijn boek Het land van verlangen vertelt docent Nico Keuning het verhaal van zijn allochtone studenten.

Het leven van de gemiddelde student bestaat uit studeren, werken en uitgaan. Voor dj’s is uitgaan werk en studeren soms lastig.

mail het naar [email protected].

FoliaMagazine

51

KIJKEN BIJ FLOOR? OF ZELF IETS ORGANISEREN MET FLOOR? KIJK OP FLOOR.HVA.NL

CREATING TOMORROW